POJĘCIA WPROWADZAJĄCE PUNKT 1. Sprzężony kwas

DUŻE KOŁO CHEMICZNE 3GA 2012/2013
ZAJĘCIA 4: SŁABE KWASY I ZASADY, BUFORY
opr. Kuba Skrzeczkowski
POJĘCIA WPROWADZAJĄCE
PUNKT 1. Sprzężony kwas/sprzężona zasada.
Rozpatrzmy amoniak, który jest zasadą. Sprzężoną kwasem do amoniaku jest jon amonowy,
NH4+. Zatem sprzężonymi parami są takie, które:


Jedna z pary jest kwasem, drugi z pary jest zasadą.
Różnią się tylko o proton.
Uzupełnij teraz tabelkę:
Sprzężony kwas
HCN
HS
Sprzężona zasada
Sprzężony kwas
NH3
CH3COOH
-
HS
HSO3
-
2-
CO32-
H2PO4
-
Sprzężona zasada
NO2CH3NH2
PO43-
H2O2
H2CO3
H2PO2-
PUNKT 2. Reguła przekory.
Rozpatrzmy równowagę A  B, opisanej stałą
. Załóżmy, że w chwili ustalenia się
stanu równowagi w układzie mamy 1 mol A oraz 1 mol B.
Pytanie 1: jak zareaguje układ na dodatek 5 moli A?
Odpowiedź 1: Zauważmy, że jeśli zwiększamy liczbę moli A to zwiększymy wartość
mianownika w równaniu na stałą równowagi. Żeby ułamek był stały musi się zwiększyć i
licznik. Żeby zwiększył się licznik musi powstać więcej związku B. Zatem będziemy
otrzymywać B.
Pytanie 2: jak zareaguje układ na ubytek 0,5 mola A?
Odpowiedź 2: Zauważmy, że jeśli zmniejszamy liczbę moli A to zmniejszamy wartość
mianownika w równaniu na stałą równowagi. Żeby zachować stałość stałej równowagi
zmniejszy się wartość licznika  zmniejszy się stężenie [B].
Wniosek z tych rozważań to tzw. prawo przekory. Mówi ono, że układ działa przeciwnie do
czynu, który popełniliście. Jeśli hojnie obdarowaliście układ 5 molami A (przypadek 1) to
wkrótce część z nich zniknie tworząc B. Jeśli natomiast chamsko zabraliście A (przypadek 2)
to wkrótce zostanie on odtworzony.