Streszczenie w języku polskim

Streszczenie w języku polskim
Rozprawa doktorska pt. Rodzina wobec wyzwań opieki nad seniorem
– między wsparciem a odrzuceniem dotyczy zmieniającej się funkcji opiekuńczej
rodziny. W badaniach pokazano, w jaki sposób rodzina, ujmowana zgodnie z teorią
systemową, będąc dynamicznym systemem reaguje na zmiany i przeobrażenia
zachodzące wewnątrz niej, gdy starzeje się jeden z jej członków. Tematyka pracy zatem
obejmowała problemy rodziny, która staje wobec wyzwań opieki nad seniorem. Ramami
teoretycznymi tych badań była teoria systemowa Talcotta Parsonsa przywołana za
Bronisławem Misztalem1 i Bogdanem de Barbaro2, teoria systemów ekologicznych Urie
Bronfenbrennera3 oraz klasyfikacja rodzinnych zasobów4. Badania były prowadzone w
nurcie badań jakościowych i miały charakter biograficzny.
Celem pracy była redefinicja funkcji opiekuńczej rodziny w sytuacji podjęcia opieki
nad seniorem w odniesieniu do teorii zasobów oraz modelu teorii systemów
ekologicznych Bronfenbrennera.
Biografia była traktowana jako przedmiot badań. Metodą wykorzystaną podczas
analizy materiału badawczego była analiza treści. Techniką był wywiad pogłębiony,
natomiast narzędziem był scenariusz wywiadu.
Czyniąc rozważania na temat funkcji opiekuńczej rodziny nad seniorem,
sformułowano następujące problemy główne:
1. Jak zmienia się funkcja opiekuńcza rodziny wobec seniora i jak rodzina
definiuje swoje zadania opiekuńcze, jak je wypełnia w stosunku do człowieka
starego i jaki to ma wpływ na wszystkich członków rodziny?
2. Jakimi zasobami dysponuje rodzina, jak je zmienia, rozwija i wyczerpuje
te zasoby wraz ze starzeniem się członków rodziny?
W ramach badania przeprowadzono wywiady pogłębione z 20 opiekunami osób
starszych, które ze względu na różne schorzenia wymagały opieki. Wywiady były
B. Misztal (1977). Zagadnienia społecznego uczestnictwa i współdziałania. Analiza w świetle teorii
i badań socjologicznych. Wrocław−Warszawa−Kraków−Gdańsk: Wydawnictwo Polskiej Akademii
Nauk.
2
B. de Barbaro (red.) (1999). Wprowadzenie do systemowego rozumienia rodziny. Kraków:
Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
3
U. Bronfenbrenner U. (1979). The ecology of human development: Experiments by nature and design.
Cambridge: Press Harvard University.
4
M. Kulesza (2009). Rodzinne zasoby. Nowe możliwości w diagnozie i terapii rodziny. Pedagogika
Społeczna, nr 3/4.
1
przeprowadzone od maja do sierpnia 2014 roku na terenie województwa kujawskopomorskiego. Rozmówcy byli dopierani celowo. Rozmowy prowadzono z opiekunami
rodzinnymi, którzy sprawowali opiekę z powodu niesamodzielności seniora, której
przyczyną był aspekt medyczny. Istotne w doborze rozmówców była samodzielnie
sprawowana opieka. Analizę treści materiału badawczego wykonano z użyciem
programu MAXQDA.
Praca koncentrowała się wokół zagadnień starości, opieki, wsparcia społecznego
oraz funkcji opiekuńczej rodziny. Składała się z ośmiu rozdziałów, wstępu
i podsumowania. Dwa rozdziały teoretyczne dotyczyły wprowadzenia w zagadnienia
starości, opieki i wsparcia społecznego. Trzeci rozdział dotyczył opisu zastosowanej
metodologii badań. Kolejne rozdziały to prezentacja wyników badań, ich analiza
i interpretacja. Podsumowaniem pracy był teoretyczny model trajektorii wsparcia
i bycia wspieranym z uwzględnieniem wektorów zmian.