Homo fabricator. Wytwórczość w Polsce średniowiecznej i

Homo fabricator Wytwórczość w Polsce średniowiecznej i nowożytnej
1.2 W dniach 8 – 9 listopada 2007 roku została zorganizowana konferencja naukowa pt.
Homo fabricator Wytwórczość w Polsce średniowiecznej i nowożytnej. Tematyką konferencji
było przede wszystkim podsumowanie stanu studiów archeologicznych nad wytwórczością
rzemieślniczą w dawnej Polsce. Zaprezentowano i podsumowano w jej trakcie dotychczasowe
badania nad tą tematyką, reprezentujące zarówno wyniki badań wykopaliskowych jak i próby
syntezy badań nad wytwórczością epoki średniowiecza. W trakcie dyskusji poruszano
również kwestie przyszłości badań nad tą tematyką, konieczności podjęcia badań
interdyscyplinarnych oraz zwracano uwagę na konieczność uwzględniania w badaniach
historycznych także zabytków archeologicznych jako źródeł do poznania gospodarki
średniowiecznej.
Do udziału w konferencji zostali zaproszeni:
Prof. Małgorzata Chorowska (IHASiT, Politechnika Wrocławska)
Prof. Krzysztof Wachowski (Instytut Archeologii, Uniwersytet Wrocławski)
Prof. Jadwiga Chudziakowa (Instytut Archeologii, Uniwersytet Mikołaja Kopernika, Toruń)
Prof. Andrzej Nowakowski (Instytut Archeologii, Uniwersytet Mikołaja Kopernika, Toruń)
Dr Sławomir Dryja (Uniwersytet Jagielloński, Kraków)
Dr Maria Dąbrowska (Instytut Archeologii i Etnologii PAN, Warszawa)
Dr Lech Marek (Instytut Archeologii, Uniwersytet Wrocławski)
Dr Dariusz Rozmus (Muzeum Miejskie w Dąbrowie Górniczej)
Dr Cezary Buśko (Instytut Archeologii, Uniwersytet Wrocławski)
Dr Beata Wywrot-Wyszykowska (Instytut Archeologii i Etnologii PAN, Kołobrzeg)
Dr Artur Kwaśniewski (IHASiT, Politechnika Wrocławska)
Dr Aldona Garbacz-Klempka (Akademia Górniczo Hutnicza, Kraków)
Dr Aldona Andrzejewska (Instytut Archeologii, Uniwersytet Łódzki)
Mgr Michał Starski (Instytut Archeologii, Uniwersytet Warszawski)
Mgr Karolina Blusiewicz (Muzeum Historyczne m.st. Warszawy)
Mgr Emilia Jaroch (Instytut Archeologii, Uniwersytet Wrocławski)
Mgr Algirdas Žalnierius (Instytut Konserwacji i Rekonstrukcji Zabytków, Kowno, Litwa)
8 listopada odbyły się dwie sesje naukowe, w trakcie których wygłoszono następujące
referaty: Jadwiga Chudziakowa: Działalność Uniwersyteckiego Centrum Archeologii
Średniowiecza i Nowożytność; Andrzej Nowakowski: Kunszty zbrojeniowe w Toruniu w
średniowieczu
i
na
progu
nowożytności;
Lech
Marek:
Techniki
wytwórczości
późnośredniowiecznej i nowożytnej broni drzewcowej piechoty w Europie Środkowej i
Zachodniej; Maria Dąbrowska: Proces odlewania dział w lejni malborskiej w XV wieku;
Dariusz Rozmus: Próba rekonstrukcji procesu wytopu srebra i ołowiu w XI i XII w. (na
przykładzie osady produkcyjnej w Dąbrowie Górniczej-Łośniu); Cezary Buśko, Aldona
Garbacz-Klempka: Konfekcjonowanie ołowiu i miedzi w krakowskiej Wielkiej Wadze; Michał
Starski: Uwagi o późnośredniowiecznej wytwórczości garncarskiej na Pomorzu Gdańskim;
Algirdas Žalnierius: Zespół woskobojni z Kowna z pierwszej połowy XVI wieku; Sławomir
Dryja: Technologiczny aspekt produkcji piwowarsko-słodowniczej w średniowieczu i początku
ery nowożytnej.
W dniu 9 listopada odbyła się jedna sesja naukowa, w trakcie której przedstawiono referaty:
Beata
Wywrot-Wyszykowska:
Uwagi
na
temat
wytwórczości
obuwniczej
w
późnośredniowiecznym Kołobrzegu; Karolina Blusiewicz: Obuwie warszawskie XIV-XVII
wieku. Przemiany w technice szewskiej; Krzysztof Wachowski, Emilia Jaroch: Artystyczne
wyroby skórzane. Problemy wytwórczości w Europie Środkowo-Wschodniej; Małgorzata
Chorowska: Średniowieczny warsztat budowlany na Śląsku; Artur Kwaśniewski: Kamień w
wytwórczości zespołów budowlanych i warsztatów kamieniarskich na Ziemi Kłodzkiej okresu
renesansu (1550-1650). Uwagi o produkcji i dystrybucji; Aldona Andrzejewska:
Wykorzystywanie surowców wtórnych oraz odpadów produkcyjnych w średniowiecznym
Bytomiu.
W trakcie konferencji podsumowano dotychczasowy stan badań nad wytwórczością
rzemieślniczą z okresu średniowiecza i czasów nowożytnych z terenów Polski. Rozpiętość
tematyki była znaczna – od kunsztów zbrojeniowych, technologii odlewania dział w XV
wieku, wydobycia i przetwórstwa metali (srebra i ołowiu) przez różne aspekty produkcji
słodowniczej i piwowarskiej po wytwórczość rzemieślniczą – szklarską, tkacką, skórniczą i
szewską oraz nowożytną technikę budowlaną. W trakcie dyskusji poruszono kwestie nie tylko
aktualnego stanu badań ale również zastanawiano się nad przyszłością rozwoju badań nad
wytwórczością w aspekcie interdyscyplinarnym, wskazując na konieczność współpracy nie
tylko historyków i archeologów, ale także specjalistów z innych dziedzin.
W konferencji Homo fabricator Wytwórczość w Polsce średniowiecznej i nowożytnej wzięło
udział w sumie 16 referentów (w tym 1 z zagranicy). Wzięli w niej udział liczni obserwatorzy
zainteresowani tematem – przede wszystkim przedstawiciele instytucji naukowych i studenci.
W trakcie konferencji dostępne były streszczenia referatów.
Materiały z konferencji Homo fabricator Wytwórczość w Polsce średniowiecznej i nowożytnej
natomiast, w t. 19 serii Archaeologia Historica Polona, finansowanej ze środków
Uniwersyteckiego Centrum Archeologii Średniowiecza i Nowożytności UMK w Toruniu.