PODSTAWY ALGORYTMÓW GENETYCZNYCH

Transkrypt

PODSTAWY ALGORYTMÓW GENETYCZNYCH
Katedra Inżynierskich Zastosowań Informatyki WSInf.
Opracował: Prof. dr hab. Krzysztof Dems
Materiały pomocnicze do wykładu
ALGORYTMY EWOLUCYJNE
W OPTYMALIZACJI JEDNOKRYTERIALNEJ
Zalety:
 nie wprowadzają żadnych ograniczeń na sformułowanie problemu optymalizacyjnego. Funkcja celu może być wielowartościowa i nieciągła, obszar dopuszczalny –
niespójny itp.
 Można je wykorzystać do rozwiązania każdego problemu optymalizacyjnego, tzn.
problemu z ciągłymi, dyskretnymi, całkowitymi i mieszanymi zmiennymi decyzyjnymi.
Katedra Inżynierskich Zastosowań Informatyki WSInf.
Opracował: Prof. dr hab. Krzysztof Dems
Materiały pomocnicze do wykładu
Ogólne sformułowanie jednokryterialnego problemu optymalizacji:
Znajdź wektor zmiennych decyzyjnych:
x* = [x1*, x2*, . . . , xn*]T
spełniający:
 K ograniczeń nierównościowych gk(x)  0 k = 1,2, . K
 M ograniczeń równościowych
hm(x) = 0 m = 1,2, . M
 i minimalizujący funkcję celu f(x)
f(x*) = min. f(x)
oraz:
gk(x*)  0 k = 1,2, . K
hm(x*) = 0 m = 1,2, . M
Katedra Inżynierskich Zastosowań Informatyki WSInf.
Opracował: Prof. dr hab. Krzysztof Dems
Materiały pomocnicze do wykładu
Katedra Inżynierskich Zastosowań Informatyki WSInf.
Opracował: Prof. dr hab. Krzysztof Dems
Materiały pomocnicze do wykładu
FUNKCJA CELU I FUNKCJA PRZYSTOSOWANIA
Odwzorowanie funkcji celu na funkcję przystosowania (skalowanie funkcji celu):
Selekcja:
 proporcjonalna: skalowanie jest konieczne.
 turniejowa i rankingowa: skalowanie jest nieistotne.
Katedra Inżynierskich Zastosowań Informatyki WSInf.
Opracował: Prof. dr hab. Krzysztof Dems
Materiały pomocnicze do wykładu
Metody odwzorowania funkcji celu na funkcję dopasowania w przypadku selekcji
proporcjonalnej:
 Sposób najprostszy: wykorzystanie dodatniej stałej i określenie funkcji przystosowania w postaci:
f ' (x)  C  f (x)
gdzie :
C  f (x) dla wszystkich x,
lub
- w iteracji t
C t  max .{ f j (x)}
jJ
J – wielkość populacji
Katedra Inżynierskich Zastosowań Informatyki WSInf.
Opracował: Prof. dr hab. Krzysztof Dems
Materiały pomocnicze do wykładu
 Statyczne skalowanie liniowe
f ' ( x)  a  f ( x)  b
a,b – stałe parametry dla wszystkich iteracji.
 Dynamiczne skalowanie liniowe
ft ' (x)  a  f (x)  bt
a – stały parametr dla wszystkich iteracji,
bt – parametr ustalany w każdej iteracji.
Katedra Inżynierskich Zastosowań Informatyki WSInf.
Opracował: Prof. dr hab. Krzysztof Dems
Materiały pomocnicze do wykładu
 Metoda obcięcia
~
f t ' ( x )  f ( x )  [ f ( x)  c   ]
c

~
f ( x)
– stała
- odchylenie standardowe populacji.
- wartość średnia dopasowania
w populacji.
Katedra Inżynierskich Zastosowań Informatyki WSInf.
Opracował: Prof. dr hab. Krzysztof Dems
Materiały pomocnicze do wykładu
 Skalowanie wykładnicze
ft ' (x)  ft (x)
 - wykładnik potęgi bliski jedności, np. 1.005
 Skalowanie logarytmiczne
f 't (x)  b  log[ ft (x)]
b – stała większa od każdej wartości log[ ft (x)]
Katedra Inżynierskich Zastosowań Informatyki WSInf.
Opracował: Prof. dr hab. Krzysztof Dems
Materiały pomocnicze do wykładu
 Metoda ruchomej bazy (windowing)
f 't (x)  ft (x)  f w
w - szerokość okna (zwykle 2 – 10).
f w - najgorsza wartość w ostatnich w iteracjach.
Katedra Inżynierskich Zastosowań Informatyki WSInf.
Opracował: Prof. dr hab. Krzysztof Dems
Materiały pomocnicze do wykładu
 Normalizacja
Problem maksimum:
f 't ( x) 
ft (x)  f min  
f max  f min  
f 't ( x) 
f max  ft (x)  
f max  f min  
Problem minimum:
Katedra Inżynierskich Zastosowań Informatyki WSInf.
Opracował: Prof. dr hab. Krzysztof Dems
Materiały pomocnicze do wykładu
Selekcja turniejowa i rankingowa:
 skalowanie jest nieistotne.
Katedra Inżynierskich Zastosowań Informatyki WSInf.
Opracował: Prof. dr hab. Krzysztof Dems
Materiały pomocnicze do wykładu
UWZGLĘDNIANIE OGRANICZEŃ
Znajdź wektor:
minimalizujący funkcję celu:
x*
f(x)
oraz spełniający
K ograniczeń nierównościowych:
M ograniczeń równościowych:
gk(x)  0;
hm(x) = 0.
Operacje przeprowadzane losowo na chromosomach mogą generować rozwiązania
niedopuszczalne (tzn. leżące poza obszarem dopuszczalnym wyznaczonym przez
ograniczenia).
Katedra Inżynierskich Zastosowań Informatyki WSInf.
Opracował: Prof. dr hab. Krzysztof Dems
Materiały pomocnicze do wykładu
Metody generujące rozwiązania w obszarze dopuszczalnym:
 Metoda odrzucania
W każdej iteracji chromosomy zawierające rozwiązania niedopuszczalne
są odrzucane.
(Działa skutecznie gdy obszar dopuszczalny zajmuje większa część
całkowitej przestrzeni przeszukiwań.)
Katedra Inżynierskich Zastosowań Informatyki WSInf.
Opracował: Prof. dr hab. Krzysztof Dems
Materiały pomocnicze do wykładu
 Metoda poprawiania
W każdej iteracji chromosomy zawierające rozwiązania niedopuszczalne
są „reperowane”, tak aby zawierały rozwiązania z obszaru dopuszczalnego.
(Strategia reperowania zależy od natury problemu i często jest bardziej
skomplikowana niż rozwiązywany problem)
Katedra Inżynierskich Zastosowań Informatyki WSInf.
Opracował: Prof. dr hab. Krzysztof Dems
Materiały pomocnicze do wykładu
 Metoda funkcji kary
Przeniesienie na grunt algorytmów ewolucyjnych techniki stosowanej w ‘konwencjonalnych’ metodach optymalizacyjnych (rozwiązania spoza obszaru dopuszczalnego są ‘karane’ przy wykorzystaniu współczynnika kary).
Zasada generalna: problem z ograniczeniami jest transformowany do problemu
bez ograniczeń, w wyniku włączenia ograniczeń do rozszerzonej funkcji celu:
M
(x, r )  f (x)  r{  [hm (x)] 
m 1
2
K
 Gk [ g k (x)]2}
k 1
r – współczynnik kontrolujący wielkość członu kary
Gk - operator Heaviside = 0 gdy gk(x)>= 0 oraz = 1 gdy gk(x)<0.
Katedra Inżynierskich Zastosowań Informatyki WSInf.
Opracował: Prof. dr hab. Krzysztof Dems
Materiały pomocnicze do wykładu
SELEKCJA TURNIEJOWA
W PROBLEMACH OPTYMALIZACJI Z OGRANICZENIAMI
Jedna z najbardziej efektywnych metod rozwiązania zadania programowania nieliniowego z ograniczeniami.
Katedra Inżynierskich Zastosowań Informatyki WSInf.
Opracował: Prof. dr hab. Krzysztof Dems
Materiały pomocnicze do wykładu
Operator selekcji turniejowej:
W selekcji biorą udział dwa chromosomy populacji rodzicielskiej.
(i)
Jeżeli oba chromosomy są z obszaru niedopuszczalnego, to do populacji tymczasowej wybierany jest chromosom położony bliżej obszaru dopuszczalnego
(na podstawie oceny odległości od brzegu obszaru dopuszczalnego).
Ocena odległości od obszaru dopuszczalnego:
 ( x) 
M
[hm (x)]
m 1
2
K
  Gk [ g k (x)]2
k 1
W obszarze dopuszczalnym (x)  0 .
W obszarze niedopuszczalnym (x)  0 .
Dla żadnego z chromosomów nie oblicza się wartości funkcji celu.
Katedra Inżynierskich Zastosowań Informatyki WSInf.
Opracował: Prof. dr hab. Krzysztof Dems
Materiały pomocnicze do wykładu
(ii)
Jeżeli jeden chromosom jest z obszaru dopuszczalnego, a drugi z obszaru niedopuszczalnego, to do populacji tymczasowej wybierany jest chromosom należący do obszaru dopuszczalnego.
Dla żadnego z chromosomów nie oblicza się wartości funkcji celu.
(iii)
Jeżeli oba chromosomy są z obszaru dopuszczalnego, to dla obu oblicza się
wartość funkcji przystosowania i do populacji tymczasowej przechodzi chromosom o lepszej wartości tej funkcji.