wymagania pokarmowe rzepaku
Transkrypt
wymagania pokarmowe rzepaku
W YMAGANIA POK ARMOWE R ZEPAKU Kwestią zasadniczą dla uzyskania wysokich i dobrych jakościowo plonów jest zaopatrzenie roślin w niezbędne do rozwoju i prawidłowego plonowania składniki pokarmowe. W uprawie rzepaku ma to fundamentalne znaczenie jesienią, gdyż to właśnie wtedy kształtuje się potencjał plonu. A przecież wysoki, stabilny plon, to podstawa efektywności i zyskowności prowadzonej produkcji rolnej. Rzepak to roślina o bardzo dużych potrzebach pokarmowych. Pobiera składniki pokarmowe nie tylko z warstwy ornej, ale i z głębszych warstw – wszystko za sprawą dobrze rozwiniętego systemu korzeniowego. Niestety, pomimo tak dobrze rozwiniętego systemu korzeniowego na skutek zależności pogodowych występują okresy, gdzie niezbędne okazuje się wspomaganie rozwoju roślin poprzez dokarmianie dolistne. Susza, niskie temperatury, zbyt niskie lub za wysokie pH gleby, to czynniki, które powodują, że aby uzyskać wysoki plon musimy sięgnąć po dobrze zbilansowane nawozy dolistne. Już od wczesnych faz rozwojowych rzepak wykazuje duże zapotrzebowanie na mikro- i makroelementy. Spośród makroelementów rzepak pobiera z gleby duże ilości azotu, fosforu, potasu, wapnia, siarki i magnezu. Stanowią one zasadniczy materiał budulcowy dla rosnących roślin. Z kolei pobierane w niewielkich ilościach mikroelementy są niezbędne dla prawidłowego wzrostu i rozwoju. Najważniejsze z nich to: bor, mangan, molibden, miedź, cynk i żelazo. Pierwiastki te działają jako katalizatory wielu reakcji enzymatycznych. Z powodu ogromnej biomasy, którą rzepak wytwarza w czasie wzrostu, jego zapotrzebowanie na mikroelementy jest znacznie większe niż innych roślin uprawnych. W technologii uprawy rzepaku ozimego, która jest ukierunkowana na wysokie czy bardzo wysokie plony, rośliny rzepaku muszą być prawidłowo odżywione zarówno makro- jak i mikroelementami od samego początku wegetacji. Aby to zapewnić, Fot. 1 pierwszy zabieg dolistnego dokarmiania tymi składnikami należy przeprowadzić już w okresie jesiennego rozwoju rzepaku, najlepiej w fazie 5–6 liści. Z mikroelementów bardzo ważne jest, aby zastosować bor, który jest niezbędny zarówno dla prawidłowego rozwoju systemu korzeniowego, jak i rozety nadziemnej. Niedobór tego składnika w okresie jesiennym powoduje między innymi ograniczenie rozwoju systemu Fot. 1 korzeniowego (słabo rozNiedobór boru – charakterystyczne pęknięcie pod szyjką korzeniową winięty system korzeniowy 50 wymagania pokarmowe rzepaku to mniejsze możliwości pobierania przez roślinę wody i składników pokarmowych, a zatem wzrasta ryzyko jej niedożywienia), a także powstawanie w korzeniu głównym pustych przestrzeni (charakterystycznych pęknięć pod szyjką korzeniową – fot. 1.), w miejscu których z czasem może pojawić się zgnilizna korzeni. Dobre odżywienie roślin w okresie jesiennym zapewnia lepsze ich przezimowanie. Z mikroelementów – poza borem – zimotrwałość zwiększa dobre zaopatrzenie roślin w mangan, miedź i molibden. Przykładowo molibden wchodzi w skład enzymu reduktazy azotanowej, która bierze udział w redukcji pobranych przez roślinę azotanów (proces niezbędny do wbudowywania azotu w struktury białkowe). Stąd też w roślinach niedożywionych molibdenem dochodzi do nadmiernego stężenia azotanów, co między innymi zwiększa ich wrażliwość na mróz. Jesienne dokarmianie roślin przez liście poprawia ich kondycję, a także korzystnie wpływa na ich rozwój, między innymi w wyniku tego zabiegu zwiększa się grubość szyjki korzeniowej, w której roślina gromadzi substancje zapasowe, a z których korzysta w momencie wiosennego ruszenia wegetacji, kiedy to aktywność systemu korzeniowego jest jeszcze stosunkowo nieduża. Zapewnia to szybką regenerację roślin po zimie i ich dużą dynamikę wzrostu od samego początku wiosennej wegetacji. Jednocześnie warto przypomnieć, że potrzeby pokarmowe rzepaku względem mikroelementów, podobnie jak ma to miejsce w przypadku makroelementów, są zdecydowanie większe w okresie wiosennym. Stąd też prawidłowa strategia nawożenia rzepaku mikroelementami zazwyczaj obejmuje jeden zabieg dokarmiania jesiennego i najczęściej dwa (przynajmniej jeden) dokarmiania wiosennego. Oczywiście stosując większe ilości omawianych składników w okresie wiosennym. Ponadto dokarmiając rośliny przez liście zarówno w okresie jesiennym, jak i wiosennym ciecz roboczą sporządzoną z nawozów mikroelementowych warto wzbogacić również w inne składniki pokarmowe lub też stosować gotowe nawozy wieloskładnikowe, które zwierają zarówno makro-, jak i mikroelementy. Pamiętajmy – nawożenie dolistne rzepaku jesienią, zapewnia bezpieczeństwo pokarmowe, dając roślinomzwiększoną mrozoodporność oraz komfort lepszego i łatwiejszego rozpoczęcia wegetacji wiosennej, co jest warunkiem uzyskania wysokich plonów w czasie zbioru. AUTOR: MACIEJ GRACZ (CHEMIROL)