Debian - dziesięciolecie

Debian - dziesi ę c i ol e c i e
Projekt Debian, pod którego skrzydła mi powstaje jedna z najpop ul a r niejszych
dystryb u cji Linuks a, obchodzi w tym roku swoje dziesięciolecie. W takiej chwili
warto przyjrzeć się tem u, jak powstał, kto go tworzy i na jakich zasadac h
funkcjon uje .
Przede wszystkim warto przypom nieć, iż Debian to nie tylko system pakietów,
instalator czy zbiór oprogra mow a ni a. To przede wszystkim grono ludzi z całego
świata, pracujących dla wspólnego celu, często różniących się w poglądac h, ale
zgodnych co do najważniejszych zasad. Debian, w odróżnieni u od większości
znaczących dystryb u cji, jest projektem zupełnie niekomercyjnym , rozwijanym
przez ochot ników. Powstaje przy wsparci u, ale nie pod kontrolą firm i korporacji,
wykorzyst ując przy tym tylko i wyłącznie wolne oprogram owa nie oraz otwarte
stan d a r d y.
A to wszystko zaczęło się tak, jak w przypadk u wielu innych otwartych projektów,
od pomysł u i inicjatywy jednego człowieka. Tym człowiekiem był Ian Murdock.
Miał on dość ówczesnyc h komercyjnych dystryb u cji, często pełnych błędów,
niespójnyc h i nieprzetestowa nyc h (o żadnej z nich nikt już dziś nie pamięt a).
Uważał, iż powinn a powstać dystryb u cj a tworzona w otwarty sposób tak, aby
każdy mógł brać udział i pomagać w jej rozwoju. Innymi słowy czem u nie
powtórzyć modelu, który spr awdził się w przypad k u jądra Linuks a. Swoje
postul aty Ian zapisał w manifeście, który stał się podwaliną ``Projekt u Debian''.
Wielki potencjał leżący w takim pomyśle dostrzegł zarząd Free Software
Foun d a tio n , przyznając Debianowi wsparcie finansowe w czasie pierwszego roku
działalności.
Z czasem powstały najważniejsze doku me n ty, stanowiące ideowy funda m e n t
projekt u, niezmieniony od samego początku. Przede wszystkim chodzi o ``Umowę
społeczną'', wyznaczającą priorytety działalności, którymi są dla projekt u
użytkownicy oraz wolne oprogram owa nie. Natur al nie nas uw a się pytanie o to, co
należy rozu mieć przez ``wolne oprogram ow a nie''. To wyjaśnia drugi z kluczowych
dok u m e n t ów, ``Debian Free Software Guidelines''. Warto zauważyć, że na nim
właśnie opierał się Bruce Perens ogłaszając manifest (a zarazem definicję) Open
Source.
Nie należy jednak zapominać, że nawet najpiękniejsza ideowo dystryb u cj a
zginęłaby, gdyby nie była dobra od strony technicznej. Zapewnienie spójności
system u w waru n k a c h otwartego rozwoju jest trud n e, dlatego dużo uwagi
poświęcono stworzeniu jasnych przykazań nat ur y technicznej, obowiązujących
każdego deweloper a, zebra nyc h w ``Debian Policy''. Powstała też obszer na
dok u m e n t a cj a dewelopers k a, napis a n a w sposób nieco mniej formalny. Aby
ułatwić współpracę w tak rozproszonej grupie istnieją liczne listy dysk u s yj ne,
kan ały IRC, keyring PGP, system śledzenia błędów, CVS, Alioth (klon
SourceForge) i wiele innych. Utrzym a nie tak dużego zaplecza technicznego
możliwe jest dzięki wsparci u sponsorów, zapewniających serwery i łącze.
W tak dużym projekcie potrzebne okazują się władze. Przywódcą jest wybiera ny
na roczną kadencję Lider Projekt u, który jednak pełni przede wszystkim rolę
reprezent acyj ną. Jego prawa i obowiązki, tak jak i innych organów projekt u
(Sekretarz, Komitet techniczny) formalizuje krótka i treściwa konstyt u cja. W
praktyce największą władzę posiada Zgromadzenie deweloperów, głosująć mailem
potwierdzonym własnym podpise m PGP. Debian nie star a się mnożyć formalności,
jest ich tyle, ile tylko konieczne dla spraw nego działania projekt u. Nie posiada
osobowości prawnej, działa jednak pod parasolem organizacji ``Software in Public
Interes t'', której stat u towym celem jest wspiera nie wolnego oprogra mow a ni a.
Dziś projekt Debian liczy ponad tysiąc członków, zapewnia wsparcie dla 11
architekt u r , udostęp ni a ponad dziesięć tysięcy pakietów, w wielu rankingac h jest
uznaw a n y za najlepszą dystryb ucję. Jest bazą dla wielu innych projektów o
rozmaitym przeznacz ni u. Dużo słyszy się o jego wdrożeniach w wielkim biznesie,
bad ani ac h naukowych czy agendac h rządowych. Debian osiągnął bardzo wiele w
ciągu ostat nich 10 lat – oby nadchodząca dekad a okazała się jeszcze lepszą.
Adam Byrtek
Zainteresow a nyc h zapr asz a m do zapozna ni a się ze slajda mi pochodzącymi z mojej
prelekcji ``Debian za kulisami'', wygłoszonej w maju 2003r. w Krakowie w ramac h
Linux Foru m & Academy. Slajdy dostępne są pod adrese m:
ftp: / / f t p .i nfor m a tica.agh.ed u . pl / lf a / 0 5 _ 2 1_03 /