List - fpe.net.pl

Warszawa, 5 lutego 2016
Szanowny Pan
Leszek Skiba
Podsekretarz Stanu
Główny Rzecznik Dyscypliny
Finansów Publicznych
Ministerstwo Finansów
Szanowny Panie Ministrze,
Niniejszym przesyłam główne uwagi Forum Przewoźników Ekspresowych
do art. 11 projektu ustawy o podatku od sprzedaży detalicznej1.
1.
Nowe obowiązki przewoźników
Zgodnie z proponowaną ustawą obowiązki i odpowiedzialność przewoźników zostaną
istotnie poszerzone o rolę płatnika podatku od sprzedaży detalicznej w przypadkach,
gdy towar jest dostarczany przez przewoźnika od zagranicznego sprzedawcy do
konsumenta w Polsce. W uproszczeniu oznacza to, że przewoźnik będzie miał
obowiązek, pod rygorem karnoskarbowym:

prawidłowo ocenić, czy dana transakcja podlega opodatkowaniu poprzez ustalenie statusu
sprzedawcy i odbiorcy przesyłki,

zebrać odpowiednie informacje i dokumenty od wysyłającego, potwierdzające zapłatę
podatku przez sprzedawcę, ewentualne zwolnienie od podatku,

obliczyć, pobrać i wpłacić podatek od prawidłowej podstawy i według prawidłowej stawki.
1
wersja ustawy z dnia 2 lutego 2016 r. dostępna na stronach Rządowego Centrum Legislacji,
http://legislacja.rcl.gov.pl/projekt/12281601/katalog/12334997#12334997
00-549 Warszawa, ul. Piękna 18, Tel.: +48 22 212 00 00; Fax: +48 22 212 00 01
2.
Zaproponowana regulacja nie bierze pod uwagę realiów biznesowych
działania przewoźników
W praktyce, transgraniczna dostawa towarów w obrocie konsumenckim nie polega na
tym, że polski przewoźnik odbiera towar od sprzedawcy detalicznego z siedzibą poza
terytorium Polski i doręcza go do konsumenta w Polsce, ale proces ten obejmuje co
najmniej kilka podmiotów. Przewoźnik doręczający towar w Polsce jest bowiem
zwykle kolejnym podwykonawcą przewoźnika zagranicznego będącego stroną umowy
ze sprzedawcą detalicznym lub wysyłającym2.
Przewoźnik, jako podmiot nie będący stroną umowy sprzedaży, a zwłaszcza jako
podwykonawca:





nie ma pojęcia czy przedmiot przesyłki sprzedaje sprzedawca detaliczny czy hurtowy,
nie wie, czy siedziba sprzedawcy faktyczne znajduje się poza terytorium RP,
nie wie i nie ma realnych narzędzi umożliwiających mu dowiedzenie się, czy
przedmiot przesyłki był/jest przedmiotem odpłatnego, czy może jednak
nieodpłatnego zbycia,
nie ma realnych możliwości przesądzenia, czy przesyłka jest kierowana do
konsumenta i nie może tego zweryfikować z sprzedawcą czy wysyłającym, gdyż nie
ma z nim bezpośredniej umowy,
nie ma możliwości uzyskania od wysyłającego wymaganego oświadczenia, gdyż nie
jest stroną nawet umowy ze sprzedawcą detalicznym czy wysyłającym.
Jednocześnie, część z przewozów realizowanych przez sprzedawców zagranicznych do
nabywców w Polsce jest wykonywana z magazynów znajdujących się na terytorium
Polski. W takim przypadku, przewoźnik nie ma żadnej możliwości weryfikacji, czy
towar w przesyłce jest sprzedawany przez podmiot polski czy zagraniczny, a od tego
zależy konieczność poboru oświadczeń lub podatku.
Obowiązki nałożone na przewoźnika przepisami art. 11 ustawy, są zatem w praktyce
nierealne do wykonania, co w większości przypadków będzie prowadziło do
konieczności osobistego zapłacenia przez przewoźnika kwoty zryczałtowanego
podatku.
Tytułem przykładu, w przypadku towaru nadanego w USA do Polski, umowa o przewóz jest zwykle
zawierana przez nadawcę z przewoźnikiem z USA, który przyjmuje towar i przewozi go ostatecznie na
lotnisko, na którym przekazuje go podwykonawcy – przewoźnikowi lotniczemu. Przewoźnik lotniczy
dostarcza przesyłkę do jednego z portów lotniczych w Europie, z którego przesyłkę podejmuje kolejny
przewoźnik-podwykonawca, który dokonuje transportu drogowego do określonego centrum
przeładunkowego. Kolejny przewoźnik może być zaangażowany do dalszego transportu drogowego do
centrum najbliższego odbiorcy, skąd przesyłkę odbierze kurier.
2
00-549 Warszawa, ul. Piękna 18, Tel.: +48 22 212 00 00; Fax: +48 22 212 00 01
3.
Wadliwie określone pojęcie płatnika podatku
Określenie płatnika podatku w przypadku przesyłek zagranicznych jest niejasne i
niespójne z praktyką realizacji transgranicznych dostaw towarów. Ustawa posługuje
się pojęciem „przewoźnika”, które nie posiada definicji legalnej i jest nieprecyzyjne.
W przypadku przewozu organizowanego przez kilku przewoźników lub za pomocą
pośredników brak jest możliwości określenia, który z nich stanowi „przewoźnika” w
rozumieniu ustawy. Nałożenie zaś obowiązków płatnika na podmiot, którego nie
można jednoznacznie ustalić, stanowi o całkowitej wadliwości zaproponowanego
modelu poboru podatku.
Obowiązki płatnika są charakterystyczne i możliwe do spełnienia w przypadku bliskiej
relacji płatnik – podatnik3.
W większości przypadków przewoźnik-podwykonawca nie będzie nawet miał
bezpośredniej relacji (kontaktu) ze sprzedawcą, czyli podatnikiem za którego jako
płatnik będzie zobowiązany przed fiskusem. Tym samym, obarczanie przewoźników
odpowiedzialną rolą płatników podatku przy jednoczesnym braku jakichkolwiek
wiarygodnych instrumentów do realizacji tego obowiązku jest sprzeczne z konstrukcją
instytucji „płatnika” w Ordynacji podatkowej.
4.
Ograniczenia regulacji Unii Europejskiej (UE)
Proponowane rozwiązania są sprzeczne z regulacjami UE, tj. z ogólną zasadą swobody
przepływu towarów, jak i szczegółowymi regulacjami dotyczącymi VAT oraz akcyzy, a
prawdopodobnie także z regulacjami celnymi:
a) Zróżnicowanie traktowania towarów przywożonych z innych państw UE
Zgodnie z art. 30 Traktatu o Funkcjonowaniu Unii Europejskiej, państwa
członkowskie nie mogą ustanawiać żadnych podatków, które byłyby związane z
przekraczaniem przez towary granic państw członkowskich UE.
Zgodnie z
orzecznictwem Trybunału Sprawiedliwości UE naruszenie art. 30 TFUE ma miejsce,
gdy podatek nakładany na produkty przywożone z zagranicy jest obliczany w różny
sposób i często na innych zasadach niż podatek nakładany na produkty krajowe, co
choćby tylko w niektórych przypadkach prowadzi do wyższego opodatkowania towaru
przywiezionego albo podatek ten pośrednio dyskryminuje towary przywiezione ze
względu na jego inne skutki.
Na przykład, gdy pracodawca znający formę zatrudnienia oraz wartość wypłaconego pracownikowi
wynagrodzenia występuje w roli płatnika PIT zatrudnionego podatnika.
3
00-549 Warszawa, ul. Piękna 18, Tel.: +48 22 212 00 00; Fax: +48 22 212 00 01
Naszym zdaniem przepis art. 11 projektu ustawy prowadzi do wyższego
opodatkowania towarów przywożonych, choćby w przypadkach ryczałtowego
opodatkowania przesyłki przez przewoźnika wg stawki kwotowej 40 zł (a nie
procentowej, która ma zastosowanie do transakcji wewnątrzkrajowych).
b) Wprowadzenie dodatkowych formalności przy przekraczaniu granic
Zgodnie z regulacjami dyrektyw UE4, państwa członkowskie mogą co do zasady
nakładać swoje podatki na towary, lecz nakładanie takich podatków nie może
powodować zwiększenia formalności przy przekraczaniu granic w handlu pomiędzy
państwami członkowskimi.
Naszym zdaniem regulacje ustawy są niezgodne z powyższymi zasadami prawa
unijnego. Przepis art. 11 ustawy zwiększa bowiem formalności przy przekraczaniu
granic przez towary przywożone z innych państw UE, poprzez obowiązek:
a) zadeklarowania wartości przesyłki,
b) przedstawienia przewoźnikowi oświadczenia o uiszczeniu podatku, o
podleganiu zwolnieniu z podatku albo oświadczenia, że przesłanie przesyłki
nie jest związane z dokonaniem sprzedaży detalicznej przesyłanych
przedmiotów.
Formalności te piętrzą się w typowych dla branży sytuacjach podwykonawstwa, tj.
gdy transport jest realizowany przez szereg różnych przewoźników. Co więcej,
odpowiedzialność przewoźnika jako płatnika podatku będzie w pełni uzależniona od
dobrej (lub złej) woli przewoźnika lub przewoźników zagranicznych na wcześniejszym
etapie łańcucha logistycznego, którzy nie nieobjęci polska jurysdykcją podatkową nie
mają żadnego powodu by w sposób rzetelny przekazywać informacje i dokumenty
niezbędne do wyliczenia lub zwolnienia od podatku.
5.
Dyskryminacja przewoźników względem operatorów pocztowych
Pojęcie „przewoźnik” nie zostało zdefiniowane w ustawie. Należy jednak zauważyć, że
Prawo pocztowe nie posługuje się pojęciem „przewoźnika”. Wydaje się zatem co
najmniej wątpliwe, czy na gruncie ustawy można by zakwalifikować operatora
pocztowego, wykonującego usługę pocztową jako przewoźnika. W praktyce więc
przepisy art. 11 ustawy mogłyby nie znaleźć zastosowania do ogromnej rzeszy
przesyłek, które udałoby się zakwalifikować jako przedmiot międzynarodowej usługi
Art. 401 Dyrektywy z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej
2006/112/WE oraz art. 1 ust. 3 Dyrektywy Rady z dnia 16 grudnia 2008 r. w sprawie ogólnych zasad dotyczących
podatku akcyzowego 2008/118/WE.
4
00-549 Warszawa, ul. Piękna 18, Tel.: +48 22 212 00 00; Fax: +48 22 212 00 01
pocztowej. Znaczącemu pogorszeniu ulegnie zatem
przewoźników również względem operatorów pocztowych.
pozycja
„klasycznych”
Nałożenie obowiązków wskazanych w art. 11 projektu tylko na tych przewoźników,
którzy w przypadku przewozów pochodzących z zagranicy działają jako
podwykonawcy, z pominięciem podmiotów, działających jako operatorzy pocztowi na
podstawie przepisów Światowego Związku Pocztowego w sposób nieuprawniony
uprzywilejowuje takich operatorów pocztowych. Zagraniczny sprzedawca będzie
bowiem wolał nadać przesyłkę krajową pocztą, która następnie na postawie
porozumień Światowego Związku Pocztowego przekaże ją do doręczenia w Polsce
innemu operatorowi pocztowemu, gdyż w takiej sytuacji, nie będzie miał obowiązku
ani uiszczania podatku, ani składania jakichkolwiek oświadczeń.
Doprowadzi to do zmniejszenia przewozów przez przewoźników-podwykonawców z
siedzibą w Polsce, którzy w rezultacie będą musieli zredukować zatrudnienie. Co
więcej, takie uprzywilejowanie operatorów pocztowych działających na podstawie
porozumień Światowego Związku Pocztowego może być uznane za udzielanie im
nielegalnej pomocy publicznej.
Wreszcie, projekt ustawy dyskryminuje również przewoźników transportujących
towary od sprzedawców zagranicznych względem tych, którzy dokonują w większości
dostaw od krajowych sprzedawców i nie pełnią w związku z tym funkcji płatnika
podatku.
Z wyrazami szacunku
Wojciech Arszewski
Prezes Zarządu
Załącznik: Uwagi szczegółowe
00-549 Warszawa, ul. Piękna 18, Tel.: +48 22 212 00 00; Fax: +48 22 212 00 01