07 - Zespół ds. Cmentarzy

ZESPÓŁ DS. CMENTARZY
I.
Aktualna sytuacja w Archidiecezji Poznańskiej
1. Na terenie Archidiecezji Poznańskiej znajdują się zarówno cmentarze naleŜące do
parafii rzymskokatolickich, jak równieŜ cmentarze komunalne – szczególnie w większych
miastach. Wypada takŜe wspomnieć niewielkie cmentarze zakonne, jak np. cmentarz oo.
Misjonarzy Oblatów Maryi Niepokalanej w Obrze, ss. Urszulanek Serca Jezusa Konającego
w Pniewach czy ss. Urszulanek Unii Rzymskiej w Pokrzywnie.
2. Na cmentarzach leŜących na terenie Archidiecezji Poznańskiej moŜna napotkać
groby Ŝołnierzy poległych podczas ostatnich wojen, powstańców wielkopolskich, jak równieŜ
mogiły zbiorowe lub indywidualne ofiar eksterminacji hitlerowskiej oraz stalinowskiej, a
takŜe innych form przemocy. Znajdują się równieŜ kwatery dziecięce, kwatery zmarłych na
skutek epidemii oraz groby innowierców.
3. Na terenie Archidiecezji Poznańskiej istnieją kaplice poświęcone świętym lub
błogosławionym, gdzie znajdują się sarkofagi z ich doczesnymi szczątkami, św. Urszuli
Ledóchowskiej w Pniewach, bł. Sancji Szymkowiak w kościele św. Rocha w Poznaniu oraz
bł. Edmunda Bojanowskiego w Luboniu. W katedrze poznańskiej, znajdują się groby
pierwszych władców Polski, a jej podziemia kryją trumny z ciałami biskupów poznańskich.
RównieŜ w podziemiach innych kościołów lub kaplic, czy w ich bezpośredniej bliskości,
znajdują się złoŜone ciała ludzi w róŜnoraki sposób zasłuŜonych dla kraju lub społeczności
lokalnej, np. krypta zasłuŜonych na Wzgórzu św. Wojciecha.
4. W Archidiecezji Poznańskiej 296 parafii posiada własny cmentarz parafialny.
Większość z nich jest aktualnie otwarta dla pochówków, niemniej jednak są równieŜ takie,
które są juŜ zamknięte. Niektóre z nich ze względu na swą bogatą historię, mają wartość
zabytkową. Wszystkie te okoliczności warunkują w jakiejś mierze ich wykorzystanie.
5. Parafie Archidiecezji Poznańskiej posiadające własny cmentarz zasadniczo dbają o
ich wygląd i właściwą infrastrukturę. W ostatnich latach powstało wiele kaplic cmentarnych i
kostnic posiadających agregaty chłodnicze, co w znacznym stopniu przyczyniło się do
bezpiecznego dla otoczenia przechowywania zwłok. Poza tym zasadniczo zrezygnowano z
prowadzenia konduktów pogrzebowych ulicami z kościołów na cmentarze, co w związku z
nasilającym się ruchem drogowym wiązało się z naraŜaniem uczestników uroczystości
pogrzebowych na niebezpieczeństwo wypadków drogowych.
6. Cmentarze i groby swoim wyglądem świadczą o stopniu zainteresowania nimi osób
Ŝyjących. Czasami spotyka się zaniedbane groby osób, o których rodzina nie pamięta lub juŜ
wymarła. Zdarzają się niestety przypadki profanacji grobów, niszczenia lub oszpecania
nagrobków, kradzieŜy ozdób i kwiatów a takŜe wyposaŜenia cmentarnego.
7. Za właściwy zarząd cmentarzem parafialnym odpowiedzialny jest proboszcz parafii,
do której ów cmentarz naleŜy. On równieŜ jest odpowiedzialny za przebieg ceremonii
pogrzebowych.
1
8. Na cmentarzach komunalnych posługę duszpasterską związaną z prowadzeniem
ceremonii pogrzebowych osób naleŜących do Kościoła katolickiego pełnią kapelani
cmentarni. W Poznaniu funkcję tę zasadniczo spełniają kapłani z tzw. parafii dyŜurnych,
wyznaczonych przez Kurię Metropolitalną na czas określony, bądź duszpasterze parafii
zamieszkania osoby zmarłej.
9. W uroczystość Wszystkich Świętych, w Dzień Zaduszny, w czasie wizytacji
kanonicznych, a takŜe w niektórych parafiach z okazji odpustu parafialnego, duszpasterze
organizują na cmentarzach naboŜeństwa za zmarłych.
II.
Nauczanie Kościoła
10. Kościół pamiętając o tym, Ŝe sam Chrystus trzy dni spoczywał w grobie, Ŝe śmierć
wprowadza do nowego Ŝycia (KKK 1680) oraz wierząc w ciała zmartwychwstanie (Symbol
Apostolski) a takŜe pragnąc oddać cześć ciałom zmarłych, które były świątynią Ducha
Świętego (OPg 3), przykłada wielką troskę do miejsc, gdzie zmarli będą oczekiwać, aŜ
Chrystus uwolni ich z więzów śmierci i przyjmie do społeczności zbawionych (Mszał
Rzymski, Msza za zmarłych). Troska ta przejawia się między innymi w zaliczaniu cmentarzy
do miejsc świętych i w stosownej opiece nad nimi. Cmentarze powinny być świadectwem
chrześcijańskiej wiary w zmartwychwstanie (KEP „Instrukcja liturgiczno-duszpasterska o
pogrzebie i modlitwach za zmarłych” z dn. 5 maja 1978 r.).
11. Szacunek, z jakim Kościół odnosi się do całego człowieka, ma swój wyraz takŜe w
trosce o godne miejsce pogrzebu dla ludzkiego ciała. Prawo kanoniczne podkreśla, iŜ gdzie to
tylko moŜliwe, Kościół powinien mieć własne cmentarze, albo przynajmniej kwatery na
cmentarzach świeckich, przeznaczone dla swoich wiernych. Cmentarze lub przynajmniej
poszczególne groby winny być pobłogosławione (zob. KPK, kan. 1240-1241). Nie naleŜy
grzebać zmarłych w świątyniach, chyba Ŝe chodzi o Biskupa Rzymskiego, kardynałów lub
biskupów diecezjalnych, którzy powinni być pochowani we własnych kościołach (zob. KPK,
kan. 1042).
12. Instrukcja Konferencji Episkopatu Polski o pogrzebie i modlitwach za zmarłych z
5 maja 1978 r. zaleca, by napisy nagrobne wyraŜały nadprzyrodzoną wiarę w
zmartwychwstanie i Ŝycie wieczne. Zwraca uwagę takŜe na potrzebę troski o groby
zaniedbane, szczególnie w okresie przed dniem Wspomnienia Wszystkich Wiernych
Zmarłych. Podkreśla konieczność otoczenia szczególną troską grobów kapłanów, wskazując
proboszczów jako tych, którzy przede wszystkim winni podjąć się tego zadania.
III.
Zadania stojące przed Archidiecezją Poznańską
13. Wskazane jest, aby proboszczowie parafii, które nie posiadają cmentarzy, a
dysponują odpowiednimi moŜliwościami, starali się o ich załoŜenie. Istniejące cmentarze
parafialne winny być urządzone i zarządzane zgodnie z prawem Kościoła powszechnego i
partykularnego oraz według norm zawartych w obowiązujących ustawach państwowych.
2
Zarząd cmentarzem
14. Właścicielem cmentarza jest parafia reprezentowana przez proboszcza, który
zarządza nim osobiście lub przez administratora.
15. Prawo zatrudniania pracowników naleŜy więc do proboszcza lub - za jego zgodą do administratora cmentarza parafialnego. Prace związane z pochówkiem i utrzymaniem
cmentarza mogą być wykonywane równieŜ przez wolontariuszy, zgodnie z obowiązującym
prawem.
16. Duchowni katoliccy są osobami prowadzącymi ceremonie pogrzebowe na
cmentarzu. Obsługę ceremonii pogrzebowej zapewniają osoby zaakceptowane przez
proboszcza lub administratora cmentarza. Powinny one uprzednio odbyć formację
teologiczną, liturgiczną i duchową. Wymaga się od nich znajomości liturgii pogrzebowej,
zachowania postawy skupienia, włączenia się w modlitwy, a takŜe przywdziania schludnego
stroju Ŝałobnego.
17. W mniejszych miejscowościach sąsiedzi lub znajomi rodziny zmarłego, którzy
uczestniczą w ceremonii pogrzebowej często niosą trumnę ze zwłokami oraz sztandary grup
modlitewnych istniejących w parafii. W miastach korzysta się najczęściej z usług firm
pogrzebowych. Wszyscy uczestnicy ceremonii pogrzebowych są zobowiązani do
podporządkowania się regulaminowi cmentarza i rozporządzeniom jego zarządcy.
18. Funkcję organisty podczas pogrzebu pełni osoba zaakceptowana przez proboszcza,
zobowiązana do formacji zgodnej z normami wydanymi w tej sprawie przez Arcybiskupa
Metropolitę Poznańskiego.
19. Zarząd cmentarza jest obowiązany roztoczyć nad terenem cmentarza odpowiednią
pieczę. Odpowiedzialność za szkody powstałe na terenie cmentarza, osobowe lub rzeczowe,
uzaleŜniona jest od tego, czy zarząd cmentarza ponosi za to winę. NaleŜy dokonać
ubezpieczenia cmentarza, przynajmniej od odpowiedzialności cywilnej. Umowy
ubezpieczeniowe poszczególnych obiektów cmentarnych oraz grobowców czy pomników od
aktów wandalizmu, przypadkowego uszkodzenia lub zniszczenia mogą dokonywać
indywidualnie osoby mające nad nimi pieczę.
20. Zarządzając cmentarzem naleŜy stosować się zarówno do przepisów prawa
kościelnego jak i aktualnych przepisów prawa cywilnego regulujących tę działalność.
Księgi
21. Zarządca cmentarza - w myśl Rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i
Administracji z dnia 1 sierpnia 2001 r. w sprawie sposobu prowadzenia ewidencji grobów,
(ze zmianami w prowadzonymi rozporządzeniem tegoŜ Ministra z dnia 21 lipca 2003 r.) jest
zobowiązany do prowadzenia następującej dokumentacji:
a) księgi osób pochowanych na cmentarzu, prowadzonej według numeracji narastającej lub
w układzie rocznikowym;
b) księgi grobów;
c) księgi cmentarnej zawierającej alfabetyczny spis osób pochowanych na cmentarzu.
Ich układ i sposób dokonywania wszelkich zapisów ściśle określa wspomniane
Rozporządzenie.
3
22. Księga grobów winna zawierać dane (imię, nazwisko, adres) osoby, która uiściła
opłatę za pokładne i przyjęła opiekę nad grobem, a jednocześnie ma prawo decydowania o
tym, jakie będzie przeznaczenie danego miejsca po upływie 20 lat od dnia pochówku.
23. Wpisów do ksiąg cmentarnych dokonuje osoba upowaŜniona do tego przez
zarządzającego cmentarzem.
24. Istnieje moŜliwość prowadzenia księgi cmentarnej w systemie informatycznym. W
takim wypadku naleŜy stosować się do przepisów obowiązujących w tym względzie,
określonych we wspomnianym Rozporządzeniu.
25. Osoby odpowiedzialne za utrzymanie i zarządzanie cmentarzem przechowują
księgi cmentarne bezterminowo. Księgi cmentarne powinny być przechowywane w
pomieszczeniu zapewniającym naleŜyte ich zabezpieczenie przed uszkodzeniem,
zniszczeniem, kradzieŜą oraz w sposób uniemoŜliwiający zmiany danych przez osoby
nieupowaŜnione.
26. NaleŜy sporządzić plan cmentarza, zawierający podział na pola grzebalne
(kwatery), rzędy i miejsca.
27. Kartę zgonu naleŜy przechowywać przez okres co najmniej 30 lat (Rozporządzenie
Ministrów Gospodarki Terenowej i Ochrony Środowiska oraz Zdrowia i Opieki Społecznej z
dnia 20.10.1972 r. w sprawie urządzenia cmentarzy, prowadzeniu ksiąg cmentarnych oraz
chowaniu zmarłych).
Wygląd cmentarza
28. W centralnym miejscu cmentarza naleŜy ustawić krzyŜ. Na cmentarzu parafialnym
powinna znajdować się kaplica cmentarna, albo przynajmniej kostnica, słuŜąca do
przechowywanie zwłok i odprawiania liturgii pogrzebu. Powinna ona posiadać zaplecze dla
celebransa i osób z obsługi pogrzebu. JeŜeli warunki na to pozwalają, wskazane jest, by w
kaplicy cmentarnej lub kostnicy znajdowała się chłodnia do przechowywanie zwłok.
29. Cmentarze powinny znajdować się na ogrodzonym terenie, odpowiednim pod
względem sanitarnym. Przy wejściu na cmentarz, w widocznym miejscu winien być
umieszczony regulamin cmentarza.
30. Cmentarz parafialny winien być tak zaplanowany, by zapewnić łatwe dojście do
kaŜdego grobu. NaleŜy zaplanować aleje główne, będące zasadniczymi ciągami komunikacji
oraz mniejsze, boczne, które prowadzą do poszczególnych kwater. Aleje te winny być
wyłoŜone właściwie dobranymi rodzajami nawierzchni.
31. Na cmentarzu niezbędne są punkty czerpania wody. NaleŜy wyznaczyć
wystarczającą ilość miejsc składowania odpadów, biorąc pod uwagę wielkość cmentarza i
liczbę grobów.
32. Jeśli warunki terenowe na to pozwalają, przy cmentarzu powinien znajdować się
parking.
4
33. Biuro cmentarne moŜe znajdować się na cmentarzu. Jeśli jest w innym miejscu,
wtedy na cmentarzu powinna znajdować się informacja wskazująca jego lokalizację, jak
równieŜ adres biura parafialnego.
Pochówek
34. Do ludzkich zwłok naleŜy podchodzić z szacunkiem. Wyrazem tego jest troska o
nienaruszalność i zachowanie zwłok w dobrym stanie aŜ do czasu pochówku lub kremacji. W
tym celu, niezwłocznie po zgonie naleŜy je umieścić w miejscu chłodnym. Składanie zwłok w
kościołach znajdujących się poza cmentarzem jest dozwolone tylko w czasie Mszy św.
pogrzebowej, bezpośrednio poprzedzającej pogrzeb.
35. Cmentarz parafialny słuŜy jako miejsce pochówków parafian. Jest on
uprzywilejowanym miejscem pochówku proboszczów. Pochowanie na cmentarzu
parafialnym osoby, która mieszkała poza parafią wymaga zgody proboszcza zarządzającego
cmentarzem. W miejscowościach, które posiadają tylko cmentarz parafii rzymskokatolickiej,
zarządzający cmentarzem - w myśl obowiązującej Ustawy o cmentarzach i chowaniu
zmarłych - jest zobowiązany umoŜliwić pochowanie tam zmarłych innego wyznania lub
niewierzących. Nie naleŜy tworzyć wydzielonych kwater dla pochówków osób zmarłych w
szczególnych okolicznościach (np. samobójcy), innowierców lub osób niewierzących. W
związku z tym nie naleŜy utrzymywać na cmentarzu parafialnym wydzielonej, nie
poświęconej kwatery.
36. Przyjęcie zwłok do pochowania na cmentarzu następuje po przedstawieniu karty
zgonu zawierającej adnotację urzędu stanu cywilnego o zarejestrowaniu zgonu. W
przypadkach, w których zachodzi uzasadnione podejrzenie, Ŝe przyczyną zgonu było
przestępstwo, na pochowanie zwłok, prócz karty zgonu, wymagane jest zezwolenie
prokuratora. Jeśli w danej miejscowości jest cmentarz komunalny, prócz powyŜszych
dokumentów zarządca cmentarza parafialnego ma prawo Ŝądać dodatkowych zaświadczeń
stwierdzających przynaleŜność do miejscowej parafii lub potwierdzających przynaleŜność do
Kościoła katolickiego.
37. Zarząd cmentarza wyznaniowego nie moŜe odmówić pochowania zwłok osób,
które posiadają nabyte prawo do pochówku w określonym miejscu tego cmentarza. Dotyczy
to równieŜ ich bliskich, tzn.: małŜonków, wstępnych, zstępnych, rodzeństwa i
przysposobionych.
38. Zwłoki osób zmarłych nie mogą być chowane przed upływem 24 godzin od
chwili zgonu, chyba Ŝe osoby te zmarły na skutek choroby zakaźnej.
Groby
39. Zgodnie z prawem polskim, groby ludzi mogą być usytuowane jedynie na
cmentarzach. Nie dopuszcza się grzebania zmarłych na terenie prywatnych posesji.
40. Na cmentarzu znajdują się groby ziemne (zwykłe lub głębinowe), murowane,
rodzinne, katakumby i pola urnowe. BliŜsza charakterystyka dotycząca rozmiarów grobów
oraz ich połoŜenia względem ujęć wody pitnej została zawarta w Rozporządzeniu Ministrów
Gospodarki Terenowej i Ochrony Środowiska oraz Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia
5
20.10.1972 r. w sprawie urządzenia cmentarzy, prowadzeniu ksiąg cmentarnych oraz
chowaniu zmarłych.
41. Na grobach moŜna ustawić nagrobki o wymiarach nie przekraczających granic
powierzchni grobu. Ustawienie nagrobka nie zmienia faktu, Ŝe w dalszym ciągu pozostaje to
grób ziemny.
42. NaleŜy uzyskać zgodę administratora cmentarza na postawienie kaŜdego nagrobka,
wjazd pojazdów mechanicznych na cmentarz, montowanie ławek, sadzenie krzewów przy
grobach i układanie chodników wokół grobów.
43. Treść napisów na nagrobkach powinna odzwierciedlać prawdy chrześcijańskiej
wiary i czerpać inspirację z Pisma Świętego.
44. Nie naleŜy budować grobowców w formie naziemnych kapliczek, które z czasem
mogłyby sprzyjać bezczeszczeniu szczątków złoŜonych tam ciał. Na cmentarzach
parafialnych zabrania się wydzielania pól przeznaczonych do rozsypywania prochów
zmarłych.
45. Grób nie moŜe być uŜyty do ponownego chowania przed upływem 20 lat.
Ponowne uŜycie grobu, po upływie tego okresu nie moŜe nastąpić, jeŜeli uprawniona osoba
zgłosi zastrzeŜenie przeciw temu i uiści opłatę, przewidzianą za pochowanie zwłok.
ZastrzeŜenie to ma skutek na dalszych 20 lat i moŜe być odnowione. Prawo to przysługuje
przede wszystkim osobie, która zajęła się przygotowaniem do pogrzebu i zadeklarowała
opiekę nad grobem.
46. Upływ okresu 20 lat nie powoduje automatycznie wygaśnięcia dotychczasowego
prawa do grobu, ale z tą chwilą grób moŜe być przeznaczony do ponownego pochówku, tzn.
zarząd cmentarza moŜe przekazać to miejsce innej osobie, celem pochowania tam innego
zmarłego. Wskazane jest, w miarę moŜliwości, powiadomienie osoby opiekującej się grobem
o takim zamiarze.
47. Dotychczasowe prawo do grobu wygasa od momentu i na skutek zaistnienia prawa
innej osoby do pochowania zwłok w tym grobie. Jednak dopóki zarząd cmentarza nie
rozporządził miejscem i inna osoba nie nabyła prawa do grobu w tym miejscu, moŜna
skutecznie zgłosić zastrzeŜenie i uiścić opłatę przedłuŜając prawo do grobu na następne 20
lat.
48. Osobie która mimo upływu terminu nie dokonała przedłuŜenia zgodnie z
wymienionymi wyŜej warunkami, nie przysługuje roszczenie o przywrócenie posiadania
miejsca oddanego przez zarząd cmentarza innej osobie z przeznaczeniem na grób, chociaŜby
nadal stale odwiedzała grób i utrzymywała go w naleŜytym stanie.
49. Inaczej przedstawia się sprawa, jeŜeli chodzi o groby murowane przeznaczone do
pochowania zwłok więcej niŜ jednej osoby. W tym wypadku osoby uprawnione do grobu nie
potrzebują po upływie 20 lat składać zastrzeŜenia i dokonywać opłat celem przedłuŜenia
posiadanego prawa. W grobie murowanym nie mogą być pochowane zwłoki osób nie
mających do tego grobu uprawnienia. Tym samym zarządowi cmentarza nie przysługuje
prawo dysponowania miejscami w grobie murowanym ani przed, ani po upływie 20 lat.
6
50. Zabrania się uŜycia do ponownych pochówków tych grobów, które mają wartość
historyczną albo artystyczną.
Ekshumacja
51. Ekshumacja zwłok i szczątków moŜe być dokonana:
a) na umotywowaną prośbę osób uprawnionych do pochowania zwłok za zezwoleniem
właściwego inspektora sanitarnego;
b) na zarządzenie prokuratora lub sądu;
c) na podstawie decyzji właściwego inspektora sanitarnego w razie przeznaczenia terenu
cmentarnego na inny cel, z zachowaniem stosownych przepisów.
52. Ekshumacja zwłok i szczątków jest dopuszczalna zasadniczo w okresie od 16
października do 15 kwietnia. Przeprowadza się ją we wczesnych godzinach rannych. Nie
moŜe się ona odbyć bez wiedzy zarządzającego cmentarzem, który otrzymał stosowną
decyzję organu kompetentnego na piśmie.
53. Wraz z dokonaniem ekshumacji następuje utrata prawa do miejsca pochówku, bez
zwrotu ze strony parafii pokładnego za okres, który jeszcze nie upłynął od dnia dokonania
wpłaty.
Opłaty
54. Wpływy z pokładnego z prawem na ustawienie nagrobków, prolongat i rezerwacji
miejsc są przeznaczone na inwestycje cmentarne i parafialne, a w szczególności na koszty
wywozu i składowania śmieci, opłat za wodę, energię elektryczną, ubezpieczenie cmentarza,
wynagrodzenia pracowników cmentarnych, utrzymania porządku na cmentarzu.
a) Opłaty za wykopanie i zakopanie grobu oraz usługę pogrzebową
55. Rodzina zmarłego zleca pracownikowi parafii lub wybranej firmie, która posiada
umowę z parafią, wykopanie i zakopanie grobu, jak równieŜ wykonanie usługi pogrzebowej.
Zleceniodawca ponosi wszystkie koszty z tym związane. Wysokość opłaty za wykonaną usługę
przez pracownika parafii jest skalkulowana indywidualnie dla kaŜdego cmentarza przez jego
zarząd. Opłaty pobiera Zarządca cmentarza.
56. Firmy pogrzebowe wykonujące usługi pogrzebowe na cmentarzach parafialnych
winny ustalić zasady swego funkcjonowania podpisując odrębną umowę z właścicielem
kaŜdego z tych cmentarzy, zobowiązując się do przestrzegania regulaminu cmentarza.
b) Opłaty cmentarne
57. Określenie wysokości opłat cmentarnych naleŜy do osoby prawnej, która jest
właścicielem cmentarza. W Archidiecezji Poznańskiej określa się w sposób ramowy
poszczególne opłaty, zostawiając moŜliwość dokonania określonych uszczegółowień
proboszczom – po konsultacji z Parafialną Radą Ekonomiczną - stojącym na czele parafii
będących właścicielami cmentarzy.
7
c) Pokładne
58. Pokładne, to opłata składana właścicielowi cmentarza w chwili powstania nowego
grobu lub uŜycia miejsca w grobie głębinowym, przyznająca prawo do uŜytkowania tego
miejsca przez okres 20 lat, w tym takŜe do stawiania nagrobków za zgodą proboszcza.
Wysokość pokładnego powinna wynosić 20% zasiłku pogrzebowego wypłacanego przez
Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Ostateczna decyzja, co do wysokości opłaty naleŜy do
proboszcza parafii będącej właścicielem cmentarza, który podejmuje ją po wcześniejszej
konsultacji z Parafialną Radą Ekonomiczną.
59. Opłata za miejsce na grób o mniejszych wymiarach przeznaczony dla dziecka do
lat 6 lub dla pochówku urnowego wynosi 50% kwoty pokładnego.
d) Prolongata
60. Prolongata, to ponowna opłata za prawo do uŜytkowania miejsca na cmentarzu,
składana właścicielowi cmentarza po upływie 20 lat od dnia ostatniego pochówku w danym
miejscu. Istnieje moŜliwość odnowienia pokładnego na kolejnych 20 lat lub inny – krótszy,
uzgodniony z zarządem cmentarza, okres. Wysokość składanej opłaty jest taka sama, jak
wysokość pokładnego pobieranego aktualnie za 20 lat, lub proporcjonalnie umniejszona, w
zaleŜności od uzgodnionego, krótszego terminu.
61. Osoba Ŝyjąca ma moŜliwość rezerwacji miejsca na cmentarzu. Wysokość opłaty za
to miejsce jest równa wysokości pokładnego. W momencie śmierci osoby, która posiadała
miejsce zarezerwowane, pobiera się pokładne za 20 lat, wliczając w to okres rezerwacji
miejsca.
62. Na cmentarzach parafialnych leŜących na terenie Archidiecezji Poznańskiej nie
stawia się grobowców naziemnych.
63. Wysokość opłaty za miejsce na którym będzie stawiany grobowiec ziemny naleŜy
do kompetencji proboszcza parafii będącej właścicielem cmentarza. Nie powinna ona jednak
przekraczać pięciokrotności sumy pokładnego dla grobu ziemnego na danym cmentarzu.
Prolongata uŜytkowania grobowca powinna być dokonana po 99 latach od jego powstania. Jej
wysokość jest równa aktualnej opłacie za miejsce na grobowiec.
64. Koszt ekshumacji skalkulowany jest indywidualnie dla kaŜdego cmentarza przez
jego zarząd.
Wybór dokumentów:
GS
Sobór Watykański II, Konstytucja duszpasterska o Kościele w świecie
współczesnym Gaudium et spes, W: Sobór Watykański II
Konstytucje, dekrety, deklaracje, Poznań 1968
KKK
Katechizm Kościoła Katolickiego. Pallottinum Poznań 1994
8
KL
Sobór Watykański II, Konstytucja o liturgii świętej, Sacrosanctum Concilium
W: Sobór Watykański II. Konstytucje, dekrety, deklaracje. Poznań
1968.
Konferencja Episkopatu Polski Instrukcja liturgiczno-duszpasterska o pogrzebie i modlitwach
za zmarłych z dn. 5 maja 1978, w: L. Adamowicz, Cz. Krakowiak (red.)
Dokumenty duszpastersko-liturgiczne Episkopatu Polski 1966-1998,
Lublin 1999
KPK
Kodeks Prawa Kanonicznego, Pallottinum 1984.
OPg
Obrzędy Pogrzebu dostosowane do zwyczajów diecezji polskich, Katowice
1977
PAS
Archidiecezjalny Synod Poznański 1968. Statuty. Poznań 1968
PSA
Poznański Synod Archidiecezjalny 1992-1993. Dokumenty. Poznań 1993.
Deklaracja Rządu Rzeczypospolitej Polskiej w celu zapewnienia jasnej wykładni przepisów
Konkordatu między Stolicą Apostolską a Rzeczpospolitą Polską z dnia 15
kwietnia 1997 r., nr 4 poz. 51 (M.P.1998.4.51.).
Konkordat między Stolicą Apostolską a Rzeczpospolitą Polską z dnia 28 lipca 1993 r., art. 8 i
24 (Dz.U.1998.51.318);
Rozporządzenie Ministrów Gospodarki Terenowej i Ochrony Środowiska oraz Zdrowia i
Opieki Społecznej z dnia 20.10.1972 r. w sprawie urządzenia cmentarzy,
prowadzeniu ksiąg cmentarnych oraz chowaniu zmarłych (Dz.U.1972.47.299);
Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 1 sierpnia 2001 r. w
sprawie sposobu prowadzenia ewidencji grobów (ze zmianami
wprowadzonymi rozporządzeniem Ministra Spraw Wewnętrznych i
Administracji z dnia 21 lipca 2003 r.); (Dz.U.2002.113.984;
Dz.U.2003.80.717);
Ustawa z dnia 31 stycznia 1959 r. o cmentarzach i chowaniu zmarłych (Dz.U.00.23.295;
Dz.U.00.120.1268);
Literatura pomocnicza:
Buxakowski J.
Sobczak A.
Sobczak A. (red.)
Zuccaro C.
Wieczność i człowiek, Pelplin 2001 r.;
Poradnik cmentarny , Gniezno 2003 r.;
Cmentarz w prawie i praktyce, Warszawa 2005 r.
Teologia śmierci, Kraków 2004 r.
9