plik PDF

Marcin Braun
Jak to zintegrować?
Choć integracja różnych przedmiotów
nauczania jest jednym z założeń reformy, to nie odkryto jej dopiero teraz.
Na niezgodności programów zwracano
uwagę od dawna. Niestety, nauczyciele
nie mieli wtedy wyboru: musieli realizować ustalony przez ministerstwo
program. W rezultacie na lekcjach
fizyki trzeba było przekształcać wzory
już w klasie szóstej, choć na matematyce uczono tego w ósmej. Co to
jest atom, uczniowie dowiadywali się
na chemii w klasie siódmej, ale już
w piątej musieli rysować na lekcjach
biologii wzór strukturalny glukozy.
Wszystkich jednak pokonali autorzy
książek do geografii, którzy w czwartej
klasie szkoły podstawowej definiowali
współrzędne geograficzne za pomocą
kątów bryłowych, które na matematyce wprowadzano pod koniec szkoły
średniej, a więc osiem lat później.
A jak jest dzisiaj?
Czy dzisiaj jest lepiej? To oczywiście
zależy od wybranych programów nauczania. W szkole podstawowej nie ma
już geografii, a na lekcjach przyrody
nie mówi się już raczej o kątach
bryłowych. Wiadomości przyrodnicze
są raczej opisowe i skomplikowana
matematyka nie jest tu potrzebna. Wyjątkiem jest skala mapy, której musimy
wobec tego uczyć na matematyce już
w klasie czwartej, choć z punktu widzenia naszego przedmiotu należałoby
ją odłożyć, gdyż jest dość trudnym
tematem.
Jednak integracja matematyki z innymi przedmiotami nie polega tylko
na likwidacji niezgodności progra-
4
TEMAT NUMERU
mów. Bardzo ważna – także z punktu
widzenia przygotowania do egzaminów – jest duża liczba zadań matematycznych związanych z innymi
dziedzinami. Na niebieskim tle widzimy przykłady integracji nie tylko
z przyrodą, ale i z historią1 .
DYNASTIA JAGIELLONÓW
Lata panowania kolejnych władców:
1377 – 1434 Władysław Jagiełło
1434 – 1444 Władysław Warneńczyk
1444 – 1447 brak władcy
1447 – 1492 Kazimierz Jagiellończyk
1492 – 1501 Jan Olbracht
1501 – 1506 Aleksander Jagiellończyk
1506 – 1548 Zygmunt Stary
1548 – 1572 Zygmunt August
Ile lat panował w Polsce pierwszy, a ile
ostatni z Jagiellonów? Ile lat panowała
ta dynastia? Który władca panował
najkrócej?
Fizyka z plusem
W gimnazjum problemy są nieco
inne. Wielu fizyków chce już od
pierwszej klasy przekształcać wzory.
Dlatego autorzy „Matematyki z plusem” umieścili ten temat w pierwszej
klasie. Nie da się jednak w pierwszej
klasie zrobić wszystkiego, dlatego na
przykład funkcje musiały trafić aż do
trzeciej. Co więc zrobić? Najlepiej
byłoby mieć po prostu zintegrowane
programy matematyki i fizyki. Takie na
razie nie istnieją.
Wpisz podane ciężary przy odpowiednich rysunkach.
4 kg
0,2 t
0,25 kg
2,5 dag
3t
0,003 g
więc, jeśli znajdą się one w podręcznikach. Dowiedziałem się od autorów
„Matematyki z plusem”, że w podręczniku dla trzeciej klasy gimnazjum
umieszczą specjalny obszerny rozdział
przygotowujący do egzaminu.
Rachunki mogą się pojawić także na
geografii, ale raczej proste, a także na
chemii. Sporym problemem są przedstawiane tam metody rozwiązywania
zadań o procentach. Piszemy o tym
dokładniej na stronach 6–7.
Wspólne lekcje
Mamy jednak dobrą wiadomość: nauczyciele korzystający z „Matematyki
z plusem” będą mogli łatwo dogadać
się z fizykami, jeśli przekonają ich
do programu „Fizyka z plusem”.
Na razie książki są przygotowywane
do testowania. Do tego numeru
włożona została kartka przeznaczona
dla Państwa kolegów – nauczycieli
fizyki. Prosimy o jej przekazanie. Jeśli
nauczyciele fizyki zechcą testować lub
opiniować nowe książki, będą mieli
okazję dobrze się im przyjrzeć, zanim
wybiorą program dla następnej klasy,
a przy tym – zrealizują punkt planu
rozwoju zawodowego. A potem i im,
i Państwu będzie łatwiej uczyć.
Co jeszcze w gimnazjum
Egzamin po gimnazjum będzie zawierał wiele zadań rachunkowych, ale
dotyczących różnych dziedzin wiedzy.
Do tej pory na egzaminach wstępnych
do liceów, a nawet na większości
„nowatorskich” testów kompetencji,
zadania były czysto matematyczne. To
duża zmiana, znacznie większa niż np.
wprowadzenie testów wyboru.
Przygotowanie do rozwiązywania takich zadań w dużym stopniu spadnie
na nauczycieli matematyki, dobrze
Wszyscy wiemy, że nauczyciele różnych przedmiotów powinni ze sobą
współpracować i często tak się dzieje.
Rzadko spotykamy się jednak ze
wspólnym prowadzeniem lekcji. Nie
chodzi tu o pełne połączenie przedmiotów, ale kilka takich lekcji w roku
może dać bardzo wiele.
Przykłady dla szkoły podstawowej
pokazujemy na stronach 11–19, a dla
gimnazjum – na stronach 8–9.
1
Wszystkie przykłady zadań w tym
artykule pochodzą z książek „Matematyki
z plusem”.
Największa odległość między Ziemią
a Księżycem wynosi ok. 4·105 km. Czy
Jowisz zmieściłby się między Ziemią
a Księżycem? Czy wszystkie planety
Układu Słonecznego (bez Ziemi) ustawione obok siebie zmieściłyby się
między Ziemią a Księżycem?
Nazwa
planety
Średnica
(w tys. km)
Nazwa
planety
Średnica
(w tys. km)
Merkury
Wenus
Mars
Jowisz
5
12
7
143
Saturn
Uran
Neptun
Pluton
121
51
50
2
TEMAT NUMERU
5