Profilaktyka uzależnień od substancji psychoaktywnych.

Psychodeliki
i inne substancje
psychoaktywne
Czym są psychodeliki?
• grupa substancji psychoaktywnych
• wywołują zmiany percepcji (postrzegania),
świadomości, sposobu myślenia
oraz odczuwania emocji
• wywołują doświadczenia porównywane
do transu, medytacji, marzeń sennych
• przykład: kannabinoidy
Kannabinoidy
• grupa organicznych związków chemicznych
oddziałujących na receptory kannabinoidowe
w mózgu
• należą tu alkaloidy konopi indyjskich, z których
wytwarzana jest marihuana i haszysz
• konopie zawierają kilkadziesiąt aktywnych
biologicznie substancji, najważniejszymi
z nich są tetrahydrokanabiole (THC)
Marihuana - charakterystyka
• najbardziej rozpowszechnione i używane
narkotyki w Polsce i na świecie
• najczęściej stosowaną formą przyjmowania jest
palenie („skręty”, fifki, fajki)
• długość działania: 1-3 godzin
• w slangu: joint, skręt, blant,
zioło, grass, marycha, trawa,
huana, skun, gandzia,
samosieja, afgan, kolumbijka
Działanie
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
wzrost ciśnienia, przyspieszone tętno
wysuszenie śluzówek jamy ustnej, ataki kaszlu
przekrwienie oczu, spojówek, niekiedy obrzęk powiek
pocenie się
zwiększenie apetytu (potoczna „gastrofaza”)
bóle i zawroty głowy
zaburzenia koordynacji ruchowej, uwagi i możliwości uczenia się
zaburzenia pamięci
gorsza sprawność psychofizyczna (wypadki, urazy)
skłonność do ulegania sugestiom
czasem: zagubienie, nieracjonalne myśli, lęki, urojenia
uzależnia psychicznie!!!
Zapamiętaj!
• marihuana uzależnia szybciej
niż alkohol
• dym konopi jest bardziej
kancerogenny niż dym
papierosowy
• marihuana w wyraźny sposób
osłabia zdolność zapamiętywania
Jeśli palisz, musisz liczyć się z konsekwencjami
kłopotów z nauką.
Jak rozpoznać,
że ktoś palił?
• słodkawa woń oddechu,
włosów i ubrania
• gadatliwość i wesołkowatość, euforia
• przekrwione oczy i kaszel
• apetyt na wysokokaloryczne przekąski
• ogólne podniecenie
• zaburzenia koordynacji ruchowej i orientacji przestrzennej
Szczególne zagrożenie
ZESPÓŁ AMOTYWACYJNY
Stan związany z regularnym i długotrwałym
przyjmowaniem konopi. Charakteryzuje się:
 zmniejszoną energią i dążnością do osiągnięć
 apatią
 skróconym czasem skupienia uwagi
 nieadekwatną oceną sytuacji
 upośledzoną zdolnością do komunikowania się z innymi
Amfetamina
• amfetaminy to cała grupa
środków psychostymulujących,
które powodują długotrwałe
pobudzenie
• dawniej: medycyna, środki odchudzające,
w sporcie jako tzw. koks (doping)
• sposób przyjmowania: doustnie (proszek, tabletki),
dożylnie, palenie (kryształki)
• długość działania: 2-3 godziny
Amfetamina
• efekt: zwiększenie wydolności, koncentracji, energii, euforia
• ALE również: drażliwość, agresja, formikacje (wrażenie
obecności insektów na skórze), niepokój
• silnie uzależnia psychicznie, w mniejszym stopniu fizycznie:
złe samopoczucie, apatia,
spowolnienie już po 12h od odstawienia
• szczególne zagrożenia:
myśli samobójcze, depresja, urojenia,
skrajne wyczerpanie, udar mózgu
(przedawkowanie)
Ecstasy
• syntetyczny analog amfetaminy
i meskaliny
• najczęściej w postaci tabletek
o różnych kolorach, z wytłoczonymi wizerunkami, np. ptak,
kot, sierp, młot często zażywanych na imprezach
• działanie: euforia, przypływ energii, pobudzenie seksualne,
uczucie silnej więzi z otoczeniem, intensyfikacja przeżyć
emocjonalnych, ALE również: depersonalizacja, niepokój,
panika, poczucie utraty kontroli, halucynacje i depresja
• szczególne zagrożenia: migotanie komór serca,
szczękościsk, odwodnienie, spadek ciśnienia tętniczego
LSD – „kwas”
Silny halucynogen, wywołujący omamy słuchowe, wzrokowe
i dotykowe, których rodzaj uzależniony jest od nastawienia
osoby i panującej atmosfery.
Kokaina
• postać: biały proszek, crack (forma krystaliczna do
palenia), pasta (palenie)
• działanie: silna euforia, poczucie mocy
wewnętrznej, pobudzenie ruchowe i seksualne,
poczucie wyższości, odsunięcie poczucia lęku,
ALE również: brak krytycyzmu co do własnych
możliwości, niepokój, bezsenność, załamanie
nerwowe, urojenia
• szczególne zagrożenia: psychoza kokainowa
(poczucie prześladowania i inwigilowania),
zaburzenia osobowości, myśli samobójcze
Heroina
• opiaty – substancje otrzymywane
z maku lekarskiego, należą do nich:
opium, morfina, heroina i metadon
• najbardziej uzależniające ze znanych
narkotyków
• medycyna: morfina jako silny środek
przeciwbólowy, metadon:
kuracja substytucyjna w leczeniu
uzależnienia
• heroina – skutki przyjmowania: wyniszczenie, uszkodzenie
narządów, przewlekłe zaparcia, zaburzenia menstruacji,
zaawansowana próchnica zębów, zmiany zapalne skóry,
zanik żył powierzchniowych
Heroina – szczególne zagrożenia
• przedawkowanie – ostra niewydolność
oddechowa – śpiączka i zgon
• transmisja chorób zakaźnych (HIV/AIDS,
wirusowe zapalenie wątroby) –
przyjmowanie za pomoc wstrzyknięć
• bardzo silne uzależnienie: całkowite
podporządkowanie życia nałogowi
Grzyby halucynogenne
•
•
•
•
człowiek zna ok. 5 tysięcy odmian grzybów
80 z nich posiada właściwości psychoaktywne
występują na każdej szerokości geograficznej
zachowanie odurzonego ma różny charakter:
od spokojnego i przygaszonego do stanu silnego
rozdrażnienia, wściekłości
• zmysły ulegają wyostrzeniu, występują halucynacje
• regularne odurzanie prowadzi w najlepszym
przypadku do załamania psychicznego
„Krokodyl” =
dezomorfina
• otrzymywany domowym sposobem
z kodeiny
• składniki: np. rozcieńczalnik do farb, jod, kwas solny,
benzyna itp. (wszystko co producent znalazł „pod ręką”)
• prowadzi do nieodwracalnego uszkodzenia organizmu ze
względu na zanieczyszczenia i toksyczne związki
używane i powstałe w procesie produkcji
• skóra: zielonkawe plamy
spowodowane gniciem ciała, niegojące
się rany, gangrena (rozkład tkanek)
• stał się popularny w Rosji w 2010r.
Dopalacze
• nienaukowy termin dla różnych substancji
i ich mieszanek o działaniu
psychoaktywnym
• sprzedawane w sklepach „smart shops”,
których nazwa pochodzi od rzekomych
właściwości substancji – usprawniania
funkcji poznawczych
• od września 2010 sprzedaż dopalaczy w
sklepach stacjonarnych jest zakazana
Mity i fakty o dopalaczach - krótki test
1. Dopalacze są bezpieczną alternatywą dla substancji nielegalnych.
2. Dopalacze są wyrobami kolekcjonerskimi.
P/F
3. Dopalacze są legalne w niektórych państwach.
P/F
4. Poza tabletkami imprezowymi, dopalacze to w większości zioła
lub ich mieszanki.
P/F
5. Substancje zawarte w dopalaczach często nie są pochodzenia
naturalnego. Zawierają dużo „chemii”.
P/F
P/F
Poczytaj więcej o dopalaczach
www.dopalaczeinfo.pl
Znajdziesz tu opisy poszczególnych substancji sprzedawanych
jako dopalacze i ich nazw, m.in. BZP (N-benzylopiperazyna),
Mefedron, Szałwia wieszcza, Lion, Fly Agaric…
Domowa apteczka
• eksperymentowanie z lekami
znalezionymi w domowej
apteczce jest bardzo częste
wśród młodych ludzi
• przykłady:
Acodin (tabletki na kaszel, dostępne bez
recepty) – w dużej dawce wywołuje pobudzenie,
halucynacje, ALE również: silne stany lękowe,
ataki paniki, zaburzenia równowagi, swędzenie
skóry, silne odrętwienie, prowadzące nawet do
śmierci
Domowa apteczka
Sudafed (tabletki na przeziębienie, bez recepty)
– stosowany przez osoby, które
w krótkim czasie chcą nauczyć się dużej ilości
materiału, skutki: halucynacje, bezsenność,
kołatanie serca, szumy w uszach, zimne poty
I wiele innych…
Leki na receptę,
np. środki nasenne
(barbiturany), uspokajające
(benzodiazepiny),
powodujące uzależnienie
Domowa apteczka
Tantum rosa - zawiera benzydaminy, stosowana
w zapaleniu sromu i pochwy. Wywołuje
halucynacje wzrokowe i słuchowe, drgawki,
bezsenność.
Aviomarin – (lek przeciw nudnościom i wymiotom)
przedawkowanie może prowadzić do drgawek,
zahamowania czynności oddechowych i
częstoskurczu.
Zapamiętaj!
Nigdy nie eksperymentuj z lekami!
Pozorna poprawa nastroju lub zdolności
koncentracji to tylko chwilowe działanie!
Ryzykujesz uzależnieniem i uszczerbkiem na
zdrowiu. Nie możesz przewidzieć w jakie
interakcje wejdą leki, których używasz i jaki
efekt wywołają.
Twoje problemy z koncentracją i wyniki w nauce poprawi właściwa
równowaga pomiędzy pracą umysłową i fizyczną. Zawsze pamiętaj o:
1. Aktywności fizycznej
2. Właściwych metodach radzenia sobie ze stresem (książka, sport,
spacer z przyjacielem…?)
3. Zdrowym odżywianiu
4. Gdy czujesz się źle, nie radzisz sobie, a problemy się nawarstwiają –
nie eksperymentuj na własną rękę. Udaj się do lekarza!
Przed i po narkotykach
Przed i po narkotykach
Przed i po narkotykach
Co łączy te osoby?
Janis Joplin, Kurt Cobain, Ryszard Riedel
Marylin Monroe, Elvis Presley, Michael Jackson
leki nasenne i przeciwbólowe
Lady Gaga
Charlie Sheen
Lindsay Lohan
marihuana
kokaina
amfetamina
i inne
Gdzie szukać pomocy w
Poznaniu?
Placówka ambulatoryjna:
• Centrum Profilaktyki Uzależnień
al. Marcinkowskiego 26
61-745 Poznań
Przyjmowane są osoby w wieku od 15 lat.
Wsparcie psychologiczne
Ogólnopolski Telefon Zaufania
Narkotyki - Narkomania
801 199 990
czynny: codziennie, w godzinach 16-21
koszt: całe połączenie płatne 35gr
Poradnia on-line
„Jeśli masz problem z narkotykami i
szukasz pomocy dla siebie lub kogoś
bliskiego – napisz do nas! W ciągu kilku
dni otrzymasz odpowiedź od specjalisty.
Porady są udzielane anonimowo i
bezpłatnie.”
http://www.narkomania.org.pl/poradnia-on-line
Dziękuję za uwagę.
Koordynator Lokalny
ds. Edukacji Medycznej
Walentyna Gliwińska
tel.: 721 110 353
e-mail:
[email protected]