Pobierz PDF - Razem Łatwiej
Transkrypt
Pobierz PDF - Razem Łatwiej
Biuletyn edukacyjno/informacyjny dla personelu medycznego oddziałów Położniczych i Neonatologicznych REKOMENDACJE POLSKIE TOWARZYSTWO MEDYCYNY PERINATALNEJ Oddział Zachodniopomorski ZAPRASZAMY NA MIĘDZYNARODOWY KONGRES „Bezpieczeństwo matki i dziecka w ciąży, w oddziale i po wypisie do domu” 2-4 XII 2012, RYN/ k. Giżycka Hotel Zamek Ryn **** ...więcej str. 2 Szkoła Matek i Ojców Razem Łatwiej Ogólnopolski Program Edukacji Poporodowej Nr 8 (luty) 2012 ISBN 978-83-7753-020-7 koszt: 750 zł * * cena zawiera udział w Kongresie, materiały konferencyjne, pełne wyżywienie, 2 noclegi. Możliwość płatności w ratach ( 200 zł wpisowe, pozostała należność płatna do 31.08.12) Biuletyn edukacyjno/informacyjny dla personelu medycznego oddziałów Położniczych i Neonatologicznych 3 Noworodki nie werbalizują swoich potrzeb, ale w każdy inny sposób przemawiają do nad sygnalizując swoje potrzeby i powinniśmy ich język rozumieć. Heidelise Als z Harvard Medical School z oddziału neurobehawioralnego rozwoju dzieci, twórczyni NIDCAP – newborn individualized care program opisała nową ideę APIB – assessment of preterm infants behavior, skalę odpowiednią dla oceny wcześniaków oraz noworodków donoszonych, ale z ryzykiem zaburzeń rozwoju od urodzenia do pierwszego miesiąca życia. Ta ocena opiera się etiologii ewolucyjnej i koncentruje się na interakcjach zachowań dziecka w stosunku do otoczenia. Ocenie podlegają funkcje autonomiczne (oddychanie, trawienie, kolor skóry), funkcje motoryczne (napięcie, ruchy, postawa), stan organizacji uwagi (zakres, stałość, wzory reakcji), uwaga (wzory zachowań, zakres), autoregulacja (wysiłek, dążenia do sukcesu), a w całości ocena stopnia organizacji, stałości reakcji i ocena wymaganego wsparcia dla danego dziecka. Środowisko jest identyfikowane jak w skali BNBAS (skala Brazeltona), która obejmuje szczegółową ocenę opisową w zakresie habituacji, interaktywnych bodźców społecznych, układu ruchowego, organizacji stanów i ich regulacji. Skala APIB określa kompetencje dziecka i stopnie ich różnicowania na czynniki środowiskowe i ich wpływ na rozwój. Dziecko jest rozumiane jako aktywnie poszukujące swoich kolejnych doświadczeń, a czynniki środowiskowe, na które reaguje stanowią potwierdzenie kompetencji rozwojowych. Wpływ wcześniactwa może być duży na rozumienie rozwoju kompetencji dziecka i nieporozumienia w tym zakresie mogą wpływać na jego procesy rozwojowe. Ocena APIB jest dialogiem pomiędzy oceniającym a dzieckiem wymagającym treningu, zdolności i samowiedzy. Skala APIB jest aktualnie walidowana i będzie klinicznym narzędziem do interwencji zachowań, właściwym do wspierania rozwoju. Jacek Rudnicki ORGANY ZAŁOŻYCIELSKIE PROGRAMU REDAKTOR NACZELNY: Prof. Jacek Rudnicki tel. 601 565 044 KOORDYNATOR PROGRAMU: Dr Katarzyna Augustyniuk tel. 609 825 711 PREZES KOMITETU WSPIERAJĄCEGO promocja i PR: Tomasz Grzegorzewski tel. 692 895 250 KIEROWNIK REDAKCJI: Magdalena Grzegorzewska tel. 608 653 181 MARKETING MANAGER: Agata Kabengele tel. 699 089 272 e-mail: [email protected] Piszcie/dzwońcie do nas: 95-200 Pabianice ul. Grobelna 7, lokal 301 e-mail: [email protected] , tel./fax 42 291 37 19 PARTNERZY PROGRAMU • „Standard realizacji programu Edukacji Poporodowej SZKOŁA MATEK i OJCÓW, część V” - dr n. med. Katarzyna Augustyniuk .........................str. 4-5 • „Monitorowanie funkcji życiowych noworodka” - prof. Jacek Rudnicki ................................................str. 6-7 • „Nietolerancja fruktozy” - lek. Michał Skoczylas ................................................. str. 8 • „Tajemnica” - Jacek Rudnicki ......................................................... str. 10 • „Uwarunkowania prawne edukacji okołoporodowej - rola i zadania położnej” - mgr Leokadia Jędrzejewska ................................str. 11-13 • „ Aktywność seksualna w ciąży i po porodzie...” c.d. - mgr Ewa Prokurat ...............................................str. 13-14 • „Obowiązki alimentacyjne w świetle ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy” część III - mgr Joanna Szymczak .........................................str. 16-19 Redakcja nie ponosi odpowiedzialności za treści zamieszczonych reklam. Zdjęcie na okładce: iStockPhoto Biuletyn edukacyjno/informacyjny dla personelu medycznego oddziałów Położniczych i Neonatologicznych AKADEMIA SZKOŁY MATEK I OJCÓW Razem Łatwiej – II rok Bardzo serdecznie dziękujemy wszystkim uczestnikom, Wykładowcom i Partnerom za chęć kontynuacji tego wspaniałego cyklu, jaki rozpoczęliśmy w zeszłym roku - regionalne szkolenia dla personelu medycznego oddziałów położniczych i neonatologicznych. Zainteresowanie jest ogromne i przerosło nasze oczekiwania. W tym roku do grona Kadry Wykładowej przyjęli nasze zaproszenia: • • • • • • Prof. Jacek Rudnicki Prof. Maria Katarzyna Borszewska Kornacka Dr n. med. Katarzyna Augustyniuk Mgr Anna Romańska Mgr Ewa Cichocka Mgr Marek Boberski Gościmy także na każdym szkoleniu Wykładowcę z regionu. W Szczecinie zaszczyciła nas swoją obecnością Prof. Maria Czeszyńska, a w Poznaniu dr Monika Sierzputowska Pieczara Za nami już dwa pierwsze szkolenia, które odbyły się w Szczecinie i Poznaniu. Już wkrótce kolejne, Białystok 08 marca, Gdańsk 29 marca, Warszawa 25 kwietnia i Kraków 10 maja. Pozostałe po wakacjach – ruszamy od września, Lublin, Wrocław, Katowice, Łódź. Ostatnie wolne miejsca czekają. Zgłoszenia www.razemlatwiej.pl Bardzo Serdecznie DZIĘKUJEMY naszym Partnerom: STANDARD REALIZACJI PROGRAMU Edukacji Poporodowej SZKOŁA MATEK I OJCÓW Razem Łatwiej, część IV KARMIENIE PIERSIĄ c.d. Autor: Katarzyna Augustyniuk Dr n.med., położna, specjalistka w dziedzinie pielęgniarstwa położniczego, Pomorski Uniwersytet Medyczny Wydział Nauk o Zdrowiu Jaka antykoncepcja po porodzie? Kolejnym tematem Programu Edukacji Poporodowej Szkoły Matek i Ojców, jaki realizowany jest na oddziałach poporodowych będzie zagadnienie dotyczące sposobu wyboru metod planowania rodziny po porodzie. Zgodnie z treścią i założeniami ogólnoświatowych praw reprodukcyjnych każda kobieta ma prawo decydować czy chce mieć dzieci, w jakich odstępach czasu i ile. Wybór metod zabezpieczenia kobiety przed kolejną ciążą po porodzie nie jest obojętny. Polskie Towarzystwo Ginekologiczne stoi na stanowisku, że nowoczesna antykoncepcja jest jedynym skutecznym sposobem przeciwdziałania niepożądanym ciążom. Z pewnością po urodzeniu dziecka, należy wybrać skuteczną metodę antykoncepcji, jeśli kobieta nie chce mieć kolejnego dziecka od razu. Należy przy tym pamiętać: • aby przed rozpoczęciem jakiejkolwiek metody antykoncepcji, upewnić się, czy kobieta nie jest już w ciąży, • • wybór zależy od potrzeb kobiety i oczywiście od tego czy karmi piersią, jeżeli kobieta nie karmi piersią, może wybrać dowolny sposób antykoncepcji, po konsultacji z lekarzem specjalistą. W Polsce są dostępne następujące sposoby antykoncepcji: metody okresowej abstynencji seksualnej, środki plemnikobójcze, prezerwatywy, wkładki wewnątrzmaciczne, preparaty zawierające jeden lub dwa składniki hormonalne w formie doustnej lub iniekcji. Dla kobiet, które rodziły i planują jeszcze macierzyństwo należy zalecać antykoncepcję w oparciu o DTA (antykoncepcja doustna), ze wskazaniem na preparaty nisko- i średniodawkowe. W wybranych sytuacjach dopuszczalne jest stosowanie wkładek domacicznych. W grupie kobiet, które rodziły i nie planują już macierzyństwa zaleca się (uwzględniając wiek) stosowanie DTA z progestagenami II lub III generacji oraz wkładek domacicznych (w tym z levonorgestrelem). Biuletyn edukacyjno/informacyjny dla personelu medycznego oddziałów Położniczych i Neonatologicznych Dla kobiet karmiących oraz kobiet w wieku powyżej 35. roku życia i palących papierosy za bezpieczną i skuteczną antykoncepcję należy uznać tabletki i iniekcje zawierające wyłącznie progestagen oraz wkładki domaciczne. Dwuskładnikowe tabletki antykoncepcyjne można przyjmować dopiero po odstawieniu dziecka od piersi. Inaczej jest w przypadku tzw. mini pigułek, które zawierają tylko progestagen. Innym możliwym środkiem zabezpieczenia jest wkładka domaciczna zawierająca progestagen lub zastrzyk hormonalny. Ten ostatni sposób zabezpieczenia można jednak zastosować dopiero po 6. tygodniach od porodu. NIEPOWODZENIA W TRAKCIE STOSOWANIA POSZCZEGÓLNYCH METOD ANTYKONCEPCJI (WSKAŹNIK PEARLA – liczba ciąż mimo stosowania danej metody antykoncepcji w przeliczeniu na 100 kobiet stosujących daną metodę przez pierwsze 12 miesięcy)* METODA ANTYKONCEPCYJNA TABLETKI ANTYKONCEPCYJNE DWUSKŁADNIKOWA E+P INIEKCJE HORMONALNE TYPU DEPO TABLETKA ANTYKONCEPCYJNA JEDNOSKŁADNIKOWA (P) (SKUTECZNOŚĆ OCENIANA U KOBIET W OKRESIE LAKTACJI) ANTYKONCEPCYJNA WKŁADKA DOMACICZNA PREZERWATYWA MĘSKA ŚRODKI PLEMNIKOBÓJCZE METODY OKRESOWEJ ABSTYNENCJI WSPÓŁŻYCIE BEZ ZABEZPIECZENIA PRZY SKRUPULATNYM PRZESTRZEGANIU WSZYSTKICH ZALECEŃ DOTYCZĄCYCH STOSOWANIA DANEJ METODY PRZY NIEPEŁNYM PRZESTRZEGANIU WSZYSTKICH ZALECEŃ DOTYCZĄCYCH STOSOWANIA DANEJ METODY 0,1 6,0 – 8,0 0,3 0,3 0,5 1,0 0,6 0,8 3,0 14,0 6,0 26,0 1,0 - 9,0 20,0 85,0 85,0 Antykoncepcja naturalna Prolaktyna jest hormonem odpowiedzialnym między innymi za wytwarzanie mleka. Ma też inne, dodatkowe działanie. Hamuje produkcję hormonów płciowych, dzięki czemu karmiące matki nie mają klasycznych cykli owulacyjnych i miesiączki, a co za tym przemawia nie mogą zajść w ciążę (Lactational amenorrhea metod). Taka naturalna antykoncepcja, w której wykorzystywany jest fakt czasowej „niepłodności” nie daje jednak żadnej gwarancji. Wystarczy zły stan zdrowia, niewłaściwy poziom hormonów, a nawet nieodpowiednie odżywianie się, by zakłócić działanie hormonów. Najmniejsze ryzyko istnieje, gdy młoda mama karmi dziecko wyłącznie piersią również w nocy (nie dokarmia i nie dopaja), jest zupełnie zdrowa i nie przyjmuje żadnych leków. To rodzaj karmienia na żądanie (matki) nie rzadziej niż co 4 godziny w ciągu dnia i 6 w ciągu nocy. Tylko w sytuacji przestrzegania tych zaleceń kobieta może być chroniona przed ciążą przez około 5 miesięcy. Oczywiście ryzyko zawsze istnieje, ale szanse na kolejne dziecko są w takiej sytuacji bardzo małe (wskaźnik Perla 2). W następnym artykule przeczytasz o pielęgnacji dziecka (kikut pępowinowy, skóra, błony śluzowe, kąpiel ect). Pozdrawiam serdecznie, dr n. med. Katarzyna Augustyniuk Opracowano na podstawie: 1. Rekomendacje Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego w zakresie antykoncepcji, 2. Guillebaud J., Szarewski A., Wszystko o antykoncepcji, Medycyna Praktyczna, Kraków 1997, 3. Dębski R., Ginekologia kliniczna, Tom 1-3, Urban & Partner, Wrocław 2009, 4. Bręborowicz G., Ginekologia i położnictwo, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2005, 5. Słomko Z., Ginekologia, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2008. Biuletyn edukacyjno/informacyjny dla personelu medycznego oddziałów Położniczych i Neonatologicznych MONITOROWANIE FUNKCJI ŻYCIOWYCH NOWORODKA Autor: Prof. Jacek Rudnicki Prof. nadzw. PAM Jacek Rudnicki lat 56. Absolwent Liceum Ogólnokształcącego im. Leonida Teligi w Grodzisku Mazowieckim, Szkoły Muzycznej im. Tadeusza Bairda oraz Wojskowej Akademii Medycznej im. Gen. Bolesława Szareckiego w Łodzi. Pediatra i Neonatolog. Aktualnie kierownik Kliniki Patologii Noworodka Pomorskiej Akademii Medycznej w Szczecinie. Stypendysta Children Medical Care Programm (Los Angeles 1987 oraz Stocholm Institute, Lund 1994, wykładowca ERASMUS Bari Włochy 2008). Działalność naukowa dotyczy encefalopatii i monitorowania funkcji mózgu noworodków, edukacji poporodowej (Szkoła Matek i Ojców), zakażeń szpitalnych w oddziałach noworodkowych, a także zastosowania komórek macierzystych w neonatologii we współpracy z prof. Bogusławem Machalińskim. Autor muzyki i tekstów piosenek dla zespołów, „Sklep z Ptasimi Piórami”, „Mauritius”, „After Blues” oraz tekstów do muzyki Krzesimira Dębskiego do filmu V.I.P. w reżyserii Juliusza Machulskiego. Laureat Festiwalu Muzyki Studenckiej w Krakowie, kompozytor „Hymnu neonatologów”. Autor rysunków satyrycznych i edukacyjnych dla „Gazety na Pomorzu”, „Dziennika Szczecińskiego i „Biuletynu Informacyjnego PAM”. Autor płyty CD Bramy Paryża. Z Biuletynem Informacyjnym związany od początku, tj. od 1995 roku. Publikuje wywiady, rysunki satyryczne, teksty piosenek oraz opowiadania. Ma długie włosy, bo w czasie studiów w Wojskowej Akademii Medycznej było to niemożliwe. Muszkę nosi za przykładem stryja Witolda Karwowskiego żołnierza gen. Andersa oraz maestro Feliksa Dzierżanowskiego. Noworodek jest pacjentem, który posługuje się mową ciała. Nie werbalizuje swoich potrzeb ani tego co czuje. Zatem powinniśmy na noworodka patrzeć. Obserwacja ma zasadnicze znaczenie dla diagnostyki i bezpieczeństwa dziecka. Dla lekarza w trakcie porannej wizyty opinia położnej o stanie dziecka ma zasadnicze znaczenie. Niewiele objawów jest charakterystycznych, ponieważ noworodki uogólniają je. Jeżeli są chore tracą aktywność, nie chcą jeść. Tak może być zarówno z powodu wady serca, choroby płuc jak i rozwijającej się sepsy. Objawy mogą szybko przemijać, zmieniać gwałtownie nasilenie szczególnie u wcześniaków fizjologicznie niestabilnych i noworodków chorych. Dlatego w neonatologii istnieje potrzeba monitorowania niemal wszystkiego. Od ilości informacji zależy właściwe rozpoznanie i bezpieczeństwo dziecka. Co monitorujemy? Przede wszystkim podstawowe funkcje życiowe: oddech, krążenie i czynność mózgu, do tego równowagę kwasowozasadową i chemiczną płynów ustrojowych, substancje chemiczne w moczu, a także płód przed porodem, w trakcie porodu. Kontrolujemy także jakość naszego monitorowania. Monitorowanie oddechu przez impedancję elektryczną klatki piersiowej, pletyzmografię, liczenie oddechów – do 30/min. OK., do 40/min. licz jeszcze raz, 50/min. z wysiłkiem oddechowym jest równoznaczne z niewydolnością oddechową i wymaga interwencji medycznej. Zasada – noworodki i niemowlęta z wysiłkiem oddechowym leczy się szpitalnie. Mogą szybko i niespodziewanie umrzeć. EKG i puls. Czasami w EKG jest 140/min., a puls 70/min., co może świadczyć o zaburzeniu mikrokrążenia np. w sepsie, spadku ciśnienia systemowego (cichy zabójca noworodków). Przezskórne monitorowanie tlenu to pulsoksymetria mierząca odsetek hemoglobiny wysyconej tlenem metodą pochłaniania światła oraz elektroda Clarka mierząca ciśnienie parcjalne tlenu i dwutlenku węgla metodą dyfuzji. Różnica polega na tym, że przy SaO2 powyżej 94% ciśnienie parcjalne tlenu może osiągnąć wysokie, toksyczne poziomy. Monitorowanie wizualne funkcji życiowych ma charakter obserwacyjny i intuicyjny. Często położna lub lekarz postrzega, że noworodek źle wygląda, jest apatyczny, skóra jest blada, wówczas badania laboratoryjne zwykle potwierdzają obawy, rozpoznanie brzmi, sepsa. Jeżeli noworodek stęka i utrudnia sobie wydech oznacza to, że chce rozprężyć płuca tworząc sobie w naturalny sposób dodatnie ciśnienie wydechowe na wzór CPAP – continous positive airways pressure. Monitorując wartości gazometryczne po porodzie powinniśmy wiedzieć, że charakteryzują się tym, że SaO2 przez pierwsze kilka minut wykazuje wartości poniżej 90% i jest to fizjologia i nie należy używać w takich wypadkach tlenu. Co innego pH, jego wartość poniżej 7,1 i wysokie stężenie mleczanów świadczy o wewnątrzmacicznym niedotlenieniu płodu i wymaga interwencji. Badania przyłóżkowe z kilku kropli krwi na oznaczenie wartości metabolicznych; pH, PaCO2, PaO2, Na, K, Glu., kwasu mlekowego w surowicy wskazują na stopień nasilenia glikolizy beztlenowej i hamowania glukoneogenezy w wyniku niedotlenienia, zaburzeń pracy serca, nerek oraz Hct. Tak wykonane badania biochemiczne bez straty czasu pozwalają podjąć właściwe interwencje terapeutyczne. Czy można monitorować funkcje życiowe swojego dziecka jadąc samochodem? Dlaczego nie, EKG, oddech mogą być przekazywane techniką bezprzewodową do wyświetlacza w komputerze naszego auta. Możemy zaalarmować osobę opiekującą się dzieckiem, jeżeli zajdzie taka potrzeba. Biuletyn edukacyjno/informacyjny dla personelu medycznego oddziałów Położniczych i Neonatologicznych Czym jest patologiczny bezdech u niemowlęcia? Trwa dłużej niż 20 sekund, towarzyszy mu sinica, bradykardia, spadek SaO2. Możliwe przyczyny zaburzeń oddechowych to krwawienie wewnątrzczaszkowe, hipoglikemia, neuroinfekcje, wady wrodzone, zaburzenia metaboliczne, zespół abstynencyjny, a także zaburzenia genetyczne. Monitorujemy funkcje życiowe, dziecko powinno spać w osobnym łóżku, na plecach, na twardym podłożu z dużą przestrzenią, mieć nieskrępowane ręce. To daje 50% mniej SIDS, 0,8/1000 urodzeń, najczęściej występuje między 2 a 4 miesiącem życia. Przesiewowe badanie USG narządów wewnętrznych mózgowia pozwala wykryć u 21 dzieci jakąś patologię, nie zawsze groźną dla dziecka, ale często przynosi to korzyści w postaci skutecznych działań prewencyjnych, czasami efekt nocebo czy wywołać nieuzasadniony strach u rodziców dziecka. Mając jednak wiedzę o tym, że dziecko ma wadę nerek możemy mu pomóc zanim nerki zostaną uszkodzone. Metody monitorowania funkcji mózgu, USG, NMRS, Przepływy Dopplerowskie, aEEG, ABR/VER, PET, NIRS/puls oksymetria, Temperatura mózgu. Emisja otoakustyczna, 0,4% noworodków ma rzeczywiste uszkodzenie słuchu. Badanie screeningowe ma tendencję do przeoczenia tych dzieci z powodu problemów towarzyszących jak intensywna terapia, uszkodzenie aparatury etc. Epidemiologia drgawek, 0,7-2,7/1000 noworodków, 57,5-132/1000 noworodków < 1500g 90% drgawek występuje w pierwszych dwóch dobach życia. Color Cerebral Function Monitor (Elmiko Warszawa) umożliwia monitorowanie zapisu EEG i jego analizę w czasie nieograniczonym, aby nie przeoczyć zdarzeń klinicznych. Im więcej mamy informacji o noworodku, tym większe są szanse na właściwe leczenie i na końcowy sukces. Szczególnie dotyczy to monitorowania sytuacji epidemiologicznej oddziału, prewencji zakażeń, karta ryzyka zakażenia, raporty epidemiologiczne, alert patogeny, PCT, CRP, IL-6, 10, cytokiny. Monitorowanie poziomu glukozy w okresie adaptacji poporodowej pozwala uniknąć uszkodzenia mózgu. Jeżeli zastosowalibyśmy technikę PET – positron emssion thomography moglibyśmy monitorować wewnątrzkomórkowy metabolizm glukozy. Test Polcard (SaO2) pozwala wykryć wadę serca zagrażającą życiu. Zatem powinniśmy być chętni do wykonywania dużej ilości badań, aby dziecku zaoszczędzić powikłań w dalszym życiu. Autor: prof. Jacek Rudnicki, Zdjęcie: Źródło iStockphoto Rysunek: Jacek Rudnicki 8 Biuletyn edukacyjno/informacyjny dla personelu medycznego oddziałów Położniczych i Neonatologicznych NIETOLERANCJA FRUKTOZY Autor: lek. Michał Skoczylas lekarz, pracownik Oddziału Patologii Noworodka Samodzielnego Publicznego Szpitala Klinicznego Nr 2 Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego w Szczecinie i student Studium Doktoranckiego PUM W okresie włączania owoców do diety niemowlęcia przypadającym na piąty-szósty miesiąc życia rodzice oraz zajmujący się nim lekarze i pielęgniarki są zobligowani do obserwowania jak dziecko toleruje nowe składniki pożywienia. Nieraz wprowadzanie nowych pokarmów może wywołać niegroźne zaburzenia ze strony przewodu pokarmowego wymagające konsultacji lekarskiej. Niezwykle rzadko występuje nietolerancja fruktozy, cukru owocowego. Substancja ta jest zawarta w owocach oraz nektarze kwiatowym i miodzie. Jako cukier prosty stanowi również składnik dwucukru sacharozy, czyli powszechnie stosowanego cukru z buraków cukrowych lub trzciny, dlatego też u dzieci żywionych sztucznym mlekiem zawierającym sacharozę objawy choroby pojawiają się wcześniej niż u dzieci karmionych piersią. Mianem fruktozemia określa się zaburzenia wynikające z niedoboru trzech enzymów biorących udział w metabolizmie fruktozy, lecz w ścisłym znaczeniu fruktozemia odnosi się do wrodzonej nietolerancji fruktozy. Deficyt aldolazy fruktozo-1-fosforanowej powoduje wzrost fruktozy i jej metabolitów do poziomów toksycznych. Wrodzony niedobór fruktokinazy jest przyczyną obecności fruktozy w moczu, lecz nie wymaga leczenia. Najrzadziej występuje niedobór wątrobowej fruktozo-1,6-bisfosfatazy. Wszystkie te zaburzenia są dziedziczone autosomalnie recesywnie. Mleko kobiece nie zawiera fruktozy, co tłumaczy dlaczego nietolerancja fruktozy, fruktozemia, objawia się dopiero w okresie odstawiania od piersi. Pojawiają się bóle brzucha i nawracające wymioty. Hipoglikemia, czyli stan obniżonego stężenia glukozy we krwi, może prowadzić do śmierci, dlatego niezbędna jest opieka medyczna oraz prowadzenie badań z uwzględnieniem fruktozemii. Długotrwała ekspozycja na fruktozę w diecie powoduje uszkodzenie wątroby i nerek (objawy zespołu Fanconi – De Toni – Debré), które skutkują wtórnymi zaburzeniami metabolicznymi, m.in. kwasicą. Występuje żółtaczka i skłonność do krwawień. Obecność fruktozy w moczu zwiększa ryzyko zakażeń układu moczowego. Spośród objawów neurologicznych wymienić należy drgawki i zaburzenia świadomości włącznie ze śpiączką. U osób, które przeżyły wczesny okres choroby bez właściwej diagnozy, opisywana jest awersja do pokarmów, które są źródłem fruktozy. Niedobór wątrobowej fruktozo-1,6-bisfosfatazy charakteryzuje się napadami hipoglikemii z drgawkami, kwasicą metaboliczną i wstrząsem występującymi po spożyciu fruktozy lub w czasie długich przerw w karmieniu. Dochodzi rów- nież do stłuszczenia wątroby. W odróżnieniu od chorych na fruktozemię (właściwą) chorzy z niedoborem wątrobowej fruktozo-1,6-bisfosfatazy nie mają niechęci do pokarmów zawierających fruktozę. Aktualnie nie jest znane przyczynowe leczenie fruktozemii dlatego chorych na tę chorobę przez całe życie obowiązuje całkowita eliminacja fruktozy z diety. Dobór pożywienia powinien być zgodny z zaleceniami lekarza i dietetyka. Należy całkowicie zrezygnować z owoców i miodu. Warzywa zawierają mniej fruktozy niż owoce, dlatego niektóre z nich mogą być spożywane po konsultacji z lekarzem i dietetykiem. Ważne jest by pamiętać, że pod hasłem warzywa kryją się również te pokarmy, które w rzeczywistości są owocami, np. szkodliwe dla chorych na fruktozemię pomidory i dynie. Ponadto z diety trzeba wykluczyć wszystkie pokarmy słodzone sacharozą, w tym wiele przetworów. Zakazany jest również szeroki asortyment produktów spożywczych zawierających sztuczny środek słodzący o nazwie sorbitol (soki owocowe, słodziki sorbitolowe, gumy do żucia, galaretowate słodycze i dżemy, czekolada). Z powodu zakazu spożywania owoców wymagana jest suplementacja diety preparatami witaminy C. W leczeniu niedoboru wątrobowej fruktozo-1,6bisfosfatazy ważne jest nie tylko unikanie fruktozy w pożywieniu, ale także skrócenie przerw w karmieniu nocnym. W wieku dziecięcym rodzice chorego dziecka, a w wieku dorosłym osoba chora, powinni bezwzględnie pamiętać o obowiązku informowania o chorobie podczas każdej wizyty u lekarza, a szczególnie na fakt choroby zwracać uwagę przed zabiegami chirurgicznymi, podczas których nie mogą otrzymywać dożylnych wlewów zawierających fruktozę. Fruktozemia nie zawsze jest rozpoznawana w wieku niemowlęcym. Niektórzy chorzy intuicyjnie stosujący dietę niskofruktozową mogą nie mieć właściwej diagnozy aż do wieku kilkunastu lat, a nawet później. Ponadto przebieg tych zaburzeń może być skąpoobjawowy. Rozpoznanie fruktozemii wiąże się ze stosowaniem diety eliminacyjnej przez całe życie. Eliminacja powszechnie występującego cukru z pożywienia jest niezwykle trudna i wymaga wielu wyrzeczeń. Autor: lek. Michał Skoczylas Biuletyn edukacyjno/informacyjny dla personelu medycznego oddziałów Położniczych i Neonatologicznych Im więcej widzą, tym więcej się uczą. 9 Czy wiesz, że wzrok Twojego dziecka odgrywa bardzo ważną rolę w procesie poznawania świata? Pomyślny rozwój wzroku pozytywnie wpływa na to, jak szybko Twoje dziecko rozpozna swojego ulubionego pluszowego zwierzaka, jak trzyma swoją butelkę oraz na to, jakie ma możliwości porozumiewania się z rodzicami. Enfamil Premium 2 jest pierwszym mlekiem modyfikowanym dla niemowląt zawierającym specjalnie określony poziom DHA, kwasu z grupy Omega 3*, którego działanie na rozwój zmysłu wzroku jest potwierdzone klinicznie**. A to bardzo dobrze… Im więcej wiesz, tym lepiej możesz pomóc swojemu dziecku w poznawaniu świata. Zobacz jak widzi Twoje dziecko za pomocą naszej aplikacji Babyvision Dostępne w najlepszych aptekach oraz drogeriach PL11.046 Zeskanuj kod czytnikiem kodów QR w swoim smartfonie lub wejdź na stronę www.babyvision.org * Na poziomie 0,3% DHA całkowitej ilości kwasów tłuszczowych ** Dzienne spożycie 100 mg DHA (DHA w ilościach takich, jak w mleku matki oraz w zakresie rekomendowanym przez ekspertów) www.enfamil.pl WAŻNA INFORMACJA: Karmienie piersią jest najlepszym sposobem żywienia niemowlęcia. Aby osiągnąć najlepsze efekty, należy dbać o dietę w czasie ciąży i po urodzeniu dziecka i nie decydować się na nieuzasadnione dokarmianie. Karmienie butelką może powodować osłabienie laktacji. Podczas przygotowywania posiłku należy przestrzegać instrukcji podanej na opakowaniu oraz zasad higieny. Przed rozpoczęciem karmienia butelką należy rozważyć korzyści finansowe płynące z karmienia piersią. W sprawach dotyczących żywienia niemowląt rodzice powinni zasięgnąć porady lekarza. Mead Johnson Nutrition (Poland) Sp. z o.o., Al. Armii Ludowej 26, 00-609 Warszawa 10 Biuletyn edukacyjno/informacyjny dla personelu medycznego oddziałów Położniczych i Neonatologicznych Tajemnica Jacek Rudnicki Elfoe przypomniał sobie tekst piosenki „Tajemnica”. Tekst powstał w wyniku spotkania się dwóch zdarzeń w jego życiu. To był okres, w którym bardzo interesował się budową świata i starał się zrozumieć jak on działa, jak powstał i jaki będzie dalszy bieg rzeczy. Początkowo wiedział coraz więcej i to dawało mu satysfakcję. Jednak w miarę wgłębiania się w tę wiedzę, coraz wyraźniej odczuwał ograniczenia swojego umysłu i wyobraźni. Najbardziej martwiły go ograniczenia wyobraźni. Nawet jeżeli chciałby pominąć prawa matematyki i fizyki to trudno było mu wyobrazić sobie coś takiego jak nic, czy piąty wymiar. Początek i koniec tego wszystkiego pozostawał tajemnicą. W tym, też czasie poznał młodego mężczyznę o niezwykłej energii, wrażliwości i intelekcie, u którego pojawiły się oznaki choroby zagrażającej życiu. Ówczesna medycyna nie była na tyle rozwinięta aby poradzić sobie z takim problemem. Czas dany zarówno temu mężczyźnie jak i ostatecznie nam wszystkim nabierał coraz większego znaczenia. Każdy rok, miesiąc, dzień i chwila miały wielką wartość, coraz większą. Nie znając tajemnicy życia należało się zatem cieszyć każdą chwilą. I tak Elfoe napisał tekst „Tajemnica” do pięknej, bluesowej harmonii i poruszająco pięknej linii melodycznej. Jak zwykle w takich sytuacjach przeżywał pierwszy zachwyt nową kompozycją. Po pewnych przemyśleniach ulepszył pewne jej fragmenty. Były one przedzielone energetyzującym riffem. Nie mógł doczekać się jej wykonania na scenie, które miało miejsce w Katowicach w roku 3011, tam gdzie żył Ryszard Riedl, charyzmatyczny i artysta, który w piosence „Niewinni i ja” śpiewał „Mama powiedziała mi, że każdy ma swojego anioła. Każdy ma i będzie go miał”. Elfoe miał wówczas swój zespół złożony z niego i trzech cyberkolesiów. Pierwszym był Looper DigiTech, drugim Boss Ve-20 a trzecim Yamaha Zoom. Byli absolutnie doskonali, niezawodni, wierni, inspirujący, w zasadzie perfekcyjni. Tekst powstał szybko jak wspomniałem w oparciu o impuls wynikający ze spotkania z młodym mężczyzną noszącym w sobie rzadką i śmiertelną chorobę, brakowało tylko puenty, zwieńczenia tekstu. Wówczas Elfoe przypomniał sobie zwierzenie, które wypowiedziała Mia. Kiedy umrę to boję się, że będę się błąkać po tamtym świecie i Ciebie nie odnajdę. To było to oczekiwane zakończenie piosenki i jej sens polegający na poszukiwaniu nadziei, że się odnajdziemy również Tam, przy pomocy naszego anioła jak śpiewał Riedl. „Tajemnica” Tekst i muzyka: Elfoe Chciałbym wiedzieć jak Działa cały świat Bardzo chciałbym Ale nie wiem Reguł nie zna nikt Które światem rządzą Może nigdy Nie poznamy ich Choć tak bardzo się staramy Poznać tajemnice życia Może się nie udać Poznać nam Istotę Bycia Jeśli tak zostanie Cieszmy się tą chwilą Cieszmy się tym czasem Który jest nam dany Cieszmy się tym czasem Życie Tajemnicą pozostanie Ty nie martwisz się Że się rozstaniemy Tylko pytasz mnie Czy się tam znajdziemy? Zdjęcie: źródło iStockphoto Biuletyn edukacyjno/informacyjny dla personelu medycznego oddziałów Położniczych i Neonatologicznych 11 UWARUNKOWANIA PRAWNE EDUKACJI OKOŁOPORODOWEJ – rola i zadania położnej Autor: mgr Leokadia Jędrzejewska Konsultant Krajowy w dziedzinie pielęgniarstwa ginekologicznego i położniczego, Koordynator programu poprawy jakości opieki nad kobietą, matką i dzieckiem ZDROWA MATKA i DZIECKO we Wrocławiu. Pozytywnie zakręcona położna. Z wielkim zadowoleniem przyjmująca nowe wyzwania. Spełniona matka córek Justyny i Aurelii i szczęśliwa babcia wnucząt Laury Nicoliny( mieszkającej w Szwecji) i wrocławianina Juliana Stefana. Działania z zakresu edukacji przedporodowej prowadzone są w Polsce od drugiej połowy lat pięćdziesiątych poprzedniego stulecia, z nimi nierozerwalnie związane jest nazwisko Wł. Fijałkowskiego prekursora szkół rodzenia i orędownika psychoprofilaktyki położniczej. Wydane podręczniki i poradniki w znacznym stopniu przyczyniły się do rozwoju polskiego położnictwa. Wpływ na rozkwit Szkół Rodzenia w Polsce miało oficjalnie zezwolenie na obecność ojca podczas porodu. Spowodowało to prawdziwą rewolucję wśród personelu medycznego Sali Porodowej. Zaistniała wtedy konieczność teoretycznego przygotowania ojców do aktu narodzin. Wzrastająca świadomość młodych rodziców dotycząca aktywnego uczestnictwa podczas porodu czy przygotowania do opieki nad noworodkiem/niemowlęciem, zaowocowała zwiększeniem zainteresowania Szkołami Rodzenia. Uwzględniając cel edukacji zdrowotnej rozumianej jako wpływanie na kształtowanie lub zmianę/utrwalenie motywów i postaw osób w pożądanym prozdrowotnym kierunku, można śmiało powiedzieć, że nikt inny jak położna jest w pełni predestynowana do realizacji wszelkich programów edukacyjnych skierowanych do kobiet/rodziców, w okresie prokreacji, posiada też możliwość oddziaływania na kobietę w okresie przedkoncepcyjnym, prokreacji na każdym stanowisku pracy. Promocja zdrowia kobiet przed poczęciem i opieka podczas ciąży jest zadaniem lekarzy ginekologów/ położników i położnych, w tym szczególnie położnych podstawowej opieki zdrowotnej (położnych rodzinnych), którzy powinni być partnerami rodziców w promowaniu zdrowia w realizacji zasad świadomego rodzicielstwa. Ciągła obserwacja i opieka prenatalna powinna być dostępna każdej kobiecie od najwcześniejszego okresu ciąży w celu promowania zdrowia matki i dziecka oraz wykrycia niepożądanych zmian. U podstaw edukacji okołoporodowej leży niezadawalająca sytuacja w zakresie zachowań zdrowotnych kobiet w okresie przedkoncepcyjnym oraz w okresie prokreacji( m.in. niewłaściwe odżywianie, mała aktywność fizyczna, stosowanie używek, nałogów itp.), wzrastająca liczba dzieci urodzonych przedwcześnie i z niską masą ciała oraz zgony niemowląt, których przyczyną są stany chorobowe powstające w okresie okołoporodowym, czyli w trakcie trwania ciąży i w okresie pierwszych 6 dni życia noworodka. Liczba zgonów niemowląt pozostaje jednocześnie w ścisłym związku z występowaniem wcześniactwa i hipotrofią wewnątrzmaciczną noworodka. Osobą szczególnie predestynowaną do promocji zdrowia kobiet, rodzin jest położna, która posiada odpowiednie kwalifikacje i kompetencje zawodowe. Zgodnie z art. 5.1 ustawy z dnia 15 lipca 2011 r. o zawodach pielęgniarki i położnej, położna: sprawuje opiekę nad kobietą w każdym okresie jej życia, dzieckiem, szczególnie w okresie okołoporodowym, podejmując działania polegające na: 1) rozpoznawaniu ciąży, sprawowaniu opieki nad kobietą w przebiegu ciąży fizjologicznej, a także prowadzeniu w określonym zakresie badań niezbędnych w monitorowaniu ciąży fizjologicznej; 2) kierowaniu na badania konieczne do jak najwcześniejszego rozpoznania ciąży wysokiego ryzyka; 3) prowadzeniu porodu fizjologicznego oraz monitorowaniu płodu z wykorzystaniem aparatury medycznej; 4) sprawowaniu opieki nad matką i noworodkiem oraz monitorowaniu przebiegu okresu poporodowego; 5) badaniu noworodków i opiece nad nimi oraz podejmowaniu w razie potrzeby wszelkich niezbędnych działań, w tym natychmiastowej reanimacji; 6) samodzielnym udzielaniu w określonym zakresie świadczeń zapobiegawczych, diagnostycznych, leczniczych i rehabilitacyjnych; 7) profilaktyce chorób kobiecych i patologii położniczych; 8) rozpoznawaniu u matki lub dziecka objawów nieprawidłowości wymagających skierowania do lekarza; 9) sprawowaniu opieki położniczo-ginekologicznej nad kobietą; 10) prowadzeniu działalności edukacyjno-zdrowotnej w zakresie: a)przygotowania do życia w rodzinie, metod planowania rodziny oraz ochrony macierzyństwa i ojcostwa, b)przygotowywania do rodzicielstwa oraz pełnego przygotowania do urodzenia dziecka, łącznie z poradnictwem na temat higieny i żywienia. Znaczącym aktem prawnym dla polskiego położnictwa jest rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 23 września 2010 r. w sprawie standardów postępowania oraz procedur medycznych przy udzielaniu świadczeń zdrowotnych z zakresu opieki okołoporodowej sprawowanej nad kobietą w okresie fizjologicznej ciąży, fizjologicznego, porodu, połogu oraz opieki nad noworodkiem. Standardy uwzględniają wytyczne Światowej Organizacji 12 Biuletyn edukacyjno/informacyjny dla personelu medycznego oddziałów Położniczych i Neonatologicznych Zdrowia, prawa pacjenta, odnoszą się do pomijanych często w praktyce zagadnień w tym m.in.: edukacji przedporodowej, promocji karmienia piersią, pozycji porodowych, laktacji. Rozporządzenie zawiera zalecany zakres świadczeń profilaktycznych i działań w zakresie promocji zdrowia oraz badań diagnostycznych i konsultacji medycznych, wykonywanych u kobiet w okresie ciąży wraz z okresami ich przeprowadzania. Dużą rolę przypisuje się propagowaniu przez osoby sprawujące opiekę nad kobietą ciężarną zdrowego stylu życia, w tym zdrowia jamy ustnej, od wczesnego okresu ciąży oraz praktyczne i teoretyczne przygotowanie do porodu, połogu, karmienia piersią i rodzicielstwa w formie grupowej lub indywidualnej od 21-26 tygodnia ciąży do jej zakończenia. Podczas porodu i połogu zaleca się pomoc i wsparcie w zakresie karmienia piesi i laktacji. Podejmowanie działania profilaktyczne przez ochronę zdrowia i inne sektory gospodarki, powinien być oparte o Narodowy Program Zdrowia na lata 2007 – 2015, u którego podstaw leży zawarta w konstytucji Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) definicja, określająca zdrowie jako stan dobrego samopoczucia fizycznego, psychicznego i społecznego, a nie tylko brak choroby lub niepełnosprawności oraz przyjęte międzynarodowe ustalenia, że: zdrowie jest podstawowym prawem każdego człowieka oraz bogactwem społeczeństwa. Narodowy Program Zdrowia uwzględnia, pośród głównych celów działania, jako priorytetowe poprawę opieki zdrowotnej nad matką, noworodkiem i małym dzieckiem oraz określa oczekiwane efekty w tym: 1. Unowocześnienie programu trójstopniowej opieki perinatalnej, 2. Poprawa opieki przedporodowej nad ciężarną, 3. Zmniejszenie umieralności niemowląt, 4. Wprowadzenie nowoczesnych badań epidemiologicznych dotyczących opieki nad matką i dzieckiem (w tym kontynuacja programu EUROCAT), 5. Pełna realizacja świadczeń profilaktycznych mających na celu zapobieganie chorobom i wczesne wykrywanie zaburzeń i odchyleń w stanie zdrowia dzieci przez realizację programów profilaktycznych, badań przesiewowych, bilansów zdrowia i obowiązkowych szczepień ochronnych, 6. Poprawa zaspokojenia potrzeb leczniczych dzieci, rozwój rehabilitacji dzieci przewlekle chorych oraz niepełnosprawnych, w tym z niedorozwojem umysłowym, 7. Otoczenie szczególną opieką zdrowotną kobiet i dzieci ze środowisk specjalnego ryzyka o niskim statusie społeczno-ekonomicznym, rodzin wychowawczo niewydolnych bądź patologicznych, 8. Stworzenie trwałego systemu monitorowania realizacji działań związanych ze zdrowiem matek i małych dzieci, 9. Kształtowanie prozdrowotnych postaw i przeciwdziałanie antyzdrowotnym zachowaniom przyszłych rodziców w okresie przedkoncepcyjnym, w czasie ciąży i opieki nad niemowlęciem i małym dzieckiem, 10.Propagowanie karmienia piersią, (co najmniej do 6 miesiąca życia), 11.Polepszenie jakości perinatalnych świadczeń medycznych. Położna realizując zadania edukacyjne pełni funkcję konsultanta, nauczyciela i doradcy, jest ekspertem w sprawach zdrowia kobiety, matki i dziecka . Położna poz. zgodnie z rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 20 października 2005r.w sprawie zadań lekarza, pielęgniarki i położnej podstawowej opieki zdrowotnej - załącznik Nr 2 b Zakres zadań położnej POZ, obejmuje edukację w zakresie planowania rodziny, opiekę w okresie ciąży, porodu i połogu, opiekę nad kobietą, noworodkiem i niemowlęciem do ukończenia drugiego miesiąca życia, opiekę nad kobietą z chorobami ginekologicznymi oraz w każdym okresie jej życia. Świadczenia w zakresie promocji zdrowia i profilaktyki chorób w okresie ciąży powinny obejmować: - edukację w zakresie prozdrowotnego stylu życia kobiety, - przygotowania do porodu z uwzględnieniem porodu rodzinnego, - poradnictwo w zakresie higieny odżywiania w okresie połogu, - poradnictwo w zakresie pielęgnacji i prawidłowego żywienia noworodka i niemowlęcia do drugiego miesiąca życia, - poradnictwo laktacyjne i promowanie karmienia piersią, - kształtowanie postaw rodzicielskich, - edukację i udzielanie porad w zakresie powrotu płodności po porodzie, metod regulacji płodności, - profilaktykę chorób ginekologicznych i patologii położniczych, - edukację w zakresie zapobiegania zakażeniom HIV oraz chorobom przenoszonym drogą płciową. Wykaz świadczeń gwarantowanych położnej podstawowej opieki zdrowotnej wskazany w rozporządzeniu MZ z dnia 29 sierpnia 2009 r. w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu podstawowej opieki zdrowotnej obejmuje: 1) wizytę realizowaną w warunkach ambulatoryjnych; 2) wizytę realizowaną w domu świadczeniobiorcy; 3) wizytę patronażową, 4) wizytę profilaktyczną. Wizyty profilaktyczne realizowane przez położna poz. obejmują rozpoznanie problemów zdrowotnych populacji objętej opieką i zaplanowanie i realizację świadczeń profilaktycznych oraz z zakresu promocji zdrowia w tym prowadzenie edukacji kobiet w ciąży oraz w ciąży wysokiego ryzyka, przygotowującej kobiety do odbycia porodu. Biuletyn edukacyjno/informacyjny dla personelu medycznego oddziałów Położniczych i Neonatologicznych Podstawą prowadzenia edukacji zdrowotnej jest opracowanie planu edukacji, który jest integralną częścią dokumentacji prowadzonej przez położną poz. (plan dotyczy zarówno edukacji indywidualnej jak i grupowej). Wizyty w edukacji przedporodowej realizowane powinny być u kobiet od 21 tygodnia ciąży do końca ciąży z określoną częstotliwością. W okresie połogu zadania edukacyjne realizowane powinny być przez położne pracujące w oddziałach położniczo-neonatologicznych, przygotowując szczególnie matki do opieki nad noworodkiem, do karmienia piersią oraz do samoopieki, następnie przez położne rodzinne, które zobowiązane są zrealizować wizyty patronażowe u noworodka/niemowlęcia (co najmniej 4 razy) do końca 2 miesiąca życia oraz u położnic, zgodnie z obowiązującymi przepisami oraz z uwzględnieniem zdiagnozowanych problemów zdrowotnych i potrzeb kobiet, rodzin. 13 Podsumowując należy zauważyć, ze położna w opiece nad kobietą w okresie okołoporodowym powinna odegrać znaczącą rolę. Jej działania powinny w znaczący sposób przyczynić się do obniżenia liczby porodów przedwczesnych i patologii położniczych. Najważniejszym jest monitorowanie stanu zdrowia matki i dobrostanu dziecka od najwcześniejszego okresu ciąży, kształtowanie prozdrowotnych postaw i przeciwdziałanie antyzdrowotnym zachowaniom przyszłych rodziców w okresie przedkoncepcyjnym, w czasie ciąży i opieki nad niemowlęciem i małym dzieckiem, edukacja w zakresie karmienia piersią i przygotowanie w najlepszy sposób, do odbycia porodu zgodnie z opracowanym planem. Autor: mgr Leokadia Jędrzejewska Zdjęcia: źródło iStockphoto Piśmiennictwo: u autorki AKTYWNOŚĆ SEKSUALNA W CIĄŻY I PO PORODZIE, JAK TO JEST Z POWROTEM PŁODNOŚCI I CHĘCI NA SEKS PO PORODZIE? – część V Autor: Ewa Prokurat, mgr położnictwa Centrum Matki i Dziecka w Siedlcach, SZKOŁA RODZENIA w Siedlcach EMOCJONALNE ASPEKTY CIĄŻY I SEKSUALNOŚĆ W CIĄŻY Zabobony, mylne informacje oraz tabu wokół fizjologicznych czynności, jakimi są: cykl miesiączkowy, życie płciowe oraz poród w dalszym ciągu powodują wśród kobiet dużo niepotrzebnych i szkodliwych obaw. Podczas ciąży kobieta przygotowuje się do stawienia czoła wyzwaniom związanym z porodem i macierzyństwem. Już od wczesnych jej stadiów da się zauważyć, że częściej ujawniają się nastroje i emocje oraz większa impulsywność. Dla jednych kobiet ciąża jest okresem znacznego stresu dla innych może to być najszczęśliwszy okres w ich życiu. Potrzeba zaaprobowania ciąży wiąże się z okolicznościami i warunkami otaczającymi ciężarną kobietę. Jeśli jest zaplanowana i chciana daje dużo radości, podniecenia i szczęścia. Jeśli zaś zajście w ciążę było przypadkowe, wiadomość o niej może wywołać zdziwienie, czasem szok, może też wymagać znacznych wysiłków w celu przystosowania się. Należy zawsze dokładnie ocenić reakcję ciężarnej z uwagi nie tylko na konieczność udzielenia pomocy, ale również dlatego, że zły stan emocjonalny kobiety ciężarnej często wywiera zły wpływ na dobrostan fizyczny jej i jej dziecka. Niezależnie od okoliczności pogodzenie się z ciążą może zabrać sporo czasu i dlatego pierwsze miesiące łączą się z bardzo zmiennymi i różnymi odczuciami. Niektóre kobiety cierpią w tym czasie na nudności, czasem na zmęczenie, inne są pełne energii i czują się wspaniale. W końcu trzeciego miesiąca stany te normalizują się i uspokajają. W ok. 18-20 tygodniu kobieta doznaje nieznanych dotąd emocji, gdy dziecko zaczyna się ruszać. To jest właśnie okres radości i akceptacji swojej zaokrąglonej sylwetki. Dbając o siebie i spędzając czas na czynnościach zwiększających spokój, zaufanie i zdrowie kobieta pomaga dziecku prawidłowo się rozwijać. Przez całą ciążę odczuwa silną potrzebę chronienia swojego dziecka. Im bliżej porodu tym ma większe nasilenie instynktu macierzyńskiego. Fizycznie odczuwa napady energii, po których następują chwile zwolnienia i odpoczynku. Jest rzeczą naturalną, że w czasie ciąży takie właściwości umysłu jak intelekt i pamięć mogą zejść na dalszy plan, a przewagę uzyskają instynkt i intuicja. Stan taki nasila się jeszcze bardziej w końcowym etapie ciąży, kiedy kobieta wyczekuje dnia rozpoczęcia porodu i szykuje się do wielkiego, radosnego przeżycia – powitania swojego dziecka. Od emocji zależy bardzo wiele. Pozytywne dodają nam witalności i chęci do życia, negatywne odbierają nadzieję, powodują, ze się boimy, mamy niską samoocenę, a to z kolei pociąga za sobą dalsze następstwa. Na stan emocjonalny i fizyczny kobiety w okresie ciąży wpływają znaczne zmiany w gospodarce hormonalnej. Hormony są wytwarzane przez dwa dodatkowe źródła, przez łożysko i płód. Gruczoły matki i płodu oraz łożysko produkują w większości te same hormony i enzymy, których działanie nie ogranicza się do ich własnego środowiska, stanowiąc czynnościową jedność tzw. jedność płodowo-łożyskową. Od momentu zapłodnienia komórki jajowej cały układ dokrewny ciężarnej podporządkowuje się nadrzędnemu celowi, jakim jest stworzenie warunków dla procesu implantacji i wczesnego rozwoju zarodka. Obserwuje się, w układzie podwzgórzowo-przysadkowym, przede wszystkim zablokowanie wydzielania gonadotropin przysadkowych z równoczesnym zwiększeniem syntezy prolaktyny. Cykliczność czynności jajników ustaje, a funkcję gonadotropową przejmuje praktycznie w całości trofoblast, stymulując aktywność ciążowego ciałka żółtego. Czynność lutealną podtrzymuje hormon łożyskowy HCG, co powoduje utrzymanie wysokiego poziomu progesteronu w surowicy krwi. Płynność procesu ze stopniowym narastaniem syntezy łożyskowej i powolnym zmniejszaniem wydolności ciałka żółtego, zapewnia niezaburzony przebieg ciąży. 1 Biuletyn edukacyjno/informacyjny dla personelu medycznego oddziałów Położniczych i Neonatologicznych Po 5-7 tygodniach ciąży obserwuje się intensywny, stały wzrost estrogenów związany z ich syntezą w łożysku a po 11-12 tygodniu jeszcze nagle się podwyższa w związku z wydzielaniem przez nadnercza płodu prekursorów tego hormonu. Stężenie androgenów w surowicy krwi ciężarnych jest również wyższe niż u kobiet nie będących w ciąży i utrzymuje się przez cały okres ciąży na względnie stałym poziomie. Te wszystkie czynniki emocje, hormony, zmiany w przebiegu ciąży, dolegliwości mają niewątpliwie ogromny wpływ na emocjonalne aspekty związku dwojga ludzi. A emocje mają z kolei wpływ na relacje partnerskie. Ale trzeba pamiętać, że miłość fizyczna stanowi instynktowne wyrażanie uczucia i prowadzi do zbliżenia ciał oraz harmonii tych uczuć. Ciąża to czas, kiedy partnerzy rozbudowują i wzmacniają wzajemne więzi. Oboje odczuwają potrzebę dawania i otrzymywania więcej uczucia, uścisków, pieszczot i wyrazów miłości. W tym czasie potrzeba intymności jest dużo większa, ważne jest stałe okazywanie sobie troskliwości, szacunku i zrozumienia wzajemnych potrzeb. Na seksualność kobiety ciężarnej może mieć wpływ wiele czynników. Jedne powodują zwiększenie aktywności (np. hormony, niektóre zmiany fizjologiczne w obrębie narządów) inne powodują zniechęcenie (np. dolegliwości). Na to wszystko nakłada się psychika i indywidualność każdej kobiety w odczuwaniu wszystkich tych zmian. Okres ciąży jest zatem trudnym okresem do wyciągnięcia jednoznacznych wniosków jeśli chodzi o aktywność seksualną kobiety. W zdecydowanej jednak większości przypadków ciąża nie pozostaje bez wpływu na życie seksualne. Zmiany ciążowe obejmują zarówno zjawiska somatyczne jak i psychiczne, a więc siłą rzeczy oddziałują na sferę płciową. Pozytywny wpływ ciąży na seksualność: jak już wcześniej wspominałam, hormony odgrywają istotną rolę w zachowaniach seksualnych szczególnie estrogeny i androgeny, a jak wiadomo poziom tych hormonów znacznie wzrasta w ciąży. U wielu kobiet ten „zalew” hormonów powoduje znakomite samopoczucie, uwidacznia się tu pozytywne ich działanie na kobiecość. Wysoki poziom estrogenów sprawia, że włosy stają się bardziej błyszczące, puszyste i gęściejsze, powiększają się piersi, sucha skóra staje się miękka i gładka. Poprawić może się zatem postrzeganie siebie jako partnerki seksualnej. Wiele kobiet odczuwa ciążę jako czas wzmożonej erotyki, niektóre dopiero w ciąży po raz pierwszy odczuwają orgazm. Przeżycie orgazmu przez ciężarną jest zupełnie bezpieczne i prawdopodobnie korzystne, gdyż działa tonizująco na macicę. Chwila rozluźnienia następująca po orgazmie uspokaja i relaksuje. Po za tym jest to jedyny czas kiedy można odrzucić wszelkie środki antykoncepcyjne i współżyć bez obaw. Niektórzy seksuolodzy utrzymują, że II trymestr ciąży charakteryzuje się wzmożeniem aktywności seksualnej większości kobiet, nie tylko w porównaniu z I trymestrem, ale również z okresem przedciążowym. Negatywne odczucia seksualne związane z ciążą: duża dynamika zmian ustrojowych w okresie ciąży, dolegliwości związane z tymi zmianami, stanowią znaczne obciążenie fizyczne i psychiczne organizmu kobiety co może spowodować na początku obniżenie zainteresowań seksualnych, zwłaszcza u kobiet będących po raz pierwszy w ciąży. Niektóre kobiety mają mniejszy pociąg płciowy, czasem nawet odczuwają niechęć do odbycia stosunku. Boją się urazów, cierpią z powodu nudności lub zmęczenia. Zjawisko to rzadziej utrzymuje się u kobiet w kolejnych ciążach. Prawdopodobnie wiąże się to z posiadanymi pozytywnymi doświadczeniami z okresu szczęśliwie przebytych ciąż i porodów. Doświadczenia te zmniejszają uczucie niepewności i łagodzą lęk oczekiwania na rozwiązanie. Te odczucia na ogół znikają w środkowym okresie trwania ciąży, ale mogą powrócić w ostatnich tygodniach w związku z powiększającym się brzuchem, ociężałością, znaczną męczliwością itp. Obserwacje kliniczne wskazują, że zarówno stan fizyczny jak i psychiczny mają decydujący wpływ na przebieg ciąży. U kobiet z negatywnym nastawieniem do ciąży i dziecka istnieje zwiększona liczba patologii ciąży, a to powoduje, iż istnieje wówczas konieczność powstrzymania się od współżycia seksualnego, w przypadku gdyby miało ono niekorzystny wpływ na dalszy przebieg ciąży. W takim przypadku należy również przestrzegać przed autoerotyzmem. Zdarza się czasem, że brak jest pełnej akceptacji ciąży przez oboje partnerów, co powoduje niechęć przed współżyciem jednego z partnerów. Czasami mężczyzna jest niechętnie nastawiony do swojej partnerki ze względów estetycznych lub ciąża traktowana bywa jako pretekst do ucieczki przed małżeńskimi „obowiązkami”. Zdarza się, że z obawy o dziecko i jego bezpieczeństwo, partnerzy rezygnują z podejmowania współżycia płciowego w ogóle. Należy jednak uświadomić sobie, że miłość fizyczna w ciąży o fizjologicznym przebiegu, jest całkowicie bezpieczna. Rozwijający się płód jest dobrze chroniony błonami płodowymi, płynem owodniowym, mięśniem macicy. Wiele kontrowersji związanych z aktywnością seksualną budzi jej wpływ na kurczliwość macicy. Macica ludzka bowiem wykazuje samoistne skurcze przez cały okres rozrodczy, nie tylko w czasie cyklu miesiączkowego, lecz także podczas ciąży. Na pobudzenie seksualne macica reaguje zmianami położenia i wielkości. W obrębie trzonu macicy, w fazie podniecenia narasta aktywność i występowanie skurczów w czasie każdego orgazmu u kobiety. Jakiś czas po stosunku macica jest twarda i napięta. Jest to zjawisko normalne, skurcze są podobne do skurczów Braxtona Hiksa, które pojawiają się w końcowym etapie ciąży, nie powodują rozwierania szyjki, lecz przygotowują macicę do porodu. W następnych odcinkach: część VI – Seksualność po porodzie, część VII – prezentacja wyników badań pracy własnej, podsumowanie, bibliografia. Autor: mgr Ewa Prokurat Zdjęcia: źródło iStockphoto 1 Biuletyn edukacyjno/informacyjny dla personelu medycznego oddziałów Położniczych i Neonatologicznych OBOWIĄZKI ALIMENTACYJNE w świetle ustawy z dnia 25 lutego 1964 roku Kodeks rodzinny i opiekuńczy – zagadnienia podstawowe (część III). Autor: mgr Joanna Szymczak – prawnik Stosownie do treści artykułu z poprzedniego (7) wydania Biuletynu, niniejszy artykuł zostanie poświęcony problematyce dalszych zagadnień dotyczących obowiązków alimentacyjnych - między innymi: dochodzeniu świadczeń alimentacyjnych oraz niealimentacji w znaczeniu czynu karalnego. Dochodzenie świadczeń alimentacyjnych Dochodzenie świadczeń alimentacyjnych (potocznie alimentów) co do zasady dokonuje się w postępowaniu sądowym zwanym postępowaniem procesowym. Z postępowaniem procesowym mamy do czynienia w następujących sprawach, w których dochodzimy świadczeń alimentacyjnych, a mianowicie: • w sprawach o zaspokajanie potrzeb rodziny (art. 27 kro), • przy rozstrzyganiu o alimentach w procesie rozwodowym (art. 60 kro), • w sprawach o ustanowienie separacji (art. 61 4 § 4 kro), • w sprawach o ustalenie ojcostwa (art. 84 kro), • oraz we wszystkich innych postępowaniach o alimenty, dla których podstawę materialnoprawną stanowią przepisy art. 128 kro i następne, które szczegółowo zostały omówione w 6 wydaniu Biuletynu - w części pierwszej opisującej przedmiotowe zagadnienie. W przypadku świadczeń alimentacyjnych należnych na podstawie art. 27 kro, to ustawodawca przewidział również możliwość ich dochodzenia w trybie nieprocesowym (art. 28 kro). Art. 27 kro stanowi, iż oboje małżonkowie obowiązani są, każdy według swych sił oraz swych możliwości zarobkowych i majątkowych, przyczyniać się do zaspokajania potrzeb rodziny, którą przez swój związek założyli. Zadośćuczynienie temu obowiązkowi może polegać także, w całości lub w części, na osobistych staraniach o wychowanie dzieci i na pracy we wspólnym gospodarstwie domowym. Regulacja przyjęta w art. 28 § 1 i § 2 kro (zgodnie z treścią którego jeżeli jeden z małżonków pozostających we wspólnym pożyciu nie spełnia ciążącego na nim obowiązku przyczyniania się do zaspokajania potrzeb rodziny (określonego w art. 27 kro), sąd może nakazać, ażeby wynagrodzenie za pracę albo inne należności przypadające temu małżonkowi były w całości lub w części wypłacane do rąk drugiego małżonka. Nakaz taki zachowuje moc mimo ustania po jego wydaniu wspólnego pożycia małżonków. Sąd może jednak na wniosek każdego z małżonków nakaz ten zmienić albo uchylić.) - ma dwa podstawowe cele: • doprowadzenie do wykonywania obowiązku zaspokajania potrzeb rodziny przez małżonków pozostających we wspólnym pożyciu oraz • możliwie najłagodniejszy, aby nie pogorszyć sytuacji rodzinnej, tryb wymuszenia jego realizacji; Właściwość sądu: W sprawach o alimenty właściwy jest zarówno sąd miejsca zamieszkania pozwanego (a więc osoby, od której dochodzimy świadczeń alimentacyjnych), jak i sąd właściwy ze względu na miejsce zamieszkania powoda (osoby, która dochodzi świadczeń alimentacyjnych na swoją rzecz). Jest to tzw. właściwość przemienna (art. 32 kpc w zw. z art. 27 § 1 kpc). Art. 27 § 1 kpc, który jest zasadą ogólną stanowi, iż powództwo wytacza się przed sąd pierwszej instancji, w którego okręgu pozwany ma miejsce zamieszkania. Zgodnie z treścią art. 32 kpc natomiast, powództwo o roszczenie alimentacyjne oraz o ustalenie pochodzenia dziecka i związane z tym roszczenia wytoczyć można według miejsca zamieszkania osoby uprawnionej. Z powództwem alimentacyjnym może wystąpić: •osoba uprawniona do alimentów, • przedstawiciel ustawowy tej osoby uprawnionej, •jej pełnomocnik, •prokurator, •właściwa organizacja społeczna, • ośrodek pomocy społecznej i powiatowe centrum pomocy rodzinie (do których stosuje się odpowiednio przepisy o prokuraturze). Osoba dochodząca alimentów jest z urzędu zwolniona od kosztów sądowych. W toku procesu o alimenty sąd może działać z urzędu – np. może dopuścić dowód niewskazany przez stronę postępowania – jak też i może wydawać zarządzenia zobowiązujące dłużnika alimentacyjnego do świadczenia alimentów, jeszcze przed wydaniem ostatecznego orzeczenia w sprawie. Biuletyn edukacyjno/informacyjny dla personelu medycznego oddziałów Położniczych i Neonatologicznych Klauzula wykonalności: Tytułowi egzekucyjnemu zasądzającemu alimenty sąd nadaje klauzulę wykonalności – wówczas osoba uprawniona może wystąpić do komornika sądowego wraz z wnioskiem o wszczęcie postępowania egzekucyjnego. Po otrzymaniu orzeczenia zaopatrzonego w klauzulę wykonalności, komornik sądowy ma obowiązek przeprowadzenia z urzędu dochodzenia w celu ustalenia zarobków oraz majątku dłużnika (osoby zobowiązanej), jak też i miejsca jego zamieszkania. Wyegzekwowane przez komornika sądowego kwoty w pierwszej kolejności są przeznaczane na zaspokajanie roszczeń alimentacyjnych przed roszczeniami z innych tytułów (np. przed obowiązkiem zwrotu długów, czy też przed obowiązkiem wyrównania wyrządzonej szkody). Preferencje przy ściąganiu alimentów polegają także m. in. na tym, iż jedynie na ich rzecz czynione są potrącenia aż w 3/5 z przysługujących dłużnikowi wynagrodzeń za pracę i sum przyznanych mu przez Skarb Państwa na cele specjalne, takie jak przykładowo stypendia, a w pełnej wysokości z rachunków bankowych dłużnika. Nadto komornik może także zająć ruchomości będące we władaniu osoby zamieszkującej wspólnie z dłużnikiem (np. jego współmałżonka czy też konkubiny) bez zgody tej osoby, chyba że przedstawi ona dowód, że przedmiotowa ruchomość jest jej własnością (art. 845 § 2a kpc). Dochodzenie świadczeń alimentacyjnych za granicą: Istotne znaczenie ma problematyka dochodzenia alimentów za granicą. Kwestie kolizyjne (różnice pomiędzy normami prawa państwa sądu, a tego państwa, którego dotyczy element obcy) reguluje art. 63 ustawy Prawo prywatne międzynarodowe, który stanowi, iż „Prawo właściwe dla zobowiązań alimentacyjnych określa rozporządzenie Rady (WE) nr 4/2009 z dnia 18 grudnia 2008 r. w sprawie jurysdykcji, prawa właściwego, uznawania i wykonywania orzeczeń oraz współpracy w zakresie zobowiązań alimentacyjnych (Dz. Urz. UE L 7 z 10.01.2009, str. 1).” Rozporządzenie Nr 4/2009 wraz z dostosowanymi przepisami polskiego systemu prawnego, dzięki którym wskazane rozporządzenie znalazło pełne zastosowanie w naszym kraju od czerwca 2011 roku – ma na celu uproszczenie i przyśpieszenie dochodzenia i egzekwowania przez wierzycieli roszczeń alimentacyjnych z zagranicy, w ramach Unii Europejskiej, przy jednoczesnym zapewnieniu niezbędnej ochrony dłużnikom alimentacyjnym. Skorzystają na tym w szczególności polscy obywatele – wierzyciele dochodzący roszczeń 17 alimentacyjnych od dłużników przebywających za granicą, tj. na terytorium innych państw członkowskich Unii Europejskiej. Wprowadzone rozwiązania są szczególnie ważne w dobie masowych wyjazdów obywateli polskich związanych zwłaszcza z otwieraniem rynków pracy w kolejnych państwach członkowskich UE. Dzięki przyjętym rozwiązaniom: • orzeczenia alimentacyjne wydane w jednym państwie członkowskim Unii Europejskiej będą wykonywane w pozostałych niemal automatycznie, bez potrzeby przeprowadzenia odrębnej procedury. Tym samym orzeczenia te będą podlegać na terytorium Polski wykonywaniu na zasadach identycznych, jak orzeczenia wydane przez polskie sądy (wyłącznie po nadaniu im klauzuli wykonalności), • jednocześnie wzmocniona zostanie ochrona praw dłużników alimentacyjnych, w stosunku do których wszczęto egzekucję na podstawie wadliwych orzeczeń alimentacyjnych, wydanych w innych państwach członkowskich. Dotyczyć to będzie sytuacji, gdy prawo do obrony danej osoby w postępowaniu przed sądem innego państwa członkowskiego zostało ograniczone, np. z powodu niedoręczenia pozwu lub innych niezależnych od nich okoliczności, • polscy wierzyciele dochodzący za granicą roszczeń alimentacyjnych na rzecz dzieci w wieku do 21 lat uzyskają tam prawo do bezpłatnej pomocy prawnej w związku z dochodzonymi i egzekwowanymi alimentami; • wyznaczone przez każde z państw członkowskich Unii Europejskiej organy administracyjne ułatwią wierzycielom dochodzącym roszczeń alimentacyjnych za granicą poprzez uzyskiwanie informacji niezbędnych do skutecznego dochodzenia ich praw (np. informacje o miejscu zamieszkania dłużnika, informacje o dochodach i sytuacji finansowej dłużników itd.). 18 Biuletyn edukacyjno/informacyjny dla personelu medycznego oddziałów Położniczych i Neonatologicznych Przykładowy wzór pozwu o alimenty Sąd Rejonowy w Pabianicach III Wydział Rodzinny i Nieletnich Pabianice, dnia 23 lutego 2012 roku Powód: małoletnia Julia Kowalska reprezentowana przez przedstawicielkę ustawową – matkę – Lidię Kowalską zam.: 95–200 Pabianice, ul. Słowikowa 1 Pozwany: Maciej Kowalski zam.: 95–200 Pabianice, ul. Cyrkowa 3 Wartość przedmiotu sporu: 12.000 złotych 1. 2. 3. Pozew o alimenty W imieniu małoletniej powódki córki Julii Kowalskiej, wnoszę o: zasądzenie od pozwanego Macieja Kowalskiego na rzecz małoletniej powódki Julii Kowalskiej tytułem alimentów kwotę 1.000 złotych miesięcznie, płatną z góry do rąk matki powódki Lidii Kowalskiej, do dnia 10-ego każdego miesiąca wraz z ustawowymi odsetkami w razie uchybienia terminowi płatności którejkolwiek z rat, poczynając od dnia 23 lutego 2012 roku, zasądzenie od pozwanego na rzecz powódki kosztów procesu według norm przepisanych, przeprowadzenie rozprawy także w razie nieobecności powódki, a w przypadku nieobecności pozwanego – o wydanie wyroku zaocznego. Uzasadnienie Małoletnia powódka Julia Kowalska jest dzieckiem z małżeństwa pozwanego i przedstawicielki ustawowej. Pozwany wraz z matką powódki nadal pozostają w związku małżeńskim. dowód: skrócony odpis aktu urodzenia powódki, skrócony odpis aktu małżeństwa. W okolicznościach sprawy bezspornym jest, że obowiązek alimentacyjny pozwanego wobec małoletniej nie został dotychczas ustalony. Od czasu wyprowadzenia się pozwanego z domu, tj. od dnia 15 stycznia 2011 roku pozwany dobrowolnie łożył na rzecz powódki kwotę 500 złotych miesięcznie, czasami kupując jej dodatkowo potrzebną odzież, czy zabawki. Pozwany ostatnio zaniechał tej praktyki, zaprzestał wszelkich kontaktów zarówno z powódką, jak i jej matką. Od co najmniej 5 miesięcy pozwany nie zadzwonił, nie przyszedł by spotkać się z powódką, nie przekazał żadnej kwoty na jej rzecz. Uzasadnione potrzeby małoletniej powódki są wysokie. Przede wszystkim powódka ma obecnie 7 lat i rozpoczęła naukę w Szkole Podstawowej, co związane jest z poniesieniem dodatkowych opłat z tytułu zakupu zarówno podręczników, jak i całej wyprawki szkolnej. Ponadto powódka jest alergikiem i ponosi z tego tytułu wydatki zarówno na specjalistyczną opiekę medyczną, jak i lekarstwa. Powódka jest aktywnym dzieckiem pragnącym pogłębiać swoje zainteresowania sportami wodnymi, dlatego trzy razy w tygodniu uczęszcza na basen. Powódka rozpoczęła również prywatną naukę języka angielskiego, a także lekcje gry w tenisa. Przeciętne koszty miesięcznego utrzymania powódki wynoszą około 1.500 złotych. dowód: wykaz i dokumentacja kosztów utrzymania powódki z ostatnich 3 miesięcy. Pozwany ma wykształcenie wyższe rolnicze, jego miesięczny dochód wynosi około 2.500 złotych netto. Pozwany jest zatrudniony w Roltex Sp. z o.o. z siedzibą w Dłutowie. Z kolei matka małoletniej powódki nie pracuje z uwagi na zły stan zdrowia. Od 2 lat jej jedynym źródłem dochodu jest renta w wysokości 940 złotych. dowód: odcinki renty matki powódki za ostatnie 3 miesiące. Zasadność łożenia na rzecz małoletniej powódki przez pozwanego nie budzi wątpliwości w świetle okoliczności sprawy. Potrzeby małoletniej są duże: rozpoczęcie nauki szkolnej, rozwój zainteresowań wymagają sporych nakładów zarówno czasu jak i zainteresowania ze strony rodziców, jak i środków finansowych. Istotnym jest, że pozwany w żaden sposób nie przyczynia się do zaspokojenia potrzeb powódki, także poprzez osobiste starania o jej wychowanie. Wobec powyższego wnoszę jak we wstępie. Załączniki: 1. dowody wskazane w piśmie, 2. odpis pozwu. Marian Pol Biuletyn edukacyjno/informacyjny dla personelu medycznego oddziałów Położniczych i Neonatologicznych 19 Przykładowy wzór orzeczenia zasądzającego alimenty Sygn. akt III RC /12 W Y R O K W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Sąd Rejonowy w Pabianicach, III Wydział Rodzinny i Nieletnich w składzie: Przewodniczący - SSR. Kazimierz Kowalski Protokolant - st. sekr. sąd. Agnieszka Malinowska Dnia 24 lutego 2012 roku. po rozpoznaniu w dniu 24 lutego 2012 roku, w Pabianicach, na rozprawie sprawy z powództwa Julii Kowalskiej reprezentowanej przez Lidię Kowalską przeciwko Maciejowi Kowalskiemu o alimenty. 1. zasądza od pozwanego Macieja Kowalskiego na rzecz jego małoletniej córki Julii Kowalskiej alimenty w kwocie po 700 (siedemset) złotych miesięcznie, płatne z góry do 10-tego dnia każdego miesiąca, do rąk Lidii Kowalskiej jako przedstawicielki ustawowej małoletniej powódki, z ustawowymi odsetkami w razie uchybienia terminowi płatności którejkolwiek z rat, poczynając od dnia 23 lutego 2012 roku; 2. w pozostałej części powództwo oddala; 3. nadaje wyrokowi w pkt 1 rygor natychmiastowej wykonalności; 4. nie obciąża stron kosztami postępowania. Niealimentacja jako czyn karalny: Przypisy: Niealimentacja jest zachowaniem podlegającym ocenie z punktu widzenia odpowiedzialności karnej. Zgodnie z treścią art. 209 kk sankcja karna jest przewidziana za uporczywe, a więc nacechowane złą wolą i złośliwością, trwające dłuższy czas, uchylanie się od wykonania obowiązku łożenia na utrzymanie osoby najbliższej lub innej osoby wynikające „z mocy ustawy lub orzeczenia sądowego” (chodzi zarówno o obowiązki tego rodzaju wynikające tak z prawa rodzinnego, jak też i z umów cywilnoprawnych oraz deliktów – czyli czynów niedozwolonych), w wyniku czego osoba uprawniona narażona została na niemożność zaspokojenia podstawowych potrzeb. Ściganie przestępstwa niealimentacji następuje na wniosek pokrzywdzonego, organu pomocy społecznej oraz organu podejmującego działania w stosunku do dłużnika alimentacyjnego. Jeżeli natomiast pokrzywdzonemu przyznano odpowiednie świadczenia rodzinne, albo świadczenia pieniężne wypłacane w przypadku bezskuteczności egzekucji alimentów (z funduszu alimentacyjnego) - wówczas ściganie odbywa się z urzędu. Autorka niniejszego artykułu wyraża nadzieję, że przedstawione w nim, jak też i w dwóch poprzednich (6 i 7) wydaniach Biuletynu uwagi dotyczące obowiązków alimentacyjnych w polskim systemie prawnym, przyczynią się do spopularyzowania obowiązujących uregulowań prawnych dotyczących przedmiotowej tematyki. Tematem artykułu w kolejnym (9) wydaniu Biuletynu będzie problematyka dotycząca kontaktów z dzieckiem w świetle ustawy z dnia 25 lutego 1964 roku Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Autor: mgr Joanna Szymczak • Andrzejewski M., Prawo rodzinne i opiekuńcze, Wydawnictwo CH Beck, Warszawa 2010. • Kodeks Rodzinny i Opiekuńczy z dnia 25 lutego 1964 r., Dz. U. z 1964 r. Nr 9 poz. 59 z późn. zm. • Ustawa z dnia 17 listopada 1964 roku Kodeks postępowania cywilnego, Dz. U. z 1964 r., Nr 43, poz. 269 ze zm. • Ustawa z dnia 4 lutego 2011 roku Prawo prywatne międzynarodowe, Dz. U. z 2011 r., Nr 80, poz. 432. • Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 roku Kodeks karny, Dz. U. z 1997 r., Nr 88, poz. 553 z późn. zm. • h t t p : / / p r a w o . w i e s z j a k . p l / n o w o s c i p r a w n e / 263481,Latwiej-bed; strona otwarta w dniu 23 lutego 2012 roku. W następnym numerze: - Omówienie kolejnych punktów Standardu Realizacji Programu Szkoły Matek i Ojców – dr n. med. Katarzyna Augustyniuk - Część VI – Aktywność seksualna w ciąży i po porodzie... – mgr Ewa Prokurat - Kontakty z dzieckiem w świetle ustawy z dnia 25 lutego 1964 roku Kodeks rodzinny i opiekuńczy. – mgr Joanna Szymczak Do zobaczenia w maju!