00 typologia
Transkrypt
00 typologia
DOKUMENTY JAKO ŹRÓDŁA INFORMACJI D. WTÓRNE D. PIERWOTNE D. PIŚMIENNICZE FORMALNE OPUBLIKOWANE∗ • wydawnictwa zwarte • wydawnictwa ciągłe • artykuły specjalne rodzaje wydawnictw: • patenty • normy • akty prawne • szara literatura • literatura firmowa • dokumenty Ŝycia społecznego D. NIEPIŚMIENNICZE NIEFORMALNE • strony internetowe • • • • • • • mapy, plany nuty fotografie, ilustracje rysunki techniczne dokumenty audiowizualne dokumenty audialne ikonografia • • • • • • • reprodukcja kopia duplikat reprint skan zdjęcie cyfrowe mikrofilmy, mikrofisze • • • • • opis bibliograficzny abstrakt opracowanie tłumaczenie D. FAKTOGRAFICZNE • • • NIEOPUBLIKOWANE • dysertacje • D. POCHODNE słowniki leksykony encyklopedie naukowe materiały archiwalne rękopisy (maszynopisy) ___________________________________________________________________________ OSOBOWE I INSTYTUCJONALNE ŹRÓDŁA INFORMACJI personalne źródła informacji • • eksperci nauczyciele akademiccy instytucjonalne źródła informacji • • • ∗ biblioteki ośrodki informacji archiwa utworem opublikowanym jest utwór, który za zezwoleniem twórcy został zwielokrotniony i którego egzemplarze zostały udostępnione publicznie [Ustawa o prawie autorskim] wymienione tu źródła występują w formie drukowanej i elektronicznej ŹRÓDŁA INFORMACJI O DOKUMENTACH (z przykładami) D. PIERWOTNE D. PIŚMIENNICZE • FORMALNE OPUBLIKOWANE∗ bibliografie, katalogi ksiąŜek (BIBLIOGRAFIA ESTREICHERÓW http://www.estreicher.uj.edu. pl/ ; BIBLIOGRAFIA POLSKA 1901-1939 oraz PRZEWODNIK BIBLIOGRAFICZNY pod adresem http://www.bn.org.pl/katalogii-bibliografie ) • bibliografie, katalogi czasopism http://mak.bn.org.pl/w12.htm • bibliografie artykułów http://mak.bn.org.pl/w14.htm specjalne rodzaje wydawnictw: • bazy danych opisów patentowych (Urząd Patentowy http://www.uprp.pl/Polski/Ba zy+danych+UPRP/ ) • bazy, katalogi norm (Polski Komitet Normalizacyjny http://www.pkn.pl/?m=katalo g) • bazy aktów prawnych (Sejm Polski http://isap.sejm.gov.pl/ ) • bibliografie dokumentów Ŝycia społecznego: źródła tworzone przez biblioteki publiczne http://www.bj.uj.edu.pl/var/bi bl_reg1_pl.php, Cyfrowa Biblioteka Druków Ulotnych XVI-XVIII w. http://cbdu.id.uw.edu.pl/ • bazy szarej literatury (Krajowy System Informacji o Szarej Literaturze POLSIGLE http://nauka.opi.org.pl/polsigl e/polsigle_f.htm NIEOPUBLIKOWANE • bazy, katalogi dysertacji naukowych (np. OPI http://www.opi.org.pl/pl/bazydanych/nauka-polska/synaba/ ) • bazy, katalogi, kartoteki materiałów archiwalnych (Archiwa Państwowe http://www.archiwa.gov.pl/?C IDA=35 ) ∗ D. WTÓRNE D. POCHODNE • • D. NIEPIŚMIENNICZE NIEFORMALNE • katalogi stron internetowych • • • • • • • Bibliografia Dokumentów Kartograficznych http://www.bn.org.pl/katalogi-ibibliografie/bibliografianarodowa/bibliografiadokumentow-kartograficznych , katalogi biblioteczne zbiorów kartograficznych bibliografie dokumentów muzycznych katalogi dokumentacji technicznej baza Filmoteki Narodowej http://www.fn.org.pl/page/index. php?str=11 http://www.fn.org.pl/page/ bazy nagrań dźwiękowych lub ich opisów (np. Bibliografia Narodowa Dokumentów Dźwiękowych http://www.bn.org.pl/katalogi-ibibliografie/bibliografianarodowa/bibliografiadokumentow-dzwiekowych , Biblioteka Polskiej Piosenki http://www.bibliotekapiosenki.pl /static:Strona_Glowna ) baza Narodowego Instytutu Audiowizualnego NInATEKA (nagrania spektakli teatralnych, muzycznych i operowych, filmy dokumentalne i animacja) http://www.nina.gov.pl/ninateka/ term/11 np. Wirtualny Gabinet Rycin BJ http://www.bj.uj.edu.pl/wgr/katal og/ • • biblioteki cyfrowe najcenniejszych zabytków piśmiennictwa (np. katalog Federacji Bibliotek Cyfrowych http://fbc.pionier.net.pl/ owoc, Cyfrowa Biblioteka Narodowa POLONA http://polona.pl/dlibra, Cyfrowa Biblioteka Druków Ulotnych XVIXVIII w. http://cbdu.id.uw.edu.pl /) Narodowe Archiwum Cyfrowe (zdjęcia, nagrania archiwalne) http://audiovis.nac.gov. pl/ katalogi mikrofilmów (np. katalog mikrofilmów druków XVI-XVIII w. http://mak.bn.org.pl/cgi bin/makwww.exe?BM= 21 ) bibliografie bibliografii (np. Bibliografia Bibliografii Polskich http://mak.bn.org.pl/cgibin/makwww.exe?BM=28 , http://mak.bn.org.pl/cgibin/makwww.exe?BM=13 , http://mak.bn.org.pl/cgibin/makwww.exe?BM=14 ) utworem opublikowanym jest utwór, który za zezwoleniem twórcy został zwielokrotniony i którego egzemplarze zostały udostępnione publicznie [Ustawa o prawie autorskim] ŹRÓDŁA INFORMACJI O OSOBOWYCH I INSTYTUCJONALNYCH ŹRÓDŁACH INFORMACJI • • bazy pracowników naukowych (OPI: Ludzie Nauki http://www.opi.org.pl/pl/bazy-danych/nauka-polska/ludzie-nauki/ bazy ekspertów (np. UJ: • http://www.cittru.uj.edu.pl/ibd/ ) informatory, bazy bibliotek i ośrodków informacji (BN: Informator o bibliotekach w Polsce http://mak.bn.org.pl/cgi-bin/makwww.exe?BM=8 ) informatory o archiwach (Archiwa Państwowe: Informator Adresowy http://www.archiwa.gov.pl/images/stories/file/pdf/info rmator_adresowy_2010_4.pdf ) wymienione tu źródła występują w formie drukowanej i elektronicznej TYPOLOGIA DOKUMENTALNYCH ŹRÓDEŁ INFORMACJI O DOKUMENTACH ŹRÓDŁA BIBLIOGRAFICZNE rejestracyjne (z dostępem lub bez dostępu do zawartości) katalogi handlowe NARZĘDZIA zapewniające rejestrację, selekcję, zaawansowane wyszukiwanie, wartościowanie (licencjonowane, z ograniczonym dostępem) bazy abstraktowe indeksy cytowań - HISTORYCZNE targowe aukcyjne sortymentowe nakładowe - WSPÓŁCZESNE księgarskie aukcyjne wydawnicze current contents bazy opracowań dokumentacyjnych (w tym typu evidence based) zintegrowane źródła informacji (agregatory) katalogi biblioteczne - w formie wydawnictw ksiąŜkowych kartkowe OPAC centralne - bibliografie OGÓLNE narodowe powszechne uniwersalne SPECJALNE - dziedzin - zagadnień (osobowe, przedmiotowe, krajoznawcze, regionalne lub lokalne przedmiotowe) katalogi stron WWW serwisy WWW bazy dokumentów niepiśmienniczych obrazy, video, wzory chemiczne, bazy genomów organizmów Ŝywych, sekwencje białek instytucje Narodowy Instytut Audiowizualny (NInA) centralny ośrodek specjalizujący się w digitalizacji i koordynujący program zachowania, rozbudowy i udostępniania cyfrowego dziedzictwa kulturowego. Podlega Ministrowi Kultury i Dziedzictwa Narodowego. NInA został powołany 1 kwietnia 2009r. w wyniku przemianowania, działającego od roku 2005 Polskiego Wydawnictwa Audiowizualnego. Tym samym znacząco rozszerzone zostały cele statutowe stawiane tej instytucji. Oprócz rejestrowania najbardziej wartościowych zjawisk polskiej kultury i działalności wydawniczej, misją Narodowego Instytutu Audiowizualnego jest systematyczna digitalizacja i upowszechnianie dostępu do zrekonstruowanych i zapisanych cyfrowo materiałów. Specjalizacja: twórczość teatralna, muzyczna i operowa, filmy dokumentalne i animacja. Narodowe Archiwum Cyfrowe W prototypie Zbiorów NAC on-line – audiovis, użytkownik znajdzie blisko 110 tysięcy fotografii oraz około 15 tysięcy opisów nagrań. Ilość obiektów dostępnych on-line będzie się zwiększać wraz z postępem digitalizacji zbiorów Narodowego Archiwum Cyfrowego. TEMATYKA FOTOGRAFII DOSTĘPNYCH ON-LINE: 1 Początek XX wieku oraz okres II Rzeczpospolita. 2 Okres I wojny światowej oraz kształtowanie granic Polski. 3 Okres II wojny światowej okres I wojny światowej. 4 Okres PRL. 5 Kultura, sztuka, religia. NAGRANIA DŻWIĘKOWE W zbiorach NAC on-line udostępnione są opisy nagrań z Zespołu 33 Narodowego Archiwum Cyfrowego (większość są to audycje z Archiwum Polskiego Radia). Archiwum Cyfrowe 1. Archiwum z swoich zbiorach posiada 14mln zdjęć, 30tys nagrań oraz 2tys filmów. 2. Typy zbiorów: - Fotografie - Nagrania dźwiękowe - Filmy 3. Fotografie obejmują okres od lat czterdziestych XIX wieku, aż po czasy współczesne: - około 2% zbioru to materiały najstarsze – z okresu od 1840 roku do początków II Rzeczpospolitej, około 6% zbioru dokumentuje okres międzywojenny, - 3% materiałów pochodzi z czasów okupacji, - blisko 90% zdjęć to okres PRL. Kolekcję można podzielić na dwie grupy: 1. Sekcja Polska Radia Wolna Europa Blisko 17 tysięcy nagrań, zarejestrowanych w latach 1952 – 1994. 2. Nagrania różnego pochodzenia Około 5% z nich obejmuje okres do 1939 roku, 10% pochodzi z czasu II wojny światowej, pozostałe 85% to okres PRL. Obok typowych materiałów dźwiękowych, w zbiorach NAC znajdują się także skrypty programów Polskiego Radia oraz Sekcji Polskiej Radia Wolna Europa. Zbiór filmów liczy około 2,4 tysiąca tytułów z lat 1928 – 1993. Większość z nich (około 90%) to materiały pochodzące z Instytutu Badań Edukacyjnych, Wytwórni Filmowej „Sportfilm” oraz Wytwórni Filmowej „Czołówka”. W zbiorach dominują kroniki: polskie z lat 1958 – 1975 (głównie o tematyce wojskowej) oraz niemieckie z okresu II wojny światowej – przedstawiają przede wszystkim walki na różnych frontach, życie na terenach okupowanych przez wojska hitlerowskie, w tym w Generalnej Guberni. Niezwykle cenne są filmy z lat 20 i 30 XX wieku. Wśród nich jest m.in. "Polonia Restituta", dokumentujący walki o kształt granic II RP. 4. Archiwum posiada własną bazę online, w której można przeszukiwać zbiory na wiele sposobów. W bazie tej znajduje się ponad 110 tysięcy skanów zdjęć oraz ok. 15 tysięcy opisów nagrań. Archiwum włączone jest do centralnej bazy SEZAM, a także ZOSIA.