Wystąpienie - NIK-u.

Warszawa, dnia 16 kwietnia 2009 r.
PREZES
NAJWYśSZEJ IZBY KONTROLI
P/08/160
LWA-410-09-1/09
Pan
Bohdan Zdziennicki
Prezes
Trybunału Konstytucyjnego
WYSTĄPIENIE POKONTROLNE
Na podstawie art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 23 grudnia 1994 r. o NajwyŜszej Izbie
Kontroli 1, zwanej dalej „ustawą o NIK”, NajwyŜsza Izba Kontroli – Delegatura w
Warszawie przeprowadziła w Trybunale Konstytucyjnym kontrolę wykonania budŜetu
państwa w 2008 r. w części 06 – Trybunał Konstytucyjny.
W związku z kontrolą, której wyniki zostały przedstawione w protokole kontroli
podpisanym w dniu 1 kwietnia 2009 r., NajwyŜsza Izba Kontroli, stosownie do art. 60
ustawy o NIK, przekazuje Panu Prezesowi niniejsze wystąpienie pokontrolne.
NajwyŜsza Izba Kontroli pozytywnie ocenia wykonanie budŜetu państwa w części
06 przez Trybunał Konstytucyjny w 2008 r.
1.
Trybunał Konstytucyjny jako dysponent części budŜetowej 06 zgodnie z art. 128 ust. 1 i 2
ustawy z dnia 30 czerwca 2005 r. o finansach publicznych2 opracował układ wykonawczy
części 06 w granicach kwot wynikających z załączników nr 1 i 2 do ustawy budŜetowej
na rok 2008 z dnia 23 stycznia 2008 r.3, w podziale na działy, rozdziały i paragrafy
1
Dz. U. z 2007r. Nr 231, poz. 1701 ze zm.
Dz. U. Nr 249, poz. 2104 ze zm., zwanej dalej ustawą o finansach publicznych
3
Dz. U. Nr 19, poz. 117
2
1
klasyfikacji dochodów i wydatków, a następnie przekazał go w dniu 15 lutego 2008 r.
do Ministerstwa Finansów.
Dokonane w 2008 r. przeniesienia między paragrafami klasyfikacji wydatków
Trybunału, w tym powodujące wzrost wydatków majątkowych z 300 tys. zł do 431 tys. zł
(o 43,7 %) były zgodne z art. 148 i art. 154 ustawy o finansach publicznych, w związku
z przysługującymi Prezesowi Trybunału Konstytucyjnego na podstawie art. 18 ust. 2
ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym4, uprawnieniami Ministra
Finansów w zakresie wykonywania budŜetu Trybunału.
Stwierdzono, Ŝe do Informatycznego Systemu Obsługi BudŜetu Państwa
TREZOR5, słuŜącego do usprawnienia wymiany informacji pomiędzy dysponentami
środków budŜetowych oraz Ministerstwem Finansów, wprowadzono plan wydatków
Trybunału, sprawozdania budŜetowe dotyczące części 06 – Trybunał Konstytucyjny za
2008 r. oraz harmonogram realizacji wydatków. Nie zostały natomiast wprowadzone do
systemu odrębnie zmiany w planie wydatków Trybunału dokonane w trakcie 2008 r. oraz
aktualizacje harmonogramu realizacji wydatków.
2.
Dochody budŜetowe zrealizowane w 2008 r. w części 06 - Trybunał Konstytucyjny
wyniosły 75,8 tys. zł, w tym w § 087 – 52,5 tys. zł (69,3 %), a w § 097 – 23,3 tys. zł
(30,7 %).
Zrealizowane dochody były o 19,2 tys. zł (79,8 %) niŜsze od planu określonego
w ustawie budŜetowej (95 tys. zł) i niŜsze o 81 tys. zł (48,3 %) od wykonania dochodów
w 2007 r. (156,8 tys. zł). Na róŜnicę pomiędzy planowanymi, a zrealizowanymi
dochodami miał wpływ znaczny spadek zainteresowania formą ksiąŜkową publikacji
orzecznictwa Trybunału oraz spadek dochodów z trudnych do zaplanowania źródeł, m.
in. z tytułu rozliczenia składek ZUS za lata ubiegłe.
Zrealizowane dochody Trybunał przekazywał na centralny rachunek bieŜący
budŜetu państwa w terminach określonych w § 4 ust. 1 rozporządzenia Ministra Finansów
z dnia 29 czerwca 2006 r. w sprawie szczegółowego sposobu wykonywania budŜetu
państwa6.
W części 06 – Trybunał Konstytucyjny, wg stanu na dzień 31 grudnia 2008 r.,
wystąpiły zaległości w realizacji dochodów budŜetowych w kwocie 659,4 tys. zł, w tym
4
Dz. U. Nr 102, poz. 643 ze zm.
Dalej takŜe: TREZOR.
6
Dz. U. Nr 116, poz. 784 ze zm.
5
2
w § 087 – 0,5 tys. zł oraz w § 097 – 658,9 tys. zł. Zaległość w § 097 dotyczyła jednego
kontrahenta7. W związku z niewywiązaniem się przez firmę Rodan Systems S.A. z
realizacji umowy z dnia 6 września 2005 r. dotyczącej utworzenia w Trybunale
Zintegrowanego Systemu Informatycznego, w dniu 27 listopada 2007 r. został złoŜony
przez Trybunał pozew przeciwko tej firmie o zasądzenie kwoty ok. 644,5 tys. zł. Do
czasu zakończenia kontroli NIK postępowanie sądowe w tej sprawie nie zostało
sfinalizowane. NIK zwróciła uwagę na niewywiązywanie się firmy Rodan Systems S.A. z
powyŜszej umowy, w wystąpieniu po kontroli wykonania budŜetu państwa w 2006 r.8
Kontrola wybranych naleŜności budŜetowych na kwotę 1,7 tys. zł, tj. 0,2 %
naleŜności ogółem nie wykazała nieprawidłowości w ich realizacji.
3.
W ustawie budŜetowej w części 06 - Trybunał Konstytucyjny wydatki zostały
zaplanowane w kwocie 20 441 tys. zł. W 2008 r. wydatki zostały wykonane w kwocie
20 076,6 tys. zł, co stanowiło 98,2 % planu po zmianach i 108,6 % wykonania w 2007 r.
(18 492,0 tys. zł).
Największy udział w wydatkach stanowiły wydatki bieŜące: 17 241,2 tys. zł, które
stanowiły 85,9 % wydatków ogółem, w tym m. in.: wydatki z tytułu wynagrodzeń
i pochodnych od wynagrodzeń – 13 340,9 tys. zł (77,4 % wydatków bieŜących i 66,5 %
wydatków ogółem); zakup materiałów i wyposaŜenia – 554,9 tys. zł (3,2 % wydatków
bieŜących i 2,8 % wydatków ogółem); zakup usług pozostałych – 833,5 tys. zł (4,8 %
wydatków bieŜących i 4,2 % wydatków ogółem); zakup usług remontowych 756,8 tys. zł (4,4 % wydatków bieŜących i 3,8 % wydatków ogółem).
Niewykorzystane środki w wysokości 148,4 tys. zł zostały zwrócone na rachunek
budŜetu państwa w terminie określonym w § 14 ust. 5 pkt 2 rozporządzenia Ministra
Finansów z dnia 29 czerwca 2006 r.
Wydatki majątkowe Trybunału w 2008 r. wyniosły 430,5 tys. zł, co stanowiło
99,9 % planu po zmianach (431 tys. zł) i 67,9 % wykonania w 2007 r. (634,4 tys. zł) oraz
2,1 % wydatków ogółem.
Szczegółowa analiza wydatków w kwocie 890,6 tys. zł poniesionych z tytułu
realizacji umów zawartych w wyniku przeprowadzenia przez Trybunał w 2008 r. 7
7
Jako zaległość zaksięgowano wartość odszkodowania od firmy Rodan Systems S.A. wraz z odsetkami oraz
koszty zastępstwa procesowego poniesione w 2008 r., w wysokości 14,4 tys. zł.
8
Wystąpienie z 13 kwietnia 2007 r., znak LWA- 41006-1-2007.
3
postępowań o zamówienia publiczne wykazała, Ŝe prowadzono je zgodnie z przepisami
ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień publicznych9.
Zobowiązania Trybunału na koniec 2008 r. wyniosły 905,2 tys. zł, w tym z tytułu
dodatkowych wynagrodzeń rocznych i pochodnych od tych wynagrodzeń – 885,8 tys. zł
oraz niezapłaconych faktur (§§ 4210, 4260, 4270, 4300) – 19,4 tys. zł. W porównaniu do
2007 r. zobowiązania były wyŜsze o 97,3 tys. zł, tj. o 12,2 %. W Trybunale nie wystąpiły
zobowiązania wymagalne na dzień 31 grudnia 2008 r.
4.
NajwyŜsza Izba Kontroli pozytywnie ocenia wykonanie w 2008 r. planu w zakresie
wynagrodzeń i zatrudnienia w części 06 - Trybunał Konstytucyjny.
Kwota wydatkowana w 2008 r. na wynagrodzenia wyniosła 11 904,9 tys. zł,
co stanowiło 97,7 % planowanych wydatków (12 180,0 tys. zł) i 112,4 % wykonania
w 2007 r. (10 594,3 tys. zł). Przeciętne zatrudnienie w Trybunale w 2008 r. wyniosło 125
osób, tj. 95,4 % planu po zmianach (131 osób) i 102,5 % zatrudnienia w 2007 r.
Przeciętne miesięczne wynagrodzenie wyniosło 7 936,6 zł i w porównaniu do 2007 r.
zwiększyło się o 9,7 % (o 700,1 zł). Na podaną wysokość średniego wynagrodzenia miało
wpływ przeciętne miesięczne wynagrodzenie osób nieobjętych mnoŜnikowymi
systemami wynagrodzeń, które wyniosło 6 897,3 zł i było wyŜsze o 14,5 % (6 025,6 zł) w
porównaniu do 2007 r., przeciętne miesięczne wynagrodzenie osób zajmujących
kierownicze stanowiska państwowe „R” wynoszące 19 413,9 zł, wyŜsze o 22,2 %
(15 888,9 zł) w porównaniu do 2007 r., przeciętne miesięczne wynagrodzenie sędziów,
które wyniosło 14 001,9 zł i było niŜsze o 7,4 % (15 112,8 zł) w porównaniu do 2007 r.
Wzrost wynagrodzeń osób zajmujących kierownicze stanowiska państwowe („R”) miał
związek m. in. z końcem kadencji Prezesa Trybunału Konstytucyjnego w czerwcu 2008 r.
i wypłatą odprawy oraz ekwiwalentu za urlop.
Trybunał terminowo odprowadzał składki na PFRON i ZUS. Z tytułu składek na
ubezpieczenie zdrowotne, ubezpieczenie społeczne oraz Funduszu Pracy, Trybunał
przekazał w 2008 r. do ZUS kwotę 3 461,6 tys. zł, z tytułu składek do PFRON - kwotę
106,7 tys. zł.
Badanie rzetelności naliczeń świadczeń i składek dokonane na wybranej próbie
wykazało, Ŝe składki ZUS pracowników oraz na ubezpieczenie zdrowotne były naliczane
w prawidłowej wysokości.
9
Dz. U. z 2007 r. Nr 223, poz. 1655 ze zm.
4
5.
Badanie skuteczności systemu księgowości i kontroli finansowej (badanie zgodności)
oraz wiarygodności ksiąg rachunkowych Trybunału, zostało przeprowadzone na próbie
losowej 197 zapisów księgowych na łączną kwotę 2 173 272,76 zł, wyodrębnionej z
populacji 1 011 zapisów na kwotę 3 310 821,81 zł oraz na próbie 31 zapisów księgowych
dobranych celowo, o łącznej wartości 98 555,05 zł. W wyniku tego badania, NajwyŜsza
Izba Kontroli wydaje opinię pozytywną z zastrzeŜeniami w zakresie skuteczności systemu
księgowości i kontroli finansowej oraz opinię pozytywną w zakresie wiarygodności ksiąg
rachunkowych.
W próbie objętej badaniem nie stwierdzono błędów wpływających na
sprawozdawczość bieŜącą i roczną. Uwagi NIK dotyczą natomiast poprawności zapisów
księgowych. Ustalono bowiem, Ŝe dla 5 faktur o łącznej wartości 63 636,03 zł, daty
faktur wprowadzone do systemu finansowo-księgowego Trybunału róŜniły się od dat
wystawienia tych faktur. Ponadto, w 2 przypadkach faktur na łączną kwotę 12 577,92 zł,
ich numery wprowadzone do systemu finansowo-księgowego róŜniły się od numerów na
dokumentach źródłowych. Było to niezgodne z art. 23 ust. 2 pkt 2 ustawy z dnia 29
września 1994 r. o rachunkowości10.
W wyniku przeprowadzonego przeglądu analitycznego zapisów w ewidencji
księgowej - dzienniku Trybunału za rok 2008 r. na koncie „201- rozrachunki z
dostawcami” w wysokości 3 329 855,65 zł (1 050 zapisów) stwierdzono, Ŝe w 4
przypadkach faktur na łączną kwotę 5 818,23 zł, daty wprowadzone do systemu
finansowo-księgowego Trybunału róŜniły się od dat wystawienia tych faktur, co było
niezgodne z art. 23 ust. 2 pkt 2 ustawy o rachunkowości.
Ponadto NIK zwraca uwagę, iŜ w przypadku 209 zapisów na łączną kwotę
360 666,37 zł, daty wystawienia faktur były wprowadzane do systemu finansowoksięgowego dopiero przy księgowaniu zapłaty za daną fakturę (Wn – konto 201 Rozrachunki z dostawcami, Ma – konto 130 – Rachunek bankowy).
6.
NajwyŜsza Izba Kontroli ocenia pozytywnie opracowanie zasad i przeprowadzenie
inwentaryzacji majątku Trybunału, w tym przeprowadzenie w 2008 r. spisu z natury
rzeczowych aktywów trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, inwentaryzacji
w drodze uzgadniania sald oraz inwentaryzacji w drodze weryfikacji.
10
Dz. U. z 2002 r. Nr 76, poz. 694 ze zm., dalej zwaną ustawą o rachunkowości
5
7.
Sprawozdania budŜetowe dotyczące części 06 – Trybunał Konstytucyjny za 2008 r.,
w tym: Rb-23 o stanie środków na rachunkach bankowych, Rb-27 z wykonania planu
dochodów budŜetowych i Rb-28 z wykonania planu wydatków budŜetu państwa oraz RbN o stanie naleŜności i Rb-Z o stanie zobowiązań wg tytułów dłuŜnych oraz poręczeń
i gwarancji, były przekazywane do Ministerstwa Finansów w terminach określonych
w załączniku Nr 37 do rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 27 czerwca 2006 r.
w sprawie sprawozdawczości budŜetowej11. Sprawozdania zostały sporządzone na
podstawie danych zawartych w ewidencji księgowej.
Przedstawiając powyŜsze uwagi i oceny, NajwyŜsza Izba Kontroli wnosi o:
1.
Prawidłowe
wprowadzanie
do
systemu
finansowo-księgowego
zapisów
dotyczących daty wystawienia oraz numeru dokumentu źródłowego, zgodnie z art.
23 ust. 2 pkt 2 ustawy o rachunkowości.
2.
Wprowadzanie do systemu informatycznego TREZOR bieŜących zmian w planie
wydatków oraz aktualizacji harmonogramu realizacji wydatków.
NajwyŜsza Izba Kontroli, na podstawie art. 62 ust. 1 ustawy o NIK, zwraca się do
Pana Prezesa o przedstawienie w terminie 14 dni od daty otrzymania niniejszego
wystąpienia pokontrolnego, informacji o sposobie wykorzystania uwag i wykonania
wniosków bądź o podjętych działaniach na rzecz realizacji wniosków lub przyczynach
niepodjęcia takich działań.
Zgodnie z treścią art. 61 ust. 1 i 2 ustawy o NIK, w terminie 7 dni od daty
otrzymania niniejszego wystąpienia pokontrolnego przysługuje Panu Prezesowi prawo
zgłoszenia na piśmie do Kolegium NajwyŜszej Izby Kontroli umotywowanych zastrzeŜeń
w sprawie ocen, uwag i wniosków zawartych w tym wystąpieniu.
W razie zgłoszenia zastrzeŜeń, zgodnie z art. 62 ust. 2 ustawy o NIK, termin
nadesłania informacji, o którym mowa wyŜej, liczy się od dnia otrzymania uchwały
Kolegium NIK.
Rozdzielnik:
1. Adresat,
2. Departament BudŜetu i Finansów NIK,
3. a/a
11
Dz. U. Nr 115, poz. 781 ze zm.
6