bibliotheca publica ii - Miejska Biblioteka Publiczna w Kielcach

bibliotheca publica ii - Miejska Biblioteka Publiczna w Kielcach

BIBLIOTHECA
PUBLICA
II
2012
–1–
Opracowanie redakcyjne
Andrzej Maækowski
Katarzyna Zarêba-Kowalczyk
Korekta
Zespó³
Opracowanie graficzne, sk³ad i ³amanie
Marek Maksymiuk
Druk i oprawa
Drukarnia PANZET
© Copyright by Miejska Biblioteka Publiczna w Kielcach, 2012
ISBN: 978-83-920568-2-5
Wydawca
Miejska Biblioteka Publiczna w Kielcach
25-406 Kielce, ul. M. Konopnickiej 5, tel. 41 362 70 13; 368 54 09
fax 41 362 61 15; e-mail: [email protected]
Drukarnia PANZET
25-390 Kielce, ul. Dymiñska 38
tel. 41 361 26 31; www.panzet.com.pl
[email protected]
–2–
Spis treœci
5
7
27
31
45
53
70
73
76
79
82
Andrzej Maækowski Biblioteki i ludzie
HISTORIA I STATYSTYKA
Bo¿ena Iwan, Renata Sztandera Sprawozdanie z dzia³alnoœci Miejskiej Biblioteki
Publicznej Kielcach za lata 2009-2011
Renata Sztandera, Miros³aw Domañski Tradycyjnie … Zaskakujemy nowoczesnoœci¹
Katarzyna Zarêba-Kowalczyk Filie Miejskiej Biblioteki Publicznej w Kielcach –
retrospekcja
BIBLIOGRAFIA
Iwona Majewska Miejska Biblioteka Publiczna w Kielcach w mediach w latach
2008-2011
BADANIA. FORMY PRACY
Renata Sztandera Wyniki ankiety dotycz¹cej satysfakcji u¿ytkowników Miejskiej
Biblioteki Publicznej w Kielcach
Beata Kamiñska Ksiêgozbiór PTTK – Kielce w zbiorach MBP
Agata Zaj¹c Literatura i teatr w pracy z dzieæmi czyli Pomys³owy Dobromir w akcji
Ma³gorzata Wachla Trzynasta
Barbara Muszyñska Scenariusz imprezy pt. „£amig³ówki jêzykowe”
Katarzyna Iwañska Scenariusz imprezy dla dzieci niepe³nosprawnych intelektualnie
pt. „Poznajemy historiê naszej stolicy – Warszawy”
87
SYLWETKI. NASI CZYTELNICY
Beata Goc Wspomnienie o Janie Gocu
89
Z PODRÓ¯Y
Barbara Z¹bek Turcja – Biblioteka w Pergamonie i nie tylko
93
Pracownicy Miejskiej Biblioteki Publicznej w Kielcach, sierpieñ 2012 r.
–3–
–4–
Biblioteki i ludzie
Biblioteki, tak jak spo³ecznoœci, którym one s³u¿¹, zmieniaj¹ siê, wzajemnie
na siebie wp³ywaj¹c.
Ich podstawowe funkcje zdaj¹ siê byæ niezmienne od stuleci, jednak to ich
u¿ytkownicy narzucaj¹ jakoœæ ksiêgozbiorów, sposób ich przechowywania
i udostêpniania, a tak¿e definiuj¹ organizacjê i wygl¹d przestrzeni, w których s¹
ulokowane.
Spo³eczeñstwo obywatelskie doby informacyjnej oczekuje w bibliotece
publicznej otwartego, przyjaznego forum dla intymnego, osobistego dialogu z kultur¹,
sztuk¹, wiedz¹, zawart¹ na ró¿nego rodzaju noœnikach – od tradycyjnej ksi¹¿ki
poczynaj¹c, poprzez Internet, p³yty CD, DVD na e-bookach koñcz¹c. Czy te ostatnie
wypr¹ ksi¹¿kê papierow¹ – czas poka¿e, a w³aœciwie wybór czytelników. Pewnie
bêd¹ istnieæ obok siebie, daj¹c mo¿liwoœæ wyboru.
Jak zmienialiœmy siê w ci¹gu 10 lat istnienia Miejskiej Biblioteki Publicznej
w obecnym kszta³cie, pokazuj¹ dwa wydawnictwa zatytu³owane „Bibliotheca
Publica”. Znajd¹ tam Pañstwo konkretne liczby, analizy, omówienia. Pokazuj¹ jak
doganialiœmy czas od ciasnych ubieg³owiecznych bibliotek filialnych do istniej¹cej
obecnie sieci, ca³kowicie zmodernizowanej, o przyjaznych wnêtrzach, po³¹czonych
nowoczesnym systemem komputerowym.
Doœæ powiedzieæ, ¿e przyby³o ponad 1000 m2 powierzchni bibliotecznej,
ksiêgozbiór zosta³ diametralnie odnowiony, a biblioteki poprzez Internet otwarte
ca³¹ dobê.
Myœlê, ¿e czytelnicy polubili i przyswoili z akceptacj¹ te zmiany. Pomieszczenia biblioteczne przyci¹gaj¹ estetyk¹, wyciszeniem, s¹ rozpoznawalnym znakiem
miejsc, gdzie czeka siê na sta³ego lub przypadkowego goœcia. Pewnym potwierdzeniem dobrze spe³nianej funkcji upowszechnieniowej, mog¹ byæ oprócz opinii Czytelników, wyra¿anych przy ró¿nych okazjach, tak¿e Nagrody Miasta przyznawane
bibliotekarzom wielokrotnie w ci¹gu tych 10 lat.
Jedna tylko bol¹czka i pragnienie nie zostaje zrealizowane – to sen o Bibliotece
G³ównej – matce wszystkich filii, czyli córek, która nie tylko podnios³aby presti¿
Miejskiej Biblioteki, ale sta³aby siê kolejnym silnym impulsem moderuj¹cym
wystawiennicze, popularyzatorskie i te podstawowe dzia³ania instytucji. S¹dzê, ¿e
d¹¿enie do realizacji tego przedsiêwziêcia winno ³¹czyæ bibliotekarzy, Czytelników
i w³adze miasta. Mo¿e w nastêpnym dziesiêcioleciu siê uda?
Andrzej Maækowski
–5–
–6–
HISTORIA I STATYSTYKA
Bo¿ena Iwan
Renata Sztandera
Sprawozdanie z dzia³alnoœci
Miejskiej Biblioteki Publicznej w Kielcach
za lata 2009-2011
Struktura organizacyjna. Sieæ i baza lokalowa
W latach 2009-2011 struktura organizacyjna MBP nie uleg³a wiêkszej zmianie. By³y
to modyfikacje wynikaj¹ce z rozwoju form pracy.
Sieæ filii pozosta³a bez zmian. Dziesiêæ znajduj¹cych siê na parterze przystosowanych
jest dla osób niepe³nosprawnych. Dwie umieszczone s¹ na piêtrze.
W placówkach udostêpniaj¹cych ksiêgozbiór dla dzieci znajduj¹ siê k¹ciki malucha
wyposa¿one w meble dla dzieci z zabawkami, grami planszowymi, ksi¹¿eczkami do malowania.
W zasobach MZBM i szko³ach zlokalizowanych jest 8 filii, pozosta³e mieszcz¹ siê
w lokalach spó³dzielni mieszkaniowych.
Ka¿dy rok przynosi³ znaczne zmiany zwi¹zane z popraw¹ warunków lokalowych
bibliotek.
W 2009 roku przeprowadzony zosta³ generalny remont filii nr 12 (ul. Zagórska) ³¹cznie
ze zmian¹ wystroju i mebli. Czytelnicy zyskali wolny dostêp do pó³ek.
Filia nr 8 zosta³a przeniesiona z ulicy ¯eromskiego na osiedle Barwinek do lokalu
o pow. 220m2 w budynku Zespo³u Szkó³ Ogólnokszta³c¹cych nr 16. Wi¹za³o sia to z adaptacj¹ pomieszczeñ, generalnym remontem i nowym wyposa¿eniem.
W 2010 roku wykonany zosta³ ca³kowity remont i powiêkszenie lokalu filii nr 1 przy
ul. Karczówkowskiej. Obecnie zajmuje powierzchniê 159m2 z pokojem socjalnym, wolnym
dostêpem do pó³ek, nowymi meblami, nowoczesnym wyposa¿eniem.
W 2011 roku w filii nr 10 (ul. M. Konopnickiej) przeprowadzono remont podnosz¹cy
standard filii, ale równie¿ poprawiaj¹cy warunki pracy dzia³ów merytorycznych MBP. Ponadto
–7–
MBP filia nr 1, 2010 r.
MBP filia nr 12, 2012 r.
Lokal dla biblioteki na Herbach w trakcie remontu,
kwiecieñ 2012 r.
–8–
wymieniono rega³y na czasopisma i ksi¹¿ki w wypo¿yczalni dla dzieci oraz czêœæ mebli
biurowych.
W latach 2009-2011 przeprowadzono równie¿ mniejsze remonty.
W filii nr 5 (ul. Warszawska): wymieniono pod³ogi, wyremontowano ³azienki, wymalowano pomieszczenia oraz wymienione zosta³y meble – lada biblioteczna, szafki, krzes³a;
W filii nr 9 (ul. Okrzei) wymalowano pomieszczenia, doposa¿ono placówkê w meble
na zbiory audiowizualne;
W filii nr 11 (ul. Jeziorañskiego) oraz filii nr 13 (ul. Naruszewicza) wymalowano
pomieszczenia; w filii nr 11 wymienione zosta³y zniszczone rega³y.
W roku 2012 planuje siê przeniesienie filii nr 4 do nowego lokalu na osiedlu Herby.
Kadra, kszta³cenie bibliotekarzy, warsztaty, szkolenia, seminaria,
wymiana doœwiadczeñ
W MBP zatrudnionych jest ogó³em 71 pracowników, w tym na stanowiskach bibliotekarskich 49 osób (37 z wykszta³ceniem wy¿szym, 12 ze œrednim bibliotekarskim).
Wszyscy zatrudnieni na stanowiskach bibliotekarskich posiadaj¹ wykszta³cenie kierunkowe bibliotekarskie.
Pracownik dzia³u informatyzacji i automatyzacji ukoñczy³ na Uniwersytecie Warszawskim Podyplomowe Studia Zarz¹dzania Informacj¹ i Technologii Informacyjnej.
W ramach sta³ego podnoszenia kwalifikacji i doœwiadczeñ zawodowych bibliotekarze
brali udzia³ w szkoleniach, konferencjach i seminariach organizowanych przez Miejsk¹ Bibliotekê Publiczn¹, Wojewódzk¹ Bibliotekê Publiczn¹, Stowarzyszenie Bibliotekarzy Polskich, Pedagogiczn¹ Bibliotekê Wojewódzk¹ i inne biblioteki polskie oraz instytucje kultury.
Bibliotekarze brali udzia³ w nastêpuj¹cych formach dokszta³cania:
– kursie e-learningowym Login: biblioteka organizowanym przez Instytut Informacji Naukowej i Bibliologii UMK w Toruniu w ramach Programu Rozwoju Bibliotek realizowanego przez Fundacjê Rozwoju Spo³eczeñstwa Informacyjnego;
– konferencji Katowickie prezentacje biblioteczne organizowanej przez Bibliotekê Œl¹sk¹;
– konferencji Miêdzy dzieciñstwem a dojrza³oœci¹, czyli m³odzie¿ w bibliotece zorganizowanej w Warszawie przez Stowarzyszenie Bibliotekarzy Polskich i Mediatekê „Star-Meta”;
– seminarium: Standardy bibliograficzne 2011 zorganizowanym przez Bibliotekê Narodow¹;
– seminarium zorganizowanym przez Wojewódzk¹ Bibliotekê Publiczn¹ w trakcie trwania
Targów Edukacyjnych EDUKACJA 2010;
– w warsztatach JHP BN i UKD 2011 zorganizowanych przez Bibliotekê Narodow¹;
– warsztatach zorganizowanych przez MBP dla bibliotekarzy pracuj¹cych z czytelnikiem
dzieciêcym. Zajêcia prowadzi³a kadra psychologów i pedagogów z Miejskiego Zespo³u
Poradni Psychologiczno-Pedagogicznych w Kielcach;
–9–
– w szkoleniach :
– Stosowanie prawa zamówieñ publicznych w praktyce funkcjonowania jednostki dysponuj¹cej œrodkami publicznymi z uwzglêdnieniem specyfiki dzia³ania i potrzeb bibliotek zorganizowanym przez Wojewódzk¹ Bibliotekê Publiczn¹ w Kielcach w ramach Programu
Biblioteka + ;
– Programy Operacyjne Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego na rok 2010 zorganizowanym przez Centrum Szkolenia Kadr Administracyjnych;
– Zamówienia publiczne w dzia³alnoœci kulturalnej zorganizowanym przez WDK;
– Tworzenie stron internetowych organizowanym przez Zak³ad Edukacji Bibliotekarskiej,
Informacyjnej i Dokumentacyjnej Biblioteki Narodowej;
– w ramach wymiany doœwiadczeñ bibliotekarze odwiedzili biblioteki w D¹browie Górniczej i Jaworzni,
– bibliotekarze brali udzia³ w Targach Ksi¹¿ki w Krakowie, Warszawie oraz w Targach Edukacyjnych w Kielcach;
– instrukta¿ indywidualny dotyczy³ g³ównie: tworzenia katalogu on-line, selekcji, wyceny
i oceny darów bibliotecznych, opracowania zbiorów, prowadzenia skontrum zbiorów w systemie bibliotecznym Mateusz.
Dokszta³caniem objêci byli równie¿ pracownicy administracji i ksiêgowoœci. Pracownik administracji bra³ udzia³ w szkoleniu Instrukcja kancelaryjna, jednolite rzeczowe wykazy
akt, instrukcja archiwalna, natomiast pracownicy ksiêgowoœci w szkoleniach z zakresu stosowania Ustawy o finansach publicznych.
W filiach MBP odbywa³y siê praktyki dla studentów (9 osób) z III roku Instytutu Filologii Polskiej Uniwersytetu Humanistyczno-Przyrodniczego Jana Kochanowskiego w Kielcach.
Sta¿e pracy w latach 2009-2011, odbywa³o 11 osób skierowanych z Miejskiego i Powiatowego Urzêdu Pracy.
MBP w Kielcach jest aktywnym cz³onkiem Polskiego Zwi¹zku Bibliotek, uczestniczymy w jego pracach miêdzy innymi w opiniowaniu ustaw dotycz¹cych bibliotek publicznych. Andrzej Maækowski jest aktualnie cz³onkiem Zarz¹du PZB.
Komputeryzacja i automatyzacja
W koñcu 2009 roku MBP posiada³a 99 stacji komputerowych, 84 w filiach, 71 z dostêpem do Internetu, w tym dla czytelników 23. W porównaniu do roku 2008 ogólna liczba
komputerów wzros³a o 13. Zu¿yte, niesprawne komputery zosta³y wymienione na nowe.
W 2011 roku ich liczba wynosi³a 103 stacje komputerowe, wszystkie z dostêpem do Internetu. Liczba stanowisk komputerowych dla czytelników nie uleg³a zmianie i jest wystarczaj¹ca.
£¹cznie na zakup sprzêtu komputerowego w latach 2009-2011 wydatkowano kwotê
ponad 106 tys. z³.
– 10 –
We wszystkich filiach bibliotecznych zainstalowany jest System Biblioteczny MATEUSZ, pozwalaj¹cy na pe³n¹ automatyzacjê procesów bibliotecznych zwi¹zanych z gromadzeniem, opracowaniem i udostêpnianiem zbiorów.
Zgodnie z przyjêtym planem automatyzacji w lipcu 2009 r. pracê w programie (elektroniczn¹ obs³ugê czytelników) uruchomi³y 2 ostatnie placówki (filia nr 4 i 6).
Zamkniêciem ca³ego procesu automatyzacji by³o uroczyste uruchomienie, w listopadzie 2009 roku, nowej strony internetowej Biblioteki, a wraz z ni¹ modu³u OPAC WWW
(Online Public Access Catalogs). Czytelnicy otrzymali w ten sposób do dyspozycji „przyjazny” i wygodny w u¿yciu katalog dostêpny przez przegl¹darkê internetow¹, a co za tym idzie
bie¿¹c¹ informacjê o dostêpnoœci ksi¹¿ek i nieograniczony kontakt z bibliotek¹. Numer i PIN
karty bibliotecznej sta³y siê dla nich kluczem dostêpu do w³asnego konta poprzez stronê
www. Zalogowani czytelnicy uzyskali wgl¹d w swoje konto biblioteczne, mo¿liwoœæ prolongaty wypo¿yczonych przez siebie materia³ów bibliotecznych, rezerwacji pozycji aktualnie
wypo¿yczonych, zamawiania pozycji dostêpnych. Podanie adresu e-mail w profilu konta pozwoli³o na powiadamianie o zbli¿aj¹cym siê terminie zwrotu i oczekuj¹cych rezerwacjach.
Na ¿yczenie czytelnika, bibliotekarz w dowolnej filii z poziomu programu mo¿e dodatkowo
uruchomiæ us³ugê powiadamiania SMS o rezerwacjach. Od pocz¹tku dzia³ania systemu wys³aliœmy ich ponad 17 000, liczba listów e-mail z powiadomieniem wynios³a ponad 5000.
Dodatkowe funkcje modu³u integruj¹ce nas ze œrodowiskiem to np. mo¿liwoœæ dodawania przez czytelników komentarzy do ksi¹¿ek w katalogu, opatrywanie ich w³asnym avatarem czy ranking komentatorów.
Dziêki dostêpnoœci katalogu na stronie www umo¿liwiamy innym bibliotekom pobieranie z naszych baz danych opisów w postaci plików iso i ich podgl¹d w formacie MARC 21.
Wszystkie filie MBP posiadaj¹ szerokopasmowy dostêp do Internetu (DSL) o przepustowoœci ³¹cza 4MB/s. Z Internetu mog¹ korzystaæ zapisani czytelnicy biblioteki w godzinach jej pracy. Maksymalny czas pracy wynosi 2 godziny z mo¿liwoœci¹ przed³u¿enia (w przypadku braku innych osób). W sytuacji du¿ego zainteresowania czytelników czas korzystania
mo¿e byæ ograniczony do 1 godziny. Op³ata za korzystanie z Internetu wynosi 0,05 z³otych
za 1 minutê, wydruk formatu A4 – 0,50z³.
Gromadzenie zbiorów, selekcja, ewidencja
Stan zbiorów MBP na koniec 2011 roku wynosi³ 315 432 wol. ksi¹¿ek i zbiorów specjalnych. WskaŸnik zakupów na 100 mieszkañców wzrós³ o 2,74 w stosunku do roku 2009
i wyniós³ 5,91. Niew¹tpliwie jest to wynik zwiêkszonego zakupu w 2011 roku. By³ on wiêkszy
od zakupu w roku 2010 o 93,29 % (wydatkowana kwota zwiêkszy³a siê o 126 517,47 z³.).
Ogó³em w latach 2009-2011 przyby³o 34 344 wol. ksi¹¿ek i 596 jedn. ewidencyjnych
zbiorów specjalnych. Z dotacji celowej Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego
– 11 –
otrzymaliœmy 47 000 z³, za któr¹ zakupiono 2 293 wol. ksi¹¿ek (352 tytu³y). Najwiêcej ksi¹¿ek przyby³o w 2011 roku. Ogó³em zakupiono 23 790 wol., zakup do lat 15 wyniós³ 5 619
wol. W stosunku do roku 2009 wzros³a kwota zakupu ze sk³adek czytelników. W 2009 roku
zakupiliœmy 168 wol. na kwotê 3 035,01 z³, a w 2011 wynosi³a ona ju¿ 6 048,44 z³, dziêki
czemu nabyliœmy 291 nowych ksi¹¿ek.
Ogó³em w latach 2009-2011 na nowoœci wydatkowano kwotê 502 979 z³, 2,23 % tej
kwoty stanowi³ zakup zbiorów specjalnych („ksi¹¿ka mówiona” na p³ytach CD). Wœród zakupionych nowoœci przewa¿a literatura piêkna dla doros³ych, w latach 2009-2011 by³y to
2 053 tytu³y, co œrednio stanowi 49,92 % ca³oœci zakupów. Literatura dla dzieci i m³odzie¿y
to 774 tytu³y, co stanowi 19,88 %, literatura popularnonaukowa to 1 226 tytu³ów. Najwiêkszy
zakup tej ostatniej w roku 2011 wyniós³ 663 tytu³y, œrednio stanowi ona 30,18 % ca³oœci
zakupów.
Zakupiona literatura piêkna dla doros³ych to g³ównie nowoœci wydawnicze, bestsellery rekomendowane przez media i znajduj¹ce siê w rankingach prowadzonych przez magazyny literackie i ksiêgarskie, a tak¿e dzienniki i tygodniki spo³eczno-polityczne.
Wœród ksi¹¿ek dla dzieci i m³odzie¿y znalaz³a siê beletrystyka dla poszczególnych
grup wiekowych, kontynuowano zakup kolejnych czêœci popularnych cykli. Wielu m³odych
czytelników poszukuje horrorów oraz wszelkich pozycji o wampirach, zawieraj¹cych elementy magii, co równie¿ wziêliœmy pod uwagê.
Zakupiona literatura popularnonaukowa to g³ównie ksi¹¿ki historyczne, reporta¿owe,
publicystyczne, psychologiczne i socjologiczne. Wœród nabytków znalaz³y siê równie¿ ksi¹¿ki podró¿nicze, ciesz¹ce siê nies³abn¹c¹ popularnoœci¹ wœród naszych czytelników. Odrêbn¹
grupê nabytków z pogranicza literatury popularnonaukowej i beletrystycznej stanowi¹ biografie s³awnych ludzi (aktorów, muzyków, malarzy, literatów, polityków). W 2011 roku, w ramach literatury popularnonaukowej, starano siê uzupe³niæ o nowoœci wszystkie podstawowe
dzia³y obejmuj¹ce okreœlone dziedziny wiedzy. Wœród nich znalaz³y siê ksi¹¿ki z zakresu
religii, nauk spo³ecznych, prawa, nauk przyrodniczych, medycyny, sportu, historii itd. Wzbogacono równie¿ ksiêgozbiór o repetytoria i kompendia na poziomie szko³y podstawowej,
gimnazjum oraz szko³y œredniej, a tak¿e zakupiono najbardziej poszukiwane podrêczniki
akademickie. Stale wzbogacany jest dzia³ JUDAICA oraz ksiêgozbiór regionalny.
Gromadzone s¹ tak¿e ksi¹¿ki w dziale „Akademicka pó³ka”.
Oprócz zakupów nowoœci nasze zbiory wzbogacane s¹ o dary od czytelników i wydawnictw. W latach 2009-2011 wprowadziliœmy do inwentarza 7 804 wol.
W 2011 r. przyjêto w depozyt ksiêgozbiór PTTK – Oddzia³u Œwiêtokrzyskiego. Zbiory s¹ systematycznie opracowywane i udostêpniane prezencyjnie w filii nr 11 (ul. Jana Nowaka Jeziorañskiego 53).
– 12 –
Zbiory biblioteki tworz¹ bogate i zasobne kolekcje, które podlegaj¹ tak¿e selekcji.
W latach 2009-2011 uby³o ogó³em 29 793 wol., najwiêcej w roku 2010 – 11 574 wol., wiêcej
ni¿ przybytki, które wynios³y 9 991 wol.
Ewidencja zbiorów bibliotecznych to równie¿ jego kontrola. Aby zapewniæ prawid³owe i terminowe przygotowanie, przeprowadzenie i rozliczenie inwentaryzacji filii naszej sieci bibliotecznej stworzyliœmy instrukcjê przeprowadzania skontrum w systemie. Warunkiem
przeprowadzenia kontroli ksiêgozbioru drog¹ elektroniczn¹ jest uprzednie wprowadzenie do
katalogu komputerowego kontrolowanej placówki jej wszystkich zbiorów, sprawdzenie kompletnoœci i poprawnoœci bazy oraz uzupe³nienie bazy przeciwstawnej ubytków. Pierwsze skontrum w Mateuszu przeprowadziliœmy w filii nr 11. Kolejne filie do³¹czaj¹ sukcesywnie. W chwili obecnej bazê przeciwstawn¹ ubytków wprowadzi³y wszystkie filie. Od maja 2010 do koñca
2011 roku przeprowadziliœmy 8 spisów kontrolnych. W zale¿noœci od iloœci ksiêgozbioru i
stacji roboczych, na których je przeprowadziliœmy, trwa³y od 3 do 5 dni.
Metod¹ tradycyjn¹, przed wprowadzeniem automatyzacji, skontrum trwa³o œrednio
miesi¹c.
Księgozbiór MBP (lata 2009-2011)
Filia/Rok
2009
2010
2011
Nr 1
25139
25142
25228
Nr 2
21018
20316
20620
Nr 3
25766
25952
27078
Nr 4
13135
10975
10714
Nr 5
46083
45776
45780
Nr 6
11270
11460
11823
Nr 7
27254
24658
24588
Nr 8
24766
25104
25427
Nr 9
30800
31505
31001
Nr 10
21731
22354
23304
Nr 11
27874
28166
29079
Nr 12
26743
27635
28023
Nr 13
9724
10351
11367
Dz.Ud.
1037
1346
1400
Ogółem
312340 310740 315432
– 13 –
Księgozbiór i prenumerata czasopism MBP w Kielcach (lata 2009-2011)
Rok
Przybyło w tym Wydatkow zakup
książek zakup ana kwota do lat 15
Zakup na
Prenumerata
Ubyło w
100
czasopismroku wol.
mieszkańców
tytułów
2009
8936
5247
105249
1383
2,47
7532
107
2010
9991
6486
135606
1350
3,17
11574
109
2011
15417 12057
262124
2886
5,91
10687
103
Ogółem/
średnia
34344 23790
502979
5619
3,85
29793
106,3
Opracowanie zbiorów
Opracowanie zbiorów odbywa siê w module opracowania Kasia. Modu³ umo¿liwia
pozyskiwanie opisów z wielu Ÿróde³ internetowych, co znacznie skraca czas opracowania
wszystkich materia³ów bibliotecznych i sprawia, ¿e ksi¹¿ka szybciej trafia do czytelnika. Do
ka¿dego z pozyskanych opisów mo¿emy dodawaæ dodatkowe informacje takie jak: spis treœci czy informacje o treœci dokumentu, a dziêki zintegrowanemu z programem modu³owi
skanowania tak¿e obrazów ok³adek. Sta³y rozwój systemu pozwala równie¿ na precyzowanie
czasu i miejsca akcji opracowywanej pozycji (pole 975a), dodawanie do opisów aktywnych
linków do ró¿nych miejsc w sieci, np. serwisu Google Book Search, tworzenie list na dany
temat i dodawanie do opisów z list tagów.
Opracowanie zbiorów jest wspomagane przez pe³n¹ obs³ugê kartotek wzorcowych
i s³owników. Nasza biblioteka stosuje s³ownik JHP BN oraz kartotekê hase³ wzorcowych
NUKAT. Kartotekê hase³ wzorcowych NUKAT mo¿emy uzupe³niaæ o w³asne odsy³acze (formy odrzucone nazwisk), wyœwietlaæ ju¿ istniej¹ce i tworzyæ tymczasowe has³a wzorcowe.
Nasze bazy danych podlegaj¹ ci¹g³ej melioracji i porz¹dkowaniu. Opisy bibliograficzne wprowadzane w procesie uzupe³niania poszczególnych katalogów (w I stopniu szczegó³owoœci) zastêpowane s¹ opisami pobranymi np. z Biblioteki Narodowej.
Zwiêksza to mo¿liwoœci wyszukiwania i pozwala czytelnikom na szybsze odszukanie
danej pozycji w katalogach. Zdublowane opisy podlegaj¹ scalaniu w module Scalania. Ich
wyszukiwanie odbywa siê za pomoc¹ indeksu tytu³owego lub indeksu numerów ISBN. Daje
mo¿liwoœæ bezpoœredniego zast¹pienia rekordu wynikowego powsta³ego ze scalenia rekordem pobranym z bazy podwi¹zanej.
– 14 –
Udostêpnianie zbiorów. Czytelnicy i wypo¿yczenia
W roku 2009 zarejestrowanych by³o 23 442 czytelników. W koñcu roku 2011 liczba
zarejestrowanych wynios³a 23 171 czytelników, mniej o 271 osób.
Niepokoj¹ce s¹ zmiany rejestrowane w strukturze wg wieku i wg zajêcia, które wskazuj¹ na zmniejszanie siê populacji czytelniczej ludzi m³odych, w tym uczniów i studentów.
Wiêkszoœæ dzieci chêtniej korzysta z komputera ni¿ z ksi¹¿ki. Liczba czytelników do lat 15
stale spada, o ile w 2009 roku by³o ich 3 918, to w roku 2011 zarejestrowaliœmy 3 166. Wœród
tej grupy zdecydowanie wiêcej czytaj¹ dziewczêta. Spadek notuje siê te¿ w grupach wiekowych 16-19 lat i 20-24 lata. Roœnie natomiast liczba osób czytaj¹cych po 25 roku ¿ycia.
Aktywni zawodowo oraz seniorzy s¹ coraz czêstszymi u¿ytkownikami biblioteki. W 2011
roku stanowili oni prawie 60 % ogó³u zarejestrowanych czytelników. Najwiêkszy wzrost zanotowaliœmy w grupie wiekowej 25-44 lata, w stosunku do roku 2009 (6 197) wzrost w 2011
roku o 731 osób.
W roku 2009 wypo¿yczyliœmy na zewn¹trz 545 025 zbiorów, w 2011 roku – 569 290
wol., zwiêkszenie o 24 265 wol. Wzrost ten mo¿e byæ spowodowany wiêksz¹ kontrol¹ nad
obiegiem ksi¹¿ki narzucan¹ przez system biblioteczny. Nieoddanie w terminie wypo¿yczonych materia³ów bibliotecznych powoduje automatyczn¹ programow¹ blokadê konta oraz
naliczanie op³at za przetrzymanie. Czytelnicy ucz¹ siê pilnowaæ terminów zwrotów, co powoduje, ¿e ksi¹¿ka trafia do wiêkszego grona odbiorców.
Nasi czytelnicy poszukuj¹ literatury piêknej, najnowszych wydañ ksi¹¿ek nagrodzonych lub umieszczanych na listach bestsellerów. Panie zainteresowane s¹ g³ównie powieœciami obyczajowymi, biografiami popularnych ludzi, romansami i powieœciami psychologicznymi. Panowie preferuj¹ krymina³y, powieœci sensacyjne, wojenne, literaturê faktu oraz ksi¹¿ki
historyczne, g³ównie z historii najnowszej lub polityczne. Coraz wiêcej czytelników poszukuje ksi¹¿ek z du¿¹ czcionk¹. Nie s³abnie zainteresowanie polsk¹ literatur¹ wspó³czesn¹.
Wielu m³odych czytelników, zgodnie z panuj¹c¹ mod¹, poszukuje horrorów oraz wszelkich
pozycji traktuj¹cych o wampirach i wilko³akach.
Spoœród literatury popularnonaukowej poszukiwane s¹ szczególnie poradniki, podrêczniki akademickie i inne, g³ównie w celu podnoszenia kwalifikacji zawodowych, zdobywania nowych umiejêtnoœci zwi¹zanych z pojawianiem siê nowych narzêdzi i technologii.
M³odzie¿ szkolna i studenci wypo¿yczaj¹ lektury i podrêczniki, poszukuj¹ tak¿e opracowañ
historyczno-literackich. Zapotrzebowanie na opracowania wzrasta w okresie przygotowañ
do matury. Przy czym czytelnicy oczekuj¹ podania im tzw. „gotowców”, czyli gotowego zestawu lektur na dany temat. Chêtnie siêgaj¹ te¿ po inne wydawnictwa przygotowuj¹ce do
egzaminu dojrza³oœci – kompendia wiedzy, testy czy zbiory zadañ.
W 2011 roku przeprowadzone zosta³y wœród czytelników badania dotycz¹ce satysfakcji
u¿ytkowników Miejskiej Biblioteki Publicznej. Wyniki ankiety przedstawione s¹ w dalszym
– 15 –
ci¹gu niniejszego wydawnictwa. W du¿ej czêœci pokrywaj¹ siê z naszymi spostrze¿eniami, s¹
równie¿ Ÿród³em informacji o tym jak czytelnicy nas postrzegaj¹ i czego oczekuj¹ od Biblioteki.
Miejska Biblioteka Publiczna w Kielcach uczestniczy w wypo¿yczaniu miêdzybibliotecznym. Od momentu pojawienia siê naszych katalogów bibliotecznych w KARO (wrzesieñ
2009 r.) i na stronie WWW MBP (listopad 2009 r.), zainteresowanie naszymi zbiorami zwiêkszy³o siê. W 2009 roku przyjêliœmy zaledwie 4 zamówienia, w 2011 roku by³o ich ju¿ 29,
wszystkie zrealizowano.
Liczba czytelników (lata 2009-2011)
Filia/Rok
2009
2010
2011
Nr 1
2015
1593
1910
Nr 2
1064
872
969
Nr 3
2462
2431
2380
Nr 4
895
826
806
Nr 5
3119
2815
3060
Nr 6
464
304
332
Nr 7
2366
2252
2079
Nr 8
1527
1276
1427
Nr 9
1700
1826
1909
Nr 10
2171
2257
2077
Nr 11
1824
1844
1919
Nr 12
3005
3251
3323
Nr 13
798
851
879
Dz.Ud.
32
45
101
23442
22443
23171
Ogółem
Struktura czytelników wg wieku (lata 2009-2011)
Rok
Razem do lat 15 16-19 lat 20-24 lat 25-44 lat 45-60 lat
powyżej
60 lat
2009
23442
3918
2977
4155
6197
3669
2526
2010
22443
3243
2602
3740
6526
3646
2686
2011
23171
3166
2492
3573
6928
3910
3102
Ogółem
69056
10327
8071
11468
19651
11225
8314
– 16 –
Rok
2009
Struktura czytelników wg zajęcia (lata 2009-2011)
Liczba
czytelników
M
S
U
P
R
ogółem
23442
7385
3958
5004
1186
19
I
Nz
1022
4869
2010
22443
6541
3647
5302
1060
4
1091
4798
2011
Ogółem/
średnia
23171
6681
3316
5790
1074
6
1290
5014
69056
20607
10921
16096
3320
29
3403
14681
Filia/Rok
Nr 1
Nr 2
Nr 3
Nr 4
Nr 5
Nr 6
Nr 7
Nr 8
Nr 9
Nr 10
Nr 11
Nr 12
Nr 13
Dz.Ud.
Ogółem
Wypożyczenia (lata 2009-2011)
2009
2010
2011
44379
35728
52851
29418
25014
25338
56655
53623
53000
17645
16060
16432
75190
64078
71047
10630
9100
7891
49520
51664
53571
35612
49905
54480
30257
30643
32743
52756
52465
44388
50253
48430
49220
67172
84942
88834
25159
20239
19326
379
114
169
545025
542005
569290
– 17 –
Liczba odwiedzin w wypożyczalni (lata 2009-2011)
Filia/Rok
2009
2010
2011
Nr 1
17425
13259
20901
Nr 2
9821
8884
9672
Nr 3
21014
20527
20535
Nr 4
8989
6874
6560
Nr 5
31059
28183
29823
Nr 6
4000
4034
3671
Nr 7
19928
19676
18921
Nr 8
12937
16977
18690
Nr 9
12697
13237
14010
Nr 10
21714
23536
19196
Nr 11
19351
18179
19209
Nr 12
26925
33808
36039
Nr 13
7948
7776
7116
Dz.Ud.
127
61
80
213935
215011
224423
Ogółem
Udostêpnianie zbiorów w czytelniach, preferencje czytelnicze
Zmiany w dostêpie do informacji, sposobie ich publikacji, powstanie nowych zasobów informacyjnych (np. czasopism elektronicznych – e-zinów czy ksi¹¿ek elektronicznych
– e-booków) spowodowa³y tak¿e zmiany w sposobie zdobywania nowej wiedzy. Coraz czêœciej to Internet staje siê pierwszym Ÿród³em informacji, do którego siêgaj¹ czytelnicy. Jednak¿e coraz powszechniejszy dostêp do tego medium sprawi³, ¿e obserwujemy spadek odwiedzin w czytelniach internetowych, w 2009 r. wynosi³ on 7953, a w roku 2011 ju¿ tylko
6325 (spadek o 1628).
Spoœród zbiorów udostêpnianych prezencyjnie w czytelniach, niezaprzeczalnie najpopularniejsza jest prasa, ze szczególnym naciskiem na prasê codzienn¹ i bie¿¹ce wydania
tygodników opiniotwórczych, takich jak Newsweek czy Polityka, a tak¿e pismo z og³oszeniami „Anonse”. Mniejsze jest natomiast wykorzystanie ksiêgozbioru podrêcznego. Od kilku lat
obserwujemy spadek zainteresowania ksi¹¿kowymi wydawnictwami informacyjnymi. S³owniki i encyklopedie s¹ udostêpniane sporadycznie. Czytelnicy korzystaj¹cy z ksiêgozbioru
podrêcznego najczêœciej wyra¿aj¹ chêæ skopiowania wybranych fragmentów. Czytelnikom
posiadaj¹cym konto wyd³u¿one mo¿emy je wypo¿yczaæ na 2 dni.
– 18 –
Udostępnianie zbiorów w czytelniach, liczba odwiedzin,
udzielone informacje (lata 2009-2011)
Rok
Udostępniono na
Odwiedziny Udzielone
miejscu (książki,
w czytelniach informacje
czasopisma)
2009
143145
87460
57975
2010
138396
89063
56224
2011
135899
87807
59412
Ogółem
417440
264330
173611
Dzia³alnoœæ informacyjno-bibliograficzna i wydawnicza
Jedn¹ z form us³ug biblioteki jest dzia³alnoœæ informacyjno-bibliograficzna.
W latach 2009-2011 w filiach bibliotecznych udzielono 173 611 informacji rzeczowych, bibliotecznych i bibliograficznych.
G³ównym Ÿród³em informacji o Bibliotece, zbiorach, dzia³alnoœci, aktualnych zamierzeniach, imprezach b¹dŸ wydarzeniach jest strona internetowa www.mbp.kielce.pl, zmieniona w 2009 roku w zwi¹zku z wprowadzeniem Systemu Bibliotecznego Mateusz.
W ramach dzia³alnoœci informacyjnej sporz¹dza siê i publikuje zestawienia, katalogi
wystaw, informatory itp. W ci¹gu ostatnich trzech lat opublikowane zosta³y :
– Bibliotheca Publica 2009, zawieraj¹ca materia³y dotycz¹ce Miejskiej Biblioteki Publicznej w Kielcach; Opracowanie redakcyjne: Andrzej Maækowski i Katarzyna Zarêba-Kowalczyk;
– W ogólnopolskim czasopiœmie fachowym Poradnik Bibliotekarza ukaza³y siê 4 artyku³y
napisane przez pracowników MBP:
Iwan, Bo¿ena: Baœnie wielu pokoleñ: scenariusz konkursu czytelniczego dla dzieci //
Poradnik Bibliotekarza. – 2010, nr 3, s. 35-37,
Ü
Iwan, Bo¿ena: W Pacanowie Kozy kuj¹? // Poradnik Bibliotekarza. – 2010, nr 7/8, dod.
„Œwiat Ksi¹¿ki Dzieciêcej”, s. 4-6. – (Promocja Czytelnictwa),
Ü
Sztandera, Renata : Bli¿ej czytelnika – z doœwiadczeñ Miejskiej Biblioteki Publicznej
w Kielcach (poœwiêcony Systemowi Bibliotecznemu MATEUSZ) // Poradnik Bibliotekarza
Ü
– 2010, nr 11, s. 7-10,
Iwañska, Katarzyna: Z niewielk¹ pomoc¹ naszych przyjació³, cykl spotkañ dla dzieci
Ü
niepe³nosprawnych w MBP w Kielcach // Poradnik Bibliotekarza. – 2011, nr 6, s. 26-28;
– Fryderyk Chopin. W 200 rocznicê urodzin. Malowanie muzyk¹ Chopina. Scenariusz wystawy i opracowanie katalogu: Agata Zaj¹c;
– 19 –
– Chocia¿ nie jestem wœród Was…; Scenariusz wystawy i opracowanie katalogu ksi¹¿ek
poœwiêconych Janowi Paw³owi II, znajduj¹cych siê w zbiorach MBP: Agata Zaj¹c;
– W pustyni i w puszczy – stuletnia przygoda z powieœci¹; Opracowanie: Agata Zaj¹c;
– zestawienie bibliograficzne JUDAIKA (ze zbiorów MBP w Kielcach); opracowanie: Anna
Szalkowska;
– Czes³aw Mi³osz. 100 rocznica urodzin pisarza. 2011 rok Mi³osza (wybór ze zbiorów MBP
– zestawienie bibliograficzne); Opracowanie: Barbara Nawierska;
– Zestawienie bibliograficzne (wybór ze zbiorów MBP w Kielcach) dotycz¹ce Edmunda
Niziurskiego (z okazji 85 rocznicy urodzin); Opracowanie: Barbara Nawierska;
– Kalendarium rocznic w 2011 r.; Opracowanie: Bo¿ena Iwan;
– Przygotowywane by³y recenzje nowych ksi¹¿ek przez pracowników filii nr 5 na cykliczne
audycje Radia Kielce poœwiêcone wspó³czesnej literaturze.
Obs³uga niepe³nosprawnych i osób trzeciego wieku
Filie MBP wspó³pracuj¹ z ró¿nymi oœrodkami szkolno-wychowawczymi oraz z instytucjami pracuj¹cymi z osobami niepe³nosprawnymi, organizuj¹c zajêcia z elementami biblioterapii. Siedem filii stale wspó³pracuje z nastêpuj¹cymi oœrodkami:
filia nr 1 – Zespo³em Szkó³ Ogólnokszta³c¹cych nr 14 Specjalnych, filia nr 2 – Specjalnym
Oœrodkiem Szkolno-Wychowawczym nr 2, Œrodowiskowym Domem Samopomocy, filia nr 3 –
Zespo³em Placówek Szkolno-Wychowawczych, filia nr 6 – M³odzie¿owym Oœrodkiem Socjoterapii „Rafael”, filia nr 9 – Ogniskiem Wychowawczym, Zespo³em Szkó³ Ogólnokszta³c¹cych Integracyjnych nr 4, filia nr 10 – Integracyjnym Przedszkolem Samorz¹dowym nr 27,
Klubem Seniora, filia nr 13 – Œwiêtokrzyskim Klubem Dzieci i M³odzie¿y Specjalnej Troski, Zespo³em Szkó³ Ogólnokszta³c¹cych nr 17 Specjalnych.
Du¿¹ i stale rosn¹c¹ grup¹ czytelników w naszych placówkach stanowi¹ ludzie starsi
dla których prowadzone s¹ ró¿ne formy pracy:
– Ksi¹¿ka do domu – Ksi¹¿ka na telefon – dostarczanie ksi¹¿ek i czasopism do domu czytelnikom chorym i niepe³nosprawnym,
– czytanie ksi¹¿ek lub odtwarzanie z kaset ksi¹¿ki mówionej seniorom w Œrodowiskowym
Domu Samopomocy,
– Internet dla Seniora – przy pomocy bibliotekarzy seniorzy ucz¹ siê korzystania z komputerów, tworzenia plików, korzystania z poczty elektronicznej oraz wyszukiwania potrzebnych informacji w Internecie.
Seniorzy chêtnie uczestnicz¹ równie¿ w innych imprezach organizowanych przez biblioteki: spotkaniach autorskich, pogadankach, prezentacjach multimedialnych, wernisa¿ach
i wieczorach literackich organizowanych równie¿ w ramach Dyskusyjnych Klubów Ksi¹¿ki.
– 20 –
W filii nr 9 dzia³a wypo¿yczalnia „ksi¹¿ki mówionej” przeznaczona g³ównie dla osób
niewidomych, niedowidz¹cych i z dysfunkcjami. Ksiêgozbiór wypo¿yczalni kszta³towany
jest w taki sposób, aby zaspokoiæ gusty czytelnicze wszystkich odbiorców. Na koniec 2011
roku zbiory te zawiera³y 1169 jednostek inwentarzowych.
Dzia³alnoœæ kulturalno oœwiatowa
Biblioteka jest nadal miejscem gdzie odbywa siê bardzo du¿o imprez miejskich, ale
równie¿ osiedlowych.
Podejmowane s¹ zadania spe³niaj¹ce oczekiwania wspó³czesnej m³odzie¿y i dzieci.
Miejska Biblioteka Publiczna w Kielcach bra³a udzia³ od 2011 roku w ogólnopolskiej
kampanii „Biblioteka – miejsce bezpiecznego Internetu”. Inicjatorami projektu s¹: Fundacja
Dzieci Niczyje, Fundacja Rozwoju Spo³eczeñstwa Informacyjnego i Microsoft. Kampania
trwa³a szeœæ miesiêcy: od 21 listopada 2011 roku do 26 maja 2012 roku. W ramach programu
wszystkie biblioteki publiczne w Polsce mog³y bezp³atnie korzystaæ z platformy
e-learningowej (www.fdn.pl/kursy/biblioteki), na której znajduj¹ siê multimedialne pakiety
edukacyjne. S¹ to kursy e-learning bezpiecznego korzystania z Internetu;
Du¿ym zainteresowaniem m³odych czytelników cieszy siê bezp³atny kurs komputerowy jêzyka angielskiego FunEnglish.pl. Kurs ³¹czy zabawê i naukê z u¿ywaniem komputera.
Ka¿de dziecko w wieku 6-12 lat, mo¿e korzystaæ z kursu samodzielnie w wybranej przez
siebie filii. Po zakoñczeniu uczestnik otrzymuje dyplom ukoñczenia.
Dzia³alnoœæ Miejskiej Biblioteki w Kielcach jest ró¿norodna i adresowana do wszystkich grup czytelników.
Imprezy o zasiêgu ogólnomiejskim
Cykliczne
Konkursy plastyczne dla dzieci od 5 do 8 lat polegaj¹ce na ilustrowaniu przeczytanych ksi¹¿ek zwi¹zanych z tematem konkursu.
Konkursy objê³y swoim zasiêgiem wszystkie filie Miejskiej Biblioteki Publicznej
w Kielcach i wiêkszoœæ szkó³ podstawowych z terenu miasta. Na konkurs nap³ynê³y tak¿e
prace z przedszkoli, klubów, œwietlic „Plus”, klubów i innych oœrodków pracuj¹cych z dzieæmi (tak¿e niepe³nosprawnymi).
Wszystkie edycje konkursu zwi¹zane by³y z literatur¹ dla dzieci, w ka¿dym z nich
bra³o udzia³ oko³o 400-500 uczestników z m³odszych klas szkó³ podstawowych. Wyró¿nione
prace pokazywane s¹ w galeriach bibliotecznych.
Wernisa¿e nagrodzonych prac odbywaj¹ siê w galerii przy filii nr 11 (ul. Jana Nowaka
Jeziorañskiego 53). Po oko³o miesiêcznej ekspozycji wystawa udostêpniana jest innym
– 21 –
galeriom MBP. Wernisa¿om towarzysz¹ wystêpy grup teatralnych ze wspó³pracuj¹cych z MBP
szko³ami i przedszkolami (SP nr 15, SP nr 33, PS nr 40).
W latach 2009-2011 przeprowadzono nastêpuj¹ce konkursy: Kochany zwierzyniec,
Barwny œwiat fantazji, Baœnie wielu pokoleñ.
Konkursy Pude³ko zwane wyobraŸni¹ / Barwy Poezji
Konkursy polegaj¹ na plastycznej interpretacji przez uczniów kieleckich gimnazjów
i liceów, wybranych utworów polskich poetów, którym poœwiêcona jest dana edycja. Konkursy organizowane by³y przez: Stowarzyszenie Pro Arte, Miejsk¹ Bibliotekê Publiczn¹, Bazê
Zbo¿ow¹, Zespó³ Pañstwowych Szkó³ Plastycznych w Kielcach i Centrum Edukacji Artystycznej w Warszawie.
W 2011 roku zmieniono nazwê konkursu na Barwy poezji, rozszerzono grupê adresatów o szko³y podstawowe oraz zawê¿ono liczbê organizatorów do Miejskiej Biblioteki Publicznej i Stowarzyszenia Bibliotekarzy Polskich.
Od 2009 r. przeprowadzone zosta³y 3 konkursy, w których ilustrowano utwory Wis³awy Szymborskiej, Józefa Czechowicza i Czes³awa Mi³osza.
Konkursy fotograficzne Oblicza mojego miasta
Organizatorzy Miejska Biblioteka Publiczna i Stowarzyszenie Bibliotekarzy Polskich
adresowali konkurs do czytelników, którzy nie s¹ zwi¹zani zawodowo z fotografi¹. Celem
przedsiêwziêcia by³o ukazanie w sposób ciekawy i oryginalny miasta oraz jego mieszkañców. W sk³ad Jury wchodzili: Andrzej Borys, Pawe³ Pierœciñski, Pawe³ Opaliñski. Od 2010 r.
zorganizowano dwie edycje konkursu, na które nap³ynê³y bardzo ciekawe prace fotograficzne.
Zabawy choinkowe dla najm³odszych czytelników biblioteki
W czasie trwania ferii zimowych przy wspó³pracy Regionalnego Centrum Informacji
Europejskiej, Stowarzyszenia Bibliotekarzy Polskich i bawialni dla dzieci Raj Urwisa zorganizowano zabawy choinkowe dla najm³odszych czytelników biblioteki. W ci¹gu dwóch lat
wziê³o w nich udzia³ ponad 150 dzieci w wieku od 2 do 10 lat.
Œwiêto Kielc
Miejska Biblioteka Publiczna w³¹cza siê w organizacjê imprez w Parku Miejskim.
Bibliotekarze organizuj¹ i prowadz¹ konkursy czytelnicze, gry i zabawy ruchowe. Prezentowane s¹ pokonkursowe prace plastyczne dzieci i m³odzie¿y.
Spotkania autorskie
W ramach promocji twórczoœci lokalnych literatów odby³y siê Regionalne spotkania
w bibliotece z pisarzami regionu œwiêtokrzyskiego (Romualdem Bielend¹, Stanis³awem Nyczajem, Iren¹ PaŸdzierz, Mari¹ W³odno, Tadeuszem Wi¹ckiem, W³adys³aw¹ Szproch, Wojciechem Ko³odziejem). Zorganizowano tak¿e dwa spotkania z Krystyn¹ Œmigielsk¹ – autork¹ ksi¹¿ek dla dzieci.
– 22 –
Jednorazowe
Konkurs Chopin a muzyka i muzycy z Kielecczyzny (2010 r.)
Konkurs mia³ na celu ukazanie twórczoœci naszych rodzimych kompozytorów i muzyków zwi¹zanych z Kielecczyzn¹, tworz¹cych w XIX wieku oraz ich zwi¹zków z Chopinem.
Og³oszony zosta³ w zwi¹zku z obchodami Roku Chopinowskiego. Przeznaczony by³ dla
uczniów gimnazjów oraz szkó³ ponadgimnazjalnych i obejmowa³ zasiêgiem terytorium Kielc.
Uczniowie odpowiedzieli na 25 pytañ testu u³o¿onego wed³ug zalecanej wczeœniej literatury.
Za ka¿d¹ odpowiedŸ mo¿na by³o uzyskaæ do 0 do 1 punktów.
Konkurs W kolorach logo polskiej prezydencji (2011 r.)
Celem konkursu organizowanego przez Miejsk¹ Bibliotekê Publiczn¹ i Regionalne
Centrum Informacji Europejskiej w Kielcach by³o promowanie polskiej prezydencji w Radzie Unii Europejskiej wœród dzieci i m³odzie¿y poprzez przygotowanie prac plastycznych
w kolorach logo polskiej prezydencji (¿ó³tym, czarnym, zielonym, niebieskim, pomarañczowym i czerwonym).
Konkurs Pocztówka z Europy (2011 r.)
Miejska Biblioteka Publiczna Kielcach wspó³uczestniczy³a w organizowanym przez
Regionalne Centrum Informacji Europejskiej w Kielcach konkursie Pocztówka z Europy.
Celem konkursu by³o promowanie idei integracji europejskiej wœród dzieci i m³odzie¿y poprzez przygotowanie prac plastycznych w postaci pocztówki o tematyce unijnej.
Imprezy organizowane przez filie biblioteczne
W 13 filiach bibliotecznych prowadzone s¹ ró¿ne formy pracy z czytelnikiem
w zale¿noœci od zainteresowañ i potrzeb œrodowiska.
Lekcje biblioteczne
Programy lekcji dostosowane s¹ do poziomu s³uchaczy, pocz¹wszy od przedszkolaków
poprzez uczniów szko³y podstawowej po m³odzie¿ gimnazjaln¹ i licealn¹. Tematy spotkañ dobierane s¹ do potrzeb uczniów, aby rozwija³y zainteresowania i poszerza³y horyzonty myœlowe.
W latach 2009-2011 przeprowadzono 121 lekcji, miêdzy innymi: W œwiecie fantazji – za z³ot¹
bram¹, Lekcja angielskiego ze Œnie¿k¹, Zwierzêta w naturalnym œrodowisku, Znam moje miasto.
Kielce od A do Z, Trzy œwinki ucz¹ angielskiego, Od glinianej tabliczki do edytora tekstu, Historia pisma, Poszukiwania ksi¹¿kowych skarbów, Od s³owa do s³owa toczy siê rozmowa, Ma³y
Europejczyk – cykl lekcji zorganizowanych w zwi¹zku z prezydencj¹ Polski w Unii Europejskiej, Mateusz w bibliotece – lekcje poœwiêcone systemowi bibliotecznemu stosowanemu w MBP.
Bibliotekuœ
W 2009 roku rozpoczê³y dzia³alnoœæ biblioteczne kluby dla dzieci w wieku od 1 do 6
lat. W czasie, gdy rodzice lub opiekunowie korzystaj¹ ze zbiorów biblioteki, bibliotekarze
opiekuj¹ siê dzieæmi czytaj¹c i opowiadaj¹c bajki, organizuj¹c gry i zabawy.
– 23 –
Ca³a Polska czyta dzieciom
Kampania spo³eczna, rozpoczêta w czerwcu 2001 przez Fundacjê „ABCXXI – Ca³a
Polska czyta dzieciom” – ma na celu propagowanie codziennego czytania dzieciom jako
metody wspomagania ich wszechstronnego rozwoju psychicznego, umys³owego, spo³ecznego i moralnego oraz budowania zasobów wewnêtrznych dziecka: kompetencji emocjonalnych i intelektualnych.
MBP w ramach kampanii w latach 2009-2010 przeprowadzi³a 135 spotkañ dla 606
uczestników. Ksi¹¿ki czytano zarówno w bibliotece jak i w instytucjach wspó³pracuj¹cych
z filiami MBP.
Konkursy
Konkursy organizowane by³y jako forma niezale¿na lub by³y jednym z elementów
wiêkszej imprezy. Dzieci bardzo lubi¹ podczas zabawy rywalizacjê i mo¿liwoœæ otrzymania
nagród. Warto wymieniæ nastêpuj¹ce konkursy: Pippi Poñczoszarka – fajna kole¿anka, Malowane muzyk¹ Chopina, Bohaterowie literatury dzieciêcej, Przyjaciel ksi¹¿ki, Baœniowe
potyczki – Andersen contra Grimm, Kielce moje miasto, Moja ma³a ojczyzna.
Akcja Zima/Akcja Lato
W trakcie trwania wakacji letnich i ferii zimowych we wszystkich filiach odbywa³y siê
zajêcia dla najm³odszych dzieci, a by³y to g³ównie konkursy, gry i zabawy zwi¹zane z ksi¹¿kami i bohaterami literackimi. W okreœlonych dniach i godzinach udostêpniano bezp³atnie
Internet. Organizowane by³y wystawy prac najm³odszych czytelników i okolicznoœciowe ksi¹¿ek. Niektóre imprezy by³y bardziej rozbudowane, jak np.: Œwiat piratów morskich, Zrêczne
rêce mamy, mi³o czas spêdzamy, Ksi¹¿kowe igraszki dla najm³odszych, Same hece w bibliotece, Ferie z komiksem, Saniami przez nieznane l¹dy, Akademia czarodziejów, Dru¿yna M³odych Skautów, Ahoj marynarze, Egzotyczna podró¿, Herbatka z Mulan, Przyjaciele Pocahontas, Na Dzikim Zachodzie, Piraci Wysp Œpiewaj¹cych, Spotkanie z zamkowymi duchami,
Bajkowe sagi Wikingów, Moja ksi¹¿ka na niepogodê.
Biblioterapia
W filiach MBP stosowana jest tzw. bajkoterapia, czyli terapia przez opowieœci. Odpowiednio dobrane i opowiedziane albo przeczytane historie mog¹ doskonale wyciszyæ, s³u¿yæ
pomoc¹ w rozwi¹zywaniu problemów osobistych, wp³yn¹æ na zmianê myœlenia, odczuwania
a potem dzia³ania.
Prowadz¹c zajêcia bibliotekarze korzystaj¹ z pomocy nauczycieli i opiekunów. Oprócz
tradycyjnych œrodków biblioterapeutycznych (ksi¹¿ki i teksty drukowane) na zajêciach wykorzystywane s¹ rysunki do kolorowania, ilustracje, zabawki edukacyjne, gry dydaktyczne,
zdjêcia, widokówki itp.
W latach 2009-2011 przeprowadzono w filiach 75 spotkañ o charakterze terapeutycznym, w których wziê³o udzia³ 913 osób. By³y to miêdzy innymi: Z niewielk¹ pomoc¹ naszych
– 24 –
przyjació³, Jesieñ liœcia Jasia, Strach ma wielkie oczy, Szczêœliwy ksi¹¿ê, Magia uczuæ, Cukierki – cykl zajêæ profilaktycznych.
Inscenizacje teatralne do bajek
Najm³odsi czytelnicy bardzo lubi¹ inscenizacje teatralne do bajek. S¹ one przygotowane przez bibliotekarzy z pe³nym zaanga¿owaniem i humorem, m. in.: Ba³wankowo, Lekcja
ortografii, Super kaczka, Z Pippi po Szwecji i po bibliotece, Spotka³a siê ¿abka z ¿abk¹,
Jesienne przygody wiewiórki Kitki i myszki Szarutki, Ksi¹¿ka ma swoj¹ historiê, Kot w butach, Urodziny Kubusia Puchatka, Królewna Œnie¿ka, Kopciuszek, Historia pisma, Witajcie
w bibliotece, Nasza jesieñ kolorowa, Jesienne zmagania.
Dyskusyjne Kluby ksi¹¿ki
Projekt realizowany jest w ramach Programu Operacyjnego Promocja Czytelnictwa
Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. W wyniku wspó³pracy Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej w Kielcach z Instytutem Ksi¹¿ki w Warszawie powsta³y DKK w województwie
i w Kielcach. W MBP dzia³aj¹ przy filiach nr 2, 8 i 9. Przeciêtnie raz w miesi¹cu odbywaj¹ siê
spotkania poœwiêcone dyskusjom na temat wybranych ksi¹¿ek.
Przedmiotem dyskusji by³y miêdzy innymi ksi¹¿ki: Any Veloso B¹dŸ zdrowa, Lizbono, Andrzeja Ko³aczkowskiego-Bochenka Nie idŸ tam cz³owieku!, Paula Coelho Walkirie,
Gra¿yny Jeromin-Ga³uszki Oczy Marzanny M., Katarzyny Krenz W ogrodzie Mirandy, Per
Pettersona Kradn¹c konie, Ewy Siarkiewicz KuŸnia na rozdro¿u.
Spotkania z poezj¹ – wzbogacone muzyk¹.
Poœwiêcone by³y twórczoœci Czes³awa Mi³osza, Józefa Czechowicza, Wis³awy Szymborskiej, Wojciecha Ko³odzieja, Anny Misior, W³adys³awy Szproch.
Prezentacje multimedialne
Nowoczesn¹ form¹ prowadzenia imprez dla dzieci ale równie¿ dla starszych czytelników s¹ prezentacje multimedialne.W ostatnich trzech latach zorganizowane zosta³y, m.in.:
– Ró¿ne oblicza Fryderyka Chopina – o ¿yciu i twórczoœci kompozytora. Imprezê
uatrakcyjni³a wystawka ksi¹¿ek, a muzyka kompozytora przenios³a widowniê w epokê
romantyzmu,
– Kielce – okruchy przesz³oœci – prelekcja prowadzona przez wolontariusza Muzeum Historii Kielc z u¿yciem slajdów, ksi¹¿ek, widokówek i innych materia³ów,
– Tam, gdzie wolnoœæ zabito – spotkanie z przedstawicielami oddzia³u Stowarzyszenia Rodzin Katyñskich.
W filiach bibliotecznych prowadzonych jest tak¿e szereg zajêæ, imprez cyklicznych
i okolicznoœciowych takich jak pogadanki, prelekcje, zajêcia plastyczne, gry i zabawy logiczne, kalambury, zgaduj-zgadule, warsztaty itp. Zorganizowano m.in.: Biblioteka podwórkowa, Powtórki z lektur, Historia w przebraniu, Nudzisz siê? PrzyjdŸ do nas – czyli godzinka
w bibliotece, Alfabetyczne zabawy dla nabycia wprawy, Najpiêkniejsze legendy regionu, Biuro
– 25 –
podró¿y Baba Jaga zaprasza do Kielc, Biblioteczna szansa na sukces, Historia pisma i papieru, Wieczór z piratami w bibliotece, Kraina Fantazji, Noc z duchami w bibliotece, Festyn
z okazji Dnia Dziecka zorganizowany przy wspó³udziale Stra¿y Miejskiej, Wró¿ki Dorota
i Agata zapraszaj¹ do czarodziejskiego œwiata.
£¹cznie w ci¹gu 3 lat zorganizowanych zosta³o 2 438 imprez, w których wziê³o udzia³
47 820 uczestników.
Imprezy zorganizowane w latach 2009-2011
Liczba
Nazwa
Liczba
uczestników
Lekcje biblioteczne
121
2860
Cała Polska czyta dzieciom
181
3388
Konkursy
104
4871
Bibliotekuś
135
606
Akcja Zima/Akcja Lato
275
2006
DKK
86
533
Biblioterapia
75
913
115
363
Inscenizacje teatralne
54
1317
Spotkania autorskie
12
364
Pasowania na czytelników
63
599
Wystawy i wernisaże
718
3000
Inne imprezy
499
27000
Senior w bibliotece
Galerie biblioteczne
W filiach bibliotecznych dzia³a 11 galerii, w których prezentowane by³y wystawy prac
plastycznych kieleckich artystów plastyków oraz m³odzie¿y artystycznie uzdolnionej.
W latach 2009-2011 zorganizowano 718 wystaw i wystawek, w których wystawiano
prace 3 000 osób. By³y to m.in wystawy prac: Janusza Buczkowskiego, El¿biety Plesowicz,
Józefa Tarnowskiego, Barbary Michalskiej i Marcina Norberta Michalskiego, Andrzeja Bischoffa, Marleny Wójcik, Barbary Dzikowskiej, Haliny Krawczykiewicz, Wandy Cudzik, Anny
Kowalik – Suchodo³y, Jolanty Gra¿yny Kuleszyñskiej, Doroty Balisz, Marka Sabata, Józefa
Ziomka, Ryszarda Barwiñskiego, Bartka Makowieckiego, Bogumi³a Wtorkiewicza, Miry Sabat,
El¿biety Maj, Piotra Gajdy, Andrzeja Jamskiego, Dariusza Napory, cz³onków Stowarzyszenia
Artystów Plastyków Œwiêtokrzyskich, uczniów Zespo³u Pañstwowych Szkó³ Plastycznych.
Niektóre prezentacje uœwietnione zosta³y uroczystymi wernisa¿ami m.in.: W krainie
myœli i kolorów, Fantazje artystyczne, Dokument form¹ to¿samoœci, Ludzie i domki, Muzyczne
wariacje, W œwiecie Realu, wernisa¿e prac cz³onków Ogólnopolskiej Grupy Art Angel i Saps.
– 26 –
Renata Sztandera
Miros³aw Domañski
Tradycyjnie … Zaskakujemy nowoczesnoœci¹
Tradycyjnie ... ju¿ od ponad 4 lat ... zaskakujemy nowoczesnoœci¹. Wtedy to rozpoczê³a siê nasza przygoda z Systemem Bibliotecznym MATEUSZ, pozwalaj¹cym na pe³n¹
automatyzacjê procesów bibliotecznych zwi¹zanych z gromadzeniem, opracowaniem i udostêpnianiem materia³ów bibliotecznych. O jego wyborze zadecydowa³ te¿ fakt, ¿e program
powsta³ i jest nadal rozwijany w œrodowisku biblioteki.
MATEUSZ funkcjonuje, jako system rozproszony. Nie ma on jak inne programy biblioteczne budowy modu³owej – nie trzeba dokupowaæ kolejnych czêœci. Dziêki temu wszystkie
„elementy” systemu wspó³pracuj¹ ze sob¹ w taki sposób, aby unikn¹æ podwójnych kartotek
i wielokrotnego wprowadzania danych. Zosta³ wyposa¿ony w wiele oryginalnych narzêdzi,
które u³atwiaj¹ pracê nie tylko nam bibliotekarzom, ale daj¹ tak¿e liczne korzyœci czytelnikom. Zacznijmy od wspólnej – jednej karty bibliotecznej. Wprowadzenie jej by³o mo¿liwe
dziêki prowadzeniu i utrzymywaniu centralnej bazy danych czytelników zarejestrowanych
w bibliotece. Czytelnik zapisany wczeœniej przez inn¹ placówkê nie mo¿e byæ wprowadzony
do bazy po raz drugi (system sprawdza i nie dopuszcza do powtórnego zapisu tej samej
osoby). Takie rozwi¹zanie gwarantuje skrócenie czasu poœwiêcanego na rejestracjê i przerejestrowywanie czytelników. Przerejestrowanie nastêpuje automatycznie z chwil¹ dokonania
pierwszego wypo¿yczenia w roku, niezale¿nie w ka¿dej placówce sieci. Nieoddanie w terminie wypo¿yczonych materia³ów bibliotecznych powoduje automatyczn¹ blokadê konta (programow¹) oraz naliczanie op³at za przetrzymanie. Pracownik mo¿e na³o¿yæ blokadê rêczn¹
w przypadku ³amania innych punktów regulaminu biblioteki. Program oferuje mo¿liwoœæ wydruku gotowych upomnieñ dla czytelników przetrzymuj¹cych materia³y biblioteczne, nie tracimy wiêc czasu na wielokrotne wypisywanie tych samych upomnieñ. System kontroli
– 27 –
zastosowany w Mateuszu powoduje, ¿e czytelnicy pilnuj¹ terminów zwrotów, czêœciej nas
odwiedzaj¹, co sprawia, ¿e ksi¹¿ka trafia do wiêkszego grona odbiorców.
Czytelnicy maj¹ do dyspozycji przyjazny i wygodny w u¿yciu „katalog z uœmiechem”,
dostêpny zarówno lokalnie jak i przez przegl¹darkê internetow¹ (modu³ OPAC). Aktywnie
wykorzystuj¹ spo³ecznoœciowe funkcje katalogu internetowego. Wszystko dziêki zaadaptowaniu do programu technologii Web 2.0. Je¿eli poszukiwany tytu³ jest wypo¿yczony w najbli¿szej bibliotece, uzyskuj¹ wiedzê, gdzie i w której placówce stoi on na pó³ce. Numer i PIN
karty bibliotecznej sta³y siê dla nich kluczem dostêpu do w³asnego konta poprzez stronê
WWW. Po zalogowaniu uzyskuj¹ wgl¹d w swoje konto biblioteczne, mo¿liwoœæ prolongaty
wypo¿yczonych przez siebie materia³ów bibliotecznych, rezerwacji pozycji aktualnie wypo¿yczonych, zamawiania pozycji dostêpnych. Podanie adresu e-mail w profilu konta pozwala
na powiadamianie o zbli¿aj¹cym siê terminie zwrotu i oczekuj¹cych rezerwacjach. Mo¿liwoœæ dodawania komentarzy i opatrywania ich w³asnym avatarem spowodowa³a powstanie
swoistego forum dyskusyjnego, na którym ka¿dy zalogowany czytelnik biblioteki ma
mo¿liwoœæ wyra¿ania swych opinii na temat przeczytanej ksi¹¿ki czy obejrzanego filmu. To
zabawa i satysfakcja dla aktywnych u¿ytkowników, sprzyjaj¹ca integracji i tworzeniu siê
spo³ecznoœci.
W terminalu katalogowym dostêpnym lokalnie, najm³odsi czytelnicy biblioteki mog¹
przegl¹daæ katalog po ok³adkach do³¹czonych do opisów bibliograficznych. Na tych starszych czekaj¹ przygotowane w module opracowania zestawienia tematyczne na wybrane
tematy. Dziêki nim szybko uzyskuj¹ zestawienie pozycji na interesuj¹cy ich temat bez koniecznoœci przeszukiwania katalogów „na piechotê”. Specjalnym rodzajem wyszukiwania
jest przeszukiwanie pe³notekstowe. Umo¿liwia ono dotarcie do danego opisu po dowolnym
zawartym w nim wyra¿eniu.
Mateusz umo¿liwia tak¿e nowe formy kontaktu z u¿ytkownikami naszych placówek.
Na ¿yczenie czytelnika, bibliotekarz w dowolnej filii z poziomu programu mo¿e uruchomiæ
us³ugê powiadamiania SMS o rezerwacjach. Istnieje te¿ mo¿liwoœæ wys³ania wiadomoœci
z bramki SMS o dowolnej treœci, np. informuj¹cej czytelnika o dokumencie pomy³kowo zostawionym w ksi¹¿ce.
Co wa¿ne dla nas bibliotekarzy, ale zapewne te¿ i czytelników, to skrócenie czasu
opracowania materia³ów bibliotecznych, które odbywa siê w module katalogowania Kasia.
Zastosowane w nim rozwi¹zania umo¿liwiaj¹ pozyskiwanie opisów z wielu Ÿróde³ internetowych, m.in. poprzez import rekordu MARC bezpoœrednio z pliku w formacie iso czy te¿
pozyskiwanie opisów z serwerów bibliotek udostêpniaj¹cych swoje bazy zgodnie z protoko³em Z39.50. Biblioteki u¿ywaj¹ce Mateusza mog¹ uruchomiæ w³asne serwery Z39.50 i udostêpniaæ w ten sposób swoje bazy danych. Da³o nam to mo¿liwoœæ umieszczenia danych
z naszych placówek w bazie wyszukiwarki KaRo.
– 28 –
Do ka¿dego z pozyskanych opisów mo¿emy dodawaæ dodatkowe informacje, takie
jak np. spis treœci czy informacjê o treœci dokumentu, a dziêki zintegrowanemu z programem
modu³owi Skanowania obrazy ok³adek. Sta³y rozwój systemu pozwala równie¿ na precyzowanie czasu i miejsca akcji opracowywanej pozycji (pole 975a), dodawanie do opisów aktywnych linków do ró¿nych miejsc w sieci, np. serwisu Google Book Search (mo¿liwy dostêp
do fragmentów lub pe³nych tekstów ksi¹¿ek), czy te¿ strony autora.
W zwi¹zku ze zmianami w sposobie zapisu UKD wprowadzonymi przez Bibliotekê
Narodow¹, program zosta³ dostosowany do pionowego zapisu symboli UKD, a poniewa¿
UKD nic „nie mówi” zwyk³emu czytelnikowi, autor programu doda³ funkcjê wy³¹czaj¹c¹
jego wyœwietlanie w katalogu OPAC.
Opracowanie zbiorów jest wspomagane przez pe³n¹ obs³ugê kartotek wzorcowych
i s³owników. Nasza biblioteka stosuje s³ownik JHP BN oraz kartotekê hase³ wzorcowych
NUKAT. Wykorzystanie s³owników i kartotek hase³ wzorcowych nie tylko przyspiesza prace
katalogowe, ale przede wszystkim daje mo¿liwoœci jednolitego opracowania formalnego
i przedmiotowego. Dziêki sta³emu rozwojowi systemu, kartotekê hase³ wzorcowych NUKAT
mo¿emy uzupe³niaæ o w³asne odsy³acze (formy odrzucone nazwisk), wyœwietlaæ ju¿ istniej¹ce i tworzyæ tymczasowe has³a wzorcowe. Jeœli has³a khw nie ma w bazie, istnieje mo¿liwoœæ
sprawdzenia, czy nie zosta³o ono dopisane poprzez klienta Z39.50, który umo¿liwia przeszukanie serwera khw i pobranie rekordu.
Inne narzêdzia, które wykorzystujemy w swej pracy to modu³ Scalania i modu³ Obs³ugi list. Dziêki nim sprawniejsza sta³a siê melioracja i porz¹dkowanie bazy centralnej. Pierwszy z wymienionych umo¿liwia scalanie rekordów znajduj¹cych siê w centralnej bazie opisów. Daje mo¿liwoœæ bezpoœredniego zast¹pienia rekordu wynikowego powsta³ego ze scalenia rekordem pobranym z bazy podwi¹zanej, np. z Przewodnika BN. Wyszukiwanie dokumentów do scalania odbywa siê za pomoc¹ indeksu tytu³owego lub indeksu numerów ISBN.
Modu³ Obs³uga list pozwala na przeszukiwanie bazy wg zawartoœci dowolnych pól i podpól
formatu MARC21. Utworzone w ten sposób listy wykorzystujemy do scalania opisów, ale
tak¿e do przygotowania i wydruku bibliografii za³¹cznikowej. Mog¹ nam równie¿ pos³u¿yæ
do przeœledzenia czytelniczych losów ksi¹¿ki czy te¿ szybkiego dodania tematyki zewnêtrznej (tagów) do wszystkich pozycji z listy zaznaczonych dokumentów. W programie zaimplementowana zosta³a równie¿ mo¿liwoœæ dopisywania odsy³aczy do hase³ widocznych w indeksie tematycznym. Dodatkowy panel wykorzystywany przy porz¹dkowaniu bazy to Indeksowanie, który umo¿liwia przegl¹dniêcie i edycjê wartoœci z dowolnie wybranego pola lub
podpola.
Du¿ym u³atwieniem dla bibliotekarzy jest pe³na obs³uga elektronicznego skontrum.
Warunkiem przeprowadzenia spisu jest uzupe³nienie bazy przeciwstawnej ubytków utworzonej w programie. Czym jest baza przeciwstawna ubytków? Jak sama nazwa wskazuje, jest to
– 29 –
baza danych zawieraj¹ca informacje o ubytkach danej placówki. Zastêpuje ona tradycyjne
arkusze skontrum. Po jej uzupe³nieniu i kontroli poprawnoœci wprowadzonych danych baza
uzupe³niana jest automatycznie przez system, który umo¿liwia przygotowanie oraz wydruk
wszystkich typów protoko³ów bibliotecznych wraz z zestawieniem protoko³ów ubytków i struktur¹ ubytkowanych zbiorów. Pierwsze skontrum w Mateuszu przeprowadziliœmy w filii nr 11,
która jako pierwsza uzupe³ni³a swoj¹ bazê ubytków. Kolejne filie do³¹czaj¹ sukcesywnie. Od maja
2010 roku przeprowadziliœmy 8 spisów kontrolnych i czekaj¹ nas kolejne. W zale¿noœci od
iloœci ksiêgozbioru i stacji roboczych, na których je przeprowadzaliœmy, trwa³y od 3 do 5 dni.
Mateusz posiada rozbudowan¹ czêœæ administracyjn¹ i statystyczn¹. Generuje i umo¿liwia wydruk dziennych, miesiêcznych i rocznych zestawieñ statystycznych zgodnych z obowi¹zuj¹cym wzorem Dziennika Biblioteki Publicznej. Poprzez graficzne przedstawienie iloœci wypo¿yczeñ w poszczególnych godzinach pracy filii umo¿liwia dok³adne skontrolowanie
dziennego stanu wypo¿yczeñ, pozwalaj¹ce np. na optymalne rozplanowanie dy¿urów pracowników czy te¿ godzin otwarcia. Umo¿liwia przegl¹danie i wydruk ksi¹g inwentarzowych,
które „wype³niaj¹ siê” same po zapisaniu pobranego rekordu do bazy centralnej i nadaniu
egzemplarzy danej placówce, prezentacjê pe³nych zestawieñ akcesji, ³¹cznie ze struktur¹ zakupów i kontrol¹ ich poprawnoœci. Dostarcza narzêdzi pomocnych przy selekcji ksiêgozbioru i planowaniu zakupów (modu³ Selekcji). Mo¿liwym sta³o siê przejrzenie trafnoœci zakupionych materia³ów bibliotecznych w latach poprzednich, sprawdzenie wykorzystania pozycji w danej placówce i z danego dzia³u, wygenerowanie i wydruk list np. pozycji niewypo¿yczanych w wybranym okresie.
System Biblioteczny MATEUSZ nie tylko szanuje normy bran¿owe i standardy biblioteczne, ale te¿ wykorzystuje w swej pracy nowoczesne technologie. Dziêki zaadaptowaniu na potrzeby bibliotek narzêdzi Web 2.0 mo¿liwym sta³o siê wspó³dzia³anie bibliotekarzy
i u¿ytkowników w tworzeniu zasobów i us³ug.
Strona œwietna, szukanie i zamawianie ksi¹¿ek nigdy nie by³o a¿ tak wygodne, ... program biblioteczny MATEUSZ rewelacyjny ... – takie opinie naszych czytelników niezmiernie
nas ciesz¹, informuj¹ o tym, ¿e podjête przez nas dzia³ania zmierzaj¹ w dobrym kierunku.
– 30 –
Katarzyna Zarêba-Kowalczyk
Filie Miejskiej Biblioteki Publicznej w Kielcach –
retrospekcja
Pierwsza publiczna biblioteka (wypo¿yczalnia i czytelnia) w Kielcach powsta³a 12
lipca 1909 roku przy ul. Weso³ej 32 z inicjatywy Towarzystwa Biblioteki Publicznej.1
Ksiêgozbiór – 1700 wol. pochodzi³ g³ównie z darów oraz œrodków ze sk³adek cz³onkowskich.
Z czasem ksiêgozbiór powiêkszy³ siê i liczy³ ju¿ ponad 27000 woluminów.
Biblioteka w okresie miêdzywojennym by³a jedn¹ z najwiêkszych bibliotek w województwie kieleckim.
W latach 1940-1945 w wyniku rozwi¹zania Towarzystwa przez w³adze okupacyjne,
Biblioteka zosta³a zamkniêta i ksiêgozbiór skonfiskowany.
… „Ówczesne bibliotekarki pp. Stanis³awa Massalska i Zofia Topolska przed wykonaniem polecenia okupanta z liczby 26500 tomów znajduj¹cych siê w posiadaniu Biblioteki
wypo¿yczy³y czytelnikom blisko 4000 ksi¹¿ek, które do koñca wojny kr¹¿y³y wœród mieszkañców miasta, a¿ uleg³y ca³kowitemu zniszczeniu”.2
Po zakoñczeniu wojny dzia³acze Towarzystwa rozpoczêli ju¿ w styczniu 1945 roku
reaktywacjê Biblioteki. W marcu zosta³a otwarta wypo¿yczalnia przy ul. Sienkiewicza 46.
Warunki lokalowe by³y bardzo z³e i staraniem cz³onków Towarzystwa przeniesiono j¹
do 2-izbowego lokalu przy ul. Koœciuszki 8. Kierowniczk¹ Biblioteki zosta³a Stanis³awa
Massalska , drug¹ bibliotekark¹ natomiast Krystyna Lewicka.
Okupacjê przetrwa³o oko³o 15000 wol., a pod koniec 1945 roku zapisanych by³o ju¿
1040 czytelników.
Wydany 17 kwietnia 1946 roku Dekret o bibliotekach i opiece nad zbiorami bibliotecznymi regulowa³ sytuacjê prawn¹ bibliotek. We wrzeœniu 1948 roku rozwi¹zane zosta³o
Towarzystwo Biblioteki Publicznej w Kielcach, a ksiêgozbiór przekazano w³adzom miasta
dla powstaj¹cej biblioteki publicznej.
Od 1945 roku rozpoczêto tworzenie Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej w Kielcach
z siedzib¹ przy Placu Partyzantów 5. W marcu 1947 roku otwarta zosta³a Wypo¿yczalnia
1
Dawna numeracja domu 26, na wprost ul. Czerwonego Krzy¿a obok piekarni (z wywiadu Stanis³awy Massalskiej
– S³owo Ludu, grudzieñ 1969 r.).
2
Informator: Biblioteki publiczne na terenie m.Kielc, red. Maria Ka³dowska, Kielce: Wojewódzka Biblioteka
Publiczna w Kielcach, 1989, s. 1
– 31 –
ksi¹¿ek i czytelnia czasopism, a w sierpniu nast¹pi³o oficjalne otwarcie Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej w Kielcach.
…,, 1 wrzeœnia 1948
Na skutek reskryptu Ministerstwa Administracji Publicznej – Towarzystwo Biblioteki
Publicznej w Kielcach zosta³o rozwi¹zane.
Tekst protoko³u z ostatniego posiedzenia Zarz¹du Towarzystwa Biblioteki Publicznej
w Kielcach:
My ni¿ej podpisani, cz³onkowie dzia³aj¹cego przed 1.IX.1939 r. Towarzystwa Biblioteki Publicznej w Kielcach zebrani w dniu dzisiejszym dnia 1 wrzeœnia 1948 roku, zwa¿ywszy, ¿e w³adze administracyjne nie zatwierdzi³y statutu Towarzystwa Biblioteki Publicznej
reskryptem Ministerstwa Administracji Publicznej Departament Polityczny l.dz.L.dz.PP 19/
48 z dnia 22 kwietnia 1948 – przekazujemy pozosta³y maj¹tek b.Towarzystwa Biblioteki
Publicznej w Kielcach samorz¹dowi miasta Kielc z przeznaczeniem utworzenia Publicznej
Biblioteki Miejskiej w Kielcach. Maj¹tek ten sk³ada siê z 18245 tomów w lokalu i 1100
tomów nie zwróconych przez abonentów, 17293 z³otych zdeponowanych w KKO i w Banku
Gospodarstwa Spó³dzielczego jako kaucji abonentów oraz 13 przedmiotów ruchomoœci i urz¹dzeñ biblioteki w 43 egzemplarzach wed³ug za³¹czonych do protoko³u dokumentów i spisów.
Edm.Massalski, Al. Janiczakowa, Józef W³odawski, W³. Bartnicki, Stanis³awa Massalska, nieczytelne inicja³y K³.J.” 3
Od 1 paŸdziernika 1948 roku biblioteka rozpoczê³a pracê jako Miejska Biblioteka
Publiczna:
,,Biblioteka Towarzystwa rozpoczê³a pracê jako Miejska Biblioteka Publiczna, w tym
samym lokalu, z tym samym ksiêgozbiorem i pracownikami.
Zlikwidowano op³aty, biblioteka zaczê³a otrzymywaæ dotacje z kasy miasta. Zatrudniono trzech pracowników.
31 grudnia
Od 1 paŸdziernika do koñca roku zarejestrowano 626 czytelników, zainwentaryzowano 2250 tomów, 14995 spisano do inwentaryzacji w dalszym terminie.’’4
Oko³o siedem lat funkcjonowa³y dwie biblioteki publiczne. W styczniu 1955 roku
z ich po³¹czenia powsta³a, decyzj¹ Ministra Kultury i Sztuki, Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna.
W 1975 roku powtórnie zmieniono nazwê na ,,Wojewódzka Biblioteka Publiczna
w Kielcach”. Zmiany zwi¹zane by³y z reform¹ administracyjn¹ kraju.
3
Ludmi³a Kowalczyk-Mroczkowska, Towarzystwo Biblioteki Publicznej w Kielcach (1909-1948), Kielce: Wojewódzka Biblioteka Publiczna w Kielcach, 1984, s. 35-36
4
Jak wy¿ej, s. 36
– 32 –
Wracaj¹c do historii powstawania i kszta³towania siê sieci filii bibliotecznych w Kielcach, uwagê zwraca dosyæ szybki, po okresie wojennym, rozwój czytelnictwa w mieœcie:
– w 1951 roku zosta³y za³o¿one filie: na Pakoszu przy ul. Zagonowej – nr 1 i na Herbach filia nr 2;
– w 1952 roku powsta³a w œródmieœciu filia nr 3 przy ul. Œwierczewskiego (obecna Du¿a)
w pobli¿u Placu Partyzantów (obecnie Rynek);
– w 1953 roku na Szyd³ówku – filia nr 5;
– w 1955 roku otwarta zosta³a filia nr 7 przy ul. Rewolucji PaŸdziernikowej (obecna Warszawska) i filia nr 6 przy ul. Karczówkowskiej 5 ;
– w 1956 roku filia nr 8 przy ul. Prostej i filia (nr 10) na Bia³ogonie;
– w 1959 roku powsta³a nowa placówka w dzielnicy Baranówek6 .
W publikacji wydanej w 1960 roku przez Wojewódzk¹ i Miejsk¹ Bibliotekê Publiczn¹
w Kielcach Biuletyn Woj. i Miej. Bibl.Publ. w Kielcach, Nr 2, 1960, znajdujemy informacjê,
¿e na terenie Kielc w tym¿e roku by³o w mieœcie 8 filii bibliotecznych:
nr 1 – mieszana na Pakoszu, nr 2 – mieszana na Herbach, nr 3 – dla doros³ych przy ul.Œwierczewskiego (w pobli¿u Rynku), nr 4 – dla dzieci przy ul. Koœciuszki, nr 5 – mieszana na
Szyd³ówku, nr 6 – mieszana przy ul. Karczówkowskiej , nr 7 – dla doros³ych przy ul. Rewolucji PaŸdziernikowej 7, nr 8 – mieszana przy ul. Prostej.
W materiale wydanym w 1961 roku przez Prezydium Miejskiej Rady Narodowej
w Kielcach Kierunki rozwoju M.Kielc w 5-letnim Planie Gospodarczym na lata 1961-1965
w dziale Kultura uwzglêdniona jest sprawa bibliotek publicznych. Mowa jest o tym, ¿e Wojewódzka i Miejska Biblioteka posiada 8 filii z dwiema czytelniami. Zmiany w sieci bibliotek
opisane s¹ nastêpuj¹co: … „w planie 5-letnim realizacja filii przy ul. Rewolucji PaŸdziernikowej, Toporowskiego, Okrzei i na Stadionie. Brak jest ustaleñ lokalizacyjnych, co do filii
przy ul. Zagórskiej, ¯o³nierzy Radzieckich oraz dzielnicy Baranówek”8
W ci¹gu kilkunastu lat zmiany w sieci by³y znaczne. Niektóre placówki przeniesiono
do lepszych lokali , powsta³y nowe.
Do 1975 roku iloœæ filii wzros³a do 14. Niektóre zmieni³y lokalizacjê, powsta³y równie¿
nowe. Opieraj¹c siê na informatorze wydanym w 1975 roku przez Urz¹d Miejski w Kielcach
Wydzia³ Kultury i Sztuki Biblioteki i ksiêgarnie w Kielcach: informator9 , w tym czasie w Kielcach by³y nastêpuj¹ce biblioteki publiczne :
5
Filia nr 6 powsta³a w1955 roku (mieszana). Mieœci³a siê w drewnianym budynku prywatnym u podnó¿a Karczówki w lokalu – 12m2. W okresie zimowym czynna by³a 2 razy w tygodniu z powodu braku ogrzewania.
6
Ksiêgozbiór przygotowany zosta³ dla filii na Baranówku, ale w 1960 roku przekazany do tworzonej filii nr 9
zlokalizowanej przy ul. Okrzei 9 w Domu Nauczyciela.
7
Filia nr 7 mieœci³a siê pocz¹tkowo przy ul. Rew. PaŸdziernikowej 2 w lokalu o powierzchni 39 m2²
8
Kierunki rozwoju M.Kielc w 5-letnim Planie Gospodarczym na lata 1961-1965, Kielce: Prezydium M.R.N. w Kielcach, wrzesieñ 1961, s. 38-39
9
Biblioteki i ksiêgarnie w Kielcach: informator, Kielce: Urz¹d Miejski w Kielcach Wydzia³ Kultury i Sztuki, 1975,
s. 25-31
– 33 –
– filia nr 1 dla m³odzie¿y i doros³ych, ul. Krakowska 12 (przeniesiona z Pakosza),
– filia nr 2 dla m³odzie¿y i doros³ych, ul. Czêstochowska 24 (przeniesiona z poprzedniego
lokalu),
– filia nr 3 dla doros³ych, ul. Jagielloñska 36 (przeniesiona z ul. Œwierczewskiego),10
– filia nr 4 dla m³odzie¿y, ul. Koœciuszki 8,
– filia nr 5 dla doros³ych, ul. Klonowa,
– filia nr 6 dla dzieci, ul. Rewolucji PaŸdziernikowej 9/11 (ksiêgozbiór dzieciêcy),
Stanis³awa Massalska w filii nr 6,
ul. Rew.PaŸdziernikowej 9/11 – 19.06.1969 rok
– filia nr 7 dla doros³ych, ul. Rewolucji PaŸdziernikowej 9/11 (przeniesiona z Rewolucji
PaŸdziernikowej 2),
10
Biblioteka mieœci³a siê przy ulicy Œwierczewskiego, obecnie ulica Du¿a
– 34 –
– filia nr 8 dla dzieci i doros³ych, ul. Prosta 11/13,
– filia nr 9 dla doros³ych, ul. Okrzei 9,
– filia nr 10 dla dzieci i m³odzie¿y, Bia³ogon ul. Pañska 12,
– filia nr 11 dla dzieci i m³odzie¿y, ul. Piekoszowska 203 (Malików),11
– filia nr 12 dla doros³ych, ul. Zagórska 60,
– filia nr 13 dla dzieci i doros³ych, ul. Wapiennikowa 14,
– filia nr 14 dla dzieci, ul. Nowowiejska 50.
Ponadto w informatorze wymienione s¹ równie¿ :
– Biblioteka Publiczna w Wojewódzkim Domu Kultury, ul. Œciegiennego 6 (funkcjonuj¹ca
przez wiele lat na parterze po lewej stronie od wejœcia). Kierownikiem filii by³a Krystyna
Banasik,
– Powiatowa Biblioteka Publiczna zlokalizowana w gmachu Urzêdu Wojewódzkiego, wejœcie C 2 – al. IX wieków Kielc. Biblioteka nie prowadzi³a wypo¿yczeñ.
W 1981 roku w Kielcach by³o 18 bibliotek publicznych. W artykule w Echu Dnia12
przedstawiona zosta³a analiza sytuacji bibliotek. Autor odwo³uje siê do norm obowi¹zuj¹cych
w bibliotekarstwie. Omawia bardzo trudne warunki lokalowe niektórych bibliotek:
… „Liczbê 18 bibliotek w Kielcach wypada uzupe³niæ jeszcze jedn¹ uwag¹. Otó¿ filia biblioteki przy ul. Czêstochowskiej zosta³a w 1979 roku zamkniêta nakazem inspekcji pracy, jako nie
nadaj¹ca siê dla celów bibliotecznych i dotychczas nie zosta³a ponownie udostêpniona ...”.
W latach 80-tych w niektórych filiach wprowadzono gromadzenie ksi¹¿ek w ramach
specjalizacji (polega³o na gromadzeniu wiêkszych iloœci tytu³ów wg rodzajów wiedzy):
– w filii nr 1, ul. Krakowska – z zakresu historii literatury,
– w filii nr 3, ul. Jagielloñska – nauk technicznych,
– w filii nr 5, ul. Klonowa – nauk matematyczno-przyrodniczych,
– w filii nr 7, ul. Warszawska – sztuki,
– w filii nr 8, ul. ¯eromskiego – nauk spo³eczno-politycznych,
– w filii nr 9, ul. Okrzei – z zakresu poezji, dramatu i nauk pedagogicznych,
– w filii nr 12, ul. Zagórska – prawa i historii.
W 1989 roku na terenie Kielc funkcjonowa³y 22 filie13:
– 3 filie dla dzieci : filia nr 6, ul.Piekoszowska 36 a (Czarnów), filia nr 14 – ul. Bukowa 18
(Szyd³ówek), filia nr 19 – ul. Rewolucji PaŸdziernikowej 155 (Uroczysko);
– 1 filia dla dzieci i m³odzie¿y: filia nr 4 – ul.Koœciuszki 8 (centrum);
– 4 filie dla doros³ych:
11
W informatorze b³êdnie podany numer ulicy 23
(TL): Biblioteki – sprawa publiczna // Echo Dnia. – 1981, paŸdziernik
13
Informator: Biblioteki publiczne na terenie m. Kielc, red. Maria Ka³dowska, Kielce: Wojewódzka Biblioteka
Publiczna w Kielcach, 1989, s. 8-14
12
– 35 –
filia nr 3 – ul. Jagielloñska 36 (Czarnów), filia nr 5 – ul. Klonowa 36 (Szyd³ówek),
filia nr 7 – ul.Rewolucji PaŸdziernikowej 9/11 (centrum), filia nr 16 – ul. Na³kowskiej 2
(Uroczysko);
– 14 filii dla dzieci i doros³ych :
filia nr 1 – ul. Karczówkowska 20 (centrum), filia nr 2 – ul. Kryszta³owa 1 (Podkarczówka),
filia nr 8 – ul. ¯eromskiego 44 (centrum), filia nr 9 –ul. Okrzei 9 (centrum), filia nr 10 – ul.
Konopnickiej 5 (os.Bocianek),
filia nr 11 – ul. Piekoszowska 203 (Malików), filia nr 12 – ul. Zagórska 60 (os.XXV-lecia),
filia nr 17 – ul. Kruszelnickiego 60 (Niewachlów II), filia nr 18 – Domaszowice,
filia nr 20 – ul. Manifestu Lipcowego (os.Œwiêtokrzyskie), filia nr 21 – ul. Pañska 12
(Bia³ogon), filia nr 22 – Dyminy, filia nr 23 – ul. Gliniana 1 (Herby), filia nr 24 – ul. Romualda 3 (centrum).
W 1990 roku zlikwidowane zosta³y 3 filie14 :
– nr 22 w Dyminach (pracuj¹ca w bardzo trudnych warunkach w gara¿u, czêœæ ksiêgozbioru
przekazana zosta³a do pobliskiej szko³y podstawowej z za³o¿eniem, ¿e biblioteka szkolna
bêdzie otwarta dla mieszkañców),
– nr 21 w Bia³ogonie i nr 11 przy ul. Piekoszowskiej 203 (czêœæ ksi¹¿ek przekazana zosta³a
do szko³y w Bia³ogonie, oko³o 2 tysi¹ce wol. dla Polonii na Wschodzie).
W 1997 roku w informatorze15 wydanym przez Wojewódzk¹ Bibliotekê Publiczn¹
wymienionych jest 15 filii zlokalizowanych w ró¿nych punktach miasta :
Barwinek – filia nr 11 (Barwinek, pawilon 28); Bocianek – filia nr 10 (ul. Konopnickiej 5);
Centrum: filia nr 1 (ul. Karczówkowska 20), filia nr 7 (ul. Warszawska 9/11), filia nr 8 (ul.
¯eromskiego 44), filia nr 9 (ul. Okrzei 9), filia nr 24 (ul. Romualda 3); Czarnów: filia nr 3 (ul.
Jagielloñska 36), filia nr 6 (ul. Piekoszowska 36 a); Domaszowice – filia nr 18 (ul. Wikaryjska 2); Herby – filia nr 23 (ul. Wróbla 17); XXV-lecia PRL – filia nr 12 (ul. Zagórska 60);
Podkarczówka – filia nr 2 (ul. Kryszta³owa 1); Œwiêtokrzyskie – filia nr 20 (ul. Manifestu
Lipcowego 73); Uroczysko – filia nr 5 (ul. Warszawska 147).
W 1997 roku informator wydany przez Stowarzyszenie Bibliotekarzy Polskich16
uwzglêdnia 17 filii ³¹cznie z fili¹ nr 4 przy ul. Koœciuszki oraz fili¹ dzieciêc¹ nr 5a.
W dostêpnych Ÿród³ach, czêsto ju¿ historycznych, wymienione s¹ filie, które uleg³y
likwidacji, przekszta³ceniu lub zmieni³y numeracjê:
14
Parol Danuta: Ksi¹¿kom trzeba pomóc! // Echo Dnia.-1990, 31 sierpnia (wywiad z Barbar¹ Markiewicz-KuŸm¹,
wicedyrektorem Wojewódzkiej i Miejskiej Biblioteki Publicznej i Mari¹ Paschalsk¹, instruktorem)
15
Informator /[tekst Ma³gorzata Œmietanka, Lidia Zieliñska]; Wojewódzka Biblioteka Publiczna. – Kielce: WBP,
1997. – s. 10
16
Wojewódzka Biblioteka Publiczna // W: Kielce – województwo / Stowarzyszenie Bibliotekarzy Polskich. – Warszawa: Wydaw.SBP, 1997. – s. 35-41 ( uwzglêdniona jest filia nr 4 – ul. Koœciuszki, która w 1997 roku zosta³a
zlikwidowana oraz filia 5 a – oddzia³ dla dzieci)
– 36 –
– nr 4 – dzieciêca i m³odzie¿owa (ul. Koœciuszki 8) najstarsza biblioteka w Kielcach zlikwidowana w 1997 roku,
– nr 11 przy ul. Piekoszowskiej 203 (Malików),
– nr 6 – mieszana przy ul. Karczówkowskiej (zlokalizowana w domu prywatnym u podnó¿a
Karczówki), powsta³a w 1955 roku,
– nr 13 – przy ul. Wapiennikowej 14 (Baranówek),
– nr 15 – przy ul. Pocieszki jako obcojêzyczna i popularno-naukowa (istnia³a bardzo krótko
do momentu utworzenia Czytelni Czasopism),
– nr 17 – ul. Kruszelnickiego 60 (Niewachlów II),
– nr 22 w Dyminach,
– nr 23 – ul. Gliniana 1 (Herby)
– nr 25 – ul. Zagórska 322 w gara¿u (Zagórze)
Od 1999 roku WBP w Kielcach sta³a siê samorz¹dow¹ instytucj¹ kultury. Filie nadal
funkcjonowa³y w strukturze Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej.
W wyniku przekszta³ceñ i porz¹dkowania sieci (w tym likwidacji i ³¹czenia ) w 2002
roku funkcjonowa³o 13 filii:
filia nr 1 – ul. Karczówkowska, filia nr 2 – ul. Kryszta³owa, filia nr 3 – ul. Jagielloñska, filia nr 5 – ul. Warszawska 147, filia nr 7 – ul. Warszawska 9/11, filia nr 8 – ul.¯eromskiego, filia nr 9 – ul. Okrzei, filia nr 10 – ul. Konopnickiej, filia nr 11 (Barwinek ), filia nr 12
– ul. Zagórska, filia nr 18 – Domaszowice ul. Wikaryjska, filia nr 20 ul. Manifestu Lipcowego, filia nr 24 – ul. Romualda.
W maju 2002 roku powsta³a Miejska Biblioteka Publiczna w Kielcach z wydzielenia
12 filii bibliotecznych Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej w Kielcach; filia na Barwinku
pozosta³a w strukturze WBP jako Mediateka.
W 2002 roku zmieniona zosta³a równie¿ numeracja niektórych filii w celu uporz¹dkowania kolejnoœci: filia nr 18 otrzyma³a nr 6, filia nr 20 otrzyma³a nr 11, filia nr 24 otrzyma³a
nr 4. W 2005 roku powsta³a Pod Dalni¹ filia nr 13.
Filia nr 1 – ul. Karczówkowska 20
Powsta³a w czerwcu 1951 roku w dzielnicy Pakosz, ul. Zagonowa, w pobli¿u wapiennika Kadzielnia przy szosie Krakowskiej. Placówka mieszana o powierzchni 23 m2.
Pierwsz¹ kierowniczk¹ by³a Pani Irena Kraszewska (¿ona wnuka wielkiego pisarza
J. J. Kraszewskiego). Pracowa³a do czasu przejœcia na emeryturê, czyli 1960 roku.
W 1960 roku biblioteka przeniesiona zosta³a na ul. Chêciñsk¹ 23. Nadal lokal by³
bardzo ma³y – 32 m2.
W 1973 roku bibliotekê przeniesiono na ul. Krakowsk¹ 12 do lokalu 90 m2 (5- izbowy) w budynku w podwórzu po dawnej kaflarni.
– 37 –
W 1987 roku (listopadzie) placówka zosta³a przeniesiona do pawilonów, budynku
Domu Kultury WiteŸ, ul. Kraczówkowska 20. Obecnie zajmuje powierzchniê 159 m2.
Filia nr 2 – ul. Krzemionkowa 1
Za³o¿ona w 1951 roku . Pocz¹tkowo mieœci³a siê w 1-izbowym lokalu przy ul. 1-Maja
(Herby). Przeniesiona nastêpnie do baraku drewnianego przy ul. Czêstochowskiej.
MBP, filia nr 2 – barak drewniany przy ul. Czêstochowskiej, 1955 rok
W 1959 roku ze wzglêdu na z³e warunki bezpieczeñstwa przez 9 miesiêcy by³a nieczynna.
W koñcu 1959 roku otrzyma³a lokal 2-izbowy przy ul. Herbskiej 4 o powierzchni –
2
40,2 m .
W czerwcu 1967 roku bibliotekê przeniesiono do lokalu przy ul. Czêstochowskiej 24,
gdzie dawniej mieœci³ siê Klub Prasy i Ksi¹¿ki.
W 1982 roku przeniesiona zosta³a do pawilonów na Podkarczówce – ul. Kryszta³owa 1.
Otwarcie lokalu filii nr 2 w pawilonach, ul. Kryszta³owa 1, 1982 rok
– 38 –
W 2008 roku filia zmieni³a lokal, przenios³a siê do wyremontowanej i adaptowanej czêœci
Zespo³u Szkó³ Ogólnokszta³c¹cych przy ul. Krzemionkowej 1. Zajmuje powierzchniê 230 m2.
Filia nr 3 – ul. Jagielloñska 36
Powsta³a w 1952 roku przy ul. Œwierczewskiego (obecnie ul. Du¿a w pobli¿u Rynku),
przejmuj¹c lokal po prywatnej wypo¿yczalni. Biblioteka mieœci³a siê w jednym pokoju o powierzchni 32 m2. Dogodne po³o¿enie sprawi³o, ¿e Biblioteka mia³a bardzo du¿o czytelników.
Ciasnota lokalowa spowodowa³a, ¿e w 1958 roku wprowadzono ograniczenie iloœci
czytelników do 2400, przesuwaj¹c pozosta³ych do po³o¿onej w pobli¿u filii przy ul. Rewolucji PaŸdziernikowej 2. W listopadzie 1962 roku filia zosta³a zamkniêta, a ksiêgozbiór le¿a³
niewykorzystany. 16 wrzeœnia 1965 roku nast¹pi³o otwarcie filii w nowym lokalu przy ul.
Jagielloñskiej 36.
Na prze³omie 2000/01 do filii nr 3, w³¹czona zosta³a filia nr 6 z ul. Piekoszowskiej 36 a.
Historia tej placówki siêga 1955 roku. (przynajmniej numer filii).
W Informatorze wydanym w 1960 roku przez WiMBP17 jest wymieniona filia nr 6 –
mieszana przy ul. Karczówkowskiej. Mieszcz¹ca siê w domku prywatnym drewnianym w niewielkim pomieszczeniu bez ogrzewania – 12 m2. Alicja Podemska, ówczesna kierowniczka
Dzia³u Udostêpniania WiMBP w biuletynie napisa³a …,, Iloœæ czytelników i wypo¿yczeñ jest
prawie sta³a, gdy¿ w 1955 roku zarejestrowano 202, zaœ 211 w 1959 r.
Wszystkie te wzglêdy powoduj¹, ¿e je¿eli nie znajdziemy odpowiedniego lokalu, zostanie ona zamieniona na du¿y punkt biblioteczny’’18.
23 lipca 1965 roku otwarto filiê nr 6 w lokalu wspólnie z fili¹ nr 7 przy ul. Rewolucji
PaŸdziernikowej 9/11. Ksiêgozbiór liczy³ 581 wol. Powierzchnia – niewiele ponad 23 m2.
23 marca 1979 roku filia nr 6 zosta³a przeniesiona na parter budynku mieszkalnego –
ul. Piekoszowska 36 a.
W 2006 roku filiê nr 3 poszerzono o dodatkowe pomieszczenia i zajmuje lokal o powierzchni 230 m2.
Filia nr 4 – ul. Romualda 3
Do 2003 roku – filia nr 24 ul. Romualda 3, osiedle Sandomierskie.
Filia otwarta zosta³a 1 lipca 1985 roku w pomieszczeniu o powierzchni 46 m2. Ksiêgozbiór mieszany, czêœciowo przejêty z innych filii likwidowanych lub zgromadzony w Magazynie Rezerw WBP w Kielcach.
Placówka nie ma zwi¹zku z dawn¹ fili¹ nr 4 (ul. Koœciuszki 8) zlikwidowan¹ w 1997
roku.
17
Biuletyn Woj. i Miej. Bibl. Publ. w Kielcach, Nr 2, 1960, Kielce: Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna,
1960, s. 20
18
Jak wy¿ej, s. 20
– 39 –
Filia nr 5 – ul. Warszawska 147
Filia nr 5 powsta³a w 1953 roku na Szyd³ówku (ówczeœnie nowe osiedle zamieszka³e
w przewa¿aj¹cej czêœci przez pracowników zak³adów przemys³owych).
Biblioteka zlokalizowana zosta³a w piwnicy bloku (5 m2) przy ul. Toporowskiego 43.
W 1956 roku biblioteka otrzyma³a lokal mieszkalny – 35 m2 (pokój, kuchniê i ³azienkê).
W 1960 roku przeniesiona zosta³a do nowego lokalu przy ul. Klonowej 36 (93 m2).
W styczniu 1971 roku wydzielony zosta³ ksiêgozbiór dla najm³odszych z przeznaczeniem dla nowej filii dla dzieci przy ul. Bukowej 18, której nadano nr 14.
W 1979 roku tak¿e na bazie ksiêgozbioru filii nr 5 powsta³a nowa placówka dla doros³ych, która mieœci³a siê w budynku zajmowanym przede wszystkim przez ludzi starszych
pod nazw¹ Z³ota Jesieñ. Filia otrzyma³a nr 16 (ul. Na³kowskiej 2 – Uroczysko).
W 1981 roku tak¿e na bazie ksiêgozbioru z filii nr 5 oraz filii nr 14 utworzona zosta³a dla
dzieci filia nr 19. (zlokalizowana w budynku Œwiêtokrzyskiej Spó³dzielni Mieszkaniowej, ul.
Rewolucji PaŸdziernikowej 155).
W nowym obecnym lokalu o powierzchni 430 m2 przy ul. Warszawskiej 147 (piêtro
pawilonów handlowych) filia nr 5 rozpoczê³a pracê w czerwcu 1991 roku.
Po³¹czone zosta³y filie: nr 5, nr 14 (z osiedla Szyd³ówek) oraz nr 16 i nr 19 (z osiedla
Uroczysko). Wydzielona zosta³a filia nr 5 a , jako oddzia³ dla dzieci.19
Filia nr 6 – ul. Wikaryjska 2 (Domaszowice)
Powsta³a w 1962 roku w lokalu Szko³y Podstawowej w Domaszowicach. Organizatorem Biblioteki by³a Gromadzka Rada Narodowa w Zagórzu.
Nastêpnie kilkakrotnie wynajmowano prywatne pomieszczenia, nie zawsze odpowiadaj¹ce specyfice pracy bibliotecznej.
W 1972 roku zlokalizowana zosta³a na parterze domu Eugeniusz Komorowskiego,
w tym czasie dyrektora Biblioteki G³ównej Wy¿szej Szko³y In¿ynierskiej w Kielcach.
W 1981 roku przeniesiona zosta³a do budynku Szko³y Podstawowej przy ul. Wikaryjskiej 4 (filia SP nr 15 z Kielc). Powierzchnia 42 m2 (dwa pomieszczenia i magazynek).
Domaszowice od 1981 roku znalaz³y siê w granicach administracyjnych Kielc i Biblioteka wesz³a wtedy w sk³ad Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej i otrzyma³a nr 18 (od 1
stycznia 1981 roku).
W 2002 roku zmieniony zosta³ numer filii na 6.
Filia nr 7 – ul. Warszawska 9/11
Biblioteka powsta³a w 1955 roku . Pocz¹tkowo zajmowa³a lokal 2-izbowy przy ul.
Rewolucji PaŸdziernikowej 2, o powierzchni 39 m2. Placówka w latach 1957-1959 pracowa³a
19
W tekœcie wymieniona jest filia nr 5 a i filia nr 12 a, poniewa¿ przez wiele lat posiada³y status odrêbnych filii,
nastêpnie by³y oddzia³ami w strukturach bibliotek, tak jak pozosta³e oddzia³y znajduj¹ce siê w filiach nr 3, nr 10,
nr 11, nr 13 . Od 2010 roku oddzia³y w³¹czone zosta³y w strukturê filii .
– 40 –
w bardzo trudnych warunkach. Kilkakrotnie awarie urz¹dzeñ wodno-kanalizacyjnych powodowa³y jej zamykanie.
W 1965 roku zosta³a przeniesiona do nowego lokalu przy ul. Rewolucji PaŸdziernikowej 9/11 (obecnie Warszawska) o metra¿u 131 m2.
W latach 1965-1979 w pomieszczeniu Czytelni funkcjonowa³a filia nr 6 dla dzieci
(dawna numeracja).
W 1981 roku w Czytelni zorganizowany zosta³ Oddzia³ obcojêzyczny. Z Biblioteki
przy ul. Pocieszka przewieziono oko³o 2 tysi¹ce ksi¹¿ek w jêzykach obcych. W 1984 roku
ksiêgozbiór zosta³ przeniesiony do Biblioteki G³ównej WBP, a w filii ponownie uruchomiono Czytelniê.
W 2000 roku rozpoczê³a dzia³alnoœæ wypo¿yczalnia kaset video oraz zaczêto gromadziæ zbiory obcojêzyczne. Do chwili obecnej w bibliotece znajduj¹ siê kasety video, DVD
oraz zbiory obcojêzyczne. Ze wzglêdu na ogromn¹ ciasnotê ta czêœæ zbiorów musi z koniecznoœci byæ bardzo okrojona.
MBP, filia nr 8 – ul. Prosta11/13, 1961 rok
Filia nr 8 – Barwinek 31
Biblioteka powsta³a w 1956 roku – ul. Prosta 11/13. Na ówczesne lata mia³a bardzo
dobre warunki lokalowe – 112 m2 (magazyn, wypo¿yczalniê i czytelniê).
14 czerwca 1982 roku biblioteka zosta³a przeniesiona z ul. Prostej na ul. ¯eromskiego 44. Odleg³oœæ pomiêdzy lokalami by³a bardzo niewielka. Biblioteka uzyska³a lokal na
parterze bloku mieszkalnego wielkoœci 114 m2.
Biblioteka w 2009 roku zosta³a przeniesiona z ul. ¯eromskiego na osiedle Barwinek
31 do zaadaptowanych i wyremontowanych pomieszczeñ o powierzchni 220 m2 w Zespole
– 41 –
Szkó³ Ogólnokszta³c¹cych nr 16. Rozwi¹zany zosta³ problem braku biblioteki na Barwinku
po przeniesieniu Mediateki do nowego budynku WBP przy ul. Œciegiennego.
Filia nr 9 – ul. Okrzei 9
Powsta³a w 1963 roku przy ul. Okrzei 9 w Domu Nauczyciela, w lokalu o powierzchni 121 m2. Zbiory liczy³y oko³o 3000 wol. Pierwsza ksiêga inwentarzowa w Bibliotece opisana jest jako „Biblioteka na Baranówku – filia nr 9”. Ponadto w filii znajduj¹ siê faktury
z podpisem – „Filia nr 9 Baranówek”.
W biuletynie WiMBP w Kielcach z 1960 roku widnieje informacja: … „W ubieg³ym
roku otrzymano lokal w dzielnicy Baranówek. Po przeprowadzeniu remontu, w koñcu II
kwarta³u 1960 roku otworzymy dziewi¹t¹ filiê”20 .
Biblioteka posiada zbiory ksi¹¿ki mówionej – przekazane przez filiê nr 5 – 15.02.2006
roku. Ksiêgozbiór liczy³ wówczas 142 tytu³y na kasetach magnetofonowych. W 2012 roku
wypo¿yczalnia posiada 1164 tytu³y (987 na p³ytach CD, g³ównie w formacie Mp3 oraz 177
tytu³y na kasetach magnetofonowych).
Filia nr 10 – ul. M. Konopnickiej 5
Za³o¿ona w 1956 roku – ul. Kolonia 7 w Bia³ogonie jako Gromadzka Biblioteka
Publiczna.
Od 1966 roku biblioteka zmieni³a status i sta³a siê fili¹ nr 10 Wojewódzkiej i Miejskiej Biblioteki Publicznej w Kielcach. W 1966 roku Bia³ogon sta³ siê dzielnic¹ miasta.
Od 1972 roku rozpoczê³a dzia³alnoœæ w lokalu o powierzchni 122 m2 przy ul. Pañskiej 12.
W roku 1984 filiê przeniesiono na osiedle Bocianek, do lokalu o powierzchni 75 m2
mieszcz¹cego siê przy ul. Konopnickiej 5 (obecnie znajduje siê w tym pawilonie Zak³ad
Optyczny i Okulista).
Wiêkszoœæ ksiêgozbioru (oko³o 10 tys. wol.) zosta³a przeniesiona z Bia³ogonu.
432 ksi¹¿ki przekazano dla filii nr 21 w Bia³ogonie.21
Biblioteka zosta³a przeniesiona do nowego lokalu 20 grudnia 1999 roku do pawilonu
w pobli¿u, po dawnym klubie Kumak. Powierzchnia – 348 m2.
1.05.2002 roku powo³ana Miejska Biblioteka Publiczna w Kielcach zlokalizowana
zosta³a czêœciowo w siedzibie filii nr 10.
Filia nr 11 – Jana Nowaka-Jeziorañskiego 53
Filia nr 11 Miejskiej Biblioteki Publicznej zaczê³a funkcjonowaæ 3 maja 1983 roku
jako filia nr 20 Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej.
20
Biuletyn Woj. i Miej. Bibl. Publ. W Kielcach, Nr 2, 1960, Kielce: Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna
1960, s. 18
21
Informator Biblioteki Publiczne na terenie m.Kielc, red.Maria Ka³dowska, Kielce: Wojewódzka Biblioteka Publiczna w Kielcach, 1989, s. 13
– 42 –
Zajmowa³a dwa mieszkania na parterze w bloku przy ul. Janka Krasickiego 18 (obecnie ulica Mieczys³awa Jaworskiego).
27 .09.1985 roku na osiedlu Œwiêtokrzyskim oddano do u¿ytkowania Dom Kultury
Sabat i tam na okres 20 lat znalaz³a swoj¹ siedzibê biblioteka. Lokal 103 m2 na parterze
pawilonu przy ul. Manifestu Lipcowego 73 (obecnie Jana Nowaka Jeziorañskiego).
W 2005 roku biblioteka zosta³a przeniesiona do lokalu o powierzchni 400 m2 w budynku Zespo³u Szkó³ Ogólnokszta³c¹cych nr 14 (w budynku tym mieœci siê Gimnazjum nr 14
i XI Liceum Ogólnokszta³c¹ce).
Filia nr 12 – ul. Zagórska 60
Otwarta zosta³a w dzielnicy KSM 22 lutego 1968 roku jako 12 filia Wojewódzkiej
i Miejskiej Biblioteki Publicznej w Kielcach. By³a to jedna z pierwszych wypo¿yczalni z wolnym dostêpem do pó³ek.W ci¹gu 15 lat dzia³alnoœci filii funkcjonowa³a tylko wypo¿yczalnia
dla doros³ych oraz czytelnia dysponuj¹ca 25 miejscami.
W 1976 roku (od 21 paŸdziernika) w filii otwarty zosta³ Oddzia³ dla dzieci, jako filia nr 12
a (pow. 30 m2) z wolnym dostêpem do pó³ek. £¹czna powierzchnia biblioteki wynosi 138 m2.
Filia nr 13 – ul. Naruszewicza 25
Powsta³a w 2005 roku Pod Dalni¹ w zachodniej czêœci Kielc jako uzupe³nienie istniej¹cej sieci. Biblioteka zlokalizowana jest na ty³ach budynku Szko³y Podstawowej nr 34 w lokalu o powierzchni 213 m2.
Na przestrzeni lat iloœæ filii czynnych na terenie Kielc by³a bardzo ró¿na: od 22 w 1989
roku, 18 w 1981 roku i 15 w 1997 roku (licz¹c bez oddzia³ów dla dzieci) . Biblioteki mieœci³y siê
czêsto w bardzo z³ych warunkach lokalowych, ciasnych, wilgotnych pomieszczeniach, czasem w gara¿ach.
Filie zmienia³y lokale, adresy, przekszta³ca³y siê w zale¿noœci od mo¿liwoœci, zw³aszcza finansowych.
Od 2002 roku sytuacja sieci jest ustabilizowana. Dzielnice Kielc i osiedla mieszkaniowe maj¹ swoje filie. Stan lokali na tyle siê poprawi³, ¿e mo¿na stwierdziæ, ¿e wiêkszoœæ ma
bardzo dobre warunki. Pozosta³e pracuj¹ w dobrych warunkach. Wszystkie filie s¹ wyremontowane, maj¹ nowe meble, komputery, niektóre zmieni³y lokale .
O nowoczesnoœci œwiadczy równie¿ fakt funkcjonowania Systemu Bibliotecznego
Mateusz.
Z koniecznoœci materia³ dotycz¹cy filii, w ujêciu retrospektywnym, jest okrojony. Dotyczy jedynie lokali, zmiany numeracji filii i przekszta³ceñ organizacyjnych. Poszerzenie o sprawy dzia³alnoœci, informacjê o zbiorach oraz wspomnienia o ludziach wtedy pracuj¹cych, wymaga dalszej analizy dokumentów, kronik, zapisków ale równie¿ odwo³ania siê do wspomnieñ.
– 43 –
– 44 –
BIBLIOGRAFIA
Iwona Majewska
Miejska Biblioteka Publiczna w Kielcach
w mediach w latach 2008-2011
Rok 2008
1. ANGK, MON: Karykatury Lipiñskiego. – (W mieœcie i regionie) // Gaz. Wybor. Kiel. –
2008, 16–22 maja, s. 10 [dod. do Gaz. Œwi¹tecznej nr 114]
2. BAFIA, Edyta: Z wizyt¹ w bibliotece. – Il. // MY z KSM . – 2008, nr 4, s. 13
3. CICHOCKA, Lidia: Biblioteka bêdzie w szkole: jeœli na jutrzejszej sesji radni przeka¿¹
pieni¹dze // Echo Dnia (Kiel.). – 2008, nr 170, s. 9
4. CICHOCKA, Lidia: Gdzie po ksi¹¿kê // Echo Dnia (Kiel.). – 2008, nr 257, s. 8
5. CICHOCKA, Lidia: Internet to…nie wszystko: wiêcej ksi¹¿ek, tylko czytelników mniej /
mówi Halina Panek [i in.] // Echo Dnia (Kiel.). – 2008, nr 108, s. 3
6. FINA£ w bibliotece. – (Notatnik) // Echo Dnia (Kiel.). – 2008, nr 44, s. 12
7. GERGONT, Joanna: S¹ pieni¹dze na remonty szkó³, bibliotekê na Barwinku, dla MOPS-u
i policji // Gaz. Wybor. Kiel. – 2008, 25 lipca, s. 4 [dod. do Gaz. Wybor. nr 173]
8. IWAN, Bo¿ena: Biblioterapia w Miejskiej Bibliotece Publicznej w Kielcach // Poradnik
Bibliotekarza. – 2008, nr 1, s. 29-30
9. JANKOWSKA-PIRÓG, Barbara: Œwiêto Kielc [online]. [dostêp: 29 czerwca 2008 r.].
Dostêpny w Internecie: http://pik.kielce.pl/page/1660/almanac/0/
10. (ka): Wakacje z „Echem Dnia”. SprawdŸ atrakcje na dziœ [online]. [dostêp: 16 lipca 2008 r.].
Dostêpny w Internecie: http://www.echodnia.eu/apps/pbcs.dll/article?AID=/20080716/
AKTUALNOSCI/62331588
11. KARYKATURY Lipiñskiego. – (Zapowiedzi) // Gaz. Wybor. Kiel. – 2008, 19 maja , s. 4
[dod. do Gaz. Wybor. nr 116]
12. KARYKATURY pisarzy. – (Kronika) // Teraz. – 2008, nr 9, s. 26
13. LIS, Mariusz: Miejska Biblioteka Publiczna w Kielcach. – Il. [online]. [dostêp: 8 maja
2008 r.]. Dostêpny w Internecie: http://pik.kielce.pl/page/177/article/9/
14. MAÆKOWSKI, Andrzej: Biblioteka otwarta // W: Rola biblioteki w spo³eczeñstwie
informacyjnym: konferencja z okazji Jubileuszu 15-lecia Wy¿szej Szko³y Handlowej im.
Boles³awa Markowskiego: 12.06.2008 r. – Kielce, 2008. – s. 49-51
– 45 –
15. MON: Osiedlowa biblioteka bêdzie w szkole // Gaz. Wybor. Kiel. – 2008, 23 lipca, s. 3
[dod. do Gaz. Wybor. nr 171]
16. MON, ANGK: Artystyczny indeks Hestii. – (Zapowiedzi) // Gaz. Wybor. Kiel. – 2008, 21
lutego, s. 5 [dod. do Gaz. Wybor. nr 44]
17. NIKT nie bêdzie siê nudzi³. – (Ferie 2008) // Echo Dnia (Kiel.). – 2008, nr 21, dod.
Weekend, s. VIII
18. ROSMANOWSKA, Monika: Chc¹ czytaæ, a nie piæ herbatkê / mówi Halina Symonowicz
i [in.] // Gaz. Wybor. Kiel. – 2008, 21 paŸdziernika, s. 4 [dod. do Gaz. Wybor. nr 247]
19. SZTANDERA, Marcin: Emeryci walcz¹ o bibliotekê przy ul. ¯eromskiego [online].
[dostêp: 26 wrzeœnia 2008 r.]. Dostêpny w Internecie: http://kielce.gazeta.pl/kielce/
1,35255,5740471.html
20. SZTANDERA, Marcin: Miasto zabiera bibliotekê /mówi El¿bieta Strzemiñska [i. in.]. –
Il. // Gaz. Wybor. Kiel. – 27-28 wrzeœnia, s. 1 [dod. do Gaz. Œwi¹tecznej nr 227]
21. ZAWISTOWSKA, Lidia: Biblioteki w sieci / mówi Katarzyna Zarêba-Kowalczyk [i in.].
– Il. // Kielce Plus. – 2008, nr 11, s. 5-7
Rok 2009
22. BAFIA, Edyta: „Dwunastka” zautomatyzowana. – Il. // My z KSM. – 2009, nr 2, s. 30
23. BIBLIOTEKA na Barwinku ju¿ czynna. – Il. [online]. [dostêp: 24 marca 2009 r.]. Dostêpny
w Internecie: http://www.kielce.eu/biuro-prasowe/archiwum-aktualnosci/rok-2009/
marzec2009/
24. BIBLIOTEKA w sieci [online]. [dostêp: 25 listopada 2009 r.]. Dostêpny w Internecie:
http://www.plus.kielce.pl/www/index.php?klik=w&go=2&full=12077&op=3
25. CICHOCKA, Lidia: Miejska Biblioteka Publiczna w Kielcach uruchomi³a now¹ stronê
internetow¹ / mówi Andrzej Maækowski. – Il. [online]. [dostêp: 26 listopada 2009 r.]. Dostêpny
w Internecie: http://www.echodnia.eu/apps/pbcs.dll/article?AID=/20091126/POWIAT0104/
765047558
26. CICHOCKA, Lidia: Nie s¹ pustyni¹. – Il. // Echo Dnia (Kiel.). – 2009, nr 71, s. 9
27. CICHOCKA, Lidia: Pomys³ na synagogê: w³adze Kielc chc¹ w budynku Archiwum
Pañstwowego umieœciæ bibliotekê miejsk¹ w stylu wiktoriañskim oraz teatr Grzegorza Artmana
/ mówi Wojciech Lubawski [i in.]. – Il. // Echo Dnia (Kiel.). – 2009, nr 74, s. 8
28. CICHOCKA, Lidia: Teatr Grzegorza Artmana w dawnej synagodze? / mówi Wojciech
Lubawski [i in.]. – Il. [online]. [dostêp: 29 marca 2009 r.]. Dostêpny w Internecie:
http://www.echodnia.eu/apps/pbcs.dll/article?AID=/20090329/POWIAT0104/788402837
29. CICHOCKA, Lidia: Tylko dla twórców: prezydent Kielc nagrodzi³ twórców kultury. – Il.
// Echo Dnia (Kiel.) . – 2009, nr 141, s. 9
30. D¥BROWSKI, Andrzej: By czerpaæ mogli wszyscy: stulecie kieleckich bibliotek // Teraz.
– 2009, nr 10, s. 7
31. DLA ludzi kultury: nagrody od miasta. – Il. // Teraz. –2009, nr 7/8, s. 2
32. JANKOWSKA – PIRÓG, Barbara: MBP poleca lekcje biblioteczne [online]. [dostêp: 12
maja 2009 r.]. Dostêpny w Internecie: http://pik.kielce.pl/page/6103/almanac/0/
– 46 –
33. JANKOWSKA-PIRÓG, Barbara: Miejska Biblioteka Publiczna zaprasza na wystawy.
[online]. [dostêp: 2 marca 2009 r.]. Dostêpny w Internecie: http://pik.kielce.pl/page/4800/
almanac/0/
34. JANKOWSKA -PIRÓG, Barbara: Wystawa anio³ów sztuki . [online]. [dostêp: 29 grudnia
2009 r.]. Dostêpny w Internecie: http://pik.kielce.pl/page/9548/article/0/
35. JANKOWSKA-PIRÓG, Barbara: Zakoñczenie VII Miejskiego Konkursu Plastycznego
dla dzieci na ilustracjê do przeczytanej ksi¹¿ki pn. „Kochany zwierzyniec” [online]. [dostêp:
13 maja 2009 r.]. Dostêpny w Internecie: http://pik.kielce.pl/page/6097/almanac/0/
36. (ka): Wakacje z „Echem Dnia” // Echo Dnia (Kiel.). – 2009, nr 154, s.11
37. (ka): Wakacje z „Echem Dnia”: wakacyjne atrakcje na sobotê [online]. [dostêp: 18 lipca
2009 r.]. Dostêpny w Internecie: http://www.echodnia.eu/apps/pbcs.dll/article?AID=/
20090718/POWIAT0104/933908357
38. KOCAÑDA, Pawe³: Ksi¹¿kê mo¿na wypo¿yczyæ przez Internet / poinformowa³ Andrzej
Maækowski [online]. [dostêp: 13 listopada 2009 r.]. Dostêpny w Internecie: http://
www.radio.kielce.pl/page,,Ksiazke-mozna-wypozyczyc-przez-Internet,476b98f5c3
cf4a9688f600f2f776f01d.html
39. KOCAÑDA, Pawe³: Peter Zumthor – wybitny architekt stworzy koncepcjê przebudowy
Archiwum Pañstwowego w Kielcach / mówi Wojciech Lubawski. – Il. [online]. [dostêp: 28
grudnia 2009 r.]. Dostêpny w Internecie: http://www.radio.kielce.pl/page,,Peter-Zumthorwybitny-architekt-stworzy-koncepcje-przebudowy-Archiwum-Panstwowego-w-Kielcach,
aa930a419106a25236c919785aa3d64c.html
40. KOCAÑDA, Pawe³: W Kielcach ksi¹¿kê mo¿na wypo¿yczyæ przez Internet / poinformowa³
Andrzej Maækowski [online]. [dostêp: 26 listopada 2009 r.]. Dostêpny w Internecie: http://
www.radio.kielce.pl/page,,W-Kielcach-ksiazke-mozna-wypozyczyc-przez-internet,
271faa0d200826bbdaf06919081335e0.html
41. (KRA): Kiedy otwarto wywalczon¹ przez kielczan, filiê biblioteki na osiedlu Barwinek… .
– (Kronika towarzyska). –Il. // Echo Dnia (Kiel.). – 2009, nr 73, s.18
42. (LB): Nagrody dla kultury: inauguracja sezonu artystycznego. – Il. //Echo Dnia (Kiel.). –
2009, nr 236, s.7
43. (LB): Wrêczono Œwiêtokrzyskie Nagrody Kulturalne. Wœród odznaczonych znalaz³ siê
dziennikarz “Echa Dnia”(zdjêcia). – Il. [online]. [dostêp: 9 paŸdziernika 2009 r.]. Dostêpny
w Internecie: http://www.echodnia.eu/apps/pbcs.dll/article?AID=/20091009/POWIAT0104/
788846003
44. MATUSZEWSKA, Anna: Nie garb mi ucha, czyli kultura s³owa / mówi Alicja Ga³czyñska
[i in.]. – Il. // Kielce Plus. – 2009, nr 12, s.13
45. (MC): Biblioteka w miejsce archiwum. – (Aktualnoœci). – Il. // Kielce Plus. – 2009, nr 13, s. 2
46. (MC): Filia ju¿ dzia³a. – (Aktualnoœci). – Il. // Kielce Plus. – 2009, nr 13, s. 4
47. MON: Bez niepotrzebnych œcian: biblioteka przy ul. Zagórskiej po remoncie / wylicza
Edyta Bafia. – Il. // Gaz. Wybor. Kiel. – 2009, 16 wrzeœnia, s. 2 [dod. do Gaz. Wybor. nr 217]
48. MON: Biblioteka przy ul. Zagórskiej po remoncie / wylicza Edyta Bafia. – Il. [online].
[dostêp: 15 wrzeœnia 2009 r.]. Dostêpny w Internecie: http://kielce.gazeta.pl/kielce/
1,47262,7042768,Biblioteka_przy_ul__Zagorskiej_po_remoncie.html
– 47 –
49. MON: Nowy lokal, stary ksiêgozbiór: biblioteka na Barwinku / wylicza Andrzej
Maækowski. – Il. // Gaz. Wybor. Kiel. – 2009, 25 marca, s. 4 [dod. do Gaz. Wybor. nr 71]
50. MON, AKP: Muzyka w obrazie. – (Wystawy) // Gaz. Wybor. Kiel. – 2009, 31grudnia – 1
stycznia, s. 8 [dod. do Gaz. Œwi¹tecznej. nr 305]
51. PUDE£KO zwane wyobraŸni¹ – Szymborska [online]. [dostêp: 9 wrzeœnia 2009 r.].
Dostêpny w Internecie: .http://www.wici.info/modules.php?name=News&file=article
&sid=11884
52. SOBOTA z Wis³aw¹ Szymborsk¹ [online]. [dostêp: 12 paŸdziernika 2009 r.]. Dostêpny
w Internecie: http://www.wrota-swietokrzyskie.pl/pio/zawartosc/-/asset_publisher/6cAE/
content/kultura-469
53. SMO¯EWSKA -WÓJCIKIEWICZ, Magdalena: Inauguracja nowego roku kulturalnego
i sezonu artystycznego w Kielcach [online]. [dostêp: 9 paŸdziernika 2009 r.]. Dostêpny
w Internecie: http://www.radio.kielce.pl/page,,Inauguracja-Nowego-Roku-Kulturalnego-iSezonu-Artystycznego-w-Kielcach,8cb5f10374a2a12948766936a8431daf.html
54. WIELE atrakcji czeka na dzieci i m³odzie¿ w ramach tegorocznej akcji „Lato w mieœcie”
[online]. [dostêp: 23 czerwca 2009 r.]. Dostêpny w Internecie: http://www.um.kielce.pl/biuroprasowe/archiwum-aktualnosci/rok-2009/czerwiec2009/
55. WYSTAWA Judaików ze zbiorów Miejskiej Biblioteki Publicznej w Kielcach. – (Szabaton
w Kielcach 16-17 paŸdziernika 2009) [online]. [dostêp: 14 paŸdziernika 2009 r.]. Dostêpny
w Internecie: http://www.szabaton.kielce.eu/pl/wystawyprezentacje.html?start=3
56. ZAWISTOWSKA, Lidia: Nie ma czasu na nudê / mówi Katarzyna Zarêba-Kowalczyk. –
Il. – (Raport) // Kielce Plus. – 2009, nr 10, s. 5-7
Rok 2010
57. AKCJA Lato 2010 w bibliotece [online]. [dostêp: 26 czerwca 2010 r.]. Dostêpny
w Internecie: http://www.wici.info/Kalendarz,akcja_lato_2010_w_bibliotece,14831.html
58. ANIO£, Kinga: Coœ... dla ka¿dego Herby bêd¹ mia³y w³asne centrum... / informuje Andrzej
Sygut. – Il. // Echo Dnia (Kiel.). – 2010, nr 201, s. 7
59. BARWNY œwiat fantazji [online]. [dostêp: 4 lutego 2010 r.]. Dostêpny w Internecie:
http://www.wici.info/Kalendarz,dirty_bass,13660.html
60. BARWNY œwiat fantazji – wystawa pokonkursowa [online]. [dostêp: 12 maja 2010 r.].
Dostêpny w Internecie: http://www.wici.info/Kalendarz,barwny_swiat_fantazji
_wystawa_pokonkursowa,14352.html
61. BURDA, Piotr: Ch³opcy dorastaj¹ daleko od ksi¹¿ek / mówi El¿bieta Waszkuæ [i in.]. – Il.
// Echo Dnia (Kiel.). – 2010, nr 300, s. 4
62. IX Ogólnopolski Tydzieñ Czytania Dzieciom [online]. [dostêp: 31maja 2010 r.]. Dostêpny
w Internecie http://www.wici.info/Kalendarz,ix_ogolnopolski_tydzien_czytania
_dzieciom,14571.html
63. FERIE w bibliotece [online]. [dostêp: 18 stycznia 2010 r.]. Dostêpny w Internecie:
http://www.wici.info/Kalendarz,ferie_w_bibliotece,13314.htm
64. GODZINKA w dobrym towarzystwie [online]. [dostêp: 15 stycznia 2010 r.]. Dostêpny
w Internecie: http://www.wici.info/Kalendarz,godzinka_w_dobrym_towarzystwie,13389.html
– 48 –
65. IWAN, Bo¿ena: Baœnie wielu pokoleñ: scenariusz konkursu czytelniczego dla dzieci //
Poradnik Bibliotekarza.– 2010, nr 3, s. 35-37
66. IWAN, Bo¿ena: W Pacanowie kozy kuj¹? // Poradnik Bibliotekarza. – 2010, nr 7/8, dod.
“Œwiat Ksi¹¿ki Dzieciêcej”, s. 4-6. – (Promocja Czytelnictwa)
67. JANKOWSKA-PIRÓG, Barbara: Konkurs “Pocztówka z Europy” [online]. [dostêp: 1
wrzeœnia 2010 r.]. Dostêpny w Internecie: http://pik.kielce.pl/page/13045/article/6/
68. JANKOWSKA-PIRÓG, Barbara: Lato z Miejsk¹ Bibliotek¹ Publiczn¹ [online]. [dostêp:
24 czerwca 2010 r.]. Dostêpny w Internecie: http://pik.kielce.pl/page/12219/article/205/
69. JANKOWSKA-PIRÓG, Barbara: „Moje fotograficzne pasje–oblicza mojego miasta”
[online]. [dostêp: 30 czerwca 2010 r.]. Dostêpny w Internecie: [online]. [dostêp: 30 czerwca
2010 r.]. Dostêpny w Internecie: http://pik.kielce.pl/page/12224/article/205/+,
70. JANKOWSKA-PIRÓG, Barbara: Poszukiwacze skarbu przybywajcie! [online]. [dostêp:
18 stycznia 2010 r.]. Dostêpny w Internecie: http://pik.kielce.pl/page/9846/almanac/0/
71. JANKOWSKA-PIRÓG, Barbara: Rozwiñ wyobraŸniê w konkursie plastycznym [online].
[dostêp: 28 czerwca 2010 r.]. Dostêpny w Internecie: http://pik.kielce.pl/page/11842/article/6/
72. JANKOWSKA-PIRÓG, Barbara: Œwiêto Kielc z Miejsk¹ Bibliotek¹ Publiczn¹ w Kielcach
[online]. [dostêp: 24 czerwca 2010 r.]. Dostêpny w Internecie: http://pik.kielce.pl/page/12229/
article/206/
73. JANKOWSKA-PIRÓG, Barbara: Wernisa¿ Tomasza Koz³owskiego i Paw³a Chmielewskiego [online]. [dostêp: 24 maja 2010 r.]. Dostêpny w Internecie: http://pik.kielce.pl/page/
11763/almanac/0/
74. (ka): Wakacje w Kielcach z Echem Dnia: sprawdŸ najciekawsze propozycje na poniedzia³ek
[online]. [dostêp: 19 lipca 2010 r.]. Dostêpny w Internecie: http://www.echodnia.eu/apps/
pbcs.dll/article?AID=/20100719/POWIAT0104/829481757
75. KIELCE – Akcja Lato 2010 w bibliotece [online]. [dostêp: 23 czerwca 2010 r.]. Dostêpny
w Internecie: http://www.qlturka.pl/afisz,wszystkie,kielce__akcja_lato_2010_w_bibliotece
_,6059.html
76. KIELCE – konkurs fotograficzny – Miejska Biblioteka Publiczna [online]. [dostêp: 23
czerwca 2010 r.]. Dostêpny w Internecie: http://www.qlturka.pl/afisz,wszystkie,
kielce__konkurs_fotograficzny__miejska_biblioteka_publiczna,6056.html
77. KIELCE – konkurs plastyczny dla dzieci – „Barwny œwiat fantazji” [online]. [dostêp: 17
lutego 2010 r.]. Dostêpny w Internecie: http://www.qlturka.pl/afisz,wszystkie,kielce
__konkurs__plastyczny_dla_dzieci__barwny_swiat_fantazji,4287.html
78. KIELCE – konkurs plastyczny „Pude³ko zwane wyobraŸni¹ – Czechowicz” [online].
[dostêp: 27 maja 2010 r.]. Dostêpny w Internecie: http://www.qlturka.pl/afisz,wszystkie,
kielce__konkurs_plastyczny_pudelko_zwane_wyobraznia__czechowicz,5665.html
79. KIELCE – konkurs „Pocztówka z Europy” [online]. [dostêp: 17 sierpnia 2010 r.]. Dostêpny
w Internecie: http://www.qlturka.pl/afisz,wszystkie,kielce__konkurs_pocztowka
_z_europy,6527.html
80. KIELCE – konkurs „Pocztówka z Europy” – nagrody rozdane [online]. [dostêp: 4 grudnia
2010 r.]. Dostêpny w Internecie: http://www.rcie.kielce.pl/index.php?option=com
_content&view=article&id=1395:konkurs–pocztowka–z–europy–nagrody–rozdane&catid
=35:konkursy&Itemid=18
– 49 –
81. KIELCE – Œwiêto Kielc z bibliotek¹ [online]. [dostêp: 23 czerwca 2010 r.]. Dostêpny w
Internecie: http://www.qlturka.pl/afisz,wszystkie,kielce__swieto_kielc_z_biblioteka,6058.html
82. KIELCE – Tydzieñ Kultury Jêzyka – spotkania jêzykowe [online]. [dostêp: 23 lutego
2010 r.]. Dostêpny w Internecie: http://www.qlturka.pl/afisz,wszystkie,kielce__tydzien
_kultury_jezyka_w_bibliotece__spotkania_jezykowe,4321.html
83. KOWALCZYK, Agata: Na lekcje, po ksi¹¿kê i nie tylko…: w gimnazjum przy ulicy
Górniczej powstanie kilka instytucji dla dzieci i m³odzie¿y/ informuje Bernard Oziêb³y //
Echo Dnia (Kiel.). – 2010, nr 207, s. 8
84. (Lid): Nagrodzeni za kulturê. – Il. // Echo Dnia (Kiel.). –2010, nr 145, s. 7
85. (m): Muzyka widziana obiektywem // Echo Dnia (Kiel). –2010, nr 3, s. 6
86. (m): Muzyka widziana obiektywem. – Il. [online]. [dostêp: 5 stycznia 2010 r.]. Dostêpny
w Internecie: http://www.echodnia.eu/apps/pbcs.dll/article?AID=/20100105/KULTURA05/
85963301
87. MIASTO twórcom kultury: Œwiêto Kielc. – Il. //Teraz. –2010, nr 7/8, s. 2
88. MOJE fotograficzne pasje [online]. [dostêp: 24 czerwca 2010 r.]. Dostêpny w Internecie:
http://www.chwilawolnego.pl/propozycja.html,2128?PHPSESSID=e12c189b34e
15785065f2fc5f63c3358
89. MON: Ferie w mieœcie – propozycje na poniedzia³ek [online]. [dostêp: 22 stycznia 2010
r.]. Dostêpny w Internecie: http://kielce.gazeta.pl/kielce/1,47262,7486652,Ferie_w_miescie
___propozycje_na_poniedzialek.html
90. MON: Miasto nagradza artystów, muzyków i aktorów. – Il. // Gaz. Wybor. Kiel. – 2010,
26–27 czerwca, s. 4 [dod. do Gaz. Œwi¹tecznej. nr 147]
91. MONIKA Hartman– wystawa malarstwa [online]. [dostêp: 8 stycznia 2010 r.]. Dostêpny
w Internecie: http://www.wici.info/Kalendarz,bob_one,13444.html
92. „OBLICZA mojego miasta”– podsumowanie konkursu [online]. [dostêp: 9 grudnia 2010
r.]. Dostêpny w Internecie: http://swietokrzyskie.travel/pl/aktualnosci/turystyczne
_wiesci_z_regionu/249,_quot_oblicza_mojego_miasta_quot_–_podsumowanie
_konkursu.html
93. POCZTÓWKA z Europy [online]. [dostêp: 17 sierpnia 2010 r.]. Dostêpny w Internecie:
http://www.wici.info/Kalendarz,pocztowka_z_europy,15151.html
94. „POCZTÓWKA z Europy” – wystawa pokonkursowa [online]. [dostêp: 3 grudnia 2010
r.]. Dostêpny w Internecie: http://swietokrzyskie.travel/pl/aktualnosci/turystyczne
_wiesci_z_regionu/243,__pocztowka_z_europy_quot___–_wystawa_pokonkursowa.html
95. PUDE£KO zwane wyobraŸni¹ [online]. [dostêp: 1 czerwca 2010 r.]. Dostêpny w Internecie:
http://www.chwilawolnego.pl/propozycja.html,1933?PHPSESSID=81b1943fcaa
4ae4e83390d35876c4e29
96. RUSZKOWSKA, Edyta: Barwny œwiat fantazji [online]. [dostêp: 5 lutego 2010 r.].
Dostêpny w Internecie: http://pik.kielce.pl/page/10104/article/6/
97. RUSZKOWSKA, Edyta: Dzieñ z Czechowiczem [online]. [dostêp: 20 listopada 2010 r.].
Dostêpny w Internecie: http://pik.kielce.pl/page/14135/almanac/0/
98. RUSZKOWSKA, Edyta: IX ogólnopolski Tydzieñ Czytania Dzieciom [online]. [dostêp:
27 maja 2010 r.]. Dostêpny w Internecie: http://pik.kielce.pl/page/11839/article/6/
– 50 –
99. RUSZKOWSKA, Edyta: Muzyczne wariacje [online]. [dostêp: 4 stycznia 2010 r.].
Dostêpny w Internecie: http://pik.kielce.pl/page/9540/almanac/0/
100. RUSZKOWSKA, Edyta: Tydzieñ Kultury Jêzyka w MBP [online]. [dostêp: 10 lutego
2010 r.]. Dostêpny w Internecie: http://pik.kielce.pl/page/10153/article/6/
101. SZTANDERA, Renata: Bli¿ej czytelnika – z doœwiadczeñ Miejskiej Biblioteki Publicznej
w Kielcach // Poradnik Bibliotekarza. – 2010, nr 11, s. 7-10
102. ŒWIÊTO Kielc z bibliotek¹ [online]. [dostêp: 24 czerwca 2010 r.]. Dostêpny w Internecie:
http://www.chwilawolnego.pl/propozycja.html,2127?PHPSESSID=e12c189b34e
15785065f2fc5f63c3358
103. TYDZIEÑ Kultury Jêzyka [online]. [dostêp: 8 marca 2010 r.]. Dostêpny w Internecie:
http://www.wici.info/Kalendarz,tydzien_kultury_jezyka,13714.html
104. WAKACJE w deszczu [online]. [dostêp: 19 lipca 2010 r.]. Dostêpny w Internecie: http:/
/www.tvp.pl/kielce/aktualnosci/spoleczne/wakacje–w–deszczu/2141000
105. WERNISA¯ ogólnopolskiej grupy Art. Angel [online]. [dostêp: 15 stycznia 2010 r.].
Dostêpny w Internecie: http://www.wici.info/Kalendarz,wernisaz_ogolnopolskiej
_grupy_art_angel,13450.html
106. WIELKIE hece, czyli igraszki z ksi¹¿k¹ w bibliotece [online]. [dostêp: 19 stycznia 2010
r.]. Dostêpny w Internecie: http://www.wici.info/Kalendarz,wielkie_hece_czyli_igraszki
_z_ksiazka_w_bibliotece,13476.html
107. WYSTAWA malarstwa Jaros³awa Koseli [online]. [dostêp: 25 maja 2010 r.]. Dostêpny
w Internecie: http://www.wici.info/Kalendarz,mashup_da_nation,14552.html
108. WYSTAWY Miejskiej Biblioteki Publicznej [online]. [dostêp: 1 kwietnia 2010 r.].
Dostêpny w Internecie: http://www.wici.info/Kalendarz,multiperkusja,14023.html
Rok 2011
109. BONA, Justyna: Nowe ksi¹¿ki dla biblioteki / wypow. Andrzej Maækowski // Famka
Kielecka. – 2011, nr 22, s. 4
110. BURDA, Piotr: Uczniowie – czas zacz¹æ czytaæ / mówi Andrzej Maækowski [i in.] //
Echo Dnia (Kiel.). – 2011, nr 263, s. 4
111. CENNE zbiory wkrótce w kieleckiej bibliotece [online]. [dostêp: 9 lutego 2011 r.].
Dostêpny w Internecie: http://swietokrzyskie.travel/pl/aktualnosci/turystyczne
_wiesci_z_regionu/303,cenne_zbiory_wkrotce_w_kieleckiej_bibliotece.html
112. FERIE zimowe 2011: biblioteki zapraszaj¹ [online]. [dostêp: 1 lutego 2011 r.]. Dostêpny
w Internecie: http://www.strefaimprez.pl/kielce/ferie-zimowe-2011-biblioteki-zapraszaja21689
113. IWAÑSKA, Katarzyna: „Z niewielk¹ pomoc¹ naszych przyjació³”: cykl spotkañ dla dzieci
niepe³nosprawnych w MBP w Kielcach // Poradnik Bibliotekarza. – 2011, nr 6, s. 26-28
114. (ka): Wakacje z „Echem Dnia” // Echo Dnia (Kiel.). – 2011, nr 148, s. 9
115. (ka): Wakacje z Echem Dnia. SprawdŸ, jak spêdziæ wakacje w Kielcach [online]. [dostêp:
28 czerwca 2011 r.]. Dostêpny w Internecie: http://www.echodnia.eu/apps/pbcs.dll/
article?AID=/20110628/POWIAT0104/863024420
– 51 –
116. K£: Pó³ miliona na nowe ksi¹¿ki / mówi Jadwiga Zieliñska [i in.] // Gaz. Wybor. Kiel. –
2011, 29 czerwca, s. 3 [dod. do Gaz. Wybor. nr 149]
117. K£: Remontuj¹ szko³ê, powstanie te¿ biblioteka / mówi Andrzej Maækowski [online].
[dostêp: 7 listopada 2011 r.]. Dostêpny w Internecie: http://kielce.gazeta.pl/kielce/
1,47262,10598738,Remontuja_szkole__powstanie_tez_biblioteka.html
118. KOWALCZYK, Agata: Uczniowie na walizkach / informuje Bernard Oziêb³a. – Il. //
Echo Dnia (Kiel.). – 2011, nr 55, s. 8
119. KOWALCZYK, Agata: Wyremontuj¹ Gimnazjum numer 13.Powstan¹ tu przedszkole i
biblioteka / informuje Bernard Oziêb³y [online]. [dostêp: 8 marca 2011 r.]. Dostêpny w
Internecie: http://www.echodnia.eu/apps/pbcs.dll/article?AID=/20110308/POWIAT0104/
684641794
120. (£Z): Krajoznawcze rarytasy w kieleckiej bibliotece / mówi Grzegorz Szczêsny. – Il. //
Echo Dnia (Kiel.). – 2011, nr 33, s. 6
121. (mors): Miasto Kielce doceni³o artystów i twórców [online]. [dostêp: 24 czerwca 2011
r.]. Dostêpny w Internecie: http://www.echodnia.eu/apps/pbcs.dll/article?AID=/20110624/
POWIAT0104/856655062
122. (mors): Nagrodzeni za kulturê: doceniono artystów, twórców, pomys³odawców ciekawych
imprez // Echo Dnia (Kiel.). – 2011, nr 145, s. 8
123. OBLICZA mojego miasta [online]. [dostêp: 15 lutego 2011 r.]. Dostêpny w Internecie:
http://www.wici.info/Kalendarz,oblicza_mojego_miasta,16793.html
124. PREZYDENT nagradza ludzi kultury. – Il. // Teraz. –2011, nr 7/8, s. 3
125. (rm): Biblioteka w szkole. – (Aktualnoœci). – Il. // Kielce Plus. – 2011, nr 40, s. 3
126. SOCZOMSKA, Ewelina: Dzieñ bibliotek [online]. [dostêp: 9 maja 2011 r.]. Dostêpny w
Internecie: http://ntvkielce.pl/informacje/aktualnosci/4135-drogowe-podsumowanieweekendu-wideo.html
127. WAT: Nagrody miasta dla ludzi kultury // Gaz. Wybor. Kiel . – 2011, 25-26 czerwca, s. 3
[dod. do Gaz. Œwi¹tecznej. nr 146]
128. ZARZYCKI, £ukasz: Dorobek kilku pokoleñ kieleckich krajoznawców turystów bêdzie
powszechnie dostêpny/ mówi Grzegorz Szczêsny. – Il. [online]. [dostêp: 9 lutego 2011 r.].
Dostêpny w Internecie: http://www.echodnia.eu/apps/pbcs.dll/article?AID=/20110209/
POWIAT0104/290823929
129. ZHO: Nie mogli siê pochwaliæ: unikatowy zbiór PTTK / mówi Grzegorz Szczêsny. – Il.
// Gaz. Wybor. Kiel . – 2011, 10 lutego, s. 4 [dod. do Gaz. Wybor. nr 33]
– 52 –
BADANIA. FORMY PRACY
Renata Sztandera
Wyniki ankiety dotycz¹cej satysfakcji u¿ytkowników
Miejskiej Biblioteki Publicznej w Kielcach
W dniach od 17 paŸdziernika do 10 listopada 2011 roku przeprowadziliœmy wœród
naszych czytelników badanie ankietowe, którego celem by³o zbadanie satysfakcji i stopnia
zaspokojenia ich potrzeb. Chcieliœmy wys³uchaæ g³osu tych, którym dostarczamy us³ugi. O badanie poprosiliœmy drog¹ tradycyjn¹ we wszystkich agendach udostêpniania oraz elektronicznie przy wykorzystaniu ankiety internetowej.
Kwestionariusz ankiety zawiera³ 7 pytañ zamkniêtych o charakterze testu wyboru oraz
2 pytania otwarte, w których badani mogli zamieszczaæ w³asne uwagi, opinie i sugestie na
temat funkcjonowania Biblioteki i jej zbiorów. Poziom satysfakcji z œwiadczonych us³ug nale¿a³o oceniæ wg piêciostopniowej skali Likerta:
– zdecydowanie tak
– tak
– nie mam zdania
– nie
– zdecydowanie nie
Zadaniem badanego by³o okreœlenie, w jakim stopniu zgadza siê z danym twierdzeniem, a nastêpnie wybór tej mo¿liwoœci, która najbardziej odpowiada jego odczuciom.
W badaniu udzia³ wziê³o 335 respondentów, wszyscy s¹ u¿ytkownikami naszej Biblioteki. Zdecydowana wiêkszoœæ badanych wype³ni³a ankietê internetow¹, bo a¿ 66,27%,
kwestionariusz wyk³adany z³o¿y³o 33,73% ankietowanych.
Wiêkszoœæ ankietowanych to kobiety 79,70%, mê¿czyŸni stanowi¹ 18,91%, odpowiedzi nie zaznaczy³o 2,09% badanych.
Najwiêcej osób legitymuje siê wykszta³ceniem wy¿szym (55,82%), kolejno wykszta³ceniem œrednim 32,84%, podstawowym 7,16% i zawodowym 1,19%. Odpowiedzi nie wskaza³o 2,99% badanych.
– 53 –
Najliczniejsz¹ grupê wiekow¹ stanowi¹ osoby z przedzia³u wiekowego 26-40 lat
(32,62%) oraz 15-25 lat (32%). Najmniej badanych pochodzi z przedzia³u wiekowego poni¿ej 15 lat, czyli najm³odszej grupy czytelników naszej Biblioteki.
Odsetek respondentów wg wykształcenia
brak odpowiedzi
zawodowe
2,99%
1,19%
55,82%
wyższe
średnie
podstawowe
32,84%
7,16%
Odsetek respondentów wg wieku
brak odpowiedzi
1,54%
powyżej 55 lat
17,54%
41-55 lat
13,23%
26-40 lat
32,62%
15-25 lat
32,00%
poniżej 15 lat
3,08%
Przeprowadzona ankieta, mia³a za zadanie rozpoznanie œrodowiska u¿ytkowników
i okreœlenie:
– jak czêsto korzystaj¹ z us³ug œwiadczonych przez agendy biblioteczne, które z nich
najczêœciej odwiedzaj¹,
– jakie us³ugi oferowane przez Bibliotekê ciesz¹ siê najwiêkszym uznaniem (jaki jest
stopieñ zadowolenia odbiorców),
– jak oceniaj¹ kompetencje i kulturê pracy pracowników Biblioteki ,
– jakie s¹ wymagania, ¿yczenia i dalsze oczekiwania naszych czytelników.
Na pytanie o czêstotliwoœæ korzystania z biblioteki najliczniejsz¹ kategoriê stanowi³y
osoby odwiedzaj¹ce nas kilka razy w miesi¹cu (40,60%), raz w miesi¹cu wskaza³o 22,99%
respondentów, kilka razy w tygodniu 21,79%. Najmniejsz¹ grupê stanowi³y osoby
– 54 –
pojawiaj¹ce siê w bibliotece raz w tygodniu i kilka razy w roku. Nikt nie zaznaczy³ odpowiedzi „raz w roku” i „rzadziej ni¿ raz w roku”.
Częstotliwość odwiedzin
rzadziej niż raz w roku
0,00%
raz w roku
0,00%
kilka razy w roku
4,48%
22,99%
raz w miesiącu
40,60%
kilka razy w miesiącu
raz w tygodniu
10,15%
21,79%
kilka razy w tygodniu
Najczêœciej odwiedzan¹ fili¹ MBP jest filia nr 5 – 25,37% wskazañ. Najrzadziej odwiedzanymi agendami s¹: filia nr 6 (0,90%) i filia nr 4 (3,58%). Udzia³ procentowy poszczególnych filii przedstawia poni¿sze zestawienie:
Filie MBP - odwiedziny
8,06%
Filia nr 13, ul. Naruszewicza
17,31%
Filia nr 12, ul. Zagórska
Filia nr 11, ul. Jana Nowaka-Jeziorańskiego
14,03%
Filia nr 10, ul. Konopnickiej
14,03%
14,03%
Filia nr 9, ul. Okrzei
7,76%
Filia nr 8, os. Barwinek
20,90%
Filia nr 7, ul. Warszawska (cent rum)
Filia nr 6, ul. Wikaryjska
0,90%
25,37%
Filia nr 5, ul. Warszawska (os.Uroczysko)
Filia nr 4, ul. Romualda
3,58%
15,82%
Filia nr 3, ul. Jagiellońska
8,36%
Filia nr 2, ul. Krzemionkowa
14,63%
Filia nr 1, ul. Karczówkowska
W kolejnym pytaniu spytaliœmy u¿ytkowników o to, czy zgadzaj¹ siê z podanymi
w nim stwierdzeniami. Dotyczy³y one godzin otwarcia, lokali bibliotecznych, dostosowania
– 55 –
ksiêgozbioru do potrzeb u¿ytkowników, prenumerowanej prasy, obs³ugi, informacji o odbywaj¹cych siê wydarzeniach a tak¿e katalogu komputerowego.
90,46 % ankietowanych jest zadowolonych z godzin otwarcia biblioteki, w lokalach
bibliotecznych lubi przebywaæ 87,39% co mo¿e œwiadczyæ o ich przyjaznoœci oraz ¿yczliwoœci personelu. Najwiêcej, bo a¿ 94,15% zadowolonych jest ze sprawnej obs³ugi. Z informacji
o aktualnej ofercie biblioteki zadowolonych jest nieco ponad 70% osób, natomiast prawie
20% nie ma na ten temat zdania. 75,08% respondentów uwa¿a ¿e ksiêgozbiór Biblioteki jest
dostosowany do ich potrzeb, niezadowoleni i nie maj¹cy zdania na ten temat stanowi¹ 22,16%.
45,23% nie ma zdania na temat prenumerowanej prasy. Natomiast zadowoleni u¿ytkownicy stanowi¹ nieca³e 40% badanych. Obs³uga katalogu komputerowego nie sprawia trudnoœci wiêkszoœci osób bior¹cych udzia³ w badaniu (ponad 77%).
Godziny otwarcia są dla mnie odpowiednie
Brak odpowiedzi
1,23%
Zdecydowanie nie
0,62%
Nie
Nie mam zdania
6,46%
1,23%
58,46%
T ak
32,00%
Zdecydowanie t ak
Lubię przebywać w lokalu bilblioteki
Brak odpowiedzi
Zdecydowanie nie
Nie
Nie mam zdania
2,77%
0,31%
2,15%
7,38%
54,77%
T ak
32,62%
Zdecydowanie t ak
– 56 –
Księgozbiór biblioteki jest dostosowany do moich
potrzeb i zainteresowań
Brak odpowiedzi
Zdecydowanie nie
3,08%
0,31%
13,23%
Nie
Nie mam zdania
8,31%
60,62%
T ak
14,46%
Zdecydowanie t ak
Prenumerowana prasa spełnia moje oczekiwania
Brak odpowiedzi
Zdecydowanie nie
5,54%
1,23%
8,92%
Nie
45,23%
Nie mam zdania
29,54%
T ak
9,54%
Zdecydowanie t ak
Jestem zawsze sprawnie obsługiwana/-y
Brak odpowiedzi
Zdecydowanie nie
Nie
Nie mam zdania
1,54%
0,31%
2,77%
1,23%
40,92%
T ak
53,23%
Zdecydowanie t ak
– 57 –
Jestem dobrze poinformowana/-y
o aktualnych wydarzeniach w bibliotece
Brak odpowiedzi
Zdecydowanie nie
Nie
3,08%
1,54%
5,85%
19,38%
Nie mam zdania
46,15%
T ak
24,00%
Zdecydowanie t ak
Obsługa katalogu komputerowego
nie sprawia mi trudności
Brak odpowiedzi
Zdecydowanie nie
Nie
Nie mam zdania
5,54%
1,54%
3,08%
12,31%
28,00%
T ak
49,54%
Zdecydowanie t ak
US£UGI
W pytaniu o stopieñ zadowolenia z oferowanych us³ug (pyt. 4) przedstawiono respondentom do oceny 12 wybranych us³ug. Najwiêksz¹ popularnoœci¹ wœród naszych czytelników cieszy siê oczywiœcie wypo¿yczanie ksi¹¿ek, poniewa¿ pozwala na korzystanie z materia³ów bibliotecznych w dowolnym miejscu i dowolnym czasie. Z tej formy dostêpu do zbiorów korzysta i jest zadowolonych a¿ 96,62% ankietowanych. 48% respondentów jest zadowolonych z udostêpniania czasopism i prasy codziennej, przy czym 30,46% stwierdzi³o, ¿e
nie korzysta z tej formy us³ugi.
– 58 –
Wypożyczanie książek
64,62%
32,00%
N
Zd
ec
ie
ko
rz
y
sta
m
ni
e
ie
yd
ow
an
zd
Ni
e
ma
m
yd
ow
an
Zd
ec
3,08%
0,31%
Ni
an
ia
k
ie
Ta
tak
0,00%
e
0,00%
Udostępnianie czasopism i prasy codziennej
30,46%
25,23%
22,77%
17,54%
0,62%
Zd
ec
sta
m
ko
rz
y
N
ie
yd
ow
an
ie
ni
e
N
ie
an
ia
N
Zd
ec
ie
m
am
yd
ow
an
zd
ie
Ta
tak
k
3,38%
Z udostêpniania zbiorów na miejscu zadowolona jest prawie po³owa u¿ytkowników
Biblioteki (49,85%), z us³ugi nie korzysta nieco ponad 30%.
Udostępnianie zbiorów na miejscu
30,15%
28,31%
21,54%
15,69%
m
sta
ie
ko
rz
y
ie
N
Zd
ec
– 59 –
0,31%
ni
e
e
yd
ow
an
zd
Ni
an
ia
k
Ta
ie
m
am
N
Zd
ec
yd
ow
an
ie
tak
4,00%
Œrednio ponad po³owa ankietowanych nie wypo¿ycza kaset i p³yt, nie bierze te¿ udzia³u
w wydarzeniach kulturalnych organizowanych przez Bibliotekê. Nale¿a³oby siê zastanowiæ
czy wyniki te nie s¹ spowodowane zbyt ma³¹ ofert¹ w zbiorach audiowizualnych oraz niewystarczaj¹c¹ liczb¹ imprez skierowanych do doros³ego czytelnika.
Z us³ug informacyjnych MBP korzysta 40% badanych. 41,54% twierdzi, ¿e nie korzysta z komputera i Internetu. Obecnie zadowolenie z tej us³ugi deklaruje nieco ponad 38%
respondentów.
Wypożyczenia kaset i płyt
51,38%
25,54%
m
N
Zd
ec
ie
ko
rz
y
ie
yd
ow
an
zd
Ni
e
ma
m
yd
ow
an
Zd
ec
1,54%
ni
e
e
Ni
an
ia
k
ie
Ta
tak
3,69%
sta
10,46%
7,38%
Imprezy organizowane w bibliotece
48,00%
27,08%
11,38%
m
sta
ie
ko
rz
y
ie
Zd
ec
– 60 –
1,85%
ni
e
e
ma
m
yd
ow
an
zd
Ni
an
ia
k
Ta
Ni
e
Zd
ec
yd
ow
an
ie
tak
2,77%
N
8,92%
Usługi informacyjne
37,23%
23,38%
18,77%
m
sta
ie
N
Zd
ec
ie
yd
ow
an
zd
Ni
e
ma
m
yd
ow
an
Zd
ec
1,54%
ni
e
e
Ni
an
ia
k
Ta
ie
tak
2,46%
ko
rz
y
16,62%
Korzystanie z komputera i Internetu
41,54%
15,08%
0,92%
sta
ie
ko
rz
y
ie
Zd
ec
m
ni
e
e
ma
m
yd
ow
an
zd
Ni
an
ia
k
Ta
Ni
e
Zd
ec
yd
ow
an
ie
tak
4,31%
N
17,85% 20,31%
W zwi¹zku z komputeryzacj¹ i wprowadzeniem kilku istotnych zmian dotycz¹cych
korzystania z naszych us³ug m. in. magnetycznych kart czytelnika, katalogu komputerowego,
obs³ugi konta czytelnika przez internet, powiadamiania sms o oczekuj¹cych na czytelnika
rezerwacjach, „przypominajek” o zbli¿aj¹cym sie terminie zwrotu, poprosiliœmy o okreœlenie
stopnia satysfakcji z tych us³ug.
73,23% ankietowanych odwiedzaj¹cych stronê internetow¹ Biblioteki deklaruje zadowolenie z jej wygl¹du i zawartych na niej informacji. Ze strony nie korzysta 19,08%, niezadowoleni stanowi¹ 2,77%.
Ponad 75% respondentów przegl¹da internetowe katalogi zbiorów, wiêkszoœæ z nich
czyli 65,54% deklaruje zadowolenie z tej mo¿liwoœci przeszukiwania naszej bazy danych
o zasobach Biblioteki. Nikt nie wskaza³ odpowiedzi „zdecydowanie nie”.
– 61 –
Strona internetowa biblioteki
46,46%
26,77%
19,08%
m
N
Zd
ec
ie
ko
rz
y
ie
yd
ow
an
zd
Ni
e
ma
m
yd
ow
an
Zd
ec
0,31%
ni
e
e
Ni
an
ia
k
ie
Ta
tak
2,46%
sta
4,92%
Katalog komputerowy
40,31%
25,23%
24,62%
m
sta
ie
ko
rz
y
ie
Zd
ec
N
yd
ow
an
zd
0,00%
ni
e
e
2,77%
Ni
an
ia
k
Ta
ie
m
am
N
Zd
ec
yd
ow
an
ie
tak
7,08%
Cieszy nas fakt, ¿e czytelnicy s¹ zadowoleni z wprowadzonych usprawnieñ. Ponad
80% korzysta z mo¿liwoœci obs³ugi konta bibliotecznego przez stronê internetow¹. Sprawdza
stan swojego konta czytelniczego, kontroluje terminy zwrotów, rezerwuje i zamawia pozycje
ze zbiorów wszystkich placówek MBP.
Z us³ugi w technologii sms pozwalaj¹cej na otrzymywanie powiadomieñ o odbiorze
zarezerwowanych pozycji przez telefon komórkowy korzysta 73,54% ankietowanych.
76,61% ankietowanych korzysta z tzw. „przypominajek” o zbli¿aj¹cym siê terminie
zwrotu. Us³ugê tê uruchamia sobie czytelnik sam wpisuj¹c w profilu swojego konta na WWW
adres e-mailowy. Czêœæ respondentów (19,69%) nie korzysta z tej formy komunikacji z czytelnikiem, nale¿a³oby sie zastanowiæ czy jest to wynikiem ich niewiedzy czy te¿ brakiem
dostêpu do Internetu.
– 62 –
Obsługa konta czytelnika przez Internet
51,69%
23,08%
19,69%
ko
rz
y
sta
m
ni
e
N
ie
yd
ow
an
N
Zd
ec
ie
m
am
yd
ow
an
Zd
ec
0,00%
ie
N
an
ia
ie
2,15%
zd
ie
Ta
tak
k
3,38%
Powiadamianie sms o oczekujących na czytelnika
rezerwacjach
42,77%
26,46%
16,92%
12,31%
1,23%
ie.
..
sta
m
e
ko
rz
y
e
Ni
N
ie
Zd
ec
m
am
yd
ow
an
zd
Ni
an
ia
k
Ta
ie
...
yd
ow
an
Zd
ec
0,31%
"Przypominajki" o zbliżającym się terminie zwrotu
44,92%
25,85%
18,46%
ko
rz
y
sta
m
ni
e
ie
Zd
ec
– 63 –
0,00%
N
ie
m
am
yd
ow
an
zd
2,46%
N
ie
an
ia
k
Ta
ie
N
Zd
ec
yd
ow
an
ie
tak
8,31%
ZBIORY BIBLIOTEKI
Nasi czytelnicy wysoko ocenili literaturê piêkn¹ gromadzon¹ we wszystkich agendach udostêpniania. Dobrze i bardzo dobrze oceni³o j¹ ponad 72% ankietowanych.
Niez³y wynik zanotowa³a równie¿ literatura dla dzieci i m³odzie¿y (56%) a tak¿e ksi¹¿ki
popularnonaukowe i naukowe (48,30%). Gorzej wypad³a prenumerowana prasa (43,69%).
Najs³abiej ocenione zosta³y zbiory obcojêzyczne, filmowe i audiobooki. Ze zbiorów filmowych i audiobooków nie korzysta ponad 60% ankietowanych, Ÿle ocenia je ok. 10% respondentów. Byæ mo¿e wartoœci te s¹ wynikiem zbyt ma³ej oferty tego rodzaju zbiorów w naszych
zasobach. Tezê potwierdzaj¹ odpowiedzi na kolejne pytanie z kwestionariusza ankiety, w
którym spytaliœmy czy ankietowani s¹ zainteresowani zbiorami w formie elektronicznej. 186
osób (57,91%) udzieli³o odpowiedzi „tak”, 120 (36,42%) wskaza³o „nie”. 19 respondentów
nie udzieli³o odpowiedzi na pytanie. Mo¿na domniemywaæ, ¿e poprawa zarówno iloœciowa
jak i jakoœciowa zasobów obcojêzycznych, muzycznych, filmowych i audiobooków spotka³aby siê z uznaniem u¿ytkowników i wysz³a naprzeciw ich potrzebom.
Literatura piękna
15,69%
Nie korzystam
Bardzo źle
0,00%
Źle
0,62%
11,08%
Średnio
Dobrze
44,62%
Bardzo dobrze
28,00%
Książki popularnonaukowe i naukowe
24,31%
Nie korzystam
Bardzo źle
Źle
1,23%
3,69%
Średnio
22,46%
Dobrze
Bardzo dobrze
34,15%
14,15%
– 64 –
Literatura dla dzieci i młodzieży
30,46%
Nie korzystam
Bardzo źle
Źle
0,00%
0,92%
12,62%
Średnio
Dobrze
30,77%
Bardzo dobrze
25,23%
Gazety i czasopisma
38,77%
Nie korzystam
Bardzo źle
0,62%
Źle
1,23%
Średnio
15,69%
Dobrze
28,00%
Bardzo dobrze
15,69%
Zbiory obcojęzyczne
55,08%
Nie korzystam
Bardzo źle
Źle
3,38%
6,46%
Średnio
16,00%
Dobrze
Bardzo dobrze
13,85%
5,23%
– 65 –
Zbiory filmowe
64,00%
Nie korzystam
Bardzo źle
Źle
3,38%
6,46%
Średnio
Dobrze
Bardzo dobrze
12,92%
9,54%
3,69%
Książka mówiona (audiobooki)
64,31%
Nie korzystam
Bardzo źle
Źle
3,38%
4,92%
12,92%
Średnio
Dobrze
Bardzo dobrze
9,85%
4,62%
ZBIORY BIBLIOTEKI – OCZEKIWANIA
W pierwszym z pytañ otwartych poprosiliœmy ankietowanych o podzielenie siê z nami
ich oczekiwaniami co do zbiorów biblioteki.
Zdecydowana wiêkszoœæ opowiedzia³a siê za zakupem wiêkszej iloœci nowoœci wydawniczych, szybszym i czêstszym ich zakupem a tak¿e wiêksz¹ liczb¹ egzemplarzy poczytnych tytu³ów tzw. bestsellerów. Proszono równie¿ o wiêksze zró¿nicowanie pozycji na pó³kach z nowoœciami. Jak sugerowa³a jedna z ankietowanych osób - Mo¿e sta³a minimalna
op³ata miesiêczna np. 10 z³ pozwoli³aby na zakup wiêkszej iloœci ksi¹¿ek.
Respondenci zwrócili te¿ uwagê na braki wystêpuj¹ce w seriach i cyklach wydawniczych - By³o by dobrze by biblioteki szybciej zakupywa³y nowoœci i ca³e serie a nie tylko
czêœci bo czytelnik czasem jest rozczarowany - pisze kolejny z respondentów.
– 66 –
Wiele z ankietowanych osób wskazuje potrzebê aktualizacji i zakupu wiêkszej iloœci
ksi¹¿ek popularnonaukowych. Najczêœciej wskazywane dzia³y to: psychologia, historia, socjologia, chemia fizyka, biologia, informatyka elektronika, oœwiata i wychowanie. U¿ytkownicy Biblioteki prosz¹ tak¿e o wiêcej literatury faktu, biografii, ksi¹¿ek podró¿niczych, obcojêzycznych (w tym s³owników jêzyków obcych), wiêcej ksi¹¿ek do jêzyka angielskiego dla
pocz¹tkuj¹cych, literatury akademickiej, podrêczników studenckich zgodnych z materia³em
i wykazem literatury. Pojawi³y siê te¿ proœby zwiêkszenie liczby tytu³ów prenumerowanych
czasopism, wiêcej dzienników i czasopism specjalistycznych, takich jak, np. Gazeta Prawna
czy Gazeta Podatkowa. Wiêcej czasopism i wiêksze ich zró¿nicowanie - napisa³ jeden z ankietowanych.
Najwiêcej wskazañ, jeœli chodzi o rozbudowanie zbiorów z literatury piêknej, dotyczy³o zakupu powieœci fantastycznych (np. Andrzej Pilipiuk, Terry Pratchett), powieœci sensacyjnych i kryminalnych (np. Coben, Child, Grange, Link, Nesbo, Lackberg) powieœci historycznych a tak¿e wspó³czesnej literatury kobiecej, nie tylko romanside³. Respondenci wykazali równie¿ zainteresowanie zbiorami multimedialnymi Jedna z ankietowanych napisa³a Bêdê bardzo zadowolona je¿eli biblioteka bêdzie systematycznie poszerza³a swoje zbiory
o nowoœci ksi¹¿kowe oraz publikacje na CD i DVD. Wiêcej nowoœci literatury popularnej
oraz zbiorów multimedialnych (filmy) - pisze kolejny z u¿ytkowników.
PRACOWNICY
W ocenie wiêkszoœci ankietowanych u¿ytkowników personel biblioteczny jest pomocny
i ¿yczliwie traktuje czytelników, jest kompetentny pod wzglêdem merytorycznym, udziela
jasnych i rzetelnych informacji. Panie, które obs³uguj¹ s¹ wspania³e i zawsze doradz¹ - pisze
jedna z ankietowanych osób. Biblioteka prowadzona jest przez fachowy profesjonalny personel – napisa³a kolejna z osób. Tylko nieca³e 7% respondentów wyrazi³o w stosunku do personelu uwagi krytyczne wskazuj¹c na piêciostopniowej skali Likerta „nie” i „zdecydowanie
nie”. Panie nie musz¹ siê stale uœmiechaæ, to ¿ywi ludzie, mog¹ mieæ z³y dzieñ, ale zdarza mi
siê czuæ jak intruz – napisa³a jedna z czytelniczek.
– 67 –
kompetentni
życzliwie
zaanga- komuninastawieni do
żowani katywni
czytelnika
udzielają
jasnych i
rzetelnych
informacji
Zdecydowanie tak
50,15%
52,31% 48,92%
50,46%
50,77%
Tak
Nie mam zdania
44,00%
2,15%
41,54% 39,08%
1,23% 7,38%
40,31%
3,38%
40,31%
3,69%
Nie
0,31%
1,85%
0,92%
1,85%
0,92%
Zdecydowanie nie
0,00%
0,31%
0,00%
0,00%
0,62%
Brak odpowiedzi
3,38%
2,77%
3,69%
4,00%
3,69%
PROPOZYCJE USPRAWNIEÑ
W ostatnim punkcie kwestionariusza ankiety prosiliœmy o przedstawienie sugestii i propozycji dotycz¹cych dzia³añ, jakie powinniœmy podj¹æ aby biblioteka lepiej spe³nia³a swoje
zadania. Uzyskaliœmy odpowiedzi od 140 respondentów, spoœród których 34 osoby ograniczy³y siê do wyra¿enia zadowolenia z dotychczasowej dzia³alnoœci Biblioteki a 6 wpisa³o,
¿e nie ma zdania na ten temat.
Wœród konkretnych sugestii i propozycji najczêœciej wymieniano:
Zmiana godzin otwarcia (10 odpowiedzi) – np. godzinê otwarcia biblioteki przesun¹æ na 9 rano, godziny pracy od poniedzia³ku do pi¹tku przynajmniej do godziny 18.00, wyd³u¿yæ czas pracy do 21, jeden dzieñ w tygodniu otwarcie wszystkich filii do godz. 20, zwiêkszyæ czas pracy biblioteki w godzinach popo³udniowych np. do 18.30, przed³u¿yæ godziny
pracy w œrody.
Uwagi odnoœnie zakupu nowoœci (26 odpowiedzi) – np. zapewnienie wiêkszej iloœci
nowoœci ksi¹¿kowych, wiêcej egzemplarzy poczytnych tytu³ów, nowoœci kupowaæ w porozumieniu z czytelnikami, mo¿liwoœæ wp³ywania przez czytelników na to, jakie ksi¹¿ki s¹ kupowane, wiêcej informacji o nowoœciach wydawniczych, wywieszanie list ostatnio zakupionych
ksi¹¿ek, bardziej przemyœlane zakupy, wiêcej ksi¹¿ek popularnonaukowych, ksi¹¿ek do jêzyka angielskiego dla pocz¹tkuj¹cych, literatury akademickiej, uzupe³niæ zbiory wypo¿yczaniem formy elektronicznej, wprowadziæ ksi¹¿kê mówion¹.
Uwagi odnoœnie kadry bibliotecznej (8 odpowiedzi) – np. Panie nie musz¹ siê stale
uœmiechaæ, to ¿ywi ludzie, mog¹ mieæ z³y dzieñ, ale zdarza mi siê czuæ jak intruz ; Pracownicy powinni byæ bardziej zaanga¿owani w prowadzenie biblioteki; Wyciszyæ prywatne rozmowy personelu ; Zatrudniæ wiêcej panów; Biblioteka nr 13 ma rewelacyjn¹ obs³ugê, s¹ godni
wyró¿nieñ; Panie s¹ wspania³e; Biblioteka jest prowadzona przez fachowy profesjonalny
personel; Panie bardzo staraj¹ siê pomóc, sugeruj¹ literaturê i s¹ to trafne pomoce.
– 68 –
Uwagi odnoœnie usprawnienia organizacji korzystania z us³ug biblioteki – np.
bezp³atny Internet; lepsze dofinansowanie, poprawa finansów Biblioteki poprzez poszukanie
sponsorów (4); zwiêkszenie skutecznoœci odzyskiwania ksi¹¿ek ; podjêcie radykalnych dzia³añ w stosunku do tych, co latami przetrzymuj¹ interesuj¹ce (3); mo¿liwoœæ „œci¹gniêcia”
ksi¹¿ki do wybranej filii, taki system wypo¿yczeñ miêdzybibliotecznych (2); zwiêkszenie limitu wypo¿yczeñ na karcie (3); zakup prasy prawicowej, w celu rozszerzenia spektrum prezentowanych pogl¹dów (2); zmiana sposobu uk³adania ksiêgozbioru na pó³kach na ³atwiejszy
w szukaniu dla klienta, powinien to byæ uk³ad tematyczny, ew. alfabetyczny a nie „geograficzny”; wiêcej dzia³añ na rzecz doros³ego czytelnika; umo¿liwienie d³ugoterminowego wypo¿yczania ksi¹¿ek, mo¿e byæ nawet za drobn¹ op³at¹; lepszy dostêp do katalogów; powiêkszenie lub przeniesienie bibliotek do wiêkszych pomieszczeñ; spotkania z pisarzami (2); dostarczanie przez wolontariuszy ksi¹¿ek osobom niepe³nosprawnym.
Uwagi odnoœnie katalogu biblioteki (5 odpowiedzi) - stosowanie ró¿nej systematyki
przy wpisywaniu nazwisk utrudnia wyszukiwanie; szybsze wprowadzanie nowych ksi¹¿ek do
katalogów on-line, ¿eby czytelnicy wiedzieli, ¿e one s¹ ju¿ mo¿liwe do wypo¿yczenia; przed³u¿anie ksi¹¿ek przez Internet, sms; brak katalogu centralnego w wersji programowej; zastrze¿enia do prolongaty przez Internet - po skorzystaniu z niej znikaj¹ wszystkie inne mo¿liwoœci przed³u¿ania zwrotu.
Pojedyncze postulaty dotyczy³y: obni¿enia kar za przetrzymanie wypo¿yczonych pozycji, oznakowania rega³ów, ulepszenia systemu internetowego, rozszerzenia dzia³añ, maj¹cych na celu badanie stanu i stopnia zaspokojenia potrzeb u¿ytkowników pod katem zakupu
nowych pozycji, umo¿liwienia ze strony MBP przegl¹dania katalogów wszystkich bibliotek
w Kielcach i katalogu czasopism (Gawareckiego), wycieczek czytelników do innych bibliotek.
Dziêkujemy serdecznie wszystkim, którzy udzielili nam odpowiedzi. Liczba osób,
które wziê³y w badaniu jest dla nas dowodem, ¿e dla u¿ytkowników – podobnie jak dla nas –
wa¿ne jest, aby wys³uchaæ ich opinii, a to oznacza tak¿e chêæ dialogu i wspó³pracy.
– 69 –
Beata Kamiñska
Ksiêgozbiór PTTK – Kielce
w zbiorach Miejskiej Biblioteki Publicznej w Kielcach
W lutym 2011 roku Œwiêtokrzyski Oddzia³ Polskiego Towarzystwa Turystyczno-Krajoznawczego w Kielcach oraz Miejska Biblioteka Publiczna w Kielcach podpisa³y umowê
o przekazaniu do u¿ytkowania w bibliotece ksiêgozbioru z pracowni regionalnej.
W³aœciciel nie mia³ mo¿liwoœci i warunków do przechowywania i udostêpniania zgromadzonego ksiêgozbioru.
Biblioteka zagwarantowa³a, ¿e przejête zbiory „ocali od zapomnienia i uchroni przed rozproszeniem”. Zawarta umowa zezwala na udostêpnianie prezencyjne powierzonego ksiêgozbioru.
Przekazany zbiór to blisko 12 tysiêcy pozycji ksi¹¿kowych, broszur, roczników czasopism, sprawozdañ, dokumentów i drobnych druków.
Wszystkie pozycje trafi³y do filii nr 11, zosta³y sfotografowane i sporz¹dzono ich
wykazy. Zbiory umieszczone zosta³y w oddzielnej sali wyposa¿onej w tym celu w rega³y,
komputery, skaner i inny niezbêdny sprzêt.
Nastêpnym etapem jest opracowanie tego ksiêgozbioru, stworzenie odrêbnej bazy:
PTTK – Kielce w katalogu biblioteki oraz udostêpnianie czytelnikom.
W sk³ad przekazanego przez PTTK zbioru wchodz¹ – zbiory rodzin Massalskich,
Braunów, Kowalczewskich – gromadzone od stu lat ksi¹¿ki, mapy, przewodniki, albumy,
materia³y oraz pami¹tki zwi¹zane z krajoznawstwem.
Znajduj¹ siê równie¿ wydawnictwa ogólnoinformacyjne, s³owniki, opracowania dotycz¹ce turystyki, krajoznawstwa, monografie krajoznawcze poszczególnych regionów Polski,
przewodniki po kraju.
Oprócz pozycji ksi¹¿kowych Biblioteka otrzyma³a cenny zbiór czasopism- roczniki
miesiêcznika Radostowa z lat 1936-1939 redagowanego przez Edmunda Massalskiego.
Na uwagê zas³uguj¹ równie¿ takie czasopisma krajoznawcze jak: Wierchy, Ziemia,
Goœciniec, Jantarowe Szlaki, Wêdrowiec Ma³opolski, Na Szlaku, Poznaj swój kraj, Poznaj
œwiat czy Turysta.
Mi³oœnicy literatury krajoznawczej znajd¹ w zbiorach bardzo ciekawe i unikatowe
przewodniki turystyczne wydawane w latach 50-tych przez Spó³dzielniê Wydawnicz¹ KRAJ
i jej póŸniejszego kontynuatora – Wydawnictwo Sport i Turystyka. S¹ to publikacje z serii
Popularna Biblioteka Krajoznawcza na przyk³ad: Okolice Krakowa, Po³czyn, Przesieka,
Zakopane, £owicz, Ustka.
– 70 –
– 71 –
Podobn¹ seri¹ jest Popularna Biblioteka Wczasowa w sk³ad której wchodz¹ miêdzy
innymi tytu³y: Zima w górach: poradnik narciarski, Œwieradów Zdrój i Góry Izerskie, Wielkie Jeziora Mazurskie.
Nieco póŸniej wydane s¹ serie przewodników turystycznych takich jak :Przyroda Polska
oraz Biblioteka Przewodników po Uzdrowiskach i Miejscowoœciach Wczasowych.
Wœród licznych informatorów nie brakuje popularnych serii wydawniczych: Na szlaku, Vademecum Turystyczne, Zwiedzamy Zabytki i Muzea. Wiele jest równie¿ przewodników
po miastach wojewódzkich.
Bardzo ciekawe s¹ publikacje wychodz¹ce w latach 80-tych w ramach serii wydawniczej Szlakiem Wielkich Ludzi, Wydarzeñ, Zabytków Kultury. Przyk³adowe tytu³y to:Warszawskim szlakiem ¯eromskiego, Mazurskie szlaki Ga³czyñskiego czy Zakopiañskim szlakiem
Mieczys³awa Kar³owicza.
Wœród przekazanych przez PTTK ksi¹¿ek znajduj¹ siê równie¿ monografie dekanatów, parafii i miejscowoœci po³o¿onych w obrêbie diecezji kieleckiej, radomskiej i sandomierskiej. Autorem ich jest ksi¹dz Jan Wiœniewski. S¹ to reprinty publikacji ukazuj¹cych siê
w latach 1907-1936. Prace zawieraj¹ bogat¹ dokumentacjê historyczn¹, a wydano je w roku
2000 z okazji obchodów jubileuszu Œwiêtego Krzy¿a.
Ksiêgozbiór biblioteki wzbogacony zosta³ równie¿ o reprinty Herbarza Polskiego
Adama Bonieckiego.
Na szczególn¹ uwagê zas³uguje licz¹cy ponad 1000 pozycji zbiór Edmunda Massalskiego. Zawiera wiele cennych ksi¹¿ek z zakresu nauk przyrodniczych oraz wiedzy o regionie. Jedn¹ z najstarszych publikacji jest Panteon wiedzy ludzkiej Stanis³awa Kramsztyka
wydany w 1987 roku oraz Sprawozdanie Towarzystwa Tatrzañskiego za rok 1889 wydane w 1890 roku.
Z 1922 roku pochodzi Przewodnik – informator po Kielcach i okolicach Kielc, z 1926
roku Dooko³a ¯eromskiego ks. T. Czerwiñskiego .
Za zbiorów Edmunda Massalskiego pochodzi równie¿ publikacja Marty Hubickiej
Kielce: szkic dziejowy w. XI-XVIII wydana w 1920 roku . W 1913 roku wydane zosta³o Sprawozdanie Kieleckiego Towarzystwa Rolniczego za rok 1912.
Przekazany przez PTTK zbiór jest dla Biblioteki bardzo cenny, zawiera wiele unikatowych wydañ i z pewnoœci¹ zainteresuje czytelników poszukuj¹cych literatury z krajoznawstwa, turystyki czy historii Regionu Œwiêtokrzyskiego. Zbiór udostêpniany jest w czytelni
filii nr 11 – ul. J. Nowaka-Jeziorañskiego 53 (osiedle Œwiêtokrzyskie).
Informacja o zasobach znajduje siê w katalogach dostêpnych na stronie internetowej
MBP w Kielcach www.mbp.kielce.pl – katalogi placówek: filia nr 11 – PTTK Kielce wed³ug
indeksów: tematycznego, autorskiego, tytu³owego, serii oraz przegl¹danie.
– 72 –
Agata Zaj¹c
Literatura i teatr w pracy z dzieæmi
czyli Pomys³owy Dobromir w akcji
Teatr jest sztuk¹, która ³¹czy w sobie kilka dziedzin twórczoœci artystycznej: literaturê, plastykê, muzykê, taniec. Dzieci lubi¹ ogl¹daæ spektakle, ale jeszcze bardziej fascynuj¹
siê zabaw¹ w teatr. Wcielanie siê w nowe role, przebieranie za ró¿ne postacie daje im wiele
radoœci, pobudza wyobraŸniê, uczy odwagi, wspó³pracy z innymi, pozwala wyra¿aæ uczucia.
Teatr jest dla nich Ÿród³em wiedzy o realnym œwiecie, ale te¿ okazj¹ do znalezienia siê w krainie marzeñ i fantazji.
Edukacja teatralna to nieod³¹czny element pracy z dzieæmi w przedszkolach, szko³ach, klubach osiedlowych i bibliotekach. Dla wielu doros³ych, nieoswojonych z wyst¹pieniami publicznymi, zabawa w teatr jest bardziej stresuj¹ca ni¿ dla dzieci. Bibliotekarze, zazwyczaj niewykszta³ceni w kierunkach pedagogicznych i artystycznych, na co dzieñ musz¹
byæ po trosze nauczycielami, scenarzystami, re¿yserami, scenografami, choreografami, muzykami, aktorami, plastykami, krawcami itd. Przydaj¹ im siê nawet umiejêtnoœci œmieciarzy,
którzy potrafi¹ wykorzystaæ ka¿d¹ puszkê czy kawa³ki tektury.
Bez wzglêdu na to, czy pracownicy sami przygotowuj¹ spektakl, czy te¿ w³¹czaj¹ do
zabawy dzieci, ca³oœæ musi byæ przemyœlana i dobrze przygotowana. Sk¹d czerpaæ pomys³y?
Gdzie jak gdzie, ale w bibliotece ich nie brakuje. Znajduj¹ siê w ksi¹¿kach, czasopismach,
Internecie. Mo¿na te¿ spo¿ytkowaæ w³asn¹ inwencjê twórcz¹. Odszukanie tekstów i przygotowanie oprawy muzycznej nie stanowi wiêkszych problemów, gorzej jest ze scenografi¹,
kostiumami, rekwizytami. Biblioteki nie mog¹ sobie pozwoliæ, tak jak teatry profesjonalne,
na zakup gotowych elementów scenografii, kostiumów, kukie³ek. W tym wypadku pozostaje
tylko liczyæ na kreatywnoœæ i inicjatywê pracowników. W ka¿dej placówce Pomys³owy Dobromir jest na wagê z³ota. Cudownie, gdy po chwili skupienia i namys³u wykrzykuje „Eureka!” lub „Juhu!” i przystêpuje do akcji, a w³aœciwie do tworzenia „czegoœ z niczego”. Inspiracj¹
– 73 –
mo¿e staæ siê kubek po jogurcie, kawa³ek flizeliny zdjêtej z bukietu kwiatów, który dostaliœmy na imieniny, stare firanki, zas³ony, paski, czapki, szaliki, chusty, podkoszulki, korale,
bransolety, okulary, maskotki itp. Kij od szczotki, ¿y³ka i drucik zast¹pi¹ wêdkê, wieszak
i kawa³ek materia³u to gotowy maszt statku. ¯eby zrobiæ kukie³ki, trzeba najpierw pójœæ na
spacer w poszukiwaniu patyków, przy okazji nie zaszkodzi nazbieraæ trochê liœci, szyszek
i kasztanów. Zanim zdecydujemy siê wyrzuciæ jakieœ pude³ko do œmieci, dziesiêæ razy musimy siê zastanowiæ, ¿eby potem nie ¿a³owaæ.
W filiach Miejskiej Biblioteki Publicznej w Kielcach praktykowane s¹ ró¿ne formy
sceniczne: czytanie tekstów z podzia³em na role, wyg³aszanie z pamiêci utworów poetyckich
lub fragmentów prozy, elementy dramy i pantomimy, inscenizowanie wierszy i piosenek, naœladowanie postaci z ksi¹¿ek. Niektóre placówki maj¹ du¿e doœwiadczenie w organizowaniu
przedstawieñ kukie³kowych. Takim doœwiadczeniem mo¿e pochwaliæ siê filia nr 12, która od
dawna wystawia tego rodzaju widowiska. W ostatnich latach dzieci mog³y obejrzeæ Nadejœcie wiosny, Królewnê Œnie¿kê, Kopciuszka, Trzy œwinki, Urodziny Puchatka i wiele innych.
Kukie³kowe przedstawienia mogli tak¿e podziwiaæ czytelnicy filii nr 11, m. in. spektakl na
podstawie obrazka scenicznego Marii Kownackiej Spotka³a siê ¿abka z ¿abk¹ oraz przedstawienie o jesiennych przygodach wiewiórki Kitki i myszki Szarutki. Ciekaw¹ nocn¹ zabawê
z duchami, czarownicami i wró¿kami zorganizowa³y wspólnie filie nr 2 i 13. Bajkowe wró¿ki skutecznie czarowa³y tak¿e w filii nr 8. Inscenizacje Czerwonego Kapturka oraz Jasia
i Ma³gosi przygotowa³y dzieci w filii nr 10, œwi¹teczny savoir-vivre za pomoc¹ improwizowanych scenek przedstawi³y dzieci w filii nr 9, a Wielki Bal Karnawa³owy w filii nr 3 poprowadzi³a Pippi Langstrumpf.
Filia nr 5 w swojej pracy kulturo-oœwiatowej czêsto wykorzystuje formy teatralne.
Podczas zajêæ bibliotecznych dzieci niejednokrotnie mia³y okazjê czytaæ teksty z podzia³em
na role (legenda Królowa Ba³tyku, fragment Kubusia Puchatka), recytowaæ i czytaæ utwory
znanych polskich pisarzy czy te¿ w³asne (niektóre dzieci od najm³odszych lat pisz¹ wiersze,
pamiêtniki, opowiadania), inscenizowaæ piosenki z wykorzystaniem rozmaitych gestów (podczas zajêæ Ma³y Europejczyk we W³oszech przedszkolaki gotowa³y zupê w takt piosenki Zuppa Romana). M³odzi czytelnicy czêsto wcielali siê tak¿e w ró¿ne role. Chêtnie przebierali siê
za postacie z bajek (zajêcia Bajkowa maskarada, Zagadki Krasnala i Œnie¿ki, Sprawa ogona
K³apouchego), odgrywali improwizowane scenki z ¿ycia wziête (Dobre wychowanie wierszem). Pole do popisu mia³y tak¿e bibliotekarki odgrywaj¹c m. in. Pani¹ Jesieñ, Mulan, ciotkê Agatê z Karolci, czarownice, bajkowe wró¿ki, kelnerki, kowbojki, Coco Chanel, Tomasza
Jacykowa, Œwiêtego Miko³aja. Filia nr 5 z powodzeniem wystawi³a równie¿ przedstawienie
kukie³kowe bêd¹ce inscenizacj¹ wierszy polskich poetów Perypetie mi³osne zwierz¹t. Przed
nami kolejne przedsiêwziêcia, które bêdziemy realizowaæ przy udziale czytelników.
– 74 –
Bez wzglêdu na to, czy dzieci s¹ tylko widzami, czy te¿ wspó³twórcami teatralnych
wydarzeñ, maj¹ mo¿liwoœæ przeniesienia siê do œwiata wyobraŸni, który jest ciekawszy ni¿
szara rzeczywistoœæ. Artystyczny przekaz bardziej odpowiada dzieciêcej wra¿liwoœci, spe³nia potrzeby emocjonalne, wzbogaca wewnêtrzn¹ sferê ¿ycia oraz podaje wiedzê w sposób
interesuj¹cy i barwny, du¿o ³atwiejszy do zapamiêtania ni¿ tradycyjne formy. Najm³odsi uczestnicy bibliotecznych spotkañ wyruszaj¹ z nami do tego œwiata z nieukrywan¹ satysfakcj¹ i przyjemnoœci¹, a przy okazji obcuj¹ z literatur¹, kultur¹ i sztuk¹. Biblioteka staje siê dla nich
miejscem magicznym – tak jak teatr.
Królewna Œnie¿ka w filii nr 12
Bajkowa maskarada w filii nr 5
– 75 –
Ma³gorzata Wachla
TRZYNASTA
Jest s³oneczny letni poranek.
Na klamce drzwi wejœciowych biblioteki wisi trzyletni Micha³ek, który wa¿y akurat
tyle, ¿e klamka za ka¿dym razem ustêpuje pod jego ciê¿arem.
Ma³y ma to przeæwiczone i wiesza siê na pewniaka, a ¿adne z nas nie reaguje, ¿eby nie
odbieraæ mu tej przyjemnoœci.
Od progu prezentuje pyzaty uœmiech, mówi ceeeeeœ, wyci¹ga ³apkê i po wymianie uprzejmoœci ze wszystkimi pêdzi do ma³ego stolika w czêœci biblioteki przeznaczonej dla dzieci.
Siada obok w³asnego brata, starszego o dwa lata Krystiana, który zjawi³ siê w bibliotece 10 minut wczeœniej.
Obaj ch³opcy rysuj¹, lepi¹, wycinaj¹, gadaj¹, ogl¹daj¹ kolorowe ksi¹¿ki dla dzieci
i dotykaj¹ wszystkiego po co mog¹ siêgn¹æ, a jak nie mog¹ to i tak... dotykaj¹.
Po kilkunastu minutach rodzinn¹ sztafetê zamyka ich mama. Przybiega do biblioteki,
w ciemno, pchaj¹c przed sob¹ wózek z siostr¹ obu d¿entelmenów, dwumiesiêczn¹ Klaudi¹,
bo wie, nauczona codziennym doœwiadczeniem, ¿e obaj panowie – uciekinierzy z piaskownicy „na bank” siedz¹ w bibliotece.
W nied³ugim czasie dzieciêca czytelnia Trzynastki zape³nia siê kolejnymi maluchami
przychodz¹cymi w towarzystwie swoich mam, babæ i niañ. S¹ dwaj 4-letni panowie Bartek
i Rafa³, panna Olga z mam¹ i m³odszym braciszkiem Karolem, Tomek z niani¹ i trzy kolejne
wózki z obywatelami, którzy w 2027 roku bêd¹ mieli po 16 lat.
Jest coraz ciaœniej i coraz gwarniej, doroœli próbuj¹ zainteresowaæ dzieci czytaniem,
ale towarzystwo teraz rysuje, wycina, klei, walczy o kredki, plastelinê, czy o ró¿owe no¿yczki
z z¹bkami.
Ksi¹¿ki wypo¿ycz¹ do domu.
Zabawa trwa w najlepsze kiedy znienacka pojawia siê jak grom z jasnego nieba wszechogarniaj¹ce znudzenie, a opuszczona wczeœniej piaskownica, plac zabaw i boisko szkolne
wzywaj¹. Wobec tego dzieciaki nie maj¹ innego, jak tylko wyjœcie z biblioteki.
Tymczasem w szkole podstawowej za œcian¹, nadchodzi kolejna przerwa.
Jako biblioteka jesteœmy tym ¿ywo zainteresowani, bo to oznacza codzienn¹ porcjê
uczniów, którzy przychodz¹ do nas przez „tajne” drzwi dla konserwatorów, czyli drzwi „niefrontowe” (o nich póŸniej).
– 76 –
Przychodz¹ nie tylko po lektury, czytaj¹ te¿ m³odzie¿ow¹ prasê, graj¹ w gry planszowe, odrabiaj¹ lekcje, plotkuj¹, a potem id¹ sobie precz.
Powsta³¹ w bibliotece dojmuj¹c¹ pustkê wype³niaj¹ teraz grupki m³odzie¿y przychodz¹cej z gimnazjum po³o¿onego 200 metrów od naszej placówki. Po lekcjach przechodz¹
obok i wchodz¹ przez frontowe drzwi, bo takie te¿ mamy.
Wypo¿yczaj¹ fantastykê, lektury, czasopisma i sensacjê.
Potem wychodz¹, ale kontaktu z bibliotek¹ nie trac¹. Zatrzymuj¹ siê bowiem na boisku szkolnym, które jedn¹ ze stron otaczaj¹ rzêdem okratowane okna naszej placówki.
Nie bez sprzeciwu zziajanych na czerwono uczniów podstawówki w³¹czaj¹ siê do ich
gry w pi³kê no¿n¹ – to od wiosny do jesieni.
W zimie natomiast zmuszaj¹ wy¿ej wymienionych i tak samo zziajanych, tym razem
jazd¹ na ³y¿wach, uczniów do walki wrêcz na pigu³y.
Ka¿da z tych zabaw koncentruje siê zawsze na trafianiu w nasze okna.
Nic to, ¿e przez kraty, cieszy ka¿dy kontakt m³odzie¿y z bibliotek¹.
W trzynastej filii Miejskiej Biblioteki Publicznej w Kielcach pracujemy od 2005 roku.
Jest nowa, ma fajnie zaprojektowane funkcjonalne i kolorowe wnêtrze, ergonomiczne
wyposa¿enie 11 tysiêcy ksiêgozbioru. Trzyosobowa za³oga placówki jest w 34 procentach
mêska i w 66 m³oda.
Na 200 metrowej powierzchni pracuj¹ dwa odzia³y: dla dzieci i dla doros³ych maj¹
wolny dostêp do pó³ek i oddzielne czytelnie.
Jedenaœcie miejsc wystawowych w holu tworzy „Galeriê pod Dalni¹”. Pokazujemy tu
obrazy malarzy-amatorów, fotografie zapaleñców pstrykania, plakaty filmowe i wszystko, co
warte jest pokazania i da siê powiesiæ.
Mamy równie¿ 17 miejsc na œcianach w oddziale dla dzieci, czyli „Galeriê Milusiñskich ”gotow¹ do pokazywania prac najm³odszych czytelników.
To zaœ, co mo¿na po³o¿yæ lub postawiæ umieszczamy w du¿ej oszklonej gablocie.
W³adze miasta organizuj¹c now¹ filiê zadecydowa³y, ¿e zajmie ona czêœæ dawnych
pomieszczeñ szko³y podstawowej w jednej z zachodnich dzielnic Kielc.
Szko³a natomiast oddaj¹c swoj¹ powierzchniê do dyspozycji pozostawi³a w amfiladzie nowej placówki; czyli inaczej mówi¹c na jej zapleczu warsztat konserwatorów.(sic!).
W praktyce oznacza to dla nas wiele niepowtarzalnych doznañ i swoistych wzruszeñ
niespotykanych w innych bibliotekach.
Otó¿ – dwaj panowie konserwatorzy maszeruj¹ codziennie wiele razy przez bibliotekê tam i z powrotem z owego warsztatu mieszcz¹cego siê na wy¿ej wspomnianym zapleczu
biblioteki na teren szko³y. Maszeruj¹ przez drzwi, które pozostawiono specjalnie dla nich w
œcianie ³¹cz¹cej bezpoœrednio bibliotekê ze szko³¹, czyli drzwi „niefrontowe”, te, o których
by³a mowa wczeœniej.
– 77 –
Przechodz¹c nosz¹ ze szko³y ró¿ne wymagaj¹ce naprawy przedmioty.
W rzeczonej amfiladzie za naszymi plecami maj¹ do dyspozycji kilka bardzo potrzebnych urz¹dzeñ, które s¹ sprawne i w miarê potrzeby u¿ywane przez nich bez zahamowañ
i egzystencjalnych frustracji...
Patrz¹c zaœ na œwiat z drugiej strony, czyli od strony konserwatorów, to my, b¹dŸ co
b¹dŸ placówka kultury te¿ jesteœmy dla ich warsztatu zjawiskiem równie oryginalnym jak
kino na zapleczu kuŸni...
W praktyce to niecodzienne po³o¿enie by³o dla zainteresowanych stron: bibliotekarzy, konserwatorów i czytelników ma³o komfortowe jedynie przez parê godzin, kiedy
to wspólnym œmiechom, ¿arcikom, drobnym docinkom i z³oœliwoœciom nie by³o koñca.
Ju¿ nastêpny dzieñ by³ normalnym dniem wspólnej pracy, wype³nionym ¿yczliwoœci¹, wzajemnym zaufaniem i w razie potrzeby niesion¹ pomoc¹.
Tak hartowa³a siê stal.
Po szeœciu latach zawodowego, konserwatorsko-bibliotekarskiego ¿ycia okaza³o siê,
¿e ten wyrafinowany rodzaj symbiozy jest logistycznie wyj¹tkowo udany, a ka¿dy dzieñ wspólnej pracy daje nam tylko dobre chwile i potwierdza, ¿e dla chc¹cego nie ma nic trudnego.
– 78 –
Barbara Muszyñska
Scenariusz imprezy
£AMIG£ÓWKI JÊZYKOWE
Jêzykowe ³amig³ówki ³ami¹ jêzyk, bawi¹ g³owê
(zajêcia przeznaczone dla klas II-III szko³y podstawowej)
CEL:
– rozwijanie szacunku do ojczystej mowy,
– doskonalenie wypowiadania siê w jêzyku polskim,
– poznawanie literatury dla dzieci i m³odzie¿y poprzez zabawê,
– zachêcanie do korzystania z us³ug biblioteki, a szczególnie ze zbiorów bibliotecznych,
– æwiczenie uwa¿nego s³uchania,
– wdra¿anie do czytania ze zrozumieniem.
PRZEBIEG ZAJÊÆ:
Przywitanie dzieci i rozlokowanie ich przy stolikach.
Informacja o celu spotkania.
1. Szybkie skojarzenia
Ogon, w¹sy, mruczenie – (kot).
Œnieg, mróz, ba³wan – (zima).
2. Odpowiedz na pytania
Jakich kamieni jest najwiêcej w rzece – (mokrych).
Dlaczego wrona siada na czubku drzewa – (bo wy¿ej usi¹œæ nie mo¿e).
3. ZnajdŸ zaszyfrowane nazwy zwierz¹t
Statek zarzuci³ kotwicê.
Zas³oñ okno, bo bardzo mocno œwieci s³oñce.
Pod zlewem znajduje siê szafka na naczynia.
4. Który wyraz nie pasuje do pozosta³ych
Tablica, ³awki, kreda, dziennik, morze. Biblioteka,
ksi¹¿ki, autobus, rega³y, czasopisma,
– 79 –
5. Zagadki
Jakie puchy zjadaj¹ œlimaczki i g¹sienice
Jaka kawka gasi po¿ar
Jakie kozy p³ywaj¹ z dzieæmi na grzbiecie
Jakie watki rosn¹ w zbo¿u
Jakie maczki s¹ po¿erane przez œwietliki
Jaka krzywa parzy
Siedzi na tronie w z³otej koroni
Ma puszyste futerko i w klatce mieszkanie,
A marchewka to jego ulubione danie
Ka¿dy cz³owiek nawet król,
Gdy siê uderzy to czuje
Znana szkolna wymówka to paluszek i ...
Gdy zimowy przyjdzie ch³ód mróz zamieni wodê w ...
Tam, gdzie pracuje, ksi¹¿ek jest bez liku,
Uk³ada je, wypo¿ycza, dba o czytelników
St¹d poci¹gi i autobusy odje¿d¿aj¹ w ró¿ne strony
Po deszczu na drodze powstaje, ma³a albo du¿a.
¯aby siê w niej k¹pi¹ po to jest ...
Co to za deska wisi na œcianie,
A na niej ksi¹¿ki maj¹ mieszkanie
Jest potrzebny ptakowi, by ziarenka dziobaæ,
By owady ³apaæ , ¿abê upolowaæ
Nie zapomnij o zwierzêtach, gdy zimowy przyjdzie ch³ód,
Bo gdy mróz zamrozi, a œnieg zawieje, to zwierzêta cierpi¹ ...
Gdyby nie skaka³a, to by nó¿ki nie z³ama³a
Ta niesforna .... Ma³a
Na „k” siê zaczyna ten tunel, co kret dr¹¿y pod ziemi¹,
A tak¿e miejsce, gdzie na przerwie spotykasz siê z koleg¹
Jak kot chodzi po dachu i nie czuje strachu.
Sadzami twarz umazana bo czyœci kominy od samego rana
Co to za przedmiot zêby ma lecz bez w¹tpienia,
Nie s³u¿¹ mu do gryzienia,
A do w³osów czesania i fryzury uk³adania
– (ropuchy).
– (sikawka).
– (perkozy).
– (b³awatki).
– (œlimaczki).
– (pokrzywa).
– (król).
– (króliczek).
– (ból).
– (g³ówka).
– (lód).
– (bibliotekarz).
– (dworzec).
– (ka³u¿a).
– (pó³ka).
– (dziób).
– (g³ód).
– (kózka).
– (korytarz).
– (kominiarz).
– (grzebieñ).
6. Krzy¿ówka
1. Znosi jajka
2. Jest w gitarze i w skrzypcach
3. S³u¿y do szycia
– 80 –
ÿþ
þ
þ
þ
þ
þ
þ
4. Wiruj¹ca zabawka
5. Przy dawnych studniach
6. Ma³y koñ
7. Kolorowa papuga
7. G³oœne czytanie
(na zmianê raz prowadz¹cy, raz wybrane dziecko)
– ksi¹¿ki Agnieszki Fraczek:
„Trzeszczki czyli Trzeszcz¹ce wierszyki”;
„Berek literek czyli Psoty od A do Z”;
„Wyliczanki bez trzymanki”;
„Wierszem po mapie”.
– Micha³ Pruski:
„Alfabet dla najm³odszych”.
– £ukasz Dêbski: „£amis³ówka”.
8. Kolorowy alfabet
Ka¿de dziecko otrzymuje jedn¹ literê alfabetu (18 liter w du¿ym formacie), któr¹ musi pokolorowaæ. Po wykonaniu tego zadania musz¹ ustawiæ w podwójnym szeregu tak, aby powsta³
napis: „£AMIG£ÓWKI JÊZYKOWE”
ZAKOÑCZENIE:
Podziêkowania dla uczestników zajêæ.
Rozdanie drobnych upominków (np.: zak³adek) dla najbardziej aktywnych dzieci.
Zaproszenie do korzystania z biblioteki.
Po¿egnanie.
– 81 –
Katarzyna Iwañska
Scenariusz imprezy
dla dzieci niepe³nosprawnych intelektualnie
pt. „Poznajemy historiê naszej stolicy – Warszawy”
Zajêcia zosta³y przeprowadzone z grup¹ uczniów z obni¿on¹ sprawnoœci¹ umys³ow¹
z kl.III z Zespo³u Szkó³ Ogólnokszta³c¹cych Specjalnych nr 14 w Kielcach. Scenariusz zosta³
dostosowany do umiejêtnoœci dzieci, a raczej ich braku np. niektóre jeszcze samodzielnie nie
potrafi³y pisaæ. Scenariusz konsultowany by³ z nauczycielem klasy. Uczestnicy œwietnie siê
bawili, chêtnie wykonywali samodzielnie ró¿ne zdania. Najwiêksz¹ atrakcj¹ by³o otrzymanie
i kasowanie prawdziwych biletów kolejowych!
Zajêcia polecam nie tylko grupom uczniów z dysfunkcjami umys³owymi, ale równie¿
dla klas „O” i I ze szko³y podstawowej.
Cele g³ówne:
– zapoznanie dzieci z bajkowym w¹tkiem powstania Warszawy,
– zainteresowanie uczniów legendami i podaniami,
– zadowolenie i przyjemnoœæ ze wspólnej zabawy.
Cele szczegó³owe:
Uczniowie zdobywaj¹ nastêpuj¹ca wiedzê:
– potrafi¹ pokazaæ na mapie Warszawê, Wis³ê, Morze Ba³tyckie i góry,
– uk³adaj¹ zdania z rozsypanki zdaniowej (du¿a litera – pocz¹tek zdania),
– wiedz¹ co to jest herb i god³o,
– poznaj¹ wygl¹d herbu i god³a Warszawy,
– rozwi¹zuj¹ krzy¿ówkê,
– wyklejaj¹ plastelin¹ postaæ Syreny.
Metody:
– s³owna: rozmowa, pogadanka,
– ogl¹dowa: pokaz, obserwacja,
– czynne: zadañ stawianych uczniom.
Œrodki dydaktyczne:
– mapa fizyczna Polski,
– krzy¿ówka,
– zdania z rozsypanki dla ka¿dego ucznia,
– 82 –
– herb Warszawy – Syrenka ,
– kartki,
– klej,
– kredki,
– bilety kolejowe,
– plastelina.
Przebieg zajêæ:
1. Powitanie uczestników.
2. Wrêczenie wszystkim dzieciom prawdziwych biletów kolejowych.
3. Zabawa ruchowa przy dŸwiêkach melodii: „Jedzie poci¹g z daleka ...”
Uczestnicy pokazuj¹ konduktorowi otrzymane bilety. Ten sprawdza je i „dziurkuje”. Dzieci
ustawiaj¹ siê jedno za drugim, k³ad¹c rêce na ramionach kolegi lub kole¿anki – tworz¹c
wagony poci¹gu. Wspólnie œpiewaj¹ piosenkê i poruszaj¹ siê w jej rytm. Nastêpnie zatrzymuj¹ siê przy tablicy z napisem WARSZAWA.
4. Rozmowa z uczestnikami na temat Warszawy – naszej stolicy.
Dzieci odpowiadaj¹ na pytania jakie miasto jest nasz¹ stolic¹, jaka jest najd³u¿sza rzeka Polski i wskazuj¹ na mapie. Nastêpnie otrzymujê przygotowane mapki z konturami Polski i otrzymuj¹ zadanie: przyklejenia napisów WARSZAWA oraz WIS£A w odpowiednie miejsca. Mog¹
równie¿ pokolorowaæ rzekê, góry, morze.
5. G³oœna lektura warszawskiej „Legendy o Warsie i Sawie” oraz „Legendy o Warszawskiej
Syrence”.
6. Wyjaœnienie pojêæ: herb, god³o.
7. Przedstawienie dzieciom herbu Warszawy i wspólne omówienie jego elementów w formie
pytañ.
– Co przedstawia herb Warszawy?
– Jakie przedmioty Syrenka trzyma w rêku?
Wyjaœnienie dzieciom, ¿e Syrenka ma broniæ Polaków przed wrogami. Jest ona symbolem
walki o wolnoϾ naszego kraju.
– Gdzie znajduje siê pomnik Syreny?
8. Praca samodzielna: uk³adanie zdañ z rozsypanki wyrazowej:
WARSZAWA TO STOLICA POLSKI
WARSZAWA LE¯Y NAD RZEK¥ WIS£¥
POMNIK SYRENY STOI NAD WIS£¥
Poniewa¿ to zadanie mog³o sprawiæ dzieciom pewn¹ trudnoœæ, wiêc najpierw przeczytaliœmy
g³oœno wszystkie zdania, a nastêpnie poprosiliœmy o próbê samodzielnego ich u³o¿enia.
9. Wspólne rozwi¹zywanie krzy¿ówki.
– 83 –
Na tablicy styropianowej przyczepiliœmy tylko numery hase³, które po kolei zosta³y odczytane. Dzieci mia³y za zadanie odgadn¹æ has³o oraz samodzielnie przyczepiæ je do tablicy przy
odpowiedniej cyfrze.
10. Praca plastyczna.
Wyklejanie plastelin¹ herbu Warszawy.
11. Samodzielne zawieszanie przez dzieci swoich prac na tablicy przy wejœciu do biblioteki.
12. Po¿egnanie.
Za³¹cznik:
Legenda o Warsie i Sawie
Dawno temu, kiedy nasz kraj pokrywa³a nieprzebyta puszcza, w samym jej sercu nad
Wis³¹ ¿y³ m³ody rybak o imieniu Wars. By³ cz³owiekiem pracowitym i pogodnym, tote¿ szczêœcie mu sprzyja³o. Sam wyciosa³ ³ódŸ, czêsto wyp³ywa³ na po³owy i nigdy nie wraca³ z pustymi rêkami. Szczególnie lubi³ nocne wyprawy, kiedy na rzece panowa³ niezm¹cony spokój
a œwiat spowija³a ksiê¿ycowa poœwiata.
Pewnego razu, kiedy ukryty w trzcinach zarzuci³ sieci i czeka³ na po³ów, zauwa¿y³
przeœliczn¹, d³ugow³os¹ dziewczynê, której cia³o od po³owy stanowi³ rybi ogon. Syrena nieœwiadoma tego, ¿e j¹ ktoœ podgl¹da, zaczê³a œpiewaæ. Na dŸwiêk jej g³osu rybak zakocha³ siê
od pierwszego wejrzenia. Od tego czasu co noc pragn¹³ j¹ zobaczyæ, wiêc chowa³ siê w szuwarach i napawa³ siê jej urod¹ i œpiewem. Wreszcie postanowi³ siê ujawniæ i wyznaæ jej
mi³oœæ. Okaza³o siê, ¿e rybak te¿ nie by³ obojêtny syrenie. Wars poprosi³ j¹ o rêkê, a ona
zgodzi³a siê i przybra³a imiê Sawa. Zgoda syreny na ma³¿eñstwo z cz³owiekiem sprawi³a, ¿e
rybi ogon zamieni³ siê w nogi.
Wkrótce w chacie nad rzek¹ odby³o siê huczne weselisko Warsa i Sawy, a oni ¿yli
d³ugo i szczêœliwie otoczeni szacunkiem ludzi. Po latach wokó³ ich domu powsta³a du¿a
osada rybacka, któr¹ na ich pami¹tkê nazwano Warszaw¹. Tak powsta³ zal¹¿ek naszej stolicy.
Legenda o Syrence Warszawskiej
Dawno, dawno temu przyp³ynê³y z Atlantyku na Ba³tyk dwie siostry – syreny; piêkne
kobiety z rybimi ogonami, zamieszkuj¹ce w g³êbinach mórz. Jedna z nich upodoba³a sobie
ska³y w cieœninach duñskich i do tej pory mo¿emy j¹ zobaczyæ siedz¹c¹ na skale u wejœcia do
portu w Kopenhadze. Druga dop³ynê³a a¿ do wielkiego nadmorskiego portu Gdañsk, a potem
Wis³¹ pop³ynê³a w górê jej biegu. Podobno w³aœnie u podnó¿a dzisiejszego Starego Miasta
wysz³a z wody na piaszczysty brzeg, aby odpocz¹æ, a ¿e miejsce spodoba³o siê jej, postanowi³a tu zostaæ. Rych³o rybacy zauwa¿yli, ¿e ktoœ podczas ich po³owu wzburza fale Wis³y,
pl¹cze sieci i wypuszcza ryby z wiêcierzy. Poniewa¿ jednak syrena oczarowywa³a ich swym
piêknym œpiewem, nic jej nie zrobili. Pewnego razu bogaty kupiec zobaczy³ syrenê i us³ysza³
jej piêkny œpiew. Szybko przeliczy³, ile zarobi, je¿eli uwiêzi syrenê i bêdzie j¹ pokazywaæ na
jarmarkach. Podstêpem uj¹³ syrenê i uwiêzi³ j¹ w drewnianej szopie, bez dostêpu do wody.
– 84 –
Skargi syreny us³ysza³ m³ody parobek, syn rybaka i z pomoc¹ przyjació³ w nocy uwolni³
j¹.Syrena z wdziêcznoœci za to, ¿e mieszkañcy stanêli w jej obronie obieca³a im, ¿e w razie
potrzeby oni te¿ mog¹ liczyæ na jej pomoc. I dlatego Warszawska Syrena jest uzbrojona – ma
miecz i tarczê dla obrony naszego miasta.
Has³a do krzy¿ówki:
1. Najwiêksza rzeka Polski, przep³ywa przez Warszawê. WIS£A
2. W herbie Warszawy. SYRENKA
3. Imiê rybaka, który poœlubi³ Syrenkê. WARS
4. Imiê Syreny. SAWA
5. Jak nazywaj¹ siê szuwary w których ukrywa³ siê Wars s³uchaj¹c œpiewu Syrenki? TRZCINA
6. Podaj nazwê przedmiotu trzymanego przez Sawê? TARCZA
7. Jaka uroczystoœæ odby³a siê w chacie nad rzek¹? WESELE
8. Jak nazywa siê nasze morze? BA£TYK
Has³o: Warszawa
– 85 –
– 86 –
SYLWETKI. NASI CZYTELNICY
Beata Goc
Wspomnienie o Janie Gocu
Jan Goc nale¿a³ do pokolenia czytaj¹cych. Ksi¹¿ki towarzyszy³y Mu zawsze. Odk¹d
pamiêtam czyta³ bardzo czêsto. Na Jego pó³ce sta³a „Trylogia”, z której to „Potop” by³ najczêœciej cytowanym dzie³em. Nieobca Mu by³a poezja, szczególnie K. I. Ga³czyñskiego. Z luboœci¹ i ze smakiem cytowa³ S. J. Leca czy „S³ówka” Boya.
Swoim córkom wieczorami opowiada³ bajki. By³y one niezwyk³e bo tworzone na poczekaniu, a w dodatku wszystkie rymowa³y siê!
Lubi³ dobre krymina³y. Do nich zalicza³ Agathê Christie, nie pogardzi³ te¿ komisarzem Maigret G. Simenon. Ksi¹¿kê, któr¹ dziêki Tacie odkry³am by³a autorstwa, nieco zapomnianego Stanis³awa Broszkiewicza „Taniec kogutów”, czyli jak ¿o³nierze polscy i szkoccy
siê zaprzyjaŸniali.
Obok Sienkiewicza na pó³ce sta³y ksi¹¿ki Stanis³awa Lema, zachwyca³ siê jego jêzykiem, postaciami i wnioskami filozoficznymi. Z zainteresowaniem przeczyta³ wywiady z ksi¹¿ki „Œwiat na krawêdzi” i „Okamgnienie”, w których to podziwia³ niezwyk³¹ umiejêtnoœæ t³umaczenia œwiata.
Zachwyca³ Go M. Wañkowicz, zw³aszcza jego lekkie pióro i znajomoœæ warsztatu.
Ceni³ I. Babla, a tak¿e R. Kapuœciñskiego.
Lubi³ Hrabala i w ogóle literaturê czesk¹. Z autorem „Auteczka” ³¹czy³a Go sympatia
do kotów, które towarzyszy³y Mu przez ca³e ¿ycie.
Z ostatnio czytanych przez Niego ksi¹¿ek pamiêtam „Gotland” Mariusza Szczyg³a
i „A mia³am byæ aktork¹” Janiny Paradowskiej, któr¹ ceni³ za sztukê prowadzenia rozmowy.
Wspólnie z ca³¹ rodzin¹ darzyliœmy sympati¹ Daniela Passenta, zarówno jego ksi¹¿ki,
jak i felietony w „Polityce”, a tak¿e najœwie¿sz¹ aktywnoœæ blogow¹.
Niestety na kolejne spotkanie z Passentem posz³am ju¿ sama ...
Oprócz tego, ¿e kupowa³ ksi¹¿ki, by³ sta³ym i aktywnym czytelnikiem biblioteki.
– 87 –
Czytelnikom zostawi³, przygotowan¹ wespó³ z Janem ¯urowskim opowieœæ o starych
i nowych Kielcach – film zmontowany ze starych kronik filmowych, bêd¹cych w zbiorach
Biblioteki i wspó³czesnych ujêæ miasta. Bêdzie przypomina³ kolejnym pokoleniom Kielczan,
jak zmienia³ siê ich gród.
– 88 –
Z PODRÓ¯Y
Barbara Z¹bek
Turcja – Biblioteka w Pergamonie i nie tylko
TURCJA – od zarania dziejów stanowi³a pomost miêdzy cywilizacjami Europy i Azji.
Dla Greków i Rzymian ziemie te by³y spichlerzem, jak i bastionem zapewniaj¹cym obronê
przed wrogami ze wschodu. Tu pod ich wp³ywem rozwinê³a siê kultura helleñsko-rzymska.
W ci¹gu nastêpnego tysi¹clecia ziemia ta sta³a siê oœrodkiem cesarstwa bizantyjskiego, a jego
stolica, Konstantynopol, rozwinê³a siê w najwiêksze i najpiêkniejsze miasto ówczesnego œwiata.
Tutaj zaczê³o siê rozwijaæ wczesne chrzeœcijañstwo, wyparte póŸniej przez Islam zaszczepiony w XII wieku przez Arabów, a póŸniej narzucony przez Turków seld¿uckich i osmañskich. Obecnie Turcja s³ynie z wielu zabytków klasy œwiatowej jak i z niepowtarzalnego
lokalnego klimatu. Turcja przyci¹ga swoj¹ ró¿norodnoœci¹ zabytków: od staro¿ytnych ruin,
poprzez biblijne miasta wykute w ska³ach, a¿ po wspania³e meczety i pa³ace su³tañskie.
Turcja oferuje równie¿ mi³oœnikom antyku i historii biblijnych, staro¿ytne miasta Bliskiego Wschodu takie jak Efez, Pergamon, czy uwiecznion¹ przez Homera Trojê, a tak¿e
miasta na szlaku siedmiu koœcio³ów Apokalipsy miêdzy innymi Mirê i Patarê, które s¹ zwi¹zane z postaci¹ œw. Miko³aja. Zwiedzaj¹c ruiny antycznych miast, na szczególn¹ uwagê zas³uguj¹ dwie staro¿ytne biblioteki - Biblioteka Pergameñska i Biblioteka Celsusa w Efezie.
BIBLIOTEKÊ W PERGAMONIE najprawdopodobniej zapocz¹tkowa³ ju¿ w drugiej
po³owie III wieku p.n.e. Attalos I(241-197r.p.n.e.), który gromadzi³ na swym dworze uczonych i artystów. Za³o¿y³ bibliotekê jako naturalne zaplecze dla uczonych. Syn jego i nastêpca
Eumenes II(197-159 p.n.e.), zbudowa³ na zamku pergameñskim wspania³y gmach Biblioteki,
którego szcz¹tki ods³oni³y wykopaliska zainicjowane w roku 1878. Uk³ad jej by³ typowy dla
staro¿ytnoœci. Do budynku wchodzi³o siê licznymi drzwiami z kolumnowego portyku, który
od pó³nocy zamyka³ œwiêty okr¹g bogini. Biblioteka zajmowa³a cztery pomieszczenia. Najprawdopodobniej izba wschodnia-najwiêksza by³a rodzajem sali reprezentacyjnej, gdzie odbywa³y siê przyjêcia i posiedzenia naukowe pracowników. Trzy nieco mniejsze izby s³u¿y³y
zapewne jako magazyny na woluminy, w których umieszczono drewniane rega³y do przechowywania zwojów. St¹d by³y one wydawane czytelnikom, którzy ze zwojami w rêku mogli
– 89 –
udaæ siê do przylegaj¹cego od po³udnia portyku, gdzie na œwie¿ym powietrzu zag³êbiali siê
w lekturze. Pergamon posiada³ te¿ bez w¹tpienia w³asne skryptoria, w których przepisywano
nabyte albo wypo¿yczone teksty. Pergamon sta³ siê powa¿nym oœrodkiem naukowym, który
œwiadomie konkurowa³ z aleksandryjskim. Dziêki temu biblioteka do czasów Cezara posiada³a w swoich magazynach oko³o 200 tysiêcy woluminów, tyle w³aœnie zabra³ z niej Antoniusz i ofiarowa³ Kleopatrze jako rekompensatê za zniszczenie Biblioteki Aleksandryjskiej
(w 47 roku p.n.e. oblê¿enie miasta przez wojska rzymskie). Biblioteka Pergameñska jak podaj¹ Ÿród³a istnia³a jeszcze w II wieku n.e. Nale¿y wspomnieæ, ¿e w Pergamonie powsta³y
pierwsze traktaty o zbieraniu ksi¹¿ek i organizacji bibliotek spisane przez gramatyka Artemona z Kassandrei (¿y³ w I w.p.n.e.). Sam fakt ich powstania œwiadczy o wysokim poziomie
ówczesnego bibliotekarstwa. Pracê tego uczonego kontynuowa³ w pierwszych wiekach n.e.
Herennios z Bizancjum, który poœwiêci³ temu, a¿ 12 ksi¹g oraz Telefos z Pergamonu.
Najwiêksze wra¿enie wywiera BIBLIOTEKA CESLSUSA w Efezie zbudowana w II
wieku p.n.e. , która w swoim czasie by³a jedn¹ z najwiêkszych w œwiecie antycznym. Dwu-
Turcja. Biblioteka Celsusa w Efezie, 2011 rok
piêtrowa fasada biblioteki zosta³a zrekonstruowana przez archeologów. Jest ozdobiona pos¹gami czterech cnót: m¹droœci (Sophia), charakteru (Arete), myœli (Ennoia) oraz wiedzy(Episteme). Bibliotekê ufundowa³ konsul Tiberius Iulius Aquila ku czci prokonsula prowincji,
a jednoczeœnie w³asnego ojca- Tiberiusa Iuliusa Celsusa. W czasach antycznych biblioteka
mieœci³a oko³o 12 tysiêcy zwojów, umieszczonych w niszach œciennych. Zwoje by³y chronione przed wilgoci¹ i zmianami temperatury poprzez system podwójnych œcian, pomiêdzy którymi znajdowa³ siê jeden metr odstêpu , zapewniaj¹cy bibliotece warstwê izolacyjn¹. Biblioteka Celsusa jest jedn¹ z najlepiej zachowanych bibliotek staro¿ytnych.
– 90 –
We wspania³ych meczety i pa³acach su³tanów, istnia³y równie¿ biblioteki. Nad bram¹
biblioteki za³o¿onej w Konstantynopolu przez su³tana Muhammada II Zdobywcê, a zniszczonej przez trzêsienie ziemi i odbudowanej przez Mustafê III w 1771 r. by³ umieszczony napis:
„POSZUKIWANIE WIEDZY JEST OBOWI¥ZKIEM KA¯DEGO MUZU£MANINA”.
Dziêki temu, ¿e nakazy islamu sprzyja³y rozkwitowi nauki, biblioteki z czasem zaczêto organizowaæ przy meczetach. Pierwszymi oœrodkami naukowymi w œwiecie muzu³mañskim by³y
meczety, które w pewnym sensie pe³ni³y rolê szkó³ lub nawet uniwersytetów. Uczono w nich
religii, filologii jêzyka arabskiego, prawa ,filozofii i innych nauk przyjêtych ze œwiata antycznego. Dostêp mieli wszyscy pragn¹cy zdobywaæ wiedzê. Oczywiste jest, ¿e przy meczetach
zaczêto z czasem gromadziæ ksi¹¿ki (rêkopisy). Pocz¹tkowo by³y to przede wszystkim dzie³a
zwi¹zane z religi¹ i prawem religijnym. Przez wiele lat zgromadzono w nich setki cennych
rêkopisów. By³y to najczêœciej ró¿nego typu legaty pobo¿nych mi³oœników ksi¹¿ki, którzy
swoje ksiêgozbiory przekazywali meczetom. Nie szczêdzili oni tak¿e funduszy na nowe dzie³a.
Do meczetów, które odegra³y rolê w rozwoju nauki i kultury muzu³mañskiej nale¿¹
m.in. nastêpuj¹ce œwi¹tynie:
MECZET FATIH – pierwszy du¿y, su³tañski meczet, wybudowany na miejscu wa¿nego bizantyjskiego Koœcio³a œwiêtych Aposto³ów, który po podboju miasta s³u¿y³ jako katedra
Prawos³awnego Patriarchy Konstantynopola. Do czasu powstania Meczetu Sulejmana by³ to
najwiêkszy meczet miasta. Kompleks Fatih jest uwa¿any za pierwszy uniwersytet postawiony
przez su³tanów w Stambule. Obejmuje on liczne medresy, biblioteki.
MECZET SULEJMANA – zbudowany w latach 1550-1557. Budow¹ tego meczetu
dowodzi³ wybitny budowniczy epoki osmañskiej – Sinan. Meczet spoczywa na trzecim z siedmiu stambulskich wzgórz.
MECZET SULTAN EYUP – jedno z najwa¿niejszych miejsc w Stambule dla muzu³manów. Naprzeciwko meczetu znajduje siê mauzoleum w którym pochowano przyjaciela
Mahometa – Eyupa el Ensari. Gdy Turcy oblegali Konstantynopol w 1453 roku odnaleziono
jego grób.
MECZET (ULU CAMI) – w Erzurum wybudowany w XII wieku wraz z Cifte Minareli Medrese, czyli szko³¹ teologiczn¹ . Przez kilka lat szko³a by³a wa¿nym oœrodkiem naukowym i religijnym. Dlatego miasto przez wieki uchodzi³o za bastion islamu. Spuœcizn¹ tych
czasów jest obecny konserwatyzm mieszkañców. Na ulicach wiêkszoœæ kobiet ma chusty,
niektóre ubrane s¹ w zakrywaj¹ce ca³e cia³o czarne burki.
MECZET w URFIE – miasta proroków i celów pielgrzymek, którego historia siêga
3500 lat wstecz. Wed³ug tradycji urodzi³ siê tu prorok Abraham i mieszka³ przez pewien czas
biblijny Hiob. W pobli¿u jaskini Abrahama, gdzie prawdopodobnie prorok przyszed³ na œwiat,
wybudowano piêkny kompleks œwi¹tynny z medres¹ i meczetem.
– 91 –
Biblioteki muzu³mañskie odegra³y bardzo du¿¹ rolê w rozwoju madras – by³y to zupe³nie samodzielne zak³ady naukowe, maj¹ce w³asn¹ organizacjê i cele. Rozwój ich datuje
siê ju¿ na prze³om XI i XII wieku. Tego typu szko³y wyposa¿one by³y w bogate biblioteki
posiadaj¹ce wszystkie potrzebne do nauki dzie³a.
Poza tym w³adcy posiadali ogromne ksiêgozbiory, które udostêpniali poddanym. Do
najwiêkszych bibliotek tego typu nale¿y BIBLIOTEKA AHMEDA III – znajduj¹ca sie poœrodku Trzeciego dziedziñca Pa³acu Topkapi. Bibliotekê zbudowano w 1719 roku z bia³ego
marmuru z portykiem. Œciany wnêtrza s¹ zdobione wspania³ymi kafelkami fajansowymi.
W bibliotece przechowywany jest ksiêgozbiór licz¹cy 6 tysiêcy woluminów i cenna kolekcja
prastarych rêkopisów.
Biblioteki muzu³mañskie posiada³y specjalne pomieszczenia w których ksi¹¿ki u³o¿one by³y wed³ug dzia³ów. Tomy nie by³y uk³adane pionowo na pó³kach lecz w szafach jedna na
drugiej. Rêkopisy odpowiednio poklasyfikowane wed³ug dzia³ów ustawiano w odpowiednim
porz¹dku, zale¿nie od godnoœci nauki. Egzemplarze Koranu zawsze zajmowa³y honorowe
miejsce. Biblioteki by³y otwarte i dostêpne dla ka¿dego bezp³atnie.
– 92 –
Pracownicy Miejskiej Biblioteki Publicznej w Kielcach, sierpieñ 2012 r.
MIEJSKA BIBLIOTEKA PUBLICZNA W KIELCACH
25-406 Kielce, ul. M.Konopnickiej 5
41 362 70 13; 041 368 54 09
fax 041 362 61 15
e-mail: [email protected]
www.mbp.kielce.pl
DYREKTOR
Andrzej Maækowski
41 362 70 13
[email protected]
ZASTÊPCA DYREKTORA
Bo¿ena Iwan, starszy kustosz
41 368 54 09
[email protected]
G£ÓWNY KSIÊGOWY
Urszula Sochanek
41 362 70 13
[email protected]
DZIA£ GROMADZENIA, OPRACOWANIA I UDOSTÊPNIANIA ZBIORÓW
41 368 54 09
kierownik Anna Szalkowska, kustosz
[email protected]
Joanna Binkowska-S³oñ, kustosz, specjalista ds. gromadzenia i opracowania zbiorów
[email protected]
Barbara Nawierska, starszy bibliotekarz, specjalista ds. udostêpniania zbiorów
[email protected]
DZIA£ INFORMATYZACJI I AUTOMATYZACJI
41 368 54 09
kierownik Marek Maksymiuk
[email protected]
Artur Piwko, specjalista ds. informatyzacji i automatyzacji
[email protected]
Renata Sztandera, kustosz, specjalista ds. informatyzacji i automatyzacji
[email protected]
Katarzyna Zarêba-Kowalczyk, starszy kustosz , specjalista ds. rozwoju systemu bibliotecznego
[email protected]
– 93 –
DZIA£ KSIÊGOWOŒCI
41 362 70 13
Iwona Rami¹czek, g³ówny specjalista ds. ksiêgowo-p³acowych
Aneta Adamiec, ksiêgowa
DZIA£ ADMINISTRACJI
41 362 70 13
kierownik Józef Andrzej Sobczyk
[email protected]
Anna Lasa, specjalista ds. kadr i administracji
[email protected]
Andrzej Mazurczak, starszy mistrz konserwator
Pracownicy techniczni:
Teresa Bednarska
Gra¿yna Cudzik
Krystyna Kot
Urszula Kowalczyk
Bo¿ena Malaga
Joanna Pawelec
Mieczys³awa Róg
Ma³gorzata Sitek
Zofia Toporek
Edyta Trzebiñska
Marianna Trzebiñska
FILIA NR 1
25-021 Kielce, ul. Karczówkowska 20 (os. Jagielloñskie); 41 345 59 73
[email protected]
kierownik Bo¿ena Naporowska, kustosz
El¿bieta Marciszewska, starszy kustosz
Bo¿ena Ptak, starszy bibliotekarz
FILIA NR 2
25-750 Kielce, ul. Krzemionkowa 1 (os. Podkarczówka); 41 345 26 38
[email protected]
kierownik Alicja Kosmala, starszy kustosz
Ewelina Iwan, bibliotekarz
Monika Kuzia, kustosz
FILIA NR 3
25-606 Kielce, ul. Jagielloñska 36 (os. Czarnów); 41 345 23 01
[email protected]
kierownik Barbara Moæko, starszy kustosz
Bo¿ena Gorajska, starszy bibliotekarz
Anna Kopczyñska, starszy bibliotekarz
– 94 –
FILIA NR 4
24-322 Kielce, ul. Romualda 3 (centrum); 41 344 33 14
[email protected]
p.o. kierownika Dorota Wawrynowicz, starszy bibliotekarz
Jesieni¹ 2012 roku biblioteka zostanie przeniesiona do wyremontowanego budynku
Zespo³u Szkó³ Ogólnokszta³c¹cych nr 28 przy ul. Górniczej 64 (Herby).
FILIA NR 5
25-547 Kielce, ul. Warszawska 147 (os. Uroczysko); 41 331 22 78
[email protected]
kierownik Agata Zaj¹c, kustosz
Dorota Biskupska, kustosz
Edyta Figarska, kustosz
Beata Goc, bibliotekarz
Justyna Stefañska, starszy bibliotekarz
Ma³gorzata Szydziak, starszy bibliotekarz
FILIA NR 6
25-255 Kielce, ul. Wikaryjska 2 (Domaszowice)
[email protected]
kierownik Krystyna Lewandowska, starszy bibliotekarz
FILIA NR 7
25-512 Kielce, ul. Warszawska 9/11 (centrum); 41 344 32 95
[email protected]
kierownik Dorota Adamus, kustosz
Beata Chrzêszczyk, starszy bibliotekarz
Robert Ciu³ek, starszy bibliotekarz
Aneta Rakowska, kustosz
FILIA NR 8
25-150 Kielce, os. Barwinek 31; 41 361 47 26
[email protected]
kierownik Barbara Z¹bek, starszy kustosz
Jadwiga Kieœ-Kozak, kustosz
Edyta Pedrycz, kustosz
FILIA NR 9
25-525 Kielce, ul. Okrzei 9 (centrum); 41 343 16 10
[email protected]
kierownik Renata Kajdan, kustosz
Jolanta Grudzieñ, starszy kustosz
Agnieszka £askawska, starszy bibliotekarz
– 95 –
FILIA NR 10
25-406 Kielce, ul. M.Konopnickiej 5 (os.Bocianek); 41 331 66 46
[email protected]
kierownik Mariola Kamyk, kustosz
Iwona £ysek-Sobiesiñska, kustosz
Iwona Majewska, kustosz
Aldona Zieliñska, kustosz
FILIA NR 11
25-432 Kielce, ul. J.Nowaka-Jeziorañskiego 53 (os. Œwiêtokrzyskie); 41 331 83 46
[email protected]
kierownik Beata Kamiñska, starszy kustosz
Bo¿ena Mazurczak, starszy bibliotekarz
Ewa Sobczyñska-Niebudek, kustosz
El¿bieta Szczygie³, kustosz
FILIA NR 12
25-358 Kielce, ul. Zagórska 60 (os. XXV-lecia); 41 344 36 71
[email protected]
kierownik Edyta Bafia, kustosz
Dorota Chudziñska, starszy bibliotekarz
El¿bieta Kubicka, starszy kustosz
Iwona Ozga, bibliotekarz
Barbara Tomaszewska, starszy bibliotekarz
FILIA NR 13
25-628 Kielce, ul. Naruszewicza 25 (os. Pod Dalni¹); 41 335 88 21
[email protected]
kierownik Ma³gorzata Wachla, starszy kustosz
Katarzyna Iwañska, kustosz
Krzysztof Ma³ys, starszy bibliotekarz
– 96 –