Wymagania edukacyjne z geografii – klasa I Dział – Geografia od
Transkrypt
Wymagania edukacyjne z geografii – klasa I Dział – Geografia od
Wymagania edukacyjne z geografii – klasa I Dział – Geografia od podstaw dopuszczająca Wymagania podstawowe dostateczna Uczeń: przedstawia podział nauk geograficznych; wyjaśnia znaczenie terminów: geografia, kartogram, kartodiagram, środowisko geograficzne, mapa, plan, skala mapy; odróżnia (w atlasie lub podręczniku) kartogram od kartodiagramu; wymienia ożywione i nieożywione elementy środowiska; na rysunku hipsometrycznym wskazuje odpowiednią poziomicę; wymienia formy rzeźby lądów i dna oceanicznego; wymienia i wskazuje w atlasie różne postacie skali mapy; wskazuje w atlasie przykłady map ogólnogeograficznych i tematycznych; wskazuje wybrane elementy treści na mapie i planie; orientuje przy użyciu busoli mapę w terenie; Uczeń: wyjaśnia znaczenie terminów: diagram, krzywa hipsograficzna, wymienia źródła informacji geograficznej; odróżnia wysokość względną od wysokości bezwzględnej; wymienia nazwy wklęsłych i wypukłych form rzeźby terenu; odróżnia plan od mapy oraz mapę turystyczną od samochodowej; objaśnia sposób pomiaru wysokości pagórka. dobra Wymagania ponadpodstawowe bardzo dobra Uczeń: przedstawia zakres zainteresowań poszczególnych nauk geograficznych; do wskazanych danych liczbowych dobiera metodę prezentacji; odczytuje wysokości: względną i bezwzględną wskazanych punktów (na rysunku poziomicowym); wykazuje różnice między poszczególnymi formami rzeźby terenu wskazuje na mapie najwyżej i najniżej położone punkty na powierzchni Ziemi; wyjaśnia różnicę między mapami ogólnogeograficznymi i tematycznymi; zamienia różne postacie skal mapy; na podstawie mapy turystycznej przygotowuje opis trasy wycieczki pieszej lub rowerowej; orientuje mapę w terenie wskazaną metodą; . Uczeń: porównuje zalety i wady różnych źródeł wiedzy geograficznej; do wskazanych danych liczbowych dobiera i uzasadnia metodę prezentacji; wskazuje na rysunku poziomicowym przykłady wklęsłych i wypukłych form rzeźby terenu; wykazuje różnice między poszczególnymi formami rzeźby terenu i wskaże je na mapie; omawia zastosowanie krzywej hipsograficznej; porównuje treściowo wybrane fragmenty zdjęć (satelitarnych, lotniczych) i map; porównuje różne postacie skal mapy; wyjaśnia sposoby orientacji mapy; przygotowuje (na podstawie mapy) plan podróży samochodowej; opisuje trasę wędrówki po mieście (z planem w ręku); mierzy wskazaną wysokość względną na mapie i w terenie. Dział: Ziemia – nasza planeta Wymagania podstawowe Dopuszczajaca wyjaśnia znaczenie terminów: geoida, górowanie Słońca, doba, słoneczny czas miejscowy, czas strefowy, czas urzędowy, orbita, rok, przesilenie letnie i zimowe, równonoc wiosenna i jesienna, dzień polarny i noc polarna; podaje nazwy kontynentów i oceanów podaje nazwy elementów linii brzegowej; podaje cechy charakterystyczne południków i równoleżników o określa na mapie współrzędne geograficzne wskazanych obiektów; odróżnia cechy ruchu obrotowego Ziemi od ich następstw; oblicza czas słoneczny w dowolnym miejscu na Ziemi; wskazuje na mapie Europy strefy czasowe i podaje ich nazwy; wymienia terminy kardynalne (terminy zmiany astronomicznych pór roku); podaje nazwy stref oświetlenia Ziemi . dostateczna wymienia dowody kulistości Ziemi; wyjaśnia znaczenie terminów: elipsoida, granica zmiany daty, gwiazdozbiór wskazuje na mapie kontynenty i oceany; szereguje kontynenty i oceany wg powierzchni; wskazuje południki i równoleżniki na globusie i mapach; wskazuje na mapie Europy strefy czasowe i podaje ich nazwy; wymienia cechy ruchu obrotowego na Ziemi; wyjaśnia, którym kalendarzem posługujemy się obecnie; wymienia terminy kardynalne (terminy zmiany astronomicznych pór roku); oblicza wysokość górowania Słońca w terminach równonocy w dowolnym miejscu na Ziemi; określa granice stref oświetlenia Wymagania ponadpodstawowe dobra podaje wartości podstawowych wymiarów Ziemi; przedstawia wzajemne rozmieszczenie kontynentów i oceanów; wskazuje na mapie przykłady elementów linii brzegowej; stosuje współrzędne geograficzne do odnalezienia obiektów na mapie; wyjaśnia pozorny ruch ciał niebieskich po nieboskłonie; przedstawia zależność między długością geograficzną a czasem słonecznym; wyjaśnia, dlaczego na Ziemi wyróżniono 24 strefy czasowe i dlaczego je wprowadzono; wzajemnie przelicza czasy: strefowy i słoneczny; uzasadnia różne oświetlenie półkul północnej i południowej w ciągu roku; wskazuje następstwa ruchu obiegowego Ziemi; omawia oświetlenie Ziemi w terminach kardynalnych; wyjaśnia zmienność czasu trwania dnia i nocy w ciągu roku na Ziemi; charakteryzuje strefy oświetlenia bardzo dobra wskazuje różnicę między elipsoidą obrotową a geoidą; porównuje cechy południków i równoleżników; na podstawie mapy określa rozciągłość południkową i równoleżnikową wskazanych obiektów; wykazuje wzajemną zależność cech oraz następstw ruchu obrotowego Ziemi; omawia działanie siły Coriolisa; wyjaśnia, dlaczego im dalej przesuwamy się na wschód, tym czas staje się coraz późniejszy; wyjaśnia konieczność wprowadzenia czasów urzędowych; wyjaśnia mechanizm granicy zmiany daty; przedstawia różnice między ruchem obrotowym a ruchem obiegowym; uzasadnia zmianę miejsc wschodu i zachodu Słońca w ciągu roku; przedstawia i stosuje zależności między szerokością geograficzną a wysokością górowania Słońca; Dział: Elementy środowiska Wymagania podstawowe dopuszczająca Uczeń: wymienia nazwy elementów środowiska przyrodniczego; wyjaśnia znaczenie terminów: atmosfera, hydrosfera, biosfera, troposfera, pogoda, ś niż i wyż baryczny, izobara, wiatr, front atmosferyczny, opady i osady atmosferyczne, izohieta, chmura, izoterma, czynniki klimatotwórcze, piętra roślinne, strefy roślinne, wymienia elementy pogody; oblicza średnią temperaturę powietrza; rysuje schemat globalnej cyrkulacji atmosfery; wymienia nazwy chmur; wymienia elementy klimatu; omawia genezę efektu cieplarnianego; wskazuje na mapie i podaje nazwy stref klimatycznych; wskazuje na mapie i podaje nazwy stref roślinnych; wskazuje na mapie i podaje nazwy gleb strefowych wyjaśnia znaczenie terminów: magma, lawa, skała, minerał, wietrzenie, krasowienie, ruchy masowe, erozja, akumulacja, dostateczna Uczeń: wyjaśnia znaczenie terminów: średnia temperatura, amplituda temperatury,, pasat, monsun, fen, halny, gleby strefowe, klimat; określa, skąd i dokąd wieje wiatr; przedstawia mechanizm wiania pasatów; wyjaśnia genezę wybranych chmur; charakteryzuje czynniki klimatotwórcze; wymienia piętra roślinne w Tatrach; ogólnie charakteryzuje strefy klimatów; podaje nazwy roślin charakterystycznych dla poszczególnych stref; wyjaśnia znaczenie terminów: wulkan, gejzer ,źródło, ujście rzeki, terasa, meander, starorzecze, firn, klif, mierzeja, jezioro przybrzeżne, grzyb skalny; wskazuje na mapie i podaje nazwy dużych płyt litosfery; wskazuje na ilustracji elementy Wymagania ponadpodstawowe dobra Uczeń: omawia zależności między elementami środowiska przyrodniczego; przedstawia zmiany temperatury w atmosferze (w pionie i w poziomie); oblicza amplitudę temperatury; przedstawia genezę wiatru; wyjaśnia globalną cyrkulację atmosfery; przedstawia rozmieszczenie opadów na Ziemi; wyjaśnia różnice między pogodą a klimatem; na podstawie klimatogramów charakteryzuje strefy klimatyczne . wykazuje wpływ efektu cieplarnianego na klimat uzasadnia piętrowość roślinności w górach; wykazuje różnice między poszczególnymi strefami roślinnymi; charakteryzuje wybrane gleby strefowe; przedstawia ogólny podział skał; wyjaśnia genezę trzęsień ziemi, wulkanu, omawia działanie różnych Bardzo dobra Uczeń: wskazuje przykłady zależności przyczynowo-skutkowych w środowisku przyrodniczym; przedstawia genezę wiatru; omawia mechanizm monsunów; wykazuje różnice między opadami a osadami atmosferycznymi; wyjaśnia, dlaczego pada deszcz; ustala gradację czynników klimatotwórczych; na podstawie klimatogramów charakteryzuje typy klimatów; wykazuje wpływ efektu cieplarnianego na działalność gospodarczą człowieka; wyjaśnia genezę fenu (halnego); uzasadnia różnice między poszczególnymi strefami roślinnymi; wykazuje wzajemną zależność klimatu, gleb i roślinności; wskazuje różnice między magmą a lawą; wyjaśnia genezę, tsunami, gejzeru; omawia działanie ruchów masowych; wyjaśnia genezę lejka i delty; przedstawia genezę lodu lodowca; granica wiecznego śniegu, lodowiec, lądolód, abrazja, deflacja, korazja, wydma, przedstawia budowę wnętrza Ziemi; wymienia wewnętrzne i zewnętrzne procesy rzeźbotwórcze; omawia odcinki biegu rzeki; omawia przebieg granicy wiecznego śniegu; wyjaśnia różnicę między lodowcem górskim a lądolodem; wyjaśnia genezę fal morskich; wymienia rodzaje pustyń; wskazuje na mapie największe pustynie świata doliny rzecznej; wskazuje na mapie przykłady różnych ujść rzecznych; wskazuje elementy lodowca; przedstawia genezę niszy abrazyjnej; wskazuje różnice między deflacją a korazją; rodzajów wietrzenia wskazuje na rysunku formy rzeźby krasu zewnętrznego i wewnętrznego; omawia działalność rzeźbotwórczą rzeki w poszczególnych odcinkach jej biegu (stosując rysunek odręczny); uzasadnia przebieg granicy wiecznego śniegu; omawia zmiany rzeźby spowodowane przez lodowiec górski oraz przez lądolód; wykazuje różnice w działalności rzeźbotwórczej lodu lodowca i wód roztopowych; przedstawia proces niszczenia wysokiego brzegu i wyrównywania niskiego wybrzeża; wskazuje podobieństwa i różnice między barchanem a wydmą paraboliczną; wyjaśnia, skąd bierze się piasek na plaży; przedstawia działanie procesów rzeźbotwórczych na pustyni piaszczystej, żwirowej i kamienistej; wyjaśnia mechanizm korazji; wyjaśnia genezę pustyń zwrotnikowych.