Preferencje spożycia wybranych ekstrudowanych produktów

378
Probl Hig Epidemiol 2013, 94(2): 378-380
Preferencje spożycia wybranych ekstrudowanych produktów
śniadaniowych
Consumption preferences for selected extruded breakfast products
Beata Borkowska, Izabela Bugajska
Katedra Towaroznawstwa i Zarządzania Jakością, Wydział Przedsiębiorczości i Towaroznawstwa, Akademia Morska w Gdyni
Wprowadzenie. Konsumenci mają coraz mniej czasu na przygotowanie
posiłku i doceniają żywność wygodną pochodzenia roślinnego, którą można
szybko i w krótkim czasie przygotować na śniadanie. Często i chętnie
spożywanymi wyrobami są ekstrudowane produkty zbożowe typu płatki
śniadaniowe, musli, chleb chrupki.
Cel pracy. Ocena preferencji konsumenckich dotyczących spożycia
ekstrudowanych produktów śniadaniowych.
Materiał i metody. Badania zostały przeprowadzone w miesiącu maju
2012 roku, przy wykorzystaniu kwestionariusza ankiety. Badaniem objęto
grupę 100 osób mieszkających na terenie Trójmiasta, a także Półwyspu
helskiego.
Wyniki. Konsumenci najczęściej spożywają musli, bardzo rzadko wybierają
płatki śniadaniowe w formie batonika. Jako dodatek do spożycia
ekstrudowanych produktów śniadaniowych wybierają mleko, jogurt, owoce.
Najczęściej spożywają produkty śniadaniowe 10-20 razy w miesiącu.
Zakupów respondenci dokonują głównie w dyskontach, przeznaczając na
nie do 30 zł miesięcznie.
Wnioski. Ekstrudowane produkty śniadaniowe spożywało 82%
respondentów, którzy jako główny powód spożycia podawali możliwość
szybkiego przygotowania pożywnego posiłku. Najczęściej wybieranymi
produktami śniadaniowymi były musli, które w większości respondenci
spożywali podczas śniadania. Przy wyborze ekstrudowanych produktów
śniadaniowych ankietowani kierują się takimi czynnikami, jak: jakość,
przyzwyczajenia smakowe, cena.
Introduction. Consumers nowadays have much less time for preparing
a meal and appreciate convenient plant food, which can be quickly prepared
for breakfast. The extruded cereal products as breakfast cereal, muesli,
crispbread are products often and willingly consumed.
Aim. The assessment of consumer preferences for extruded breakfast
products.
Material & methods. The research was conducted in May 2012 with the
use of a survey form. The research covered 100 respondents residing in
Tricity and Hel Peninsula.
Results. The consumers most often eat muesli, they very rarely choose cereal
bars. They choose milk, yoghurt and fruit to add to extruded breakfast
cereal. They most often consume breakfast cereal 10-20 times a month. The
respondents do shopping mainly in discounts. They allot PLN 30 for it.
Conclusions. Extruded breakfast cereal was consumed by 82% of the
respondents, who mentioned the possibility of quick preparation of
a nutritious meal as a main reason for consumption. The most often
selected breakfast cereal was muesli consumed by most of the respondents.
The respondents were guided by the factors such as quality, gustatory habits
and price while choosing extruded breakfast products.
Key words: extruded breakfast products, consumer preferences
Słowa kluczowe: ekstrudowane produkty śniadaniowe, preferencje
konsumenckie
© Probl Hig Epidemiol 2013, 94(2): 378-380
www.phie.pl
Nadesłano: 20.05.2013
Zakwalifikowano do druku: 15.06.2013
Wprowadzenie
Postępowanie konsumentów na rynku produktów
zbożowych ulega ciągłym zmianom warunkowanym
preferencjami konsumenckimi, czynnikami ekonomicznymi i zmianami stylu życia. Technologia preparowanych przetworów zbożowych, w szczególności
wyrobów śniadaniowych, rozwinęła się na skutek
zapotrzebowania na żywność wygodną pochodzenia
Adres do korespondencji / Address for correspondence
dr inż. Beata Borkowska
Katedra Towaroznawstwa i Zarządzania Jakością
Wydział Przedsiębiorczości i Towaroznawstwa, Akademia Morska
ul. Morska 81-87, 81-225 Gdynia
e-mail: [email protected]
roślinnego, którą można łatwo i szybko przygotować
[1, 2]. Koncentraty zbożowe, dzięki technice ekstruzji, nabierają przyjemnego zapachu i smaku, należą
do produktów odżywczych i lekkostrawnych. Dzięki
tym właściwościom płatki zbożowe, musli czy chleb
chrupki są powszechnie spożywane przez dzieci, jak
i osoby dorosłe. Konsumenci dostrzegają zalety tych
produktów, to one zaspokajają obecne i kreują nowe
ich potrzeby [2-4].
Borkowska B, Bugajska I. Preferencje spożycia wybranych ekstrudowanych produktów śniadaniowych
Cel pracy
Ocena preferencji konsumenckich dotyczących
spożycia ekstrudowanych produktów śniadaniowych.
Na badania ankietowe składała się ocena częstotliwości oraz ilości spożywania poszczególnych rodzajów
ekstrudowanych produktów śniadaniowych, wskazanie najczęściej wybieranych firm i opakowań oraz
czynników determinujących zakup ekstrudowanych
produktów zbożowych.
Materiał i metody
W celu zebrania opinii konsumentów o ich preferencjach dotyczących ekstrudowanych produktów
śniadaniowych przeprowadzono badania za pomocą
autorskiego kwestionariusza ankiety w miesiącu maju
2012 roku. Badaniem ankietowym objęto grupę 100
losowo wybranych osób mieszkających na terenie
Trójmiasta, a także Półwyspu Helskiego. Grupa badawcza składała się z 66 kobiet i 34 mężczyzn, w wieku
od 20 do 61 lat. Największą grupę stanowiły osoby
w przedziale wiekowym 20-30 lat – 66%. Drugą pod
względem liczebności grupę wiekową stanowiły osoby w wieku 31-40 lat – 17%, 12% to osoby w wieku
41‑50 lat. Najmniej liczne grupy to 51-60 lat – 1%
oraz powyżej 61 lat – 4%. Większość badanych – 60%
stanowiły osoby z wykształceniem wyższym. Osoby
z wykształceniem średnim to 23% ogółu ankietowanych, pozostałe osoby posiadały wykształcenie zawodowe – 14% oraz podstawowe – 3%.
Wyniki i omówienie
Uzyskane wyniki w przeprowadzonym badaniu
ankietowym wskazują, że zdecydowana większość
respondentów (82%) kupuje ekstrudowane produkty
śniadaniowe, natomiast 18% ankietowanych zadeklarowało, że ich nie kupuje. W badaniu ankietowym
wzięło udział aż 66% kobiet, ponieważ to one głównie
robią zakupy i kupują zbożowe produkty śniadaniowe
dla siebie oraz pozostałych członków rodziny. Główny powód spożywania ekstrudowanych produktów
śniadaniowych dla 43,9% badanych to możliwość
szybkiego przygotowania pożywnego posiłku. Z kolei dla 36,6% respondentów zdrowie było głównym
powodem, natomiast dla 15,8% respondentów było
to utrzymanie figury. Jedynie 3,7% ankietowanych
podała inny powód, wpisując w uzasadnieniu: bo lubię, dostarczają energii na cały poranek oraz stanowi
to dla mnie urozmaicenie mojego posiłku. Według
badań przeprowadzonych przez Górską-Warsewicz
wynika, że takie produkty jak produkty zbożowe
i musli wybierają osoby zwracające uwagę na walory
zdrowotne [1].
Najczęściej spożywanymi ekstrudowanymi produktami zbożowymi były musli (46,3%), na drugim
379
miejscu płatki śniadaniowe (37,8%), a następnie chleb
chrupki (9,8%) oraz chrupki ryżowe (3,7%). Z danych socjodemograficznych wynika, że najczęściej po
te produkty sięgały młode kobiety w wieku 20-30 lat
z wykształceniem wyższym. Najmniej respondentów
(2,4%) wybrało płatki śniadaniowe w formie batonika;
byli to mężczyźni w wieku 31-40 lat z wykształceniem
zawodowym. Drużyńska i wsp. badając preferencje
konsumenckie na rynku płatków śniadaniowych także
stwierdziła, że najczęściej kupowanymi płatkami śniadaniowymi okazały się musli, w dalszej kolejności płatki
smakowe, kukurydziane, z owocami oraz crunchy [5].
Wśród ankietowanych 46,3% twierdzi, że ekstrudowane produkty śniadaniowe zastępują im posiłek,
dla 31,7% osób produkty te stanowią uzupełnienie
posiłku, a dla 21,9% osób są przekąską w ciągu dnia.
Według badań przeprowadzonych w 2010 r. przez
portal Egospodarka wynika, że dorasta pokolenie,
dla którego śniadanie lub przekąska przygotowana
z niewymagających gotowania płatków jest równie
naturalna, jak kanapki, parówki czy jajecznica [6].
Spośród producentów ekstrudowanych produktów śniadaniowych najczęściej wybieraną firmą przez
ankietowanych jest Nestle – 48,8%. Firmę Nestle
wybierają głównie kobiety z wykształceniem wyższym
i mężczyźni z wykształceniem średnim w wieku 20‑30
lat. Kolejną firmą jest marka własna (Tesco, Real,
Biedronka), wybierane przez 19,5% osób oraz firma
Sante wybierana przez 14,6%. Firmę Lubella wybrało
7,3% ankietowanych spożywających ekstrudowane
produkty śniadaniowe, natomiast firmę Gellwe 6,1%.
Po produkty śniadaniowe firmy Dr. Oetker sięga tylko
3,7% ankietowanych. Potwierdzają to również badania
przeprowadzone przez Olejniczaka na rynku płatków
śniadaniowych, gdzie liderem jest firma Nestle, następnie Lubella i Sante [7].
Zdecydowana większość badanych 63,4% spożywa ekstrudowane produkty podczas śniadania. Podczas drugiego śniadania sięga po nie 23,2% ankietowanych, podczas podwieczorka 7,3%, a na kolacje zjada
je 4,9%. W badanej grupie konsumentów znalazło się
1,2% ankietowanych, którzy zjadali ekstrudowane
produkty śniadaniowe podczas obiadu. Produkty typu
płatki śniadaniowe są przede wszystkim składnikiem
śniadań, co potwierdziły badania Ratusz i wsp.[8].
Najczęściej wybieranym dodatkiem przy spożyciu ekstrudowanych produktów śniadaniowych było
mleko dla 31,7% ankietowanych, na drugim miejscu
jogurt 29,3% i owoce 26,8%. Dżem lub konfiturę oraz
miód wybrało kolejne 4,9% respondentów. Najmniej
respondentów 2,4% spożywa ekstrudowane produkty
śniadaniowe z wodą. Zgodnie z badaniami przeprowadzonymi przez portal Egospodarka wynika, że
wiele osób wybiera szybkie w przygotowaniu musli
z mlekiem lub jogurtem [6].
380
Analizując częstotliwość spożycia ekstrudowanych
produktów śniadaniowych stwierdzono, że największa
ilość respondentów 42,7% spożywa je 10-20 razy
w miesiącu, a 23,2% – 6-10 razy w miesiącu. Częściej
niż 20-30 razy w miesiącu spożywa ekstrudowane
produkty śniadaniowe 14,6% osób, a 2,4% rzadziej
niż raz w miesiącu. Według badań przeprowadzonych
przez Olejniczaka wynika, że spożycie płatków śniadaniowych następuje 5-6 razy w tygodniu lub codziennie
według 17% badanych konsumentów, natomiast 43%
Polaków jada płatki 2-4 razy w tygodniu, a 40% raz
w tygodniu bądź rzadziej [7].
Miesięczne wydatki ankietowanych na produkty
śniadaniowe wynoszą do 30 zł u 39% ankietowanych, a do 50 zł u 31,7% ankietowanych. Najwięcej
respondentów podczas zakupów wybiera opakowanie
do 250 g – 54,9% osób. Opakowania powyżej 250 g są
optymalne dla 39% osób. Odpowiedź inne opakowanie
wybrało 6,1% badanych, odpowiadając, że preferują
opakowania o masie 500 g.
Spośród 82% respondentów spożywających
ekstrudowane produkty śniadaniowe, 47,6% osób
dokonuje zakupu w dyskoncie np. Biedronka, 26,8%
ankietowanych dokonuje zakupów w hipermarkecie
np. Real, natomiast w sklepie osiedlowym 25,6% osób.
Według badań przeprowadzonych przez Olejniczaka
wynika, że najczęściej wybieranymi placówkami, jeśli
chodzi o zakup płatków śniadaniowych, są hipermarkety (27%) i supermarkety (26%) [7].
Z przeprowadzonych badań wynika, że najważniejszym czynnikiem determinującym wybór
ekstrudowanych produktów śniadaniowych była
jakość dla 35,4% respondentów. Następnym istotnym
czynnikiem były przyzwyczajenia smakowe – 26,8%.
Na następnych miejscach znalazły się: cena, pro-
Probl Hig Epidemiol 2013, 94(2): 378-380
mocja, informacja od znajomych, reklama i wygląd
opakowania. Według badań przeprowadzonych przez
Drużyńską i wsp. wynika, że czynniki wyboru uplasowały się w innej kolejności. Na pierwszym miejscu
znalazł się smak, związki prozdrowotne oraz marka.
W dalszej kolejności znalazły się takie czynniki jak:
cena, opakowanie i reklama [5].
Wnioski
1. Ekstrudowane produkty śniadaniowe respondenci spożywają głównie podczas I i II śniadania
wybierając najczęściej musli i płatki śniadaniowe
z dodatkiem mleka, jogurtu lub owoców. Co drugi
ankietowany spożywa ekstrudowane produkty
śniadaniowe częściej niż 10-20 razy w miesiącu.
Spośród badanych najmniejszą grupę stanowili
mężczyźni, którzy spożywali płatki śniadaniowe
w formie batonika podczas obiadu.
2. Głównym powodem spożywania ekstrudowanych
produktów śniadaniowych przez respondentów
była możliwość szybkiego przygotowania posiłku,
następnie zdrowie oraz utrzymywanie figury.
3. Respondenci spośród producentów ekstrudowanych produktów śniadaniowych wybierali najczęściej firmę Nestle. Po produkty śniadaniowe
firmy Dr. Oetker ankietowani sięgają rzadko.
4. Prawie połowa ankietowanych miesięcznie przeznacza na ekstrudowane produkty śniadaniowe
do 30 zł, preferując wielkość opakowania o masie
250 g. Najchętniej respondenci dokonują zakupu
produktów śniadaniowych w dyskoncie Biedronka i w hipermarkecie Real.
5. Najważniejszymi czynnikami determinującymi
zakup produktów śniadaniowych była: jakość
i przyzwyczajenia smakowe, a następnie cena.
Piśmiennictwo / References
1. Górska-Warsewicz H. Konsument na rynku produktów
zbożowych. Prz Zboż-Młyn 2004, 11: 9-11.
2. Świderski F. Waszkiewicz-Robak B. Towaroznawstwo
żywności przetworzonej z elementami technologii. SGGW,
Warszawa 2010.
3. Czerwińska D. Wartość odżywcza i walory zdrowotne
płatków zbożowych. Przegl Zboż-Młyn 2011, 3: 13-14.
4. Mrozowska I. Zamiast kanapki. Magazyn Handel i Usługi
2012, 2.
5. Drużyńska B, Szczechowicz T. Próba oceny czynników
wpływających na wybory konsumentów na rynku
płatków śniadaniowych. Bromat Chem Toksykol 2011, 3:
1005‑1008.
6. Polacy doceniają płatki śniadaniowe. http://www.
egospodarka.pl
7. Olejniczak R. Rynek płatków śniadaniowych – raport. http://
poradnikhandlowca.pl
8. Ratusz K, Wirkowska K. Analiza zachowań nabywczych
konsumentów płatków śniadaniowych oraz deklaracji
żywieniowych zamieszczonych na etykietach tych produktów.
Bromat Chem Toksykol 2012, 3: 790-796.