„Czy cholesterol jest dobry?” - Wszechnica Żywieniowa w SGGW

„Czy cholesterol jest dobry?”
Prelekcja Wszechnicy Żywieniowej 18 stycznia 2017 r.
Dr n. med. Ewa Wieniawska-Szewczyk
Zakład Biochemii, Warszawski Uniwersytet Medyczny
O cholesterolu napisano i powiedziano bardzo dużo, ale ciągle jego wpływ na nasze zdrowie
nie jest do końca wyjaśniony. Jest substancją niezbędną dla naszego życia. Syntetyzowaną w
organizmie i pobieraną z pokarmu. Podobnie jak glukoza, w nadmiarze zagraża zdrowiu.
Cholesterol jest pochodną izoprenoidową, podobnie jak wiele innych związków niezbędnych
w metabolizmie człowieka. Jest prekursorem witaminy D i hormonów steroidowych.
(syntetyzowanych w korze nadnerczy i gonadach). Stanowi on 10–30% lipidów wchodzących
w skład błon komórkowych. Odkryto dwie drogi syntezy tego związku w komórkach.
Kluczowym enzymem jest reduktaza hydroksymetyloglutarylo-CoA (HMG-CoA), której
inhibitorem są leki statyny. U zdrowego człowieka stężenie cholesterolu jest precyzyjnie
kontrolowane metabolicznie począwszy od życia płodowego.
Cholesterol pochodzący z pokarmu jest w komórkach jelita pakowany do specjalnych kapsuł
białkowo lipidowych chylomikronów, które dostają się do limfy a potem do krwi. Przechodzą
przegrupowania w osoczu z udziałem enzymów i białek strukturalnych. Powstałe ostatecznie
lipoproteiny o małej gęstości (LDL) poprzez oddziaływanie z receptorem błony
plazmatycznej komórki dostarczają do niej cholesterol. Wewnątrzkomórkowo cholesterol
ulega estryfikacji. Sterol ten może opuścić komórkę i być przenoszony w kapsule
lipoproteinowej HDL (lipoproteiny o wysokiej gęstości). Tylko w wątrobie cholesterol ulega
katabolizmowi do soli kwasów żółciowych, które są odpowiedzialne za wchłanianie z
przewodu pokarmowego tłuszczów, a także witamin w nich rozpuszczalnych.
Jest wiele czynników sprzyjających (czynników ryzyka) miażdźycy, która rozpoczyna się
miejscowym stanem zapalnym tętnicy. Cholesterol okazuje się być czynnikiem wtórnym w
powstawaniu miażdżycy i nie zawsze ma na to wpływ dieta. Niestety, nawet weganie mają
płytki miażdżycowe.
Zapraszamy zatem na kolejny wszechnicowy wykład, na którym omówione będą następujące
zagadnienia:
1. Co to jest cholesterol?
2. Pochodne izoprenoidowe syntetyzowane w organizmie człowieka i niezbędne pobierane
z pokarmem.
3. Wewnątrzustrojowa (endogenna) synteza cholesterolu na przykładzie mózgu.
4. Przemiany cholesterolu i ich regulacja.
5. Transport cholesterolu – lipoproteiny.
6. Przygotowanie pacjenta do diagnozowania hiperlipidemii.
7. Nauka wobec mitów o cholesterolu.
Informacje zawarte wykładzie nie pokrywają wszystkich dostępnych możliwych
oddziaływań oraz interakcji cholesterolu i zawierających go lipoprotein. Z indywidualnymi
problemami zdrowotnymi należy zwrócić
się do lekarza.
dr n. med. Ewa Wieniawska-Szewczyk