Chemia ogólna i środowiska II - zakres - 2008

Chemia ogólna i rodowiska II - zakres - 2008/2009
roztwory - roztwór doskonały i rzeczywisty, efekt cieplny powstawania roztworu,
solwatacja, hydratacja, liczba solwatacyjna, roztwory nienasycone, nasycone, przesycone,
rozpuszczalno , rozpuszczalno nieograniczona i ograniczona, zale no rozpuszczalno ci
od temperatury (dla roztworów gazy, cieczy i ciał stałych), temperatura krytyczna
rozpuszczania, prawo Henry'ego, prawa Raoult'a (I i II), odchylenia od praw Raoulta,
zeotropy i azeotropy, azeotrop dodatni i ujemny, stała ebulioskopowa i krioskopowa;
Roztwory koloidalne i mieszaniny - poj cie układu koloidalnego, typy koloidów, zol, el,
piana, dym, mgła, emulsja, koloidy liofilowe i liofobowe, otrzymywanie układów
koloidalnych, wła ciwo ci układów koloidalnych, koagulacja, wysalanie, synereza, micelle,
punkt izoelektryczny, p cznienie;
Zjawiska na granicy faz - napi cie mi dzyfazowe, napi cie powierzchniowe cieczy i
roztworów, substancje powierzchniowo czynne, absorpcja i adsorpcja; adsorpcja na granicy
faz ciecz-ciało stałe i gaz-ciało stałe, adsorpcja z roztworów, izotermy adsorpcji, adsorbent i
adsorbat, przykłady adsorbentów - el krzemionkowy, w giel aktywny, aktywowany tlenek
glinu; adsorpcja jonowymienna - wymiana jonowa: ywice jonowymienne - jonity, kationity i
anionity, przykładowe reakcje, pojemno wymienna jonitu (całkowita i robocza),
współczynnik podziału, szereg jonowymienny, wyczerpywanie zło a i regeneracja jonitu,
ekstrakcja, prawo podziału Nernsta, flotacja;
elektrochemia i ogniwa galwaniczne - procesy redox, stopnie utlenienia,
elektroliza, przykłady, prawa Faraday'a, ogniwa galwaniczne, półogniwo, elektroda, potencjał
półogniwa, SEM, wzory Nernst'a, elektrody I i II rodzaju, szereg napi ciowy metali, elektroda
wodorowa, elektroda kalomelowa, elektrody jonoselektywne, korozja elektrochemiczna,
fotoogniwa;
Elementy chemii organicznej
W giel i w glowodory - klasyfikacja i nomenklatura zwi zków organicznych, podstawowe
reakcje – w tym rodnikowe, w glowodory alifatyczne: nasycone i nienasycone –
nomenklatura, otrzymywanie, reakcje charakterystyczne, zastosowanie, wyst powanie w
przyrodzie, w glowodory aromatyczne - nomenklatura, otrzymywanie, reakcje
charakterystyczne, zastosowanie, wyst powanie w przyrodzie, WWA;
Chlorowcopochodne (halogenopochodne) w tym freony, halony, PCBs, etc. nomenklatura,
otrzymywanie, reakcje charakterystyczne, zastosowanie, wyst powanie w przyrodzie;
Reakcje polimeryzacji i polikondensacji – przykłady reakcji, polimery – przykłady. Zwi zki
makrocz steczkowe.
Organiczne zwi zki tlenu – alkohole, fenole, aldehydy, ketony, etery, kwasy - nomenklatura,
otrzymywanie, reakcje charakterystyczne, zastosowanie, wyst powanie w przyrodzie, ró nice
pomi dzy alkoholami a fenolami; pochodne kwasów – estry, amidy i chlorki kwasowe. Etery.
Organiczne zwi zki azotu - aminy i nitrozwi zki, nomenklatura, otrzymywanie, reakcje
charakterystyczne, zastosowanie, wyst powanie w przyrodzie;
Organiczne zwi zki siarki i fosforu – przykładowe grupy funkcyjne, nomenklatura,
otrzymywanie, reakcje charakterystyczne, zastosowanie, wyst powanie w przyrodzie;
Zwi zki posiadaj ce kilka grup funkcyjnych – aminokwasy, hydroksykwasy, amidy kwasowe
- nomenklatura, otrzymywanie, reakcje charakterystyczne, zastosowanie, wyst powanie w
przyrodzie;
Wybrane grupy zwi zków organicznych pochodzenia naturalnego (cukry, tłuszcze, woski,
peptydy, kwasy fulwiowe i huminowe);
Wybrane grupy zwi zków organicznych pochodzenia antropogenicznego (detergenty,
barwniki, pestycydy, dioksyny, inne trwałe zanieczyszczenia organiczne).
Podstawowe zasady pobierania próbek rodowiskowych. Metody analityczne – podstawy
rozdziału i identyfikacji substancji, chromatografia, spektroskopia.
Rekomendowana literatura:
1. Szperli ski Z., Chemia w ochronie i in ynierii rodowiska,
Oficyna Wydawnicza PW, W-wa 2002.
2. Sienko M.J., Plane R.A., Chemia – podstawy i zastosowania,
WNT, W-wa, 1999.
3. Whittaker A.G., Mount A.R., Heal M.R., Krótkie wykłady,
Chemia fizyczna, PWN S.A.,W-wa 2003.
4. Cox P.A., Krótkie wykłady. Chemia nieorganiczna,
PWN S.A., W-wa 2003.
5. Cox P.A., Krótkie wykłady. Chemia organiczna,
PWN S.A.,W-wa 2003.
6. Brzyska W., Podstawy Chemii, Wyd. UMSC, Lublin 2001
7. Pauling L., Pauling P., Chemia, PWN, W-wa, 1997
8. Persona A. (red.), Chemia Analityczna dla studentów kierunku ochrona rodowiska, Wyd.
UMCS, Lublin 1995
Egzamin: pisemny
Wymagania:
1. rozumienie poj - definicje i prawa, własnymi słowami, zastosowanie, przykłady
2. opanowanie j zyka „chemii” - nomenklatura, reakcje.
3. zrozumienie zjawisk i problemów - pytania opisowe wymagaj ce dłu szej wypowiedzi