budownictwo o zoptymalizowanym potencjale energetycznym

Transkrypt

budownictwo o zoptymalizowanym potencjale energetycznym
POLITECHNIKA CZĘSTOCHOWSKA
KATEDRA BUDOWNICTWA OGÓLNEGO I FIZYKI BUDOWLI
BUDOWNICTWO O ZOPTYMALIZOWANYM
POTENCJALE ENERGETYCZNYM
Praca zbiorowa pod redakcją
Tadeusza Bobki
Wydawnictwa
Politechniki Częstochowskiej
CZĘSTOCHOWA 2005
2
Budownictwo o zoptymalizowanym potencjale energetycznym
KOMITET NAUKOWY
Przewodniczący
prof. dr hab. inż. Tadeusz Bobko
Politechnika Częstochowska
Członkowie:
prof. dr hab. inż. Wiktor Łysow
Białoruski Uniwersytet Techniczny, Mińsk, Białoruś
prof. dr hab. inż. Jurij Pawluczuk
Brzeski Uniwersytet Techniczny, Brześć, Białoruś
prof. dr hab. inż. Piotr Pojta
Brzeski Uniwersytet Techniczny, Brześć, Białoruś
prof. dr hab. inż. Andrzej Służalec
Politechnika Częstochowska
prof. dr hab. inż. Aleksy Sołowiew
Moskiewski Uniwersytet Budowlany, Rosja
dr hab. inż. Jarosław Rajczyk prof. PCz.
Politechnika Częstochowska
dr inż. Anna Lis
Politechnika Częstochowska
dr inż. Adam Ujma
Politechnika Częstochowska
RECENZENCI:
prof. dr hab. inż. Tadeusz Bobko
prof. dr hab. inż. Andrzej Służalec
dr hab. inż. Jarosław Rajczyk prof. PCz.
dr hab. inż. Marlena Rajczyk prof. PCz.
dr inż. Roman Gąćkowski
dr inż. Anna Lis
dr inż. Piotr Lis
dr inż. Beata Ordon
dr inż. Adam Ujma
PRZYGOTOWANIE DO DRUKU
Robert Świerczewski
Zdzisława Tasarz
Lucyna Żyła
ISBN 83-7193-285-5
 Copyright by Wydawnictwa Politechniki Częstochowskiej
Częstochowa 2005
Wydawnictwa Politechniki Częstochowskiej, ul. J.H. Dąbrowskiego 69, Częstochowa
tel. (0-34) 325-09-74, dystrybucja (0-34) 325-09-76, e-mail: [email protected]
Nakład 130 egz.
Ark. wyd. 26,68. Ark. druk. 29,25
Budownictwo o zoptymalizowanym potencjale energetycznym
3
SPIS TREŚCI
Od redaktora naukowego .....................................................................................................
B. Antoniewicz, H. Koczyk
Termomodernizacja wielorodzinnych budynków mieszkalnych
- porównanie obliczeń i pomiarów .......................................................................................
А.Е. Балакина, С.М. Нанасова, Т.В. Шульга
Экология среды и архитектуры исторического города ...............................................
T. Bobko
Kształtowanie potencjału energetycznego procesu wytwarzania
mieszanki betonowej w mieszalnikach o działaniu wymuszonym ....................................
P. Całusiński
Podział pomiarów i elementy układów pomiarowych ........................................................
P. Całusiński
Pomiary temperatury kamerami termowizyjnymi .............................................................
В. Драган, А. Петрукович
Экспериментально-теоретические исследования по определению
трещиностойкости древесины сосны ..............................................................................
H. Garbalińska, B. Garbasz, A. Siwińska
Sorpcyjne badania współczynnika dyfuzji wilgoci betonu komórkowego .......................
R. Gąćkowski
Optymalizacja w projektowaniu hiperstatycznych belek sprężano-rozprężanych .........
J. Gintowt
Optymalizacja wielokryterialna obiektów budowlanych ..................................................
S. Grabara
Naprawa i wzmacnianie stropów drewnianych ..................................................................
А.А. Гусаков
Новая парадигма строительной деятельности ..............................................................
J. Halbiniak, A. Siewier
Próba weryfikacji równania Bolomeya ...............................................................................
D. Heim, S. Krawczyński
Wydajność energetyczna ogniw fotowoltaicznych w polskich
warunkach klimatycznych ....................................................................................................
M. Hrytsuk, W. Kosmala-Kot, M. Koniecko
Obliczanie ścianek szczelnych zakotwionych w gruntach niespoistych ............................
M. Jabłoński, L. Dulak, R. Żuchowski
Izolacyjność akustyczna między pomieszczeniami przy uwzględnieniu
bocznego przenoszenia dźwięku ...........................................................................................
7
9
17
20
27
34
43
49
55
64
72
80
85
92
100
105
4
Budownictwo o zoptymalizowanym potencjale energetycznym
С.М. Яровенко
Ресурсосберегающие информационные технологии при реализации
инвестиционных проектов ................................................................................................
А.А. Кальгин, Е.Г. Величко, М.В. Смирнов
Основы синтеза оптимального дисперсного состава бетона ......................................
А.А. Кальгин, Е.Г. Величко, М.В. Смирнов, Л.З. Алмакаева
Технологические аспекты синтеза оптимальной структуры пенобетона ................
P. Kapalo
Rýchlost prúdenia teplej vody a jeho vplyv na tepelné straty distribučného systému ....
H. Katowicz-Kowalewski
Contemporary myth of universal culture and technology on the crossroads ..................
H. Katowicz-Kowalewski
Terytorialne zróżnicowania form architektury energoaktywnej
- próba określenia genetycznych podstaw zjawiska ...........................................................
B. Кофанoв
Напряженное состояние трехслойной ограждающей конструкции
при температурно-влажностных воздействиях .............................................................
N. Kos
Budownictwo ekologiczne i zrównoważone jako podstawa
w tworzeniu nowych przestrzeni miejskich ........................................................................
H. Kubiak, T. Czarniawski
Wpływ wskaźnika klasy materiału na kształt powierzchni wytężeniowej .......................
S. Labocha
Zespolone stalowo-betonowe belki kratowe jako energooszczędne
rozwiązanie konstrukcji stropów dużej rozpiętości ...........................................................
A. Lis
Analiza wpływu przegród przezroczystych na potrzeby cieplne budynków ...................
A. Lis, P. Lis
Charakterystyka izolacji przeciwwilgociowych stosowanych
w przegrodach budowlanych ...............................................................................................
A. Lis, A. Ujma
Monitoring efektów termomodernizacji wielorodzinnego budynku mieszkalnego .........
P. Lis
Monitorowanie sezonowej energochłonności ogrzewania budynków edukacyjnych ......
P. Lis, W. Nowak
Zastosowanie skorygowanych wskaźników energetycznych
dla budynków edukacyjnych ................................................................................................
П.Е. Лопаткин
Ресурсный подход использования производственного потенциала
строительного предприятия ..............................................................................................
В.П. Лысов, Т.В. Кривицкая
Влияние масс арматуры и опалубки на остывание бетона
в монолитных конструкциях при укладке зимой .........................................................
113
116
126
136
143
149
155
163
170
177
185
193
202
211
218
224
227
Budownictwo o zoptymalizowanym potencjale energetycznym
I. Marcinkowska
Znaczenie analizy strategicznej SWOT w planowaniu inwestycji
termomodernizacyjnych w budynkach wspólnot mieszkaniowych ..................................
Ю.А. Матросов, П.Ю. Матросов
Энергетический аудит жилого здания ............................................................................
Ł. Nowak, H. Nowak
Możliwość wykorzystania szyb spektralnie selektywnych
w pasywnych systemach słonecznych w budynkach ..........................................................
Š. Ondáš, I. Bullová
Výmena vzduchu a tepelnovlhkostná záťaž budovy ..........................................................
B. Ordon
Zbrojenie nietrajektorialne płyt żelbetowych według wybranych
warunków zniszczenia lokalnego .........................................................................................
В.Ю. Павлючук, И.Г. Бабич
Контроллинг как средство обеспечивания оптимального использования
ресурсов в строительстве ...................................................................................................
Ю.Н. Павлючук, Л.Г. Срывкина
Некоторые аспекты снижения ресурсоемкости строительства
в ходе реализации проекта ................................................................................................
M. Perečinský, A. Sedláková
Rekuperačná strecha a jej fyzikálne parametre .................................................................
Д.М. Пикус, Р.А. Минеев
Плиты на основе термопласткомпозита в составе многослойных
конструкций полов для свиноводческих помещений ..................................................
П. Пойта, В. Пчелин
К вопросу уплотнения слабых грунтов трамбовками .................................................
I. Pokorska
Wpływ własności betonu na jego parametry cieplne .........................................................
А.П. Радчук
Снижение себестоимости продукции на основе внедрения
управленческого учета .......................................................................................................
J. Rajczyk, K. Kowalska
Efektywne i energooszczędne metody pomiaru równości nawierzchni betonowych .......
J. Rajczyk, Z. Respondek, Z. Rajczyk
Chłodzenie radiacyjne przegród budowlanych i nawierzchni drogowych .......................
A. Repelewicz
Zastosowanie szalunków pneumatycznych do wznoszenia
budynków jednorodzinnych .................................................................................................
M. Sanytsky, W. Bialczak, O. Pozniak, U. Marushchak
Некоторые аспекты стратегии сбалансированного развития в строительсве ........
A. Sedláková, M. Perečinský
Všeobecné požiadavky návrhu podláh na teréne ...............................................................
A. Соловьев, С. Горгоц
Светотехнические аспекты энергоэффективности атриумов .....................................
5
235
241
250
257
261
269
276
284
290
295
299
306
310
324
334
343
351
363
6
Budownictwo o zoptymalizowanym potencjale energetycznym
A. Соловьев, Л.И. Шубин
Тепловизионный контроль зданий - залог высокого качества
энергосбережения ................................................................................................................
В.Е. Соловьев, Т.И. Протопопова, Г.М. Солодихин, А.Н. Хмелевской,
В.А. Шелепник, С.М. Яровенко
Ресурсосберегающая реконструкция территорий строительства
и использование избыточных грунтов при строительстве .........................................
M. Staniec, H. Nowak
Alternatywna przyszłość - budynki częściowo i całkowicie zagłębione w gruncie ..........
A. Szewczenko
Mikroklimat w budynkach mieszkalnych jako szczególny aspekt
w kształtowaniu zdrowego środowiska mieszkaniowego ...................................................
R. Tarczewski
System lekkich modularnych przekryć pneumatycznych ..................................................
В.В. Тур, В.С. Басов, Ю.П. Ивасюк
Опыт применения и пути совершенствования сталетрубобетонных
конструкций .........................................................................................................................
A. Ujma
Możliwości racjonalizacji kosztów zakupu energii na przykładzie obiektu
użyteczności publicznej .........................................................................................................
A. Ujma
Wybrane czynniki energetyczne wpływające na efektywność termomodernizacji .........
F. Vranay, Z. Vranayová
Vplyv zmeny materiálu na hydrauliku potrubia ................................................................
D. Włodarczyk, H. Nowak
Różne aspekty projektowania systemów fotowoltaicznych
zintegrowanych z budynkiem ...............................................................................................
M. Zadworny
370
377
381
391
397
405
413
423
432
437
Historyczne oraz współczesne tendencje dotyczące kształtowania i rozwoju
budownictwa społecznego we Francji z uwzględnieniem koncepcji ekologicznych
i energooszczędnych .............................................................................................................. 445
M. Zadworny
Aktualne przykłady dotyczące ekologicznego i energooszczędnego aspektu
kształtowania budownictwa społecznego we Francji ......................................................... 452
Budownictwo o zoptymalizowanym potencjale energetycznym
7
OD REDAKTORA NAUKOWEGO
Niniejsza praca zbiorowa stanowi merytoryczne podsumowanie zrealizowanych
ostatnio w Politechnice Częstochowskiej i innych ośrodkach naukowo-badawczych
prac z zakresu budownictwa energooszczędnego i ekologicznego. Wyniki badań
nad problemami budownictwa energooszczędnego prezentowane były w ostatnich
latach w ramach międzynarodowych konferencji naukowo-technicznych, zorganizowanych przez Katedrę Budownictwa Ogólnego i Fizyki Budowli. I tak, podczas
obrad pierwszej międzynarodowej konferencji naukowo-technicznej nt. „Zagadnienia współczesnego budownictwa energooszczędnego o zoptymalizowanym zużyciu
potencjału energetycznego” i kolejnych z tego zakresu prezentowano rezultaty badań dotyczących aktualnego problemu zmniejszenia ilości energii zużywanej przez
budownictwo. Wyróżnikiem konferencji było kompleksowe ujęcie w opracowaniach naukowych problemu racjonalizacji zużycia energii w budownictwie. Do
prac tych i prezentacji wyników badań zaproszeni zostali naukowcy z wielu ośrodków w kraju i za granicą, tj. Bratysławy, Brześcia, Lwowa, Mińska, Moskwy, Białegostoku, Częstochowy, Łodzi, Katowic, Koszalina, Krakowa i in. Podyktowane
to było zbieżnością przebiegu procesów zużycia energii przez sektor budowlany w
różnych krajach Europy Środkowej i Wschodniej. Oczywiste jest to, że energochłonność budownictwa wpływa na ekonomikę gospodarki, co okazuje się być
szczególnie istotne w obliczu pogłębiającego się kryzysu energetycznego
i ekologicznego w świecie.
Kompleksowe podejście do problemu racjonalizacji zużycia energii w budownictwie przejawia się również w niniejszej publikacji. Kompleksowość zakłada
przyjęcie koncepcji minimalizacji skumulowanej energii, która wykorzystana jest
w powiązanych ze sobą etapach funkcjonowania obiektu budowlanego, tj.: wydobywania surowców i produkcji materiałów budowlanych, realizacji procesów
budowlanych, eksploatacji i likwidacji obiektu. Podejście to jest zbieżne z analizą funkcjonowania wyrobu technicznego w środowisku naturalnym, tj. w pełnym
cyklu życia technicznego obiektu. Kompleksowe ujęcie problemu ukierunkowane
na racjonalizację i optymalizację potencjału energetycznego procesów wytwórczych, organizacyjno-technologicznych i eksploatacyjnych stanowi podstawę tworzenia współczesnych zasad i metod projektowania, wznoszenia i użytkowania budynków i budowli inżynierskich. Celem i efektem wdrożenia takiego postępowania
jest opracowanie projektu, a następnie zrealizowanie i oddanie do użytku obiektu
budowlanego o wymaganych standardach ze względu na przeznaczenie, rozwiązania funkcjonalno-przestrzenne i materiałowo-konstrukcyjne, zapewniającego zbli-
8
Budownictwo o zoptymalizowanym potencjale energetycznym
żone do optymalnego wykorzystanie potencjału energetycznego. Metody te bazują na opracowaniu i optymalizacji modeli matematycznych wieloczynnikowych
współzależności między czynnikami natury energetycznej, technicznej, ekonomicznej i organizacyjno-technologicznej, mających wpływ na wartość energii kumulowanej w obiekcie. Skumulowana ilość energii w pierwszej kolejności wiąże się
z energochłonnością procesów technologicznych, w tym energochłonnością podstawowych technologii materiałowych. I w związku z tym jednym z perspektywicznych kierunków działań jest wdrażanie technologii budownictwa ekologicznego i energooszczędnego.
Przykładowo, najmniejszą energochłonnością produkcji charakteryzują się
materiały naturalne tj. ziemia, skały naturalne, drewno. Zużycie energii pierwotnej
w wyrobie kamiennym nieobrobionym szacowane jest na około 180 kWh/m3,
a przy drewnie 210 kWh/m3. Stosunkowo niskim zużyciem energii charakteryzują
się bloczki z ziemi prasowanej - 260÷500 kWh/m3. Wyroby ceramiczne wymagają
zwiększonego zużycia ciepła do suszenia i wypalania. Energochłonność ich produkcji wynosi dla: cegły pełnej 2500 kWh/m3, pustaków 2000 kWh/m3, cegły izolacyjnej 2300 kWh/m3. Według danych krajowych, przemysł ceramiki budowlanej
zużywa 2000÷4000 kJ/kg wypalanych wyrobów. Produkcja cementu jest jeszcze
bardziej energochłonna i przez to m.in. szkodząca środowisku naturalnemu, stąd
pojawiające się propozycje ograniczania stosowania betonu do niezbędnego minimum (np. do fundamentów i wybranych konstrukcji nośnych). Energochłonność
produkcji szacowana jest na około 1700 kWh/t. Dla szkła wartości te mogą być
ponad 2-krotnie wyższe. Energochłonność produkcji metali jest bardzo wysoka
i wynosi dla żeliwa 3500 kWh/t, a dla stali 8000 kWh/t. Energochłonność produkcji aluminium jest jeszcze wyższa niż stali, stąd z kolei pojawiające się
sugestie o konieczności szczególnie racjonalnego podejścia do korzystania z tego
materiału.
Szczególne wyrazy podziękowania za zaangażowanie i pomoc w realizacji badań naukowych w omawianym kierunku, w tym przy organizowaniu konferencji,
finansowaniu wydania publikacji drukiem, należą się władzom Politechniki Częstochowskiej. W tym miejscu, w imieniu autorów publikacji podziękowania pragnę
złożyć JM Rektorowi Politechniki Częstochowskiej prof. dr hab. inż. Henrykowi
Dyi, prorektorom Uczelni i Wydawnictwu Politechniki Częstochowskiej.
prof. dr hab. inż. Tadeusz Bobko
Budownictwo o zoptymalizowanym potencjale energetycznym
FIRMY SPONSORUJĄCE KONFERENCJĘ
Składy Budowlane VOX Sp. z o.o.
ul. Bór 66J
42-200 Częstochowa
FELS-VERKE Sp. z o.o. Oddział w Polsce
ul. Migdałowa 4
02-796 Warszawa
System OMBRAN Sp. z o.o.
ul. Norblina 25
51-664 Wrocław
WAJM Firma Handlowo-Usługowa
ul. Sulejowska 70
97-300 Piotrków Trybunalski
9