Prognoza oddziaływania na środowisko Strategii
Transkrypt
Prognoza oddziaływania na środowisko Strategii
Prognoza oddziaływania na środowisko Strategii Rozwoju Powiatu Chojnickiego do roku 2025 Zamawiający Powiat Chojnicki Autor mgr inż. Marta Gwiżdż Opracowanie Grupa Doradcza Altima Sp. z o.o. Data opracowania Listopad 2013 Prognoza oddziaływania na środowisko Strategii Rozwoju Powiatu Chojnickiego do roku 2025 Spis treści 1 Wstęp ............................................................................................................................................ 4 1.1 Podstawa formalna opracowania............................................................................................ 4 1.2 Zakres merytoryczny prognozy ............................................................................................... 4 1.3 Zastosowane metody oceny.................................................................................................... 5 1.4 Wykorzystane materiały.......................................................................................................... 5 1.5 Słowniczek i użyte skróty......................................................................................................... 5 2 Charakterystyka Strategii Rozwoju Powiatu Chojnickiego............................................................ 6 2.1 Zawartość ................................................................................................................................ 6 2.2 Powiązania z innymi dokumentami......................................................................................... 7 2.2.1 Narodowe Strategiczne Ramy Odniesienia na lata 2007-2013 (NSRO) .......................... 7 2.2.2 Strategia Rozwoju Kraju 2007-2015 ................................................................................ 7 2.2.3 Strategia Rozwoju Województwa Pomorskiego 2020..................................................... 8 2.2.4 Plan Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Pomorskiego .......................... 8 2.3 Główne problemy Powiatu Chojnickiego i propozycje działań naprawczych ......................... 9 2.4 Analiza i ocena Strategii z punktu widzenia celów ochrony środowiska ustanowionych na szczeblu krajowym i regionalnym ..................................................................................................... 19 2.4.1 Polityka Ekologiczna Państwa na lata 2009-2012 z perspektywą do roku 2016 ........... 19 2.4.2 Narodowe Strategiczne Ramy Odniesienia na lata 2007-2013 (NSRO) ........................ 20 2.4.3 Strategia Rozwoju Województwa Pomorskiego 2020................................................... 20 2.4.4 Plan Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Pomorskiego ........................ 21 3 Analiza stanu środowiska naturalnego na terenie powiatu chojnickiego .................................. 21 4 Analiza i ocena aktualnego stanu środowiska oraz potencjalnych jego zmian w przypadku braku realizacji celów zawartych w Strategii ................................................................................................ 24 4.1 Powietrze atmosferyczne i klimat ........................................................................................ 24 4.2 Wody powierzchniowe i podziemne ..................................................................................... 26 4.3 Powierzchnia ziemi ................................................................................................................ 34 4.4 Środowisko przyrodnicze....................................................................................................... 35 4.5 Hałas ...................................................................................................................................... 36 4.6 Odpady .................................................................................................................................. 37 4.7 Promieniowanie .................................................................................................................... 38 4.8 Zabytki ................................................................................................................................... 39 5 Analiza i ocena stanu środowiska na obszarach objętych przewidywanym znaczącym oddziaływaniem, które może prowadzić do trwałych przekształceń środowiska .............................. 43 2|Strona Prognoza oddziaływania na środowisko Strategii Rozwoju Powiatu Chojnickiego do roku 2025 5.1 Analiza i ocena przewidywanych znaczących oddziaływań na środowisko związanych z realizacją Strategii ............................................................................................................................. 43 5.1.1 Rodzaj i skala przewidywanych oddziaływań ................................................................ 43 5.1.2 Ekologiczne efekty realizacji Strategii ........................................................................... 47 5.1.3 Przewidywane zmiany i przekształcenia w środowisku przyrodniczym oraz wpływ realizacji Strategii na obszary chronione, w tym objęte siecią NATURA 2000 ............................. 47 5.2 Wpływ realizacji Strategii na ludzi i środowisko.................................................................... 48 5.3 Wpływ realizacji Strategii na dobra materialne i zabytki ...................................................... 50 5.4 Prawdopodobieństwo wystąpienia, czasu trwania, częstotliwości i odwracalności oddziaływań ...................................................................................................................................... 51 5.5 Informacje na temat możliwych skumulowanych lub transgranicznych oddziaływań na środowisko ........................................................................................................................................ 51 6 Ocena Strategii z punktu widzenia wpływu na środowisko ........................................................ 52 6.1 Ocena rozwiązań mających na celu zapobieganie, ograniczanie lub kompensację przyrodniczą negatywnych oddziaływań na środowisko, mogących być rezultatem realizacji Strategii ............................................................................................................................................. 52 6.2 Propozycje rozwiązań ograniczających negatywny wpływ na środowisko zaplanowanych zadań 52 7 Uwagi końcowe i zalecenia ......................................................................................................... 54 a. Wnioski i zalecenia dotyczące realizacji Strategii .................................................................. 54 b. Propozycje dotyczące monitorowania zmian w środowisku................................................. 55 8 Streszczenie w języku niespecjalistycznym ................................................................................. 56 Spis tabel i rysunków .......................................................................................................................... 60 3|Strona Prognoza oddziaływania na środowisko Strategii Rozwoju Powiatu Chojnickiego do roku 2025 1 Wstęp 1.1 Podstawa formalna opracowania Prognoza oddziaływania na środowisko Strategii Rozwoju Powiatu Chojnickiego do roku 2025 została wykonana przez Grupę Doradczą ALTIMA Sp. z o.o. na zlecenie Starostwa Powiatowego w Chojnicach. Podstawą prawną sporządzenia niniejszej Prognozy jest art. 46 Ustawy z dnia 3 października 2008 roku o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. z 2013 poz.1235). Artykuł ten narzuca obowiązek przeprowadzenia prognozy oddziaływania na środowisko skutków realizacji dokumentów strategicznych opracowywanych przez organy administracyjne. Zapisy Ustawy z dnia 3 października 2008 roku o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz ocenach oddziaływania na środowisko (Dz.U. z 2013 poz. 1235) są przeniesieniem do prawodawstwa polskiego z postanowień Dyrektywy 2001/42/WE z 27.06.2001 r. w sprawie oceny wpływu niektórych planów i programów na środowisko. 1.2 Zakres merytoryczny prognozy Prognoza oddziaływania na środowisko Strategii Rozwoju Powiatu Chojnickiego do roku 2025 wykonana została zgodnie z wymogami art. 51 Ustawy z dnia 3 października 2008 roku o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz ocenach oddziaływania na środowisko (Dz.U. z 2013 poz.1235). Podstawowymi elementami prognozy, zgodnie z w/w ustawą, powinny być: a) informacje o zawartości, głównych celach projektowanego dokumentu oraz jego powiązania z innymi dokumentami, b)informacje o metodach zastosowanych przy sporządzaniu prognozy, c) propozycje dotyczące przewidywanych metod analizy skutków realizacji postanowień projektowanego dokumentu oraz częstotliwości jej przeprowadzania, d)informacje o możliwym transgranicznym oddziaływaniu na środowisko, e)streszczenie sporządzone w języku niespecjalistycznym. 4|Strona Prognoza oddziaływania na środowisko Strategii Rozwoju Powiatu Chojnickiego do roku 2025 1.3 Zastosowane metody oceny Niniejsza prognoza została stworzona zgodnie z obowiązującymi przepisami prawnymi. W trakcie prac wykorzystano: • dostępne dane literaturowe, • dane Głównego Urzędu Statystycznego, • informacje udostępnione przez Starostwo Powiatowe w Chojnicach. Przy analizie wpływu Strategii Rozwoju Powiatu Chojnickiego na środowisko wykorzystano głównie metody opisowe oraz wykorzystano dostępne publikacje, raporty i opracowania dla powiatu chojnickiego, dotyczące stanu środowiska i zmian w nim zachodzących. W prognozie zostały przeanalizowane wszystkie projekty, których realizacja umożliwi wprowadzenie w życie celu strategicznego oraz priorytetów ustanowionych w Strategii Rozwoju Powiatu Chojnickiego. 1.4 Wykorzystane materiały • Raport o stanie środowiska naturalnego w województwie pomorskim w 2012 roku, • Plan gospodarki odpadami dla Powiatu Chojnickiego, • Plan Gospodarki Odpadami dla miasta Chojnice, • Program ochrony środowiska przed hałasem na lata 2013 – 2017 z perspektywą na lata następne dla terenów poza aglomeracjami w województwie pomorskim, położonych wzdłuż odcinka drogi krajowej nr 22 Człuchów – Malbork (Przejście 3), której eksploatacja powoduje ponadnormatywne oddziaływanie akustyczne, określone wskaźnikami hałasu LDWN i LN), • Program Ochrony Środowiska dla Powiatu Chojnickiego na lata 2007-2010 z perspektywa na lata 2011-2014, • www.powiat.chojnice.pl 1.5 Słowniczek i użyte skróty Ilekroć w niniejszym dokumencie mowa jest o Strategii lub Strategii Rozwoju Powiatu Chojnickiego rozumieć należy, iż mowa jest o Strategii Rozwoju Powiatu Chojnickiego do roku 2025. Wpływ planowanych przedsięwzięć na ludzi – rozpatrzono tutaj zarówno wpływ na jakość ich życia, jak również na zdrowie. 5|Strona Prognoza oddziaływania na środowisko Strategii Rozwoju Powiatu Chojnickiego do roku 2025 Wpływ planowanych przedsięwzięć na środowisko – rozpatrzono tutaj wpływ zarówno negatywny jak i pozytywny, jakie spowoduje realizacja zamierzonego projektu. Zastosowane oznaczenia: - Prawdopodobne negatywne oddziaływanie 0 Prawdopodobny brak oddziaływania (oddziaływanie neutralne) + Prawdopodobne pozytywne oddziaływanie +/- Prawdopodobne oddziaływanie o charakterze zarówno pozytywnym jak i negatywnym 2 Charakterystyka Strategii Rozwoju Powiatu Chojnickiego 2.1 Zawartość Strategia Rozwoju Powiatu Chojnickiego została podzielona na następujące rozdziały: I Raport o stanie Powiatu Chojnickiego • Charakterystyka Powiatu Chojnickiego, • Demografia, • Infrastruktura techniczna, • Infrastruktura społeczna, • Ochrona przyrody, krajobrazu i środowiska, • Gospodarka i rynek pracy, • Rolnictwo, • Turystyka i rekreacja, • Dochody i wydatki budżetu powiatu. II Strategia rozwoju – część projekcyjna • Główne problemy powiatu i analiza SWOT, • Uwarunkowania i cele rozwoju, • Misja Powiatu Chojnickiego, • Mierniki, wskaźniki monitoringu Strategii Rozwoju Powiatu, • Lista programów operacyjnych, • Główne sugerowane obszary aktywności, zarządzanie strategią rozwoju. W rozdziale I przedstawiono obecną sytuację społeczną, gospodarczą oraz przestrzenną miasta. W podrozdziałach ujęto zagadnienia dotyczące ochrony środowiska, infrastruktury technicznej i społecznej, struktury demograficznej oraz warunki i jakość życia. Dodatkowo omówione zostały takie aspekty jak: gospodarka i rynek pracy, rolnictwo, turystyka i warunki finansowe powiatu (dochody i wydatki). 6|Strona Prognoza oddziaływania na środowisko Strategii Rozwoju Powiatu Chojnickiego do roku 2025 W rozdziale II sformułowano założenia strategii rozwoju oraz dokonano ich porównania ze strategią rozwoju województwa i kraju. Oprócz tego, w rozdziale tym zamieszczone zostały informacje o misji powiatu, opracowano również listę programów operacyjnych oraz wskazano główne obszary aktywności i sposób zarządzania strategią. Zdefiniowano również wskaźniki, dzięki którym monitorowana będzie skuteczność i realizacja założeń strategii. 2.2 Powiązania z innymi dokumentami 2.2.1 Narodowe Strategiczne Ramy Odniesienia na lata 2007-2013 (NSRO) Zadania zawarte w Strategii Rozwoju Powiatu Chojnickiego do roku 2025 są komplementarne z celem 5 Narodowych Strategicznych Ram Odniesienia „Wzrost konkurencyjności polskich regionów i przeciwdziałanie ich marginalizacji społecznej, gospodarczej i przestrzennej”. W ramach tego działania postawiono następujące cele, które zostaną spełnione dzięki realizacji zapisów Strategii: • 5.4.1. Poprawa, jakości funkcjonowania instytucji publicznych oraz rozbudowa mechanizmów partnerstwa, • 5.4.3. Budowa i modernizacja infrastruktury technicznej i społecznej mającej podstawowe znaczenie dla wzrostu konkurencyjności Polski, • 5.4.5. Wzrost konkurencyjności polskich regionów i przeciwdziałanie ich marginalizacji społecznej, gospodarczej i przestrzennej. Narodowe Strategiczne Ramy odniesienia określają te cele, jako jedne z podstawowych zadań i najbardziej konieczne do realizacji. 2.2.2 Strategia Rozwoju Kraju 2007-2015 Strategia Rozwoju Kraju została uchwalona przez Radę Ministrów w dniu 29 listopada 2006 r. i jest nadrzędnym dokumentem strategicznym rozwoju społeczno-gospodarczego Polski stanowiącym punkt odniesienia dla innych strategii i programów zarówno na szczeblu krajowym, jak i regionalnym. Głównym celem tego dokumentu jest podniesienie poziomu i jakości życia mieszkańców kraju, a do jego osiągnięcia służą następujące priorytety: • wzrost konkurencyjności i innowacyjności gospodarki, • poprawa stanu infrastruktury technicznej i społecznej, • wzrost zatrudnienia i podniesienie jego, jakości, • budowa zintegrowanej wspólnoty społecznej i jej bezpieczeństwa, • rozwój obszarów wiejskich, 7|Strona Prognoza oddziaływania na środowisko Strategii Rozwoju Powiatu Chojnickiego do roku 2025 • rozwój regionalny i podniesienie spójności terytorialnej. 2.2.3 Strategia Rozwoju Województwa Pomorskiego 2020 W Strategii Rozwoju Województwa Pomorskiego 2020 określono 3 podstawowe cele, których realizacja umożliwi poprawę w problemowych obszarach funkcjonowania województwa. Są nimi: 1. Nowoczesna gospodarka; 2. Aktywni mieszkańcy; 3. Atrakcyjna przestrzeń. Zadania zaplanowane w ramach Strategii Rozwoju Powiatu Chojnickiego do roku 2025 są spełnieniem wszystkich trzech zaprezentowanych powyżej celów. A dokładnie: 1. W ramach celu nr 1 Nowoczesna gospodarka – wysoka efektywność przedsiębiorstw, unikatowa oferta turystyczna i kulturalna; 2. W ramach celu nr 2 aktywni mieszkańcy – efektywny system edukacji, lepszy dostęp do usług medycznych; 3. W ramach celu nr 3 Atrakcyjna przestrzeń – sprawny system transportowy oraz dobry stan środowiska. Należy również wspomnieć, że wszystkie zadania zaplanowane w ramach Strategii Rozwoju Powiatu Chojnickiego do roku 2025, choć w mniejszym stopniu, są spełnieniem pozostałych celów operacyjnych i kierunków działań ujętych w Strategii Rozwoju Województwa Pomorskiego 2020. 2.2.4 Plan Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Pomorskiego Dokument ten jest podstawowym elementem zintegrowanego planowania przestrzennego na szczeblu regionalnym. W ramach tego dokumentu ustanowiono główny cel, jakim powinna być: Polityka Równoważenia Rozwoju przejawiająca się kształtowaniem ośrodków, pasm i stref aktywności, warunkujących rozwój przedsiębiorczości i innowacji w miejscach, które są i będą wybierane przez mechanizmy gospodarki rynkowej oraz aktywne inicjowanie i wspomaganie przedsięwzięć samorządów lokalnych i podmiotów publicznych, przy jednoczesnym zachowaniu cech, zasobów i walorów środowiska przyrodniczego, kulturowego i krajobrazu warunkujących wysoką, jakość życia i zdrowie mieszkańców. W nawiązaniu do tego celu wszystkie planowane i podejmowane działania powinny uwzględniać zasadę długookresowego, zrównoważonego rozwoju. 8|Strona Prognoza oddziaływania na środowisko Strategii Rozwoju Powiatu Chojnickiego do roku 2025 Zadania zawarte w Strategii Rozwoju Powiatu Chojnickiego do roku 2025 są spełnieniem zapisów Planu Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Pomorskiego w następujących elementach: • Ochrona zasobów środowiska, • Infrastruktura społeczna, • Kształtowanie warunków przestrzennych rozwoju gospodarczego, • Rozwój gospodarki turystycznej, • Infrastruktura transportowa, • Infrastruktura telekomunikacji i teleinformatyki. 2.3 Główne problemy Powiatu Chojnickiego i propozycje działań naprawczych Strategia Rozwoju Powiatu Chojnickiego do roku 2025 została opracowana w celu kompleksowego i efektywnego przeciwdziałania negatywnym zjawiskom o charakterze społecznym, gospodarczym oraz przestrzennym zachodzącym na terenie powiatu. Przeprowadzona analiza umożliwiła identyfikację zjawisk kryzysowych mających miejsce w powiecie chojnickim. Do najważniejszych zaliczyć należy: • Niewystarczająco rozwinięta infrastruktura turystyczna (słaba baza noclegowa, brak bazy hotelowej przyjmującej duże grupy konferencyjne, niedostatki infrastruktury na rzekach, zbyt mało ścieżek rowerowych, konnych i innych, brak systemu porządkowania szlaków turystycznych, ograniczona oferta jednostek kultury), • Brak instrumentów wydłużających krótki sezon turystyczny, • Niewystarczająca promocja powiatu, • Brak spójnej polityki wsparcia dla branży turystycznej (wysokie podatki – np. podatek od nieruchomości, brak skondensowanej bazy obiektów turystycznych, brak systemu sprzedaży usług, nie istnieje wykreowany powiatowy produkt turystyczny), • Niewystarczające dochody powiatu, niedostatecznie sprawnie działający E – URZĄD, • Niezadawalająca polityka samorządowa wobec: osób niepełnosprawnych, osób ubogich MOPS/GOPS, rodzin wielodzietnych i niepełnych, • Brak pełnej oferty szpitala powiatowego w obszarze usług kardiologicznych, • Niewystarczająca profilaktyka zdrowotna, • Wysoki poziom i rosnące bezrobocie, • Niezadawalająco rozwinięta infrastruktura komunikacyjna ( niedostateczny stan dróg powiatowych, utrudniony dostęp do autostrad i dróg kluczowych, zły stan techniczny torowisk kolejowych, niski poziom rozwoju Odnawialnych Źródeł Energii), 9|Strona Prognoza oddziaływania na środowisko Strategii Rozwoju Powiatu Chojnickiego do roku 2025 • Niewłaściwie zorganizowany transport publiczny – brak komunikacji publicznej popołudniami, zbyt długi czas dojazdu do Chojnic i do Trójmiasta, • Niski poziom bezpieczeństwa na drogach, • Niezadawalający poziom edukacji ponadgimnazjalnej, • Niedostosowanie systemu edukacji do potrzeb rynku pracy, • Braki w wyposażeniu i bazie edukacyjnej, • Zbyt niska, jakość kształcenia na uczelniach wyższych w Chojnicach, • Ucieczka ludzi młodych z powiatu, • Bariery inwestycyjne wynikające z ochrony przyrody, • Nieposzerzanie terenów objętych ochroną, • Brak badań nad rozwojem gospodarki wodnej, zarybieniem, oddziaływaniem gatunków chronionych na środowisko, • Luki w systemie gospodarowania odpadami, w tym niebezpiecznymi, • Niedostatecznie rozwinięta sieć gazowa, kanalizacyjna, ograniczony dostęp do usług teleinformatycznych np. internet szerokopasmowy, ograniczony zasięg telefonii, • Niedostatki w obszarze edukacji społeczeństwa w zakresie zarządzania kryzysowego, • Niedostatek we współpracy pomiędzy jednostkami terytorialnymi, • Brak przejrzystości w polityce gospodarowania nieruchomościami, • Niedostatek prewencji i wsparcia obywatela – słaba komunikacja z policją, niski poziom bezpieczeństwa obywateli i ochrony mienia, • Niedostatek bazy dla spędzania wolnego czasu i uprawiania sportu przez młodzież i dorosłych, a w tym niedostatek rozwijania umiejętności i zainteresowań związanych z kulturą i sportem, • Niska dbałość o zabytki, dziedzictwo kulturowe, • Występuje trudność w scalaniu różnorodności kulturowej społeczeństwa, • Niedostatek współpracy między powiatami np. współfinansowanie muzeum, • Brak współpracy przedsiębiorców danych branż np. klastry, • Brak kadry wysoko wykwalifikowanej dla środowiska gospodarczego powiatu. Mając na uwadze strategicznych, zidentyfikowane które będą zjawiska realizowane kryzysowe, etapowo, sformułowano zgodnie z 5 przyjętymi celów celami szczegółowymi. 1 cel strategiczny: zwiększenie znaczenia funkcji turystycznej powiatu. • Intensyfikacja celowej promocji powiatu z uwzględnieniem jego walorów przyrodniczych, ze stworzeniem lokalnej marki powiatu chojnickiego, 10 | S t r o n a Prognoza oddziaływania na środowisko Strategii Rozwoju Powiatu Chojnickiego do roku 2025 • Rozwój systemów zarządzania turystyką i sprzedaży pakietów turystycznych w okresie poza sezonem turystycznym, • Rozwój infrastruktury turystycznej, infrastruktury kultury i atrakcji na obszarze powiatu, • Rozwój turystyki zdrowotnej (lecznictwo uzdrowiskowe i klimatyczne), • Likwidację przeszkód rozwoju turystyki wodnej powiatu, • Stworzenie zaplecza noclegowego, przygotowanego na przyjmowanie grup kongresowych, • Promocję aktywnego spędzania czasu w powiązaniu z wodą, • Wspieranie agroturystyki na terenach wiejskich, • Dbałość o stan i promocję lokalnego dziedzictwa kulturowego, • Wydłużenie systemu turystycznego poprzez stworzenie warunków i promowanie aktywnych form uprawiania turystyki (np. narciarstwo biegowe), • Wykorzystanie współpracy międzynarodowej dla wsparcia rozwoju turystyki i usług zdrowotnych. 2 cel strategiczny: ukierunkowanie rozwoju powiatu, jako ponadregionalnego centrum gospodarczego: • Wykorzystanie dogodnego położenia komunikacyjnego i geograficznego powiatu, • Poprawa dostępności komunikacyjnej i infrastruktury transportowej w relacji z sąsiednimi powiatami i Trójmiastem i wykorzystanie istniejącej, • Promocja przedsiębiorczości wśród mieszkańców powiatu i tworzenie lokalnie atrakcyjnych miejsc pracy, • Stworzenie dogodnych warunków dla inwestorów, • Wspomaganie procesów zakładania i prowadzenia działalności gospodarczej, • Aktywizację instytucji otoczenia biznesu oraz rozwój współpracy pomiędzy Przedsiębiorcami, • Wspieranie procesu opracowania i aktualizacji planów zagospodarowania przestrzennego gmin powiatu, • Upowszechnienie wiedzy o znaczeniu procedur inwestycyjnych występujących na obszarach chronionych przyrodniczo, • Różnicowanie działalności na obszarach wiejskich i infrastrukturze technicznej Wsi, • Rozwój rolnictwa – w tym ekologicznego. 3 cel strategiczny: Ochrona środowiska przyrodniczego i przestrzennego powiatu Chojnickiego. 11 | S t r o n a Prognoza oddziaływania na środowisko Strategii Rozwoju Powiatu Chojnickiego do roku 2025 • Ochronę wysokich walorów przyrodniczych powiatu poprzez realizację zintegrowanych programów ochrony walorów przyrodniczych z wykorzystaniem nowoczesnych technik promocji obszaru, • Ustawiczną edukację ekologiczną obywateli, • Rozwój alternatywnych i systemowych źródeł energii, • Wspomaganie rozwoju rybactwa i przetwórstwa rybnego, • Koordynację działań w obrębie gospodarki odpadami stałymi na terenie powiatu, • Rozwój związków międzygminnych dla przeciwdziałania zagrożeniom ekologicznym, • Zachowanie dziedzictwa i tradycji regionalnej przy kształtowaniu krajobrazu architektonicznego. 4 cel strategiczny: Rozwój postaw aktywności, ustawicznej edukacji i podmiotowości obywateli powiatu. • Promocję dziedzictwa kulturowego i historycznego powiatu oraz aktywności w obszarze kultury wśród mieszkańców, • Stworzenie przyjaznych form komunikowania się samorządu z mieszkańcami, • Rozwój edukacji dorosłych, • Podniesienie poziomu edukacji ponadgimnazjalnej, a szczególnie zawodowej i dopasowanie kształcenia do potrzeb biznesu w regionie, • Poprawę bazy edukacyjnej i jej wyposażenia poprzez wprowadzanie innowacyjnego modelu nauczania opartego na przyroście kompetencji uczniów, • Wspieranie rozwoju szkolnictwa wyższego, • Edukację społeczeństwa w zakresie zarządzania kryzysowego, • Poprawę dostępności placówek publicznych dla osób niepełnosprawnych, • Zwiększenie dostępu do usług teleinformatycznych (Internet szerokopasmowy), • Kreowanie pozytywnego wizerunku powiatu w regionie i wśród mieszkańców. 5 cel strategiczny: Podniesienie poziomu życia mieszkańców powiatu. • Zacieśnienie współpracy między powiatowej i subregionalnej, • Zaktywizowanie samorządów gmin i powiatu do ściślejszej współpracy, z określeniem jednolitych zasad i obszarów współpracy, • Zmniejszenie poziomu bezrobocia, do co najmniej średniego w województwie Pomorskim, • Przeciwdziałanie trendowi ucieczki ludzi wykształconych do okolicznych aglomeracji, • Przeciwdziałanie patologiom społecznym, 12 | S t r o n a Prognoza oddziaływania na środowisko Strategii Rozwoju Powiatu Chojnickiego do roku 2025 • Rozwój infrastruktury rekreacyjno – sportowej dla zagospodarowania aktywności mieszkańców, • Zwiększenie bezpieczeństwa obywateli i poziomu ochrony mienia, • Rozszerzenie zakresu funkcjonowania szpitala powiatowego, • Kreowanie współodpowiedzialności za własne zdrowie poprzez permanentną edukację mieszkańców, • Rozwój opieki dla osób starszych i obłożnie chorych. Poszczególne cele strategiczne oraz szczegółowe zdefiniowane w ramach Strategii Rozwoju Powiatu Chojnickiego będą realizowane na poziomie konkretnych działań poprzez projekty, o charakterze inwestycyjnym, a także tzw. “projekty miękkie”, o charakterze szkoleniowym. Strategia Rozwoju Powiatu Chojnickiego do roku 2025 obejmuje następujące projekty: Cel strategiczny 1 Zwiększenie znaczenia funkcji turystycznej powiatu. 1.1. Intensyfikacja celowej promocji powiatu z uwzględnieniem jego walorów przyrodniczych, ze stworzeniem lokalnej marki powiatu chojnickiego: • Wypracowanie zasad współpracy samorządów i przedsiębiorców dla wspólnej promocji powiatu, • Przeprowadzenie konferencji określającej potencjalną markę powiatu 1.2. Rozwój systemów zarządzania turystyką i sprzedażą pakietów turystycznych szczególnie w okresie poza sezonem letnim: • Inspirowanie tworzenia systemów sprzedaży pakietów turystycznych poza obszarem powiatu, • Szkolenie osób i firm w zakresie przewodnictwa turystycznego. 1.3. Rozwój infrastruktury turystycznej, infrastruktury kultury i atrakcji na terenie powiatu: • Uruchomienie eksperymentarium przy CEW, stworzenie wspólnie z gminami tras narciarstwa biegowego w oparciu o „Kaszubską Marszrutę”. 1.4. Rozwój turystyki zdrowotnej (lecznictwo uzdrowiskowe i klimatyczne): • Upublicznienie, w postaci wydawnictwa, walorów zdrowotnych Borów Tucholskich, 1.5. Likwidacja przeszkód rozwoju turystyki wodnej powiatu. 1.6. Stworzenie zaplecza noclegowego przygotowanego na przyjmowanie grup kongresowych. 1.7. Promocja aktywnego spędzania czasu w powiązaniu z wodą. • Opracowanie i wydanie przewodnika turystycznego dla żeglarzy i kajakarzy 13 | S t r o n a Prognoza oddziaływania na środowisko Strategii Rozwoju Powiatu Chojnickiego do roku 2025 1.8. Wspieranie agroturystyki na terenach wiejskich: • Wykorzystanie istniejących portali dla informacji i promocji powiatu. 1.9. Dbałość o stan i promocję lokalnego dziedzictwa kulturowego: • Opracowanie powiatowego programu ochrony zabytków, • Zwiększenie skali promocji i działań Muzeum Historyczno – Etnograficznego. 1.10. Wykorzystanie współpracy międzynarodowej dla wsparcia rozwoju turystyki i usług zdrowotnych sąsiednich powiatów. • Zawarcie umów z partnerami zagranicznymi dotyczących sprzedaży pakietów turystycznych powiatu chojnickiego, • Organizowanie konferencji z udziałem partnerów międzynarodowych dotyczącej scenariuszy rozwoju turystyki. Cel strategiczny 2 Ukierunkowanie rozwoju powiatu, jako ponadregionalnego centrum gospodarczego. 2.1. Wykorzystanie dogodnego położenia komunikacyjnego i geograficznego powiatu dla rozwoju gospodarczego: • Stworzenie wokół Chojnic silnego miejskiego obszaru funkcjonalnego, umożliwiającego absorpcję znaczących środków w nowej perspektywie finansowej UE. 2.2. Poprawa dostępności komunikacyjnej i infrastruktury transportowej w relacji z sąsiednimi powiatami i Trójmiastem i wykorzystanie istniejącej: • Odnowa techniczna dróg powiatowych: − 2410G Lubnia – Wiele – Karsin – Czersk, − 2512G Rzeczenica – Konarzyny, − 2605G Czersk – Śliwice, − 2644G Chojnice – Ogorzeliny - Duża Cerkwica, − 2645G Chojnice – Lichnowy – Sławęcin – Pamiętowo, − 2610G Brusy – Czersk, − 2611G Wojtal – Odry – Czersk, − 2628G DW 235 –Krojanty – Nowa Cerkiew – DW 240. 2.3. Promocja przedsiębiorczości wśród mieszkańców powiatu i tworzenie lokalnie atrakcyjnych miejsc pracy: • Wprowadzenie do każdej ze szkół ponadgimnazjalnych lekcji przedsiębiorczości z udziałem pracodawców. 2.4. Stworzenie dogodnych warunków dla inwestorów. 2.5. Wspomaganie procesów zakładania i prowadzenia działalności gospodarczej: 14 | S t r o n a Prognoza oddziaływania na środowisko Strategii Rozwoju Powiatu Chojnickiego do roku 2025 • Utworzenie lub wskazanie systemu wspierania finansowego instytucji otoczenia biznesu, • Intensyfikacja działań PUP i CEW, • Utworzenie parku naukowo - technologicznego w Chojnicach. 2.6. Aktywizacja instytucji otoczenia biznesu razem oraz rozwój współpracy pomiędzy przedsiębiorcami: • Wsparcie grantowe i logistyczne dla nowopowstających organizacji biznesu. 2.7. Wspieranie procesu opracowania i aktualizacji planów zagospodarowania przestrzennego gmin powiatu. 2.8. Upowszechnienie wiedzy o znaczeniu procedur inwestycyjnych występujących na obszarach chronionych przyrodniczo: • Przeprowadzenie konferencji „Ekolodzy kontra inwestorzy” dla uzyskania efektu edukacyjnego wśród inwestorów i mieszkańców, 2.9. Różnicowanie działalności na obszarach wiejskich i infrastrukturze technicznej wsi. 2.10. Rozwój rolnictwa, w tym ekologicznego. Cel strategiczny 3 Ochrona środowiska przyrodniczego i przestrzennego powiatu chojnickiego. 3.1. Ochrona wysokich walorów przyrodniczych powiatu poprzez realizację zintegrowanych programów ochrony walorów przyrodniczych z wykorzystaniem nowoczesnych technik promocji obszaru: • Powiększenie powierzchni obszarów chronionych 3.2. Ustawiczna edukacja ekologiczna obywateli: • Konkursy ekologiczne w szkołach, Uniwersytecie III Wieku, • Zwiększenie liczby zajęć pozaszkolnych i organizacja akcji promujących postawy ekologiczne, • Modernizacja bazy dydaktycznej szkół. 3.3. Promocja alternatywnych i systemowych źródeł energii: • Wdrożenie lokalnego systemu zachęt dla realizacji inwestycji OZE, • Wyposażenie nowych lub remontowanych obiektów użyteczności publicznej starostwa w zasilanie z OZE. 3.4. Wspomagania rozwoju rybactwa i przetwórstwa rybnego. • Kontrola i wspomaganie zarybiania jezior i rzek na terenie powiatu z uwzględnieniem zasad zrównoważonego rozwoju, • Wspomaganie hodowli ryb, • Promocja konsumpcji lokalnych ryb. 15 | S t r o n a Prognoza oddziaływania na środowisko Strategii Rozwoju Powiatu Chojnickiego do roku 2025 3.5. Koordynacja działań w obrębie gospodarki odpadami stałymi na terenie powiatu poprzez rozwój systemów zbiórki i utylizacji dotyczących odpadów niebezpiecznych: • Edukacja szkolna i dorosłych, • Promocja selekcji odpadów. 3.6. Rozwój związków międzygminnych dla przeciwdziałania zagrożeniom ekologicznym: • Zawarcie porozumienia związanego z realizacją założeń Rezerwatu Biosfery „Bory Tucholskie”. 3.7. Zachowanie dziedzictwa i tradycji regionalnej przy kształtowaniu krajobrazu architektonicznego Cel strategiczny 4 Rozwój postaw aktywności, ustawicznej edukacji i podmiotowości obywateli powiatu. 4.1. Promocja dziedzictwa kulturowego i historycznego powiatu oraz aktywności w obszarze kultury wśród mieszkańców: • Zwiększenie skali promocji i działań Muzeum Historyczno- Etnograficznego (rozbudowa), • Wykorzystanie pracowników muzeum, jako prelegentów w instytucjach NGO itp., • Rozwijanie oferty jednostek kultury i wspieranie organizacji działających w obszarze kultury. 4.2. Stworzenie przyjaznych form komunikowania się samorządu z mieszkańcami: • Wprowadzenie systemu „Drzwi otwarte” w starostwie dla kontaktu dyżurujących specjalistów z mieszkańcami, • Stworzenie interaktywnego portalu internetowego z dyżurującymi przedstawicielami starostwa. 4.3. Rozwój edukacji dorosłych: • Rozwój funkcji tzw. Uniwersytetów III Wieku, • Rozwój placówek kształcących dorosłych (przekwalifikowanie, uzupełniania wykształcenia), • Rozwój e-learningu, • Przeprowadzanie cyklicznych warsztatów dokształcających nauczycieli w oparciu o np. CEN w Gdańsku. 4.4. Podniesienie poziomu edukacji ponadgimnazjalnej, a szczególnie zawodowej i dopasowanie kształcenia do potrzeb biznesu w regionie: • Dofinansowanie ofert przeszkoleń zawodowych przez PUP Chojnice, • Analiza rzeczywistych potrzeb kształcenia zawodowego i zmiana kierunków kształcenia w szkołach zawodowych, 16 | S t r o n a Prognoza oddziaływania na środowisko Strategii Rozwoju Powiatu Chojnickiego do roku 2025 • Dokształcanie nauczycieli zawodu, • Opracowanie i wdrożenie innowacyjnej edukacji opierającej się na wzroście kompetencji uczniów. 4.5. Poprawa bazy edukacyjnej i jej wyposażenia. • Wyposażenia edukacyjnego szkół (pracownie, pomoce dydaktyczne, biblioteki multimedialne itp.) • Rozwój bazy edukacyjnej i sportowej. − Budowa sal sportowych (Chojnice – II LO – ul. Świętopełka, ZSP - ul. Angowicka, T nr 2 – ul. Dworcowa, T nr 3 - ul. Sukienników, LO Czersk), − Modernizacja istniejących budynków oświatowych. 4.6. Wspieranie rozwoju szkolnictwa wyższego: • Elastyczna oferta zgodna z zapotrzebowaniem rynku pracy, • Lobbing na rzecz kierunków kształcenia. 4.7. Edukacja społeczeństwa w zakresie zarządzania kryzysowego: • Organizacja seminariów w zakresie j/w wygłaszanych w organizacjach pozarządowych, • Wydanie bezpłatnego poradnika na temat postępowania m.in. w sytuacjach kryzysowych. 4.8. Poprawa dostępności placówek publicznych dla osób niepełnosprawnych: • Analiza stanu budynków użyteczności publicznej powiatu pod względem dostępności dla osób niepełnosprawnych, • Dostosowanie ww. budynków do wymogów wynikających z analizy. 4.9. Zwiększenie dostępu mieszkańców powiatu do usług teleinformatycznych (Internet szerokopasmowy): • Wprowadzenie zakładki dla sektora NGO i gospodarczego na stronie internetowej starostwa, • Objęcie zasięgiem cyfrowego Internetu całego powiatu, • Zwiększenie zakresu spraw załatwianych przez e-urząd (szkoła, edukacja online). 4.10. Kreowanie pozytywnego wizerunku powiatu w regionie i wśród mieszkańców: • Identyfikacja znanych osób pochodzących z powiatu chojnickiego, • Mianowanie wybranych – wybitnych postaci ambasadorami powiatu. Cel strategiczny 5 Podniesienie poziomu życia mieszkańców powiatu chojnickiego. 5.1. Zacieśnienie współpracy międzypowiatowej i subregionalnej 17 | S t r o n a Prognoza oddziaływania na środowisko Strategii Rozwoju Powiatu Chojnickiego do roku 2025 5.2. Zaktywizowanie samorządów gmin i powiatu do ściślejszej współpracy, z określeniem jednolitych zasad i obszarów współpracy: • Wspólne występowanie o dofinansowanie ze środków Unii Europejskiej itp., • Wspólne z gminami wykreowanie marki powiatu. 5.3. Zmniejszenie poziomu bezrobocia, do co najmniej średniego w województwie pomorskim: • Intensyfikacja pracy Powiatowego Urzędu Pracy w Chojnicach. 5.4. Przeciwdziałanie trendowi ucieczki ludzi wykształconych do okolicznych aglomeracji: • Umożliwienie mieszkańcom szybszego dojazdu do pracy 5.5. Przeciwdziałanie patologiom społecznych: • Wprowadzenie obowiązkowych zajęć w szkołach ponadgimnazjalnych z zakresu przeciwdziałania nikonityzmowi, narkomanii i alkoholizmowi. 5.6. Rozwój infrastruktury rekreacyjno – sportowej dla zagospodarowania aktywności mieszkańców. 5.7. Zwiększenie bezpieczeństwa obywateli i poziomu ochrony mienia: • Doposażenie Powiatowej Stacji Sanitarno-epidemiologicznej, • Rozwój systemu Rat. Med. W powiecie C P Ratunkowego, • Remont siedziby KP Policji. 5.8. Rozszerzenie zakresu funkcjonowania szpitala powiatowego: • Rozbudowa szpitala i tworzenie nowych oddziałów, rozbudowa kardiologii, diabetologii i in. 5.9. Kreowanie współodpowiedzialności za własne zdrowie poprzez permanentną edukację mieszkańców: • Wprowadzenie edukacji zdrowotnej do wszystkich szkół powiatowych, • Zamówienie cyklu referatów wygłaszanych w organizacjach pozarządowych i na Uniwersytetach III Wieku, • Organizowanie cykliczne imprez na terenie powiatu o odpowiedzialności za własne zdrowie. 5.10. Rozwój opieki dla osób starszych i obłożnie chorych: • Wdrożenie systemów opieki domowej. 18 | S t r o n a Prognoza oddziaływania na środowisko Strategii Rozwoju Powiatu Chojnickiego do roku 2025 2.4 Analiza i ocena Strategii z punktu widzenia celów ochrony środowiska ustanowionych na szczeblu krajowym i regionalnym 2.4.1 Polityka Ekologiczna Państwa na lata 2009-2012 z perspektywą do roku 2016 Dokument ten zawiera spis podstawowych celów, które należy realizować w dziedzinie polityki ekologicznej Polski. Wyznaczono podstawowe kierunki działań systemowych takie jak: • Uwzględnienie zasad ochrony środowiska w strategiach sektorowych, • Aktywizacja rynku na rzecz ochrony środowiska, • Zarządzanie środowiskowe, • Udział społeczeństwa w działaniach na rzecz ochrony środowiska, • Rozwój badań i postęp techniczny, • Odpowiedzialność za szkody w środowisku, • Aspekt ekologiczny w planowaniu przestrzennym. Dodatkowo omówiono stany wyjściowe oraz określono cele średniookresowe i kierunki działań w zakresie: • Ochrony przyrody, • Ochrony i zrównoważonego rozwoju lasów, • Racjonalnego gospodarowania zasobami wodnymi, • Ochrony powierzchni ziemi, • Gospodarowania zasobami geologicznymi, • Jakości powietrza, • Ochrony wód, • Gospodarki odpadami, • Oddziaływania hałasu i pól elektromagnetycznych, • Substancji chemicznych w środowisku. Zapisy Strategii Rozwoju Powiatu Chojnickiego do roku 2025 są spełnieniem zapisów Polityki Ekologicznej Państwa. Zadania, które będą ich spełnieniem to między innymi: • Wspieranie procesu opracowania i aktualizacji planów zagospodarowania przestrzennego gmin powiatu, • Ochrona wysokich walorów przyrodniczych powiatu poprzez realizację zintegrowanych programów ochrony walorów przyrodniczych z wykorzystaniem nowoczesnych technik promocji obszaru, 19 | S t r o n a Prognoza oddziaływania na środowisko Strategii Rozwoju Powiatu Chojnickiego do roku 2025 • Koordynacja działań w obrębie gospodarki odpadami stałymi na terenie powiatu poprzez rozwój systemów zbiórki i utylizacji dotyczących odpadów niebezpiecznych. 2.4.2 Narodowe Strategiczne Ramy Odniesienia na lata 2007-2013 (NSRO) Założenia tego dokumentu realizują w latach 2007-2013 na terenie Polski cele polityki spójności Unii Europejskiej. NSRO prezentuje strategię rozwoju społeczno – gospodarczego kraju, w tym cele polityki spójności. Głównym celem Narodowych Strategicznych Ram Odniesienia jest: tworzenie warunków dla wzrostu konkurencyjności gospodarki polskiej opartej na wiedzy i przedsiębiorczości zapewniającej wzrost zatrudnienia oraz wzrost poziomu spójności społecznej, gospodarczej i przestrzennej. Zadania zawarte w Strategii Rozwoju Powiatu Chojnickiego do roku 2025 są komplementarne z działaniem 5.4. Narodowych Strategicznych Ram Odniesienia Wzrost konkurencyjności polskich regionów i przeciwdziałanie ich marginalizacji społecznej, gospodarczej i przestrzennej” (cel 5.4.5). Wśród dominujących zadań należy wymienić: • Pełniejsze wykorzystanie potencjału endogenicznego największych ośrodków miejskich, • Przeciwdziałanie marginalizacji i peryferyzacji obszarów problemowych, • Wspomaganie rozwoju współpracy terytorialnej. Cele te i zadania znalazły swoje odbicie również w zapisach Strategii Rozwoju Powiatu Chojnickiego do roku 2025. 2.4.3 Strategia Rozwoju Województwa Pomorskiego 2020 Zapisy Strategii Rozwoju Powiatu Chojnickiego do roku 2025 są spełnieniem, w zakresie ochrony środowiska, zapisów Strategii Rozwoju Województwa Pomorskiego 2020, głównie w zakresie: • Bezpieczeństwo i efektywność energetyczna (wysoki poziom wykorzystania odnawialnych źródeł energii, głównie w układzie generacji rozproszonej, lepsza, jakość powietrza, wysoka świadomość społeczeństwa nt. konieczności racjonalizacji zużycia energii oraz wpływu energetyki, na jakość środowiska i warunki życia, a także powszechne postawy prosumenckie), • Dobry stan środowiska (sprawne działanie kompleksowych systemów zagospodarowania odpadów komunalnych; racjonalna struktura przestrzenna 20 | S t r o n a Prognoza oddziaływania na środowisko Strategii Rozwoju Powiatu Chojnickiego do roku 2025 obszarów chronionych i mniejsza presja inwestycyjna na obszarach o szczególnym znaczeniu dla zachowania zasobów przyrodniczych i ciągłości powiązań ekologicznych; plany ochrony dla różnych form ochrony przyrody, zachowane zasoby (w tym różnorodność biologiczna) oraz walory przyrodnicze i krajobrazowe; większa świadomość społeczna w zakresie potrzeb ochrony środowiska). 2.4.4 Plan Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Pomorskiego Zapisy tego dokumentu również uwzględniają potrzebę ochrony środowiska na terenie miast województwa pomorskiego. Zadania zapisane w Strategii Rozwoju Powiatu Chojnickiego będą spełnieniem następujących zapisów PZPWP: • Utrzymanie istniejących form ochrony przyrody oraz dążenie do poprawy ciągłości przestrzennej systemu obszarów chronionych i powiązań ekologicznych, • Zapewniających trwałość i różnorodność gatunkową zasobów biosfery oraz stabilność procesów przyrodniczych, • Zachowanie i racjonalne gospodarowanie zasobami środowiska przyrodniczego (abiotycznego – kopaliny, gleby, wody, powietrze i biotycznego – bioróżnorodność), kształtującymi, jakość przestrzeni, warunki życia i zrównoważony rozwój regionu ze szczególnym uwzględnieniem rekreacji i turystyki, • Optymalizacja sieci obiektów i urządzeń edukacji, ochrony zdrowia, kultury i sportu, • Kształtowanie przestrzeni rolniczej w sposób sprzyjający prowadzeniu gospodarki rolnej dostosowanej do predyspozycji użytkowych obszaru i pojemności środowiska naturalnego. 3 Analiza stanu środowiska naturalnego na terenie powiatu chojnickiego Powiat chojnicki położony jest w południowej części województwa pomorskiego. Od zachodu powiat graniczy z powiatami człuchowskim i bytowskim, od południa – z powiatami sępoleńskim i tucholskim (województwo kujawsko-pomorskie), od wschodu – z powiatem starogardzkim, a od północy – z powiatem kościerskim. Rysunek 1 Położenie powiatu chojnickiego 21 | S t r o n a Prognoza oddziaływania na środowisko Strategii Rozwoju Powiatu Chojnickiego do roku 2025 Źródło: Targeo AutoMapa 22 | S t r o n a Prognoza oddziaływania na środowisko Strategii Rozwoju Powiatu Chojnickiego do roku 2025 Rysunek 2 Powiat Chojnicki Źródło: strona internetowa Starostwa Powiatowego w Chojnicach W skład Powiatu Chojnickiego wchodzą następujące gminy: • Gmina Miejska Chojnice • Gmina Wiejska Chojnice • Gmina Wiejska Konarzyny • Gmina Miejsko-wiejska Czersk • Gmina Miejsko-wiejska Brusy Całkowita powierzchnia powiatu to 1.364,25 km2 Powiat chojnicki wg. klasyfikacji fizycznogeograficznej Kondrackiego leży we wschodniej części makroregionu Pojezierza Południowo-pomorskiego, na terenach następujących mezoregionów: • Bory Tucholskie (wschodnia i środkowa część powiatu), • Równina Charzykowska (zachodnia część powiatu), • Pojezierze Krajeńskie (południowe krańce powiatu). Rzeźba terenu powiatu chojnickiego jest urozmaicona i typowa dla pojezierza południowopomorskiego. Dominującą formą geomorfologiczną występującą na tym obszarze jest równina sandrowa poprzecinana rynnami i dolinami. W południowej części powiatu znajdują się wysoczyzny morenowe faliste z lokalnie występującymi pagórkami i wzgórzami morenowymi. 23 | S t r o n a Prognoza oddziaływania na środowisko Strategii Rozwoju Powiatu Chojnickiego do roku 2025 4 Analiza i ocena aktualnego stanu środowiska oraz potencjalnych jego zmian w przypadku braku realizacji celów zawartych w Strategii 4.1 Powietrze atmosferyczne i klimat Jakość stanu powietrza na danym terenie wpływa przede wszystkim na komfort i bezpieczeństwo życia ludzi. Jest to jeden z najważniejszych czynników warunkujących prawidłowy rozwój dzieci i młodzieży. Zanieczyszczenia powietrza prowadzą między innymi do osłabienia układu odpornościowego oraz wielu chorób układu oddechowego i krwionośnego. Monitoring stanu powietrza atmosferycznego zapewnia kontrolę nad jego, jakością i poprawą w rejonach, w których występuje nadmierna emisja zanieczyszczeń. Za pomocą rocznych obserwacji, jakości stanu powietrza można określić strefy nadmiernej emisji, oraz monitorować bezpośrednie źródła zanieczyszczenia. Klasyfikację, jakości stanu powietrza atmosferycznego prowadzi się według kryteriów dla: • ochrony zdrowia, • ochrony roślin. Na terenie powiatu chojnickiego nie występują żadne znaczące źródła powodujące zanieczyszczenie powietrza atmosferycznego. Zanieczyszczenie ujęte w danych statystycznych GUS za rok 2012 kształtują się na poziomie: • 20 Mg/rok - emisja zanieczyszczeń pyłem ogółem z zakładów szczególnie uciążliwych, • 50 Mg / rok - emisja zanieczyszczeń gazowych ogółem z zakładów szczególnie uciążliwych. Zanieczyszczenia powietrza są w głównej mierze zanieczyszczeniami przenoszonymi z sąsiednich miast - głównie miasta Gdańsk i powiatu kwidzyńskiego. Pomiary stanu, jakości powietrza atmosferycznego na terenie powiatu chojnickiego mają charakter pasywny, a wartości określone w danych statystycznych mają charakter pośredni. Punkty, według których określane jest zanieczyszczenie na terenie powiatu znajdują się 6 punktów tj: • miasto Chojnice - 2 punkty, • gmina Chojnice – 1 punkt, • gmina Brusy – 1 punkt, • gmina Czersk- 1 punkt, • gmina Konarzyny - 1 punkt. 24 | S t r o n a Prognoza oddziaływania na środowisko Strategii Rozwoju Powiatu Chojnickiego do roku 2025 Rysunek 3 Lokalizacja stacji pomiarowych powietrza atm. w powiecie chojnickim w 2012 r Źródło: Raport o stanie środowiska naturalnego w województwie pomorskim w 2012 roku Tabela 1 Klasyfikacja powiatu chojnickiego w 2012 r. ze względu na poszczególne zanieczyszczenia pod kątem ochrony zdrowia PL2202 strefy chojnicki) strefy (w tym powiat Kod Strefa pomorska Nazwa Klasy dla poszczególnych zanieczyszczeń w obszarze strefy SO2 NO2 CO PM10 PM2,5 C6H6 Pb As Cd Ni B(a)P O3 A A A C B A A A A A C A Uwagi niedotrzymane poziomy dla pyłu PM10 / niedotrzymane poziomy docelowe (2013r.) benzo(a)pirenu / niedotrzymane poziomy dla ozonu w przypadku celów długoterminowych (2020r.) Źródło: Raport o stanie środowiska naturalnego w województwie pomorskim w 2012 roku. Powiat chojnicki sklasyfikowano w oparciu o wyniki pomiarów pasywnych. Niedotrzymanie poziomów pod kątem ochrony zdrowia dotyczy: • Pyłu zawieszonego PM10 - klasa C, • Pyłu zawieszonego PM2,5 - klasa B, • Benzo(a)pieren - klasa C, 25 | S t r o n a Prognoza oddziaływania na środowisko Strategii Rozwoju Powiatu Chojnickiego do roku 2025 • Ozon O3 (określony, jako AOT40) - klasa A, • Ozon O3 (określony, jako AOT40) pod kątem ochrony roślin - klasa D2. Wśród istniejących zagrożeń, dla jakości powietrza atmosferycznego na terenie powiatu należy wymienić: • zbiorowe i zakładowe kotłownie opalane węglem kamiennym lub brunatnym, • zakłady, które w trakcie procesu produkcyjnego stosują rozpuszczalniki organiczne, • problem tzw. „niskiej emisji”. Jest to emisja z punktowych źródeł np. budynków jednorodzinnych. Zjawisko „niskiej emisji” dotyczy najczęściej wsi lub małych miejscowości o zwartej zabudowie, gdzie nie ma odpowiednich ciągów powietrza, • emisja niezorganizowana – wprowadzanie zanieczyszczeń bez pośrednictwa przeznaczonych do tego celów środków technicznych, • emisja ze źródeł powierzchniowych – emisja z układu komunikacyjnego – zły stan nawierzchni dróg, zbyt duży ruch w centach miast, zły stan techniczny samochodów, brak obwodnic – wszystkie te rzeczy przyczyniają się do pogarszania jakości powietrza. • spalanie paliwa o złej jakości. Zaplanowane do realizacji zadania w ramach Strategii Rozwoju Powiatu Chojnickiego do roku 2025 wpłyną korzystnie na polepszenie, jakości powietrza na terenie powiatu, głównie poprzez: • odnowę techniczną dróg powiatowych (spadek ilości emisji, ograniczenie pylenia), • powiększenie powierzchni obszarów chronionych (ograniczenie spalin na terenach pod ochroną), • promocję alternatywnych i systemowych źródeł energii (zmniejszenie zjawiska niskiej emisji). 4.2 Wody powierzchniowe i podziemne Powiat chojnicki znajduje się w dorzeczu rzeki Wisły, w obszarze dwóch zlewni II rzędu • Zlewnia Rzeki Brdy (Nr 236) • Zlewnia Rzeki Wdy (Nr 237b) Obszar powiatu chojnickiego znajduje się w większej części w granicach zlewni Rzeki Brdy. Powierzchnia dorzecza zlewni obejmuje obszar 4629 km2 Długość rzeki L=238 km 26 | S t r o n a Prognoza oddziaływania na środowisko Strategii Rozwoju Powiatu Chojnickiego do roku 2025 Tabela 2 Główne dopływy Brdy Nazwa dopływu; brzeg lewy - L, prawy - P Odcinek Odcinek górny Modra Struga (P), Ruda (P), Silnica (P) Odcinek środkowy (wytłuszczone na terenie powiatu) Lipczynka (L), Prądzona (L), Chocina (L) Zbrzyca (L), Raciąska Struga (P),Orla Struga (L) Czernicki Rów (L) Czerska Struga (L), Bielska Struga(L) Kicz (P), Ruda (Stążka) (L), Szumionka (L),Kamionka (P), Bysławska Struga (L), Sępolna (P), Lucimska Struga (P), Krówka (P), Sucha (L), Odcinek dolny (od Tucholi) Graniczna Struga (L), Borzenkowska Struga (z Kotomierzanką) (L), Kanał Bydgoski (P) Źródło: Aktualizacja powiatowego programu ochrony środowiska pn. „Strategia rozwoju Powiatu Chojnickiego, zgodnie z zaleceniami AGENDY 21” Zlewnia Rzeki Wdy zbiera wody powierzchniowe z północnej części gminy Czersk oraz wschodniego fragmentu gminy Brusy. Powierzchnia dorzecza zlewni obejmuje obszar 2325,2 km2 Długość rzeki L=198 km Tabela 3 Główne dopływy Wdy Nazwa dopływu ( brzegi: lewy - L, prawy - P) Odcinek górny Trzebiocha (L; Borowa, Pilica, Graniczna); Odcinek środkowy Niechwaszcz (P; Korzenica, Parzenica); Wieprzyk (P); Zelgoszczówka (L); dopływ z jez. Słonego (L; jez. Kałębie i Czarne); Prusina (P; dopływ z jez. Okonińskiego); (wytłuszczony na terenie powiatu) Odcinek dolny Sobina (L); dopływ spod m. Lniano (P); dopływ z jez. Stelchno (L); Wyrwa (P); Źródło: Aktualizacja powiatowego programu ochrony środowiska pn. „Strategia rozwoju Powiatu Chojnickiego, zgodnie z zaleceniami AGENDY 21” Obszar powiatu chojnickiego charakteryzuje się dużą zasobnością cieków i zbiorników wodnych. Jest pod tym względem bardzo zróżnicowany. Występują na nim wody płynące, akweny naturalne i sztuczne, oraz tereny podmokłe i zabagnione. W stosunku do całkowitej powierzchni gminy, wody zajmują około 4,6% ogólnej powierzchni. Największe cieki wodne to rzeka Brda i Wda. Do naturalnych cieków wodnych w granicach powiatu należą: • rzeka Chocina, ujście do j. Karsińskiego w zlewni rzeki Brdy, 27 | S t r o n a Prognoza oddziaływania na środowisko Strategii Rozwoju Powiatu Chojnickiego do roku 2025 • Czerska Struga, ujście do rzeki Brdy, • Raciąska Struga, ujście do rzeki Brdy, • Suska Struga, ujście do do Raciąskiej Strugi, • rzeka Niechwaszcz, ujście do rzeki Wdy, • rzeka Zbrzyca, ujście do jeziora Witoczno w zlewni rzeki Brdy, • rzeka Kłonecznica, ujście do rzeki Zbrzycy, • rzeka Mlusina, ujście do rzeki Zbrzycy, • rzeka Parzenica, ujście do rzeki Niechwaszcz, • rzeka Korzenica, ujście do Parzenicy, • Struga Jarcewska, ujście do jeziora Charzykowskiego, • Struga Siedmiu Jezior, ujście do jeziora Charzykowskiego w zlewni rzeki Brdy, • Kulawa, ujście do rzeki Zbrzycy, • Orla Struga, ujście do jeziora Łąckiego w zlewni rzeki Brdy, • Struga Czerwonka, ujście do jeziora Charzykowskiego w zlewni rzeki Brdy, • Klaskawska Struga, ujście do Czerskiej Strugi, • Rów Czernicki, ujście do jeziora Dybrzk w zlewni rzeki Brdy, Ponadto w charakterystyce zlewni wód powierzchniowych na terenie powiatu, w gminie Czersk, przepływają kanały: • Wielki Kanał Brdy, • Kanał Wdy, • Kanał Niechwaszczy. Pozostałe cieki wodne stanowią mniejsze rzeczki, kanały oraz rowy melioracyjne. Jakość wód Rzeki Brdy na terenie powiatu jest zróżnicowana. Ma na nią wpływ stan czystości jej naturalnych dopływów. Jakość wód rzeki Brdy w zakresie stanu sanitarnego odpowiada w większości II klasie. Zakwalifikowanie niektórych odcinków do III klasy czystości ma charakter punktowy spowodowany lokalnymi zanieczyszczeniami. Jakość dopływów Brdy na obszarze powiatu Chojnickiego jest także zróżnicowana: • rzeka Chocina (gmina Konarzyny) - II klasa czystości; • dolny odcinek rzeki Zbrzycy (gminy Brusy i Chojnice)- III klasa czystości; • rzeka Kamionka – brak danych • Raciąska Struga – brak danych • Czerska Struga – brak danych • Struga Jarcewska i wiele innych mniejszych cieków wodnych – brak danych. 28 | S t r o n a Prognoza oddziaływania na środowisko Strategii Rozwoju Powiatu Chojnickiego do roku 2025 Rzeka Wda przepływa przez wschodni kraniec gminy Czersk. Zasilana jest ona na terenie powiatu chojnickiego wodami rzek Niechwaszcz i Kanału Wdy. Rzeka Niechwasz jest obok Zbrzycy głównym ciekiem północno-wschodniej części powiatu i jest zasilana wodami: Parzenicy, Korzenicy i Kanału Niechwaszcz. Jakość wód rzeki Niechwaszcz na większości odcinka przepływającego przez powiat jest pozaklasowa z wyjątkiem górnego i ujściowego odcinka należących do III klasy. Wody badanych rzek były na ogół wysoko natlenione, zawierały niskie lub nieco podwyższone ilości zawiesiny, substancji nieorganicznych i biogennych (azotu i fosforu). O ich gorszej jakości decydował natomiast poziom materii organicznej, zwłaszcza trudniej rozkładającej się. W porównaniu do lat 90-tych w większości punktów kontrolnych jakość wód powierzchniowych uległa poprawie. Obniżeniu uległy zanieczyszczenia wód substancjami organicznymi i mineralnymi oraz związkami biogennymi, głównie azotem. Stany jednolitych części wód (jcw) dla Województwa Pomorskiego: • elementy biotyczne: o 58,8% dobre, o 17,6% umiarkowane, o 11,8% słabe, o 11,8 bardzo dobre. • elementy fizykochemiczne: o 47% bardzo dobre, o 47% dobre, o 6% poniżej dobrego. • stan chemiczny: o 100% dobry • stan/potencjał ekologiczny: o 70,6% dobry i powyżej dobrego, o 17,6% umiarkowany, o 11,8% słaby. Opracowano wg monitoringu diagnostycznego za rok 2012. Na terenie powiatu chojnickiego znajduje się 138 jezior, o powierzchni przekraczającej 1ha każde. Do największych zbiorników należy przepływowe Jezioro Charzykowskie o powierzchni 1368,8 ha zasilane przez rzekę Brdę. 29 | S t r o n a Prognoza oddziaływania na środowisko Strategii Rozwoju Powiatu Chojnickiego do roku 2025 Drugi największy zbiornik wodny to Jezioro Karsińskie o powierzchni 678,9 ha zasilane przez rzeki Brdę i Chocinę. Po przebadaniu jakości wód w jeziorach województwa stwierdzono: na 184 przebadane zbiorniki aż 89 znalazło się w II klasie czystości, 14 w I klasie i 59 w III klasie. Tylko w 19 jeziorach jakość wody została określona jako pozaklasowa. Również badania jakości wód w jeziorach były lepsze w porównaniu z latami 90-tymi. Jeziora powiatu chojnickiego to głównie jeziora typu morenowego i wytopiskowego. Wśród nich występują zagubione wśród lasów oligotroficzne (ubogie w związki pokarmowe) jeziora lobeliowe o krystalicznie czystej wodzie (np.: Głuche, Nierybno, Gacno Wielkie i Gacno Małe). Dodatkowo występują również małe jeziorka dystroficzne o wodzie obfitującej w związki humusowe, rozsiane wśród bagien i torfowisk. Do największych jezior na terenie powiatu należą: 1 ) J. Charzykowskie, gmina Chojnice, (1368,8 ha i głębokość do 30,5m); – II klasa czystości, 2) J. Karsińskie, gmina Chojnice, (pow. 678,9 ha i głębokość do 27,1 m) jezioro przepływowe, - część wschodnia - III klasa czystości, część zachodnia II klasa, 3) J. Kruszyńskie, gmina Brusy (461,3 ha), II klasa czystości, 4) J. Somińskie, gmina Brusy (433,1 ha), II klasa czystości, 5) J. Ostrowite – Józefowo (obszar PNBT), gmina Chojnice, (272,3 ha, głębokość do 43 m) – I klasa czystości, 6) J. Dybrzk, gmina Brusy, (216,5 ha); jezioro przepływowe, II klasa czystości, 7) J. Trzemeszno, gmina Brusy (184,2 ha), III klasa 8) J. Śpierewnik, gmina Chojnice, (pow. 138,9 ha i głębokość do 14m) jezioro odpływowe, III klasa czystości, 9) J. Skąpe, gmina Brusy (132,2 ha), przepływowe, II klasa czystości, 10) J. Łąckie, gmina Brusy (126,7 ha), przepływowe, II klasa czystości, 11) Zbiornik w Mylofie, gmina Czersk (120,0 ha), 12) J. Witoczno, gmina Chojnice, (pow. 101,2 ha, głębokość do 6,8m), przepływowe, II klasa czystości, 13) J. Płęsno, gmina Brusy (94,8 ha), II klasa, 14) J. Głuche Duże, gmina Brusy, (86,5 ha), II klasa 15) J. Śluza, gmina Chojnice, (pow. 76,1 ha i głębokość do 6m), jezioro odpływowe, II klasa czystości, 16) J. Nierostowo, gmina Konarzyny (69,36 ha), III klasa, 30 | S t r o n a Prognoza oddziaływania na środowisko Strategii Rozwoju Powiatu Chojnickiego do roku 2025 17) J. Młosino Wielkie, gmina Brusy (66 ha), 18) J. Milachowo, gmina Brusy (64,7 ha), III klasa, 19) J. Kosobudno, gmina Brusy (58,5 ha), II klasa, 20) J. Parzyn, gmina Brusy (52,9 ha), II klasa, 21) J. Jeleń 48,2 ha (obszar PNBT), 22) J. Płęsno 46,04 ha (obszar PNBT), 23) J. Gardliczno, gmina Brusy (44,5 ha), I klasa, 24) J. Leśno Górne, gmina Brusy (44,2 ha), 25) J. Wysokie, gmina Chojnice, (pow. 42,0 ha i głębokość do 19 m), II klasa czystości, 26) J. Wieckie, gmina Czersk (40 ha), 27) J. Ostrowite, gmina Czersk (40 ha), 28) J. Leśno Dolne, gmina Brusy (39,5 ha), 29) J. Warszyn, gmina Brusy (35,2 ha), 30) J. Żychce, gmina Konarzyny (30,08 ha, 31) J. Zmarłe, gmina Brusy (29,6 ha), II klasa, 32) J. Niedźwiedź, gmina Chojnice (pow.28,4 ja i głębokość do 8,3m) I klasa czystości, 33) J. Wielkie Krzywce 28,36 ha (PNBT), 34) J. Zielone Duże, gmina Konarzyny (23,67 ha), 35) J. Głuche Małe, gmina Brusy (22,5 ha), II klasa, 36) J. Świdno, gmina Czersk (18,5 ha), 37) J. Wegner, gmina Chojnice (pow. 8,5 ha, głębokość do 3,5 m), przepływowe,– poza klasowe, 38) J. Ostrowite k/Lichnów. 31 | S t r o n a Prognoza oddziaływania na środowisko Strategii Rozwoju Powiatu Chojnickiego do roku 2025 Rysunek 4 Ocena stanu powierzchniowych wód płynących w ramach monitoringu diagnostycznego prowadzonego na obszarze powiatu chojnickiego w 2012 roku Źródło: Raport o stanie środowiska naturalnego w województwie pomorskim w 2012 roku. Na terenie powiatu znajdują się dwa główne zbiorniki wód podziemnych (GZWP). Tabela 4 Parametry GZWP występujących na terenie powiatu Średnia Nr GZWP Typ Nazwa GZWP Wiek skał ośrodka Powierzchnia GZWP 2 [km ] głębokość ujęć Zasoby dyspozycyjne 3 [tys. m /d] [m] 121 Zbiornik międzymorenowy Czersk porowy 128 Zbiornik międzymorenowy Ogorzeliny porowy Qm Qm 10-50 50 50 20 Źródło: Państwowy Instytut Geologiczny w Warszawie (stan na dn. 31 stycznia 2003) Rysunek 5 Lokalizacja Głównych Zbiorników 32 | S t r o n a Prognoza oddziaływania na środowisko Strategii Rozwoju Powiatu Chojnickiego do roku 2025 Źródło: Mapa Głównych Zbiorników Wód Podziemnych wg PGI (Państwowego Instytutu Geologicznego) Wody podziemne, na omawianym terenie, zaliczone zostały do klasy III – zadawalająca jakość. Badania ich jakości przeprowadzone zostały w dwóch punktach na terenie powiatu chojnickiego: w ramach krajowej sieci monitoringu wód podziemnych w punkcie monitoringowym w Czernicy oraz w punkcie monitoringu regionalnego w miejscowości Funka k. Chojnic. Wszystkie wody poziemne z poziomu trzecio- i czwarto-rzędowego nie podlegają wpływom zanieczyszczeń antropogenicznych. Jedynie podwyższone wartości dotyczyły zawartości żelaza i manganu – co jest cechą charakterystyczną wód wgłębnych na młodoglacjalnych obszarach pojeziernych, wynikającą z czynników naturalnych. Tabela 5 Klasyfikacja wód podziemnych województwa pomorskiego badanych w 2012 roku w ramach monitoringu operacyjnego realizowanego przez WIOŚ w Gdańsku Miejscowość Chojnice ujęcie miejskie Funka - ujęcie miejskie Głębokość (m)/ Zwierciadło Gmina Stratygrafia/ Izolacja Klasyfikacja w przekroju Chojnice Q-Tr 34 II Chojnice Q 11 II 33 | S t r o n a Prognoza oddziaływania na środowisko Strategii Rozwoju Powiatu Chojnickiego do roku 2025 Funka - ujęcie miejskie Lichnowy wodociąg miejski Czersk - ujęcie miejskie Chojnice Trol 175 II Chojnice Q 24 II Czersk Q 45 II Źródło Raport o stanie środowiska naturalnego w województwie pomorskim w 2012 roku W ramach Strategii nie zostały zaplanowane zadania związane z gospodarką wodną na terenie powiatu chojnickiego, w związku z czym sytuacja w tej dziedzinie nie ulegnie zmianom. 4.3 Powierzchnia ziemi Powiat chojnicki położony jest w północnej części Polski, na terenie województwa pomorskiego. Swoją powierzchnią obejmuje 1364,2 km2. Ponad połowę gruntów na terenie powiatu to lasy i grunty leśne. Na drugim miejscu znajdują się użytki rolne. Bardzo duża lesistość sprzyja planowanym inwestycjom związanym z promocją regionu oraz rozwojem turystyki. Tabela 6 Struktura gruntów Wyszczególnienie Ogółem [ha] % Ogółem 136,421 100,00 Użytki rolne 51,704 37,90 Grunty zabudowane i zurbanizowane 3,956 2,90 Lasy i grunty leśne 71,621 52,50 Grunty pod wodami 6,275 4,60 Nieużytki 2,456 1,80 Pozostałe 0,409 0,30 Źródło: Program Ochrony Środowiska Strategia Rozwoju Powiatu Chojnickiego do roku 2025 zakłada: • wspieranie procesu opracowania i aktualizacji planów zagospodarowania przestrzennego gmin powiatu, • rozwój rolnictwa, w tym ekologicznego, 34 | S t r o n a Prognoza oddziaływania na środowisko Strategii Rozwoju Powiatu Chojnickiego do roku 2025 • Zadania te powiększenie powierzchni obszarów chronionych. umożliwią z jednej ochronę powierzchni ziemi, jak również jej zagospodarowanie i użytkowanie zgodne z zasadą zrównoważonego rozwoju. Brak tych działań skutkowałby utratą cennych z punktu widzenia ochrony środowiska terytoriów, jak również samowolnemu przekształcaniu terenów. Plany zagospodarowania przestrzennego umożliwią wprowadzenie ładu zarówno architektonicznego jak i środowiskowego. 4.4 Środowisko przyrodnicze Położenie powiatu chojnickiego, jak również słabo rozwinięty przemysł na tym terenie spowodowały, że zdecydowana większość tego obszaru to tereny leśne lub pod wodami stojącymi lub też płynącymi. Dlatego też nie było braku przeciwskazań do ustanowienia licznych obszarów chronionych. Obecnie zajmują one prawie 60% całej powierzchni powiatu. Do najważniejszych zaliczyć należy: • Park Narodowy Bory Tucholskie – w środkowo - zachodniej części powiatu; • 12 rezerwatów przyrody (Nawionek, Jezioro Laska, Bagno Stawek, Ustronie, Piecki, Bór Chrobotkowy, Małe Łowne, Mętne, Kręgi Kamienne, Cisy nad Czerską Strugą, Dolina Kulawy i Moczadło) – tabela 32, • 2 parki krajobrazowe - Zaborski Park Krajobrazowy oraz fragment Tucholskiego Parku Krajobrazowego; • fragmenty 4 Obszarów Chronionego Krajobrazu – Północnego, Chojnicko- Tucholskiego, OChK Fragment Borów Tucholskich oraz OChK Okolice Jeziora Krępsko i Szczytno; • Obszar Specjalnej Ochrony Ptaków Natura 2000 PLB 220001- “Wielki Sandr Brdy”, “Bory Tucholskie”. SOO (6): “Sandr Brdy”,”Młosina Lubnia”, “Dolina Brdy i Chociny”, “Mętne”, “Nowa Brda”, “Ostoja Zapceńska”; • 226 pomników przyrody; • 184 użytków ekologicznych. Dodatkowo planuje się objęcie ochroną kolejnych, cennych z ekologicznego punktu widzenia, obszarów. Są wśród nich między innymi: Rezerwaty: • Dolina jezior rynnowych; • Dolina rzeki Kulawy; • Jezioro Moczadło; 35 | S t r o n a Prognoza oddziaływania na środowisko Strategii Rozwoju Powiatu Chojnickiego do roku 2025 • Buczyna nad Jeziorem Milachowo; • Leśno (archeologiczno-przyrodniczy): • Jezioro Warszyn; • Męcikał – Dystrofy; Obszary Natura 2000: • Ostoja Sandr Brdy – PLH 220026 • Bór Chrobotkowy – PLH 220004 • Młosino (Shadow List) oraz 48 powierzchnie, jako użytki ekologiczne – łąki, mokradła, śródleśne oczka wodne, zbiorowiska roślinne oczek wodnych, szuwarów, mokrych łąk oraz ostoje fauny w dolinach rzek i strug. W ramach Strategii planowane jest powiększenie istniejących już obszarów chronionych o nowe tereny. Dodatkowo założono również ustawiczną edukację ekologiczną obywateli oraz rozwój związków międzygminnych dla przeciwdziałania zagrożeniom ekologicznym. 4.5 Hałas Poziom hałasu odgrywa szczególne znaczenie w miejscowościach o ścisłej zabudowie. Wpływa on niekorzystnie na funkcjonowanie człowieka oraz stan zdrowia mieszkańców. Na terenie powiatu chojnickiego mamy do czynienia z dwoma źródłami hałasu: • hałas przemysłowy – pochodzący głównie z obiektów przemysłowych. Odgrywa on bardzo małe znaczenie ze względu na instalację nowoczesnych technologii ograniczających natężenie hałasu. Jednak w powiecie chojnickim, na podstawie uzyskanych informacji, występują przekroczenia poziomu hałasu spowodowane działaniem: − dwie wibroprasy kroczące do produkcji krawężników oraz jedna wibroprasa do produkcji kostki brukowej zakładu „DRO-BET” Musolf Firma Rodzinna w Chojnicach przy ul. Kościerskiej, − w przypadku planowania rozbudowy przemysłowej powiatu należy zadbać o odpowiednie odsunięcie stref przemysłowych od terenów zabudowy mieszkaniowej. • hałas komunikacyjny – odgrywa znaczącą rolę w kształtowaniu środowiska akustycznego miast. Spowodowany jest głównie dużą liczbą dróg wojewódzkich, powiatowych oraz gminnych. Nie bez znaczenia pozostaje stan tychże dróg, który kształtuje się na bardzo zróżnicowanym poziomie - od dobrego do niezadowalającego. Największe zagrożenie ze strony hałasu komunikacyjnego występuje w mieście Chojnice, 36 | S t r o n a Prognoza oddziaływania na środowisko Strategii Rozwoju Powiatu Chojnickiego do roku 2025 w którym krzyżuje się wiele dróg wojewódzkich i powiatowych. Największe przekroczenia dopuszczalnych poziomów hałasu odnotowuje się wzdłuż tych ciągów komunikacyjnych. Na potrzeby opracowania dokumentu pt. „Program ochrony środowiska przed hałasem na lata 2013 – 2017 z perspektywą na lata następne dla terenów poza aglomeracjami w województwie pomorskim, położonych wzdłuż odcinka drogi krajowej nr 22 Człuchów – Malbork (Przejście 3), której eksploatacja powoduje ponadnormatywne oddziaływanie akustyczne, określone wskaźnikami hałasu LDWN i LN” Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad w Gdańsku przeprowadziła badania poziomu hałasu dla drogi krajowej nr 22. Przez powiat chojnicki DK 22 przechodzi przez miejscowości Chojnice, Pawłówko, Rytel, Czersk i Łąg. Przekroczenie hałasu od granicy powiatu chojnickiego do miasta Chojnice na poziomie 10 dB. Na pozostałym obszarze powiatu przekroczenia hałasu między wartościami 5-10 dB zarówno po lewej i po prawej stronie drogi. Zadania przedstawione w Strategii Rozwoju Powiatu Chojnickiego do roku 2025 umożliwią zmniejszenie poziomu hałasu komunikacyjnego, głównie poprzez zaplanowane modernizacje dróg powiatowych. 4.6 Odpady Odpady komunalne na terenie powiatu chojnickiego są głównie poddawane unieszkodliwianiu przez składowanie na terenie 8 funkcjonujących składowisk odpadów innych niż niebezpieczne i obojętne. Są to głównie odpady takie jak odpady komunalne niesegregowane, odpady powstające w wyniku oczyszczania ścieków, odpady budowlane, odpady opakowaniowe i odpady powstające w przemyśle metalurgicznym. Na przestrzeni lat na terenie powiatu nastąpił wzrost odpadów zbieranych selektywnie przez konsekwentne wdrażanie przez wszystkie gminy powiatu Gminnych Planów Gospodarki Odpadami i zapisów wynikających z ustawy o Utrzymanie czystości i porządku w gminach. Wszystkie gminy prowadzą selektywną zbiórkę odpadów opakowaniowych (szkło 15.01.07, tworzywa sztuczne 15.01.02, papier 15.01.01 i metale 15.01.04). W gospodarstwach domowych prowadzona jest wstępna segregacja odpadów tzw. metodą „u źródła”. W zabudowie jednorodzinnej gromadzenie odpadów realizowane jest metodą „odboju bezpośredniego”. W 3 gminach tj. gmina Chojnice, Miasto Chojnice i gmina Czersk prowadzona jest dodatkowo zbiórka odpadów wielkogabarytowych. 37 | S t r o n a Prognoza oddziaływania na środowisko Strategii Rozwoju Powiatu Chojnickiego do roku 2025 Na terenie Gminy Miejskiej Chojnice występuje instalacja do termicznego przekształcania odpadów medycznych i weterynaryjnych w Szpitalu Specjalistycznym w Chojnicach. W ciągu ostatnich lat instalacja została zmodernizowana i wydzierżawiona. W ramach selektywnej zbiórki odbierane są również odpady niebezpieczne: baterie przez budynki użyteczności publicznej oraz przeterminowane leki przez wytypowane apteki. Prowadzona jest również na bardzo szeroką skalę edukacja ekologiczna w zakresie odpowiedniego zagospodarowywania i zbiórki odpadów. Realizowana jest ona w postaci wielu projektów i zadań organizowanych przez Fundacja Ekologiczna Ziemi Chojnickiej i Zaborskiej. Obecnie na terenie powiatu funkcjonuje również 17 instalacji do odzysku odpadów – są to przeważnie instalacje przyzakładowe. Neutralizowane są w nich następujące odpady: trociny, wióry, ścinki, drewno, płyta wiórowa, fornir, opakowania z papieru i tektury, opakowania z tworzyw sztucznych i tworzywa sztuczne, odpady z włókien tekstylnych, odpady z toczenia i piłowania żelaza oraz jego stopów, opakowania ze szkła, odpadowy toner drukarski, odpady z gospodarki leśnej, odpady kory i korka, odpady z produkcji pasz roślinnych, odpadowa tkanka zwierzęca, ustabilizowane komunalne osady ściekowe, osady z zakładowych oczyszczalni ścieków, odpadowa masa roślinna ( słoma, trawa, liście), natomiast poza instalacją: odpady betonu oraz gruz betonowy z rozbiórek i remontów, popioły lotne z torfu i drewna nie poddanego obróbce chemicznej, żużle, popioły paleniskowe i pyły z kotłów, tłuczeń torowy ( kruszywo). W ramach gospodarki odpadami na terenie całego powiatu chojnickiego pod uwagę wzięto również zagospodarowanie zużytego sprzętu elektrycznego, uruchomiono 7 oczyszczalni ścieków oraz dwie kompostownie. Jednym z celów Strategii jest: Koordynacja działań w obrębie gospodarki odpadami stałymi na terenie powiatu poprzez rozwój systemów zbiórki i utylizacji dotyczących odpadów niebezpiecznych. Cel ten realizowany będzie głównie poprzez edukację wszystkich mieszkańców oraz promocję selektywnego gospodarowania odpadami. Brak realizacji tego zadania spowodować mógłby umieszczanie odpadów niebezpiecznych w strumieniu odpadów komunalnych lub pozbywanie się ich np. poprzez tworzenie nielegalnych wysypisk śmieci w lasach. 4.7 Promieniowanie Źródłami promieniowania elektromagnetycznego na terenie powiatu chojnickiego są następujące elementy: • 27 stacji przekaźnikowych telefonii komórkowej, • elektroenergetyczne linie napowietrzne wysokich napięć (WN 110 kV); 38 | S t r o n a Prognoza oddziaływania na środowisko Strategii Rozwoju Powiatu Chojnickiego do roku 2025 • stacje elektroenergetyczne: o stacje transformatorowe WN 110 kV; o Główne Punkty Zasilające (GPZ) 110/15 kV • cywilne stacje radiowe o mocy około 10 W; • urządzenia nadawcze, diagnostyczne będące na wyposażeniu wojska, policji, straży pożarnej, pogotowia, (lotnictwa cywilnego), placówek naukowo – badawczych, zakładów przemysłowych. Oddziaływanie pól elektromagnetycznych na organizmy ludzkie nie jest dokładnie rozpoznane. Napowietrzne linie energetyczne nie powodują przekroczeń dopuszczalnych poziomów promieniowania w środowisku. W ramach Strategii nie zaplanowano żadnych zadań związanych z ograniczeniem promieniowania elektromagnetycznego. 4.8 Zabytki Na terenie powiatu występują następujące zabytki: CHOJNICE KOŚCIÓŁ p.w. Ścięcia Św. Jana, gotycki, ceglany, wznoszony od 2. ćw. XIV w. do ok. 1360 r., barokizowany w latach 1733 i 1751-61, regotyzowany w 1890 i 1924 r., odbudowany po 1945 r.; halowy z neogotyckim sklepieniem i wtopioną wieżą frontową, nadbudowaną na przełomie XV/XVI w. ZESPÓŁ POJEZUICKI barokowy: KOŚCIÓŁ p.w. Zwiastowania Najświętszej Marii Panny, zbudowany w latach 1733- 44, arch. Jan Zelner; dwuprzęsłowa hala emporowa, z dwuwieżową fasadą. We wnętrzu polichromia barokowa, wykonane w 1742 r. przez Franciszka Häflicha. KOLEGIUM od północy, zbudowane w latach 1744-55, przebudowane na początku XIX w.; złożone z dwóch piętrowych skrzydeł. Aula od wschodu, neorenesansowa, z1863 r. Dawny ZESPÓŁ KLASZTORNY poaugustiański, barokowy, zbudowany w latach 1786-94: KOŚCIÓŁ, przebudowany w latach 1822-23 i 1957; pierwotnie zapewne jednonawowy, z wieżą frontową. KLASZTOR od strony północnej całkowicie przebudowany. 39 | S t r o n a Prognoza oddziaływania na środowisko Strategii Rozwoju Powiatu Chojnickiego do roku 2025 RATUSZ neogotycki, zbudowany w latach 1902-04; piętrowy, na rzucie litery L, z ryzalitem środkowym, zwieńczonym monumentalnym, trójkątnym szczytem ze sterczynami. STAROSTWO, styl eklektyczny, zbudowane w latach 1891-92, arch. Ende i Bockman, rozbudowane w 1914 r.; piętrowe o złożonej bryle, na rzucie litery L. ZABUDOWA MIEJSKA: domy murowane z końca XVIII i 1. poł. XIX w., późnobarokowe i klasycystyczne, zachowane m.in. przy Rynku i ul. 31 Stycznia; kamienice z 2. poł. XIX i początku XX w., w różnych stylach, zachowane m.in. przy pl. Jagiellońskim, ul. Kościuszki i Mickiewicza. MURY MIEJSKIE, gotyckie, z kamienia łamanego i cegły, zbudowane ok. poł. XIV w., wielokrotnie remontowane, rozbierane od ok. 1838 r. Zachowane fragmenty, z dziewięcioma prostokątnymi basztami i bramą Człuchowską, sześciokondygnacjową. W basztach i bramie Muzeum Historyczno-Etnograficzne. BRUSY KOŚCIÓŁ pw. Wszystkich Świętych w Brusach. Monumentalna świątynia zbudowana w latach 1876-1879, zaprojektowany w stylu neoromańskim przez Adolfa Dankerta z Brandenburga, posiada trójnawową budowę. Kaszubskie domy mieszkalne w Brusach (6 szt.) zachowane w bardzo dobrym stanie, zamieszkałe, z przełomu XIX i XX w., Zespół młyna wraz z domem młynarza w Czernicy – XIX w., CIECHOCIN KOŚCIÓŁ konstrukcji szachulcowej, zapewne zbudowany w 2. poł. XVII w., przebudowany w 1877 r.; jednonawowy, z wtopioną wieżą frontową. CHOCIŃSKI MŁYN Budynki przemysłowe we wsi: budynek przemysłowy (młyn), Krojanty Neogotycki budynek gospodarczy z 1884 r., folwark z XIX w. CZARTOŁOMIE DWÓR Kreischów, klasycystyczny, z końca XVIII w., przebudowany pod koniec XIX w.; parte-rowy, z piętrowym ryzalitem środkowym zwieńczonym trójkątnym naczółkiem. CZERSK 40 | S t r o n a Prognoza oddziaływania na środowisko Strategii Rozwoju Powiatu Chojnickiego do roku 2025 KOŚCIÓŁ neogotycki, zbudowany w latach 1910-13, arch. Fryderyk Oskar Hossfeld; hala transeptowa z wieżą przy północnym ramieniu transeptu. KONARZYNKI DWÓR z ok. poł. XIX w., częściowo przebudowany na początku XX w.; parterowy. KONARZYNY KOŚCIÓŁ barokowy, zbudowany w latach 1731-44; jednonawowy z wieżą wtopioną w fasadę, wewnątrz strop odeskowany i bogato polichromowany. KOSOBUDY KOŚCIÓŁ zbudowany w 1871 r.. Kościół murowany, jednonawowy. Strop drewniany, prezbiterium jednoprzęsłowe, zamknięte, pięcioboczne. Boczne ołtarze – matki Bożej, wieczna lampka w kształcie winogron z tabernakulum, 4 witraże. W kościele znajdują się późnobarokowe organy zbudowane w 1800 r. wieża 34 m zwieńczona pięcioma krzyżami. Pastorówka w Kosobudach z przełomu XIX i XX w LEŚNO KOŚCIÓŁ drewniany o konstrukcji zrębowej, zbudowany w ok. 1650 r., wielokrotnie remontowany; z wnętrzem rozdzielonym dwoma rzędami słupów i ostrosłupową wieżą frontową, krytą gontem, z ośmioboczną izbicą. Chata kaszubska z pocz. XX w., dawny dwór w Leśnie z I poł. XIX w. Organistówka z IX w. Grobowiec rodziny Cietrzew-Sikorskich z IX w. ŁĄG KOŚCIÓŁ neogotycki, zbudowany w latach 1885-87, arch. Otto i Zeuner; jednonawowy z wieżą frontową. MOSZCZENICA KOŚCIÓŁ w tradycji gotyckiej, zapewne zbudowany w XVI w., odbudowany po 1803 r.; jedno-nawowy z niską, drewnianą dzwonnicą od frontu ODRY KOŚCIÓŁ zbudowany w latach 1931-33, arch. Stefan Cybichowski. Rezerwat archeologiczno - przyrodniczy "Kręgi Kamienne", powstałe zapewne w I-II w. n.e. Dziesięć kręgów kamiennych i dwadzieścia kurhanów. OGORZELINY 41 | S t r o n a Prognoza oddziaływania na środowisko Strategii Rozwoju Powiatu Chojnickiego do roku 2025 KOŚCIÓŁ pierwotnie gotycki, zbudowany ok. poł. XIV w., przebudowany w XVIII w. i 1893 r.; salowy, z wtopioną wieżą frontową, 1973. DWÓR o cechach klasycystycznych, z 2. ćw. XIX w.; parterowy, z wystawką na osi i drewnianym gankiem OSTROWITE KOŚCIÓŁ gotycki, kamienno-ceglany, zbudowany ok. 1402 r., z prezbiterium rozbudowanym na przełomie XV/XVI w.; jednonawowy z potężną wieżą frontową nadbudowaną w latach 1652-53. RYTEL KOŚCIÓŁ neobarokowy, zbudowany w latach 1909-11, arch. Fritz Kunst; na rzucie krzyża łacińskiego, z wieżą frontową. Silno Gorzelnia. WIELKIE CHEŁMY PAŁAC Sikorskich, neogotycki, zbudowany w 2. poł. XIX w.; piętrowy opięty sześciobocznymi szkarpami wieżyczkowymi ZBENINY DWÓR o cechach klasycystycznych, zbudowany w 1857 r., rozbudowany w 1926 r., dla Chrzanowskich; parterowy z piętrową częścią środkową poprzedzoną portykiem, kryty wysokim mansardowym dachem. ŻABNO DWÓR o cechach klasycystycznych, zbudowany w 1859 r., dla Gustava Raschke; parterowy z piętrowym ryzalitem środkowym o trzech oknach zamkniętych półkoliście. Wszystkie cele, jak również zadania w ramach Strategii Rozwoju Powiatu Chojnickiego do roku 2025 nie spowodują negatywnego wpływu na istniejące dobra kultury. Polepszenie jakości powietrza atmosferycznego przyczynić się może do ograniczenia degradacji tych budynków powodowanej kwaśnymi deszczami lub pyleniem. 42 | S t r o n a Prognoza oddziaływania na środowisko Strategii Rozwoju Powiatu Chojnickiego do roku 2025 5 Analiza i ocena stanu środowiska na obszarach objętych przewidywanym znaczącym oddziaływaniem, które może prowadzić do trwałych przekształceń środowiska Realizacja założeń Strategii Rozwoju Powiatu Chojnickiego do roku 2025 nie spowoduje wystąpienia znaczących oddziaływań, wynikiem, których będą trwałe przekształcenia środowiska. Większość zaplanowanych projektów jest projektami typu „miękkiego”, które nie wywierają żadnego wpływu na środowisko. Natomiast projekty związane z modernizacją dróg, budową parku technologicznego czy modernizacją obiektu użyteczności publicznej nie wpłyną znacząco na stan środowiska. Jedynymi trwałymi przekształceniami będzie zajęcie terenów pod nowe obiekty typu sale sportowe czy obiekty związane z parkiem technologicznym. Spowoduje to wyłączenie znacznych powierzchni użytkowych. Modernizacja obiektów użyteczności publicznej wpłynąć może minimalnie na ograniczenie emisji ciepła z budynków, jedynie w przypadku wykonania prac termomodernizacyjnych. Jednak na obecnym etapie, bez konkretnych planów inwestycji, trudno jest to przewidzieć. Wszystkie pozostałe projekty i działania skupiają się głównie na promocji powiatu w kraju i za granicą oraz nawiązaniu współpracy. 5.1 Analiza i ocena przewidywanych znaczących oddziaływań na środowisko związanych z realizacją Strategii 5.1.1 Rodzaj i skala przewidywanych oddziaływań W ramach Strategii Rozwoju Powiatu Chojnickiego zaplanowano wiele działań związanych z najbardziej problemowymi obszarami działania powiatu. Dominującymi działaniami są tzw. projekty miękkie, dotyczące rozwoju współpracy regionalnej czy promocji powiatu. Tylko nieliczne zrealizowane zostaną w postaci projektów infrastrukturalnych. Każde z tych zaplanowanych działań ma charakter lokalny, w związku z czym oddziaływania będą występowały jedynie na niewielkich obszarach i będą miały charakter odwracalny. Jednakże, oddziaływania tych inwestycji będą zróżnicowane na etapie budowy i eksploatacji (dotyczy to głównie projektów ze strefy przestrzennej i gospodarczej). Zadania inwestycyjne przewidziane do realizacji w ramach Strategii Rozwoju Powiatu Chojnickiego do roku 2025: • stworzenie tras narciarstwa biegowego, 43 | S t r o n a Prognoza oddziaływania na środowisko Strategii Rozwoju Powiatu Chojnickiego do roku 2025 • odnowa techniczna dróg powiatowych, • utworzenie parku naukowo – technologicznego w Chojnicach, • budowa sal sportowych, • modernizacja istniejących budynków oświatowych, • dostosowanie budynków użyteczności publicznej do wymogów osób niepełnosprawnych, • remont siedziby KP Policji, • rozbudowa szpitala i tworzenie nowych oddziałów, rozbudowa kardiologii, diabetologii itp. Faza realizacji inwestycji (budowy) Etap ten charakteryzuje się największym negatywnym oddziaływaniem na środowisko. Każdy przewidziany do realizacji projekt związany jest albo z modernizacją istniejących obiektów (budynku, drogi), albo z budową nowych obiektów. W przypadku budowy nowych obiektów największa ingerencja w środowisko związana jest z zajęciem nowego terenu pod obiekt. W związku z tym konieczne jest wyłączenie pewnej powierzchni na stałe z użytkowania przyrodniczego. Jednakże zaproponowane projekty w większości zakładają modernizację starych budynków lub budowę nowych. Do projektów zakładających budowę nowych lokali zaliczyć należy: • utworzenie parku naukowo – technologicznego w Chojnicach, • budowa sal sportowych, • rozbudowa szpitala i tworzenie nowych oddziałów, rozbudowa kardiologii, diabetologii itp. Pozostałe projekty, oprócz wymienionych powyżej, opierać się będą jedynie na modernizacji budynków pod kątem technicznym. Największy wpływ w trakcie budowy na środowisko będą miały: • emisja zanieczyszczeń pochodzących ze spalania paliwa w silnikach spalinowych pojazdów mechanicznych używanych w trakcie prac budowlanych, • hałas spowodowany pracą sprzętu mechanicznego, • odpady powstające w czasie wykonywania robót ziemnych i budowlanych. Powietrze atmosferyczne Prace realizowane w fazie budowy w znacznym stopniu będą oddziaływały na stan atmosfery. W wyniku prac zwiększona zostanie emisja substancji emitowanych z silników samochodowych (pojazdy oraz maszyny robocze), gazów i pyłów (prace spawalnicze, prace malarskie i inne). 44 | S t r o n a Prognoza oddziaływania na środowisko Strategii Rozwoju Powiatu Chojnickiego do roku 2025 Hałas Nieodłącznym elementem pracy maszyn oraz pojazdów jest emitowanie przez nie dodatkowych dawek hałasu i drgań do środowiska. Największy wpływ tych emisji odczują mieszkańcy przebywający w okolicach terenu inwestycji. Środowisko gruntowo – wodne oraz gospodarka gruntowo – wodna W czasie trwania prac z użyciem sprzętu budowlanego i pojazdów istnieje możliwość skażenia gleby substancjami ropopochodnymi (wycieki różnego typu olejów). W wyniku tego może również dojść do skażenia wód podziemnych. Oprócz tego w wyniku prowadzenia robót ziemnych w formie kopania fundamentów może dojść do zachwiania stosunków wodnych oraz do przerwania warstw wodonośnych. Roślinność Możliwe jest wystąpienie konieczności usunięcia niektórych drzew lub krzewów z planowanego terenu inwestycji. W wyniku prac ziemnych możliwym skutkiem jest również uszkodzenie korzeni drzew, które w wyniku tego mogą ulec przesuszeniu lub przemarznięciu. Odpady W wyniku zaplanowanych prac budowlanych oraz remontowych nieuniknionym zjawiskiem będzie powstawanie licznych odpadów. Do głównych typów tych odpadów zaliczymy: • odpady w postaci nadwyżki ziemi, • odpady asfaltowe, • odpady związane z eksploatacją maszyn i pojazdów, jak np. oleje odpadowe, smary i inne, • złom stalowy, • zniszczone kable, • materiały konstrukcyjne, • materiały ceramiczne, szkło, drewno, tworzywa sztuczne, • azbest, • odpady bytowe pracowników. Część z tych odpadów klasyfikowana jest, jako odpady niebezpieczne. Dlatego też bardzo istotnym faktem jest odpowiednie ich zabezpieczenie i utylizacja. W przypadku prowadzenia robót modernizacyjnych zaplanowanych w ramach pozostałych projektów oddziaływanie na środowisko związane będzie jedynie z emisją hałasu, zanieczyszczeniem powietrza oraz generowaniem odpadów. 45 | S t r o n a Prognoza oddziaływania na środowisko Strategii Rozwoju Powiatu Chojnickiego do roku 2025 Większość z tych oddziaływań będzie miały charakter jedynie przejściowy (zanieczyszczenie powietrza, odpady, hałas), a wszystkie one będą oddziaływały jedynie lokalnie. Faza eksploatacji Powietrze atmosferyczne Oddziaływanie na powietrze związane będzie jedynie z emisją substancji szkodliwych powstających w wyniku spalania paliw. Jednakże większość obiektów podłączona będzie do głównej sieci ciepłowniczej miasta. W przypadku oddziaływania modernizowanych dróg związane będzie z emisją spalin, która powinna zostać ograniczona dzięki usprawnieniu systemu komunikacji oraz poprawie jakości nawierzchni dróg. Hałas W przypadku budynków źródłami hałasu będą jedynie urządzenia wentylacyjne i klimatyzacyjny. Urządzenia te są wyposażone w technologie zmniejszające poziom emitowanego hałasu. Przeciętnie wynosi on ok. 75dB. W przypadku dróg źródłami hałasu i drgań będzie liczba samochodów. Gospodarka wodno – ściekowa Ścieki bytowo – gospodarcze odprowadzane będą do sieci kanalizacyjne, natomiast wody opadowe z dróg, dachów i terenów utwardzonych zbierane będą siecią kanalizacji deszczowej. Odpady Będą to głównie odpady wynikające z zaspakajania potrzeb życiowych człowieka, a więc odpady komunalne, do których zaliczamy: • papier i tektura, • szkło, • tworzywa sztuczne, • metale. Oprócz nich pod uwagę należy wziąć: • odpady niebezpieczne (min. odpady medyczne ze szpitala), • odpady z terenów zielonych, • inne odpady niesegregowane. Ludzie 46 | S t r o n a Prognoza oddziaływania na środowisko Strategii Rozwoju Powiatu Chojnickiego do roku 2025 Wszystkie zaplanowane projekty będą w znacznym stopniu oddziaływały na podniesienie standardu życia mieszkańców, głównie poprzez: • poprawę stanu technicznego budynków, • podniesienie poziom bezpieczeństwa mieszkańców, • promowanie prozdrowotnego rozwoju dzieci i młodzieży, • stworzenie nowych miejsc pracy, • ograniczenie poziomu bezrobocia, • stworzenie nowych elementów bazy sportowo – rekreacyjnej, • podniesienie atrakcyjności powiatu, • ożywienie gospodarcze miasta. 5.1.2 Ekologiczne efekty realizacji Strategii Efekt ekologiczny jest to jeden z najważniejszych wskaźników stosowanych przy ocenie skuteczności realizacji polityki ekologicznej państwa. W ogólnym ujęciu praktycznym efekt ekologiczny rozumiany jest, jako zmniejszenie ilości zanieczyszczeń wprowadzanych do środowiska w relacji przed i po realizacji, w tym przypadku zadań zapisanych w Strategii. Większość zadań ma tutaj charakter „miękki”, czyli dotyczą one przede wszystkim promocji powiatu. Jednak niektóre z nich wymagają ingerencji w środowisko naturalne. Zadania takie spowodują ograniczenie emisji przede wszystkim spalin samochodowych (poprzez modernizację dróg powiatowych) oraz niskiej emisji (poprzez promowanie odnawialnych źródeł energii). Dodatkowo objęcie następnych terenów prawną ochroną umożliwi zabezpieczenie ich przed np. ruchem samochodowym, co ujęte zostanie w przepisach szczegółowych dotyczących konkretnych już terenów. Propagowanie selektywnej zbiórki odpadów, ze szczególnym uwzględnieniem odpadów niebezpiecznych, przyczyni się do ochrony środowiska wodnego oraz glebowego. Zabezpieczy również tereny leśne, które są najczęstszym miejsce „utylizacji” tego typu odpadów. Wspomniane powyżej zadania dotyczące promocji Powiatu powinny wskazywać przede wszystkim na bardzo liczne tereny znajdujące się pod ochroną oraz na niski poziom rozwoju przemysłu, co dla celów turystycznych powinno mieć ogromne znaczenie. 5.1.3 Przewidywane zmiany i przekształcenia w środowisku przyrodniczym oraz wpływ realizacji Strategii na obszary chronione, w tym objęte siecią NATURA 2000 Teren całego powiatu chojnickiego jest terenem o szczególnych walorach środowiskowych. Ponad 60% powierzchni powiatu jest objęta ochroną w różnym stopniu. Dlatego też 47 | S t r o n a Prognoza oddziaływania na środowisko Strategii Rozwoju Powiatu Chojnickiego do roku 2025 przeprowadzenie jakichkolwiek inwestycji infrastrukturalnych na tym terenie wymaga solidnego ich opracowania. Przede wszystkim należy upewnić się czy realizacja danego zadania nie wpłynie na pogorszenie właściwości tych cennych obszarów. Zadania zaplanowane do realizacji w ramach Strategii Rozwoju Powiatu Chojnickiego do roku 2025 w 90% to zadania o charakterze promocyjnym – niepowodujące żadnych zmian w istniejącym stanie środowiska. Pozostałe 10% to zadania inwestycyjne, które będą mogły wpływać na stan środowiska. Jednak jak już podkreślono w kilku punktach tego opracowania zadania te mają charakter bardzo lokalny a ich oddziaływanie na środowisko na każdym etapie procesu inwestycyjnego jest bardzo małe. Zadania te zaplanowane zostały dodatkowo na terenach już zurbanizowanych, a więc nie będzie również ingerencji w nowe tereny, a tym bardziej w tereny chronione. 5.2 Wpływ realizacji Strategii na ludzi i środowisko Zaplanowane w Strategii Rozwoju Powiatu Chojnickiego działania infrastrukturalne będą w głównej mierze oddziaływały na ludzi i środowisko ich otaczające. Poniżej przedstawiona została analiza projektów oddziałujących na te dwa czynniki. 1. Odnowa techniczna dróg powiatowych: (a) Wpływ na ludzi: • Podniesienie poziomu bezpieczeństwa pieszych i zmotoryzowanych, • Podniesienie atrakcyjności miejscowości, • Polepszenie klimatu akustycznego (b) Wpływ na środowisko: • Ograniczenie zanieczyszczenia powietrza, gleb i wód, • Zmniejszenie poziomu hałasu, • Ograniczenie emisji spalin. 2. Utworzenie parku naukowo – technologicznego w Chojnicach: (a) Wpływ na ludzi: • Stworzenie nowych miejsc pracy, • Spadek bezrobocia, • Dostęp do najnowszych technologii, • Wzrost konkurencyjności regionu, 48 | S t r o n a Prognoza oddziaływania na środowisko Strategii Rozwoju Powiatu Chojnickiego do roku 2025 • Zwiększone możliwości rozwojowe, • Ograniczenie marginalizacji. (b) Wpływ na środowisko: • Zajęcie gruntów pod budowę, • Trwała zmiana użytkowania gruntów, • Zmiana krajobrazu. 3. Budowa sal sportowych: (a) Wpływ na ludzi: • Podniesienie poziomu świadczonych usług edukacyjnych, • Podniesienie bezpieczeństwa uczniów, • Prawidłowy rozwój fizyczny dzieci i młodzieży, • Propagowanie aktywnego stylu życia, • Ograniczenie patologii wśród dzieci i młodzieży, • Organizacja czasu wolnego dzieci i młodzieży, • Ograniczenie niebezpieczeństwa w szkole i na boiskach, • Podniesienie atrakcyjności okolicy, • Rozszerzenie oferty zajęć z wychowania fizycznego. (b) Wpływ na środowisko: • Odpowiednie zagospodarowanie terenu, • Uporządkowanie terenów wokół szkół, • Trwałe przekształcenie środowiska glebowego pod budowę sal gimnastycznych. 4. Modernizacja istniejących budynków oświatowych: (a) Wpływ na ludzi: • Podniesienie poziomu usług edukacyjnych, • Rozszerzenie oferty edukacyjnej, • Podniesienie poziomu bezpieczeństwa uczniów. (b) Wpływ na środowisko: • Ograniczenie utraty ciepła (w wypadku wykonania termomodernizacji budynków). 5. Dostosowanie budynków użyteczności publicznej do wymogów osób niepełnosprawnych: (a) Wpływ na ludzi: • Podniesienie dostępności budynków dla osób niepełnosprawnych, • Likwidacja barier, 49 | S t r o n a Prognoza oddziaływania na środowisko Strategii Rozwoju Powiatu Chojnickiego do roku 2025 • Umożliwienie osobom niepełnosprawnym normalnego funkcjonowania w społeczeństwie, • Umożliwienie podjęcia pracy osobom niepełnosprawnym, • Ograniczenie bezrobocia, • Podniesienie atrakcyjności miejscowości. (b) Wpływ na środowisko: • brak 6. Remont siedziby KP Policji: (a) Wpływ na ludzi: • Podniesienie komfortu pracy, • Podniesienie atrakcyjności wizualnej budynku. (b) Wpływ na środowisko: • Ograniczenie strat ciepła (w przypadku wykonania prac termomodernizacyjnych). 7. Rozbudowa szpitala i tworzenie nowych oddziałów, rozbudowa kardiologii, diabetologii itp. (a) Wpływ na ludzi: • Podniesienie poziomu życia, • Łatwiejszy dostęp do większej liczby specjalistów, • Podniesienie jakości świadczonych usług, • Możliwość wprowadzenia akcji profilaktyki zdrowotnej, • Brak konieczności leczenia się w innych, odległych miejscowościach. (b) Wpływ na środowisko: • Zajęcie terenu pod nową inwestycję, • Zagospodarowanie terenu wokół szpitala, • Oddziaływanie jedynie na etapie budowy. 5.3 Wpływ realizacji Strategii na dobra materialne i zabytki Wśród projektów zaplanowanych w ramach realizacji Strategii Rozwoju Powiatu Chojnickiego do roku 2025 nie znalazły się żadne projekty związane z rewitalizacją obiektów historycznych oraz sakralnych. Realizacja pozostałych projektów, przedstawionych w rozdziale 4.4, nie wpłynie na stan obiektów historycznych i zabytkowych powiatu. 50 | S t r o n a Prognoza oddziaływania na środowisko Strategii Rozwoju Powiatu Chojnickiego do roku 2025 5.4 Prawdopodobieństwo wystąpienia, czasu trwania, częstotliwości i odwracalności oddziaływań Przeprowadzenie każdej z zaplanowanych inwestycji wiąże się ściśle z oddziaływaniem na środowisko i na ludzi. Oddziaływania te będą występowały zarówno na etapie budowy, jak i na etapie użytkowania. Jednakże sposób, w jaki prowadzone będą prace jak i kierunek zmian, do których ma prowadzić dana inwestycja, określają ściśle, z jakimi oddziaływaniami i o jakim charakterze będziemy mieli do czynienia. Zaproponowane zadania w ramach realizacji zapisów Strategii nie spowodują polepszenia ani pogorszenia stanu środowiska. 5.5 Informacje na temat możliwych skumulowanych lub transgranicznych oddziaływań na środowisko Skumulowane oddziaływania występują głównie w trakcie jednoczesnej realizacji przedsięwzięć oddziałujących na środowisko. Zaplanowane w Strategii Rozwoju Powiatu Chojnickiego do roku 2025 projekty realizowane będą zgodnie z przyjętym harmonogramem. W związku z dość długim okresem realizacji niewielkiej ilości projektów infrastrukturalnych możliwe jest takie ułożenie harmonogramu prowadzenia robót, aby nie były one prowadzone w jednym czasie, co maksymalnie ograniczy możliwość wystąpienia oddziaływań skumulowanych. Część zaplanowanych inwestycji będzie wiązała się z pewnymi utrudnieniami w życiu i funkcjonowaniu miasta i mieszkańców. Należy przygotować dokładny projekt, obejmujący między innymi organizację ruchu na czas planowanych robót dotyczących modernizacji dróg powiatowych. Nie jest możliwe wystąpienie oddziaływań transgranicznych w związku z realizacją postanowień Strategii Rozwoju Powiatu Chojnickiego. Z jednej strony jest to podyktowane zbyt dużą odległością od granicy państwa, a z drugiej strony małym oddziaływaniem planowanych inwestycji na środowisko. Oddziaływania te nie wpłyną w żaden sposób na powietrze, klimat akustyczny, gospodarkę wodno – ściekową oraz gospodarkę odpadami państw sąsiednich. Skondensowaną, całościową ocenę wpływu projektów ujętych w Strategii Rozwoju Powiatu Chojnickiego do roku 2025 przedstawiono w tabeli nr 7 na końcu opracowania. 51 | S t r o n a Prognoza oddziaływania na środowisko Strategii Rozwoju Powiatu Chojnickiego do roku 2025 6 Ocena Strategii z punktu widzenia wpływu na środowisko 6.1 Ocena rozwiązań mających na celu zapobieganie, ograniczanie lub kompensację przyrodniczą negatywnych oddziaływań na środowisko, mogących być rezultatem realizacji Strategii Przedstawione w Strategii Rozwoju Powiatu Chojnickiego do roku 2025 projekty mają postać ogólną i poglądową. Brak jest szczegółowo opracowanych projektów realizacji założonych do spełnienia celów. Jednocześnie należy podkreślić, iż negatywne oddziaływania na środowisko wystąpią jedynie w fazie realizacji inwestycji i będą to oddziaływania lokalne, o charakterze przejściowych. Dlatego też nie przewiduje się potrzeby wdrażania dodatkowych rozwiązań mających na celu zapobieganie, ograniczenie lub kompensację przyrodniczą negatywnych, trwałych oddziaływań na środowisko. W rozdziale 6.2. przedstawiono sposoby ograniczenia krótkoterminowych oddziaływań negatywnych występujących jedynie na etapie budowy. 6.2 Propozycje rozwiązań ograniczających negatywny wpływ na środowisko zaplanowanych zadań Prowadzenie prac zarówno remontowych, jak i budowlanych łączy się z oddziaływaniem na środowisko. Pomimo, iż oddziaływanie tego typu ma charakter lokalny i chwilowy, można podjąć działania mające na celu zniwelowanie oddziaływania negatywnego. Ustalenia ogólne: • Roboty budowlane z zastosowaniem sprzętu i maszyn robotniczych powinny być prowadzone z należytą starannością, nie dopuszczając do zanieczyszczenia wód i gruntów prze niekontrolowane wycieki substancji ropopochodnych, • W trakcie realizacji przedsięwzięcia należy zapewnić oszczędne korzystanie z terenu, ochronę naturalnego ukształtowania i stosunków wodnych, wszelkie przekształcenia naturalnego ukształtowania terenu i stosunków wodnych powinny być dopuszczalne jedynie w zakresie wymaganym przy realizacji przedsięwzięcia, • W toku budowy i remontu oraz eksploatacji należy zapewnić właściwą organizację robót z zastosowaniem sprawnego sprzętu, • Po zakończeniu prac należy oczyścić teren z wszelkich zalegających zanieczyszczeń i odpadów, • Zdjęta lub uszkodzona warstwa humusu powinna zostać odtworzona, • Wszelkie zniszczenia szaty roślinnej należy ograniczyć do minimum, • Należy stosować do wykonania przedsięwzięcia materiały posiadające świadectwa dopuszczenia, 52 | S t r o n a Prognoza oddziaływania na środowisko Strategii Rozwoju Powiatu Chojnickiego do roku 2025 • W trakcie prac należy postępować z powstającymi odpadami zgodnie z zapisami ustawy z dnia 14 grudnia 2012 roku o odpadach, • W projekcie budowlanym należy przewidzieć i zabezpieczyć miejsca gromadzenia, magazynowania odpadów przewidzianych do wytworzenia w trakcie realizacji przedsięwzięcia, • W projekcie budowlanym należy przewidzieć sposób i warunki postępowania z wytworzonymi odpadami, • Projekt budowlany powinien uwzględniać stosowanie nowoczesnych, przyjaznych środowisku rozwiązań i technologii, • Wprowadzić kontrolę i nadzór nad realizacją prac budowlanych. W przypadku oddziaływania na powietrze atmosferyczne poprzez wprowadzenie dodatkowych dawek gazów i pyłów, można zastosować następujące środki zapobiegawcze: • Zwilżanie powierzchni terenu i zwilżanie sypkiego materiału składowanego na pryzmach (piasek), • Unikanie warunków sprzyjających pyleniu podczas przesypywania sypkiego materiału, • Szybkie zagospodarowanie powierzchni, która została odsłonięta i przez to narażona na erozję eoliczną, • Techniczne czyszczenia kół pojazdów wyjeżdżających na ulice z placu budowy oraz czyszczenie na mokro odcinków ulic. Ograniczenie hałasu powinno nastąpić poprzez zastosowanie następujących środków: • Konieczność spełniania przez stosowane maszyny kryteriów dotyczących ich mocy zawartych w Rozporządzeniu Ministra Gospodarki z dnia 21 grudnia 2005 r. w sprawie zasadniczych wymagań dla urządzeń używanych na zewnątrz pomieszczeń w zakresie emisji hałasu do środowiska (Dz. U. Nr 263, poz. 2202, zm. Dz.U. 2006.32.223, 2007.105.718)., • Prace budowlane powinny być prowadzone tylko w porze dziennej, • Stosowanie obudów i ekranów akustycznych, • Stosowanie materiałów dźwiękoszczelnych, • Planowanie prac z uwzględnieniem jak najmniejszej liczby pracowników przebywających w obszarze oddziaływania akustycznego. Środowisko glebowe: • Zabezpieczenie gleby przed substancjami ropopochodnymi pochodzącymi z używanych maszyn i pojazdów, poprzez utworzenie utwardzonego placu, na którym te maszyny i pojazdy będą parkowały, • Monitoring stanu technicznego wykorzystywanych pojazdów i maszyn. 53 | S t r o n a Prognoza oddziaływania na środowisko Strategii Rozwoju Powiatu Chojnickiego do roku 2025 Roślinność: • Odpowiednie zabezpieczenie roślinności wysokiej przed uszkodzeniami (konary, pnie oraz korzenie), • Ograniczenie wycinki. Odpady: • Utrzymywanie odpowiedniego porządku na terenie prac, • Składowanie odpadów w wyznaczonych do tego celu miejscach i pojemnikach, • Przekazanie odpadów nadających się do recyklingu odpowiednim firmom oraz odpowiednie unieszkodliwienie pozostałych odpadów, • W przypadku ochrony zwierząt i roślin harmonogram prac powinien uwzględniać: dostosowanie sposobów i terminów wykonywania prac agrotechnicznych, leśnych, budowlanych, remontowych i innych tak, aby zminimalizować ich wpływ na biologię zwierząt i ich siedliska (Rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 12 października 2011 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt (Dz. U. z 2011 r. Nr 237, poz. 1419)) • Prace ziemne oraz inne prace związane z wykorzystaniem sprzętu mechanicznego lub urządzeń technicznych, prowadzone w obrębie bryły korzeniowej drzew lub krzewów na terenach zieleni lub zadrzewieniach powinny być wykonywane w sposób najmniej szkodzący drzewom lub krzewom (art. 83 ust. 1 ustawy dnia 16 kwietnia 2004 roku o ochronie przyrody (jed. tekst Dz. U. z 2013 r., Poz. 627)) Przedstawione powyżej zabiegi w znaczny sposób wpłyną na ograniczenie negatywnego oddziaływania realizacji projektów na stan środowiska na etapie budowy lub prowadzenia prac remontowych. 7 Uwagi końcowe i zalecenia a. Wnioski i zalecenia dotyczące realizacji Strategii Przeprowadzona analiza stanu jakości środowiska na terenie powiatu chojnickiego w Strategii Rozwoju Powiatu Chojnickiego do roku 2025 i innych dokumentach o charakterze strategicznym, jak również w niniejszym opracowaniu, wskazuje jednoznacznie na konieczność podjęcia działań mających na celu przede wszystkim utrzymanie istniejącego stanu z ewentualnym polepszeniem jakości powietrza atmosferycznego i zmniejszeniem poziomu hałasu wzdłuż ciągów komunikacyjnych. 54 | S t r o n a Prognoza oddziaływania na środowisko Strategii Rozwoju Powiatu Chojnickiego do roku 2025 Zaproponowane działania w Strategii Rozwoju Powiatu Chojnickiego do roku 2025 są kompatybilne z wieloma dokumentami o znaczeniu międzynarodowym, krajowym, ale również wojewódzkim, regionalnym i lokalnym. Umożliwią one spełnienie tylko niektórych ich zapisów, ale spowodują wiele korzyści, szczególnie w zakresie promocji analizowanego obszaru. W celu realizacji tych zapisów konieczne jest jednak sporządzenie dokładnych, szczegółowych planów budowy, przebudowy lub modernizacji, w których na każdym etapie powinny zostać uwzględnione założenia ochrony środowiska. Prowadzone prace powinny być jak najmniej uciążliwe dla otaczającego środowiska naturalnego oraz mieszkańców tych terenów. Przy przygotowywaniu wszelkich dokumentów planistycznych należy zwrócić szczególną uwagę na utrzymanie ładu przestrzennego i architektonicznego, co w konsekwencji pozytywnie oddziaływać będzie na kwestie związane z ochroną środowiska w powiecie. Z punktu widzenia ochrony środowiska działania te powinny przynieść w przyszłości pozytywne zmiany, jednakże obecnie ze względu na etap planowania, nie ma możliwości oszacowania ich wielkości. Nie przewiduje się wystąpienia oddziaływań skumulowanych oraz transgranicznych. b. Propozycje dotyczące monitorowania zmian w środowisku Monitoring środowiska jest jednym z podstawowych narzędzi umożliwiających kontrolę jego jakości. Wprowadzone zmiany, również w środowisku, w wyniku wykonania zapisów Strategii Rozwoju Powiatu Chojnickiego do roku 2025, kontrolowane będą w pięciu etapach równoważnych pięciu wyznaczonym celom strategicznym: • Zwiększenie znaczenia funkcji turystycznej powiatu, • Ukierunkowanie rozwoju powiatu, jako ponadregionalnego centrum gospodarczego, • Ochrona środowiska przyrodniczego i przestrzennego powiatu chojnickiego, • Rozwój postaw aktywności, ustawicznej edukacji i podmiotowości obywateli powiatu, • Podniesienie poziomu życia mieszkańców powiatu, do co najmniej średniego w województwie pomorskim. Realizacja projektów zawartych w Strategii Rozwoju Powiatu Chojnickiego spowodować powinna w środowisku: • zwiększenie procentu powierzchni powiatu objętych aktualnym miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego, 55 | S t r o n a Prognoza oddziaływania na środowisko Strategii Rozwoju Powiatu Chojnickiego do roku 2025 • zwiększenie powierzchni powiatu prawnie chronionej, • zwiększenie zainstalowanej mocy urządzeń energetycznych na bazie odnawialnych źródeł energii i jej stosunku do całości zużytej energii, • zmniejszenie poziomu zanieczyszczeń gazowych i pyłowych na terenie powiatu, • zwiększenie stopnia skanalizowania poszczególnych gmin powiatu, • podniesienie jakości wód w Jeziorze Charzykowskim oraz w rzekach Brdzie i Wdzie. 8 Streszczenie w języku niespecjalistycznym Podstawą prawną sporządzenia niniejszej Prognozy jest art. 46 Ustawy z dnia 3 października 2008 roku o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz ocenach oddziaływania na środowisko (Dz.U. z 2013 poz. 1235). Artykuł ten narzuca obowiązek przeprowadzenia prognozy oddziaływania na środowisko skutków realizacji dokumentów strategicznych opracowanych przez organy administracyjne. Zapisy Ustawy z dnia 3 października 2008 roku o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska i ocenach oddziaływania na środowisko (Dz.U. z 2013 poz. 1235) stanowią dostosowanie przepisów krajowych do wymogów Unii Europejskiej. Jest to nawiązanie do Dyrektywy 2001/42/WE z 27.06.2001r. w sprawie oceny wpływu niektórych planów i programów na środowisko. Prognoza oddziaływania na środowisko Strategii Rozwoju Powiatu Chojnickiego do roku 2025 wykonana została zgodnie z wymogami art. 51 Ustawy z dnia 3 października 2008 roku. Podstawowymi elementami prognozy, zgodnie z w/w ustawą, powinny być: • Informacje o zawartości, głównych celach projektowanego dokumentu oraz jego powiązania z innymi dokumentami, • Informacje o metodach zastosowanych przy sporządzaniu prognozy, • Propozycje dotyczące przewidywanych metod analizy skutków realizacji postanowień projektowanego dokumentu oraz częstotliwości jej przeprowadzania, • Informacje o możliwym transgranicznym oddziaływaniu na środowisko, • Streszczenie sporządzone w języku niespecjalistycznym. Zapisy Strategii Rozwoju Powiatu Chojnickiego do roku 2025 są spójne z wieloma programami i planami o znaczeniu międzynarodowym, krajowym, wojewódzkim, regionalnym oraz lokalnym. Z punktu widzenia ochrony środowiska zapisy w tych dokumentach dotyczą przede wszystkim poprawy jakości powietrza i ograniczenia hałasu, jak również objęcia kolejnych terenów formami prawnej ochrony i promocji powiatu. Zadania związane z realizacją tego celu przyczynią się głównie do poprawy warunków estetycznych powiatu oraz wpłyną na podniesienie poziomu życia mieszkańców. Strategia 56 | S t r o n a Prognoza oddziaływania na środowisko Strategii Rozwoju Powiatu Chojnickiego do roku 2025 Rozwoju Powiatu Chojnickiego do roku 2025 obejmuje swoim zasięgiem cały teren powiatu. Realizacja zaproponowanych projektów budowlanych i modernizacyjnych spowoduje oddziaływanie na etapie budowy, jak i na etapie eksploatacji. Na etapie budowy wystąpią oddziaływania krótkotrwałe o znaczeniu lokalnym, spowodowane głównie działaniami ciężkiego sprzętu oraz wykonywanymi pracami remontowanymi. Natomiast na etapie eksploatacji oddziaływania będą długotrwałe i spowodują poprawę stanu środowiska naturalnego na terenach objętych realizacją Projektów w ramach Strategii. Ze względu na odpowiednie ułożenie harmonogramu prac wszystkich inwestycji nie będzie występowało oddziaływanie skumulowane. Również nie będzie miało miejsca oddziaływanie transgraniczne. Kompleksowa realizacja zapisów Strategii umożliwi poprawę stanu środowiska na terenie powiatu. Zmiany te będą zauważalne głównie w poprawie jakości takich elementów jak: • Powietrze atmosferyczne – zdecydowanej poprawie ulegnie stan powietrza atmosferycznego. Spowodowane będzie to poprawą stanu nawierzchni dróg (wymiana nawierzchni) oraz zastępowaniem tradycyjnych sposobów ogrzewania – odnawialnymi źródłami energii, • Krajobraz – podniesienie atrakcyjności wizualnej miasta poprzez prace remontowe obiektów użyteczności publicznej, • Zwiększenie ilości terenów objętych prawnymi formami ochrony przyrody, • Podniesienie poziomu życia mieszkańców – m.in. poprzez podniesienie poziomu kształcenia, rozbudowę szpitala, • Podniesienie atrakcyjności powiatu – realizacja założeń umożliwi kompleksowe pokonanie wielu mankamentów powiatu, co w zdecydowanym stopniu spowoduje wzrost jego atrakcyjności, szczególnie pod względem turystycznym. 57 | S t r o n a Prognoza oddziaływania na środowisko Strategii Rozwoju Powiatu Chojnickiego do roku 2025 Tabela 7 Ocena wpływu realizacji projektów ujętych w Strategii Rozwoju Powiatu Chojnickiego do roku 2025 na stan środowiska i zdrowie ludzi Komponenty środowiska L.p. Projekt Różnorodność biologiczna, Powietrze i Ludzie Woda roślin, zwierzęta 1 2 3 4 Odnowa techniczna dróg powiatowych Utworzenie parku naukowo – technologicznego w Chojnicach Budowa sal sportowych Modernizacja istniejących budynków oświatowych środowisko akustyczne Powierzchnia ziemi Krajobraz Klimat Zasoby naturalne Zabytki + + + + +/- + + + + - + 0 +/- - - - - 0 - + 0 0 - - 0 0 0 + + + + + + + 0 + 0 + 0 0 0 0 0 0 0 0 + 0 0 0 + 0 0 + - + + + - - - 0 0 Dostosowanie budynków użyteczności 5 publicznej do wymogów osób niepełnosprawnych 6 Remont siedziby KP Policji Rozbudowa szpitala i tworzenie nowych 7 oddziałów, rozbudowa kardiologii, diabetologii itp. Źródło: Opracowanie własne. 58 | S t r o n a Prognoza oddziaływania na środowisko Strategii Rozwoju Powiatu Chojnickiego do roku 2025 Tabela 8 Wnioski i rekomendacje L.p. Wniosek Rekomendacja 1 Konieczność podjęcia działań mających na celu przede wszystkim utrzymanie istniejącego stanu środowiska z ewentualnym polepszeniem jakości powietrza atmosferycznego i zmniejszeniem poziomu hałasu wzdłuż ciągów komunikacyjnych. Wdrożenie w życie projektów, które przyczynią się do poprawy jakości powietrza atmosferycznego i zmniejszenia poziomu hałasu, głównie wzdłuż ciągów komunikacyjnych na analizowanym terenie. 2 Zaproponowane działania w Strategii Rozwoju Powiatu Chojnickiego do roku 2025 są kompatybilne z wieloma dokumentami o znaczeniu międzynarodowym, krajowym, ale również wojewódzkim, regionalnym i lokalnym. Umożliwią one spełnienie tylko niektórych ich zapisów, ale spowodują wiele korzyści, szczególnie w zakresie promocji analizowanego obszaru. Przeprowadzenie jak największej ilości działań promocyjnych o zasięgu krajowym, jak również międzynarodowym. 3 Dobre rozplanowanie przestrzenne i czasowe wykonania zamierzonych inwestycji umożliwi ograniczenie negatywnego wpływu na środowisko oraz na ludzi. 4 Promocja regionu związana jest przede wszystkim z występowaniem wielu naturalnych terenów. Należy dołożyć wszelkich starań, aby jak największe powierzchnie powiatu nie zostały przekształcone. W celu realizacji inwestycji konieczne jest sporządzenie dokładnych, szczegółowych planów budowy, przebudowy lub modernizacji, w których na każdym etapie powinny zostać uwzględnione założenia ochrony środowiska. Prowadzone prace powinny być jak najmniej uciążliwe dla otaczającego środowiska naturalnego oraz mieszkańców tych terenów. Przy przygotowywaniu wszelkich dokumentów planistycznych należy zwrócić szczególną uwagę na utrzymanie ładu przestrzennego i architektonicznego, co w konsekwencji pozytywnie oddziaływać będzie na kwestie związane z ochroną środowiska w powiecie. 59 | S t r o n a Prognoza oddziaływania na środowisko Strategii Rozwoju Powiatu Chojnickiego do roku 2025 5 Wykonanie wszystkich zaplanowanych inwestycji nie spowoduje wystąpienia oddziaływań skumulowanych oraz transgranicznych. Koniecznym jest wykonanie bardzo dokładnych i logicznie przemyślanych pod względem czasowym projektów wszystkich zaplanowanych inwestycji. Spis tabel i rysunków Spis tabel Tabela 1 Klasyfikacja powiatu chojnickiego w 2012 r. ze względu na poszczególne zanieczyszczenia pod kątem ochrony zdrowia .............................................................................. 25 Tabela 2 Główne dopływy Brdy ............................................................................................................. 27 Tabela 3 Główne dopływy Wdy ............................................................................................................. 27 Tabela 4 Parametry GZWP występujących na terenie powiatu ............................................................ 32 Tabela 5 Klasyfikacja wód podziemnych województwa pomorskiego badanych w 2012 roku w ramach monitoringu operacyjnego realizowanego przez WIOŚ w Gdańsku ..................................................... 33 Tabela 6 Struktura gruntów .............................................................................................................. 34 Tabela 7 Ocena wpływu realizacji projektów ujętych w Strategii Rozwoju Powiatu Chojnickiego do roku 2025 na stan środowiska i zdrowie ludzi ...................................................................................... 58 Tabela 8 Wnioski i rekomendacje ......................................................................................................... 59 Spis rysunków Rysunek 1 Położenie powiatu chojnickiego .......................................................................................... 21 Rysunek 2 Powiat Chojnicki ................................................................................................................... 23 Rysunek 3 Lokalizacja stacji pomiarowych powietrza atm. w powiecie chojnickim w 2012 r .............. 25 Rysunek 4 Ocena stanu powierzchniowych wód płynących w ramach monitoringu diagnostycznego prowadzonego na obszarze powiatu chojnickiego w 2012 roku .......................................................... 32 Rysunek 5 Lokalizacja Głównych Zbiorników ........................................................................................ 32 60 | S t r o n a Prognoza oddziaływania na środowisko Strategii Rozwoju Powiatu Chojnickiego do roku 2025 Aneks Prognoza oddziaływania na środowisko Strategii Rozwoju Powiatu Chojnickiego do roku 2025 przedłożona została do zaopiniowania Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska (RDOŚ) oraz Państwowemu Powiatowemu Inspektorowi Sanitarnemu. RDOŚ wystosował w swojej opinii 5 uwag, z czego 4 były uwagami stylistycznymi i językowymi. Natomiast 5 uwaga dotyczyła rozszerzenia opisu aktualnego stanu jakości wód w jeziorach powiatu chojnickiego. Wszystkie te uwagi zostały wprowadzone do Prognozy w proponowanej przez RDOŚ formie. Natomiast PPIS nie wniósł żadnych uwag do przedstawionej mu Prognozy i przyjął ją w całości, w nie zmienionej formie. Prognoza oddziaływania na środowisku Strategii Rozwoju Powiatu Chojnickiego do roku 2025 została również udostępniona mieszkańcom. Konsultacje społeczne zakończyły się 19 grudnia 2013 roku. w wyznaczonym czasie nie wpłynęły żadne uwagi, opinie ani propozycje zmian do ww dokumentu. Duży poziom ogólności planowania strategicznego i ramy czasowe sprawiają, że na obecnym etapie prac trudno jest wskazać rozwiązania alternatywne. Dlatego też Prognoza ta nie przewiduje konieczności wprowadzenia zmian w zaplanowanych inwestycjach. Są one dopiero na etapie planowania, brak jest dokładnej dokumentacji projektowej, na podstawie której można by przedstawić alternatywne rozwiązania lub zaproponować zmiany w ich realizacji. Zaplanowane inwestycje transgranicznego dlatego nie będą też nie powodowały powstawania przeprowadzono postępowania oddziaływania dotyczącego transgranicznego oddziaływania na środowisko zaplanowanych inwestycji. Monitoring zmian w środowisku w skutek przeprowadzenia zaplanowanych inwestycji powinien obejmować: • zwiększenie procentu powierzchni powiatu objętych aktualnym miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego, • zwiększenie powierzchni powiatu prawnie chronionej, • zwiększenie zainstalowanej mocy urządzeń energetycznych na bazie odnawialnych źródeł energii i jej stosunku do całości zużytej energii, • zmniejszenie poziomu zanieczyszczeń gazowych i pyłowych na terenie powiatu, • zwiększenie stopnia skanalizowania poszczególnych gmin powiatu, • podniesienie jakości wód w Jeziorze Charzykowskim oraz w rzekach Brdzie i Wdzie. 61 | S t r o n a Prognoza oddziaływania na środowisko Strategii Rozwoju Powiatu Chojnickiego do roku 2025 62 | S t r o n a