Państwa członkowskie mogą wymagać od - curia

Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej
KOMUNIKAT PRASOWY nr 78/15
Luksemburg, 9 lipca 2015 r.
Wyrok w sprawie C-153/14
Minister van Buitenlandse Zaken / K i A
Kontakty z Mediami
i Informacja
Państwa członkowskie mogą wymagać od obywateli państw trzecich, by zdali
egzamin z integracji obywatelskiej przed połączeniem rodziny
Wykonywanie prawa do łączenia rodzin nie może jednak stać się niemożliwe lub nadmiernie
utrudnione
Dyrektywa Unii1 określa warunki wykonywania prawa do łączenia rodzin przez obywateli państw
trzecich zamieszkujących legalnie na terytorium państw członkowskich.
W Niderlandach właściwe przepisy uzależniają prawo do łączenia rodzin od zdania podstawowego
egzaminu z integracji społecznej. Egzamin ten składa się z testu mówionego języka
niderlandzkiego, z testu wiedzy o społeczeństwie niderlandzkim oraz z testu rozumienia tekstu
pisanego. Testy te odbywają się w ambasadzie lub konsulacie generalnym Niderlandów w
państwie pochodzenia lub stałego zamieszkania osoby należącej do rodziny rozdzielonej i jest
przeprowadzany przez telefon połączony bezpośrednio z mówiącym komputerem. Zwolnienia
przewidziane są dla wnioskodawców, którzy ze względu na niepełnosprawność fizyczną lub
umysłową trwale nie są w stanie zdać egzaminu lub dla sytuacji, gdy oddalenie wniosku mogłoby
prowadzić do rażącej niesprawiedliwości.
K, obywatelka Azerbejdżanu, oraz A, obywatelka Nigerii, powołały się odpowiednio na problemy
zdrowotne i zaburzenia psychiczne uniemożliwiające im przystąpienie do egzaminu z integracji
społecznej. Ich wnioski o tymczasowe pozwolenie na pobyt zostały jednak przez organy
niderlandzkie oddalone.
Raad van State (rada stanu, Niderlandy), rozpoznająca spory dotyczące tych odmów, postanowiła
zwrócić się do Trybunału Sprawiedliwości z pytaniem o zgodność tego egzaminu z integracji
społecznej z dyrektywą.
Trybunał przypomniał przede wszystkim, że w przypadkach łączenia rodzin innych niż dotyczących
uchodźców i członków ich rodzin dyrektywa nie stoi na przeszkodzie temu, by państwa
członkowskie uzależniły udzielenie zezwolenia na wjazd i pobyt na ich terytorium od zastosowania
się do określonych uprzednich środków integracji.
Skoro jednak dyrektywa2 mówi jedynie o środkach „integracji”, Trybunał stwierdził, że środki te są
prawnie uzasadnione jedynie wówczas, gdy umożliwiają one ułatwienie integracji osobom
należącym do rodziny rozdzielonej.
W tym kontekście Trybunał podkreślił znaczenie uzyskania zarówno znajomości języka, jak i
wiedzy o społeczeństwie przyjmującego państwa członkowskiego, w szczególności w celu
ułatwienia komunikacji, interakcji i rozwoju relacji społecznych, a także dostępu do rynku pracy i
kształcenia zawodowego.
Ponadto Trybunał orzekł, że z uwagi na podstawowy poziom wymaganej wiedzy obowiązek ten
sam w sobie nie narusza celu dyrektywy, którym jest łączenie rodzin.
1
2
Dyrektywa Rady 2003/86/WE z dnia 22 września 2003 r. w sprawie prawa do łączenia rodzin (Dz.U. L 251, s. 12).
Art. 7 ust. 2 akapit pierwszy.
www.curia.europa.eu
Środki integracji powinny jednak mieć na celu nie selekcję osób, które mogą wykonywać prawo do
łączenia rodzin, lecz ułatwienie ich integracji w państwach członkowskich.
Ponadto powinny zostać uwzględnione szczególne okoliczności indywidualne, takie jak wiek,
poziom wykształcenia, sytuacja finansowa lub stan zdrowia w celu zwolnienia zainteresowanych
członków rodziny z obowiązku zdania egzaminu z integracji, jeżeli okaże się, że z powodu tych
okoliczności osoby te nie są w stanie przystąpić do tego egzaminu lub go zdać. Gdyby było
inaczej, to – w takich okolicznościach – tego rodzaju obowiązek mógłby stanowić trudną do
pokonania przeszkodę w tym, by prawo do łączenia rodzin uczynić skutecznym.
Trybunał stwierdził, że z postanowienia odsyłającego wynika, że ustawodawstwo niderlandzkie nie
pozwala na zwolnienie z obowiązku zdania egzaminu z integracji społecznej osób należących do
rodziny członka rodziny rozdzielonej we wszystkich przypadkach, gdy obowiązek ten powoduje, że
łączenie rodzin staje się niemożliwe lub nadmiernie utrudnione.
Trybunał wskazał też, że koszt materiałów do przygotowania do egzaminu, ponoszony jeden raz,
wynosi 110 EUR, a wysokość opłaty za zapisanie się na egzamin wynosi 350 EUR. Trybunał
ocenił, że kwoty te mogą spowodować, że łączenie rodzin stanie się niemożliwe lub nadmiernie
utrudnione. Tym bardziej dotyczy to sytuacji, gdy opłaty za zapisanie się są uiszczane przy
każdym kolejnym przystąpieniu do tego egzaminu i przez każdego zainteresowanego członka
rodziny oraz gdy do opłat tych trzeba doliczyć koszty, które osoby należące do rodziny rozdzielonej
muszą ponieść w celu udania się do siedziby najbliższego przedstawicielstwa niderlandzkiego, by
przystąpić do tego egzaminu.
UWAGA: Odesłanie prejudycjalne pozwala sądom państw członkowskich, w ramach rozpatrywanego przez
nie sporu, zwrócić się do Trybunału z pytaniem o wykładnię prawa Unii lub o ocenę ważności aktu Unii.
Trybunał nie rozpoznaje sporu krajowego. Do sądu krajowego należy rozstrzygnięcie sprawy zgodnie z
orzeczeniem Trybunału. Orzeczenie to wiąże w ten sam sposób inne sądy krajowe, które spotkają się z
podobnym problemem.
Dokument nieoficjalny, sporządzony na użytek mediów, który nie wiąże Trybunału Sprawiedliwości.
Pełny tekst wyroku znajduje się na stronie internetowej CURIA w dniu ogłoszenia
Osoba odpowiedzialna za kontakty z mediami: Ireneusz Kolowca  (+352) 4303 2793
Nagranie wideo z ogłoszenia wyroku jest dostępne przez „Europe by Satellite”  (+32) 22964106
www.curia.europa.eu