Specyfikacja Techniczna Wykonania i Odbioru Prac

Specyfikacja Techniczna Wykonania i Odbioru Prac
Projektowane zabiegi pielęgnacyjno–zabezpieczające drzew podane są w kolumnie
nr 7 tabeli inwentaryzacyjnej.
Obejmują one zakres prac niezbędny do wykonania w celu zachowania i poprawy
stanu zdrowotnego i bezpieczeństwa drzew.
Zabiegi podzielić można na 2 grupy.
1. Cięcia gałęzi w koronach drzew.
2. Prace związane z mechanicznym wzmacnianiem koron drzew.
Zaproponowane zabiegi są zgodne ze współczesną wiedzą i praktyką
rekomendowaną m. in. przez Europejską Radę d.s. drzew (EAC), organizacją
działającą w ramach Unii Europejskiej i zrzeszającą instytucje i osoby zajmujące
się naukowo i zawodowo z pielęgnacją drzew.
Od roku 2004 Polska jest członkiem EAC , a jej reprezentantem jest
Międzynarodowe Towarzystwo Uprawy i Ochrony Drzew.
Generalnie zasady prowadzenia prac polegają na stosowaniu bezinwazyjnych
metod pielęgnacji i zabezpieczania drzew z wykluczeniem jakiegokolwiek
„czyszczenia” i impregnowania ubytków oraz otwierania pni drzew, czy
stosowania nawiertów, nawet w celach diagnostycznych.
Zakres cięć, zwłaszcza żywych konarów i gałęzi ograniczany jest do niezbędnego
minimum tak aby, w jak najmniejszym stopniu redukować powierzchnię
asymilacyjną i nie generować deficytu energetycznego drzewa.
Świadomie dopuszcza się pozostawienie na drzewach części posuszu.
Redukcja koron starych drzew, rosnących w parkach, rezerwatach może polegać
na pozostawieniu nierównych płaszczyzn cięcia oraz fragmentów konarów(w tym
martwych).
Powierzchnie takie nie tylko nawiązują do naturalnego wyglądu, ale również do
wysokiej wartości ekologicznej takich nisz (grzyby, owady, ptaki).
Są to tzw. cięcia „weteranizujące „ stosowane już w Polsce w niektórych parkach
zabytkowych.
1. Cięcia gałęzi w koronach drzew.
W celu utrzymania drzewostanu we właściwym stanie zdrowotnym drzewa
podawane są zabiegom pielegnacyjno –sanitarnym w postaci cięć.
Są to:
Ciecia sanitarne czyli usuwanie posuszu. Ustawicznie muszą być usuwane suche i
obumierające gałęzie, zwłaszcza wtedy gdy ich opadanie stwarza zagrożenie dla
otoczenia. W ustronnych zakątkach parku suche gałęzie mogą być ze względów
ekologicznych pozostawiane.
Cięcia korygujące dotyczą koron zdeformowanych, na skutek zaniedbań, czy źle
ciętych, czy zdeformowanych w wyniku nienormalnych warunków jak np.
ocienienie, silne wiatry.
Polegają one na usuwaniu niepotrzebnych pędów konkurencyjnych i zapobieganiu
niekorzystnym kierunkom rozwoju korony.
Cięcia formujące dotyczą z reguły młodszych drzew i krzewów.
Nadawanie pożądanego kształtu i wielkości koronie, jest zabiegiem
wykonywanym w najbardziej witalnej strefie korony w zewnętrznych jej partiach.
Częściowa redukcja korony wykonywana jest dla zmniejszenia jej rozmiarów,
odciążania korony o tendencji wychylania się od pionu, czyli poprawienia statyki.
Zakres cięcia nie powinien przekraczać 30% masy asymilacyjnej.
Dla złagodzenia szoku wskazane jest rozważenie etapowania prac na kilka lat.
Typowy pokój korony drzewa powinien być zachowany, a korona rozwijać się
dalej w sposób normalny.
Cięcia techniczne wykonywane w przypadku kolizji czy zagrożenia ze strony
drzewa dla ludzi i mienia
W tym przypadku dobro drzewa stawiane jest jak gdyby na drugim planie.
Celem nadrzędnym jest uzyskanie właściwych warunków bezpieczeństwa.
Konieczne jest niekiedy przekroczenie dopuszczalnej do jednorazowego usunięcia
masy korony.
W przypadku wszystkich rodzajów cięć pamiętać należy o kilku zasadach:
- ograniczyć je do minimum;
- w trakcie jednorazowego zabiegu unikać usuwania więcej niż 20% całej masy
żywej gałęzi;
- nie należy pozostawiać kikutów (cięcie na tzw. „obrączkę”);
- przy gałęziach o średnicy powyżej 3cm., cięcie wykonywać należy trzy etapowo:
podcięcie, docięcie, wyrównanie.
Zabezpieczanie ran po cięciach różnymi dotychczas stosowanymi środkami jest
niepotrzebne, a nawet nie wskazane.
2. Wzmacnianie mechaniczne koron drzew.
W przypadku drzew z widocznymi tendencjami do rozłamań czy pękniętych w
rozwidleniach niezbędne jest instalowanie wzmocnień mechanicznych
zabezpieczających przed rozłamaniem, a tym samym chroniących zarówno samo
drzewa jak i zapewniających bezpieczeństwo dla ludzi i mienia.
W tym celu stosuje się statyczne i dynamiczne wiązania nowej generacji typu
„Cobra”, lub „Boa”, które są całkowicie bezinwazyjne i nie uszkadzają drzew.
Rodzaj i parametry wiązań dostosować należy do sytuacji w jakiej znajduje się
drzewo jak również do mas wiązanych konarów czy odnóg.
W przypadku gdy w grę wchodzi bezpieczeństwo dla otoczenia zwykle stosujemy
wiązania statyczne (bez amortyzatorów).
W przypadku gdy drzewo rośnie z dala od ciągów pieszych lub budynków
stosujemy wiązania dynamiczne z amortyzatorami.
Dotyczy to również dużych konarów i odnóg drzew z tendencją do wyłamania.
3. Kwalifikacje wykonawcy i technika wykonywania prac.
Zgodnie z § 23 ust. 1 i 2 rozporządzenia Ministra Kultury z dnia 29 lipca 2011r. w
sprawie prowadzenia prac konserwatorskich, restauratorskich, robót budowlanych,
badań konserwatorskich i architektonicznych i innych działań przy zabytku
wpisanym do rejestru zabytków oraz badań archeologicznych (Dz. U. Nr 165, poz.
987):
1. Pracami konserwatorskimi lub pracami restauratorskimi polegającymi na
zabezpieczeniu, uzupełnieniu, rekonstrukcji lub konserwacji parków zabytkowych
oraz innego rodzaju zorganizowanej zieleni zabytkowej mogą kierować osoby
które posiadają tytuł zawodowy magistra lub magistra inżyniera uzyskany po
ukończeniu wyższych studiów, obejmujących wiadomości w tym zakresie, oraz
odbyły po ukończeniu tych studiów co najmniej 12- miesięczną praktykę
zawodową przy konserwacji i pielęgnacji tego rodzaju zabytków wpisanych do
rejestru zabytków.
2. Prace o charakterze technicznym w zakresie o których mowa w ust. 1, może
prowadzić osoba która posiada świadectwo ukończenia szkoły średniej zawodowej
oraz tytuł zawodowy albo wykształcenie średnie i dyplom potwierdzający
kwalifikacje zawodowe w zawodach związanych z pielęgnacją zieleni albo odbyła
co najmniej 12-miesięczną praktykę zawodową przy pielęgnacji tego rodzaju
zabytków wpisanych do rejestru zabytków.
Prace związane z drzewostanem parkowym powinny być wykonywane przez firmę
posiadającą odpowiednie doświadczenie i mogącą się wykazać wykonaniem tego
typu prac w obiektach zabytkowych, w tym również na drzewach pomnikach
przyrody.
Firma ta powinna zatrudniać personel przeszkolony w zakresie współczesnych
metod pielęgnacji drzew najlepiej w zakresie programu European Tree Worker,
który jest ogólnoeuropejskim programem szkolenia w tym zakresie.
Pracownicy ci powinni posiadać również przeszkolenie do prac metodami
alpinistycznymi(linowym).
Metody te są zalecane do stosowania zwłaszcza w parkach , gdyż są bardziej
przyjazne dla środowiska i nie powodują uszkodzeń spowodowanych ciężkim
sprzętem.
Podnośniki powinny być używane jedynie w miejscach utwardzonych gdzie nie
powodują uszkodzenia trawników i w odpowiedniej odległości od drzew tak aby
nie powodować uszkodzenia korzeni.