Produkty pracy

WYDZIAŁ ZARZĄDZANIA
KATEDRA RACHUNKOWOŚCI
Rachunkowość finansowa
studia podyplomowe
dr Beata Zyznarska-Dworczak
Program zajęć
I.
Zakres tematyczny zajęć
1. Produkty gotowe
-
definicja,
-
wycena
2. Przychody i koszty ich uzyskania
Produkty pracy
Produkty gotowe
=> zaliczane są do rzeczowych aktywów obrotowych (art. 3. ust 1
pkt 19 UoR),
=> obejmują wyroby i usługi (art. 3. ust 1 pkt 19 UoR),
=> wyceniane według kosztu wytworzenia:
A. rzeczywistego lub
B. planowanego, tzw. ceny ewidencyjnej
=> koszt wytworzenia obejmuje (art. 28 ust. 3 i 4 UoR):
- koszty pozostające w bezpośrednim związku z danym
produktem oraz
- uzasadnioną część kosztów pośrednio związanych z
wytworzeniem tego produktu.
[Koszt wytw. WG = koszty bezpośrednie + uz. część kosztów pośrednich]
Produkty pracy
[Koszt wytw. WG = koszty bezpośrednie + uz. cz. kosztów pośrednich]
=>
I. Koszty bezpośrednie obejmują (art. 28 ust. 3 UoR):
- wartość zużytych materiałów bezpośrednich,
- koszty pozyskania i przetworzenia związane bezpośrednio z
produkcją i
- inne koszty poniesione w związku z doprowadzeniem produktu do
postaci i miejsca, w jakich się znajduje w dniu wyceny.
Produkty pracy
[Koszt wytw. WG = koszty bezpośrednie + uz. cz. kosztów pośrednich]
=>
II. Do uzasadnionej, odpowiedniej do okresu wytwarzania
produktu, części kosztów pośrednich zalicza się (art. 28 ust. 3 UoR):
- zmienne pośrednie koszty produkcji oraz
- tę część stałych, pośrednich kosztów produkcji, które
odpowiadają poziomowi tych kosztów przy normalnym
wykorzystaniu zdolności produkcyjnych.
Za normalny poziom wykorzystania zdolności produkcyjnych
uznaje się przeciętną, zgodną z oczekiwaniami w typowych
warunkach, wielkość produkcji za daną liczbę okresów lub
sezonów, przy uwzględnieniu planowych remontów.
Produkty pracy
[Koszt wytw. WG = koszty bezpośrednie + uz. cz. kosztów pośrednich]
=>
Obowiązek wyznaczania uzasadnionej części kosztów pośrednich
W przypadku gdy roczne sprawozdanie finansowe jednostki nie
podlega obowiązkowi badania i ogłaszania w myśl art. 64 ust. 1 to
obliczając koszt wytworzenia produktu zgodnie z ust. 3, jednostka
może do kosztów bezpośrednich doliczyć koszty pośrednie
związane z wytworzeniem tego produktu, niezależnie od poziomu
wykorzystania zdolności produkcyjnych. Ustalony w ten sposób
koszt wytworzenia nie może być wyższy od ceny sprzedaży netto.
(art. 28 ust. 4a UoR)
Produkty pracy
Do kosztów wytworzenia produktu nie zalicza się kosztów (art. 28
ust. 3 UoR):
1) będących konsekwencją niewykorzystanych zdolności
produkcyjnych i strat produkcyjnych;
2) ogólnego zarządu, które nie są związane z doprowadzaniem
produktu do postaci i miejsca, w jakich się znajduje na dzień
wyceny;
3) magazynowania wyrobów gotowych i półproduktów, chyba
że poniesienie tych kosztów jest niezbędne w procesie produkcji;
4) kosztów sprzedaży produktów.
Koszty
te
wpływają
na
wynik
finansowy
sprawozdawczego, w którym zostały poniesione.
okresu
Produkty pracy
Do kosztów wytworzenia produktu można zaliczyć :
w przypadkach uzasadnionych niezbędnym, długotrwałym
przygotowaniem produktu do sprzedaży bądź długim okresem
wytwarzania produktu, koszty obsługi zobowiązań zaciągniętych
w celu finansowania zapasu produktów w okresie ich
przygotowania do sprzedaży bądź wytworzenia i związanych z nimi
różnic kursowych, pomniejszone o przychody z tego tytułu. (art. 28
ust. 4 UoR)
Produkty pracy
Wycena – art. 28 ust. 3 UoR
Jeżeli nie jest możliwe ustalenie kosztu wytworzenia produktu,
jego wyceny dokonuje się według ceny sprzedaży netto takiego
samego lub podobnego produktu, pomniejszonej o przeciętnie
osiągany przy sprzedaży produktów zysk brutto ze sprzedaży, a w
przypadku produktu w toku – także z uwzględnieniem stopnia jego
przetworzenia.
Produkty pracy
Wycena przyjęcia produktów na magazyn i ich rozchodu:
A) Koszt rzeczywisty
- przyjęcie według rzeczywistego kosztu wytworzenia
- wycena rozchodu według metody LIFO, FIFO, ceny
przeciętnej lub szczegółowej identyfikacji sprzedanych wyrobów
gotowych,
B) Koszt planowany
=> UoR
Produkty pracy
B) Wycena w koszcie planowanym – w cenach ewidencyjnych art. 34 ust. 2 UoR
Składniki rzeczowych aktywów obrotowych mogą być na dzień
nabycia lub wytworzenia ujmowane w księgach rachunkowych w
cenach przyjętych do ewidencji, z uwzględnieniem różnic między
tymi cenami a rzeczywistymi cenami ich nabycia albo zakupu, albo
kosztami wytworzenia.
Na dzień bilansowy wartość składników rzeczowych aktywów
obrotowych, wyrażoną w cenach ewidencyjnych, doprowadza się do
poziomu rzeczywistego.
Stosowane do wyceny na dzień bilansowy ceny nabycia albo zakupu,
albo planowane koszty wytworzenia nie mogą być wyższe od cen
sprzedaży netto tych składników.
Produkty pracy
Wycena rozchodu produktów :
A) Koszt rzeczywisty
- wycena rozchodu według metody LIFO, FIFO, ceny
przeciętnej lub szczegółowej identyfikacji sprzedanych wyrobów
gotowych,
B) Koszt planowany
- rozchód według planowanego kosztu wytworzenia, tzw. ceny
ewidencyjnej:
- ewidencja i rozliczanie odchyleń od cen ewidencyjnych
wyrobów gotowych => rozliczanie podobnie jak przy OCE
materiałów
=>
Ewidencja i wycena produktów gotowych - OCE
OCE produktów gotowych podlegają rozliczeniu proporcjonalnie do
wartości zapasu i rozchodu. Rozliczenie to polega na:
a) obliczeniu wskaźnika narzutu OCE według wzoru:
WNo 
O p  Ob
Z p  Zb
 100
gdzie:
WNo - wskaźnik narzutu odchyleń od stałych cen ewidencyjnych
Op - odchylenia przypadające na zapas początkowy
Ob - odchylenia powstałe w bieżącym okresie
Zp - wartość zapasu początkowego
Zb - wartość przychodów produktów w bieżącym okresie
pomniejszona o zwroty
Ewidencja i wycena produktów - OCE
Rozliczenie OCE produktów polega na: (cd)
b) obliczeniu kwoty narzutu odchyleń przypadającej na:
- Rozchód według wzoru
Rb  WNo
NO 
100%
gdzie:
NO - kwota narzutu odchyleń
Rb - wartość rozchodu produktów w bieżącym okresie
Produkty pracy
Przykład - ewidencja wyrobów gotowych według kosztów
rzeczywistych
Zaksięgować:
1) Przyjęcie z produkcji wyrobów gotowych do magazynu
wycenionych według rzeczywistego kosztu wytworzenia 24000
zł
2) Wydanie sprzedanych wyrobów gotowych o koszcie
wytworzenia 13000 zł. Faktura VAT sprzedaży 20 000 zł netto
(VAT 23%).
Produkty pracy
Ewidencja wyrobów gotowych według kosztów rzeczywistych:
Wn
Koszty działalności
Ma
podstawowej
koszty bezpośr.
+
rozlicz. koszty
wydziałowe
Wn
Sprzedaż
produktów
Wn
Wyroby gotowe
Ma
Koszt wytworzenia
Wn sprzedanych produktów Ma
Ma
Wn
Rozr. z
odb.
Ma
Wn
Vat
należny
Ma
Produkty pracy
Ewidencja wyrobów gotowych:
- według kosztów planowanych – przykład:
1) Przyjęcie z produkcji do magazynu wyrobów gotowych
wycenionych według planowanego technicznego kosztu
wytworzenia 25 000.
2) Kalkulacja rzeczywistego technicznego kosztu wytworzenia
przyjętych z produkcji do magazynu wyrobów gotowych 24 000.
3) Zaksięgowanie odchyleń od planowanego kosztu wytworzenia
wyrobów gotowych.
4) Wydanie sprzedanych wyrobów gotowych o koszcie wytworzenia
13000 zł. Faktura VAT sprzedaży 20 000 netto (VAT 23%).
5) Rozliczenie odchyleń od cen ewidencyjnych (OCE) na sprzedane
wyroby gotowe.
Produkty pracy
Ewidencja wyrobów gotowych według kosztów planowanych:
Koszty działalności
podstawowej
Rozliczenie kosztów działalności
Wyroby gotowe
.
Wn
Sprzedaż
produktów
Odchylenia od cen
ewidenc. WG
Ma
Koszt wytworzenia
Wn sprzedanych produktów Ma
Rozr. z
Wn odb.
Ma
Wn
Vat należny
Ma
Ewidencja i wycena produktów gotowych - OCE
5) Rozliczenie OCE na sprzedane wyroby gotowe
Wsk OCE =
Narzut OCE =
Wartość WG wykazywana w bilansie ……………….
Koszt wytworzenia sprzedanych produktów ………………
Produkty gotowe – ewidencja i wycena
Produkty gotowe – ewidencja i wycena podsumowanie
Wyroby gotowe – ewidencja i wycena
Rzeczywisty koszt wytworzenia
Wycena:
wg kalkulacji kosztu
wytworzenia:
k. bezpośrednie \
+
uz. cz. k. pośrednich
Wytworzenie WG i
przyjęcie do magazynu
Ewidencja:
Dt Wyroby gotowe
Ct Koszty działalności
podstawowej
* W UoR art. 34. ust. 4.
Wydanie sprzedanych
produktów gotowych
Dzień
bilansowy
Wyroby gotowe – ewidencja i wycena
Rzeczywisty koszt wytworzenia
Wycena:
Wycena:
wg kalkulacji kosztu
wytworzenia:
k. bezpośrednie
+
uz. cz. k. pośrednich
wg cen rzeczywistych ustalonych przy
zastosowaniu jednej z czterech metod:
1) szczegółowej identyfikacji
wydanych materiałów,
2) ceny przeciętnej,
3) FIFO lub
4) LIFO*
Wytworzenie WG i
przyjęcie do magazynu
Ewidencja:
Dt Wyroby gotowe
Ct Koszty działalności
podstawowej
* W UoR art. 34. ust. 4.
Wydanie sprzedanych
produktów gotowych
Ewidencja:
Dt – Koszt
wytworzenia
sprzedanych
produktów
Ct Wyroby gotowe
Dzień
bilansowy
Wyroby gotowe – ewidencja i wycena
Rzeczywisty koszt wytworzenia
Wycena:
Wycena:
wg kalkulacji kosztu
wytworzenia:
k. bezpośrednie
+
uz. cz. k. pośrednich
wg cen rzeczywistych ustalonych przy
zastosowaniu jednej z czterech metod:
1) szczegółowej identyfikacji
wydanych materiałów,
2) ceny przeciętnej,
3) FIFO lub
4) LIFO*
Wytworzenie WG i
przyjęcie do magazynu
Ewidencja:
Dt Wyroby gotowe
Ct Koszty działalności
podstawowej
* W UoR art. 34. ust. 4.
Wydanie sprzedanych
produktów gotowych
Ewidencja:
Dt – Koszt
wytworzenia
sprzedanych
produktów
Ct Wyroby gotowe
Wycena:
wg rzeczywistych kosztów
wytworzenia z zapisów na
koncie Wyroby gotowe,
nie wyższych od ich cen
sprzedaży netto.
Dzień
bilansowy
Ewidencja:
Brak szczególnych zapisów
księgowych.
Ewentualne obniżenie wartości
odnoszone jest w ciężar
pozostałych kosztów
operacyjnych
Wyroby gotowe – ewidencja i wycena
Planowany koszt wytworzenia
Wycena:
wg stałych cen
ewidencyjnych
ustalonych przez
jednostkę
Wytworzenie WG i
przyjęcie do magazynu
Ewidencja:
Dt Wyroby gotowe
Ct Rozliczenie kosztów
działalności
Wycena:
-wg przyjętych stałych cen
ewidencyjnych,
- określenie odchyleń od cen
ewidencyjnych (OCE), w tym
przypadających proporcjonalnie na
sprzedane produkty
Wydanie sprzedanych
produktów gotowych
Ewidencja:
Dt – Koszt
wytworzenia
sprzedanych
produktów
Ct Wyroby gotowe
+ korekta kosztów o
przypadające na nie
OCE (Dt lub Ct)
Wycena:
- wg cen ewidencyjnych
skorygowanych o pozostałe
na dzień bilansowy OCE,
- nie wyższych od ich cen
sprzedaży netto.
Dzień
bilansowy
Ewidencja:
Brak szczególnych zapisów
księgowych.
Ewentualne obniżenie wartości
odnoszone jest w ciężar
pozostałych kosztów
operacyjnych
Produkty pracy
Zadania
Przychody i koszty ich uzyskania
Przychody i koszty ich uzyskania
Konto – operacje sprzedaży
Operacje sprzedaży (~ „batonik”)
Dwa momenty:
1. Moment rzeczowy (następuje wydanie składników na
zewnątrz => powstaje koszt)
2. Moment prawno-finansowy (powstaje należność lub następuje
wpływ środków pieniężnych => powstaje przychód, )
W zależności od rodzajów sprzedawanych składników odmienne
tytuły kosztów i przychodów:
MOMENT RZECZOWY
(wydanie przedmiotu sprzedaży)
Dt
Ct
wartość
sprzedanych
materiałów
materiały
wartość
sprzedanych
towarów
koszt
wytworzenia
sprzedanych
wyrobów
gotowych
pozostałe koszty
operacyjne
koszty finansowe
towary
wyroby gotowe
środki trwałe
inwestycje
krótkoterminowe
MOMENT FINANSOWY
(wystawienie faktury sprzedaży)
Dt
Ct
przychody ze
sprzedaży
materiałów/
Sprzedaż materiałów
Należności od
odbiorców/
Kasa/
Rachunek
bankowy
przychody ze
sprzedaży towarów/
Sprzedaż towarów
przychody ze
sprzedaży wyrobów
gotowych/Sprzedaż
WG
pozostałe przychody
operacyjne
przychody finansowe
Przychody i koszty ich uzyskania
Zadania
WYDZIAŁ ZARZĄDZANIA
KATEDRA RACHUNKOWOŚCI
Rachunkowość
studia podyplomowe
dr Beata Zyznarska-Dworczak