Program profilaktyczny Liceum Filmowego z oddziałami

Transkrypt

Program profilaktyczny Liceum Filmowego z oddziałami
Program profilaktyczny
Liceum Filmowego z oddziałami dwujęzycznymi
przy Warszawskiej Szkole Filmowej
prowadzonego przez Fundację Edukacji i Sztuki
Filmowej Bogusława Lindy i Macieja Ślesickiego
LATERNA MAGICA
Profilaktyka jako zapobieganie trudnościom jest elementem pracy wychowawczej.
We współczesnym rozumieniu mówi się o profilaktyce integralnej uwzględniającej z jednej strony
różne obszary związane z możliwymi zagrożeniami, jak i z drugiej zasoby potrzebne nie tylko do
uniknięcia zagrożeń, ale przede wszystkim zdrowego życia. Jak pisze dr Marek Drzewiecki
„absolutnie nieodzownym warunkiem opracowania programu profilaktycznego nowej generacji jest
podejście holistyczne, a jednocześnie podejście zmierzające do promowania pozytywnych kompetencji
u dzieci i młodzieży. Oznacza to, że głównym celem działań profilaktycznych powinno być odtąd coś
znacznie więcej niż tylko zapobieganie zagrożeniom i uzależnieniom, albo eliminowanie tych zachowań
u wychowanków, które niepokoją rodziców czy nauczycieli. Realizm wychowawczy wymaga, aby
również w ramach profilaktyki integralnej ważnym elementem programu było dążenie do zapobiegania
zjawiskom i zachowaniom problematycznym. W przeciwieństwie jednak do dotychczasowych modeli,
w perspektywie integralnej chodzi o konsekwentne zapobieganie wszelkim, a nie tylko niektórym
zachowaniom i postawom, które są szkodliwe, gdyż zaburzają rozwój dzieci i młodzieży. Nie oznacza
to, że w każdej ze specyficznych, jednostkowych form działania celem profilaktyki powinno być
zapobieganie wszystkim możliwym problemom jednocześnie. Znaczy to natomiast, że koncentrując się
w danym momencie na jakimś specyficznym zagrożeniu (np. nikotyna, alkohol, narkotyk,
nieodpowiedzialna inicjacja seksualna, choroby weneryczne i AIDS, pornografia, przestępczość,
przemoc, demoralizacja, telewizja, Internet, hazard, itd.) w sposób świadomy i konsekwentny
wspomagamy oddziaływania z innych obszarów profilaktyki i wychowania.”1
Ważnymi terminami w profilaktyce są czynniki chroniące i czynniki ryzyka, które w
raporcie Instytutu Psychiatrii i Neurologii zostały opisane w następujący sposób: „Przez czynniki
chroniące rozumiemy własności indywidualne, relacje z ludźmi oraz zasoby środowiska, które
mogą neutralizować działanie czynników ryzyka.
Czynniki chroniące rozpatruje się najczęściej w kilku obszarach. Są to:
– cechy, umiejętności i zdolności indywidualne,
– wspierające relacje z bliskimi osobami,
– pozytywne cechy środowiska rodzinnego,
– wsparcie płynące ze środowiska pozarodzinnego,
– cechy środowiska lokalnego i miejsca zamieszkania (zasoby do wykorzystania),
(…) Przez czynniki ryzyka rozumiemy właściwości indywidualne, cechy środowiska
społecznego i efekty ich interakcji, które wiążą się ze zwiększonym ryzykiem powstawania
nieprawidłowości, zaburzeń, chorób lub przedwczesnej śmierci. (…) Pojawienie się czynników
1
http://www.parpa.pl/download/profilaktyka_integralna.pdf
ryzyka nie musi nieuchronnie prowadzić do negatywnych konsekwencji,
ale wyraźnie zwiększa ryzyko ich wystąpienia. (...) Zachowania problemowe/ryzykowne
młodzieży są wypadkową statusu społeczno-ekonomicznego rodziny, relacji interpersonalnych w
rodzinie, umiejętności rodziców, cech indywidualnych dziecka, postaw i zachowań rówieśników,
klimatu społecznego szkoły i cech środowiska zamieszkania. Trudno z tej listy wyłonić jeden
dominujący czynnik lub grupę czynników. Dodatkowo w przypadku zachowań ryzykownych
młodzieży mamy do czynienia z konstelacją czynników ryzyka zmieniającą się w różnych okresach
rozwojowych.”2
Uwzględniając powyższe w pracy profilaktycznej w Liceum Filmowym akcent zostanie
położony na rozpoznawanie obszarów trudnych, czynników chroniących i ryzyka dotyczących
uczniów szkoły, a przede wszystkim na wszechstronne dostarczanie zasobów do budowania
zdrowego stylu życia. Wymaga to rocznej (semestralnej) oceny problematyki, stawiania celów i
znajdowania metod ich realizacji. Działania podejmowane muszą być zarówno przez
wychowawców, nauczycieli, pedagog, dyrektora jak i niezbędne jest korzystanie ze wsparcia
zewnętrznych specjalistów. Ważnymi głosami będą też – głos uczniów, w tym Samorządu
Uczniowskiego, jak i rodziców.
Obszary uniwersalne, w których wymagana jest pracy z młodzieżą dotyczą profilaktyki:
przemocy, uzależnień, niepowodzeń szkolnych, ryzykownych zachowań seksualnych, wykluczenia
osobistego, wykluczenia społecznego oraz chorób. Niezbędnym jest jednoczesne odnoszenie się do
wszystkich obszarów, jak i reagowanie na sytuacje trudne, wyznaczone na podstawie diagnozy.
W tabeli opisane zostały planowane działania i osoby odpowiedzialne w odniesieniu do
wymienionych obszarów.
2
RAPORT dla szkół i władz oświatowych Warszawy z realizacji drugiego etapu badań p.n. „Rola czynników ryzyka
i czynników chroniących w rozwoju zachowań problemowych u młodzieży szkolnej. Badania warszawskich
gimnazjalistów” Zespół autorów: Krzysztof Ostaszewski, Anna Rustecka-Krawczyk, Magdalena Wójcik
Obszar
Działania
Realizatorzy
Profilaktyka przemocy
Szkoła oparta o relacje
Godziny wychowawcze
Warsztaty osobowościowe
Zajęcia z pedagog
Konsultacje z pedagog
Warsztaty specjalistyczne
Rozwijanie zainteresowań, szczególnie
filmowych
Edukacja filmowa
Współpraca z rodzicami
wychowawcy
nauczyciele
nauczyciele edukacji
filmowej
pedagog
dyrektor
samorząd uczniowski
zewnętrzni specjaliści
rodzice
Profilaktyka uzależnień
Szkoła oparta o relacje
Godziny wychowawcze
Warsztaty osobowościowe
Zajęcia z pedagog
Konsultacje z pedagog
Warsztaty specjalistyczne
Rozwijanie zainteresowań, szczególnie
filmowych
Edukacja filmowa
Współpraca z rodzicami
wychowawcy
nauczyciele
nauczyciele edukacji
filmowej
dyrektor
pedagog
samorząd uczniowski
zewnętrzni specjaliści
rodzice
Profilaktyka niepowodzeń
szkolnych
Bieżąca kontrola frekwencji i wyników
w nauce
Wyznaczanie celów i sposobów ich
realizacji oraz wsparcie w osiąganiu
celu
Godziny wychowawcze
Edukacja filmowa
Współpraca z rodzicami
wychowawcy
nauczyciele
nauczyciele edukacji
filmowej
dyrektor
pedagog
samorząd uczniowski
rodzice
Profilaktyka ryzykownych
zachowań seksualnych
Wychowanie do życia w rodzinie
Godziny wychowawcze
Zajęcia z pedagog
Konsultacje z pedagog
Warsztaty specjalistyczne
Edukacja filmowa
Współpraca z rodzicami
nauczyciel WDŻ
nauczyciele edukacji
filmowej
wychowawcy
pedagog
zewnętrzni specjaliści
samorząd uczniowski
rodzice
Profilaktyka wykluczenia
osobistego
Szkoła oparta o relacje
Szkoła oparta o wartości (takie jak
szacunek, tolerancja, prawo głosu)
Warsztaty osobowościowe
Godziny wychowawcze
Zajęcia z pedagog
Konsultacje z pedagog
Warsztaty specjalistyczne
Edukacja filmowa
wychowawcy
nauczyciele
nauczyciele edukacji
filmowej
pedagog
dyrektor
samorząd uczniowski
zewnętrzni specjaliści
rodzice
Współpraca z rodzicami
Profilaktyka wykluczenia
społecznego
Rozwijanie zainteresowań, szczególnie
filmowych
Edukacja filmowa
Doradztwo zawodowe
Godziny wychowawcze
Zajęcia z pedagog
Konsultacje z pedagog
Współpraca z rodzicami
nauczyciele edukacji
filmowej
wychowawcy
nauczyciele
pedagog
dyrektor
rodzice
Profilaktyka chorób
Edukacja prozdrowotna
Profilaktyka onkologiczna
Edukacja filmowa
Godziny wychowawcze
Promocja zdrowego stylu życia
Współpraca z rodzicami
nauczyciel biologii,
geografii, przyrody
nauczyciel w-f
nauczyciele edukacji
filmowej
wychowawcy
pedagog
nauczyciele
samorząd uczniowski
rodzice
Wspominana na początku tego programu profilaktyka integralna odnosić będzie się do
specyfiki szkół i jej filmowego charakteru – poprzez kontakt z kulturą i działania twórcze oraz
omawianie doświadczeń przez młodych z dorosłymi (nauczycielami, pedagog, dyrektorem,
rodzicami) uczniowie budować będą swoją osobowość i zdrowy styl życia. Ważnym aspektem
będzie projekt edukacji filmowej „Oczy szeroko otwarte” uczący młodych ludzi patrzenia na świat
i opisywania językiem filmu tego, co im bliskie – dzięki temu będą lepiej rozumieli siebie i świat
który ich otacza. A co więcej, treści profilaktyczne pojawiać się będą w sposób naturalny, a nie
narzucony. Połączenie aspektu edukacji filmowej – interesującej uczniów i dla nich atrakcyjnej – to
jest włączenie w jej obszar tematyki profilaktycznej wraz z metakomentarzem pedagogicznym
stanowić będzie unikalną formę profilaktyki.