002826 - Pan Antoni Rybka - odpowiedź na pytanie prawne

Sopot, dnia 3 października 2016 r.
Sygn.: 002826
ODPOWIEDŹ NA PYTANIE PRAWNE
skierowane przez Zleceniodawcę Pana Antoniego Rybkę w dniu 3 października 2016 r. o
godzinie 10:41 w ramach abonamentu Lex Secure 24h Opieka Prawna
Przedmiot odpowiedzi:
1. Czy w przedstawiona w stanie faktycznym sytuacja może naruszać zasadę
niezwłoczności udzielenia świadczeń medycznych?
Podstawy prawne:
1. art. 5 pkt 33, art. 19 ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki
zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (t. j. Dz.U.2015.581 ze zm.);
2. art. 3 pkt 8 ustawy z dnia 8 września 2006 r. o Państwowym Ratownictwie
Medycznym (t. j. Dz.U.2013.757 ze zm.);
3. Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 3 października 2012 roku, sygn.
akt II GSK 1369/11;
4. Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 19 kwietnia 2012 roku, sygn. akt
II GSK 318/11.
Klauzula prawna:
Przygotowując niniejszą Odpowiedź na pytanie prawne przeanalizowano i polegano
wyłącznie na informacjach otrzymanych od Zleceniodawcy. Nie badano, ani nie
weryfikowano prawdziwości przedstawionego stanu faktycznego. Sporządzający niniejszą
Odpowiedź na pytanie prawne zastrzega sobie prawo weryfikacji niniejszego opracowania w
przypadku ujawnienia faktów nieznanych mu w momencie jego sporządzenia.
Lex Secure Sp. z o.o.
Al. Niepodległości 723/2
81-853 Sopot
Wysokość kapitału zakładowego:
NIP: 5862017484
REGON: 191884226
KRS: 0000069507
500.000 PLN opłacony w całości
[email protected]
www.opiekaprawna.pl
www.lexsecure.pl
tel. 58 500 59 00
fax: 58 500 59 01
24h Infolinia Prawna
501538539
Niniejszą Odpowiedź na pytanie prawne wydaje się do wiadomości Zleceniodawcy Pana
Antoniego Rybki – Przewodniczącego Regionu Lubelskiego Ogólnopolskiego Związku
Zawodowego Lekarzy, z prawem publikacji przez Zleceniodawcę.
Odpowiedź na pytanie prawne dotyczy wyłącznie kwestii w niej określonych i nie może być
interpretowana, jako obejmująca, w tym przez domniemanie, inne, niewspomniane w niej
kwestie.
W niniejszej Odpowiedź na pytanie prawne zaprezentowano niezależną, subiektywną ocenę
sporządzającego, dotyczącą prawnych aspektów przedmiotu analizy, w szczególności ocena
prawna przedstawiona w Odpowiedzi nie daje gwarancji wyniku danej sprawy, w przypadku
skierowania jej na drogę postępowania sądowego lub administracyjnego.
Stan faktyczny:
Pan Antoni Rybka (dalej jako Zleceniodawca) zaznacza, iż do dnia 1 października na oddziale
chirurgii oraz na oddziale ortopedii dyżurowało po jednym lekarzu. W takiej sytuacji, jeżeli
na Szpitalnym Oddziale Ratunkowym (dalej jako SOR) wynikła potrzeba niezwłocznego
udzielenia świadczeń medycznych przez ortopedę, ortopeda niezwłocznie udawał się na SOR
celem udzielenia świadczenia – drugi lekarz pozostawał natomiast na oddziale. Obecnie, co
wynika z Zarządzenia Dyrektora SP ZZOZ w Janowie Lubelskim nr 29/2016, na w/w
oddziałach dyżur ma pełnić tylko jeden lekarz (lekarz oddziału chirurgii ogólnej), drugi z
lekarzy pełnić ma dyżur pod telefonem. Zarządzenie stworzy sytuację, w której brak będzie
możliwości niezwłocznego udzielenia świadczenia na jednym z oddziałów, w sytuacji gdy
lekarz dyżurny przebywać będzie na drugim oddziale bądź na obu oddziałach w sytuacji, gdy
lekarz dyżurny przebywać będzie na SOR.
Stan prawny:
Odpowiadając na zadane pytanie prawne, należy w pierwszej kolejności zaznaczyć, iż w myśl
art. 19 ust. 1 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków
publicznych, w stanach nagłych świadczenia opieki zdrowotnej są udzielane
świadczeniobiorcy niezwłocznie.
Lex Secure Sp. z o.o.
Al. Niepodległości 723/2
81-853 Sopot
Wysokość kapitału zakładowego:
NIP: 5862017484
REGON: 191884226
KRS: 0000069507
500.000 PLN opłacony w całości
[email protected]
www.opiekaprawna.pl
www.lexsecure.pl
tel. 58 500 59 00
fax: 58 500 59 01
24h Infolinia Prawna
501538539
Podkreślenia zatem wymaga, iż zasada niezwłoczności odnosi się do stanów nagłych. Stan
nagły, stosownie do art. 5 pkt 33 w/w w zw. z art. 3 pkt 8 ustawy o Państwowym
Ratownictwie Medycznym to stan polegający na nagłym lub przewidywanym w krótkim
czasie pojawieniu się objawów pogarszania zdrowia, którego bezpośrednim następstwem
może być poważne uszkodzenie funkcji organizmu lub uszkodzenie ciała lub utrata życia,
wymagający podjęcia natychmiastowych medycznych czynności ratunkowych i leczenia. W
aktualnym orzecznictwie sadów administracyjnych - zarówno na gruncie ustawy o
Państwowym Ratownictwie Medycznym, jak i ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej
finansowanych ze środków publicznych – podjęto próbę doprecyzowania terminu „stanu
nagłego”. W tym miejscu przywołać można w szczególności wyrok Naczelnego Sądu
Administracyjnego w Warszawie (dalej NSA) z dnia 3 października 2012 roku (sygn. akt II
GSK 1369/11), zgodnie z którym stan nagły to taki przypadek, w odniesieniu do którego
istnieje niemożność (przeciwwskazanie) odłożenia (przesunięcia) w czasie pomocy lekarskiej,
mogącej według wiedzy i doświadczenia medycznego zapobiec powstaniu u pacjenta
niekorzystnych skutków (zagrożenia) dla jego życia i zdrowia. Należy więc uznać, że w
pojęcie stanu nagłego obejmuje swoim zakresem pomoc lekarską, która ma zapobiec ciężkim
(poważnym) skutkom. Ponadto zgodnie z orzeczeniem NSA z dnia z 19 kwietnia 2012 roku
(sygn. akt II GSK 318/11) za stan nagły uznać należy stan nagłego zagrożenia zdrowia
polegających na nagłym lub przewidywanym w krótkim czasie pojawieniu się objawów
pogarszania zdrowia, którego bezpośrednim następstwem może być poważne uszkodzenie
funkcji organizmu lub uszkodzenie ciała lub utrata życia, wymagający podjęcia
natychmiastowych medycznych czynności ratunkowych lub leczenia, świadczenia opieki
zdrowotnej są udzielane świadczeniobiorcy niezwłocznie. Z przywołanej definicji stanu
nagłego wynika, że chodzi o przypadek, w odniesieniu do którego istnieje niemożność
(przeciwwskazanie) odłożenia (przesunięcia) w czasie pomocy lekarskiej, mogącej według
wiedzy i doświadczenia medycznego zapobiec powstaniu u pacjenta niekorzystnych skutków
(zagrożenia) dla jego życia i zdrowia. Należy więc uznać, że w pojęcie stanu nagłego
obejmuje swoim zakresem pomoc lekarską, która ma zapobiec ciężkim (poważnym)
skutkom. Istotne znaczenie ma więc "natychmiastowość" i "bezpośredniość" zagrożenia,
które uzasadniają niezwłoczne udzielenie pomocy poprzez natychmiastowe udzielenie
świadczenia.
Niezwłoczność udzielania świadczeń medycznych, w kontekście przywołanych wyżej
okoliczności winna być utożsamiana, co do zasady z natychmiastowym podjęciem
określonych działań w stosunku do danego pacjenta, które mają na celu zapobieżenie
powstaniu niekorzystnych skutków dla jego życia i zdrowia.
Lex Secure Sp. z o.o.
Al. Niepodległości 723/2
81-853 Sopot
Wysokość kapitału zakładowego:
NIP: 5862017484
REGON: 191884226
KRS: 0000069507
500.000 PLN opłacony w całości
[email protected]
www.opiekaprawna.pl
www.lexsecure.pl
tel. 58 500 59 00
fax: 58 500 59 01
24h Infolinia Prawna
501538539
Celem wypełnienia powyższej normy, w przypadku podmiotów leczniczych, za niezbędne
uznać należy zapewnienie takiego zaplecza w postaci osób uprawnionych do udzielania
świadczeń medycznych, aby nie doprowadzić do sytuacji, w której w/w zasada byłaby
naruszona. Zarządzenie Dyrektora SP ZZOZ w Janowie Lubelskim nr 29/2016 z dnia 30
września 2016 roku wprowadza nowe zasady w zakresie ustalania grafiku dyżurujących
lekarzy, wprowadzając w miejsce jednego z dwóch dotychczas dyżurujących lekarzy na
oddziałach – lekarza pozostającego w gotowości do udzielania świadczeń zdrowotnych, tj.
tzw. dyżuru pod telefonem. Sytuacja obowiązująca w SP ZZOZ począwszy od października
br., w ocenie osoby sporządzającej niniejszą odpowiedź na pytanie prawne, co do zasady w
dalszym ciągu gwarantuje udzielania świadczeń przez tą samą liczbę lekarzy, jak miało to
miejsce do dnia 30 września br. Co prawda jeden z lekarzy pozostaje w gotowości do
udzielania świadczeń zdrowotnych (jest pod telefonem), niemniej jednak, o ile zachodzi taka
potrzeba, jest on wzywany bezpośrednio do SP ZZOZ. Powyższa sytuacja rodzić może
konieczność zabezpieczenia medycznego pacjentów na obu oddziałach SP ZZOZ do czasu
przybycia wzywanego lekarza (vide § 2 pkt 2 Zarządzenia).
Na marginesie wskazać należy, iż wprowadzona przedmiotowym Zarządzeniem nowa
organizacja dyżurów w SP ZZOZ, uwzględniając kwestię przybycia wzywanego lekarza –
wymaga dołożenia jeszcze większej staranności działania – celem uniknięcia ewentualnego
narażenia się na postawienie zarzutu w zakresie narażenia zdrowia i życia danego pacjenta.
Wnioski:
Podsumowując, przedstawiona w stanie faktycznym sytuacja, co do zasady gwarantuje
udzielanie świadczeń medycznych przez dwóch dyżurujących lekarzy. Należy jednak nałożyć
margines na czas niezbędny do przybycia na dany oddział lekarza pozostającego pod
telefonem, a także obowiązek równoległego zabezpieczenia medycznego pacjentów do czasu
przybycia drugiego z dyżurujących lekarzy.
Powyższa sytuacja, jak wskazywano może wymagać dołożenia znacznie większej staranności
działania – celem uniknięcia ewentualnego sytuacji, w których postawiony może być zarzut w
zakresie narażenia zdrowia i życia danego pacjenta.
Lex Secure Sp. z o.o.
Al. Niepodległości 723/2
81-853 Sopot
Wysokość kapitału zakładowego:
NIP: 5862017484
REGON: 191884226
KRS: 0000069507
500.000 PLN opłacony w całości
[email protected]
www.opiekaprawna.pl
www.lexsecure.pl
tel. 58 500 59 00
fax: 58 500 59 01
24h Infolinia Prawna
501538539
W przypadku chęci skorzystania przez Pana z pomocy radców prawnych i adwokatów,
współpracujących z Lex Secure Sp. z o.o. w ramach Ogólnopolskiej Sieci Opieki Prawnej należy skontaktować się bezpośrednio z Infolinią prawną Lex Secure Sp. z o.o. pod numerem
telefonu 501 538 539.
Z poważaniem,
Lex Secure Sp. z o.o.
Al. Niepodległości 723/2
81-853 Sopot
Wysokość kapitału zakładowego:
NIP: 5862017484
REGON: 191884226
KRS: 0000069507
500.000 PLN opłacony w całości
[email protected]
www.opiekaprawna.pl
www.lexsecure.pl
tel. 58 500 59 00
fax: 58 500 59 01
24h Infolinia Prawna
501538539