Nr wniosku: 185009, nr raportu: 13700. Kierownik (z rap.): dr hab

Nr wniosku: 185009, nr raportu: 13700. Kierownik (z rap.): dr hab. Maria Aleksandra Bitner
Ramienionogi (Brachiopoda) to grupa osiadłych, wyłącznie morskich bezkręgowców, których ciało miękkie zamknięte
jest w muszli zbudowanej z dwóch nierównych skorupek. Ramienionogi znane są od początków paleozoiku, w czasie
którego przeżywały swój największy rozkwit, stanowiąc wówczas dominujący element bentosu osiadłego, często w
płytkich środowiskach. Dziś, choć są szeroko rozprzestrzenione w wodach mórz i oceanów, od bieguna do tropiku na
głębokościach od strefy międzypływowej do abysalnej, straciły one na znaczeniu: są zacznie mniej zróżnicowane i w
płytkich wodach nie stanowią już znaczącego elementu bentosu, choć są w nim obecne. Trudno je tam zaobserwować,
ponieważ są to zwykle bardzo małe (kilka mm to 1 cm) formy (tzw. mikromorficzne), często występujące w różnego
rodzaju kawernach. Moje badania pokazały, że na większych głębokościach, tj. kilkuset metrów, gdzie trudno prowadzić
obserwacje, ramienionogi są znacznie silniej zróżnicowane (reprezentowane przez większą liczbę gatunków), a także
mogą występować w dużych nagromadzeniach, stanowiąc ciągle ważny element bentosu.
Wydaje się, że różnice obserwowane w składzie gatunkowym faun sąsiadujących ze sobą obszarów, np. Nowa Kaledonia
i Nowa Zelandia, oraz wyraźne podobieństwo faun z obszarów dziś odległych od siebie (Nowa Kaledonia, Fidżi czy
Polinezja Francuska), najłatwiej wytłumaczyć ich różną historią geologiczną. Dziś Nowa Zelandia i Nowa Kaledonia są
położone blisko siebie, lecz jest to wynik tektoniki płyt; w przeszłości geologicznej znajdowały się one znacznie dalej od
siebie. Z drugiej strony Nowa Kaledonia i Fidżi, dziś znajdujące się w znacznej odległości od siebie, w przeszłości
znajdowały się bliżej, a ich dzisiejsza pozycja jest również efektem tektoniki płyt. W tym kontekście najlepszym
modelem wyjaśniającym pokrewieństwa biogeograficzne faun ramienionogów w badanym rejonie wydaje się być model
wikariancji.