GIS w s³u¿bie œwiatu

MAGAZYN U¯YTKOWNIKÓW OPROGRAMOWANIA ESRI
GIS w s³u¿bie œwiatu
Tradycyjnie ju¿ w pierwszych tygodniach lipca Centrum Konferencyjne w San Diego (Kalifornia, USA) goœci³o uczestników
Miêdzynarodowej Konferencji U¿ytkowników Oprogramowania ESRI. W 23. edycji imprezy udzia³ wziê³o ponad 11 000 osób
ze 138 krajów. Otwieraj¹c konferencjê, za³o¿yciel firmy Jack
Dangermond przekonywa³ o roli, jak¹ odgrywa GIS w tworzeniu lepszych warunków ¿ycia globalnej spo³ecznoœci.
daniem Jacka Dangermonda GIS s³u¿y œwiatu, ³¹cz¹c
elementy istotne dla zarz¹dzania
i zapewnienia przysz³oœci Ziemi
Z
Dodatek redaguje
www.esripolska.com.pl
Firma istnieje na rynku od
1995 roku. Jest wy³¹cznym
dystrybutorem produktów
amerykañskiej firmy ESRI,
Inc. z Redlands (Kalifornia)
– œwiatowego lidera w technologii GIS. Œwiadczy us³ugi
w dziedzinie: ■ analizy potrzeb u¿ytkownika dotycz¹cych zakresu funkcjonalnego i informacyjnego tworzonych systemów GIS, ■ doradztwa w zakresie wykorzystania systemów GIS w ró¿nych dziedzinach zastosowañ, ■ dystrybucji i serwisu
oprogramowania GIS firmy
ESRI, Inc., ■ prowadzenia
specjalistycznych szkoleñ
w zakresie tworzenia i wykorzystywania systemów GIS
zgodnie z wymaganiami
klienta.
ESRI Polska Sp. z o.o.
02-595 Warszawa
ul. Pu³awska 107
tel. (0 22) 326-73-00
faks (0 22) 326-73-01
[email protected]
i jej mieszkañcom. Przysz³oœæ
technologii GIS to scentralizowany geoserwer – odpowiedzialny zarówno za dystrybucjê danych, jak i ich przetwarzanie
oraz udostêpnianie klientom
w formie us³ug. W tym te¿ kierunku przebiega ewolucja oprogramowania ArcGIS. Firma dok³ada wszelkich starañ, aby dotychczasowe doœwiadczenie
u¿ytkowników u³atwia³o efektywne wykorzystanie najnowszych wersji oprogramowania.
Na potwierdzenie tych tez przedstawi³ przyk³ady zastosowañ
technologii nades³ane przez u¿ytkowników z ca³ego œwiata. Ceremonia otwarcia zakoñczy³a siê
prezentacj¹ osób i instytucji nagrodzonych za udzia³ w tworzeniu globalnej spo³ecznoœci GIS,
wœród których znalaz³o siê równie¿ Biuro Rozwoju Wroc³awia.
odczas 5 dni konferencji liczne prezentacje i sesje warsztatowe przedstawia³y historiê linii produktów ArcGIS, osi¹gniêcia oraz nowe tematy, nad którymi wci¹¿ trwaj¹ prace badawcze
i rozwojowe. Sesje te dotyczy³y
zarówno obecnie dostêpnej wersji 8.3, jak i oczekiwanej – 9.0.
Najwa¿niejsze cechy ArcGIS 9.0
to przede wszystkim pe³na migracja funkcji ArcInfo Workstation na platformê ArcGIS Desktop, zintegrowane œrodowisko
geoprzetwarzania oraz oprogramowanie ArcGlobe s³u¿¹ce do zaawansowanej wizualizacji trójwymiarowej – od poziomu lokalne-
P
go do skali globalnej. W wersji
9.1 zapowiadana jest tak¿e obs³uga replikacji baz danych.
aprezentowane zosta³y tak¿e dwa najnowsze produkty
firmy opracowane z myœl¹ o programistach i integratorach systemów
informatycznych –
ArcGIS Server
oraz ArcGIS Engine.
ArcGIS Server jest
pierwszym rozwi¹zaniem, które pozwala na pe³ne
wdro¿enie mo¿liwoœci GIS po stronie
serwera. Jest to dope³nienie tradycyjnego oprogramowania desktopowego
i œrodowiska klient-serwer, jak
równie¿ rozwi¹zañ s³u¿¹cych do
publikowania map w internecie.
ESRI spodziewa siê, ¿e produkt
ten wesprze zarz¹dzanie danymi
i scentralizuje procesy geoprzetwarzania dla wdro¿eñ GIS w du¿ych organizacjach i przedsiêbiorstwach.
Z kolei ArcGIS Engine ma umo¿liwiæ programistom wykorzystanie i wdro¿enie technologii
ArcObjects. Produkt mo¿e byæ wykorzystywany w czterech œrodowiskach programistycznych: C++,
COM, Java, .NET i wdra¿any na
wielu platformach (Windows,
UNIX, Linux). ArcGIS Engine ma
wspomóc programistów w tworzeniu wyspecjalizowanych aplikacji.
Z
onferencja, obok omówienia kierunków rozwoju
technologii GIS firmy ESRI, sta³a siê tak¿e forum wymiany myœli
i doœwiadczeñ zwi¹zanych
z wdro¿eniami systemów i aplikacji GIS. Wyg³oszono ponad
1000 referatów, odby³y siê spotkania u¿ytkowników bran¿owych, a tak¿e grup regionalnych.
K
SIERPIEÑ 2003
Œrodowisko u¿ytkowników GIS
œwiadomie tworzy kulturê i standardy wspó³u¿ytkowania informacji oraz promuje GIS do funkcji spo³ecznej infrastruktury informacyjnej. Rozwój aplikacji
GIS obejmuje swym zasiêgiem
coraz szersze krêgi. Szacuje siê,
¿e w nadchodz¹cych latach najszybciej pojawi¹ siê aplikacje
wspomagaj¹ce ochronê zdrowia,
nauki o Ziemi i biologiê, ekologiê i ochronê œrodowiska, leœnictwo i rolnictwo oraz
u¿ytkowanie gruntów. Nie zabraknie tak¿e rozwi¹zañ dedykowanych
bran¿om in¿ynierskim zwi¹zanym z przemys³em wydobywczym, zarz¹dzaniem infrastruktur¹ sieciow¹, planowaniem i zarz¹dzaniem sieci¹ komunikacyjn¹.
Wszystkim tym dzia³aniom towarzyszy rosn¹ce wsparcie edukacyjne – nowe programy na wszystkich etapach kszta³cenia i u³atwiony dostêp instytucji edukacyjnych
do produktów firmy ESRI.
ieloletnia polityka firmy,
która zak³ada prace badawcze nad rozwojem technologii i tworzeniem platformy oprogramowania GIS umo¿liwiaj¹cego dopasowanie do potrzeb poszczególnych grup u¿ytkowników, a przy tym zgodnego z najnowszymi standardami IT, zaowocowa³a szerok¹ wspó³prac¹
partnersk¹ z firmami specjalizuj¹cymi siê w poszczególnych
dziedzinach. Dziœ mo¿na to przeliczyæ na 440 000 oficjalnych
przedstawicieli firmy, ponad
1 260 000 stanowisk oprogramowania na ca³ym œwiecie i oko³o
35% udzia³u w œwiatowym rynku technologii GIS/IT.
W
Grzegorz Głowacki
Katarzyna Sosnowska
ESRI Polska
35
MAGAZYN GEOINFORMACYJNY nr 8 (99) SIERPIEÑ 2003
SOFTWARE NEWS
WYDARZENIA
18. Europejska Konferencja U¿ytkowników Oprogramowania
ESRI odbêdzie siê w dniach
8-10 paŸdziernika 2003 roku w Innsbrucku. Gospodarzem bêdzie firma SYNERGIS – dystrybutor oprogramowania ESRI w Austrii.
Informacje: http://www.esri2003.info/eng/frameset.html.
1. Europejska Konferencja U¿ytkowników Edukacyjnych Oprogramowania ESRI odbêdzie siê w tym roku po raz
pierwszy, równolegle z Europejsk¹ Konferencj¹ U¿ytkowników Oprogramowania
ESRI, w dniach 10-11 paŸdziernika 2003 w Innsbrucku w Austrii, w Centrum
Kongresowym oraz na tamtejszym Uniwersytecie. Jej
tematem przewodnim bêdzie szkolenie i edukacja
w zakresie GIS w Europie.
W czasie sesji plenarnych
przewidywany jest wyk³ad
Jacka Dangermonda poœwiêcony edukacji.
Obok sesji tematycznych,
dotycz¹cych m.in. nauczania GIS w szko³ach wy¿szych, œrednich i podstawowych czy szkolenia nauczycieli i trenerów GIS, w laboratoriach komputerowych
Uniwersytetu w Innsbrucku
odbêd¹ siê warsztaty i seminaria. Organizatorzy
oczekuj¹ zg³oszeñ prelegentów z krajów europejskich, szczególnie z Europy Wschodniej.
Informacje, a tak¿e zg³oszenia uczestnictwa na stronie:
http://www.esri2003.info/
eng/frameset.html.
Dzieñ GIS (19 listopada 2003) obchodzony w trakcie Tygodnia Geografii poœwiêcony jest technologii GIS i mo¿liwoœciom
jej wykorzystania w codziennym ¿yciu. G³ównymi organizatorami i sponsorami imprezy s¹ National Geographic Society oraz ESRI.
ESRI Polska czeka na zg³oszenia organizatorów w kraju.
■
36
MAGAZYN GEOINFORMACYJNY nr 8 (99) SIERPIEÑ 2003
Leœny GIS wspomagany
przez technologiê ESRI
Mapnik
Opracowana w 1998 roku przez firmê TAXUS SI przegl¹darka leœnych map numerycznych – Mapnik – umo¿liwia leœnikom ³atwe wydobywanie informacji z bazy danych SILP (Systemu Informatycznego Lasów Pañstwowych) i prezentowanie
ich w postaci map tematycznych. Dziêki temu szybko zyska³a
sobie popularnoœæ i sta³a siê nieodzownym elementem systemu
informacji przestrzennej nadleœnictwa. Program napisano w jêzyku Visual Basic z wykorzystaniem komponentu MapObjects
firmy ESRI.
1
asy pokrywaj¹ blisko jedn¹
trzeci¹ obszaru Polski,
a 80% tej powierzchni administruj¹ Lasy Pañstwowe. Sprawne zarz¹dzanie tak ogromnym zasobem
wymaga ³¹cznego przetwarzania
wielu informacji przyrodniczych
i ekonomicznych. W latach 90.
dla usprawnienia archiwizacji,
tworzenia raportów, analiz i planowania w obrêbie nadleœnictwa
we wszystkich jednostkach na terenie kraju wprowadzono jednolity system bazy danych SILP.
Po³¹czono w nim w spójn¹ ca³oœæ
systemy kadr, ksiêgowoœci, gospodarki towarowej (sprzeda¿y
drewna) i ewidencji z ogromnym
zasobem informacji przyrodniczych i systemem planowania
oraz rejestracji zabiegów hodowlanych. Ca³oœæ systemu oparto
na bazie danych INFORMIX 5
(ponad czterysta tabel) i serwerach HP. Znaczna czêœæ informacji dotyczy obiektów przestrzennych, takich jak warstwy roœlinnoœci i gatunki wchodz¹ce w ich
sk³ad.
W nied³ugim czasie po wprowadzeniu systemu dostrze¿ono koniecznoœæ przestrzennego prezentowania i analizowania danych na
mapach numerycznych (terminale znakowe wspó³pracuj¹ce z baz¹ SILP nie umo¿liwiaj¹ wyœwietlania map numerycznych). Z tego powodu warstwy tych map
(g³ównie w formacie ESRI Shape) oraz oprogramowanie s³u¿¹ce do pracy z nimi umieszczono
na komputerach PC po³¹czonych
L
2
z baz¹ SILP. Aplikacja Mapnik
(aktualnie wspólne przedsiêwziêcie TAXUS SI i Biura Urz¹dzania Lasu i Geodezji Leœnej) mo¿e
pracowaæ na kopii bazy danych
SILP w formacie MS Access.
Dziêki temu z zasobów mo¿na korzystaæ tak¿e poza siedzib¹ nadleœnictwa. Sugestie u¿ytkowników sprawi³y, ¿e z czasem
Mapnik przybra³ sw¹ aktualn¹ postaæ, na któr¹ sk³adaj¹ siê:
■ Podstawowy zestaw narzêdzi
umo¿liwiaj¹cych pracê z warstwami mapy numerycznej (dodawanie, usuwanie, przesuwanie,
zmiana skali i pomiary d³ugoœci,
powierzchni oraz automatyczne
tworzenie podstawowych map
w formie zbli¿onej do wczeœniej
u¿ywanych map papierowych, do
których przywyk³a wiêkszoœæ leœników) – rys. 1.
■ Rozbudowany modu³
konfiguracyjny zawieraj¹cy informacje o strukturze bazy danych SILP
umo¿liwiaj¹cy np. dostosowywanie przegl¹darki
do zmian zachodz¹cych
w kolejnych wersjach bazy bez koniecznoœci modyfikacji kodu programu.
Taka otwarta struktura
umo¿liwia te¿ stosowanie Mapnika w instytucjach posiadaj¹cych inne
bazy danych, np. w parkach narodowych.
■ „Konstruktor zapytañ”, który dziêki informacjom z bazy konfigu-
4
SOFTWARE NEWS
racyjnej automatycznie uzupe³nia zapytania u¿ytkownika informacjami o powi¹zaniach tabel bazy, przez co tworzenie zapytania sprowadza siê do wyboru kolumn, które maj¹ zostaæ
przedstawione w tabeli wynikowej, i kryteriów, które maj¹ spe³niaæ. Informacje pobrane do bazy w wyniku zapytania mog¹ zostaæ pod³¹czone do warstwy mapy numerycznej lub wyœwietlone w postaci raportu umo¿liwiaj¹cego zestawienie podstawowych statystyk oraz tworzenie
wykresów i wydruków (rys. 2 –
przyk³ad zapytania sformu³owanego za pomoc¹ konstruktora zapytañ, rys. 3 – to samo zapytanie
w jêzyku SQL. Nazwy tabel i warunki ³¹cz¹ce tabele z klauzuli
WHERE zosta³y dodane automatycznie).
■ Narzêdzia wyœwietlaj¹ce informacje z bazy danych dla wska-
zanych na mapie obiektów. Zale¿nie od warstwy zmienia siê zestaw przypisanych obiektom informacji (rys. 4).
■ Narzêdzia umo¿liwiaj¹ce okreœlenie na mapie miejsca potencjalnego po¿aru na podstawie azymutów przekazanych z wie¿ obserwacyjnych lub wspó³rzêdnych
geograficznych odczytywanych
z odbiornika GPS znajduj¹cego
siê np. w samolocie obserwacyjnym (rys. 5).
■ Modu³ do analiz sieciowych
umo¿liwiaj¹cy znalezienie najkrótszej drogi dojazdowej.
■ Modu³ wydruków umo¿liwiaj¹cy tworzenie map i kompozycji
o du¿ym formacie z³o¿onych z arkuszy, które mo¿na wydrukowaæ
na drukarkach ma³oformatowych
(rys. 6).
Rafał Buczkowski
Taxus SI
3
5
6
37
MAGAZYN GEOINFORMACYJNY nr 8 (99) SIERPIEÑ 2003
SOFTWARE NEWS
ESRI Conservation Program
d wielu lat instytucje na ca³ym œwiecie uczestnicz¹ we
wspieraniu dzia³añ zwi¹zanych
z ochron¹ œrodowiska i z obserwacj¹ dynamiki przemian spo³ecznych. W tym procesie aktywny udzia³ bierze równie¿ firma
ESRI. W 1989 roku zosta³ uruchomiony ESRI Conservation
Program. Jest to ogólnoœwiatowa
inicjatywa, dziêki której niekomercyjne organizacje mog¹ korzystaæ nieodp³atnie z oprogramo-
O
wania ESRI, a tak¿e uczestniczyæ
w ró¿nego typu szkoleniach i konferencjach. Idea ta przyczynia siê
do rozwoju technologii zwi¹zanych z analizami przestrzennymi,
komputerow¹ produkcj¹ map,
a tak¿e ma znacz¹cy wp³yw na
postêp w dziedzinie systemów informacji przestrzennej. Wiêcej
informacji na stronie http://
www.conservationgis.org .
Maciej Sztampke
ESRI Polska
support.esri.com
– wsparcie techniczne dla u¿ytkowników
Zachêcamy Pañstwa do odwiedzania sekcji pomocy technicznej na internetowych stronach ESRI. Znajduj¹ siê tam
rozliczne informacje dotycz¹ce wymagañ technicznych
oprogramowania, baza wiedzy
– a w niej: artyku³y techniczne, dokumenty typu „White papers” oraz dokumentacja techniczna oprogramowania. Ponadto: serwis dla programistów, baza gotowych do œci¹gniêcia aktualizacji, skryptów
i modeli danych, patche, a tak¿e grupy dyskusyjne u¿ytkowników. Poni¿ej najnowsze
„White papers”.
■ Migrating Data From
ArcStorm or Map Librarian
to the Geodatabase (Migracja Danych z ArcStorm lub
Map Librarian do Geobazy)
Dokument techniczny prezentuj¹cy mo¿liwoœci migracji danych z baz danych zarz¹dzanych przez ArcStorm lub Map
Librarian do œrodowiska geobazy. Jest wprowadzeniem do
najwa¿niejszych zagadnieñ
zwi¹zanych z migracj¹ danych.
■ Using CAD in ArcGIS (Wykorzystanie CAD w ArcGIS)
W dokumencie rozwa¿ono wykorzystanie technologii CAD
w ArcGIS i metody jej wykorzystania w procesie edycji i wymiany danych CAD/GIS. Przedstawiono tak¿e zarys technologicznych powi¹zañ z CAD
w œrodowisku ArcGIS oraz opisano funkcjonalnoœæ potrzebn¹ ró¿nym u¿ytkownikom do
realizacji ich codziennych zadañ.
38
MAGAZYN GEOINFORMACYJNY nr 8 (99) SIERPIEÑ 2003
■ What Is the ArcIMS Tracking Server? (Czym jest
ArcIMS Tracking Server?)
W tym dokumencie omówiona
zosta³a funkcjonalnoœæ, architektura i wymagania systemowe dla ArcIMS Tracking Server. Jest to rozwi¹zanie, które
pozwala gromadziæ i przesy³aæ
w czasie rzeczywistym dane
(pochodz¹ce z wielu Ÿróde³ i zapisane w ró¿nych formatach)
do klienta web lub oprogramowania typu desktop. Otrzymane za pomoc¹ ArcIMS Tracking Server dane mo¿na przekazaæ do ArcSDE lub zapisaæ
do pliku i przetransmitowaæ je
w standardowym formacie danych do aplikacji klienckich zawieraj¹cych ArcGIS Tracking
Analyst.
■ Bentley/ESRI AEC-GIS Interoperability (Bentley/ESRI
– Interoperacyjnoœæ AEC-GIS). Pomimo oczywistych potrzeb wspó³u¿ytkowania informacji zapisanej w formie cyfrowej wymiana danych pomiêdzy planistami a pracownikami
zwi¹zanymi z sektorem AEC
(Architecture/Enginieering/
Construction) jest wci¹¿ utrudniona. Celem niniejszego opracowania jest przedstawienie podejœcia do integracji danych
tworzonych i zarz¹dzanych za
pomoc¹ rozwi¹zañ firmy Bentley i ESRI.
■ Building a Robust Relational Implementation of Topology. Dokument porusza zagadnienia zwi¹zane z wdro¿eniem skalowalnego, relacyjnego modelu danych o strukturze
topologicznej.
■
GIS a rozwój zrównowa¿ony
„W ostatnich latach zaczêliœmy
postrzegaæ nasz¹ planetê jako
oazê we wszechœwiecie – zamkniêty system o skoñczonych zasobach” – pisze Allan Falconer
we wprowadzeniu
do opisu relacji pomiêdzy koncepcj¹
i podstawami
zrównowa¿onego
rozwoju a systemami informacji
geograficznej
(GIS). Rozwój
zrównowa¿ony –
podnoszenie standardów ¿ycia na
œwiecie i utrzymanie ich w sposób nie wyczerpuj¹cy zasobów naturalnych i nie
niszcz¹cy gatunków – jest ide¹
spotykaj¹c¹ siê z szerokim zainteresowaniem. Zagadnienia
i koncepcje nawi¹zuj¹ce do tych
pragnieñ u¿ytkowania i ochrony
Ziemi opieraj¹ siê na wspó³czesnej nauce i prawach miêdzynarodowych, ale równie¿ na filozofii i religii.
GIS syntetyzuje wiele danych
(gromadzonych z du¿¹ dok³adnoœci¹ i w szczegó³owym kontekœcie geograficznym): o zasobach naturalnych, ludnoœci,
zdrowiu, edukacji, bezpieczeñstwie publicznym itp. Dziêki
temu pomaga ludziom oceniæ
i zrozumieæ ich otoczenie i œrodowisko, a w konsekwencji
zmieniæ politykê i praktykê na
wszystkich poziomach – od osobistego po miêdzynarodowy.
Ksi¹¿ka „System
for Survival: GIS
and Sustainable
Development”
opisuje przyk³ady,
w których GIS pomaga³ w podejmowaniu decyzji
w wielu rz¹dowych i spo³ecznych programach.
Wp³ywa tak¿e na rozwój powszechnej œwiadomoœci, w jaki
sposób technologie geograficzne mog¹ odgrywaæ twórcz¹
i konstruktywn¹ rolê w wielkich
wyzwaniach stoj¹cych przed
ludzkoœci¹.
Tytu³: A System for Survival
Autorzy: Allan Falconer (University of Missisipi, Missisipi
Space Commerce Initiative), Joyce Foresman (International Center for Remote Sensing Education)
ISBN 1-58948-052-X; 2002;
122 strony; 9,95 dolarów + koszty wysy³ki
GIS a morza i oceany
GIS znajduje szerokie zastosowanie w badaniach dotycz¹cych
mórz i oceanów. Rozproszenie
ludnoœci w strefie brzegowej po³¹czone z potencjaln¹ groŸb¹
podniesienia poziomu mórz (wszechoceanu) tworzy
wiele nowych problemów i wyzwañ, którym nale¿y stawiæ czo³a.
Miêdzy innymi
rosn¹ce zagro¿enie fauny i flory
morskiej spowodowa³o wzrost
zainteresowania naukowców GIS-em, który mo¿e
pomóc w ochronie wa¿nych
i wartoœciowych gatunków i zasobów.
Dla wielu cz³onków spo³eczeñstwa najnowsze osi¹gniêcia
technologiczne oznaczaj¹ wzrastaj¹c¹ odpowiedzialnoœæ za decyzje, które powinny wp³yn¹æ
na poprawienie kondycji œrodowiska morskiego. „Marine Geography: GIS for the Oceans and
Seas” jest zbiorem studiów dokumentuj¹cych niektóre z zastosowañ GIS w dziedzinie badañ morza.
Poprzedzone
przedmow¹ Charlesa Convinsa (za³o¿yciela ESRI
Conservation
Program i wspó³za³o¿yciela Society
for Conservation
GIS) przedstawiaj¹, jak geografia, mapy i ³¹czne
analizy danych przestrzennych
i opisowych mog¹ wp³ywaæ na
stan podwodnego œrodowiska.
Tytu³: Marine Geography
Redaktor: Joe Breman
ISBN 1-58948-045-7; 2002;
224 strony; 24,95 dolarów +
koszty wysy³ki