Pełna treść wyroku z 17 marca

Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych
Str 1 / 5
IV SA/Wa 2773/13 - Wyrok
Data orzeczenia
2014-03-17
Data wpływu
2013-12-02
Sąd
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie
Sędziowie
Jakub Linkowski /sprawozdawca/
Łukasz Krzycki /przewodniczący/
Magdalena Durzyńska
Symbol z opisem
6138 Utrzymanie czystości i porządku na terenie gminy
Hasła tematyczne
Inne
Skarżony organ
Samorządowe Kolegium Odwoławcze
Treść wyniku
Uchylono decyzję I i II instancji
Powołane przepisy
Dz.U. 1996 nr 132 poz 622; art. 9n ust. 1 oraz art. 9x ust. 1 pkt 5; Ustawa z dnia 13 września
1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach.
Dz.U. 2002 nr 153 poz 1270; art. 145 § 1 pkt 1 lit. a; Ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r.
Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi.
Sentencja
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący
sędzia WSA Łukasz Krzycki, Sędziowie sędzia WSA Magdalena Durzyńska, sędzia WSA
Jakub Linkowski (spr.), Protokolant st. ref. Marcin Lesner, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu
17 marca 2014 r. sprawy ze skargi K. C. prowadzącego działalność gospodarczą pod nazwą
P.P.H.U. H. z siedzibą w G. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w P. z dnia
[...] września 2013 r. nr [...] w przedmiocie nałożenia kary pieniężnej 1. uchyla zaskarżoną
decyzję oraz utrzymaną nią w mocy decyzję Wójta Gminy N. z dnia [...] sierpnia 2013 r. nr [...];
2. stwierdza, że zaskarżona decyzja nie podlega wykonaniu do czasu uprawomocnienia się
niniejszego wyroku; 3. zasądza od Samorządowego Kolegium Odwoławczego w P. na rzecz
skarżącego K. C. prowadzącego działalność gospodarczą pod nazwą P.P.H.U. H. z siedzibą w
G. kwotę 1465 (jeden tysiąc czterysta sześćdziesiąt pięć) złotych tytułem zwrotu kosztów
postępowania sądowego.
Uzasadnienie
Zaskarżoną decyzją z dnia [...] września 2013r., nr [...] Samorządowe Kolegium Odwoławcze w
[...] (SKO) utrzymało w mocy decyzję Wójta Gminy N. z dnia [...] sierpnia 2013 r., nr [...]
orzekającą o nałożeniu na K. C. prowadzącego działalność gospodarczą pod nazwą [...] kary
pieniężnej w kwocie 6200,00 zł za złożenie po terminie sprawozdania za I kwartał 2013r.,
wskazanego w art. 9n ustawy z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w
gminach (Dz. U. z 2012 r. poz. 391 ze zm., zwanej dalej "ustawą").
Jako podstawę decyzji SKO wskazano art. 138 § 1 pkt 1 Kodeksu postępowania
administracyjnego (tj. Dz. U.2013, poz. 267, dalej jako "kpa"), oraz art. 1 i 2 ustawy z dnia 12
października 1994r. o samorządowych kolegiach odwoławczych (tj. Dz. U. Nr 79, poz. 856 z
200lr. z późn. zm.) oraz art. 9n ust. 1 oraz art. 9x ust. 1 pkt 5 ustawy z dnia 13 września 1996r.
o utrzymaniu czystości i porządku w gminach. Podstawą faktyczną nałożenia kary było
przekroczenie o 62 dni terminu na złożenie sprawozdania dotyczącego odbierania odpadów
komunalnych za I kwartał 2013r.
W uzasadnieniu decyzji Kolegium wskazało, że ustawa o utrzymaniu czystości i porządku w
gminach nie określa w sposób jednoznaczny, że podmiot, który w danym kwartale nie odebrał
odpadów komunalnych z terenu danej gminy jest zwolniony z obowiązku składania
sprawozdania.
Organ powołał się na publikację interpretacji Ministerstwa Środowiska - Departamentu
Gospodarki Odpadami, zamieszczoną na stronach internetowych Ministerstwa
2015-01-02 10:28
Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych
Str 2 / 5
(www.mos.gov.pl) w której to interpretacji wyjaśniono, że obowiązek złożenia kwartalnego
sprawozdania powstaje niezależnie od tego, czy w tym okresie jakiekolwiek odpady zostały
odebrane. Zdaniem SKO oznacza to, że jeżeli podmiot nie odebrał żadnych odpadów,
wówczas również musi złożyć sprawozdanie tzw. sprawozdanie zerowe lub informację do
wójta, burmistrza, prezydenta miasta o nieodebraniu odpadów z terenu gminy w danym
kwartale.
Skargę na powyższą decyzję SKO z dnia [...] września 2013r. złożył K. C. prowadzący
działalność gospodarczą pod nazwą [...] (dalej jako "skarżący"). Skarżący podał, że ustawa nie
nakłada na podmiot, który nie odbierał odpadów obowiązku składania sprawozdania lecz mówi
o podmiotach odbierających odpady. Wyjaśnił, że uzyskał wpis do ewidencji działalności
regulowanej
Sygn. akt IV SA/Wa 2773/13
ustawą na potrzeby wzięcia udziału w przetargu. Przetarg wygrał inny podmiot, zaś skarżący
nie odbierał żadnych odpadów z terenu Gminy N. Skarżący wyjaśnił, że sprawozdanie w N.
złożył ostatecznie jedynie w oparciu o ustne przekazy informacji pomiędzy przedsiębiorcami, z
których wynikało, że Gmina wymaga złożenia sprawozdania. Skarżący podniósł, że składanie
sprawozdań dotyczy wyłącznie podmiotów odbierających odpady komunalne od właścicieli
nieruchomości na terenie danej gminy, a więc czynnie zajmujących się tego rodzaju
działalnością na danym terenie, a nie podmiotów zarejestrowanych jako zajmujące się
odbieraniem odpadów.
Poza tym, w ocenie skarżącego, skoro nie odbierał odpadów na terenie Gminy powinien
zostać wykreślony z rejestru podmiotów odbierających odpady.
Zdaniem skarżącego zastosowane przepisy ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w
gminach, dotyczące wymierzenia kary miały na celu dyscyplinowanie podmiotów zbierających
odpady i uchylających się od obowiązku sprawozdawczego nie zaś nakładanie kar na
podmioty, które nie zbierały odpadów na z danego terenu.
W odpowiedzi na skargę organ wniósł o jej oddalenie.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie zważył, co następuje.
Stosownie do art. 1 § 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. - Prawo o ustroju sądów
administracyjnych (Dz. U. Nr 153, poz. 1269 ze zm.), sądy administracyjne kontrolują
działalność administracji publicznej pod względem zgodności z prawem, badając prawidłowość
zastosowania przepisów obowiązującego prawa oraz trafność ich wykładni. Zgodnie z art. 145
§ 1 pkt 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami
administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r., poz. 270 ze zm. dalej jako "ppsa") uwzględnienie skargi
następuje w przypadku stwierdzenia przez Sąd naruszenia przepisu prawa materialnego w
stopniu mającym wpływ na wynik sprawy bądź przepisu postępowania w stopniu mogącym
mieć istotny wpływ na wynik sprawy, a także przepisu prawa dającego podstawę do
wznowienia postępowania.
W ocenie Sądu skarga zasługuje na uwzględnienie.
Ustawa z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (tekst
jednolity: Dz. U. 2013 r. poz. 1399) przewiduje, że prowadzenie działalności związanej z
odbiorem odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości jest działalnością regulowaną w
rozumieniu ustawy z dnia 2 lipca 2004r. o swobodzie działalności gospodarczej (tj. Dz. U.
2015-01-02 10:28
Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych
Str 3 / 5
2013, poz. 672). Stanowi o tym art. 9 b ust. 1 ustawy. W każdej gminie wójt, burmistrz lub
prezydent miasta prowadzi rejestr działalności regulowanej w zakresie odbierania odpadów
komunalnych od właścicieli nieruchomości.
W rejestrze zamieszcza się: 1) firmę, oznaczenie siedziby i adres albo imię, nazwisko i adres
przedsiębiorcy; 2) numer identyfikacji podatkowej (NIP); 3) numer identyfikacyjny REGON, o
ile przedsiębiorca taki numer posiada; 4) określenie rodzaju odbieranych odpadów
komunalnych; 5) numer rejestrowy, (art. 9b ust. 4 ustawy). Jak stanowi art. 9c ust. 1 ustawy
każdy przedsiębiorca odbierający odpady komunalne od właścicieli nieruchomości jest
obowiązany do uzyskania wpisu do rejestru w gminie, na terenie której zamierza odbierać
odpady komunalne od właścicieli nieruchomości. Wójt, burmistrz lub prezydent miasta,
dokonując wpisu do rejestru, nadaje przedsiębiorcy numer rejestrowy. Warunki, jakie powinien
spełniać podmiot odbierający odpady komunalne od właścicieli nieruchomości określa art. 9 d
ust. 1 ustawy.
Obowiązki podmiotu odbierającego odpady komunalne określają przepisy zawarte w art. 9 e i
nast. ustawy. Stanowią one m.in., że podmiot odbierający odpady komunalne jest obowiązany
do: przekazywania odebranych od właścicieli nieruchomości selektywnie zebranych odpadów
komunalnych do instalacji odzysku i unieszkodliwiania odpadów, zgodnie z hierarchią
postępowania z odpadami, o której mowa w art. 7 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. o
odpadach; czy np. do przekazywania odebranych od właścicieli nieruchomości zmieszanych
odpadów komunalnych, odpadów zielonych oraz pozostałości z sortowania odpadów
komunalnych przeznaczonych do składowania do regionalnej instalacji do przetwarzania
odpadów komunalnych. Zgodnie z art. 9n ust. 1 ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w
gminach podmiot odbierający odpady komunalne od właścicieli nieruchomości obowiązany jest
także do sporządzania kwartalnych sprawozdań. Zagadnienia podlegające sprawozdawczości
są umieszczone w ustawie o utrzymaniu czystości i porządku w gminie, a wzór sprawozdania
jest zawarty w załączniku do rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 15 maja 2012r. (Dz.
U. 2012, poz. 630). Sprawozdanie jest przekazywane wójtowi, burmistrzowi lub prezydentowi
miasta w terminie do końca miesiąca następującego po kwartale, którego dotyczy.
Sprawozdanie zawiera:
1) informacje o masie poszczególnych rodzajów odebranych odpadów komunalnych oraz
sposobie ich zagospodarowania, wraz ze wskazaniem instalacji, do której zostały przekazane
odebrane od właścicieli nieruchomości zmieszane odpady komunalne, odpady zielone oraz
pozostałości z sortowania odpadów komunalnych przeznaczonych do składowania;
2) informacje o masie odpadów komunalnych ulegających biodegradacji:
a) przekazanych do składowania na składowisku odpadów,
b) nieprzekazanych do składowania na składowisku odpadów i sposobie ich
zagospodarowania;
Sygn. akt IV SA/Wa 2773/13
3) liczbę właścicieli nieruchomości, od których zostały odebrane odpady komunalne;
wskazanie właścicieli nieruchomości, którzy zbierają odpady komunalne w sposób niezgodny z
regulaminem.
Naruszenie przez przedsiębiorcę obowiązku określonego w art. 9n ust. 2 ustawy o utrzymaniu
czystości i porządku w gminach daje organowi gminy podstawę do nałożenia kary pieniężnej
2015-01-02 10:28
Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych
Str 4 / 5
zgodnie z art. 9x ust. 1 pkt 5 ustawy w wysokości 100 zł za każdy dzień opóźnienia. Termin
uiszczenia kary wynosi 30 dni od dnia, w którym decyzja stała się ostateczna, a do kar
pieniężnych stosuje się przepisy dotyczące zobowiązań podatkowych zawartych w dziale III
ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. - Ordynacja podatkowa (tj. Dz. U. z 2012r., poz. 749 z późn.
zm.) z tym, że uprawnienia organów podatkowych przysługują organom, które wydały decyzję
nakładającą taką karę. Obowiązki sprawozdawcze odnoszące się do odpadów komunalnych
ustawa o utrzymaniu czystości i porządku w gminach nakłada zarówno na podmioty zajmujące
się odbieraniem odpadów jak i na organy gminy. Sprawozdania te powinny przedstawiać obraz
rzeczywistego postępowania z odpadami.
Sprawozdania składane przez poszczególnych przedsiębiorców odbierających odpady w danej
gminie są podstawą do wywiązywania się gminy z obowiązku sprawozdawczego jak również z
głównych obowiązków wynikających z ustawy, w tym obowiązku zorganizowania odbierania
odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości, na których zamieszkują mieszkańcy.
Nadto gminy dokonują corocznej analizy stanu gospodarki odpadami komunalnymi, w celu
weryfikacji możliwości technicznych i organizacyjnych gminy w omawianym zakresie. W
związku z tym gminy prowadzą m.in. rejestr działalności regulowanej w zakresie odbierania
odpadów komunalnych oraz ewidencję umów zawartych na odbieranie odpadów komunalnych
od właścicieli nieruchomości w celu kontroli wykonywania przez właścicieli nieruchomości i
przedsiębiorców obowiązków wynikających z ustawy (art. 3 ust. 3 pkt. 3 ustawy). W tym
samym celu, jak również z uwagi na obowiązki organizacyjne gminy odbierają sprawozdania
od podmiotów odbierających odpady. Organ gminy sam jest zobowiązany do sporządzania
rocznego sprawozdania z realizacji zadań z zakresu gospodarowania odpadami komunalnymi,
i w tym celu musi posiadać miarodajne dane pozyskiwane od podmiotów odbierających
odpady na terenie jego gminy. Roczne sprawozdanie jest przekazywane marszałkowi
województwa i wojewódzkiemu inspektorowi ochrony środowiska w terminie do 31 marca roku
następującego po roku, którego dotyczy.
K. C. prowadzący działalność gospodarczą pod nazwą [...] został wpisany do rejestru gminy
N., ale nie odbierał odpadów na tym terenie.
W ocenie Sądu, celem ustanowienia obowiązku sprawozdawczego, na co słusznie wskazuje
skarżący, było przedstawienie obrazu postępowania z odpadami, ich odzyskiem, recyklingiem,
co w przypadku podmiotów nieprowadzących w danej gminie ww działalności jest
bezprzedmiotowe - gdyż pozostaje obojętne dla celu zamierzonego przez ustawodawcę.
Trzeba też wskazać, że gmina prowadząc tak szczegółową ewidencję dotyczącą
gospodarowania odpadami ma pełną wiedzę na temat podmiotów rzeczywiście świadczących
usługi na jej terenie, gdyż przeprowadza w tym zakresie obowiązkowe przetargi wyłaniające
wykonawców odbierających odpady komunalne, zawiera z nimi umowy i prowadzi dodatkowo
rejestr tych umów. Powyższe wskazuje w ocenie Sądu, iż obowiązek składania kwartalnych
sprawozdań nie dotyczy podmiotów potencjalnie mogących zawierać umowy z gminą lecz
podmiotów faktycznie świadczących ww. usługi w oparciu o stosowną umowę.
Natomiast sama okoliczność zgłoszenia i uzyskania wpisu danego podmiotu do gminnego
rejestru działalności regulowanej w zakresie odbierania odpadów, w sytuacji gdy na terenie tej
gminy podmiot nie prowadził działalności polegającej na zbieraniu odpadów, nie stanowi o
obowiązku składania sprawozdań, o jakich mowa w art. 9n ust. 1 ustawy. W konsekwencji kara
nałożona na skarżącą na podstawie art. 9x ust. 1 pkt. 5 ustawy za nieterminowe złożenie
sprawozdania nie miała podstaw prawnych. Za taką wykładnią przemawia choćby treść art. 9x
ust. 1 pkt. 1 ustawy, według którego przedsiębiorca odbierający odpady komunalne od
właścicieli nieruchomości, który odbiera odpady komunalne bez wymaganego wpisu do
rejestru działalności regulowanej - podlega karze pieniężnej w wysokości 5000 zł za pierwszy
miesiąc wykonywania działalności bez wymaganego wpisu do rejestru oraz 10 000 zł za każdy
2015-01-02 10:28
Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych
Str 5 / 5
kolejny miesiąc wykonywania działalności bez wymaganego wpisu do rejestru. Takie brzmienie
przepisu daje podstawę do twierdzenia, iż ustawodawca posługując się sformułowaniem
"przedsiębiorca odbierający odpady komunalne od właścicieli nieruchomości" miał na uwadze
podmiot rzeczywiście świadczący tego rodzaju usługi na terenie gminy a nie podmiot jedynie
wpisany jako uprawniony do rejestru działalności regulowanej ww. ustawą.
Biorąc powyższe pod uwagę Sąd, uznając że doszło do naruszenia przepisów prawa
materialnego, uwzględnił skargę i na podstawie art. 145 § 1 pkt 1 lit. a ustawy z dnia 30
sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z
Sygn. akt IV SA/Wa 2773/13
2012 r., poz. 270 ze zm.), uchylił zaskarżoną decyzję oraz utrzymaną nią w mocy decyzję
organu I instancji.
O kosztach orzeczono na podstawie art. 200 i art. 205 § 2 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r.
Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi.
2015-01-02 10:28