Informacja - WIOŚ Białystok

Transkrypt

Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Białymstoku
Delegatura w Łomży
Dział Monitoringu Środowiska
18-402 Łomża, ul. Akademicka 20
tel. (86) 218-21-69; fax: 218-28-93; e-mail:[email protected]
Informacja
Podlaskiego Wojewódzkiego Inspektora
Ochrony Środowiska w Białymstoku
o stanie środowiska na terenie powiatu łomżyńskiego
za rok 2011
Łomża, grudzień 2012
1
Spis treści:
Wstęp........................................................................................................................3
1. Stan czystości i ochrona wód....................................................................................5
1.1.
1.2.
1.3.
.
1.4.
Presje- Źródła zanieczyszczenia wód ……….........................................................5
Stan - Ocena jakości wód powierzchniowych...................................................13
Przeciwdziałania – Działalność kontrolna…......................................................17
Wody podziemne.............................................................................................21
2. Powietrze...............................................................................................................22
2.1.
2.2.
2.3.
Presje - Emisja zanieczyszczeń do powietrza ……..…………………........................22
Stan - Monitoring imisji....................................................................................23
Przeciwdziałania – Działalność kontrolna …….................................................24
3. Gospodarka odpadami...........................................................................................26
3.1.
3.2.
3.3.
Presje- Ilość wytworzonych odpadów.....………………………..…......................…...26
Stan - Składowiska odpadów…….......………………………….........................….……..29
Reakcje - Działalność kontrolna........................................................................31
4. Promieniowanie elektromagnetyczne /PEM/………..………..……....................……..…41
4.1.
4.2.
4.3.
Presje – Źródła emisji PEM……………………………………............................……..……41
Stan – Pomiary kontrolne PEM……………………………..........................………………42
Przeciwdziałania……….................................................................................……43
5. Hałas.......................................................................................................................44
5.1.
5.2.
5.3.
Hałas drogowy………..........……………………………………............................……..……44
Hałas przemysłowy…….....…………..........…………….............................………………48
Przeciwdziałania……….................................................................................……49
6. Ochrona środowiska przed poważnymi awariami..................................................49
7. Działalność kontrolna WIOŚ...................................................................................52
7.1.
7.2.
Kontrole problemowe………………………………………………………………………………….53
Kontrole interwencyjne……………………………………………………………………………….55
2
Powiat łomżyński - położony jest w zachodniej części województwa podlaskiego.
2,
Powierzchnia całkowita wynosi 1353,93km co stanowi 6,71%
woj. podlaskiego. Ludność – 52 181 osób (4,3% ludności województwa) –
GUS, 2011. Pod względem geograficznym powiat znajduje się na terytorium makroregionu Niziny Północnomazowieckiej, w skład którego wchodzą 3 mezoregiony: Międzyrzecze Łomżyńskie, Równina Kurpiowska oraz
Dolina Dolnej Narwi .
Jednostki samorządowe powiatu łomżyńskiego – dane GUS za 2010r.
2
Gminy wiejsko-miejskie:
Powierzchnia [km ]
Ludność
Jedwabne
159
5 596
Nowogród
101
4 170
Łomża
207
10 724
Miastkowo
115
4 350
Piątnica
220
10 787
Przytuły
71
2 194
Śniadowo
163
5 592
Wizna
133
4 344
Zbójna
186
4 424
Gminy wiejskie:
Sieć osadniczą tworzy 269 miejscowości, w tym 2 miasta i 267 wsi zorganizowanych w 270 sołectwach.
Większość mieszkańców powiatu (92,15%) zamieszkuje na wsi, a tylko niecałe 8% w miastach. Dominującą formą mieszkalnictwa na terenie powiatu jest zabudowa jednorodzinna i zagrodowa. Powiat Łomżyński zaliczany
jest do regionów typowo rolniczych. W przemyśle dominują natomiast przedsiębiorstwa z branży rolno - spożywczej, budowlanej i drzewnej. Na terenie powiatu dominuje przemysł spożywczy, a do największych zakładów tej branży należą SCANDIC FOOD Sp. z o.o. w Chojnach Starych oraz Okręgowa Spółdzielnia Mleczarska
w Piątnicy.
Atrakcje przyrodnicze
Powiat łomżyński jest atrakcyjny turystycznie. Występują tu tereny o szczególnych walorach krajobrazowych
m.in. strefy przykrawędziowe wysoczyzn morenowych. Przyczyniają się do tego znaczne wysokości oraz silnie
urozmaicona rzeźba: głęboko wcięte doliny, wzgórza i załomy. Duża zmienność warunków termiczno – wilgotnościowych wpływa na zróżnicowany charakter szaty roślinnej. Z uwagi na niski stopień zanieczyszczenia cały obszar
znajduje się na obszarze Zielonych Płuc Polski. Teren powiatu łomżyńskiego jest obszarem cennym przyrodniczo,
a atrakcyjne i czyste środowisko naturalne tworzy doskonałe warunki dla rozwoju turystyki. Około 26% powierzchni powiatu stanowią obszary unikalnej przyrody objęte różnymi formami ochrony prawnej. Tereny prawnie chronione obejmują 35 161,7 ha (GUS,2011). Obszary parków narodowych obejmują 35 159,2ha; rezerwaty
to 540,7 ha, parki krajobrazowe zajmują powierzchnię 7353,5 ha, a obszary chronionego krajobrazu obejmują
27,439,6 ha powierzchni .Wyznaczonych tu też zostało84 ha użytków ekologicznych. (dane GUS,2011).
3
Walory przyrodnicze i krajobrazowe oraz historia i kultura północnego Mazowsza wpływają na. atrakcyjność turystyczną powiatu, wyróżnić tu można:
-
Biebrzański Park Narodowy;
- Łomżyński Park Krajobrazowy Doliny Narwi - utworzony w 1994 roku w celu zachowania zalewowych
terenów doliny Narwi;
-
Obszar Chronionego Krajobrazu Równiny Kurpiowskiej i Doliny Dolnej Narwi;
-
Lasy Pniewskie;
-
Lasy Czerwonego Boru;
-
rzeki Biebrza, Narew i Pisa stanowiące z dopływami szlaki turystyki wodnej i miejsca rekreacji;
-
Rezerwaty Przyrody:
 Kaniston - typu leśnego, utworzony w 1984 roku w celu zachowania zwartego, naturalnego kompleksu olsów w Puszczy Kurpiowskiej.
 Kalinowo - typu leśnego, utworzony w 1989 roku w zachowania fragmentu lasu grądowego w przełomowym odcinku rzeki Narwi.
 Czarny Kąt - typu leśnego, utworzony w 1989 roku w celu zachowania zbiorowisk boru brusznicowego
i czernicowego charakterystycznego dla Puszczy Kurpiowskiej.
 Łokieć - typu leśnego, utworzony w 1989 roku w celu zachowania w stanie naturalnym zbiorowisk
torfowisk typu niskiego i wysokiego oraz naturalnych zbiorowisk leśnych charakterystycznych dla
Puszczy Kurpiowskiej.
 Rycerski Kierz - typu leśnego, utworzony w 1989 roku w celu zachowania niezwykle rzadkiego grądu
czyśćowego oraz dąbrowy świetlistej.
 Wielki Dział - typu leśnego, utworzony w 1990 roku w celu zachowania w stanie naturalnym zbiorowisk typu łęgowego mieszczącego się w Dolinie Narwi.
Natura 2000
Za obszary Natura 2000 uznaje się tereny najważniejsze dla zachowania zagrożonych lub bardzo rzadkich gatunków roślin, zwierząt czy charakterystycznych siedlisk przyrodniczych, mających znaczenie dla ochrony wartości przyrodniczych Europy. Natura 2000 to program utworzenia w krajach Unii Europejskiej wspólnego systemu (sieci) obszarów objętych ochroną przyrody. Podstawą dla tego programu jest unijna Dyrektywa Ptasia,
Dyrektywa Siedliskowa oraz szereg innych rozporządzeń i dokumentów wykonawczych. Postanowieniem Ustawy o ochronie przyrody wprowadzającej obszar Natura 2000 na terenie powiatu łomżyńskiego utworzono:
1. SOO (Specjalne Obszary Ochrony)

Dolina Biebrzy

Przełomowa Dolina Narwi
2. OSO (Obszary Specjalnej Ochrony)

Dolina Dolnej Narwi

Ostoja Biebrzańska

Przełomowa Dolina Narwi
4
1. Stan czystości i ochrona wód
1.1.
Presje - Źródła zanieczyszczeń wód
Dominujące presje wywierane przez człowieka na środowisko wodne to:
- pobór wód na różne cele;
- wprowadzanie do wód zanieczyszczeń wraz ze ściekami komunalnymi, przemysłowymi oraz wodami pochłodniczymi;
- wprowadzanie do wód zanieczyszczeń ze źródeł rolniczych (nieprawidłowe nawożenie, brak skanalizowania
terenów wiejskich, hodowlane fermy wielkotowarowe);
- zmiany morfologiczne i hydrologiczne wynikające z inwestycji w dziedzinie regulacji rzek (melioracje), czy
energetyki.
Pobór i zużycie wody
W 2011 roku w powiecie łomżyńskim pobrano na potrzeby gospodarki narodowej i ludności
3
3187,5dam wody (dane GUS). W minionym 10-leciu, pobór wody systematycznie się zwiększał. W 2011 roku
najwięcej wody w powiecie zużyto na eksploatację sieci wodociągowej (1739,5 dam3). Zużycie wody w przemyśle w kolejnych latach rosło nieznacznie i w 2011 roku wyniosło 768 dam3. W rolnictwie i leśnictwie zużyto w 2011
roku 680dam3 wody.
Zużycie wody w powiecie łomżyńskim w latach 2001-2011
- dane GUS
3 500,0
3 000,0
dam3
2 500,0
2 000,0
1 500,0
1 000,0
500,0
0,0
2001
ogółem
2002
2003
przemysł
2004
2005
2006
rolnictwo i leśnictwo
2007
2008
2009
2010
2011
eksploatacja sieci wodociągowej
Najwyższe zużycie wody na eksploatację sieci wodociągowej występowało w gminach: Piątnica i Łomża, gdzie sieć wodociągowa jest najlepiej rozwinięta, w stosunku do pozostałych miejscowości powiatu. 84%
całkowitego zużycia wody na cele przemysłowe w powiecie łomżyńskim występowało w gminie Piątnica, co
związane jest z działaniem Okręgowej Spółdzielni Mleczarskiej w Piątnicy. Zużycie wody na cele rolnicze i leśne
najwyższe było w gminie Przytuły (657 dam3).
5
Zagadnienia związane z zaopatrzeniem w
Długość sieci wodociągowej
w pow. łomżyńskim - dane GUS
wodę realizowane są indywidualnie
km
1 000,0
przez poszczególne jednostki samo-
800,0
rządu lokalnego z ujęć głębinowych
600,0
poprzez lokalną, najczęściej gminną
400,0
sieć wodociągową. W minionym 10-
200,0
cioleciu długość sieci wodociągowej
0,0
systematycznie rosła i w 2011 roku
2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011
wynosiła 801,1 km. Najdłuższą sieć
w odociągi
posiadają gminy: Piątnica i Łomża.
Wodociągi - długość czynnej sieci rozdzielczej w km – dane GUS
Jednostka terytorialna
2005
Powiat łomżyński
2006
2007
2008
2009
2010
2011
694,2
719,6
739,5
744,7
753,4
790,5
801,1
Jedwabne – miasto i gmina
30,9
31,4
31,4
31,4
31,5
31,5
31,5
Jedwabne - miasto
14,8
15,3
15,3
15,3
15,4
15,4
15,4
Jedwabne - obszar wiejski
16,1
16,1
16,1
16,1
16,1
16,1
16,1
Łomża - gmina
138,1
139,5
141,4
142,9
145,3
145,1
145,9
Miastkowo - gmina
86,4
86,4
86,4
86,4
87,2
87,3
87,3
Nowogród
39,1
39,1
52,0
52,2
52,5
52,5
52,8
Nowogród - miasto
11,8
11,8
13,1
13,2
13,5
13,5
13,8
Nowogród - obszar wiejski
27,3
27,3
38,9
39,0
39,0
39,0
39,0
Piątnica - gmina
151,8
151,8
153,7
156,1
161,2
161,2
161,6
Przytuły- gmina
59,5
59,5
59,5
60,6
60,6
60,6
60,6
116,6
116,8
117,1
117,1
117,1
117,1
126,2
Wizna- gmina
46,1
69,4
72,3
72,3
72,3
72,3
72,3
Zbójna- gmina
25,7
25,7
25,7
25,7
25,7
62,9
62,9
Śniadowo- gmina
Według danych GUS w 2010 roku (brak danych za rok 2011) tylko 72,6 % ludności powiatu miało dostęp do
czynnej sieci wodociągowej. Biorąc pod uwagę liczbę mieszkańców, najwięcej osób korzysta z wodociągów w
gminie Łomża (92,6%), nieco mniej w gminie Piątnica (86%), w gminie Śniadowo (85%) i gminie Nowogród
(84%), a najmniej w gminach: Zbójna (41,9%) i Jedwabne (36,1%).
Ludność korzystająca z sieci wodociągowej w osobach - dane GUS
2004
Powiat łomżyński
2005
2006
2007
2008
2009
2010
35 661
36 340
36 740
37 026
37 122
37 391
37896
1 982
1 978
1 979
1 976
1 970
2 015
2018
Jedwabne - miasto
1 495
1 501
1 503
1 508
1 495
1 538
1545
487
477
476
468
475
477
473
Łomża - gmina
9 022
9 476
9 579
9 711
9 684
9 727
9927
Miastkowo - gmina
2 301
2 525
2 521
2 547
2 577
2 605
2637
Nowogród
3 449
3 411
3 435
3 476
3 504
3 503
3504
Nowogród - miasto
1 894
1 865
1 876
1 913
1 934
1 939
1940
1 555
1 546
1 559
1 563
1 570
1 564
1564
Piątnica - gmina
8 957
9 072
9 039
9 139
9 140
9 229
9272
Przytuły- gmina
1 472
1 392
1 386
1 371
1 374
1 377
1370
Śniadowo- gmina
4 721
4 727
4 751
4 731
4 718
4 767
4752
Wizna- gmina
2 228
2 215
2 494
2 510
2 572
2 563
2564
Zbójna- gmina
1 529
1 544
1 556
1 565
1 583
1 605
1852
6
Emisja ścieków
W powiecie łomżyńskim ilość
Ścieki odprow adzane do w ód i oczyszczane w pow . łomżyńskim
- dane GUS
ścieków odprowadzanych do wód suk-
1 200,0
cesywnie wzrasta. W 2011r. z terenu
dam3
1 000,0
800,0
powiatu odprowadzono do wód lub
600,0
do ziemi łącznie 1008 dam ścieków
400,0
komunalnych i przemysłowych wyma-
3
200,0
gających oczyszczenia, z czego 100%
0,0
2003
2004
2005
2006
2007
2008
ścieki odprowadzane ogółem
2009
2010
2011
oczyszczono (GUS,2011).
ścieki oczyszczane razem
Ścieki przemysłowe i komunalne wymagające oczyszczenia, odprowadzane
do wód lub do ziemi w pow. łomżyńskim
w latach 2003-2011 - dane GUS
ścieków jest ich oczyszczanie biologiczne, przy czym od 2005 roku prze-
1 200
dam3
Dominującym sposobem oczyszczania
1 000
waża oczyszczanie z podwyższonym
800
usuwaniem biogenów (związków azotu
600
i fosforu), co przyczynia się do ograni-
400
czenia antropopresji na środowisko
200
0
2003
ocz. mechanicznie
2004
2005
2006
ocz. biologicznie
2007
2008
2009
2010
ocz. z podw. us. biogenów
2011
nieoczyszczane
wodne. Dotyczy to oczywiście tylko
terenów skanalizowanych.
W powiecie łomżyńskim sieć
Długość sieci kanalizacyjnej
w pow. łomżyńskim - dane GUS
kanalizacyjna jest niestety znacznie
krótsza od sieci wodociągowej. Od lat
km
80,0
kanalizacja jest rozbudowywana bar-
70,0
60,0
dzo powoli. W 2011 roku rozbudowa-
50,0
no kanalizację o niecałe 8 km i tylko w
40,0
gminie Piątnica. Łącznie w powiecie
30,0
łomżyńskim w 2011 roku funkcjono-
20,0
wało 76,4 km sieci kanalizacyjnej.
10,0
0,0
2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011
kanalizacja
Najdłuższą sieć kanalizacyjną mają gminy: Łomża i Piątnica, natomiast gminy wiejskie – Zbójna, Przytuły
i Miastkowo są całkowicie nieskanalizowane .
7
Kanalizacja - długość czynnej sieci kanalizacyjnej w km - dane GUS
2005
Powiat łomżyński
2006
2007
2008
2009
2010
2011
55,5
58,8
69,5
68,4
68,7
68,7
76,4
Jedwabne
6,4
6,4
6,4
6,4
6,6
6,6
6,6
Jedwabne - miasto
6,4
6,4
6,4
6,4
6,6
6,6
6,6
Łomża - gmina
16,1
19,4
24,4
24,4
24,4
24,4
24,4
Nowogród – miasto i gmina
6,4
6,4
6,4
6,4
6,5
6,5
6,5
Nowogród - miasto
6,4
6,4
6,4
6,4
6,5
6,5
6,5
12,8
12,8
12,8
15,2
15,2
15,2
22,9
3,8
3,8
9,5
6,0
6,0
6,0
6,0
10,0
10,0
10,0
10,0
10,0
10,0
10,0
Piątnica - gmina
Śniadowo - gmina
Wizna - gmina
Sieć w odociągow a i kanalizacyjna [km] w pow . łomżyńskim
w 2011r. - GUS
Zbójna-gmi na
Wizna-gmi na
Śniadowo-gmi na
Przytuły-gmi na
Piątnica-gmi na
Nowogród - mi asto
Nowogród
Miastkowo-gmi na
Łomża-gmi na
Jedwabne - miasto
Jedwabne
Powiat łomżyński
0,0
100,0
200,0 300,0
w odociągi
400,0 500,0
600,0 700,0
800,0 900,0
kanalizacja
km
Kanalizacja obsługuje zaledwie ok. 17% mieszkańców powiatu łomżyńskiego. W stosunku do liczby mieszkańców
największy procent obsługuje kanalizacja w gminie Nowogród - 41%, i są to tylko mieszkańcy samego Nowogrodu. Nieco ponad 20 procent mieszkańców korzysta z kanalizacji w gminach: Łomża (22%) , Wizna (21,5%) i Piątnica (20,5%). W pozostałych skanalizowanych gminach liczba ta nie przekracza 20 %. (dane GUS za 2010r.- brak
danych za 2011r.)
Kanalizacja - ludność korzystająca z sieci kanalizacyjnej w osobach – dane GUS
2005
Powiat łomżyński
2006
2007
2008
2009
2010
7 337
7 459
8 287
8 662
8 815
9113
Jedwabne
899
901
906
900
965
967
Jedwabne - miasto
899
901
906
900
965
967
0
0
0
0
0
0
1 447
1 535
2 283
2 272
2 293
2357
Łomża - gmina
Miastkowo
0
0
0
0
0
0
Nowogród
1 478
1 487
1 518
1 536
1 538
1712
Nowogród - miasto
1 478
1 487
1 518
1 536
1 538
1712
0
0
0
0
0
0
Piątnica
1 888
1 906
1 923
2 187
2 204
2210
Przytuły
0
0
0
0
0
0
Śniadowo
704
704
727
825
881
931
Wizna
921
926
930
942
934
936
Zbójna
0
0
0
0
0
0
8
Nie wszystkie miejscowości gminne w powiecie łomżyńskim posiadają oczyszczalnie ścieków. Nie posiadają ich gminy: Miastkowo, Przytuły i Zbójna. Istniejące oczyszczalnie obsługują tylko niecałe 10,6 tys. mieszkańców
powiatu tj. nieco ponad 20%. Ze względu na bardzo słabo rozbudowaną sieć kanalizacyjną, głównie na terenach
wiejskich, znaczna ilość ścieków gromadzona jest w nie zawsze dokładnie uszczelnionych lub wcale nie uszczelnionych szambach, skąd zanieczyszczenia mogą przenikać i zanieczyszczać wody podziemne. Ponadto cześć nieczystości wywożona jest na łąki, pola lub wylewana do rowów, skąd trafia do środowiska wodnego.
W 2011 roku, wg danych GUS, w powiecie łomżyńskim funkcjonowało 8 oczyszczalni w tym: 5 oczyszczalni ścieków komunalnych i 3 przemysłowe. Łączna przepustowość oczyszczalni komunalnych i przemysłowych w
2011 roku wyniosła 2 836m3/dobę (GUS,2011). Wszystkie oczyszczalnie to oczyszczalnie mechaniczno –biologiczne,
w tym dwie oczyszczalnie tj. oczyszczalnia mleczarska w Piątnicy oraz oczyszczalnia komunalna w Śniadowie posiadają podwyższony stopień usuwania substancji biogennych. Oczyszczalnie odprowadzają ścieki głównie do wód
powierzchniowych i tylko w niewielkim stopniu do ziemi. Odbiornikiem największej ilości ścieków z oczyszczalni: w
Piątnicy, Wiźnie, i Nowogrodzie, jest rzeka Narew. Ewidencja WIOŚ obejmuje łącznie 18 oczyszczalni (łącznie z
oczyszczalnią komunalną w Łomży). Zestawienie oczyszczalni wraz z wynikami prowadzonych w 2011 roku kontroli
zawiera podrozdział „Przeciwdziałania – działalność kontrolna”).
Ludność obsługiwana przez oczyszczalnie ścieków - dane GUS
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
Powiat łomżyński
6 106
6 965
8 282
8 967
9 100
9 283
10 572
1 540
1 540
1 553
1 557
1 590
1 594
1602
Jedwabne - miasto
1 540
1 540
1 553
1 557
1 590
1 594
1602
740
1 030
1 570
1 650
1 880
1 920
2260
1 016
1 021
1 025
1 035
1 212
1 230
1242
Nowogród - miasto
1 016
1 021
1 025
1 035
1 212
1 230
1242
Piątnica - gmina
910
1 474
1 734
1 980
1 928
2 028
2828
Śniadowo - gmina
500
500
900
960
990
1 011
1040
1 400
1 400
1 500
1 785
1 500
1 500
1600
Łomża - gmina
Wizna - gmina
3
W powiecie łomżyńskim w 2011 roku odprowadzono do środowiska, głównie do wód powierzchniowych, 340dam
oczyszczonych ścieków komunalnych. Ilość odprowadzanych ścieków komunalnych w kolejnych latach systematycznie rośnie.
Ścieki komunalne odprowadzane do wód i oczyszczane w pow. łomżyńskim
- dane GUS
350,0
300,0
dam3
250,0
200,0
150,0
100,0
50,0
0,0
2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011
ścieki odprowadzone ogółem
ścieki oczyszczone razem
9
Najwięcej ścieków komunalnych (66,8%) odprowadzono do Narwi z gmin Łomża i Piątnica.
3
Ścieki komunalne w 2011 roku w dam /rok- dane GUS
oczyszczane łącznie z wodami infiltracyjnymi i ściekami dowożonymi
odprowadzane ogółem
Powiat łomżyński
oczyszczane razem
340,0
155
340
28,0
31
28
Jedwabne - miasto
28,0
31
28
115,0
0
115
26,0
31
26
Nowogród - miasto
26,0
31
26
Piątnica - gmina
112,0
12
112
Śniadowo- gmina
30,0
46
30
Wizna- gmina
29,0
35
29
Łomża - gmina
Ładunki zanieczyszczeń odprowa-
Ładunki zanieczyszczeń w ściekach komunalnych odprow adzanych w pow .
łomżyńskim do w ód pow ierzchniow ych [kg/r] - dane GUS
dzane ze ściekami komunalnymi do
wód powierzchniowych, wyrażone w
16 000
14 000
3 podstawowych wskaźnikach zanie-
12 000
10 000
czyszczenia tj. BZT5, ChZT i zawiesi-
8 000
na, są znaczne.
6 000
4 000
2 000
0
2001 2002 2003
2004 2005
BZT5
2006
ChZT
2007
2008 2009
2010
2011
zaw iesina
Ładunki zanieczyszczeń w ściekach komunalnych po oczyszczeniu w 2011r. - dane GUS
BZT5
ChZT
[kg/rok]
Powiat łomżyński
zawiesina
[kg/rok]
[kg/rok]
1 117
8 353
1 481
Jedwabne miasto i gmina
296
1518
489
Jedwabne - miasto
296
1518
489
316
2108
493
Nowogród - miasto
316
2108
493
40
119
61
Śniadowo - gmina
283
2727
310
Wizna - gmina
182
1881
128
Piątnica - gmina
Do rzek z oczyszczalni odprowadzany jest również znaczny ładunek związków biogennych tj. związków azotu i
fosforu. Niestety faktyczne wielkości odprowadzanych ładunków nie są znane, co wynika z prawnego zwolnienia mniejszych oczyszczalni (od roku 2005) z badania tych związków w oczyszczanych ściekach. W powiecie
10
łomżyńskim obowiązku badania związków biogennych nie posiada żadna oczyszczalnia komunalna. Taki zapis
prawny spowodował zaprzestanie przez zarządzających mniejszymi oczyszczalniami strącania w oczyszczanych
ściekach związków biogennych. Może się to odbić bardzo niekorzystnie na jakości wód do których ścieki
oczyszczane są odprowadzane, szczególnie w przypadku jeżeli odbiornikiem ścieków są cieki o niewielkim
przepływie. Prowadzona w poprzednich latach polityka ochrony wód poprzez nakładanie na oczyszczalnie
obowiązku redukcji biogenów zaowocowała wyraźnym spadkiem stężeń, głównie związków fosforu, we
wszystkich badanych przez WIOŚ rzekach. Przez wiele lat fosforany były jednym z głównych wskaźników obniżających jakość wód do wartości pozaklasowych, ostatnio ich stężenia przeważnie nie przekraczają granic I i II
klasy czystości. Niestety obowiązujące obecnie regulacje prawne, w tym również „samokontrola” tj. automonitoring podmiotów emitujących zanieczyszczenia do środowiska, mogą doprowadzić do powrotu problemu z
utrzymaniem dobrej jakości wód.
Ilość ścieków przemysłowych odprowadzanych w powiecie łomżyńskim w ostatnich latach systematycznie wzrasta. W 2011 roku odprowadzono 675 dam3 ścieków.
Ścieki przemysłowe odprowadzane do wód i oczyszczane w pow. łomżyńskim
- dane GUS
700
600
dam3
500
400
300
200
100
0
2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011
ścieki odprowadzone ogółem
ścieki oczyszczone razem
Wynika to głównie ze wzrostu ilości ścieków odprowadzanych z OSM Piątnica. Powstaje tu 94% ścieków przemysłowych z terenu całego powiatu i są one oczyszczane z biologicznie z podwyższonym usuwaniem biogenów.
Pozostałe ścieki są oczyszczane biologicznie.
3
Ścieki przemysłowe odprowadzane i oczyszczane razem w dam - dane GUS
2002
Powiat łomżyński
Łomża - gmina
Piątnica - gmina
Śniadowo - gmina
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
314
277
314
329
365
411
463
523
584
668
56
40
33
22
23
31
26
26
30
38
254
234
279
305
340
378
435
495
552
628
4
3
2
2
2
2
2
2
2
2
11
Ładunki BZT5 i zawiesiny odprowadzane,
Ładunki zanieczyszczeń w ściekach przemysłow ych odprow adzanych w pow .
łomżyńskim do w ód pow ierzchniow ych [kg/r] - dane GUS
(głównie do Narwi), ze ściekami przemy-
70000
słowymi w 2011 roku były znacznie wyż-
60000
sze jak w ściekach komunalnych. Naj-
50000
40000
wyższy jednak ładunek stwierdzono w
30000
zakresie
20000
10000
chlorków
i
siarczanów.
(GUS,2011).
0
2003
2004
2005
2006
BZT5
2007
ChZT
2008
2009
2010
2011
zaw iesina
BZT5
ChZT
zawiesina
chlorki i siarczany
[kg/rok]
[kg/rok]
[kg/rok]
[kg/rok]
Powiat łomżyński
7 418
41 698
19 483
152 301
141
1 238
352
3 410
7 274
40 396
19 119
148 891
3
64
12
0
Łomża
Piątnica
Śniadowo
Ładunki zanieczyszczeń biogennych w ściekach przemysłow ych
odprow adzanych w pow . łomżyńskim do w ód pow ierzchniow ych
[kg/r] - dane GUS
Wraz z ilością odprowadzanych ścieków przemysłowych rośnie również
8000
7000
6000
odprowadzany do wód ładunek zanie-
5000
czyszczeń biogennych. Większość, bo
4000
aż 98% ładunków azotu i 99,4% fosfo-
3000
2000
ru w ściekach przemysłowych w 2011
1000
0
2005
2006
2007
azot ogólny
2008
2009
2010
2011
roku
pochodziło z oczyszczalni mle-
czarskiej w Piątnicy.
fosfor ogólny
azot ogólny
fosfor ogólny
[kg/rok]
[kg/rok]
Powiat łomżyński
Łomża
Piątnica
12
7347
2 631
120
17
7227
2 614
Osady ściekowe.
Osady ściekowe wytworzone w oczyszczalniach
na terenie pow. łomżyńskiego - dane GUS
Niekorzystnym, „ubocznym” zjawiskiem związanym z procesem oczyszczania ścieków jest po-
400
350
wstawanie na oczyszczalniach osadów ścieko-
300
tony
250
wych. W powiecie łomżyńskim ilość osadów z
200
150
oczyszczalni komunalnych jest niewielka i utrzy-
100
50
0
2003
2004
2005
2006
oczyszczalnie przemysłowe
2007
2008
2009
2010
muje się w kolejnych latach na podobnym po-
2 011
oczyszczalnie komunalne
ziomie. Znacznie wyższa jest natomiast ilość osadów na oczyszczalniach przemysłowych. W 2011
roku na oczyszczalniach komunalnych powstało łącznie 40 ton osadów. Zostały one w większości czasowo zmagazynowane. Na oczyszczalniach przemysłowych powstało łącznie 255 ton z czego większość - 99% - na oczyszczalni mleczarskiej w Piątnicy. Osady z oczyszczalni przemysłowych w 99% zostały wykorzystane w rolnictwie.
(GUS,2011).
1.2.
Stan - Ocena jakości wód powierzchniowych
W związku z wprowadzeniem przepisów prawnych mających na celu dostosowanie prawodawstwa polskiego
do wymogów Unii Europejskiej, zasady badań i oceny jakości wód powierzchniowych uległy kolejnej, istotnej
zmianie. W roku 2011 wprowadzono nowe rozporządzenie służące ocenie stanu wód.
Ogólna klasyfikacja wód
Podstawę oceny stanowi Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 listopada 2011 roku w sprawie sposobu
klasyfikacji stanu jednolitych części wód powierzchniowych oraz środowiskowych norm jakości dla substancji
priorytetowych (Dz. U. 2011 nr 257 poz. 1545). Dokument ten szczegółowo określa sposób klasyfikacji jednolitych części wód powierzchniowych (JCW) w ciekach naturalnych, jeziorach lub innych zbiornikach naturalnych,
wodach przejściowych i przybrzeżnych oraz sztucznych lub silnie zmienionych jednolitych częściach wód powierzchniowych.
Monitoring JCW prowadzi się w sposób umożliwiający ocenę ich stanu oraz ilościowe ujęcie czasowej i
przestrzennej zmienności elementów jakości i parametrów wskaźnikowych dla elementów biologicznych, hydromorfologicznych , fizykochemicznych i chemicznych.
W ciekach naturalnych, jeziorach lub innych zbiornikach naturalnych, wodach przejściowych oraz przybrzeżnych klasyfikuje się STAN EKOLOGICZNY na podstawie wyników klasyfikacji zbadanych elementów biologicznych, fizykochemicznych i hydromorfologicznych. Stan ekologiczny przedstawiany jest w pięciostopniowej
skali od stanu bardzo dobrego przez dobry, umiarkowany, słaby do złego.
Dla wód sztucznych lub silnie zmienionych oznacza się POTENCJAŁ EKOLOGICZNY, określając go podobnie jak w
przypadku stanu ekologicznego na podstawie wyników klasyfikacji zbadanych elementów biologicznych, fizyko-
13
chemicznych i hydromorfologicznych. Potencjał ekologiczny definiowany jest jako : maksymalny, dobry, umiarkowany, słaby, zły.
STAN CHEMICZNY wód klasyfikuje się na podstawie chemicznych wskaźników jakości ( w tym substancji priorytetowych) jako dobry lub poniżej dobrego.
STAN WÓD jest składową stanu/potencjału ekologicznego oraz stanu chemicznego, jest definiowany jako dobry
lub zły. Warunkiem osiągnięcia stanu dobrego jest bardzo dobry lub dobry stan ekologiczny bądź dobry lub powyżej dobrego potencjał ekologiczny oraz stan chemiczny sklasyfikowany jako dobry.
W 2011 roku na terenie powiatu łomżyńskiego badaniami w ramach monitoringu operacyjnego wód powierzchniowych objęto:
 Narew w punktach pomiarowo-kontrolnych Strękowa Góra i Nowogród (powyżej ujścia Pisy)
 Pisę w punkcie pomiarowo-kontrolnym w m. Morgowniki;
 Łojewek w punkcie pomiarowo-kontrolnym w m. Bronowo;
 Dopływ z Rzadkowa w punkcie pomiarowo-kontrolnym w m. Piątnica;
 Łomżyczkę na odcinku ujściowym;
 Lepacką Strugę w punkcie pomiarowo-kontrolnym w m. Szablak;
Omówienie wyników badań rzek:
NAREW jest prawostronnym dopływem Wisły I rzędu o powierzchni zlewni 75175,2 km2. Długość całkowita rzeki wynosi 484 km, w tym długość odcinka płynącego na terenie Polski 455 km. Rzeka bierze początek na terenie
Białorusi w bagnach wschodniego skraju Puszczy Białowieskiej. Zlewnię górnej Narwi stanowią tereny stosunkowo słabo uprzemysłowione o charakterze typowo rolniczym oraz duże obszary leśne. Przy granicy białoruskiej
zlokalizowano zbiornik zaporowy Siemianówka, pełniący obecnie funkcje rekreacyjne. Znaczna długość rzeki na
terenie woj. podlaskiego objęta jest ochroną w ramach Narwiańskiego Parku Narodowego oraz Parku Krajobrazowego Doliny Narwi, leżącego w powiecie łomżyńskim.
Ocena jakości wód rzeki Narew – w m. Strękowa Góra – ocena stanu rzeki wpływającej na teren powiatu
łomżyńskiego.
• Ocena stanu ekologicznego – na podstawie zbadanego wskaźnika IFPL (wskaźnik fitoplanktonowy) klasę elementów biologicznych oceniono jako dobrą, również wartości stężeń średniorocznych zbadanych wskaźników
fizykochemicznych potwierdziły dobry stan ekologiczny.
• Ocena stanu chemicznego – badany w ograniczonym zakresie wskaźników (tylko suma benzo(g,h,i)perylenu i
indeno(1,2,3-cd)pirenu ), oceniony został jako dobry.
• STAN WÓD – ze składowej stanu ekologicznego i stanu chemicznego oceniono jako dobry.
• Stan sanitarny - rzeki był umiarkowany, średnioroczna ilość bakterii grupy coli typu fekalnego w 100 ml
wynosiła 2 546
Ocena jakości wód rzeki Narew – w m. Nowogród (powyżej ujścia Pisy)
• Ocena stanu ekologicznego – na podstawie wskaźnika fitoplanktonowego (IFPL) określono II (dobrą) klasę
elementu biologicznego wód, dobry stan ekologiczny potwierdzają również zbadane wskaźniki fizykochemiczne.
• Ocena stanu chemicznego - badany w ograniczonym zakresie wskaźników (suma benzo(g,h,i)perylenu i indeno(1,2,3-cd)pirenu ), oceniono jako poniżej stanu dobrego ze względu na przekroczenie maksymalnego dopuszczalnego stężenia.
• STAN WÓD – ze składowej ocen stanu ekologicznego i stanu chemicznych oceniony został jako zły.
• Stan sanitarny – był umiarkowany, średnioroczna ilość bakterii grupy coli typu fekalnego w 100 ml wynosiła
3220.
14
ŁOJEWEK jest III-rzędowym, prawostronnym dopływem Narwi o długości 24,6 km. Rzeka uchodzi do Narwi na
232,4 km jej biegu, na południe od miejscowości Bronowo. Prawie na całej długości charakteryzuje się bystrym
nurtem. Środkowy odcinek płynie naturalnym korytem w dolinie otoczonej wzniesieniami o stromych stokach.
Ta część doliny jest znacznie zabagniona, występują tu liczne torfowiska źródliskowe. Ze względu na swoje walory uznana za „krainę pstrąga”. Rzeka płynie przez tereny wiejskie i rolnicze, nie jest odbiornikiem punktowych
zrzutów zanieczyszczeń.
Ocena jakości wód Łojewka – m. Bronowo
• Ocena stanu ekologicznego – przeprowadzona została na podstawie dwóch indeksów biologicznych: MIR
(Makrofitowy Indeks Rzeczny) oraz MMI (Makrobezkręgowce bentosowe). Wynik pierwszego z w/w wskaźników świadczył o III klasie elementów biologicznych, natomiast indeks oparty na makrobezkręgowcach bentosowych (MMI) został sklasyfikowany w klasie IV. Zgodnie z obowiązującymi normami za ocenę ostateczną
przyjmuje się wskaźnik gorszy – IV klasę. Wspomagające ocenę biologiczną parametry fizykochemiczne mieściły
się w klasie bardzo dobrej i dobrej, jednak składowa tych dwu elementów daje w ostateczności słaby stan ekologiczny.
• Ocena stanu chemicznego – w 2011 roku nie był badany.
• STAN WÓD – mimo braku oceny stanu chemicznego, stan wód określono jako zły, ponieważ jedna ze składowych oceny ogólnej została sklasyfikowana jako stan słaby.
• Stan sanitarny - był umiarkowany, średnioroczna ilość bakterii grupy coli typu fekalnego w 100 ml wynosiła
2984.
ŁOMŻYCZKA jest III-rzędowym, lewostronnym dopływem Narwi o długości 16,4 km i powierzchni zlewni 74km2.
Rzeka uchodzi do Narwi na 200,8km. W środkowym biegu przepływa przez Łomżę, gdzie jest odbiornikiem wód
opadowych z kanalizacji deszczowej obejmującej ok. 2/3 obszaru miasta.
Ocena jakości wód Łomżyczki– ppk ujście – Grobla Jednaczewska
• Ocena stanu ekologicznego - wskaźnikiem biologicznym służącym do oceny stanu ekologicznego rzeki był MIR
(Makrofitowy Indeks Rzeczny), na którego podstawie określono dobry potencjał elementów biologicznych.
Przekroczenie wartości określonej rozporządzeniem dla stanu dobrego stężenia fosforanów zaklasyfikowało
wodę do potencjału poniżej dobrego. Pozostałe wartości wskaźników fizykochemicznych oraz fenoli z grupy
specyficznych zanieczyszczeń syntetycznych i niesyntetycznych mieściły się w klasie bardzo dobrej i dobrej.
Zgodnie z obowiązującym rozporządzeniem składowa dwóch wymienionych wyżej elementów klasyfikuje badaną JCW do umiarkowanego potencjału ekologicznego tj. do III klasy.
• Ocena stanu chemicznego - badany w ograniczonym zakresie wskaźników (suma benzo(g,h,i)perylenu i indeno(1,2,3-cd)pirenu ), oceniony jako poniżej stanu dobrego.
• STAN WÓD - ze składowej potencjału ekologicznego i stanu chemicznego oraz zgodnie z obowiązującymi
przepisami sklasyfikowano jako zły.
• Stan sanitarny - był zły, średnioroczna ilość bakterii grupy coli typu fekalnego w 100 ml wynosiła 40 563.
DOPŁYW Z RZADKOWA jest III-rzędowym, niewielkim prawostronnym dopływem Narwi. Rzeka uchodzi do Narwi na 203,5 km jej biegu. Ciek jest odbiornikiem ścieków z oczyszczalni Zespołu Szkół w Marianowie oraz wód
pochłodniczych z OSM w Piątnicy.
• Ocena stanu ekologicznego – na podstawie zbadanego wskaźnika MMI (Makrobezkręgowce bentosowe),
określono zły stan elementów biologicznych. Przekroczenie wartości średniorocznej określonej rozporządzeniem dla stanu dobrego stężenia średniorocznego fosforanów zakwalifikowało wodę do stanu poniżej dobrego.
Pozostałe wartości średnioroczne wskaźników fizykochemicznych oraz fenoli z grupy specyficznych substancji
syntetycznych i niesyntetycznych mieściły się w klasie bardzo dobrej i dobrej. Składowa dwóch wymienionych
wyżej elementów klasyfikuje badaną JCW do złego stanu ekologicznego.
• Ocena stanu chemicznego - badana w ograniczonym zakresie wskaźników (suma benzo(g,h,i)perylenu i indeno(1,2,3-cd)pirenu ) oceniona jako poniżej stanu dobrego.
• STAN WÓD - ze składowej ocen stanu ekologicznego i stanu chemicznego oraz zgodnie z obowiązującymi
przepisami sklasyfikowano jako zły.
• Stan sanitarny – był zły, średnioroczna ilość bakterii grupy coli typu fekalnego w 100 ml wynosiła 47 015.
STRUGA LEPACKA jest III-rzędowym, lewostronnym dopływem Narwi o długości 18,5 km i powierzchni zlewni
ok. 50 km2. Rzeka uchodzi do Narwi na 185,8 km jej biegu. Odprowadza ona do Narwi wody odsiąkowe z obiektów łąkarskich, na które odprowadzane są ścieki technologiczne, socjalno-bytowe i wody pochłodnicze z Przedsiębiorstwa Przemysłu Spożywczego „PEPEES” S.A. w Łomży. Ścieki oczyszczane są na 2 obiektach łąkarskich:
15
Mątwica-Kupiski i Kupiski-Jednaczewo, pełniących funkcje biologicznych oczyszczalni ścieków. Ścieki produkcyjne PEPEES, nie zawierają żadnych niebezpiecznych substancji. Wchodzące w ich skład substancje organiczne,
rozkładając się, powodują przede wszystkim, obniżenie zawartości tlenu w wodzie.
• Ocena stanu ekologicznego - wskaźnikiem biologicznym służącym do oceny stanu ekologicznego rzeki był MIR
(Makrofitowy Indeks Rzeczny), na którego podstawie określono dobry stan elementów biologicznych. Przekroczenia wartości średniorocznych określonych rozporządzeniem dla stanu dobrego dla stężeń: OWO, azotu Kjeldahla i fosforanów obniżyły ocenę stanu ekologicznego do umiarkowanego tj. do III klasy. Pozostałe wartości
wskaźników fizykochemicznych oraz fenoli z grupy specyficznych substancji syntetycznych i niesyntetycznych
mieściły się w klasie bardzo dobrej i dobrej.
• Ocena stanu chemicznego - badany w ograniczonym zakresie wskaźników (suma benzo(g,h,i)perylenu i indeno(1,2,3-cd)pirenu ) oceniono jako poniżej stanu dobrego ze względu na przekroczenie maksymalnego dopuszczalnego stężenia ww. węglowodorów aromatycznych.
• STAN WÓD – ze składowej ocen stanu ekologicznego i stanu chemicznego oceniony został jako zły.
• Stan sanitarny - był umiarkowany, średnioroczna ilość bakterii grupy coli typu fekalnego w 100 ml wynosiła
7987.
PISA jest prawostronnym dopływem Narwi III-rzędu. Długość całkowita rzeki wynosi 142,2 km (łącznie ze szlakiem żeglownym Wielkich Jezior Mazurskich), w tym 50,8 km dolnego odcinka rzeki znajduje się na terenie woj.
2
podlaskiego. Powierzchnia całkowita zlewni wynosi 4499,8 km . Obszar części zlewni pod nazwą Puszcza Piska
(PLB280008) jest obszarem chronionym Natura 2000. Fragment tego obszaru jest położony na terenie woj. podlaskiego. W zlewni na terenie województwa znajdują się 2 większe dopływy Turośl (Kanał Turośl) i Skroda.
• Ocena stanu ekologicznego – klasa elementów biologicznych oceniana była na podstawie dwóch indeksów
MIR – sklasyfikowanego w II klasie oraz MMI – sklasyfikowanego w III klasie. Średnioroczne wartości wskaźników fizykochemicznych mieściły się w klasie bardzo dobrej i dobrej. Z powyższych ocen określono umiarkowany stan ekologiczny.
• Ocena stanu chemicznego - badany w ograniczonym zakresie wskaźników (suma benzo(g,h,i)perylenu i indeno(1,2,3-cd)pirenu ) oceniony jako poniżej stanu dobrego.
• STAN WÓD – ze składowej ocen stanu ekologicznego i stanu chemicznego oceniony został jako zły.
• Stan sanitarny - był dobry, średnioroczna ilość bakterii grupy coli typu fekalnego w 100 ml wynosiła 1 443.
Wnioski:
Stan ekologiczny największej rzeki badanej na terenie powiatu tj. Narwi w obu punktach pomiarowych tj. powyżej ujścia Biebrzy w Strękowej Górze i powyżej ujścia Pisy - w Nowogrodzie, oceniono jako dobry w 5 stopniowej skali (od stanu bardzo dobrego, poprzez dobry, umiarkowany, słaby do złego). Stan ekologiczny ujściowych odcinków Strugi Lepackiej, Pisy i Łomżyczki oceniono jako umiarkowany. Słabym stanem ekologicznym
charakteryzowała się rzeka Łojewek, wyłącznie jednak ze względu na obniżone wartości wskaźników hydrobiologicznych. Wskaźniki te świadczą jednak o długookresowym zanieczyszczeniu rzeki. Najgorsza sytuacja, ze
względu na niekorzystne wartości badanych wskaźników hydrobiologicznych i fizykochemicznych, występuje w
Dopływie z Rzadkowa, gdzie stan ekologiczny oceniono jako zły.
Badania stanu chemicznego w 2011 roku prowadzone w ograniczonym zakresie substancji priorytetowych
(sumy benzo(g,h,i)perylenu i indeno(1,2,3-cd)pirenu z grupy wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych -WWA) wykazały w Narwi w Nowogrodzie, Pisie, Łomżyczce, Strudze Lepackiej, i Dopływie z Rzadkowa,
podobnie jak w latach poprzednich, podwyższone ich wartości, przy jednoczesnym braku zidentyfikowanych
źródeł emisji do środowiska, obniżając tym samym ocenę stanu chemicznego wód. Jedynie badania rzeki Narew w ppk Strękowa Góra wskazują w 2011 po raz kolejny, na dobry stan chemiczny.
16
Ocena końcowa stanu wód w większości badanych rzek wskazuje na stan zły. Jest to niekorzystna sytuacja
świadcząca o trudnościach w osiągnięciu założonego w Ramowej Dyrektywie Wodnej celu osiągnięcia w
roku 2015 dobrego stanu wód.
1.3.
Przeciwdziałania - Działalność kontrolna
Rozporządzenie Ministra Środowiska z 22 lipca 2006r w sprawie warunków , jakie należy spełnić przy
wprowadzaniu ścieków do wód lub do ziemi oraz w sprawie substancji szczególnie szkodliwych dla środowiska
wodnego (Dz.U. nr 137, poz. 984, z późn. zmian.) określa częstotliwość poboru prób ścieków do badań i ich
parametry. Inspektorzy WIOŚ w czasie kontroli prowadzą analizę wyników badania ścieków przedstawioną
przez zarządzającego oczyszczalnią (automonitoring)i na tej podstawie określają czy warunki pozwolenia w zakresie ilości i jakości ścieków zostały dotrzymane.
Wykaz źródeł zanieczyszczeń wód powierzchniowych na terenie powiatu łomżyńskiego
wg danych za 2011 rok
Lp
Miejscowość,
nazwa zakładu
Uwagi
Typ oczyszczalni
miasto Łomża (odbiornik bezpośredni – rz. Narew)
1
Miejskie Przedsiębiorstwo Womechaniczno-biologiczna
dociągów i Kanalizacji w Łomży
reaktory biologiczne A i B (każdy
z dwoma ciągami technologicznymi) komora defosfatacji,
zagęszczacz osadu nadmiernego
ROS; instalacja do oczyszczania i
wykorzystania biogazu, instalacja do współspalania biomasy
oraz suszu osadowego
2
Przedsiębiorstwo Przemysłu
Spożywczego "PEPEES" S.A. w
Łomży
obiekt oczyszczania ścieków w
warunkach glebowych Kupiski –Jednaczewo pełniący rolę biologicznej oczyszczalni ścieków z
usuwaniem azotu i fosforu
obiekt oczyszczania ścieków w
warunkach glebowych Mątwica
- Kupiski pełniący rolę biologicznej oczyszczalni ścieków z usuwaniem azotu i fosforu
wody opadowe odprowadzane
do Łomżyczki
17
Stan formalno-prawny w zakresie oczyszczania i odprowadzania ścieków jest uregulowany. Zakład posiada pozwolenie wodnoprawne ważne do 25 maja 2017r.
Przeprowadzona w dniach 23.11-01.12 2011 roku kontrola
działania oczyszczalni za okres 25.05.2010-24.05.2011 pod
kątem przestrzegania przepisów zawartych w pozwoleniu
wodnoprawnym nie wykazała przekroczeń wartości dopuszczalnych w odprowadzanych ściekach. Przeprowadzone
przez MPWiK badania wody z Narwi powyżej i poniżej ujścia kolekrora ściekowego z oczyszczalni nie wykazały istornej różnicy w wielkościach stężęń wskaźników zanieczyszczeń.
W 2011 roku Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i
Gospodarki Wodnej w Białymstoku przyznał MPWiK
Sp. z o. o. w Łomży pożyczkę na zakup i montaż:
- kraty gęstej i rzadkiej na oczyszczalni ścieków w Łomży;
- zagęszczarki osadu nadmiernego na oczyszczalni ścieków
w Łomży;
- wirówki do zagęszczania osadu przefermentowanego na
oczyszczalni ścieków w Łomży.
Stan formalno-prawny uregulowany. Zakład posiada pozwolenie wodnoprawne ważne do 31.10.2022r.
25 stycznia 2011 roku przeprowadzono kontrolę opartą na
analizie badań automonitoringowych zakładu dotyczących
pomiarów ilości i jakości odprowadzonych ścieków oraz ilości pobranej wody w II półroczu 2010 r. Nie stwierdzono
naruszeń.
16 sierpnie 2011 roku przeprowadzono koleją kontrolę ilości
i jakości ścieków oraz ilości pobranej wody w I półroczu
2011 roku. Analiza badań automonitoringowych zakładu nie
wykazała nieprawidłowości w tym zakresie.
W lutym 2012 roku skontrolowano przedłożone do WIOŚ
pomiary ilości i jakości odprowadzonych ścieków oraz ilość
pobranej wody w II półroczu 2011 roku. Nie stwierdzono
przekroczeń.
Zakład posiada zamontowany separator wraz z komorą
osadnikowo-przelewową stanowiący układ podczyszczający,
co stanowi rozwiązanie problemu oczyszczania wód opadowych odprowadzanych do Łomżyczki.
3
Miasto Łomża
Kolektory wód opadowych z
Łomży – 27 szt.
Z czego:
22 do Łomżyczki – w 2 brak
separatorów
5 do Narwi – 1 bez separatora.
m. Wizna (odbiornik bezpośredni - rz. Narew)
4
Oczyszczalnia Gminy Wizna
mechaniczno-biologiczna
oczyszczalnia ścieków typu SBR z
bioreaktorem typu BIOGESR, ze
stacją dawkowania PIX i urządzeniem DRAIMAD do odwadniania osadu
Stan formalno-prawny uregulowany. Miasto posiada pozwolenie wodnoprawne ważne do 31.05.2015r.
Dwukrotnie przeprowadzone w 2011 roku badania wód
opadowych z kolektora W19 uchodzącego do Łomżyczki ul.
Poznańska przy ul. Spokojnej nie wykazały przekroczenia
wartości dopuszczalnych określonych w pozwoleniu wodnoprawnym. Nie stwierdzono przekroczeń substancji ropopochodnych i zawiesiny. Kolektory z separatorami o wydajności poniżej 300l/s, odprowadzające wody opadowe z
Łomży, nie posiadają wymogu prowadzenia badań.
Stan formalno-prawny uregulowany. Zakład posiada pozwolenie wodnoprawne ważne do 31.03.2013.
W trakcie przeprowadzonej w dniach-21-26.01.2011r. kontroli stwierdzono, że w badanym okresie 31.03.200930.03.2010 obowiązywania pozwolenia wodnoprawnego
została wykonana wymagana ilość badań prób ścieków. Na
podstawie prób zbadanych ścieków nie stwierdzono przekroczenia dopuszczalnych wartości wskaźników zanieczyszczeń, a także dopuszczalnej ilości odprowadzanych ścieków.
m. Marianowo (odbiornik bezpośredni – Dopływ z Rzadkowa - dopływ Narwi)
5
Oczyszczalnia ścieków przy Zemechaniczno-biologiczna,
Stan formalno-prawny uregulowany. Zakład posiada pozwospole Szkół im. chor. Jana Szyzłoże zraszane
lenie wodnoprawne ważne do 30 kwietnia 2016r.
mańskiego w Marianowie
W trakcie przeprowadzonej 01.02.2011r. i 08.02.2011r.
kontroli stwierdzono, że w badanych okresach tj.
25.05.2008 - 24.05.2009 i 25.05.2009-24.05.2010 obowiązywania pozwolenia wodnoprawnego została wykonana
wymagana ilość badań prób ścieków. Na podstawie wyników badania ścieków stwierdzono w pierwszym okresie
przekroczenia dopuszczalnych wartości wskaźników zanieczyszczeń w zakresie zawiesiny ogólnej, a w drugim okresie
stwierdzono przekroczenie wskaźnika BZT5. Kontrolowanemu podmiotowi naliczono administracyjną karę pieniężną.
m. Piątnica -(odbiornik bezpośredni – rz. Narew)
6
Okręgowa Spółdzielnia
oczyszczalnia mechanicznoStan formalno-prawny uregulowany pozwoleniem wodnoMleczarska w Piątnicy
biologiczna
prawnym z dn. 22.11.2011r. ważnym do 22.11.2021
Kontrola WIOŚ przeprowadzona w dniach 12-21.01.2011
wykazała, że zakład narusza warunki pozwolenia zintegrowanego w zakresie jakości i ilości odprowadzanych ścieków ,
w zakresie dopuszczalnego poboru wody wraz z wybudowaniem nowej studni głębinowej bez powiadomienia organu wydającego pozwolenie zintegrowane. Wszczęto postępowanie administracyjne w sprawie wstrzymania użytkowania instalacji do przetwórstwa mleka wraz z urządzeniami
pomocniczymi. OSM złożyła wniosek o ustalenie terminu
usunięcia naruszeń do dnia 31.12.2014r. Wniosek zawierał
działania podjęte przez OSM zmierzające do usunięcia naruszeń i został przyjęty. 08.04.2011r. WIOŚ przeprowadził kontrolę w celu sprawdzenia stanu realizacji zaplanowanych w
harmonogramie prac związanych z przedsięwzięciem polegającym na rozbudowie i modernizacji zakładowej oczyszczalni ścieków. Kontrola wykazała, że OSM realizuje poszczególne etapy prac zapisane w harmonogramie. Rozbudowa i modernizacja ma być zamknięta uzyskaniem nowego
pozwolenia wodnoprawnego w terminie do 31.12.2012.
kolektor wód deszczowych i
pochłodniczych uchodzący do
Dopływu z Rzadkowa
18
Kontrola WIOŚ przeprowadzona 12-21.01.2011 wykazała, że
w 2010 roku zakład przebudował kanalizację deszczową ze
zmianą urządzeń podczyszczających na tej kanalizacji bez
powiadomienia organu wydającego pozwolenie zintegrowane. Wydano zarządzenie pokontrolne zobowiązujące zakład do wystąpienia z wnioskiem o zmianę pozwolenia zintegrowanego .
m. Jedwabne (odbiornik bezpośredni - rów melioracyjny dopływ Jedwabnianki, dopływ Narwi)
7
Komunalny Zakład Budżetowy mechaniczno-biologiczna,
Stan formalno-prawny uregulowany. Zakład posiada nowe
oczyszczalnia gminna Jedwabne
typ EKOBLOK I
pozwolenie wodnoprawne ważne do 31.08.2022r.
EKOBLOK 500
W trakcie przeprowadzonej w dniach- 18.07-27.082012r.
kontroli spełniania wymagań zawartych w pozwoleniu wodnoprawnym za okres od 21.03.2008 do 20.03.2012r. stwierdzono brak wymaganej ilości badań oraz przekroczenia w
zakresie stężeń dopuszczalnych w zakresie BZT5 i zawiesiny.
Podmiotowi wymierzono karę pieniężną za stwierdzone
przekroczenia warunków określonych w pozwoleniu wodnoprawnym.
m. Nowogród (odbiornik bezpośredni- rz. Narew)
8
Komunalny Zakład Budżetowy –
mechaniczno-biologiczna,
Stan formalno-prawny uregulowany. Zakład posiada pozwooczyszczalnia gminna Nowogród
reaktor typu SBR typu BIOVAC z
lenie wodnoprawne ważne do 31.01.2021r.
redukcją fosforu i stacją odwadniania osadu DRAIMAD
W trakcie przeprowadzonej 13.05.2011 i 17.05.2011r. kontroli stwierdzono, że w badanych okresach tj. 13.05.2008 12.05.2009 i 13.05.2009-12.05.2010 obowiązywania pozwolenia wodnoprawnego została wykonana wymagana ilość
badań prób ścieków i w obu badanych okresach ścieki spełniały wymagania zawarte w pozwoleniu wodnoprawnym.
m. Mikołajki ( odbiornik bezpośredni – rów melioracyjny, dopływu rzeki Bździążek)
9
Gmina Łomża - oczyszczalnia
biologiczna typu BIOCLER
Stan formalno-prawny uregulowany. Pozwolenie wodnowiejska w Mikołajkach
prawne ważne do 31.12.2014r.
W trakcie przeprowadzonej 05.04.2011 i 08.04.2011r. kontroli stwierdzono, że w okresie objętym kontrolą tj. od
31.12.2007 do 30.12.2010r. stwierdzono odprowadzanie
ścieków z oczyszczalni do środowiska wodnego o parametrach zanieczyszczeń znacznie przekraczających wartości
dopuszczalne określone w pozwoleniu wodnoprawnym. W
związku z tym wydano decyzje o wymierzeniu kary administracyjnej i wystosowano wniosek o rozważenie możliwości
cofnięcia pozwolenia. Zarządzający oczyszczalnią złożył
wniosek o odroczenie do 31.12.2012r. terminu płatności kar
pieniężnych w związku z podjęciem działań zmierzających
do gruntownej modernizacji oczyszczalni. 07.06.2011r.
WIOŚ przeprowadził kontrolę mającą na celu sprawdzenie
stanu realizacji harmonogramu modernizacji. Nieprawidłowości nie stwierdzono.
m. Chojny Stare (odbiornik bezpośredni – rz. Krzywa Noga dopływ Narwi)
10
„SCANDIC FOOD”
mechaniczno-biologiczna
Stan formalno-prawny uregulowany. Pozwolenie wodnoSp. Z o.o.
2 x Bioblok MU 50
prawne ważne do 28.02.2019.
W trakcie przeprowadzonej w dniach 28-31.03.2011r. kontroli stwierdzono, że w badanych okresach tj. 06.12.200605.12.2008 i 01.03.2009-28.02.2011r. obowiązywania pozwolenia wodnoprawnego została wykonana wymagana
ilość badań prób ścieków. Warunki zawarte w pozwoleniu
wodnoprawnym dotyczące jakości jak i ilości odprowadzanych ścieków zostały dotrzymane.
m. Śniadowo (odbiornik bezpośredni – rów melioracyjny dopływ Muzgi dopływ rz. Ruź dopływ Narwi)
11
Oczyszczalnia komunalna w
mechaniczno-biologiczna z reStan formalno-prawny uregulowany. W styczniu 2009 roku
Śniadowie
dukcją fosforu i stacją odwadzakład uzyskał pozwolenie ważne do 31.12.2018.
niania osadu DRAIMAD
Nie kontrolowano w 2010 i 2011 roku
m. Śniadowo (odbiornik bezpośredni – rz. Muzga dopływ rz. Ruź dopływ Narwi)
12
Oczyszczalnia Przedsiębiorstwa
mechaniczno-biologiczna typu
Stan formalno-prawny uregulowany. Zakład posiada pozwoProdukcji Betonów „PREFBET”
MINI BLOK
Sp. z o.o.
W trakcie przeprowadzonej w dniach 25.04-09.05.2012r.
kontroli stwierdzono, że w badanych okresach tj. od
01.05.2007-30.04.2012 obowiązywania pozwolenia wodnoprawnego została wykonana wymagana ilość badań prób
ścieków. Warunki zawarte w pozwoleniu wodnoprawnym
dotyczące jakości jak i ilości odprowadzanych ścieków zostały dotrzymane.
m. Jeziorko (odbiornik rów melioracyjny dopływ rz. Pokrzywki)
13
Oczyszczalnia zakładu-chłodni
mechaniczno-biologiczna ze
Stan formalno-prawny uregulowany. Zakład posiada pozwoAXO Daniel Bałdyga
złożem obrotowym, filtrem
lenie wodnoprawne ważne do 30.04.2018.
gruntowymi i stawem biolo07.07. 2009 roku podmiot poinformował o zaprzestaniu
gicznym
odprowadzania ścieków do środowiska związane ze znacznym zmniejszeniem zużycia wody.
19
m. Przytuły (odbioirnik – do rowu melioracyjnego, dopływu rz. Przytulanka)
14
Oczyszczalnia szkolna Gminy
Stan formalno-prawny uregulowany. Zakład posiada pozwoPrzytuły – wyłączona z eksploTURBOJET EP-4
atacji
W trakcie przeprowadzonej 29.03.2011r. kontroli stwierdzono, że w badanych okresach tj. 01.09.2008-31.08.2009 i
01.09.2009-31.08.2010r. obowiązywania pozwolenia wodnoprawnego stwierdzono przekroczenia w zakresie zawiesiny ogólnej . Wyliczona kara administracyjna nie przekraczała 800 zł w związku z czym zgodnie z ustawą POŚ nie
wszczęto postępowania w sprawie jej wymierzenia. Zarząd
Gminy Przytuły poinformował WIOŚ o wyłączeniu oczyszczalni z eksploatacji z dniem 09.09.2010. Ścieki są obecnie
gromadzone w szczelnym zbiorniku i wywożone na oczyszczalnię przez KZB Jedwabne.
Ścieki odprowadzane do ziemi:
m. Rydzewo – drenażem rozsączającym do ziemi
1
Szkoła Podstawowa w Rydzewie
oczyszczalnia z osadnikiem gnil- Oczyszczalnia szkolna Gminy
nym typu EPURBLOK 5000 CYL z
Miastkowo
drenażem rozsączającym.
m. Pniewo - drenażem rozsączającym do ziemi
2
Oczyszczalnia szkolna Pniewo
Przebudowana oczyszczalnia
Bioclar EG-25
m. Morgowniki – poprzez studnię chłonną do ziemi
3
Oczyszczalnia dla Nadleśnictwa
Oczyszczalnia mechaniczno Nowogród w Morgownikach –
biologiczna typu BIOPAN 75
Osadzie Leśnej
m. Jankowo Mlodzianowo – drenażem rozsaczającym do ziemi
4
Oczyszczalnia Ośrodka WypoOczyszczalnia mechanicznoczynku Świątecznego w Jankobiologiczna
wie Młodzianowie
Stan formalno-prawny uregulowany. Zakład uzyskał
04.08.2011 roku nowe pozwolenie wodnoprawne ważne do
31.12.2020.
W 2011 roku podmiot nie był kontrolowany.
Przeprowadzono przebudowę oczyszczalni ścieków . Końcowy odbiór i przekazanie do użytku nastąpiło w dniu
02.06.2011r. 25.01.2011r. podmiot uzyskał nowe pozwolenie wodnoprawne.
Ostatnia kontrola przeprowadzona w dniach 11.06-1606.2010r. wykazała, że w okresie objętym kontrolą tj.
10.11.2005-09.11.2009r. obowiązywania pozwolenia wodnoprawnego wymaganą prawem ilość prowadzonych badań ścieków , a także nie stwierdzono przekroczenia dopuszczalnych wartości wskaźników zanieczyszczeń. W 2011
roku oczyszczalnia nie była kontrolowana.
W trakcie przeprowadzonej 27 i 29.07.2010r. kontroli
stwierdzono, w okresie objętym kontrolą tj. 20.06.2008-19.06.2010r. obowiązywania pozwolenia wodnoprawnego
brak wymaganej ilości prowadzonych badań ścieków oraz
brak opomiarowania ilości odprowadzanych ścieków. Zarządzającego ukarano mandatem i wydano zarządzenia pokontrolne. 17.08.2010 roku podmiot poinformował o realizacji wszystkich zarządzeń. W 2011 roku podmiot nie był
kontrolowany.
Podstawowym działaniem w zakresie ochrony wód w powiecie łomżyńskim jest kontrola nad prawidłowym działaniem oczyszczalni ścieków i rozbudowa sieci kanalizacyjnej w powiązaniu z siecią wodociągową. W
związku z niewielkim stopniem skanalizowania powiatu istotną sprawą jest budowa szczelnych, wybieralnych
zbiorników z zapewnieniem kontrolowanego wywozu ścieków dla mieszkańców i obiektów nie objętych zbiorowym systemem oczyszczania ścieków. Pożądanym działaniem gmin byłoby opracowanie pełnej ewidencji
zbiorników bezodpływowych i przydomowych oczyszczalni ścieków w poszczególnych gminach oraz wdrożenie
harmonogramu wywozu nieczystości płynnych łącznie z opracowaniem i wdrożeniem systemu kar za niedotrzymanie harmonogramu wywozu.
Na terenie powiatu znajduje się ponad 500 wysoko towarowych gospodarstw rolnych o skoncentrowanej produkcji zwierzęcej, które produkują w dużej ilości gnojowicę. Nawóz ten niewłaściwie przechowywany
20
i wykorzystywany stanowi potencjalne zagrożenie dla wód powierzchniowych i podziemnych. Stwarza on również bardzo znaczną uciążliwość odorową.
Celem nadrzędnym wszystkich działań , wynikającym z transpozycji prawa wspólnoty europejskiej do prawodawstwa polskiego, jest osiągnięcie do 2015 roku dobrego stanu wód w Polsce.
Nadzwyczajne awarie.
08.08.2012 Delegatura w Łomży WIOŚ Białystok otrzymała meldunek funkcjonariuszy policji KMP w Łomży o
zanieczyszczeniu Narwi nieoczyszczonymi ściekami z kolektora OSM w Piątnicy, które wystąpiło w dniu
07.08.2012 o godz. 18.45. Informacja o wycieku pochodziła od mieszkańca Piątnicy, który twierdził, że nie
pierwszy raz obserwuje takie zrzuty. Zbyt późne poinformowanie WIOŚ o zaistniałym zdarzeniu spowodowało
opóźnione podjęcie działań. Przeprowadzone z jednodniowym opóźnieniem badania ścieków odprowadzanych
z OSM w Piątnicy do rzeki oraz badanie wody z Narwi powyżej i poniżej ujścia z kolektora zrzutowego nie wykazało już ponadnormatywnych zanieczyszczeń. Podczas wizji lokalnej przeprowadzonej na terenie oczyszczalni
ustalono, że urządzenia oczyszczalni pracują prawidłowo i są sprawne technicznie. Wg informacji zarządzającego oczyszczalnią w ostatnim okresie nie stwierdzono żadnej sytuacji awaryjnej.
15.06.2012 roku WIOŚ przeprowadził oględziny Strugi Lepackiej w związku z informacją mieszkańca Janowa o
jej zanieczyszczeniu. Stwierdzono, że do kanału odprowadzającego do Strugi Lepackiej wody popłuczne z hydroforni w Jarnutach dostało się ok. 3 litrów oleju napędowego ze zbiornika przy agregacie prądotwórczym. Przeprowadzone badania potwierdziły wystąpienie zanieczyszczenia. Wydano zarządzenia pokontrolne w celu zlikwidowania nieprawidłowości.
1.4
Wody podziemne
Wody podziemne są głównym źródłem zaopatrzenia powiatu łomżyńskiego w wodę do celów komunalnych i
przemysłowych. Zużycie wody w powiecie wynosi ok. 3187,5 dam3 na rok z czego 1739,5 dam3 (ok. 55%)
przypada na eksploatację sieci wodociągowej, 768 dam3 (24%) zużywa przemysł, pozostałe 21% tj.680 dam3
zużywa rolnictwo i leśnictwo (dane GUS z roku 2011). Najwyższe jest zużycie wody w gospodarstwach domowych i w kolejnych latach systematycznie rośnie.
Woda dostarczona gospodarstwom domowym [dam3]- dane GUS
2006
Powiat łomżyński
1262,4
2007
2008
1294,5
1339,1
2009
1403,2
2010
2011
1428,9
1456,6
Monitoring wód podziemnych
■ W ramach krajowej sieci monitoringu wód podziemnych, prowadzonej przez Państwowy Instytut Geologiczny (PIG) na zlecenie Inspekcji Ochrony Środowiska, w 2008 roku badaniami na terenie kraju objęto tylko zagrożone jednolite części wód podziemnych (JCWPd). Punktów takich w powiecie łomżyńskim nie wyznaczono. W
2010 roku przeprowadzono badania stanu chemicznego w ramach monitoringu diagnostycznego w pozostałych
JCWPd. W powiecie łomżyńskim punktów badawczych monitoringu wód podziemnych nie wyznaczono.
21
2. Powietrze
2.1
Presje - Emisja zanieczyszczeń do powietrza
Podstawowymi źródłami emisji zanieczyszczeń do powietrza w powiecie łomżyńskim są nieliczne ciepłownie
komunalne i przemysłowe oraz rozproszone źródła emisji z sektora komunalno-bytowego. W powiecie wg danych GUS występuje tylko 12 kotłowni i 3 km sieci cieplnej przesyłowej (dane GUS, 2011r.) Powszechnymi nośnikami energii cieplnej w gospodarstwach domowych powiatu łomżyńskiego są przede wszystkim: drewno,
trociny i węgiel.
Według danych GUS największa ilość zanieczyszczeń gazowych w roku 2011 przypadła na dział wytwarzania i zaopatrywania w energię elektryczną, gaz i wodę. Wielkość emisji zanieczyszczeń gazowych z zakładów
szczególnie uciążliwych w powiecie łomżyńskim wg GUS w latach 2008-2011 utrzymywała się na podobnym
poziomie i w 2011r. wyniosła 12 926 ton, co stanowi zaledwie 0,8% emisji gazowej w woj. podlaskim. Największy udział w emisji zanieczyszczeń gazowych miał dwutlenek węgla.
Emisja zanieczyszczeń gazowych do powietrza z zakładów szczególnie uciążliwych w 2011 roku [Mg/rok]- dane GUS
ogółem (bez
dwutlenku węgla)
Powiat łomżyński
PODLASKIE
niezorganizowana
dwutlenek
siarki
tlenki
azotu
tlenek
węgla
dwutlenek
węgla
34
0
12
14
8
12 892
9 169
0
3 275
3 214
2 213
1 636 909
Znacznie niższa była emisja zanieczyszczeń pyłowych z zakładów szczególnie uciążliwych (GUS,2011)
Emisja głównych rodzajów zanieczyszczeń pyłowych powietrza z zakładów szczególnie uciążliwych [Mg / rok] - dane GUS
ogółem
2010
Powiat łomżyński
PODLASKIE
ze spalania paliw
2011
2010
węglowo-grafitowe,
sadza
krzemowe
2011
2010
2011
2010
2011
2
2
2
2
0
0
0
0
1 096
977
819
726
17
17
15
10
Największą emisję zanieczyszczeń gazowych wykazało Przedsiębiorstwo Produkcji Betonów "PREFBET" W Śniadowie, a pyłowych „Scandic Food" sp. z o.o. w Warszawie (kotłownia w Chojnach Starych).
Wielkość emisji zanieczyszczeń z zakładów w powiecie łomżyńskim (dane: baza opłat Urzędu Marszałkowskiego
za 2011r.).
Nazwa zakładu
Emisja zanieczyszczeń w 2011r. [Mg/rok]
SO2
NO2
CO
CO2
pył
Benzo(a)piren
Wspólnota Mieszkaniowa w Jedwabnem
0,262
0,0327
1,4715
65,4
0,4
0,0004578
Zakład Mięsny Podgórze
1,247
0,35316
7,9834478
329,04645
1,8
0,001997147
1,51
0,2832
8,496
377,6
38
0,0026432
12,301
9,697996
7,657804
7438,2
2,16
0,0056672
1,170
0,47883
15,936106
748,8265
2,4
0,00495296
„Scandic Food" sp. z o.o. w Warszawie
(kotłownia w Chojnych Starych)
Przedsiębiorstwo Produkcji
"PREFBET" W Śniadowie
Zespół Szkół w Marianowie
Betonów
22
Okręgowa Spółdzielnia Mleczarska
w Piątnicy
RYMEROL S.C. w Miastkowie
Suma
2.2.
0,049
4,480851563
0,417722946
5453,79625
0,0359
0
0
0,07252
2,66
0
1
0
17,026
15,47525756
48,04158075
14564,8692
12,196
0,016782307
Monitoring imisji (na podstawie „Oceny poziomów substancji w powietrzu i klasyfikacji stref
woj. podlaskiego w 2011r.)
W 2011r. na terenie powiatu łomżyńskiego nie wykonywano pomiarów imisji zanieczyszczeń powie-
trza.
Zgodnie z kryteriami wyznaczonymi ze względu na ochronę zdrowia ludzi przeprowadzono za rok
2011 ocenę jakości powietrza w powiecie łomżyńskim, należącym do strefy podlaskiej*.
* w założeniach do projektu ustawy o zmianie ustawy – prawo ochrony środowiska oraz niektórych innych ustaw (przygotowywanych w związku z planowaną transpozycją do prawa polskiego, Dyrektywy
2008/50/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 21 maja 2008r. w sprawie jakości powietrza i czystszego
powietrza dla Europy) przyjmuje się, że od stycznia 2011r. dla wszystkich zanieczyszczeń uwzględnianych w
ocenach jakości powietrza będzie obowiązywał nowy podział kraju na strefy. Ocena za rok 2011 wykonana została więc w nowym układzie stref, w którym strefę stanowią:
- aglomeracja o liczbie mieszkańców powyżej 250 tys.,
- miasto (nie będące aglomeracją) o liczbie mieszkańców powyżej 100 tys.,
- pozostały obszar województwa, nie wchodzący w skład aglomeracji i miast powyżej 100 tys. mieszkańców do którego należy miasto Zambrów.
Wykaz istniejących powiatów oraz strefy utworzone na potrzeby oceny jakości powietrza na terenie województwa podlaskiego.
Nazwa strefy
Kod strefy
Nazwy powiatów, z których składa się strefa
strefa podlaska
PL2002
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
powiat białostocki
powiat grajewski
powiat łomżyński
powiat kolneński
powiat zambrowski
powiat wysokomazowiecki
powiat augustowski
powiat suwalski
powiat sejneński
powiat moniecki
powiat sokólski
powiat hajnowski
powiat bielski
powiat siemiatycki
powiat miasta Łomża
powiat miasta Suwałki
aglomeracja podlaska
PL2001
1.
powiat miasta Białystok
Ocenę jakości powietrza i klasyfikację stref za 2011r. wykonano na podstawie wyników pomiarów
otrzymanych z 6 stacjonarnych stacji pomiarowych: w aglomeracji białostockiej (2 stacje tła miejskiego i 1 stacja
podmiejska), w Łomży (1 stacja tła miejskiego), w Suwałkach (1 stacja tła miejskiego) oraz 1 stacja tła wiejskiego, zlokalizowana w Borsukowiźnie, do oceny narażenia ekosystemów (reprezentatywna dla województwa).
Badania zanieczyszczenia powietrza uzupełniono o obiektywne metody szacowania emisji. W klasyfikacji strefy
23
za 2011r. uwzględniono również wyniki wykonanych w latach wcześniejszych pomiarów wskaźnikowych (metoda pasywna).
W roku 2011 dla strefy podlaskiej ( do której zalicza się powiat łomżyński) – kryterium ochrona zdrowia przyjęto dla:
zanieczyszczeń (SO2, NO2 , benzenu, tlenku węgla i ołowiu) najwyższą klasę wynikową A, gdzie wiel-

kości mierzonych zanieczyszczeń powietrza nie przekraczają dopuszczalnych wartości,
zanieczyszczenia powietrza pyłem zawieszonym PM 10 – najniższą klasę wynikową C, gdzie wielkości

mierzonego zanieczyszczenia powietrza przekraczają dopuszczalne wartości → obszarem przekroczeń jest miasto Łomża,
zanieczyszczenia powietrza pyłem zawieszonym PM 2,5 – najniższą klasę wynikową C, gdzie wielkości

mierzonego zanieczyszczenia powietrza przekraczają dopuszczalne wartości powiększone o margines
tolerancji dla 2011r. → obszarem przekroczeń jest miasto Łomża,
zanieczyszczenia powietrza pyłem zawieszonym PM 2,5 – najniższą klasę wynikową C, gdzie wielkości

mierzonego zanieczyszczenia powietrza przekraczają poziom docelowy dla 2011r. → obszarem przekroczeń jest miasto Łomża.
Klasyfikacja stref w 2011 roku z uwzględnieniem poziomów dopuszczalnych oraz docelowych określonych dla zanieczyszczeń powietrza
– ochrona zdrowia.
Symbol klasy wynikowej dla poszczególnych substancji w strefie
Nazwa strefy
Strefa
SO2
NO2
PM 10
PM 2,5
A
A
C*
C*
1/
PM 2,5
C*
2/
CO
Benzen
Pb
A
A
A
podlaska
* obszar przekroczeń: miasto Łomża
1/
przekroczenie poziomu dopuszczalnego + margines tolerancji,
2/
przekroczenie poziomu docelowego
Pełne informacje dot. klasyfikacji stref zawiera „Ocena poziomów substancji i klasyfikacja stref woj .podlaskiego w 2010r.” dostępna na :
www.wios.bialystok.pl.
2.3.
Przeciwdziałania - Działalność kontrolna
Na terenie powiatu łomżyńskiego nie występują duże źródła emitujące zanieczyszczenia do powietrza.
W ewidencji Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska w Białymstoku Delegatura w Łomży,
na terenie powiatu łomżyńskiego znajduje się ok. 20 podmiotów, które objęte są kontrolą w zakresie przestrzegania norm w zakresie ochrony powietrza. Kontrole prowadzone są z częstotliwością co 1-4 lata. Są to
głównie niewielkie kotłownie emitujące zanieczyszczenia powstałe w wyniku spalania paliw: węgla, oleju opałowego, gazu ziemnego i drewna.
Największe z nich, posiadające decyzje zezwalające na wprowadzanie zanieczyszczeń do powietrza ze
źródeł energetycznych, to:
-kotłownia PPB „PREFBET” Sp. z o.o. w Śniadowie,
-kotłownia Okręgowej Spółdzielni Mleczarskiej w Piątnicy,
24
W powiecie łomżyńskim znajdują się również zakłady, z terenu których emitowane są zanieczyszczenia
powstające w procesach technologicznych. Są to głównie zakłady rzemieślnicze – warsztaty samochodowe z
lakierniami, stolarnie itp. emitujące niewielkie ilości zanieczyszczeń gazowych i pyłowych. Największymi zakładami emitującymi zanieczyszczenia z procesów technologicznych są:
-
PPB „PREFBET” sp. z o.o. w Śniadowie (produkcja wyrobów z betonu komórkowego - występuje emisja pyłów wapiennych, cementowych i mineralnych).
- „RYMEROL” w Rybakach – emisja lotnych składników lakierów
- „SONAROL„ Sp. J. Najda, Jedwabne, Zakład Produkcji Styropianu w Jeziorku – emisja lotnych związków organicznych z procesu produkcji styropianu
Kontrolowane przez Delegaturę WIOŚ obiekty charakteryzują się różnym stopniem oddziaływania na środowisko. W przypadku kotłowni są to obiekty o niewielkiej mocy. Są one przeważnie zwolnione z obowiązku posiadania pozwolenia na wprowadzanie zanieczyszczeń do powietrza.
Największymi zakładami znajdującymi się na terenie powiatu są:
PPB „PREFBET” Sp. z o.o. w Śniadowie
Kotłownia PPB „PREFBET” w Śniadowie jest największą kotłownią zasilaną węglem kamiennym, zlokalizowaną na terenie powiatu łomżyńskiego. Wyposażona jest w 2 kotły parowe typu OKR-5 (w tym jeden zmodernizowany w 2008 roku). Na potrzeby zakładu wystarcza praca jednego kotła (zmodernizowanego) o wydajności 7 Mg pary/godz.. Roczne zużycie miału węglowego nie przekracza 3500 Mg. Jest to jedyna kotłownia, na
terenie powiatu łomżyńskiego, wyposażona w urządzenia służące do ochrony atmosfery – cyklony bateryjne
oraz instalację odsiarczania spalin i pulsacyjne filtry workowe za instalacja odsiarczającą. W przypadku spalania paliwa o niskiej zawartości siarki nie zachodzi potrzeba eksploatacji instalacji odsiarczającej.
Zakład zobowiązany jest, zgodnie z posiadanym pozwoleniem na emisję, do 2-krotnych w ciągu roku
pomiarów ze źródeł energetycznych. Pomiary przeprowadzone w 2011 roku na zlecenie zakładu przez laboratorium zewnętrzne, posiadające akredytację PCA, nie wykazały przekroczeń emisji dopuszczalnych. Ze względu
na spalanie węgla o zawartości siarki poniżej 0,3% standardy emisyjne SO2 są dotrzymywane i nie zachodzi potrzeba uruchamiania instalacji odsiarczającej spaliny.
Poza kotłownią eksploatowane są w zakładzie instalacje, z których emitowane są zanieczyszczenia pyłowe (pyły: mineralne, cementowe i wapienne). W/w instalacje wyposażone są pulsacyjne filtry tkaninowe o
wysokiej skuteczności odpylania. Filtry wymieniane są systematycznie na wszystkich eksploatowanych instalacjach.
W 2011 roku Delegatura WIOŚ w Łomży nie przeprowadzała kontroli w zakresie ochrony powietrza.
Okręgowa Spółdzielnia Mleczarska w Piątnicy
W latach 2010-2011 wybudowana została nowa kotłownia pracująca na potrzeby technologiczne i
grzewcze spółdzielni. W nowej kotłowni zainstalowane są 2 kotły parowe: typu VITOMAX 200 HS o mocy 5,2
MW i TURBOMAT RN-HD o mocy 2,6 MW, oraz 2 agregaty kogeneracyjne typu Caterpilar G3512E o mocy po 1,8
MW. Kotły i agregaty zasilane są gazem ziemnym.
25
W 2011 roku Delegatura WIOŚ w Łomży nie prowadziła kontroli w zakresie ochrony powietrza.
„RYMEROL” Wytwórnia Wyrobów z Drewna Mirosław i Marek Laskowski w Rybakach
Zakład eksploatuje kotłownię wyposażoną w 3 kotły typu: wodne typu UKS-130 i UKS-75 oraz parowy
typu UKS-60. Kotły współpracują z instalacjami zgazowującymi drewno AZSO-50 i AZSO-100. W kotłowni spalane są odpady drzewne. Spalanych jest ok. 200 Mg odpadów drzewnych w ciągu roku. Kocioł UKS-130 pracuje na
potrzeby zasilania w ciepło komory do suszenia drewna, a pozostałe na potrzeby c.o. i c.w.u.
Poza zanieczyszczeniami powstającymi ze spalania paliw, z terenu zakładu emitowane są lotne związki
organiczne z lakierni zakładowej wyposażonej w 2 kabiny lakiernicze natryskowe i 1 ścianę natryskową. Kabiny i
ściana natryskowa wyposażone są w kurtyny wodne ograniczające emisję stałych cząstek wchodzących w skład
stosowanych lakierów. W lakierni stosowane są lakiery nitrocelulozowe i chemoutwardzalne oraz odpowiednie
rozcieńczalniki. W 2011 roku pracowała 1 kabina przez 3-4 godziny dziennie. Zużycie materiałów lakierniczych
wynosi ok. 3000 dm3 rocznie. W 2011 roku kontrola była przeprowadzona w październiku.
Kontrolowana jednostka posiada pozwolenie na emisję zanieczyszczeń do powietrza wydane Starostę
Powiatowego w Łomży dla źródeł technologicznych – Decyzja z dnia 2.10.2006, znak. ROŚB.7644/3/06, ważna
do 30.09.2016. Decyzja dotyczy emitorów lakierni i linii transportu pneumatycznego (nie jest wymagane pozwolenie dla kotłowni). Nie został nałożony w w/w decyzji obowiązek prowadzenia pomiarów emisji.
„SONAROL„ Sp. J. Najda, Jedwabne, Zakład Produkcji Styropianu w Jeziorku
Zakład wyposażony jest w kocioł parowy RUMIA HTO-100 zasilany gazem płynnym. Zużycie gazu w wyniosło ok. 200 Mg rocznie. Kocioł pracuje na potrzeby technologiczne – linia do produkcji styropianu w skład
której wchodzą: spieniarka o wyd. 1 Mg/godz., forma do bloków o poj. 3,6 m3, linia do cięcia bloków i pakowarka.
Kontrolowana jednostka posiada pozwolenie na wprowadzanie do powietrza zanieczyszczeń gazowych –
styrenu z emitora E2 – wydane przez Starostę Łomżyńskiego – Decyzja z dnia 15.07.2005 znak:
ROŚB.7644/3/03. Decyzja ta jest ważna do 1 czerwca 2013 roku. W pozwoleniu zakład zobowiązany jest do 1krotnych pomiarów emisji w ciągu roku. Pomiary przeprowadzone przez laboratorium posiadające akredytację
PCA nie wykazały przekroczeń dopuszczalnych emisji zanieczyszczeń.
W marcu 2011 roku Delegatura WIOŚ w Łomży przeprowadziła kontrolę w zakładzie . Nie stwierdzono nieprawidłowości.
3. Gospodarka odpadami
3.1.
Presje – Ilość wytwarzanych odpadów
Odpady przemysłowe
Sektor przemysłowy w powiecie łomżyńskim zdominowany jest głównie przez przetwórstwo rolno – spożywcze,
z przewagą przemysłu mleczarskiego. Struktura powstających odpadów przemysłowych ze względu na ich pochodzenie przedstawia się następująco:

odpady z rolnictwa, sadownictwa, hodowli, leśnictwa oraz przetwórstwa żywności,
26
odpady nieorganiczne z procesów termicznych,
odpady z przetwórstwa drewna oraz papieru, tektury, płyt i mebli,
odpady z urządzeń do likwidacji i neutralizacji odpadów oraz oczyszczani ścieków i gospodarki wodnej,
odpady z budowy, remontów i demontażu obiektów budowlanych oraz drogowych.




Na terenie powiatu łomżyńskiego nie funkcjonuje żadne stałe składowisko odpadów przemysłowych.
Według danych Głównego Urzędu Statystycznego ilość odpadów przemysłowych wytworzonych i nagromadzonych w powiecie łomżyńskim w 2011 roku wyniosła ok. 88,4 tys. ton , co stanowi około 12% ogólnej ilości
odpadów wytworzonych i nagromadzonych w województwie podlaskim. Ilość ta w porównaniu z rokiem 2010
znacznie zmalała.
Odpady przemysłowe wytworzone (źródło:GUS)
Ogółem [tys. Mg/r]
2008
2009
2010
2011
Powiat łomżyński
169,4
178,5
125,4
88,4
PODLASKIE - ogółem
838,3
737,9
713,5
707,6
Odpady komunalne
W związku ze specyfiką analizowanego terenu (teren o charakterze rolniczym), bez uciążliwego dla
środowiska przemysłu, w powiecie powstają głównie odpady komunalne. W przypadku odpadów komunalnych
bardzo trudne jest prowadzenie monitorowania ich powstającej ilości, zwłaszcza na składowiskach nie prowadzących ewidencji dowożonych odpadów. Tabela poniżej przedstawia ilość zebranych zmieszanych odpadów
komunalnych w powiecie łomżyńskim i poszczególnych gminach na tle województwa podlaskiego w latach
2009-2011 wg danych GUS.
Odpady komunalne zmieszane zebrane w latach 2009-2011 (dane GUS).
Ogółem w Mg
2009
PODLASKIE - ogółem
2010
2011
235887,60
232 576,08
236 957,61
5576,42
6 952,72
8 203,41
Jedwabne
438,90
483,56
501,21
Jedwabne - miasto
299,90
297,5
308,62
139,00
186,06
192,59
Łomża
971,20
1 941,47
3 142,85
Miastkowo
1430,14
1 437,05
830,88
Nowogród
515,12
493,65
452,66
Nowogród - miasto
457,72
417,89
350,74
57,40
75,76
101,92
Piątnica
1106,99
1 473,25
1 795,30
Przytuły
84,10
91,30
101,55
703,77
698,21
762,73
Wizna
200,5
170,06
357,80
Zbójna
125,70
164,17
258,43
Powiat łomżyński
Śniadowo
27
Zgodnie z założeniami WPGO system gospodarowania odpadami komunalnymi w powiecie łomżyńskim
oparty jest o regionalny zakład zagospodarowania odpadów – Zakład Przetwarzania i Unieszkodliwiania Odpadów w Czartorii.
Wykres poniżej przedstawia ilość odpadów komunalnych wytworzonych w 2010r. na terenie powiatu łomżyńskiego z uwzględnieniem składu tych odpadów (źródło: Plan gospodarki odpadami na lata 2011-2014 dla
powiatu łomżyńskiego z perspektywą na lata 2015-2018).
Poniżej przedstawiono ilości odpadów ulegających biodegradacji wytworzonych na ternie powiatu łomżyńskiego w 2010 r. (źródło: Plan gospodarki odpadami na lata 2011-2014 dla powiatu łomżyńskiego z perspektywą na lata 2015-2018).
Lp.
Nazwa
Ilość w Mg/rok
Tereny miejskie
1.
Odpady kuchenne i ogrodowe
2.
Drewno
3.
Odpady z terenów zielonych
Razem
Razem powiat łomżyński
Tereny wiejskie
449,20
2173,67
3,67
45,96
64,87
164,17
517,74
2383,8
2901,54
Na terenie Powiatu Łomżyńskiego zidentyfikowane następujące problemy w zakresie gospodarowania odpadami:
 brak skutecznych metod i systemu wydzielania odpadów niebezpiecznych ze strumienia odpadów komunalnych,
 niewystarczający procent mieszkańców objętych selektywną zbiórką odpadów,
 niewystarczający procent mieszkańców objętych zorganizowaną zbiórką odpadów
 niewielki postęp w zakresie ilości odpadów deponowanych na składowisku, na korzyść odzysku,
 niewielka redukcja w odpadach kierowanych na składowiska zawartości składników biodegradowalnych
 niska świadomość ekologiczna społeczeństwa.
28
3.2.
Stan - Składowiska odpadów
Zgodnie z załącznikiem XII Traktatu Akcesyjnego o przystąpieniu Polski do UE, okres przejściowy na dostosowanie składowisk przyjmujących odpady komunalne do wymogów dyrektywy 1999/31/WE w sprawie składowania odpadów obowiązywał do 1 stycznia 2012r. Począwszy od tej daty istnienie składowisk niedostosowanych w pełni do wymagań wynikających z przepisów ochrony środowiska jest niezgodne zarówno z
przepisami prawa krajowego i wspólnotowego.
Na terenie powiatu łomżyńskiego zlokalizowanych jest 8 gminnych składowisk odpadów innych niż niebezpieczne i obojętne:
■ 3 składowiska czynne, ( w tym 1 posiadające pozwolenie zintegrowane: ZPiUO w Czartorii dla miasta Łomży i
gminy Miastkowo)
■ 5 składowisk zamkniętych: składowisko dla gminy Piątnica i składowisko dla gminy Wizna, których eksploatację zakończono w 2009r., SOK w Zbójnej i SOK w Nowogrodzie zamknięte decyzjami WIOŚ z dn. 31.06.2012r.
oraz SOK w Czartorii, na którym przyjmowanie odpadów zakończono z dn. 21.03.2012r. .
Zestawienie składowisk odpadów komunalnych w powiecie łomżyńskim
(stan na koniec 2011r.)
Nazwa Składowiska / Zarządzający
Elementy wyposażenia
a/ uszczelnienie
b/ odcieki
c/ piezometry/monitoring
d/ waga
e/ installacja odgazowująca
Pojemność całkowita/ Pojemność wykorzystana
Ilość zdeponowanych odpadów w 2011r.
Data ostatniej
kontroli
Ocena składowiska
/Uwagi /
Pozwolenie zintegrowane
Zakład Przetwarzania i
Unieszkodliwiania Odpadów
a/tak
b/tak
c/tak
d/tak
e/ tak
625 000/8 859,79
8 859,79
SOK w Ratowie Piotrowie
Wodociągi Wiejskie Sp. z
o.o. w Łomży
a/ tak
b/ tak
c/ tak
d/ tak
e/ brak
10944 / 15 909,9
1 905,46
21-30.03.2011
Czynne
Nie podlega pod
IPPC
SOK w Korytkach Borowych
Komunalny Zakład Budżetowy w Jedwabnem
a/ tak
b/ tak
c/ tak
d/ tak
e/ tak – odgazowanie bierne
28481,2 /
10 599,8
416,22
18.07.27.08.2012
Czynne
SOK w Czartorii/
MPGKiM ZB w Łomży
a/tak
b/tak
c/tak
d/tak
e/ tak - odgazowanie bierne
28 2187 /
255 910,8
2 704,79
26.01.17.02.2012
Zamknięte
Przyjmowanie odpadów zakończono
z dn. 21.03.2012
Posiada pozwolenie
zintegrowane (IPPC)
SOK w Nowogrodzie
Komunalny Zakład Budżetowy w Nowogrodzie
a/ nie
b/ nie
c/ tak
d/ tak
e/ brak
12000 / 7 696,5
208,79
21-22.03.2012
Zamknięte /
Nie podlega pod
IPPC
Zarządzający złożył
odwołanie od decyzji o zamknięciu
SOK w Piankach
Urząd Gminy w Zbójnej
a/ tak
b/ tak
c/ tak
d/ tak
e/ brak
5880 / 457,6
45,0
21-22.03.2012
Zamknięte
Nie podlega pod
IPPC
SOK w Wiźnie
Urząd Gminy w Wiźnie
a/ nie
b/ nie
c/ tak
d/ nie
e/ brak
04.02.2010
Zamknięte
z dn. 31.12.2009r.
W trakcie rekultywacji. Nie podlega
pod IPPC
Czynne
Posiada pozwolenie
zintegrowane (IPPC)
Nie podlega pod
IPPC
-
29
SOK w Piątnicy
Wodociągi Wiejskie Sp. z
o.o. w Łomży
3.3.
a/ naturalne
b/ tak
c/ tak
d/ nie
e/ brak
-
14.01.2010
Zamknięte
z dn. 31.12.2009r. /
w trakcie rekultywacji
/ Nie podlega pod
IPPC
Stan – Odpady niebezpieczne* wg bazy WSO
Szczególna uwaga Inspekcji Ochrony Środowiska zwrócona jest na odpady niebezpieczne, ze względu na ich
największe negatywne oddziaływanie na środowisko w przypadku niewłaściwego postępowania przy zagospodarowaniu bądź utylizacji.
W roku 2011 WIOŚ nie zbierał danych na temat wytwarzania i zagospodarowywania odpadów niebezpiecznych
w województwie podlaskim. Dane w zakresie odpadów, w tym niebezpiecznych, zbiera, zgodnie z kompetencjami, Marszałek Województwa Podlaskiego.
→ W 2011 roku w bazie WSO (Wojewódzki System Odpadowy) zgromadzono informacje o 54 wytwórcach odpadów niebezpiecznych z terenu powiatu łomżyńskiego.
→ Do największych wytwórców odpadów niebezpiecznych należą:
- MPO Sp. z o.o. w Białymstoku – Wytwarzanie odpadów azbestowych z terenu gm. Jedwabne
- 101,0380 Mg,
- Wojewódzki Zakład Weterynarii w Białymstoku Oddział w Łomży
- 24,3340 Mg,
- Zakłady Mięsne „PODGÓRZE” Sp. J.
- 22,5260 Mg,
- PPHU „MAG” A. Grabowski, Jedwabne
- 14,7780 Mg,
- SEPARATOR SERVICE Sp. z o.o. w Piasecznie
- 8,2000 Mg,
- P.H.U. AUTO SERWIS A. Staniórski, Cydzyn Stary
- 1,6900 Mg.
→ Na terenie powiatu łomżyńskiego wytworzono w sumie 183,4379 Mg odpadów niebezpiecznych, zebrano
988,8810 Mg, odzyskano w instalacjach 974,4340 Mg.
→ Największą grupę odpadów stanowiły:
- materiały konstrukcyjne zawierające azbest,
- odpady z diagnozowania, leczenia i profilaktyki weterynaryjnej,
- mieszanina odpadów z piaskowników i odwadniania olejów w separatorach,
- zużyte urządzenia zawierające niebezpieczne elementy,
- odpady powstające przy demontażu pojazdów wycofanych z eksploatacji.
→ Proces odzysku w instalacjach dotyczył odpadu: zużyte lub nienadające się do użytkowania pojazdy. Prowadziły go firmy :
- Stacja Paliw i Usługi Transportowe J. Łada, Wizna,
- PPHU „MAG” A. Grabowski , Jedwabne.
Zbieranie odpadów prowadziło 8 firm. Najwięcej zebrały i przekazały do unieszkodliwienia bądź odzysku:
- Stacja Paliw i Usługi Transportowe J. Łada, Wizna,
- PPHU „MAG” A. Grabowski , Jedwabne.
30
3.4.
Reakcje - Działalność kontrolna
Delegatura WIOŚ w Łomży skontrolowała następujące składowiska odpadów:
1.
Składowisko odpadów komunalnych w Czartorii dla miasta Łomży i gminy Miastkowo
Kontrola przeprowadzona została w dn. 26.01.2012 – 17.02.2012 w związku z pismem z dn. 21.11.2011r. z
Urzędu Marszałkowskiego Województwa Podlaskiego w Białymstoku w sprawie wydania zgody na zamknięcie
składowiska odpadów w Czartorii – Korytkach, gmina Miastkowo oraz zatwierdzenia sposobu jego rekultywacji.
Obowiązek rekultywacji składowiska spoczywa na zarządzającym MPGK i M ZB w Łomży.
Przyjmowanie odpadów na składowisko zakończono z dn. 21.03.2011r.
Zarządzający posiada pozwolenie zintegrowane wydane przez Podlaski Urząd Wojewódzki w Białymstoku
ŚR.I.KA.66141/1/07 z dn. 05.06.2007r. na eksploatację instalacji do składowania odpadów na terenie składowiska zlokalizowanego w gminie Miastkowo na gruntach wsi Czartoria i Korytki Leśne.
MPGKiM ZB w Łomży zawiadomił WIOŚ pismem ZPiUO/4044/2011 z dn. 04.11.2011r. o złożeniu
wniosku o zamknięcie składowiska w Czartorii.
Wniosek o wyrażenie zgody na zamknięcie składowiska przewiduje ułożenie w pierwszej fazie prac
szczelnego rurociągu pod warstwą geomembrany, łączącego wszystkie studnie odgazowujące ze studnią o najwyższym stężeniu metanu.
Na składowisku zamontowany został 4 piezometr (III kwartał 2011r.)
Kontrola nie wykazała naruszeń i nieprawidłowości.
Badania monitoringowe zarządzający składowiskiem prowadzi w oparciu o:
- badanie wielkości opadu atmosferycznego – na podstawie danych ze stacji meteorologicznej w Białymstoku
oraz na podstawie własnej stacji – pomiary prowadzone 1 x dziennie,
- badanie poziomu i składu chemicznego wód podziemnych w 4 piezometrach – 1x kwartał
- badanie objętości i składu chemicznego wód odciekowych – 1x kwartał,
- badanie składu gazu składowiskowego ze studzienek odgazowujących (monitoring niepełny: zarządzający nie
prowadzi monitoringu emisji gazu składowiskowego),
- badanie osiadania powierzchni składowiska w oparciu o repery – 1 x rok.
Klasyfikację wód podziemnych w 2011r. w piezometrach zlokalizowanych na składowisku przedstawiono w tabeli.
Składowisko Odpadów Komunalnych w Czartorii - Korytkach Leśnych
Piezometr 1
Piezometr 2
Piezometr 3
Piezometr 4 (dobudowany w 2011r.)
Stan chemiczny
SŁABY
SŁABY
SŁABY
DOBRY
Klasa czystości
Decydujące wskaźniki
V
V
V
II
Przewodnictwo właściwe
Ogólny węgiel organiczny
W 2011r. podobnie jak w latach ubiegłych o słabym stanie wody w piezometrach 1-3 decydowały następujące
wskaźniki: przewodnictwo właściwe będące miarą przedostawania się do wód związków mineralnych oraz
ogólny węgiel organiczny świadczący o znacznej koncentracji związków organicznych w wodach podziemnych.
W całym cyklu pomiarowym pomierzone wartości tych wskaźników wielokrotnie przekraczały dopuszczalne
normy. Piezometr 4 został wybudowany w 2011r. powyżej składowiska, na kierunku dopływu wód podziemnych. Pierwsze badania wód podziemnych z tego piezometru pobranych w listopadzie 2011r. wykazały dobry
stan chemiczny wód podziemnych: wszystkie badane parametry mieściły się w granicach I klasy czystości , tylko
OWO charakteryzowało wartości II klasy czystości .
31
ROK 2008
Decydujące wskaźniki (średnie roczne)
Piezometr 1
Piezometr 2
Piezometr 3
5137
1564
2599
OWO
137,5
21,75
6,08
Klasa czystości
V
V
III
Stan chemiczny
Słaby
Słaby
Dobry
7808
1268
3965
OWO
278
5,8
36,05
Cynk
-
0,0054
-
Klasa czystości
V
IV
Stan chemiczny
Słaby
ROK 2009
Słaby
Słaby
ROK 2010
4126
2974
11336
OWO
268
156
1541
Klasa czystości
V
V
V
Stan chemiczny
Słaby
Słaby
Słaby
ROK 2011
5226
2818
7419
OWO
160,8
50,94
1086
Klasa czystości
V
V
V
Stan chemiczny
Słaby
Słaby
Słaby
W badaniach prowadzonych w latach 2008-2011 należy zauważyć stale pogarszającą się jakość wód podziemnych w piezometrach ze względu na wysokie wartości przewodnictwa i OWO. Zawartość metali ciężkich
w wodach podziemnych jest niska, nie przekracza wartości charakterystycznych dla II klasy czystości i nie
wpływa na klasyfikację. Tylko raz zanotowano podwyższone wartości cynku w piezometrze 2 w 2009r. W piezometrze 4 usytuowany powyżej składowiska, na kierunku spływu wód ze składowiska w 2011r. stwierdzono
klasę wynikową - II, stan chemiczny wód podziemnych – dobry.
W wodzie pobranej ze studzienek odciekowych na składowiskach stwierdzono wysokie wartości przewodnictwa właściwego wskazującego na zawartość jonów mineralnych oraz wysoką wartość ogólnego węgla
organicznego świadczącą o dużej zawartości w wodzie odciekowej związków organicznych. Ze względu na brak
stosownego rozporządzenia dotyczącego oceny wód odciekowych nie przeprowadzono szczegółowej analizy i
oceny tych wód.
O jakości wód podziemnych zanotowanej w piezometrach zlokalizowanych na składowisku odpadów komunalnych w m. Czartoria – Korytki Delegatura WIOŚ w Łomży poinformowała Regionalną Dyrekcję Ochrony Środowiska w Białymstoku.
Zarządzający posiada decyzję Podlaskiego Wojewódzkiego Inspektora Ochrony Środowiska w Białymstoku znak:
DIŁ.7023.6.5.2011.JZ2 z dn. 01.08.2011r. określającą zakres i harmonogram działań niezbędnych do ustalenia
przyczyn zmian obserwowanych parametrów oraz możliwych zagrożeń dla środowiska, w związku ze stwierdzoną słabą jakością wody podziemnej w piezometrach, wskazującą na możliwość wystąpienia lub powstania
zagrożeń do środowiska podczas eksploatacji składowiska w Czartorii. Niezbędne działania to:
- wybudowanie piezometru powyżej składowiska, na kierunku spływu wód podziemnych (P4 – dobudowany w
2011r. ocena w powyższej tabeli),
- kontynuacja prowadzenia badań wód podziemnych z piezometrów 1 raz w kwartale,
- prowadzenia badań osiadania powierzchni składowiska w oparciu o repery,
- wykonanie pisemnej analizy wpływu składowiska odpadów na stan czystości wód podziemnych.
MPGKiM Zakład Budżetowy w Łomży pismem ZPiUO/4186/2011 z dn. 16.11.2011r. przedłożył analizę wpływu składowiska na stan czystości wód podziemnych z uwzględnieniem ilości zgromadzonych odpadów w poszczególnych miejscach składowiska w okolicy piezometrów. Zarządzający składowiskiem wyjaśnia, że na wy32
raźne zanieczyszczenie wód podziemnych wskazują wyniki badań tych wód przeprowadzane od 2008r. Brak wyników badań jakości tych wód z okresu poprzedzającego okres rozpoczęcia eksploatacji składowiska (19911998 sektory od I-VII) uniemożliwia dokonanie oceny skali tych zmian. Na taki stan rzeczy wpłynęły: brak właściwego uszczelnienia dna składowiska w sektorach od I do VII oraz system składowania odpadów. Jako kolejną
przyczynę słabego stanu chemicznego wód podziemnych, wskazano również, dużą ilość wód opadowych oraz
ich spływ z kwatery X. Wysokość składowania oraz system składowania jest zgodny z dokumentacją techniczną,
która wskazuje na deponowanie odpadów do wysokości 131-133n.p.m.
Biorąc pod uwagę powyższe wnioski MPGKiM Zakład Budżetowy w Łomży:
- zwiększy częstotliwość wywozu odcieków z uszczelnionych kwater VIII – X ze składowiska na oczyszczalnię
ścieków,
- przystąpi do rekultywacji składowiska polegającej na uszczelnieniu wierzchowiny kwater oraz odprowadzeniu
wód opadowych.
Regionalna Dyrekcja ochrony Środowiska w Białymstoku pismem WSI.510.22.2011.jb z dn. 28.03.2012r. ,
po przeanalizowaniu wszystkich dokumentów, postanowiła odmówić wszczęcia postępowania administracyjnego w związku ze zgłoszeniem możliwości wystąpienia szkody w środowisku spowodowanej działaniem składowiska odpadów komunalnych zlokalizowanego na gruntach wsi Czartoria i Korytki (gm. Miastkowo). RDOŚ w
Białymstoku uznał zebrane dowody za wystarczające do wydania, zgodnie z art. 24 ust.7 ustawy o zapobieganiu
szkodom w środowisku i ich naprawie (Dz. U. z 2007r. Nr 75, poz. 493 ze zm.), postanowienia o odmowie
wszczęcia postępowania administracyjnego uznając, że na danym terenie nie doszło do szkody w środowisku.
2. Składowisko odpadów w Ratowie Piotrowie dla gmin Łomża i Śniadowo.
Gmina Łomża eksploatuje składowisko odpadów w Ratowie-Piotrowie (dla gmin Łomża i Śniadowo)zgodnie z
wymaganymi decyzjami administracyjnymi. Jest to składowisko odpadów innych niż niebezpieczne i obojętne.
Składowisko funkcjonuje od stycznia 2003r. Lokalizacja składowiska jest zgodna z planem zagospodarowania
przestrzennego Gminy Śniadowo. Zarządzającym składowiskiem, zgodnie z odpowiednią umową, są „Wodociągi
Wiejskie” Spółka z o.o. w Łomży. Kierownikiem składowiska jest pracownik Spółki, posiadający świadectwo
kwalifikacji, w zakresie składowania odpadów, wydane przez Wojewodę Podlaskiego (nr 006 z dnia 4 lipca
2002r).
Lokalizacja: Składowisko odpadów zlokalizowane jest w obrębie wsi Ratowo-Piotrowo, na działkach oznaczonych numerami geodezyjnymi 130/2, 130/3, 130/4. Łączna powierzchnia działek na których zlokalizowano składowisko wynosi 1,50 ha. Dojazd do składowiska stanowi droga polna nieurządzona o długości ok. 400m od wsi
Ratowo Piotrowo, od drogi Łomża -Śniadowo. W najbliższym otoczeniu od granic składowiska nie występują
zabudowania mieszkalne, gospodarcze czy produkcyjne. W najbliższym otoczeniu nie stwierdzono powierzchniowych akwenów z lustrem wody oraz cieków prowadzących wodę. Składowisko położone jest wśród wyrobisk
żwirowych porośniętych lasem i pól uprawnych.
Obiekt uzyskał wymagane przez prawo decyzje. Dojazd do składowiska oraz samo składowisko są oznakowane.
Teren składowiska ogrodzony jest płotem żelbetonowym o wysokości 2,0m. Brama wjazdowa zamykana na
kłódkę.
Decyzje administracyjne na podstawie, których funkcjonuje składowisko:
-Decyzja Starostwa Powiatowego w Łomży, znak: ROSB. 7353/15-2/3/01/03 z dnia 06. 01.
2003r. udzielająca pozwolenia na użytkowanie Międzygminnego Składowiska Odpadów Komunalnych w Ratowie-Piotrowie gm. Śniadowo,
-Decyzja Starostwa Powiatowego w Łomży, znak: ROSB.7623/03/08 z dnia 29 lutego 2008r. zezwalająca Wójtowi Gminy Łomża na prowadzenie działalności w zakresie unieszkodliwiania odpadów poprzez składowanie
(proces D5) na składowisku odpadów innych niż niebezpieczne i obojętne w Ratowie-Piotrowie (ważne do 31
stycznia 2018),
-Decyzja Starostwa Powiatowego w Łomży, znak: ROSB.7623/25/10 z dnia 11.06.2010r. zmieniające
decyzje Starosty Łomżyńskiego z dnia 29.02.2008r. (ROSB.7623/03/08). Dodano: prowadzenie działalności w
zakresie odzysku odpadów (proces R14) oraz prowadzenie działalności w zakresie zbierania odpadów,
-Decyzja Starostwa Powiatowego w Łomży, znak: ROSB.7623/24/10 z dnia 11.06.2010r., zatwierdzająca Instrukcje eksploatacji składowiska w Ratowie-Piotrowie.
Rodzaje działalności prowadzonej na składowisku:
 Procesowi unieszkodliwiania, klasyfikowanemu zgodnie z załącznikiem nr 6 do ustawy z dnia 27 kwietnia
2001 r. o odpadach, jako proces D5 –składowanie na składowiskach odpadów innych niż niebezpieczne i
obojętne, poddawane są następujące odpady:
kod 20 03 01 - niesegregowane odpady komunalne - 1 400 Mg/rok,
33
kod 20 03 07 - odpady wielkogabarytowe - 6 Mg/rok,
kod 20 03 03 - odpady z czyszczenia ulic i placów - 20 Mg/rok,
kod 20 02 01 - odpady ulegające biodegradacji - 25 Mg/rok,
kod 20 03 02 - odpady z targowisk - 5 Mg/rok,
kod 20 03 99 - odpady komunalne niewymienione w innych podgrupach - 20 Mg/rok,
kod 20 01 01 - papier i tektura - 12 Mg/rok,
kod 20 01 02 - szkło - 6 Mg/rok,
kod 20 01 11 - tekstylia - 4 Mg/rok,
kod 20 01 39 - tworzywa sztuczne - 5 Mg/rok,
kod 20 02 02 - gleba i ziemia w tym kamienie - 30 Mg/rok,
kod 19 08 01, 19 08 02 i 19 08 05 - odpady z oczyszczalni ścieków -1 4 Mg/rok,
kod 16 01 19 - odpady tworzyw sztucznych - 2 Mg/rok.

Na składowisku prowadzona jest również działalność w zakresie odzysku odpadów. Prowadzony jest odzysk następujących odpadów:
kod 17 01 01 odpady betonu oraz gruz betonowy z rozbiórek i remontów,
kod 17 01 02 gruz ceglany,
kod 17 01 03 odpady innych materiałów ceramicznych i elementów wyposażenia,
kod 17 01 07 zmieszane odpady betonu, gruzu ceglanego, odpadowych materiałów ceramicznych
i elementów wyposażenia inne niż wymienione w 17 01 06,
kod 17 05 04 gleba i ziemia, w tym kamienie, inne niż wymienione w 17 05 03,
kod 20 02 02 gleba i ziemia, w tym kamienie.
Proces odzysku polega na stosowaniu w/w odpadów jako warstwy izolacyjnej pośredniej, zgodnie z
instrukcja eksploatacji składowiska oraz z zaleceniami określonymi w § 16a rozporządzenia Ministra
Środowiska z dnia 24 marca 2003 r. w sprawie szczegółowych wymagań dotyczących lokalizacji, budowy, eksploatacji i zamknięcia, jakim powinny odpowiadać poszczególne typy składowisk. Stosowany sposób odzysku
określa sie jako proces R14 (inne działania polegające na wykorzystaniu odpadów w całości). Odpady przeznaczone do odzysku magazynowane są na terenie składowiska w wyznaczonym do tego celu, miejscu i zużywane
do wykonywania warstwy pośredniej.
 Działalność w zakresie zbierania odpadów dotyczy następujących rodzajów odpadów:
kod 02 01 04 - odpady tworzyw sztucznych (z wyłączeniem opakowań),
kod 15 01 01 - opakowania z papieru i tektury,
kod 15 01 04 - opakowania z metali,
kod 15 01 07 - opakowania ze szkła.
Działalność w zakresie zbierania odpadów prowadzona jest w wyodrębnionej części składowiska, na której,
znajdują sie boksy na surowce wtórne. Odpady są przekazywane wyspecjalizowanym firmom
posiadającym stosowne zezwolenia w celu ich dalszego zagospodarowania. Odpady do czasu przygotowania
odpowiedniej partii do wysyłki są zbierane i magazynowane selektywnie w sposób
zapobiegający szkodliwemu oddziaływaniu na środowisko.
Na składowisko dowożone są odpady z terenu dwóch gmin: Łomży i Śniadowa. Odpady, od właścicieli
nieruchomości, odbierają aktualnie cztery podmioty i przekazują je na składowisko zgodnie z obowiązującymi w
tym zakresie wymogami. Przekazywane odpady są ważone. Sprawdzany jest skład i pochodzenie odpadów. Przy
przekazywaniu odpadów stosowana jest dokumentacja określona w Instrukcji eksploatacji składowiska odpadów.
Projektowana łączna pojemność składowiska wynosi około 57000 m3 (dla dwóch sektorów). Na podstawie zbiorczego zestawienia danych o rodzajach i ilości odpadów za rok 2011, ustalono że, ilość odpadów
zdeponowanych w 2011r. wynosi 15909,99 Mg. Pojemność składowiska zapełniona do końca 2011 roku, łącznie
z warstwami izolacyjnymi wynosi 35 000m3. Pojemność pozostała składowiska została określona na 22000 m3.
Zarówno z dokumentacji jak tez oceny dokonanej podczas oględzin składowiska wynika, że składowisko posiada
nadal zdolność przyjmowania odpadów.
Stan techniczny oraz eksploatacja składowiska:
Podczas kontroli ustalono, ze składowisko spełnia wymagania Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 24
marca 2003 r. w sprawie szczegółowych wymagań dotyczących lokalizacji, budowy, eksploatacji i zamknięcia,
jakim powinny odpowiadać poszczególne typy składowisk odpadów. Składowisko wyposażone jest w:
- wagę samochodową,
- brodzik dezynfekcyjny wypełniony woda z dodatkiem płynu dezynfekcyjnego,
- czasza składowiska uszczelniona jest geomembraną PEHD,
- system drenażu wód odciekowych,
- bezodpływowy, betonowy zbiornik na odcieki: studnie na odcieki nie były przepełnione,
34
- instalację odgazowującą wykonaną w grudniu 2010r.: dwie studnie, użytkowane jako kontrolne, obecnie służące do dokonywania pomiarów składu i emisji gazu składowiskowego. W momencie projektowania i budowy
składowiska, zgodnie z obowiązującymi wówczas przepisami, na składowisku nie była wymagana instalacja odgazowywania,
- budynek magazynowy i wiaty na surowce wtórne,
- piezometry do poboru wód podziemnych – 3 szt.,
- repery.
Ewidencja odpadów:
Zarządzający składowiskiem prowadzi ewidencję odpadów zgodnie z obowiązującymi przepisami. Zbiorcze zestawienia danych o rodzajach i ilości odpadów, o sposobach gospodarowania nimi oraz o instalacjach i urządzeniach służących do odzysku i unieszkodliwiania tych odpadów, sporządza i przekazuje Marszałkowi Województwa.
Opłaty za składowanie odpadów: w trakcie kontroli, nie stwierdzono nieprawidłowości w naliczaniu i wnoszeniu
opłat za korzystanie ze środowiska. Zbiorcze zestawienie informacji o zakresie korzystania ze środowiska oraz
wysokości należnych opłat, jest sporządzane i przesyłane do Podlaskiego Urzędu Marszałkowskiego i Delegatury WIOS w Łomży.
Monitoring środowiska: Wyniki badan monitoringowych za rok 2011 zostały przekazane Wojewódzkiemu Inspektorowi Ochrony Środowiska, w wymaganym terminie.
Monitoring składowiska w Ratowie Piotrowie prowadzony jest w oparciu o:
- badania wielkości opadu atmosferycznego wykonywane przez IMGW PIB Oddział w Krakowie, Dział Służby
Pomiarowo-Obserwacyjnej w Białymstoku ul. Ciołkowskiego 2/3, w Stacji Opadowej Podgórze, miarodajnej dla
m. Ratowo-Piotrowo (zestawienia dobowych sum opadów atmosferycznych w układzie miesięcznym),
- badania poziomu i składu wód podziemnych,
- badanie objętości i składu wód odciekowych,
- badanie struktury i składu masy składowanych odpadów,
- badanie przebiegu osiadania powierzchni składowiska prowadzone jest przez zarządzającego składowiskiem
we własnym zakresie.
Brak badań:
- emisji oraz składu gazu składowiskowego: stwierdzono że, przed rokiem 2012 nie były prowadzone badania
emisji gazu składowiskowego. Jak wynikało z wyjaśnień złożonych przez kierownika składowiska, badan emisji
nie prowadzono, ze względu na jej znikomą wielkość. Obowiązek badan emisji jest realizowany od początku roku 2012.
W związku z powyższymi okolicznościami, odstąpiono od stosowania kary grzywny za brak realizacji
ww. obowiązku. W stosunku do kierownika składowiska zastosowano pouczenie.
WIOŚ przeprowadził ocenę jakości wody z piezometrów zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Środowiska z
dnia 23 lipca 2008r. w sprawie kryteriów i sposobu oceny stanu wód podziemnych /Dz. U. Nr 143 poz. 896/.
Zgodnie z tym rozporządzeniem klasyfikacja elementów fizykochemicznych stanu wód podziemnych obejmuje 5
klas jakości wód podziemnych (I-V). Klasy jakości wód podziemnych I, II i III oznaczają dobry stan chemiczny, a
klasy IV i V oznaczają słaby stan chemiczny. Próbki do badań pobrano z piezometrów 4 razy w roku (zachowując częstotliwość prowadzonych badań 1x kwartał). W pobranych próbkach przeprowadzono badania w zakresie 10 wskaźników chemicznych: odczyn, pH, przewodnictwo właściwe, kadm, cynk, chrom, ołów, miedź, rtęć,
ogólny węgiel organiczny (OWO) oraz wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne (WWA).
Klasyfikację wód podziemnych w piezometrach zlokalizowanych na składowisku przedstawiono w tabeli.
SOK w Ratowie Piotrowie – gmina Śniadowo
Piezometr 1
Piezometr 2
Piezometr 3
Stan chemiczny
DOBRY
DOBRY
DOBRY
Klasa czystości
I
II
II
W roku 2011 w badanych piezometrach stwierdzono dobry stan wód charakterystyczny dla I (piezometr 1) i II
(piezometry 2i3) klasy czystości. Nie stwierdzono podwyższonych wartości metali ciężkich i ogólnego węgla organicznego. Prowadzone badania nie wykazują zmian parametrów, mogących świadczyć o negatywnym wpływie obiektu na środowisko.
35
W wodzie pobranej ze studzienek odciekowych na składowiskach stwierdzono wysokie wartości przewodnictwa właściwego wskazującego na zawartość jonów mineralnych oraz wysoką wartość ogólnego węgla organicznego świadczącą o dużej zawartości w wodzie odciekowej związków organicznych. Ze względu na brak stosownego rozporządzenia dotyczącego oceny wód odciekowych nie przeprowadzono szczegółowej analizy i oceny
tych wód.
W 2007r. w piezometrach 2 i 3 stwierdzono niezadowalającą i złą jakość wód podziemnych z powodu wysokich wartości przewodnictwa właściwego i ogólnego węgla organicznego. W 2008r. utrzymywał się
słaby stan wód (IV klasa czystości) z powodu wysokich stężeń ogólnego węgla organicznego. W latach 20092011 stwierdzono dobry stan wód podziemnych. Wartości wszystkich badanych parametrów nie przekraczały
wartości charakterystycznych dla II klasy czystości.
Naruszenia i nieprawidłowości:
- Niedopełnienie obowiązku wykonywania badań emisji gazu składowiskowego przed rokiem 2012.
Art. 59 ust. 1 pkt 7 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach t. j. Dz. U. z 2010r. Nr 185, poz. 1243, ze zmianami.
Zastosowane sankcje: W związku z powyższymi okolicznościami, odstąpiono od stosowania kary grzywny za
brak realizacji ww. obowiązku. W stosunku do kierownika składowiska zastosowano pouczenie.
Brak decyzji wstrzymującej działanie składowiska.
3. Składowisko odpadów komunalnych w Nowogrodzie (gmina Nowogród).
Kontrola przeprowadzona w dn. 21-22.03.2012r. w zakresie eksploatacji oraz przestrzegania wymogów prawa
ochrony środowiska na gminnym składowisku odpadów komunalnych. Zarządzającym składowiskiem jest Komunalny Zakład Budżetowy w Nowogrodzie.
Składowisko położone jest na terenie gruntów gminy Nowogród (działka nr geodezyjny 582) w odległości około
1,8 km od Miasta Nowogród, przy drodze Nowogród – Sławiec (250m od tej drogi).
Naturalną barierę geologiczną stanowią gliny pylaste i piaszczyste oraz piaski gliniaste, brak jest syntetycznego
uszczelnienia podłoża.
Składowisko czynne jest latem od wtorku do soboty w godzinach 9-17, a zimą od 8-16. Zabezpieczone jest
przed dostępem osób nieuprawnionych ogrodzeniem z metalowej siatki zamocowanej na stalowych słupach.
Zaistniałe braki w ogrodzeniu usuwane są na bieżąco w celu zapobieżenia niekontrolowanemu dowozowi odpadów na składowisko.
Stan formalno-prawny uregulowany jest w następujących decyzjach:
- decyzja zatwierdzająca instrukcję eksploatacji składowiska w Nowogrodzie z dn. 8 czerwca 2010r.
ROŚB.7623/17/10 wydana przez Starostwo Powiatowe w Łomży,
- decyzja zezwalająca na prowadzenie działalności w zakresie unieszkodliwiania odpadów innych niż niebezpieczne i obojętne na składowisku gminnym poprzez składowanie z uwzględnieniem zbierania odpadów,
uwzględniająca zmiany zawarte w decyzjach Starostwa Powiatowego z dn. 31.12.2009r, ROŚB. 7623/39/09 oraz
z dn. 11.06.2011r. ROŚB.7623/23/10.
Składowisko wyposażone zostało w następujące urządzenia niezbędne do jego prawidłowego funkcjonowania:
- budynek administracyjno – gospodarczy,
- wiaty na surowce wtórne (szkło, plastyk, papier),
- waga samochodowa,
- brodzik dezynfekcyjny,
- spychacz DT i koparka,
- podstawowy sprzęt przeciwpożarowy,
- studnia położona w najniższym punkcie składowiska gromadząca wody opadowe i odcieki ze składowiska,
- piezometry – 3 szt.,
- repery.
Składowisko nie posiada:
- pasa zieleni wokół składowiska,
- systemu drenażu odcieków oraz zbiornika do gromadzenia odcieków,
- instalacji do odprowadzania gazu składowiskowego.
Monitoring składowiska w Nowogrodzie prowadzony jest w oparciu o badania:
- wielkości opadu atmosferycznego (codzienne wydruki pomiarów ze stacji meteorologicznej RDLP Białystok
Nowogród (Morgowniki),
36
- poziomu wód podziemnych oraz parametrów wskaźnikowych w wodach podziemnych pobranych z piezometrów (1x kwartał),
- osiadania powierzchni składowiska w oparciu o ustalone repery (raz w roku),
- składu masy zeskładowanych odpadów oraz ich struktury (raz w roku).
Nie prowadzi się badań:
- w zakresie emisji i składu gazu składowiskowego,
- objętości i składu wód odciekowych.
Składowisko Odpadów Komunalnych w Nowogrodzie
Piezometr 1
Rzędna terenu 127,08
Piezometr 2
Piezometr 3
Stan chemiczny
DOBRY
SŁABY
DOBRY
Klasa czystości
I
V
I
Wskaźniki decydujące
W 2011r. podobnie jak w roku poprzednim, w piezometrach 1 i 3 stwierdzono dobry stan wód charakterystyczny dla I i II klasy czystości. W piezometrze 2 stwierdzono słaby stan chemiczny wód ze względu na wysoką zawartość przewodnictwa właściwego (V klasa czystości). We wszystkich piezometrach nie stwierdzono obecności
metali ciężkich. Wszystkie otrzymane wartości metali były bardzo niskie i przyjmowały wartości poniżej granicy
oznaczalności lub charakterystyczne były dla I klasy czystości.
W latach 2007-2009 prowadzone badania wód podziemnych wskazywały na dobry stan chemiczny tych wód.
Wszystkie badane parametry charakteryzowały się wartościami typowymi dla I, II i III klasy czystości. Badania
wód podziemnych w latach 2010 - 2011 wskazują na pogarszający się stan chemiczny w piezometrze 2 ze
względu na możliwość przedostawania się związków chemicznych do wód gruntowych.
Odpady dowożone na składowisko są rejestrowane (karty przekazania odpadów), rozplanowywane, zagęszczane oraz przesypywane warstwą gruntu mineralnego. Segregowane odpady typu plastyk, szkło i papier składowane są we wiatach i przekazywane firmie recyklingowej „WIKLAN” Sp. z o.o. w Nowogrodzie.
Zarządzający przekazuje do Urzędu Marszałkowskiego zbiorcze zestawienie danych o rodzajach i ilości odpadów
oraz o sposobach gospodarowania nimi .
Stwierdzone naruszenia i nieprawidłowości:
- brak systemu drenażu odcieków oraz zbiornika do gromadzenia odcieków,
- brak instalacji do odprowadzania gazu składowiskowego,
- brak pasa zieleni wokół składowiska.
W wyniku kontroli nie zastosowano sankcji w drodze pouczenia, grzywny w drodze mandatu.
Podlaski Wojewódzki Inspektor Ochrony Środowiska wydał decyzję znak: DIŁ.7023.231.1.2012.JZ z dn.
30.03.2012r. orzekającą wstrzymać od dnia 30.06.2012r. użytkowanie instalacji do składowania odpadów innych niż niebezpieczne i obojętne w m. Nowogród zarządzanej przez Gminę Nowogród.
Zarządzający składowiskiem pismem KZB.7000.29.2012 z dn. 13.04.2012r. skierowanym do Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska w Warszawie odwołał się od decyzji WIOŚ, jednak ze względu na skomplikowany charakter sprawy oraz dużą liczbę odwołań GIOŚ wskazał 18.12.2012r. jako przewidywany termin rozpatrzenia odwołania.
4. Składowisko odpadów dla gminy Jedwabne zlokalizowane na gruntach wsi Korytki Borowe.
Zarządzającym składowiskiem jest Komunalny Zakład Budżetowy w Jedwabnem. Stan formalno-prawny w zakresie eksploatacji składowiska jest uregulowany (dot. posiadania decyzji zatwierdzającej instrukcję eksploatacji
składowiska).
37
Delegatura WIOŚ w Łomży przeprowadziła w dniach 18.07.-27.08.2012r. kontrolę na składowisku odpadów w
Korytkach Borowych w zakresie eksploatacji gminnego składowiska odpadów.
Stwierdzono, że:
Stan formalno-prawny uregulowany jest w następujących decyzjach wydanych przez Starostwo Powiatowe w
Łomży:
- decyzja zatwierdzająca instrukcję eksploatacji z dn. 10.06.2010r. znak ROŚB.7632/21/10,
- decyzja udzielająca zezwolenia na prowadzenie działalności w zakresie unieszkodliwiania odpadów poprzez
składowanie na gminnym składowisku odpadów z dn. 15.02.2007r. znak ROŚB.7632/2/07,
- decyzja z dn. 11.06.2010r. znak ROŚB.7632/22/10 zmieniająca decyzję z dn. 15.02.2007r. znak
ROŚB.7632/2/07 w zakresie rodzaju unieszkodliwiania odpadów oraz w zakresie odzysku odpadów.
Wyposażenie składowiska stanowią elementy niezbędne do jego funkcjonowania (tabela: Zestawienie składowisk odpadów komunalnych w powiecie łomżyńskim) , 3 piezometry do badania jakości wód podziemnych, repery do kontroli osiadania powierzchni składowiska. W zakresie wyposażenia składowiska w instalację odgazowującą stwierdzono zamontowanie trzech metalowych rur odgazowujących o średnicy 50mm z otworami nawierconymi w części zagłębionej składowiska.
Na składowisko dowożone są odpady z terenu gminy Jedwabne oraz gminy Przytuły.
Na składowisku deponowane są odpady wymienione w pozwoleniu.
Nie przestrzega się założeń instrukcji eksploatacji w zakresie składowania odpadów - odpady przywożone na
składowisko nie były plantowane i przesypywane izolacyjną warstwą gleby.
Ewidencja odpadów prowadzona jest w biurze zakładu w oparciu o rejestr dowożonych odpadów oraz potwierdzenie przyjęcia, zakład sporządza i przekazuje Marszałkowi Województwa zbiorcze zestawienie danych o rodzajach i ilości zbieranych odpadów i o sposobach gospodarowania nimi, zestawienia za korzystanie ze środowiska są sporządzane prawidłowo, a opłaty naliczane terminowo.
Monitoring składowiska prowadzony jest w oparciu o badania:
- opadu atmosferycznego,
- poziomu i stanu chemicznego wód podziemnych pobieranych z piezometrów na składowisku,
- objętości oraz składu chemicznego wód odciekowych,
- przebiegu osiadania powierzchni składowiska na podstawie zamontowanych reperów,
- struktury i składu masy deponowanych odpadów.
Składowisko Odpadów Komunalnych w Korytkach Borowych – gmina Jedwabne
Piezometr 1
Piezometr 2
Piezometr 3
Stan chemiczny
DOBRY
DOBRY
DOBRY
Klasa czystości
II
II
III
Decydujące wskaźniki
W 2011r. we wszystkich badanych piezometrach stwierdzono dobry stan chemiczny wód podziemnych
charakterystyczny dla odnotowanych II i III klasy czystości. Zawartość metali ciężkich była niska (poniżej granicy
oznaczalności), jedynie wartości cynku charakterystyczne były dla II klasy czystości. Przewodnictwo właściwe
będące miarą przedostawania się do wód związków mineralnych mieściło się w granicach II klasy czystości. W
granicach III klasy czystości zanotowano w piezometrze 3 podwyższone stężenia ogólnego węgla organicznego.
W wodzie pobranej ze studzienek odciekowych na składowiskach stwierdzono wysokie wartości przewodnictwa właściwego wskazującego na zawartość jonów mineralnych oraz wysoką wartość ogólnego węgla
organicznego świadczącą o dużej zawartości w wodzie odciekowej związków organicznych. Ze względu na brak
stosownego rozporządzenia dotyczącego oceny wód odciekowych nie przeprowadzono szczegółowej analizy i
oceny tych wód.
Stwierdzone naruszenia i nieprawidłowości:
- brak rozplantowania dowożonych odpadów oraz przesypywania ich warstwą izolacyjną ziemi.
Wydano zarządzenia pokontrolne dot. prawidłowej eksploatacji składowiska.
38
5. Składowisko odpadów komunalnych w Piankach (gmina Zbójna)
Kontrolę przeprowadzono w dniach 21-22.03.2012r. Składowisko zlokalizowane jest na gruntach leśnych w obrębie geodezyjnym wsi Pianki na działce o wielkości 1,04 ha. Działa ono od 1997 roku. Najbliższe zabudowania
znajdują się w odległości ok. 1 km. Odległość od miejscowości Zbójna wynosi 2,0 km. Właścicielem składowiska
odpadów jest gmina Zbójna.
Stan formalno-prawny w zakresie gospodarki odpadami uregulowany jest następującymi dokumentami:
- decyzja wydana przez Kierownika Urzędu Rejonowego w Łomży, znak:UAN.7351-P-6/1/97 z dn. 04.11.1997r.
udzielająca pozwolenia na budowę,
- decyzja wydana przez Starostwo Powiatowe w Łomży, znak: AB.7353-1(6)99 z dn. 26.06.1999r. udzielająca pozwolenia na użytkowanie składowiska,
- decyzja wydana przez Starostwo Powiatowe w Łomży, znak: ROŚB.7623/18/10 z dn. 10.06.2010r. zatwierdzająca instrukcje eksploatacji składowiska,
- decyzja wydana przez Starostwo Powiatowe w Łomży, znak: ROŚB.7623/19/10 z dn. 10.06.2010r. zezwalającą
na prowadzenie działalności w zakresie unieszkodliwiania odpadów innych niż niebezpieczne i obojętne
pop[rzez składowanie na składowisku gminnym, z uwzględnieniem procesu zbierania odpadów.
Kierownik składowiska posiada świadectwo kwalifikacji w zakresie gospodarowania odpadami wydane
przez Wojewodę Podlaskiego.
Stan wyposażenia składowiska odpadów w Piankach, w odniesieniu do wymogów zawartych w § 6-13
rozporządzenia Ministra Środowiska z dn. 24 marca 2003r. w sprawie szczegółowych wymagań dot. lokalizacji,
budowy, eksploatacji i zamknięcia, jakim powinny odpowiadać poszczególne typy składowisk (Dz.U. z 2003r. Nr
61,poz.549 ze zmianą w Dz. U. z 2009r. Nr 39,poz.320), przedstawia się następująco:
- składowisko składa się z dwóch kwater, dno i skarpy kwater uszczelnione są geomembraną o grubości 2,0mm,
- otoczone pasem zieleni; zabezpieczone jest w sposób uniemożliwiający dostęp na jego teren osobom nieuprawnionym oraz nielegalne składowanie odpadów; teren jest ogrodzony i oznakowany; wjazd na składowisko zabezpieczony jest zamykaną bramą; dozór prowadzony jest w godzinach otwarcia składowiska; odpady na
składowisko przyjmowane są przez trzy dni w tygodniu (poniedziałek, środa, sobota),
- składowisko otoczone jest rowem opaskowym wyłożonym płytami betonowymi, z którego wody opadowe i
gruntowe odprowadzane są poprzez studzienkę do ziemi,
- brodzik dezynfekcyjny wypełniony płynem odkażającym,
- najazdowa waga samochodowa o nośności 10 t,
- system drenażu wód odciekowych,
- bezodpływowy, uszczelniony warstwą geomembrany zbiornik na odcieki o poj. V=200m3 zbierający odcieki
oraz przesiąki wód gruntowych,
- budynek parterowy z zapleczem socjalnym dla osób nadzorujących i pracujących przy składowaniu odpadów
oraz magazynem podręcznym na sprzęt i środki chemiczne związane z eksploatacją składowiska,
- zasieki na surowce wtórne,
- spychacz DT-75,
- zbiornik przeciwpożarowy,
- deszczomierz,
- repery 2 szt.,
- piezometry 3 szt.
Brak jest instalacji do odprowadzania gazu składowiskowego.
Pracownik dozorujący składowisko prowadzi rejestr: podmiotów dowożących odpady, ilości oraz rodzaje dowożonych odpadów. Na podstawie tego rejestru w Urzędzie Gminy prowadzona jest ewidencja rodzajów oraz ilości odpadów umieszczanych na składowisku. Dozorujący prowadzi również wstępną segregację odpadów, które przekazywane są firmie recyklingowej „WIKLAN” Sp. z o.o. w Nowogrodzie.
Gmina sporządza i przekazuje Marszałkowi Województwa zbiorcze zestawienie danych o rodzajach i
ilości odpadów oraz sposobach gospodarowania nimi oraz instalacjach służących do odzysku i unieszkodliwiania
odpadów.
Monitoring składowiska w Piankach prowadzony jest w oparciu o badania:
- wielkości opadu atmosferycznego za pomocą deszczomierza, odczyty wielkości opadu odnotowywane są w
rejestrze raz dziennie,
- poziomu wód podziemnych oraz ich składu,
39
- składu wód odciekowych,
- struktury i składu masy składowanych odpadów prowadzone raz w roku.
Nie prowadzi się badań:
- przebiegu osiadania powierzchni składowiska w oparciu o ustalone repery,
- gazu składowiskowego ze względu na brak instalacji odgazowującej.
Składowisko Odpadów Komunalnych w Piankach – gmina Zbójna
Piezometr 1
Piezometr 2
Piezometr 3
Rzędna terenu 108,33m n.p.m.
Stan chemiczny
SŁABY
DOBRY
DOBRY
Klasa czystości
V
II
II
WWA
W roku 2011 w wodach podziemnych z badanych piezometrów stwierdzono:
- w piezometrze 1 słaby stan wód ze względu na wysoką, pozaklasową zawartość wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych;
- w piezometrach 2 i 3 dobry stan wód charakterystyczny dla II i III klasy czystości. Nie stwierdzono podwyższonych wartości metali ciężkich i ogólnego węgla organicznego.
tych wód.
Naruszenia i nieprawidłowości:
- składowisko nie zostało dostosowane do określonych wymagań (brak instalacji odgazowującej),
- brak pomiarów objętości wód odciekowych,
- brak badań przebiegu osiadania składowiska,
- składowanie odpadów odbywa się niezgodnie z instrukcją eksploatacji (odpady składowane na całej powierzchni obu komór składowiska bez przykrywania warstwą izolacyjną).
Podlaski Wojewódzki Inspektor Ochrony Środowiska wydał decyzję znak: DIŁ.7023.299.2.2012.EŻ z dn.
30.03.2012r. orzekającą wstrzymać od dnia 30.06.2012r. użytkowanie instalacji do składowania odpadów innych niż niebezpieczne i obojętne w m. Pianki zarządzanej przez Gminę Zbójna.
→ Składowiska niekontrolowane w latach 2011-2012:
- Składowisko odpadów komunalnych dla gminy Wizna
Monitoring składowiska prowadzony jest w oparciu o:
- badania wielkości opadu atmosferycznego,
- badania poziomu wód podziemnych
- badanie przebiegu osiadania powierzchni składowiska
- badanie struktury i składu masy składowanych odpadów, w celu określenia powierzchni i objętości zajmowanej przez odpady oraz struktury składowanych odpadów.
SOK w Wiźnie – gmina Wizna
Piezometr 1
Piezometr 2
Piezometr 3
Stan chemiczny
DOBRY
DOBRY
DOBRY
Klasa czystości
I
II
I
40
W roku 2011 w badanych piezometrach stwierdzono dobry stan wód charakterystyczny dla I i II klasy czystości.
Nie stwierdzono podwyższonych wartości metali ciężkich i ogólnego węgla organicznego. Prowadzone badania
nie wykazują zmian parametrów, mogących świadczyć o negatywnym wpływie obiektu na środowisko.
- Składowisko odpadów dla gminy Piątnica w Piątnicy Włościańskiej.
Monitoring składowiska prowadzony jest w oparciu o badania:
- wielkości opadu atmosferycznego (na podstawie danych z IMGW Oddz. W Białymstoku),
- poziomu wód podziemnych oraz parametrów wskaźnikowych w wodach podziemnych i odciekowych,
-osiadania powierzchni składowiska w oparciu o ustalone repery (raz w roku),
- składu masy zeskładowanych odpadów oraz ich struktury (raz w roku).
Składowisko Odpadów Komunalnych w Piątnicy
Piezometr 1
Piezometr 2
Piezometr 3
Stan chemiczny
SŁABY
DOBRY
SŁABY
Klasa czystości
V
II
V
W piezometrze 2 stwierdzono dobry stan wód charakterystyczny dla I i II klasy czystości.
O słabym stanie wody (V klasa czystości) w pozostałych piezometrach zadecydowały:
- w piezometrze 1 : przewodnictwo właściwe będące miarą przedostawania się do wód związków mineralnych
oraz wysoka zawartości ogólnego węgla organicznego (V klasa czystości),
- w piezometrze 3 : ogólny węgiel organiczny.
Nie stwierdzono podwyższonych wartości metali ciężkich.
Taka klasyfikacja wód podziemnych notowana jest od 2008r. W 2010r. zarządzający składowiskiem nie przeprowadził badań monitoringowych.
tych wód.
4. Promieniowanie elektromagnetyczne- PEM
4.1
Presje- Źródła emisji PEM
Promieniowanie elektromagnetyczne (PEM) w tym promieniowanie niejonizujące zaliczane jest obecnie do
podstawowych rodzajów zanieczyszczenia środowiska naturalnego. Promieniowanie niejonizujące to emisja
energii elektromagnetycznej w postaci pól elektromagnetycznych, wywoływana zmianami rozkładów ładunków
elektrycznych w układach materialnych, której absorpcja w organizmach żywych może wywoływać efekty biologiczne, nie powodując jednak jonizacji atomów i cząsteczek tych organizmów.
Najpowszechniej występującymi instalacjami będącymi źródłami PEM, które mają istotny wpływ na ogólny
poziom pól w środowisku są linie elektroenergetyczne oraz instalacje radiokomunikacyjne, takie jak stacje
bazowe telefonii komórkowej oraz stacje nadawcze radiowe i telewizyjne.
41
Szczegółowe zasady pomiarów pól elektromagnetycznych w środowisku określa Rozporządzenie Ministra Środowiska z 30 października 2003 r. w sprawie dopuszczalnych poziomów pól elektromagnetycznych w
środowisku oraz sposobów sprawdzenia dotrzymania tych poziomów (Dz.U. Nr 192, poz. 1883). Badania prowadzi się dla dwóch rodzajów terenów:
- przeznaczonych pod zabudowę mieszkaniową,
- miejsc dostępnych dla ludności.
Sprawdzenia dotrzymania dopuszczalnych poziomów pól elektromagnetycznych w środowisku dokonuje się metodą pomiaru pól elektromagnetycznych w środowisku w otoczeniu instalacji wytwarzających takie
pola i porównując otrzymane wyniki pomiarów z wartościami dopuszczalnymi parametrów fizycznych pól elektromagnetycznych określonymi w załączniku nr 1 do rozporządzenia.
Ochrona przed polami elektromagnetycznymi polega również na wykonaniu pomiarów przez inne
podmioty. Przepisy prawne stanowią, że prowadzący instalację oraz użytkownik urządzenia emitującego pola
elekromagnetyczne, które są przedsięwzięciami mogącymi znacząco oddziaływać na środowisko, są obowiązani
do wykonania pomiarów pól elektromagnetycznych w środowisku bezpośrednio po rozpoczęciu użytkowania
oraz każdorazowo w przypadku zmiany warunków pracy instalacji.
W roku 2011 pomiary prowadzono wg wytycznych określonych przez Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 12 listopada 2007 roku w sprawie zakresu i sposobu prowadzenia okresowych badań poziomów pól
elektromagnetycznych w środowisku (Dz.U. Nr 221 poz. 1645)
4.2.
Stan – Pomiary kontrolne pól elektromagnetycznych - PEM
Od 2004 roku WIOŚ prowadzi inwentaryzację źródeł promieniowania na obszarze województwa podla-
skiego. W bazie WIOŚ wg stanu na dzień 31.12.2006 r. zewidencjonowane były 452 podmioty będące źródłami
emisji. W większości są to stacje bazowe radiolinii telefonii komórkowej oraz stacje nadawcze radiowotelewizyjne. Ponadto znajdują się tu także obiekty i urządzenia radiokomunikacyjne, radiolokacyjne
i radionawigacyjne, systemy radiowego dostępu abonenckiego SRDA oraz sieć elektroenergetyczna 400kV.
W roku 2011 Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Białymstoku zrealizował kolejny program badań pól elektromagnetycznych, będący kontynuacją rozpoczętego w 2008r. trzyletniego cyklu pomiarowego
(poprzednie programy opisane w Informacjach Podlaskiego Wojewódzkiego Inspektora Ochrony Środowiska o
stanie środowiska na terenie powiatu łomżyńskiego w latach poprzednich). Program ten zakłada skoncentrowanie pomiarów na obszarach dostępnych dla ludności tj. w centralnych dzielnicach lub osiedlach miast o liczbie mieszkańców przekraczającej 50 tys. oraz w pozostałych miastach i na terenach wiejskich. Zakres prowadzenia badań obejmował pomiary natężenia składowej elektrycznej pola elektromagnetycznego w przedziale
częstotliwości, co najmniej od 3 MHz do 3000 MHz.
WIOŚ przeprowadził w okresie od 18 kwietnia do 14 grudnia 2011 roku pomiary w 45 punktach pomiarowych rozmieszczonych równomiernie na terenie województwa. Badania wykonano za pomocą miernika do
pomiaru pola elektromagnetycznego NMB 550 nr B-0781 oraz sondy EF-0391 A-0886 o zakresie częstotliwości
42
100 kHZ – GHz. W każdym z 45 punktów wykonano 2 –godzinny pomiar z częstotliwością próbkowania 1s. Na
terenie powiatu łomżyńskiego wytypowano do badań 2 punkty pomiarowe: w Nowogrodzie na terenie Parku
Miejskiego i Miastkowie w centrum miejscowości. Wyniki otrzymanych pomiarów zestawiono w poniższej tabeli:
Lokalizacja punktu kontrolnego
Średnia arytmetyczna zmierzonych wartości skutecznych natężeń pól
elektromagnetycznych promieniowania elektromagnetycznego przy
użyciu sondy EP-300
V/m
%
wartości
dopuszczalnej
2008r.
Nowogród, rynek
0,24
3,4
Miastkowo
0,34
4,8
Jedwabne ul. Jana Pawła II 12
0,19
2,7
Śniadowo, centrum , ul. Rynek 4
0,29
4,1
0,11
1,6
Nowogród, Park Miejski
0,15
2,1
Miastkowo, centrum miejscowości
0,17
2,4
2009r.
2010r.
Wizna, centrum, park koło Banku Spółdzielczego
2011r.
Na podstawie przeprowadzonych pomiarów należy stwierdzić, że:
w badanych w 2011 roku punktach pomiarowych, jak również w punktach badanych w latach poprzednich, w powiecie łomżyńskim, nie stwierdzono przekroczeń dopuszczalnych poziomów pól elektromagnetycznych.
Zmierzone wartości składowej elektrycznej, w większości punktów pomiarowych w województwie
podlaskim, stanowiły poniżej 10% normy dopuszczalnej. Pomimo wzrostu liczby uruchamianych nadajników na
obszarze województwa, nie obserwuje się wzrostu zmierzonych wartości pól elektromagnetycznych. Prowadzone w 45 punktach pomiarowych w województwie podlaskim badania, nie wykazały, w żadnym z badanych stanowisk przekroczeń dopuszczalnej wartości składowej elektrycznej (7 V/m) .
4.3.
Przeciwdziałania
Oddziaływanie pola elektromagnetycznego na organizm człowieka jest trudne do ustalenia, gdyż czło-
wiek nie posiada – podobnie jak w przypadku promieniowania jonizującego – receptorów, które ostrzegałyby
go o jego istnieniu. Na dodatek skutki promieniowania nie są natychmiastowe. Skutki oddziaływania pola elektromagnetycznego na zdrowie człowieka to stosunkowo nowe zjawisko w dzisiejszym świecie. Jednoznaczne
stwierdzenie wpływu, a szczególnie szkodliwego oddziaływania promieniowania elektromagnetycznego na
zdrowie człowieka jest obecnie trudne do ustalenia (brak odpowiednich, długofalowych badań). Każdy organizm reaguje indywidualnie i posiada różną odporność na działanie tego rodzaju promieniowania. Warto
wspomnieć, że pomimo dużej liczby badań doświadczalnych, nie udało się do tej pory ujednolicić koncepcji dotyczących mechanizmów działania pól elektromagnetycznych na organizmy i ich elementy. Ważnym czynnikiem
mającym wpływ na oddziaływanie promieniowania elektromagnetycznego na zdrowie człowieka są parametry
tego pola, a także inne czynniki wynikające z warunków w których dochodzi do kontaktu człowieka z tym polem. Do istotnych parametrów należy zaliczyć: odległość od źródła pola oraz sumaryczny czas oddziaływania
43
różnych źródeł. Ten drugi czynnik, w miarę wzrostu ilości źródeł promieniowania elektromagnetycznego w naszym otoczeniu, staje się coraz bardziej istotny. Bowiem nawet jeśli z każdego ze źródeł będziemy korzystali
krótko, ale będzie ich coraz więcej, to sumaryczny czas oddziaływania może okazać się nieobojętny dla naszego
organizmu, szczególnie w przypadku ciągłego narażenia na promieniowanie w domach mieszkalnych.
Przebywanie w pobliżu urządzeń będących emiterami promieniowania elektromagnetycznego, może
mieć trudne do przewidzenia konsekwencje. Ponieważ jednoznaczna odpowiedź na pytanie, w jakim stopniu
oddziaływanie promieniowania elektromagnetycznego na zdrowie człowieka w różnych warunkach jest szkodliwe, nie jest obecnie możliwa, konieczna jest szczególna ostrożność i rozwaga organów decyzyjnych przy
wydawaniu pozwoleń na lokalizację nowych źródeł emisji PEM na terenach gęsto zaludnionych.
5.Hałas
Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 14 czerwca 2007 roku w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu
w środowisku (Dz.U. Nr 106 poz. 826) określa 4 grupy źródeł hałasu. Są to drogi lub linie kolejowe; starty , lądowania i przeloty statków powietrznych; linie elektroenergetyczne oraz pozostałe obiekty i działalność będące
źródłem hałasu. Na terenie powiatu łomżyńskiego kontrolowany jest hałas drogowy i przemysłowy.
Wyraźnie narastającym problemem, także w powiecie łomżyńskim, jest hałas komunikacyjny. Uciążliwość dla
ludności i środowiska tego rodzaju hałasu wyraźnie wzrosła wraz ze wzrostem wskaźnika presji motoryzacji,
wiążącego gęstość sieci drogowej, natężenie ruchu i potencjalną liczbę ludności narażoną na oddziaływanie ze
strony transportu. Efekty stosowanych obecnie środków technicznych zmierzających do przeciwdziałania temu
zjawisku są niezadowalające. Stosowane ekrany akustyczne posiadają niewielką skuteczność i są naprawdę
efektywne tylko w ich najbliższym sąsiedztwie. Niewielkie są możliwości w zakresie obniżenia hałaśliwości pojazdów, zmiany nawierzchni dróg czy poprawy płynności ruchu. W zmniejszeniu tego rodzaju uciążliwości akustycznej główną rolę odgrywają obecnie rozwiązania planistyczne, sporządzane na etapie tworzenia nowych
planów zagospodarowania przestrzennego, wskazujące prawidłowe, nie kolidujące ze sobą lokalizacje infrastruktury: przemysłu, dróg i osiedli mieszkaniowych.
W powiecie łomżyńskim najbardziej narażone na uciążliwość hałasową są miejscowości leżące przy
głównym ciągu komunikacyjnym prowadzącym ruch tranzytowy w stronę granicy wschodniej tj. przy drodze
krajowej nr 61. Na tej trasie, w 2011 roku WIOŚ Białystok Delegatura w Łomży, w ramach działań monitoringowych, przeprowadziła pomiary hałasu komunikacyjnego w Miastkowie. Oprócz tego pomiary przeprowadzono w Nowogrodzie przy drodze wojewódzkiej nr 645 oraz w Jedwabnem przy drodze wojewódzkiej 668.
5.1
Hałas drogowy
Wykonany program pomiarowy ma zastosowanie do ustalania i kontroli warunków korzystania ze środowiska, w odniesieniu do jednej doby.
Pomiary wykonano zgodnie z Zał. Nr 3 do rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 16 czerwca
2011 roku w sprawie wymagań w zakresie prowadzenia pomiarów poziomów w środowisku substancji lub
44
energii przez zarządzającego drogą, linią kolejową, linią tramwajową, lotniskiem, portem (Dz. U. Nr 140, poz.
824). oraz wytycznymi Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska.
Uregulowania prawne dotyczące zagadnienia ochrony przed hałasem zawiera ustawa Prawo ochrony
środowiska. Według tej ustawy ochrona przed hałasem polega na zapewnieniu jak najlepszego stanu akustycznego środowiska poprzez utrzymanie poziomu hałasu poniżej dopuszczalnego lub co najmniej na tym poziomie
oraz zmniejszenie poziomu hałasu, co najmniej do dopuszczalnego, gdy nie jest on dotrzymany. Dopuszczalne
poziomy hałasu w środowisku określone zostały w rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 14 czerwca
2007r. (Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 14 czerwca 2007 roku w sprawie dopuszczalnych poziomów
hałasu w środowisku (Dz. U. Nr 120, poz. 826). W 2012 roku weszło w życie nowe rozporządzenie zmieniające
wielkości poziomów dopuszczalnych. Wartości poziomów dopuszczalnych są zależne od funkcji urbanistycznej,
jaką spełnia dany teren oraz od pory dnia i nocy.
Tabela 1. Dopuszczalne poziomy hałasu w środowisku powodowanego przez poszczególne grupy źródeł hałasu, z wyłączeniem hałasu powodowanego przez starty, lądowania i przeloty statków powietrznych oraz linie
elektroenergetyczne, wyrażone wskaźnikami LAeq D i LAeq N , które to wskaźniki mają zastosowanie do ustalania i kontroli warunków korzystania ze środowiska, w odniesieniu do jednej doby oraz LDWN i LN, które to
wskaźniki mają zastosowanie do prowadzenia długookresowej polityki w zakresie ochrony przed hałasem –
wg rozporządzenia obowiązującego w 2011 roku.
Lp.
Przeznaczenie terenu
1.
a) Strefa ochronna „A” uzdrowiska
b) Tereny szpitali poza miastem
a) Tereny zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej
b) Tereny zabudowy związanej ze stałym lub czasowym pobytem dzieci i młodzieży
c) Tereny domów opieki społecznej
d) Tereny szpitali w miastach
a) Tereny zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej
i zamieszkania zbiorowego
b) Tereny zabudowy zagrodowej
c) Tereny rekreacyjno-wypoczynkowe
d) Tereny mieszkaniowo-usługowe
Tereny w strefie śródmiejskiej miast powyżej 100
tys. mieszkańców
2.
3.
4.
Dopuszczalny poziom hałasu w dB /
Dopuszczalny długookresowy średni poziom dźwięku
Drogi lub linie kolejowe
Pozostałe obiekty i działalność
będące źródłem hałasu
LAeqD/ LDWN
LAeqN/ LN
LAeqD/ LDWN
LAeqN/ LN
50 /50
45 / 45
45 / 45
40 / 40
55 / 55
50 / 50
50 / 50
40 / 40
60 /60
50 / 50
55 / 55
45 / 45
65 / 65
55 / 55
55 / 55
45 / 45
OMÓWIENIE WYNIKÓW badania POZIOMÓW HAŁASU w Miastkowie
W 2011 roku Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Białymstoku przeprowadził badania hałasu komunikacyjnego w Miastkowie. Celem badań było określenie uciążliwości akustycznej drogi krajowej nr
61 biegnącej przez miejscowość ulicą Łomżyńską. Punkt pomiarowy ustalono przy ulicy Łomżyńskiej 18. Ulica
Łomżyńska prowadzi ruch tranzytowy z Warszawy w stronę granicy wschodniej.
Na podstawie wykonanych pomiarów wskaźników LAeqD oraz LAeqN stwierdzono, że w Miastkowie poziom LAeqD wyniósł 64,9 dB , co przekraczało dopuszczalne normy o 9,9 dB, natomiast poziom hałasu dla pory
nocnej LAeqN wyniósł 64,1 dB, co dało przekroczenie normy aż o 14,1 dB.
Podczas pomiarów prowadzono również rejestrację natężenia ruchu pojazdów, z wyodrębnieniem pojazdów ciężkich.
45
Natężenie ruchu pojazdów w Miastkowie ul. Łomżyńska 18 w 2011r.
Nazwa punktu
Data pomiaru
Liczba pojazdów
na dobę
Liczba pojazdów
ciężkich na dobę
% udział w ruchu
pojazdów ciężkich
ul. Łomżyńska 18
21-22.09.2011
8 473
2629
31
Z przeprowadzonych badań wynika, że natężenie ruchu na ulicy Łomżyńskiej w Miastkowie jest bardzo
duże i wynosi prawie 3,1 mln pojazdów rocznie. Duży jest też udział w strumieniu ruchu pojazdów ciężarowych
szczególnie uciążliwych akustycznie (31%),. Udział tych pojazdów w ogólnym ruchu w porze nocnej jest jeszcze
wyższy i stanowi prawie 52%.
Rozkład natężenia ruchu w Miastkowie w poszczególnych godzinach w porze dziennej i nocnej, w dni
zwykłe , przedstawia niżej zamieszczony wykres.
500
450
400
350
300
250
200
150
100
50
0
6-7
7-8
8-9
9-10 10-11 11-12 12-13 13-14 14-15 15-16 16-17 17-18 18-19 19-20 20-21 21-22 22-23 23-24 24-1
pojazdy lekkie
1-2
2-3
3-4
4-5
5-6
pojazdy ciężkie
Omówienie wyników badania poziomów hałasu komunikacyjnego w Nowogrodzie
W 2011 roku Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Białymstoku przeprowadził badania hałasu komunikacyjnego w Nowogrodzie. Celem badań było określenie uciążliwości akustycznej drogi wojewódzkiej nr 645 biegnącej przez miejscowość ulicą Stacha Konwy. Punkt pomiarowy ustalono przy ulicy Stacha
Konwy 30. Droga prowadzi ruch z Łomży w kierunku Olsztyna.
Na podstawie wykonanych pomiarów wskaźników LAeqD oraz LAeqN stwierdzono, że w Nowogrodzie
poziom LAeqD wyniósł 66 dB , co przekraczało dopuszczalne normy o 6 dB, natomiast poziom hałasu dla pory
nocnej LAeqN wyniósł 56,4 dB, co dało przekroczenie normy również o 6 dB.
Natężenie ruchu pojazdów w Nowogrodzie ul. Stacha Konwy 30 w 2011r.
Nazwa punktu
Data pomiaru
Liczba pojazdów
na dobę
Liczba pojazdów
ciężkich na dobę
% udział w ruchu
Ul Stacha Konwy 30
28-29.09.2011
4 070
548
13,5
46
Z przeprowadzonych badań wynika, że natężenie ruchu na ulicy Stacha Konwy w Nowogrodzie jest
umiarkowane, wynosi niecałe 1,5 mln pojazdów rocznie. Niezbyt duży jest udział w strumieniu ruchu pojazdów
ciężarowych, szczególnie uciążliwych akustycznie (13,5%),. Bardzo niewielki, wręcz znikomy, jest udział tych
pojazdów w ogólnym, również niewielkim, ruchu w porze nocnej. O niewielkiej uciążliwości hałasu komunikacyjnego przy badanej drodze decyduje ponadto dość znaczne oddalenie zabudowań mieszkalnych od krawędzi
drogi.
Rozkład natężenia ruchu w Nowogrodzie w poszczególnych godzinach w porze dziennej i nocnej, w dni
350
300
250
200
150
100
50
0
6-7
7-8
8-9
9-10
10-11 11-12 12-13 13-14 14-15 15-16 16-17 17-18 18-19 19-20 20-21 21-22 22-23 23-24
pojazdy lekkie
24-1
1-2
2-3
3-4
4-5
5-6
pojazdy ciężkie
Omówienie wyników badania poziomów hałasu w Jedwabnem.
W 2011 roku Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Białymstoku przeprowadził badania hałasu komunikacyjnego w Jedwabnem. Celem badań było określenie uciążliwości akustycznej drogi wojewódzkiej nr 668 biegnącej przez miejscowość ulicą Łomżyńską i Przytulską. Punkt pomiarowy ustalono przy ulicy
Łomżyńskiej 14.
Na podstawie wykonanych pomiarów wskaźników LAeqD oraz LAeqN stwierdzono, że w Jedwabnem poziom LAeqD wyniósł 59,2 dB , natomiast poziom hałasu dla pory nocnej LAeqN - 50,1 dB. Na podstawie przeprowadzonych pomiarów nie stwierdzono przekroczenia dopuszczalnych norm zarówno dla pory dziennej jak
i nocnej.
Natężenie ruchu pojazdów w Jedwabnem ul. Łomżyńska 14 w 2011r.
Nazwa punktu
Data pomiaru
Liczba pojazdów
na dobę
Liczba pojazdów
ciężkich na dobę
% udział w ruchu
ul. Łomżyńska 14
08-09.11.2011
1979
232
11,7
Z przeprowadzonych badań wynika, że natężenie ruchu na ulicy Łomżyńskiej w Nowogrodzie jest niezbyt duże , wynosi niecałe 723 tys. pojazdów rocznie. Niewielki jest też udział w strumieniu ruchu pojazdów
47
ciężarowych, szczególnie uciążliwych akustycznie (11,7%). Bardzo mały jest ruch pojazdów, w tym ciężarowych,
w porze nocnej.
Rozkład natężenia ruchu w Jedwabnem w poszczególnych godzinach, w porze dziennej i nocnej, w dni
300
250
200
150
100
50
0
6-7
7-8
8-9
9-10
10-11 11-12 12-13 13-14 14-15 15-16 16-17 17-18 18-19 19-20 20-21 21-22 22-23 23-24
pojazdy lekkie
5.2.
24-1
1-2
2-3
3-4
4-5
5-6
pojazdy ciężkie
Hałas przemysłowy
Hałas przemysłowy nie stwarza w powiecie łomżyńskim większych problemów. Systemy lokalizacji nowych inwestycji i sporządzania ocen ich oddziaływania na środowisko, kontroli i egzekucji nałożonych kar pozwalają na
znaczne ograniczenia zasięgu rozprzestrzeniania tego rodzaju hałasu. Ważne jest również to, że dla źródeł hałasu przemysłowego, ze względu na ich stosunkowo niewielkie wymiary, istnieje wiele prostych możliwości ograniczenia emisji do środowiska przez zastosowanie skutecznych rozwiązań technicznych takich jak: tłumiki, obudowy dźwiękochłonne, zwiększenie izolacyjności akustycznej ścian czy stolarki okiennej pomieszczeń, w których
pracują hałasujące maszyny.
■ Kontrole planowe :
1. PHU „SAMIR” Ekologiczna Pralnia Chemiczno-Wodna, Konarzyce – kontrola przeprowadzona w dn. 25.06. i
23.07.2010r. sprawdzająca uciążliwość związaną z emisją hałasu wraz z pomiarem hałasu wykazała: przekroczenie dopuszczalnego poziomu hałasu, nie przedkładanie Marszałkowi Województwa wykazu zawierającego
informacje oraz danych niezbędnych do ustalenia wysokości opłat za korzystanie ze środowiska – wydano zarządzenia pokontrolne oraz skierowano wystąpienie do Starostwa Powiatowego w Łomży o ustalenie dopuszczalnych poziomów hałasu. Kontrola sprawdzająca została przeprowadzona w dn. 28.04.2011r. Starosta Powiatowy w Łomży decyzją ROŚB.7644/1-H-10 z dnia 17.08.2010 ustalił dopuszczalny poziom hałasu na terenach
chronionych na poziomie 55 dB. Obecnie, w związku z wyłączeniem z eksploatacji wentylacji wyciągowej, nie
występują źródła hałasu mogące powodować przekroczenie dopuszczalnych poziomów hałasu na terenach
chronionych występujących w sąsiedztwie pralni (tereny zabudowy zagrodowej).
■ Kontrole interwencyjne :
1. Usługi Koparko-Spycharko Transport Ciężarowy Handel Obwoźny Materiałami Budowlanymi i Artykułami
Spożywczymi i Przemysłowymi Roman Maksiński, Stara Łomża p/Szosie, ul. Parkowa 26, 18-400 Łomża
48
Kontrola przeprowadzona w dn. 29.03.2011 - 21.04.2011r. z powodu skargi na uciążliwość związaną z emisją
hałasu (wraz z pomiarem hałasu) wykazała: przekroczenie dopuszczalnego poziomu hałasu podczas prowadzenia działalności polegającej na sortowaniu żwiru. Do sortownia żwiru wykorzystywany jest mobilny sortownik
typu POWERSCREEN CHIEFTAIN 600, współpracujący z ładowarką VOLVO L110E. Na terenie posesji, na utwardzonym placu, garażowane są również pojazdy ciężarowe i ciągniki. W dniu 05.04.2011 Laboratorium Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska w Białymstoku Pracownia w Łomży wykonało kontrolne pomiary
hałasu emitowanego podczas pracy sortownika i ładowarki w porze dziennej. W związku ze stwierdzonym przekroczeniem dopuszczalnego hałasu skierowano wystąpienie do Starostwa Powiatowego w Łomży o ustalenie
dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku. Dopuszczalne poziomy hałasu ustalone zostały decyzją z dnia
z dnia 24.06.2011, znak ROSB.6241.1.2011 wydaną przez Starostę Powiatowego w Łomży. Określono w niej dopuszczalny poziom hałasu równy 55 dBA. Sprawdzenie warunków dotrzymywania decyzji - kontrola w 2012 roku.
2. Handel i Usługi Budowlano-Drogowe, Sprzetowe oraz Roboty Ziemne Henryk Radzewicz 18-400 Łomża,
Stara Łomża p/sz, ul. Słoneczna 8 - kontrola przeprowadzona w dn. 11.05.2011r. sprawdzająca uciążliwość
związaną z emisją hałasu i zanieczyszczenia powietrza. Stwierdzono, że firma prowadzi działalność głównie w
zakresie wykonywania wykopów i robót ziemnych u klientów, w sezonie zimowym prowadzi prace związane z
zimowym utrzymaniem dróg. Kontrolowana firma wykorzystuje na potrzeby swojej działalności działkę, do której nie posiada tytułu prawnego. W dniu kontroli nie stwierdzono uciążliwości. Działalność została przeniesiona
w inną lokalizację w II półroczu 2011 roku.
5.3.
Przeciwdziałania
Rozwiązaniem problemu nadmiernego i bardzo uciążliwego hałasu drogowego w przypadku niewielkich miejscowości może być budowa ekranów akustycznych przy uciążliwych akustycznie ciągach komunikacyjnych.
6 . Ochrona środowiska przed poważnymi awariami
Awarie zagrażające środowisku na terenie powiatu łomżyńskiego, mogą nastąpić zarówno w obiektach przemysłowych zlokalizowanych na terenie powiatu ziemskiego oraz poza nim -szczególnie na terenie
Łomży. Zagrożenia takie mogą również powstać w wyniku wypadków kolejowych i drogowych z udziałem cystern i autocystern przewożących materiały niebezpieczne, a także na skutek rozszczelnień rurociągów transportujących gaz ziemny.
Identyfikacja potencjalnych źródeł awarii i analiza zagrożeń środowiska substancjami chemicznymi.
Delegatura WIOŚ w Łomży prowadzi "Rejestr potencjalnych sprawców poważnych awarii". W rejestrze tym
znajdują się aktualnie cztery jednostki położone na terenie powiatu.
Rejestr zawiera podstawowe, na bieżąco aktualizowane informacje:
- określenie potencjalnego sprawcy,
- nazwę substancji potencjalnie zagrażającej,
- magazynowane ilości,
- rodzaj odbiornika zanieczyszczeń,
- odległości od obszaru specjalnie chronionego,
- informacje o kontrolach i stwierdzonych nieprawidłowościach,
- działaniach inwestycyjnych i modernizacyjnych w zakresie poprawy bezpieczeństwa.
49
Niebezpieczne substancje chemiczne w zakładach przemysłowych
1. "POLSKI GAZ" Spółka z o.o. w Warszawie Terminal w Śniadowie
Zakład ten z maksymalnym potencjałem magazynowym, wynoszącym 270 Mg gazu propan-butan,
utrzymywany jest w rejestrze potencjalnych sprawców awarii, pomimo zaprzestania magazynowania gazu.
Spółka „POLSKI GAZ” zaprzestała z magazynowania gazu w zbiornikach podziemnych na terenie Terminalu w
Śniadowie. Zbiorniki zostały opróżnione. Pismem WZ-5586/12/10 z dnia 22 czerwca 2010r, Zastępca Podlaskiego Komendanta Wojewódzkiego Państwowej Straży Pożarnej, poinformował o skreśleniu tego zakładu z listy
zakładów o dużym bądź zwiększonym ryzyku powstania awarii przemysłowej. Ze względu na istniejący potencjał magazynowy, Terminal umieszczono w rejestrze potencjalnych sprawców awarii, w kategorii zakładów pozostałych.
Obiekt pozostaje, pod stałym nadzorem Inspekcji Ochrony Środowiska oraz Państwowej Straży Pożarnej. Ostatnia kontrola w Zakładzie przeprowadzona została we wrześniu 2012r. Kontrola wykazała, że w latach 2010 – 2012 magazynowania gazu nie prowadzono.
2. Okręgowa Spółdzielnia Mleczarska w Piątnicy
-amoniak w instalacji chłodniczej:
-kwas azotowy
-wodorotlenek sodu
-ok. 5 Mg
-ok. 3 Mg
-ok. 10 Mg
Podstawowym źródłem zagrożenia jest amoniakalna instalacja chłodnicza. W przypadku wystąpienia
awarii z udziałem amoniaku, w zależności od jej miejsca oraz wielkości emisji, może nastąpić zanieczyszczenie
powietrza, w stopniu stwarzającym zagrożenie dla ludności, również poza granicami zakładu. Zagrożenie to jest
poważne ze względu na znaczną gęstość zaludnienia w sąsiedztwie zakładu, szczególnie od strony północnej i
wschodniej.
Awaria związana z uwolnieniem się kwasu azotowego lub wodorotlenku sodu może spowodować
zanieczyszczenie gleby i wód podziemnych, a w przypadku przedostania się tych substancji do kanalizacji deszczowej, także wód rzeki Narwi.
W 2011 roku zakład nie był kontrolowany pod kątem awarii.
3. “SCANDIC FOOD” Sp. z o.o. w Warszawie, Zakład w Chojnach Starych
- amoniak w instalacji chłodniczej:
-ok. 4000 kg
powietrza, również poza granicami zakładu, co może stanowić zagrożenie dla mieszkańców wsi Chojny Stare.
Ostatnia kontrola w Zakładzie przeprowadzona została w marcu 2012r. Kontrola obejmowała lata
2010 i 2011. Podczas kontroli nie stwierdzono nieprawidłowości.
4. AXO Daniel Bałdyga Chłodnia w Jeziorku
- amoniak w instalacji chłodniczej:
-ok. 4000 kg
powietrza, poza granicami zakładu, co może spowodować zagrożenie dla mieszkańców wsi Jeziorko, a szczególnie mieszkańców najbliżej położonego gospodarstwa. Ostatnia kontrola przeprowadzona została w marcu 2012
roku. Nieprawidłowości nie stwierdzono.
Mogilnik przeterminowanych środków ochrony roślin (zlikwidowany)
Teren zlikwidowanego mogilnika (Zbójna – Dębniki), znajduje się pod stałym nadzorem służb ochrony środowiska. Już w 2000 roku zainstalowano 9 piezometrów do kontroli jakości wód podziemnych i rozpoczęto badania monitoringowe celem obserwacji oddziaływania mogilnika na te wody.
50
Od 2001 roku WIOŚ prowadzi systematyczne kontrole ośrodka wodnego wokół mogilnika. Wg wyników badań
przeprowadzonych w latach 2001-2009 nie stwierdzono przenikania pestycydów do środowiska wodnego. W
2010 roku badań nie prowadzono, wznowiono je ponownie w 2011 roku. Skontrolowano: wodę z piezometrów
nr P1,P3, P4 (piezometry w bezpośredniej strefie zasilania ujęcia wody w Zbójnej), P7B (zlokalizowany na południe od szosy Zbójna-Nowogród); ze stawu w m. Dębniki oraz komunalnego ujęcia wody w Zbójnej. W pozostałych piezometrach pobór próbek wody był niemożliwy.
Wyniki badania wybranych wskaźników zanieczyszczenia wokół mogilnika w Zbójnej w latach 2001-2009 oraz w
roku 2011
Zakres wartości z lat 2001-2009 min.-max.
Rok 2011 /wiosna /w/- jesień/j/
Punkt
odczyn
przewodność
DDT
odczyn
przewodność
DDT
pomiarowy
właściwa
pH
pH
S/l
g/l
P1 - piezometr
7,6-8,2
148-325
<0,0011 -<0,005
7,0-8,1
P2
„
7,7-8,2
172-337
<0,0011-< 0,005
P3
„
7,3-7,8
166-344
<0,0014 -< 0,005
8,3 /w/
P4
„
6,5-8,2
108-253
<0,0011 -< 0,005
6,9 /j/
P5
„
7,2-8,3
160-364
<0,0011 -< 0,005
P6
„
7,2-8,0
244-389
<0,0011 -< 0,005
P7A
„
7,2-8,1
366-457
<0,0011 -< 0,005
P7B
„
7,3-8,1
367-480
<0,0012 -< 0,005
7,4-7,1
P8
„
7,0-8,1
331-1393
<0,0011 -< 0,005
U - ujęcie
7,3-8,1
429-470
<0,0012 -< 0,005
7,6 /j/
S1 - studnia
6,9-7,8
775-1411
<0,0011 – 0,007*
ST- staw
7,1-8,0
460-674
<0,0011 - 0,018*
8,2-7,9
*/wartości przekraczające granice oznaczalności, zanotowane jesienią 2006 roku
właściwa
S/l
81,9-168
158 /w/
95 /j/
358-351
392 /j/
zlikwidowana
468-505
g/l
< 0 ,005
< 0 ,005 /w/
< 0 ,005 /j/
< 0 ,005
< 0 ,005 /j/
zlikwidowana
< 0 ,005
Ocenę jakości wód podziemnych za 2011 rok wykonano zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Środowiska z
dnia 23 lipca 2008r. w sprawie kryteriów i sposobu oceny stanu wód podziemnych /Dz.U. Nr 143 poz. 896/.
Zgodnie z tym rozporządzeniem klasyfikacja elementów fizykochemicznych stanu wód podziemnych obejmuje
pięć klas jakości wód podziemnych (I-V). Klasy jakości wód podziemnych I, II i III oznaczają dobry stan chemiczny, a klasy jakości wód podziemnych IV, V oznaczają słaby stan chemiczny. Ocenę jakości wód powierzchniowych wykonano zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 20.08.2008r. w sprawie sposobu i klasyfikacji stanu jednolitych części wód powierzchniowych /Dz.U. Nr 162 poz.1008/
Badania na obecność w wodzie DDT wykazały, że w latach 2001-2009 oraz w roku 2011 stężenia we
wszystkich badanych próbkach były mniejsze od laboratoryjnych granic oznaczalności. Tylko w listopadzie 2006
roku w studni położonej w miejscowości Dębniki 1 /S1/ oraz w stawie zlokalizowanym również w tej wsi /ST/
zanotowano po raz pierwszy stężenie DDT nieznacznie przekraczające granice oznaczalności. Badania prowadzone w kolejnych latach 2007-2009 i 2011 nie potwierdziły ewentualności przenikania DDT do środowiska.
Wartości DDT w okresach: wiosennym i jesiennym nie przekraczały granic oznaczalności. Zaznaczyć należy, że
laboratoryjna granica oznaczalności dla DDT (0,005 g/l) jest znacznie niższa od norm dopuszczalnych dla wód
podziemnych ( I klasa 0,0001 mg/l – V klasa - >0,005 mg/l) oraz wód powierzchniowych (0,025 g/l).
Odczyn wody we wszystkich próbkach był prawidłowy, a przewodność właściwa nie przekraczała granicy II klasy czystości. Stosunkowo najwyższą wartość przewodności – 1406 S/cm – zanotowano, w listopadzie
2008 roku, w studni kopanej w miejscowości Dębniki 1 (punkt S1). Woda z tej studni od początku badań cechowała się najwyższym ze wszystkich badanych punktów, przewodnictwem właściwym. W latach 2008 i 2009
wartości tego wskaźnika były wyższe niż w latach poprzednich, w dalszym ciągu mieściły się jednak w granicach
II klasy czystości, a więc były właściwe dla wód o dobrej jakości. Obecnie studnia została zlikwidowana.
51
Kolejne badania, zgodnie z ustaleniami ze Starostwem Powiatowym w Łomży będą wykonane za 5 lat.
Transport:
Poważne źródło zagrożenia na terenie powiatu łomżyńskiego, oceniane nawet na większe niż pochodzące od obiektów stacjonarnych, mogą stwarzać katastrofy kolejowe oraz wypadki drogowe środków transportu, przewożących materiały niebezpieczne. Szczególnie groźne są awarie w rejonach przepraw mostowych
na trasach drogowych i kolejowych, ponieważ grożą one bezpośrednim skażeniem rzek. Przez teren powiatu
łomżyńskiego wiodą trasy tranzytowe prowadzące ruch , w dużej mierze pojazdów ciężkich, w stronę granicy
wschodniej. Sieć drogową w powiecie tworzą drogi:
-
powiatowe o długości ok. 780,2 km (drogi o nawierzchni twardej),
-
wojewódzkie o długości ok. 115 km,
-
gminne o długości ok. 756,4 km drogi o nawierzchni twardej i drogi o nawierzchni gruntowej),
-
krajowe o długości ok. 110 km w tym droga nr 61 Ostrołęka - Łomża -Augustów o bardzo dużym natężeniu ruchu.
Inspekcja WIOŚ corocznie uczestniczy w kontroli przewozów substancji niebezpiecznych prowadzonych na
drogach woj. podlaskiego przez Policję i Inspekcję Transportu Drogowego.
Gazociągi:
Do źródeł zagrożenia na terenie powiatu łomżyńskiego należy zaliczyć gazociągi tranzytowe oraz sieci i instalacje gazowe.
Gazociąg tranzytowy Wyszków - Białystok z odgałęzieniem do Łomży trasa - Zambrów - Puchały – Łomża
/długość - 28,115 km, przekrój - Dn= 200 mm, ciśnienie - pn= 6,4 MPa/.
Powiat łomżyński należy do nielicznych powiatów w województwie podlaskim, który posiada podłączenie do
sieci gazowej. Długość czynnej sieci gazowej w 2009 roku (brak danych za rok 2010 i 2011) wynosiła 26,9 km,
długość czynnej sieci przesyłowej – 16,2 km, a czynnej sieci rozdzielczej – 10,7 km (dane GUS,2009). Sieć gazowa biegnie na terenie dwóch gmin: Gminy Łomża i Gminy Piątnica. Do sieci gazowej przyłączone są 142 gospodarstwa domowe : 77 w Gminie Łomża i 65 w Gminie Piątnica (GUS,2009) .
W 2011 roku w powiecie łomżyńskim nie notowano zdarzeń o charakterze awarii związanych z siecią gazową.
7. Działalność kontrolna WIOŚ
Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Białymstoku prowadzi ewidencję podmiotów oddziaływujących na środowisko, w szczególności w zakresie możliwości wystąpienia przekroczenia norm dopuszczalnych emisji. W kolejnych latach, w związku ze znacznym wzrostem zadań statutowych inspekcji ochrony środowiska, systematycznie rośnie ilość podmiotów kontrolowanych przez WIOŚ. W rejestrze Delegatury WIOŚ w
Łomży w 2011r. znajdowało się 117 podmiotów z terenu powiatu łomżyńskiego kontrolowanych w związku z
52
ich oddziaływaniem na środowisko. W roku 2011 przeprowadzono 39 kontroli ( w roku 2010 –45 ). Przeprowadzono: 22 kontrole problemowe i 17 kontroli interwencyjnych.
W trakcie przeprowadzonych kontroli w 21 przypadkach nie stwierdzono żadnych nieprawidłowości (w
trakcie: 8 kontroli interwencyjnych, 13 kontroli problemowych).
KONTROLE
PROBLEMOWE
Bez stwierdzonych
nieprawidłowości
13
INTERWENCYJNE
Zarządzenia pokontrolne
Bez stwierdzonych
nieprawidłowości
9
w tym:
- 2 z postępowaniem w sprawie wyd.
dec. o karze
- 1 z mandatem karnym
8
Zarządzenia
pokontrolne
2
Pouczenie
7
w tym:
- 4 z wystąpieniem
do organów administracji samorządowej,
- 1 z mandatem karnym
W kontrolowanych podmiotach najczęściej stwierdzane nieprawidłowości to głównie:
-
nieuregulowane sprawy dot. gospodarki odpadami,
-
nieuregulowane sprawy dot. gospodarki ściekowej.
Kontrole interwencyjne dotyczyły głównie problemów z gospodarką odpadami, w tym z zagospodarowywaniem gnojowicy. Większość z przeprowadzonych kontroli okazała się zasadna.
W celu wyeliminowania nieprawidłowości, przeważnie wydawano zarządzenia pokontrolne i dokonywano pouczenia. Po przeprowadzonych kontrolach, w związku z występującymi nieprawidłowościami, wystosowano pisma do właściwych organów: Starosty Łomżyńskiego, wójtów gmin, burmistrzów miast oraz właściwych sprawie urzędów. Wydano też 2 mandaty karne.
7.1. Kontrole problemowe
Kontrole problemowe przeprowadzono w następujących zakresach:
→ w zakresie gospodarki wodno – ściekowej:
1. Okręgowa Spółdzielnia Mleczarska w Piątnicy, Piątnica – w wyniku kontroli przeprowadzonej w dn. 12 – 21
01.2011r. stwierdzono przekroczenia: dopuszczalnych stężeń zanieczyszczeń w ściekach przemysłowych, dopuszczalnej ilości pobieranej wody, dopuszczalnego wskaźnika zawiesiny w ściekach deszczowych. Stwierdzono
również brak uwzględnienia w pozwoleniu zintegrowanym urządzeń aktualnie wykorzystywanych w procesie
podczyszczania ścieków deszczowych. Wydano zarządzenia pokontrolne oraz wszczęto postępowania w sprawie wymierzenia kary za zaistniałe przekroczenia oraz wszczęto postępowanie w sprawie wstrzymania użytkowania instalacji w związku z naruszeniem warunków pozwolenia wodno prawnego.
2. Gmina Wizna, Wizna – podczas kontroli przeprowadzonej w dn. 21.01.2011r. nie stwierdzono naruszeń prawa ochrony środowiska.
3. Zespół Szkół w Marianowie, Marianowo – podczas kontroli przeprowadzonej w dn. 01.02.2011r. stwierdzono w odprowadzanych ściekach przekroczenia warunków pozwolenia wodno prawnego; wydano zarządzenia
pokontrolne.
4. „SCANDIC FOOD” Sp. z o.o. Zakład Produkcyjny w Chojnach Starych – kontrola przeprowadzona w dn.
28.03.2011r nie wykazała nieprawidłowości.
5. Urząd Gminy w Przytułach, Oczyszczalnia przyszkolna, Przytuły – podczas kontroli przeprowadzonej
29.03.2011r. stwierdzono przekroczenie ładunku zanieczyszczeń – zawiesiny ogólnej. W 2010 roku oczyszczalnię wyłączono z eksploatacji.
53
6.Urząd Gminy w Łomży, Oczyszczalnia Ścieków w Mikołajkach – podczas kontroli przeprowadzonej w dn. 0508.04.2011r. stwierdzono odprowadzanie ścieków z naruszeniem warunków pozwolenia wodno prawnego;
wszczęto postępowanie w sprawie wydania decyzji o karze.
7. Okręgowa Spółdzielnia Mleczarska w Piątnicy, Piątnica – w wyniku kontroli przeprowadzonej w dn.
08.04.2011r. sprawdzającej stan realizacji inwestycji polegającej na rozbudowie i modernizacji oczyszczalni
ścieków nie stwierdzono nieprawidłowości; wydano decyzje o odroczeniu terminu płatności kary (patrz: pkt. 1).
8. Komunalny Zakład Budżetowy, Nowogród – podczas kontroli przeprowadzonej w dn. 13.05.2011r. nie
stwierdzono nieprawidłowości.
9. Urząd Gminy w Łomży, Oczyszczalnia w Mikołajkach – podczas kontroli przeprowadzonej w dn. 07.06.2011r.
stwierdzono realizowanie inwestycji polegające na modernizacji oczyszczalni w Mikołajkach; wydano decyzje o
odroczeniu terminu płatności kary (nałożonej w wyniku kontroli w dn. 08.04.2011r.).
→ w zakresie gospodarki odpadami:
1. Gmina Łomża, Łomża - podczas kontroli przeprowadzonej w dn. 27.01.2011r. nie stwierdzono naruszeń prawa ochrony środowiska.
2. „SONAROL” Produkcja Styropianu, Jedwabne – podczas kontroli przeprowadzonej 01.03.2011r. nie stwierdzono nieprawidłowości.
3. Zakład produkcji Elementów Budowlanych i Kruszywa, Jedwabne – podczas kontroli przeprowadzonej w
dn. 09-29.06.2011r. stwierdzono: w zbiorczym zestawieniu informacji o wytwarzanych odpadach brak wyszczególnienia wszystkich rodzajów odpadów, brak kodu odpadu w decyzji zatwierdzającej program gospodarki odpadami, nieterminowe przekazywanie do WIOŚ danych o zakresie korzystania ze środowiska; brak właściwego
oznakowania pojemników służących do magazynowania przepracowanego oleju; brak badań wydajności studni
i odczytów wodomierza w rejestrze poboru wody. Wydano zarządzenia pokontrolne oraz nałożono na właściciela zakładu grzywnę w postaci mandatu karnego.
4. PHP „AGROROLNIK” Sp. z o.o. w Śniadowie - podczas kontroli przeprowadzonej w dn. 23.09.2011r. stwierdzono nieuregulowany stan formalno – prawny w zakresie gospodarki odpadami; wydano zarządzenia pokontrolne.
5. Zakłady Mięsne „PODGÓRZE” S. J. , Podgórze – podczas kontroli przeprowadzonej w dn. 12.12.2011r.
stwierdzono brak informacji o zakresie korzystania ze środowiska, brak badań ścieków przemysłowych odprowadzanych do urządzeń kanalizacyjnych będących własnością innych podmiotów; wydano zarządzenia pokontrolne
→ w zakresie spełniania wymagań ochrony środowiska przez punkt sprzedaży środków ochrony roślin:
1. AGRO HANDEL A. Mieczkowski, Nowogród – kontrola przeprowadzona 28.02.2011r. nie wykazała nieprawidłowości.
→ w zakresie ochrony przed hałasem:
1. PHU „SAMIR” Pralnia Chemiczno – Wodna, Konarzyce – podczas kontroli przeprowadzonej w dn.
28.04.2011r. nie stwierdzono nieprawidłowości.
2. FHU „OLIMPIA” K. Borawski, Wizna – podczas kontroli przeprowadzonej w dn. 14.11.2011r. nie stwierdzono
nieprawidłowości.
→ w zakresie przestrzegania wymagań ochrony środowiska w rolnictwie:
1. Ferma Drobiu P. Jankowski, m. Stare Jemielite, gm. Śniadowo – podczas kontroli przeprowadzonej w dn.
→ w zakresie ochrony przed awariami:
1. Stacja Paliw PKN ORLEN S.A. , Jedwabne - podczas kontroli przeprowadzonej w dn. 26.09.2011r. nie stwierdzono nieprawidłowości.
→ w zakresie ochrony powietrza:
1. Wytwórnia Wyrobów z Drewna RYMEROL, Rybaki, gm. Miastkowo – podczas kontroli przeprowadzonej w
dn. 11.10.2011r. nie stwierdzono nieprawidłowości.
→ w zakresie spełniania wymagań przez stacje demontażu pojazdów:
1. PPHU „MAG” A. Grabowski, Jedwabne – podczas kontroli przeprowadzonej w dn. 30.09.2011r. stwierdzono
błędy w rocznym sprawozdaniu o recyklingu pojazdów za 2010r., które nie pozwalają na prawidłowe określenie
poziomów odzysku i recyklingu za 2010r.; wydano zarządzenia pokontrolne.
54
→ w zakresie spełniania wymagań przez stacje paliw:
1. Stacja Paliw „KURPIEWSKI”, Chojny Młode – podczas kontroli przeprowadzonej w dn. 23.03.2011r. stwierdzono brak przeglądów urządzeń oczyszczających wody deszczowe i roztopowe – wydano zarządzenia pokontrolne.
→ w zakresie wypełniania wymagań przez obiekt przeznaczony do wykonywania działalności w zakresie obrotu bronią i amunicją:
1. MILITARIA Forty, Piątnica – podczas kontroli przeprowadzonej w dn. 09.11.2011r. nie stwierdzono nieprawidłowości.
→ w zakresie wypełniania wymagań przez obiekt przeznaczony do wykonywania działalności w zakresie podatku akcyzowego:
1. EXPORT IMPORT TRANSPORT M. Sienkiewicz, Pniewo – podczas kontroli przeprowadzonej w dn.
7.2. Kontrole interwencyjne:
Kontrole interwencyjne przeprowadzono w następujących zakresach:
→ w zakresie gospodarki wodościekowej:
1. Ubojnia Zwierząt R. Rytel, Podgórze – kontrola przeprowadzona w dn. 01-29.07.2011r. nie wykazała nieprawidłowości.
→ w zakresie gospodarki odpadami:
1. Nieruchomość P. M. Goska, m. Gałkówka gm. Miastkowo – podczas kontroli przeprowadzonej w dn.
20.04.2011r. stwierdzono nieprawidłowe gospodarowanie wytwarzanymi odpadami – właściciel posesji zobowiązał się do wywiezienia odpadów na składowisko.
2. Zakład Blacharstwo – Lakiernictwo, Konarzyce - kontrola przeprowadzona w dn. 01.09.2011r. nie wykazała
nieprawidłowości.
3. P.H. A. Trzaska, Jedwabne – podczas kontroli przeprowadzonej w dn. 21.10.2011r. stwierdzono nieprawidłowe magazynowanie odpadów. Wystosowano pisma do Burmistrza Jedwabnego oraz do Urzędu Dozoru
Technicznego w Białymstoku.
4. Nieruchomość P. M. Goska, Gałkówka, gm. Miastkowo – podczas kontroli przeprowadzonej w dn.
24.10.2011r. stwierdzono brak badań osadów ściekowych i gleby, na którą stosowane były osady. Zastosowano
pouczenie oraz właściciela posesji ukarano grzywną w postaci mandatu karnego.
5. Przedsiębiorstwo Wielobranżowe Kopańczyk, Piątnica - kontrola przeprowadzona w dn. 17.10.2011r. nie
wykazała nieprawidłowości.
6. Zakład Rzeźba w Drewnie Godlewski, Stare Kupiski – podczas kontroli przeprowadzonej w dn. 07.12.2011r.
nie stwierdzono nieprawidłowości.
7. Skup Złomu „STOTON”, Zbójna - podczas kontroli przeprowadzonej w dn. 07.12.2011r. nie stwierdzono
nieprawidłowości.
→ w zakresie postępowania z nawozami naturalnymi w gospodarstwie rolnym:
1. Gospodarstwo Rolne M. Łada, Gać – podczas kontroli przeprowadzonej w dn. 18.02.2011r. stwierdzono wylewanie gnojowicy na teren użytków zielonych w okresie niedozwolonym prawem; zastosowano pouczenie
oraz wystosowano wystąpienie do Wójta Gminy Łomża celem sprawdzenia realizacji obowiązków nałożonych
na właściciela nieruchomości przez ustawę o utrzymaniu czystości i porządku w gminach.
2. Gospodarstwo Rolne G. Czarnecka, m. Wilamowo, gm. Przytuły – podczas kontroli przeprowadzonej w dn.
28.04.2011r. stwierdzono składowanie obornika na terenie przyległym do miejsca, na którym zlokalizowane są
budynki mieszkalne. Zobowiązano właściciela posesji do wywiezienia obornika na pola uprawne.
3. Gospodarstwo Rolne E. Kruszewski, Czarnocin – podczas kontroli przeprowadzonej w dn. 13.07.2011r.
stwierdzono stosowanie nawozów organicznych na terenie położonym w sąsiedztwie cieku wodnego; wydano
zarządzenia pokontrolne.
4. Gospodarstwo Rolne K. Wyszomirski, Jakać Dworna – podczas kontroli przeprowadzonej w dn. 1315.07.2011r. stwierdzono uszkodzenie murka oporowego płyty gnojowej; wydano zarządzenia pokontrolne.
55
5. Gospodarstwo Rolne L. Biedrzycki, Bronowo, gm. Wizna - kontrola przeprowadzona w dn. 19.07.2011r. nie
6. Gospodarstwo Rolne A. Nitkiewicz, Srebrowo, gm. Wizna - kontrola przeprowadzona w dn. 29.07.2011r. nie
→ w zakresie postępowania z odpadami zawierającymi azbest:
1. Gospodarstwo Rolne A. Tyszka, Stare Ratowo, gm. Śniadowo – podczas kontroli przeprowadzonej w dn.
25.05.2011r. stwierdzono nieprawidłowe postępowanie z odpadami zawierającymi azbest. Wystosowano wystąpienie do Wójta Gminy Śniadowo oraz wystąpienie do Okręgowej Inspekcji Pracy w Białymstoku z prośbą o
interwencję.
2. Gospodarstwo Rolne A.K. Sikora, m. Gałkówka – podczas kontroli przeprowadzonej w dn. 31.05.2011r. nie
stwierdzono nieprawidłowości.
→ w zakresie ochrony przed hałasem:
1. Usługi Koparko – Spycharko Transport Ciężarowy Handel Obwoźny Materiałów Budowlanych i Art. Spożywczo – Przemysłowych R. Maksiński, Stara Łomża nad Rzeką – podczas kontroli przeprowadzonej w dn.
29.03.2011r. stwierdzono przekroczenie emisji hałasu; wystąpiono do Starostwa Powiatowego w Łomży o wydanie decyzji ustalającej dopuszczalny poziom hałasu.
Kontrole dotyczące gospodarki ściekowej, ochrony powietrza, gospodarki odpadami i hałasu bardziej szczegółowo ujęto w rozdziałach dotyczących tych zagadnień.
Sporządzono:
Zatwierdzono:
Dział Monitoringu Środowiska
mgr inż. Waldemar Gołaszewski
Delegatura w Łomży WIOŚ Białystok
Kierownik Delegatury w Łomży
56

Informacja - WIOŚ Białystok

Transkrypt

Podobne dokumenty

WARSZTATY DECOUPAGE

Regulamin konkursu plastycznego „Dzień Ziemi”

GLZS Sadki zawiadamia , że mecze o mistrzostwo klasy Junior

Aktywna mama_wersja ostateczna_kolor

Oferta pracy W związku z realizacją programu PO KL

REFERENCJE - AMT Holding

Oferta pracy W związku z realizacją programu PO KL

plakat dozynki