Metale Szlachetne: Platyna
Transkrypt
Metale Szlachetne: Platyna
Metale Szlachetne: Platyna Platyna (Pt, łac. platinum) – pierwiastek chemiczny z grupy metali przejściowych w układzie okresowym, metal szlachetny. Nazwa pochodzi od hiszpańskiego słowa platina, zdrobnienia słowa oznaczającego srebro. Pierwiastek ten był znany w Ameryce jeszcze w czasach prekolumbijskich. Do Europy został sprowadzony w 1750 roku przez Hiszpanów, którzy sądzili, że jest to tylko odmiana srebra. Platyna posiada 36 izotopów z zakresu mas 172–201. W naturalnym składzie izotopowym występują izotopy 190, 192, 194, 195, 196 i 198, z których 194, 195, 196 i 198 są trwałe i stanowią główną część składu. fot: Jennifer Dickert Właściwości W stanie czystym platyna jest srebrzystobiałym metalem o silnym połysku, kowalnym i ciągliwym. Nie reaguje z tlenem, wodą, kwasem chlorowodorowym i azotowym. Roztwarza się w wodzie królewskiej tworząc kwas heksachloroplatynowy (H2PtCl6·nH2O), reaguje z halogenami, siarką, cyjankami i silnymi zasadami. W formie silnie rozproszonej jest łatwopalna[3]. Najważniejsze związki platyny to kwas heksachloroplatynowy, chlorek platyny i wywodzące się z tych związków kompleksy metaloorganiczne, które są masowo wykorzystywane jako katalizatory wielu przemysłowo stosowanych reakcji chemicznych. Strona 1 / 3 (c) 2017 John Doe <[email protected]> | 2017-03-08 13:12 URL: http://encyklopedia.srebrnie.pl/content/4/13/pl/platyna.html Metale Szlachetne: Platyna Występowanie Platyna jest metalem wyjątkowo rzadkim. Występuje w skorupie ziemskiej w ilościach ok. 4 ppb, w postaci rodzimej (zob. platyna rodzima), w stopie z irydem (platynoiryd) oraz w postaci rudy i jako zanieczyszczenie rud niklu i miedzi. Zastosowanie W związku ze swoją niską reaktywnością platyna używana jest w jubilerstwie, będąc metalem cenniejszym od złota i srebra. Platyna jest również wykorzystywana jako katalizator (np. w katalizatorach samochodowych), znajduje zastosowanie w przemyśle elektronicznym – produkuje się z niej elementy urządzeń pomiarowych (np. jest składnikiem elektrod II rodzaju, m.in. w pH-metrach i w ogniwach paliwowych). Z platyny wykonuje się także rezystory stosowane do pomiaru temperatury (np. standardowe 100-omowe, tzw. Pt-100) ze względu na ich stabilność. Ze stopów platyny wykonuje się także niektóre typy termopar. Niektóre związki platyny znajdują zastosowanie w medycynie, np. cisplatyna i karboplatyna są wykorzystywane w chemioterapii do zwalczania niektórych rodzajów nowotworów. fot: Aram Dulyan Samorodki platyny Strona 2 / 3 (c) 2017 John Doe <[email protected]> | 2017-03-08 13:12 URL: http://encyklopedia.srebrnie.pl/content/4/13/pl/platyna.html Metale Szlachetne: Platyna Ciekawostki Samorodki platyny jako bezużyteczne były w przeszłości wyrzucane lub używane do budowy domów. Platyna aż do XIX wieku służyła prawie wyłącznie oszustom do wykonywania fałszywych monet Na początku otrzymywano ją przez rozkład arsenku platyny PtAs2 Unikalny ID rozwiązania: #1012 Autor: : admin Zaktualizowano: 2012-04-18 13:10 Strona 3 / 3 (c) 2017 John Doe <[email protected]> | 2017-03-08 13:12 URL: http://encyklopedia.srebrnie.pl/content/4/13/pl/platyna.html Powered by TCPDF (www.tcpdf.org)