Pouczenie o uprawnieniach osób niepełnosprawnych w

Pouczenieouprawnieniachosób
niepełnosprawnychwzwiązku
zposzukiwaniemiwykonywaniem
pracy
Wpouczeniuwymienionoipokrótceopisanouprawnieniaosóbniepełnosprawnych,októrychmowawrozdziale4.ustawyzdnia27sierpnia1997r.orehabilitacjizawodowejispołecznejorazzatrudnianiuosóbniepełnosprawnych(Dz.U.z2011r.Nr127,poz.721zpóźn.zm.),dalejjako„ustawaorehabilitacji”.Zgodniezart.1
ustawy o rehabilitacji zawodowej osobą niepełnosprawną jest osoba, której niepełnosprawność została potwierdzonaorzeczeniem:
1) o zakwalifikowaniu przez organy orzekające do jednego z trzech stopni niepełnosprawności określonych w
art.3tejustawylub
2)ocałkowitejlubczęściowejniezdolnościdopracynapodstawieodrębnychprzepisów,lub
3)oniepełnosprawności,wydanymprzedukończeniem16rokużycia.
Uwaga
Uprawnienia osób niepełnosprawnych dotyczące czasu pracy (art. 15–18 i art. 18 ustawy o rehabilitacji),
dodatkowegourlopu(art.19ustawyorehabilitacji)orazzwolnieniaodpracy(art.20ustawyorehabilitacji)
zostałyomówionewdokumencie„PP_WOW_1Wzórumowyopracę(naczasnieokreślony–naczasokreślony–naokrespróbny)”wpkt5.instrukcji(czaspracy)ipkt13(urlopizwolnienie).
I. Usługiiinstrumentyrynku
pracydlaosóbbezrobotnych
orazposzukującychpracy
niepozostającychwzatrudnieniu
Zgodniezart.11ust.1ustawyorehabilitacjiosobaniepełnosprawnazarejestrowanawpowiatowymurzędzie
pracy jako bezrobotna albo poszukująca pracy niepozostająca w zatrudnieniu ma prawo korzystać
zusługlubinstrumentówrynkupracynazasadachokreślonychwustawiezdnia20kwietnia2004r.opromocji
zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz. U. z 2008 r. Nr 69, poz. 415, z późn. zm.), zwanej dalej "ustawą o
promocji".
1
M.Włodarczyk(red.),
Ustawaorehabilitacjizawodowej
ispołecznejorazzatrudnianiuosób
niepełnosprawnych.Komentarz,
WoltersKluwer2015.
JakwskazujeE.Staszewskawkomentarzudotegoartykułu„oznaczato,żestosujemydobezrobotnychniepełnosprawnych zasady wynikające ze wskazanej ustawy. Ostatnia gruntowna nowelizacja ustawy
o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy wprowadziła w zakresie dostępu do usług i instrumentów
rynku pracy dość istotne zmiany. Przede wszystkim wprowadzony został nowy sposób postępowania przez
urzędy pracy przy obsłudze bezrobotnych, który opiera się na koncepcji profilowania pomocy. Jak wynika
zart.33ust.2bustawyopromocji,powiatowyurządpracy,udzielającbezrobotnemupomocy,niezwłoczniepo
rejestracjiustalaprofilpomocyoznaczającywłaściwyzewzględunapotrzebybezrobotnegozakresformpomocy
określonychwustawie.Ustawodawcazdecydowałsięwprowadzićtrzyprofilepomocy:profilpomocyI,przewidziany dla osób aktywnych, profil pomocy II, przewidziany dla osób wymagających wsparcia,
iprofilpomocyIII,dlaosóboddalonychodrynkupracy.Wzależnościodtego,doktóregoprofilupomocybezrobotny zostanie zakwalifikowany, różny będzie zakres oferowanej przez urzędy pracy pomocy – zasada ta
1
dotyczytakżeosóbbezrobotnychniepełnosprawnych” .
Zgodniezart.11ust.2osobaniepełnosprawnazarejestrowanawpowiatowymurzędziepracyjakoposzukująca
pracyniepozostającawzatrudnieniumożerównieżkorzystaćnazasadachtakichjakbezrobotniznastępujących
usługlubinstrumentówokreślonychwustawieopromocji:
1)szkoleń;
2)stażu;
3)pracinterwencyjnych;
4)przygotowaniazawodowegodorosłych;
5)badańlekarskichlubpsychologicznych,októrychmowawart.2ust.3ustawyopromocji;
6)zwrotukosztów,októrychmowawart.45ust.1,2i4ustawyopromocji;
7)finansowaniakosztów,októrychmowawart.45ust.3ustawyopromocji;
8)studiówpodyplomowych;
9)szkoleńnapodstawietrójstronnychumówszkoleniowychzawieranychpomiędzystarostą,pracodawcą
iinstytucjąszkoleniową;
10)bonunazasiedlenie;
11)bonuszkoleniowego;
12)bonustażowego.
JakzauważaE.Staszewskawcytowanymkomentarzu„(…)należyzwrócićuwagę,żeustawodawcawkomentowanej ustawie posługuje się pojęciem osoby niepełnosprawnej poszukującej pracy niepozostającej
wzatrudnieniu,azatemwprowadzajeszczejedenwarunekwpostaciniepozostawaniawzatrudnieniu,który
niewystępujewustawieopromocjizatrudnieniaiinstytucjachrynkupracy.”
II. Jednorazoweśrodki
napodjęciedziałalności
gospodarczejalborolniczej
Zgodniezart.12aust.1ustawyorehabilitacjiosobaniepełnosprawna,októrejmowawart.11ust.1ustawyo
rehabilitacji,możeotrzymaćześrodkówFunduszujednorazowośrodkinapodjęciedziałalnościgospodarczej,
rolniczej albo na wniesienie wkładu do spółdzielni socjalnej w wysokości określonej w umowie zawartej ze
starostą,niewięcejjednakniżdowysokościpiętnastokrotnegoprzeciętnegowynagrodzenia,jeżelinieotrzymałabezzwrotnychśrodkówpublicznychnatencel.
Ustęp drugi stanowi, że osoba niepełnosprawna, która otrzymała jednorazowo środki na podjęcie działalności
gospodarczej,rolniczejalbonawniesieniewkładudospółdzielnisocjalnej,jestobowiązanadozwrotuotrzymanych środków wraz z odsetkami w wysokości określonej jak dla zaległości podatkowych, jeżeli
zprzyczynleżącychpojejstroniezostałynaruszonewarunkiumowy,októrejmowawust.1.
Warunkioraztrybprzyznawaniaizwrotutychśrodków,formyzabezpieczeniaichzwrotuorazwzórwnioskui
niezbędne elementy umowy dotyczącej przyznania środków określa rozporządzenie Ministra Pracy
iPolitykiSpołecznejzdnia17października2007r.wsprawieprzyznaniaosobieniepełnosprawnejśrodkówna
podjęciedziałalnościgospodarczej,rolniczejalbonawniesieniewkładudospółdzielnisocjalnej(Dz.U.z2015r.
poz.102).
III.Dofinansowaniekredytuna
kontynuowanie
działalnościgospodarczej
albogospodarstwarolnego
Według art.13 ust.1 ustawy o rehabilitacji osoba niepełnosprawna prowadząca działalność gospodarczą albo
własnelubdzierżawionegospodarstworolnemożeotrzymać,ześrodkówFunduszu,dofinansowaniedowysokości50%oprocentowaniakredytubankowegozaciągniętegonakontynuowanietejdziałalności,jeżeli:
1)nie korzystała z pożyczki na podjęcie działalności gospodarczej lub rolniczej albo pożyczka została w całości
spłaconalubumorzona;
2)nie otrzymała bezzwrotnych środków na podjęcie działalności gospodarczej lub rolniczej albo prowadziła tę
działalnośćconajmniejprzez24miesiąceoddniaotrzymaniapomocynatencel.
W ust. 2 określono, że dofinansowanie następuje na podstawie umowy zawartej przez starostę z osobą,
októrejmowawust.1.
IV.Specjalnestanowiskopracy
dlaosoby,którautraciłazdolnośćdopracynadanymstanowisku(przesłanki,termin
iwyłączenie)
Art.14.1.Osobie zatrudnionej, która w wyniku wypadku przy pracy lub choroby zawodowej utraciła
zdolnośćdopracynadotychczasowymstanowisku,pracodawcajestobowiązanywydzielićlubzorganizować odpowiednie stanowisko pracy z podstawowym zapleczem socjalnym, nie później niż w
okresie trzech miesięcy od daty zgłoszenia przez tę osobę gotowości przystąpienia do pracy. Zgłoszeniegotowościprzystąpieniadopracypowinnonastąpićwciągumiesiącaoddniauznaniazaosobę
niepełnosprawną.
Opisanejwust.1regulacjiniestosujesię,gdywyłącznąprzyczynąwypadkuprzypracybyłonaruszenieprzepisów w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy przez pracownika z jego winy lub jego stanu nietrzeźwości –
udowodnioneprzezpracodawcę.
V.Dodatkowaprzerwa
wpracy
Zgodniezart.17ustawyorehabilitacjiosobaniepełnosprawnamaprawodododatkowejprzerwywpracyna
gimnastykęusprawniającąlubwypoczynek.Czasprzerwywynosi15minutijestwliczanydoczasupracy.Nie
narusza to przepisu art. 134 Kodeksu pracy, który stanowi, że jeżeli dobowy wymiar czasu pracy pracownika
wynosiconajmniej6godzin,pracownikmaprawodoprzerwywpracytrwającejconajmniej15minut,wliczanej
doczasupracy.Należypamiętaćotym,żezgodniezart.20custawyorehabilitacjiosobieniepełnosprawnej
przysługuje to uprawnienie pracownicze odpowiednio od dnia, od którego osoba niepełnosprawna została
wliczona do stanu zatrudnienia osób niepełnosprawnych na podstawie art. 2a, czyli od dnia przedstawienia
pracodawcyorzeczeniapotwierdzającegoniepełnosprawność.
Vi.Racjonalneusprawnienia
wpracydlaosobyniepełnosprawnej
Zgodnie z art. 23a ust. 1 ustawy o rehabilitacji Pracodawca jest obowiązany zapewnić niezbędne racjonalne
usprawnienia dla osoby niepełnosprawnej pozostającej z nim w stosunku pracy, uczestniczącej w procesie
rekrutacjilubodbywającejszkolenie,staż,przygotowaniezawodowealbopraktykizawodowelubabsolwenckie.
Niezbędneracjonalneusprawnieniapolegająnaprzeprowadzeniukoniecznychwkonkretnejsytuacjizmianlub
dostosowańdoszczególnych,zgłoszonychpracodawcypotrzebwynikającychzniepełnosprawnościdanejosoby,
oileprzeprowadzenietakichzmianlubdostosowańnieskutkowałobynałożeniemnapracodawcęnieproporcjonalniewysokichobciążeń.
Pamiętać przy tym należy, że obciążenia, o których mowa w ust. 1, nie są nieproporcjonalne, jeżeli są
wwystarczającymstopniurekompensowaneześrodkówpublicznych.
Pracodawcapowiniendokonaćracjonalnychusprawnień,ponieważwraziezaniechaniazachowaniePracodawcyuważasięzanaruszeniezasadyrównegotraktowaniawzatrudnieniuwrozumieniuprzepisówart.183a§2–
5Kodeksupracy.
VII.Określeniemiejscwstępu
zpsemasystującym
Jak stanowi art.20aust. 1 ustawy o rehabilitacji osoba niepełnosprawna wraz z psem asystującym ma prawo
wstępu:
1)doobiektówużytecznościpublicznej,wszczególności:budynkówiichotoczeniaprzeznaczonychnapotrzeby
administracji publicznej, wymiaru sprawiedliwości, kultury, oświaty, szkolnictwa wyższego, nauki, opieki
zdrowotnej,opiekispołecznejisocjalnej,obsługibankowej,handlu,gastronomii,usług,turystyki,sportu,obsługipasażerówwtransporciekolejowym,drogowym,lotniczym,morskimlubwodnymśródlądowym,świadczeniausługpocztowychlubtelekomunikacyjnychorazinnychogólnodostępnychbudynkówprzeznaczonych
dowykonywaniapodobnychfunkcji,wtymtakżebudynkówbiurowychisocjalnych;
2)doparkównarodowychirezerwatówprzyrody;
3)naplażeikąpieliska.
Uprawnienie to przysługuje również w środkach transportu kolejowego, drogowego, lotniczego i wodnego
orazwinnychśrodkachkomunikacjipublicznej.Niezwalniajednakosobyniepełnosprawnejzodpowiedzialnościzaszkodywyrządzoneprzezpsaasystującego.
Warunkiemskorzystaniazuprawnieniajest:
1)wyposażeniepsaasystującegowuprzążoraz
2)posiadanieprzezosobęniepełnosprawnącertyfikatupotwierdzającegostatuspsaasystującegoizaświadczeniaowykonaniuwymaganychszczepieńweterynaryjnych.
Ponadtoosobaniepełnosprawnaniejestzobowiązanadozakładaniapsuasystującemukagańcaorazprowadzeniagonasmyczy.
VIII.Zwolnieniezopłaty
przejazdowej
Osobaniepełnosprawnalegitymującasiękartąparkingowąkierującapojazdemsamochodowymoznaczonymtą
kartą jest zwolniona z opłaty związanej z korzystaniem z drogi publicznej lub drogi wewnętrznej umożliwiającychdojazdbezpośredniodoobiektówużytecznościpublicznej,wszczególnościbudynkówprzeznaczonychna
potrzeby administracji publicznej, wymiaru sprawiedliwości, kultury, kultu religijnego, oświaty, szkolnictwa
wyższego,nauki,opiekizdrowotnej,opiekispołecznejisocjalnej,obsługibankowej,handlu,gastronomii,usług,
turystyki,sportu,obsługipasażerówwtransporciekolejowym,drogowym,lotniczymlubwodnym,świadczenia
usług pocztowych lub telekomunikacyjnych oraz innych ogólnodostępnych budynków, przeznaczonych do wykonywaniapodobnychfunkcji,wtymtakżebudynkówbiurowychisocjalnych.
Opisanejpowyżejzwolnienienieobejmujeprawadobezpłatnego:
1)parkowania;
2)korzystaniazautostradpłatnych;
3)przejazdu po drogach krajowych pojazdów samochodowych oraz zespołów pojazdów, składających się
z pojazdu samochodowego oraz przyczepy lub naczepy o dopuszczalnej masie całkowitej powyżej 3,5 tony,
wtymautobusówniezależnieodichdopuszczalnejmasycałkowitej;
4)przejazduprzezobiektymostoweitunelezlokalizowanewciągachdrógpublicznych.