Czas sianokosów

farmer.pl
Strona 1 z 2
Czas sianokosów
Termin koszenia łąk na siano wyznacza kłoszenie się dominujących gatunków traw w runi
łąkowej. Kalendarzowo zbiór pierwszego pokosu przypada na pierwszą dekadę czerwca. Czy
trawy łąkowe zawsze warto suszyć?
Zbioru pierwszego pokosu nie naleŜy przyspieszać, poniewaŜ nie tylko maleje plon, ale równieŜ
występuje wysokie jeszcze uwodnienie zielonki. Powoduje to przeciągnięcie w czasie suszenia. Nie
naleŜy teŜ opóźniać zbioru. Co prawda wzrasta wówczas ilość zebranego siana, ale jego jakość jest
niŜsza. Rośnie bowiem zawartość włókna, a spada białka.
Dobry termin
Wartość pokarmową siana zebranego z łąk skoszonych w najlepszym terminie ocenia się na 12–14
proc. białka ogólnego i 30–34 proc. włókna surowego. Dane te dotyczą siana zebranego w dobrych
warunkach pogodowych. W wypadku zmoknięcia skoszonych traw na pokosach następuje znaczne
obniŜenie jakości. Zawartość białka ogólnego spada do 8–9 proc., ilość włókna surowego podnosi
się do 36–38 proc., a wartość energetyczna siana obniŜa się o ponad 15 proc.
Suszenie moŜna przyspieszyć, stosując zgniatacze pokosów zwane takŜe kondycjonerami.
Uszkadzając tkankę roślinną, zwiększają one powierzchnię parowania i tempo wysychania
zielonki. Ogranicza to ryzyko negatywnego wpływu pogody (opadów) na jakość siana. Godne
polecenia jest uŜycie kondycjonerów na intensywnych uŜytkach zielonych. Zbierane tam pokosy są
bardzo obfite i wyjątkowo bogato ulistnione. Kłopot z dosychaniem nasila się we wrześniu przy
zbiorze trzeciego pokosu traw. Dni są wówczas krótsze, a dobowe temperatury niŜsze.
Wysychający powoli w ciągu dnia pokos ponownie chłonie wodę podczas wilgotnych nocy. Proces
wysychania dodatkowo spowalnia wysoka zawartość białka, tłuszczu i cukrów obecnych w liściach
traw. Związki te wiąŜą chemicznie spore ilości wody. Przy panujących jesienią temperaturach
ubytek wody następuje wolno, przeciągając w czasie wysychanie zielonki. W tej sytuacji zbiór
siana wysokiej jakości bez uŜycia kondycjonera pokosów jest obarczony wysokim ryzykiem.
Kiszenie
Większe gospodarstwa mające obory powyŜej 15 krów dojnych zmieniły sposób konserwacji traw.
Suszenie zastąpiono kiszeniem w belach po wcześniejszym podsuszeniu masy zielonej. Sposób ten
polecany jest zarówno ze względów organizacyjnych, jak i Ŝywieniowych.
Zakiszanie okazuje się mniej pracochłonne i nie stwarza wysokiego ryzyka uzyskania paszy o
niskiej wartości Ŝywieniowej ze względu na krótki okres podsuszania na pokosach. W kilogramie
suchej masy kiszonki znajduje się więcej energii netto potrzebnej do produkcji mleka i przyrostu
masy ciała niŜ w kilogramie suchej masy siana. WyŜsza jest takŜe zawartość białka strawnego,
witamin i soli mineralnych. Kiszonkę z traw moŜna podawać w ilości do 10 proc. masy ciała
krowy. Co najwaŜniejsze, wprowadzenie jej do dawki Ŝywieniowej wpływa na wzrost opłacalności
produkcji mleka.
Termin zbioru traw przeznaczonych do zakiszenia jest identyczny jak w wypadku siana. Po
skoszeniu trawy powinny schnąć, aŜ zawartość suchej masy wzrośnie do 30–40 proc. Przy
słonecznej pogodzie następuje to po upływie jednej do półtorej doby. Podsuszenie eliminuje
wyciekanie soku w zakiszanej zielonce i zapobiega rozwojowi pleśni. Trudno jednak uniknąć
psucia się kiszonki, gdy jest ona przechowywana w belach do maja-czerwca następnego roku, ze
względu na występujące wówczas temperatury. Optymalnym rozwiązaniem staje się
zakonserwowanie tylko części traw w balotach. Na okres wiosny i wczesnego lata najlepiej
przygotować kiszonkę w silosie przejazdowym.
W silosie
Kiszenie w silosie to wyjątkowo efektywny sposób konserwacji traw podczas deszczowej wiosny i
zbierania ich z duŜego obszaru łąk. MoŜna bowiem wówczas nie zdąŜyć ze zbiorem w optymalnym
terminie koszenia, przez co traci się wiele na jakości paszowej. RównieŜ trawy ścięte na duŜym
areale tak szybko wysychają, Ŝe nie nadają się do zakiszenia, a tylko na siano. W silosie moŜna
kisić powiędniętą zielonkę łąkową lub zwozić i ugniatać wilgotną. W tym ostatnim wypadku, aby
zapobiec wyciekowi soku kiszonkowego, naleŜy na kaŜdą tonę zielonki dodać 65 kg suchych
wysłodków buraczanych lub śruty jęczmiennej. Dodatki te podwyŜszają zawartość suchej masy i
obniŜają kwasowość kiszonki. Dzięki temu krowy pobierają więcej paszy. Doświadczenia
Ŝywieniowe dowodzą takŜe, Ŝe karmienie zakiszonymi wysłodkami buraczanymi z zielonką
http://www.farmer.pl/druk/?id_strona=10445
2008-11-13
farmer.pl
Strona 2 z 2
łąkową zwiększa wydajność mleczną krów o 1 l dziennie.
Przy zakiszaniu przydatne są preparaty zawierające wyselekcjonowane szczepy bakterii kwasu
mlekowego. Stosowanie tego typu dodatku kiszonkarskiego przynosi dobre zakonserwowanie traw
i zapewnia podawanie bydłu paszy o wysokich walorach Ŝywieniowych. Wynika to z
korzystniejszego składu chemicznego, niŜszej zawartości kwasu octowego, braku kwasu
masłowego i niŜszej kwasowości kiszonki. Pasza taka jest wyjadana chętniej i w większej ilości, co
wpływa na wyŜszą zawartość tłuszczu i białka w mleku.
WaŜne siano
Całkowita rezygnacja z Ŝywienia sianem jest błędem. Jego udział w dawce Ŝywieniowej u
dorosłych przeŜuwaczy wpływa korzystnie na procesy fermentacyjne w Ŝwaczu i odczyn treści
pokarmowej. Zapobiega równieŜ chorobom metabolicznym zwierząt. Siano jest teŜ niezbędne do
łagodnego przejścia z Ŝywienia zimowego na letnie, w którego skład wchodzą zielonki. Wyjątkową
rolę odgrywa w Ŝywieniu cieląt i młodzieŜy. Przyspiesza bowiem rozwój Ŝwacza, a tym samym
moŜliwość rozpoczęcia podawania im innych pasz.
Źródło: "Farmer" 08/2008
Autor: Wojciech Konieczny
http://www.farmer.pl/druk/?id_strona=10445
2008-11-13