Ubezpieczenie - WordPress.com

„Ubezpieczenie kosmiczne”
(umowa
ubezpieczenia
odpowiedzialności
cywilnej
podmiotów
prywatnych
wypuszczających obiekty w przestrzeń kosmiczną)
I. Źródło koncepcji tzw. ubezpieczenia kosmicznego
Projekt założeń do projektu ustawy o Krajowym Rejestrze Obiektów Kosmicznych
z 03.02.2016 r. (dalej jako: Projekt)[1].
II. Cel wprowadzenia do polskiego systemu prawa tzw. ubezpieczenia kosmicznego
„Ubezpieczenie kosmiczne” ma na celu ochronę interesów RP w szczególności przed
ponoszeniem wysokich kosztów nieprawidłowej działalności kosmicznej polskich podmiotów
prywatnych”[2] oraz ochronę interesów „podmiotów prowadzących działalność kosmiczną
przed
ewentualnym
bankructwem
spowodowanym
koniecznością
poniesienia
odpowiedzialności za szkodę”[3]. Zawarcie umowy tzw. ubezpieczenia kosmicznego nie jest
bezwzględnie wymagane przez wiążące RP przepisy prawa międzynarodowego[4].
III. „Ubezpieczenie kosmiczne” w austriackim systemie prawa
Przepis § 4 ust. 1 pkt 7 austriackiej ustawy federalnej z 06.12.2011 r. w sprawie
autoryzacji działalności kosmicznej oraz ustanowienia Krajowego Rejestru Kosmicznego[5]
zakłada, że warunkiem wydania przez Ministerstwo Komunikacji, Innowacji i Technologii
pozwolenia na aktywność w kosmosie jest zawarcie umowy ubezpieczenia. Zgodnie z treścią
§ 4 ust. 4 analizowanego aktu prawnego, „podmiot wypuszczający obiekt w przestrzeń
kosmiczną w celu ewentualnego pokrycia kosztów odpowiedzialności cywilnej za szkody
osobowe albo rzeczowe wywołane jego działalnością, zobowiązany jest zawrzeć umowę
ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej o minimalnej sumie jednostkowej ubezpieczenia
60 mln euro, bez wyłączania albo czasowego ograniczania odpowiedzialności. Federalny
Minister Komunikacji, Innowacji i Technologii, z uwagi na interes publiczny danej
działalności w kosmosie, i biorąc pod uwagę przez siebie zakładane ryzyka oraz możliwości
finansowe eksploatatora, może ustalić niższą sumę ubezpieczenia dla zawieranej polisy
odpowiedzialności cywilnej albo też zwolnić podmiot z obowiązku ubezpieczenia.
Zwolnienie to jest dopuszczalne, ponieważ w interesie publicznym leży rozwój działalności
podmiotów w przestrzeni kosmicznej, w szczególności tych które służą nauce, badaniom i
edukacji. Dodatkowo ubezpieczenia nie zawiera się, kiedy podmiotem wypuszczającym
obiekt w przestrzeń kosmiczną jest państwo podmiot publiczny”[6].
IV. Katastrofa radzieckiego satelity Kosmos 954
Roszczenie odszkodowawcze Kanady wobec ZSRR 6 mln dolarów kanadyjskich.
Kwota odszkodowania zapłacona przez ZSRR 3 mln dolarów kanadyjskich.
Ryc. 1. Obszar Kanady objęty skutkami katastrofy satelity Kosmos 954.
Źródło: http://fly.historicwings.com/ (dostęp 10.10.2016 r.).
V. Wybrane postanowienia projektu założeń do projektu ustawy o Krajowym Rejestrze
Obiektów Kosmicznych dotyczące tzw. ubezpieczenia kosmicznego
1. Zgoda Polskiej Agencji Kosmicznej
Zgodnie z treścią Projektu, jednym z warunków uzyskania zgody na wypuszczenie
obiektu kosmicznego lub na wpisanie obiektu znajdującego się w przestrzeni kosmicznej do
Krajowego Rejestru Obiektów Kosmicznych będzie przedstawienie dokumentu ubezpieczenia
stwierdzającego zawarcie umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej za szkody
związane z działalnością kosmiczną, za wyjątkiem obiektów kosmicznych, których celem
2
będzie działalność na rzecz interesu publicznego, nauki, badań lub edukacji. Dokument
ubezpieczenia będzie dołączany do wniosku do Polskiej Agencji Kosmicznej[7].
2. „Ubezpieczenie kosmiczne” atypowe obowiązkowe ubezpieczenie OC
Z uwagi na specyfikę ubezpieczenia wypuszczanych obiektów kosmicznych, tzw.
ubezpieczenie kosmiczne będzie traktowane odmiennie niż pozostałe ubezpieczenia
obowiązkowe[8]. Polska Izba Ubezpieczeń powzięła jednak wątpliwości wobec tego
założenia Projektu. W ocenie PIU, może ono sugerować, że ustawodawca (przynajmniej w
jakiejś części) zamierza objąć „ubezpieczenie kosmiczne” reżimem ustawy z 22.05.2003 r. o
ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim
Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (t.j. Dz. U. z 2013 r. poz. 392 ze zm.).
Nastręczałoby to poważne trudności ubezpieczycielom, ponieważ przywołana ustawa nakłada
na nich wymagania, których nie da się pogodzić z praktyką wysoce specjalistycznych
ubezpieczeń[9].
3. Szczegółowe warunki umowy „ubezpieczenia kosmicznego”
„Z uwagi na fakt, iż ubezpieczenia OC podmiotów wypuszczających obiekty kosmiczne
stanowią niszową linię ubezpieczeniową biznesu w skali globalnej, szczegółowe warunki
ubezpieczenia OC będą określane w umowie przez obie strony ubezpieczenia, na zasadach
rynkowych, w taki sposób, aby była możliwa jego reasekuracja na rynkach światowych,
specjalizujących się w tego rodzaju ubezpieczeniach”[10].
4. Minimalna suma gwarancyjna
„Minimalna suma gwarancyjna ubezpieczenia wyniesie 60 mln euro, zgodnie
z praktyką międzynarodową”[11].
5. Wyłączenie lub ograniczenie obowiązku zawarcia umowy tzw. ubezpieczenia
kosmicznego
W przypadku obiektów kosmicznych których celem będzie działalność na rzecz interesu
publicznego, nauki, badań lub edukacji, obowiązek ubezpieczenia na wypadek wyrządzenia
3
szkody przez obiekt kosmiczny będzie wyłączony lub ograniczony. W tym przypadku
odpowiedzialność we właściwym zakresie poniesie Skarb Państwa[12].
[1]Projekt można znaleźć na stronie internetowej Rządowego Centrum Legislacji
https://legislacja.rcl.gov.pl/, (dostęp 10.10.2016 r.).
[2]Por. Projekt, s. 20.
[3]Zob. test regulacyjny do Projektu.
[4]Ibidem.
[5]Z tekstem ustawy można zapoznać się na oficjalnie stronie internetowej Biura ONZ do
spraw Przestrzeni Kosmicznej http://www.unoosa.org/, (dostęp 10.10.2016 r.).
[6]Por. Projekt, s. 9-10.
[7]Ibidem, s. 14-15, 20.
[8]Ibidem, s. 20.
[9]Zob. pismo PIU do Dyrektora Departamentu Innowacji i Przemysłu w Ministerstwie
Gospodarki z 02.02.2016 r., https://legislacja.rcl.gov.pl/ (dostęp 10.10.2016 r.).
[10]Por. Projekt, s. 20.
[11]Ibidem.
[12]Ibidem.
(MTK)
4