RAPORT OGRZEWANIE DOMU

RAPORT
RAPORT
Ogrzewanie domu
Kotïy
gazowe66
OGRZEWANIE DOMU
Kotïy na paliwo
staïe72
Grzejniki
O
Ogrzewanie
p
podïogowe88
P
Podïogówka
z grzejnikami96
Bogusïaw Wójcik
ProponujÚ w nieco odmienny sposób spojrzeÊ na problem ogrzewania.
Potraktujmy ciepïo jako produkt, który naleĝy wytworzyÊ (wyprodukowaÊ),
czasem zgromadziÊ i zakumulowaÊ (zmagazynowaÊ), a na koñcu rozdzieliÊ (dystrybuowaÊ). Na kaĝdym z wymienionych etapów dojĂÊ moĝe do nieuzasadnionych strat.
Ciepïo moĝna optymalnie wytworzyÊ lecz
nieoptymalnie je magazynowaÊ czy teĝ
dystrybuowaÊ.
Dlatego teĝ przystÚpujÈc do konfigurowania
naszej osobistej instalacji c.o., naleĝy dokïadnie przemyĂleÊ wszystkie trzy wymienione
82
BUDUJEMY DOM
BD7_8_Raport_grzejniki.indd 82
Efektywne
fot. Regulus
ChoÊ mamy kalendarzowe lato,
tegoroczna aura
nie pozwala nam
na dïugo zapomnieÊ o ogrzewaniu.
Nieuchronnie zbliĝa
siÚ kolejny sezon
grzewczy. ¿yjemy
w strefie klimatycznej, w której ogrzewanie jest naszym
nieodïÈcznym
zïem koniecznym.
Tolerujemy wiÚc
obecnoĂÊ grzejników
wokóï nas, a nawet
próbujemy uczyniÊ
z nich elementy
zdobiÈce wnÚtrza
naszych domów.
grzanie
elementy procesu, bowiem naszym celem jest
uzyskanie optymalnego dla naszych potrzeb
i moĝliwoĂci komfortu cieplnego.
W artykule tym skupimy siÚ na procesie
dystrybucji ciepïa, czyli na grzejnikach.
Dystrybucja ciepïa
Pomieszczenia ogrzewaÊ moĝna w rozmaity sposób. Ciepïo moĝe byÊ wytworzone i rozprowadzone z tego samego miejsca
i urzÈdzenia – tak jest przy konwektorach
elektrycznych i ogrzewaczach gazowych
jak równieĝ przy promiennikach. OddajÈ
one ciepïo w miejscu jego wytworzenia.
W podobny sposób, lecz z magazynowaniem
czÚĂci wytworzonego ciepïa dziaïajÈ grzejniki akumulacyjne.
Rozgrzane w innym miejscu powietrze
moĝna wprowadzaÊ teĝ do pomieszczenia np. kanaïami ciepïego powietrza (DGP
– dystrybucja gorÈcego powietrza).
Nas interesuje jednak sposób klasyczny, najbardziej popularny: dystrybucja ciepïa przez grzejniki centralnego ogrzewania.
Ogrzewanie centralne oznacza, ĝe ciepïo
produkowane jest w jednym miejscu, natomiast pomieszczeñ ogrzewanych z tego ěródïa ciepïa jest wiele.
7–8/2010
2010-06-30 12:59:41
fot. Vaillant
fot. Zehnder
Ciepïo wyprodukowane przez kocioï trzeba z moĝliwie jak najmniejszymi stratami przetransportowaÊ
do wszystkich pomieszczeñ w domu
Nomenklatura grzejników
Od dawna nikt nie dokonaï próby aktualizacji podziaïu grzejników na grupy. Brak ten
powoduje szereg nieporozumieñ oraz stwarza pole do nieprawdziwych uproszczeñ.
Powszechnie powielany podziaï na grzejniki panelowe, czïonowe oraz konwektory jest
obecnie caïkowicie anachroniczny.
Konwektory wodne sÈ grzejnikami
skïadajÈcymi siÚ z oĝebrowanych stalowych lub miedzianych rur umieszczonych
w blaszanej obudowie. Obudowa kaĝdego
ojekt
konwektora jest zimna, wskutek braku kontaktu z ukïadem grzejnym.
Wymiana ciepïa z otoczeniem odbywa siÚ niemal wyïÈcznie przez
konwekcjÚ.
Wszystkie pozostaïe grzejniki oddajÈ ciepïo w sposób mieszany – przez promieniowanie oraz
konwekcjÚ.
Promieniowanie cieplne –
to ciepïo emitowane przez powierzchniÚ grzejnika. IloĂÊ promieniowania zaleĝy zatem od
temperatury i wielkoĂci tej powierzchni, a kierunek rozchodzenia siÚ promieniowania – od jej
ksztaïtu. Promieniowanie cieplne
rozchodzi siÚ prostoliniowo, prostopadle do powierzchni z której jest
ono emitowane i ogrzewa przedmiot
na który pada.
Konwekcja – to ruch ogrzanego
powietrza ku górze (prÈdy konwekcyjne), spowodowany róĝnicÈ gÚstoĂci
powietrza ciepïego i chïodniejszego. W zaleĝnoĂci od temperatury pracy grzejnika
przemieszanie siÚ powietrza moĝe byÊ intensywne lub bardzo ïagodne, praktycznie
niezauwaĝalne.
Proporcje udziaïu konwekcji wzglÚdem
promieniowania w procesie grzania sÈ róĝne, nie tylko dla poszczególnych grup grzejników, lecz sÈ zmienne nawet dla pojedynczego grzejnika, gdyĝ zaleĝÈ od temperatury
jego pracy, a ta z kolei zaleĝy od temperatury czynnika grzewczego, czyli od temperatury zasilania.
Grzejniki mogÈ byÊ zintegrowane na staïe z budynkiem – tak jak to ma miejsce przy
ogrzewaniu pïaszczyznowym podïogowym, Ăciennym lub sufitowym albo mogÈ
fot. Instal Pr
PomiÚdzy miejscem produkcji ciepïa
a punktami jego dystrybucji moĝe, ale nie
musi znajdowaÊ siÚ magazyn ciepïa. Kiedy powinniĂmy pomyĂleÊ o magazynowaniu ciepïa?
Wówczas, gdy wystÚpujÈ nastÚpujÈce
warunki:
produkcja ciepïa jest wiÚksza niĝ zapotrzebowanie na nie;
posiadamy kilka jednoczeĂnie pracujÈcych urzÈdzeñ produkujÈcych ciepïo lub
pracujÈcych w róĝnym czasie i ze zmiennÈ
dynamikÈ;
posiadamy niestabilne ěródïo ciepïa obsïugiwane krótkookresowo;
czas optymalnej produkcji ciepïa róĝni
siÚ od czasu jego optymalnego zuĝycia.
Kiedy magazyn ciepïa (akumulator, zbiornik buforowy) jest zbÚdny?
JeĂli panujemy w peïni nad noĂnikiem energii, a posiadany kocioï ma moc grzewczÈ odpowiedniÈ do zapotrzebowania na ciepïo
i jest w peïni sterowalny (kocioï na gaz, olej
opaïowy, energiÚ elektrycznÈ: z zastrzeĝeniem produkcji ciepïa w tzw. II, tañszej taryfie – akumulacja).
Dystrybucja ciepïa przez grzejniki odbywaÊ siÚ moĝe w sposób mniej lub bardziej
dynamiczny lub teĝ w sposób ciÈgïy.
Grzejniki Ăcienne oddajÈ ciepïo w wiÚkszym
stopniu przez konwekcjÚ
Grzejniki rurowe mogÈ mieÊ
przeróĝne ksztaïty, kolory
i wielkoĂci. NajczÚĂciej montowane
sÈ w ïazienkach i w przedpokojach
byÊ elementem caïkowicie oddzielnie zamontowanym – czyli
urzÈdzeniem.
Grzejniki – to urzÈdzenia,
które mogÈ byÊ zamontowane na Ăcianie, w Ăcianie, mogÈ
teĝ byÊ postawione na podïodze lub umieszczone w samej
podïodze.
Spróbujmy stworzyÊ podziaï ze wzglÚdu na lokalizacjÚ grzejnika:
grzejnik
wewnÈtrzpodïogowy:
– pïaszczyznowy – wodny lub
elektryczny (przewody, maty,
folie grzewcze);
– kanaïowy;
grzejnik naĂcienny:
– czïonowy – ĝeliwny, aluminiowy;
– pïytowy 1–2–3-panelowy, z konwektorem
lub bez;
– rurowy oĝebrowany;
grzejnik wewnÈtrzĂcienny – wodny lub elektryczny (przewody, maty, folie
grzewcze).
Wszystkie te urzÈdzania sÈ grzejnikami
radiacyjno-konwekcyjnymi z zastrzeĝeniem
róĝnic w proporcjach pomiÚdzy tymi sposobami ogrzewania.
NieprawdÈ jest, ĝe ogrzewanie podïogowe pïaszczyznowe oddaje ciepïo wyïÈcznie
przez promieniowanie. Gdyby tak byïo, najmocniej ogrzewanym przez nie miejscem
byïby... sufit. W tego rodzaju ogrzewaniu
istnieje takĝe spory udziaï ïagodnej konwekcji. Obrazowo rzecz ujmujÈc, chïodniejsze,
BUDUJEMY DOM
BD7_8_Raport_grzejniki.indd 83
7–8/2010
83
2010-06-30 12:59:56
fot. Zehnder
fot. Fondital
Aby ogrzewaÊ efektywnie...
Nie zasïaniaj grzejników. ZasïoniÚty grzejnik oddaje mniej ciepïa do otoczenia.
Odpowietrzaj grzejnik minimum raz w roku. Jeĝeli grzejniki sÈ zimne lub sïychaÊ dobiegajÈce z nich odgïosy, to prawdopodobnie sÈ zapowietrzone.
Uĝywaj zaworów termostatycznych. Moĝesz w ten sposób obniĝyÊ temperaturÚ w pomieszczeniu, w którym nie przebywasz.
Wietrz pomieszczenia krótko, ale intensywnie.
Montuj grzejniki pod oknami, czyli w miejscach, gdzie straty ciepïa sÈ najwiÚksze.
gÚstsze powietrze z góry pomieszczenia zanurza siÚ w cieplejszym, rzadszym.
Równieĝ nieprawdÈ jest, ĝe róĝnica temperatury w pomieszczeniu ogrzewanym
grzejnikami Ăciennymi wynosi wiele stopni. Taka sytuacja moĝe wystÚpowaÊ jedynie w zimnym budynku, przy wysokiej temperaturze czynnika grzewczego.
We wspóïczesnych, ciepïych domach, przy
niskich parametrach grzania, róĝnica ta
moĝe byÊ, dla niektórych typów grzejników minimalna.
Temperatura grzania
Upowszechnianie siÚ ciepïych technologii
budowania umoĝliwia zmniejszanie zapotrzebowania obiektów na ciepïo i obniĝanie
temperatury grzania.
Obecnie budowane sÈ domy ciepïe o maïej akumulacyjnoĂci ciepïa, np. szkieletowe,
oraz domy równieĝ ciepïe, lecz o duĝej akumulacyjnoĂci ciepïa – domy murowane.
Kaĝda z tych technologii wymaga innej
strategii grzania.
84
BUDUJEMY DOM
BD7_8_Raport_grzejniki.indd 84
PomiÚdzy rodzajem grzejnika a temperaturÈ grzania istnieje prosta zaleĝnoĂÊ – im
wiÚksza powierzchnia grzejnika tym moĝliwa jest niĝsza temperatura jego pracy. Zatem
najniĝsza temperatura pracy moĝliwa jest
dla grzejników pïaszczyznowych. Wszak to
one majÈ najwiÚkszÈ powierzchniÚ.
Po to, by uzyskaÊ dla danego pomieszczenia temperaturÚ komfortu cieplnego,
ogrzewajÈca je podïoga musi dostarczyÊ
w przybliĝeniu tyle samo ciepïa co grzejnik
Ăcienny.
Wszak potrzeby grzewcze obiektu sÈ
w okreĂlonych warunkach otoczenia okreĂlonÈ wartoĂciÈ. Niskotemperaturowe ěródïa
ciepïa takie jak pompy ciepïa czy teĝ kotïy
kondensacyjne wspóïpracowaÊ mogÈ zarówno z ogrzewaniem podïogowym pïaszczyznowym jak i Ăciennym grzejnikowym.
Aby uszeregowaÊ grzejniki wzglÚdem przydatnoĂci do grzania niskotemperaturowego,
naleĝy porównaÊ ich powierzchniÚ czynnÈ.
W domu o maïych potrzebach grzewczych,
moĝna obecnie grzaÊ niskotemperaturowo
Grzejniki czïonowe zbudowane sÈ z jednakowych,
poïÈczonych ze sobÈ elementów, najczÚĂciej od 6 do
10. MogÈ byÊ ĝeliwne, aluminiowe lub stalowe
w zasadzie kaĝdym grzejnikiem, bez koniecznoĂci jego szczególnego przewymiarowania.
ZaletÈ ogrzewania podïogowego pïaszczyznowego jest to, ĝe grzejnik ten jest
niewidoczny. Wadami natomiast sÈ ograniczenia w rodzaju materiaïu pokrycia posadzki, w wyposaĝeniu pomieszczenia,
maïa sterownoĂÊ i maïa dynamika grzania.
Moĝe dojĂÊ do niekomfortowej eksploatacji takiego ogrzewania.
Podïoga grzejna nagrzewa siÚ i stygnie bardzo powoli, tym wolniej im wiÚksza jest
jej masa, a wiÚc i zdolnoĂÊ do akumulacji.
Temperatura powietrza w pomieszczaniu
Standardowo grzejniki oferowane sÈ w kolorze
biaïym, ale za dopïatÈ moĝemy zamówiÊ grzejniki
w dowolnym kolorze wg palety RAL
fot. Regulus
NajlepszÈ lokalizacjÈ grzejnika w pomieszczeniu jest miejsce, gdzie straty ciepïa sÈ najwiÚksze, a wiÚc
pod oknem lub ĂcianÈ zewnÚtrznÈ budynku
7–8/2010
2010-06-30 13:00:17
Grzejniki
PrzyjemnoĂÊ chodzenia boso po letniej podgrzewanej posadzce jest odrÚbnÈ kwestiÈ.
Czerwone, pïaskie, stalowe panele to idealna
dekoracja wyrazistej stylistycznie ïazienki
moĝe zaĂ zmieniaÊ siÚ o wiele szybciej, np.
w pomieszczeniu z duĝymi oknami pod
wpïywem sïoñca, albo podczas wietrzenia.
Ogrzewanie pïaszczyznowe jest wiÚc maïo dynamiczne i nie nadÈĝa za szybkimi zmianami
zapotrzebowania pomieszczenia na ciepïo.
Strategia grzania powinna byÊ dostosowana do indywidualnego zapotrzebowania uĝytkownika na ciepïo. Grzejniki róĝniÈ siÚ pomiÚdzy
sobÈ w sposób bardzo zasadniczy dynamikÈ grzania. Grzejnik podïogowy
waĝy caïe tony, na drugim biegunie
sÈ grzejniki Ăcienne podobnej mocy
waĝÈce kilka kg. Zatem oprócz duĝych róĝnic w powierzchni wymiany,
grzejniki róĝniÈ siÚ pomiÚdzy sobÈ
masÈ. Za róĝnicÈ masy idzie róĝnica
w bezwïadnoĂci cieplnej.
Grzanie dynamiczne niekoniecznie
oznacza grzanie z róĝnÈ mocÈ o róĝnych porach dnia, lecz moĝe to byÊ
pïynne, niskotemperaturowe uzupeïnianie niewielkich w obecnie budowanych
domach strat ciepïa.
Grzejnik dynamiczny, to grzejnik, który
w krótkim czasie, po otrzymaniu niezbÚdnej
iloĂci ciepïa przekazuje je do otoczenia.
WybierajÈc grzejnik
trzeba zwróciÊ uwagÚ
na sposób jego zasilania, np. boczny lub
dolny. Szczególnie jest
to istotne, gdy wymieniamy stary grzejnik na
nowy
fot. Instal Projekt
fot. Valmark
Dynamika grzania
Dynamika grzejnika wynika z masy caïkowitej samego grzejnika oraz zawartej
w nim wody.
CzÚstoĂÊ wïÈczania i wyïÈczania procesu grzania zaleĝy od czuïoĂci sterownika
temperatury.
REKLAMA
BD7_8_Raport_grzejniki.indd 85
2010-06-30 13:42:40
Ogrzewanie dynamiczne pozwala nam korygowaÊ temperaturÚ wnÚtrza nie tylko
w zaleĝnoĂci od temperatury
otoczenia, lecz równieĝ zmian
w wilgotnoĂci powietrza czy
teĝ zwiÚkszonych strat wentylacyjnych spowodowanych silnym wiatrem. Pozwala nam
ono zareagowaÊ na wystÈpienie istotnej zmiany w kaĝdym
z wymienionych trzech parametrów komfortu cieplnego.
Konfiguracja
systemu dystrybucji
ciepïa
fot. Brandoni
Instalacja grzejnikowa moĝe
byÊ jednorodna pod wzglÚdem
dynamiki zainstalowanych
urzÈdzeñ lub teĝ moĝe byÊ
mieszana. Obecnie niezwykle
czÚsto dochodzi do poïÈczenia
Grzejniki Ăcienne mogÈ wyglÈdaÊ jak dzieïa sztuki
ukïadu grzejnikowego maïo dyuĝytkowej i stanowiÊ efektowny element
namicznego z dynamicznym.
dekoracji kaĝdego wnÚtrza
Stwarza to problemy ze steroAby ogrzewanie byïo maksymalnie komwaniem pracÈ takiego ukïadu.
Aby sterowania zbytnio nie skomplikofortowe i ekonomiczne, powinno reagowaÊ
waÊ, instalacja mieszana powinna mieÊ
na kaĝdy uzysk ciepïa w postaci np. nasïowyraěnÈ przewagÚ jednego typu dynanecznienia, wiÚkszej liczby osób w domu,
miki grzania – albo dominacja ogrzewawïÈczenie urzÈdzeñ wytwarzajÈcych ciepïo
nia podïogowego pïaszczyznowego o duĝej
– komputer, mikrofalówka, piekarnik itp.
bezwïadnoĂci wspomaganego jedynie
szybkim komponentem dynamicznym,
grzejnikowym o maïej mocy albo dominacja ukïadu grzejnikowego dynamicznego
z wyspowo ulokowanym ogrzewaniem
pïaszczyznowym (ïazienki, kuchnia).
Wybór jednego z tych wariantów powinien byÊ decyzjÈ dobrze przemyĂlanÈ,
uwzglÚdniajÈcÈ wszystkie moĝliwe
uwarunkowania.
Co w przyszïoĂci?
W naszym umiarkowanym klimacie ogrzewanie zawsze bÚdzie stanowiÊ problem do rozwiÈzania. PrzyszïoĂÊ pokaĝe, czy obecnie
wdraĝane technologie grzania sÈ bezpieczne
dla zdrowia. Wadliwie zbudowane i ěle eksploatowane systemy ogrzewania, mogÈ bez
wÈtpienia stanowiÊ istotny dla zdrowia czynnik ryzyka. Równieĝ dla kieszeni.
ChroniÈc swój juĝ uzyskany i nadal poĝÈdany poziom komfortu i chroniÈc swojÈ kieszeñ, siÚgaÊ bÚdziemy do rozmaitych, aktualnie opïacalnych ěródeï ciepïa.
Konstruujmy tak swojÈ instalacjÚ, byĂmy
jÈ zawsze mogli przebudowaÊ, rozbudowaÊ,
by wïÈczyÊ do pracy dla naszych potrzeb
nowe ěródïa energii cieplnej.
Wytworzone w wielu miejscach ciepïo
musimy umieÊ poïÈczyÊ w jeden strumieñ
jego oszczÚdnej, optymalnej dystrybucji.
Jak dobraÊ moc i wielkoĂÊ grzejników?
DobierajÈc grzejnik naleĝy zwróciÊ uwagÚ na trzy parametry:
moc,
typ podïÈczenia,
lokalizacjÚ.
Moc. W duĝej mierze zaleĝna od ěródïa zasilania, czyli temperatury wody przez niego
przepïywajÈcej. Im wiÚksza moc grzejnika
przy okreĂlonych parametrach, tym wiÚkszÈ
temperaturÚ bÚdzie on mógï uzyskaÊ.
Typ podïÈczenia. Jest waĝnym kryterium
szczególnie w przypadku wymiany grzejnika
lub remontu. W przypadku budowy nowego
domu moĝna dopasowaÊ podïÈczenia do wybranego typu grzejnika.
Lokalizacja. Najlepszym miejscem na
grzejnik jest miejsce pod oknem lub ĂcianÈ
zewnÚtrznÈ budynku. Inna lokalizacja powoduje, iĝ moc grzejnika powinna byÊ o kilkanaĂcie procent wiÚksza.
By okreĂliÊ optymalnÈ moc cieplnÈ
grzejnika do danego pomieszczenia trzeba znaÊ:
wielkoĂÊ pomieszczenia i wystÚpujÈce
w nim straty ciepïa;
zyski ciepïa, np. z nasïonecznienia;
przeznaczenie (ïazienka, pokój, kuchnia);
umiejscowienie pomieszczenia w budynku;
funkcje jakie ma grzejnik peïniÊ: czy ma
gïównie ogrzewaÊ, dogrzewaÊ czy teĝ suszyÊ
(dotyczy to gïównie grzejników ïazienkowych).
Specyfikacja grzejników powinna siÚ znajdowaÊ w projekcie instalacji grzewczej. Nie
naleĝy dobieraÊ mocy i wielkoĂci grzejników
samodzielnie. CzynnoĂci te naleĝy powierzyÊ
fachowcom. Uniknie siÚ w ten sposób niedoszacowania lub przeszacowania rzeczywistych potrzeb w tym zakresie.
Niektóre firmy zamieszczajÈ na swoich
stronach programy uïatwiajÈce dobór z oferty firmy konkretnego modelu grzejnika do
danego pomieszczenia. Warto z nich korzystaÊ.
PRZYDATNE ADRESY
BAXI ROCA
BRABORK
BRANDONI POLSKA
COMAP
DIMPLEX
FONDITAL
pl
BD7_8_Raport_grzejniki.indd 86
32 254 47 63
22 257 68 15
63 211 32 65
22 679 00 25
48 333 25 70
www.baxicalefaccion.com
www.airelec.pl
www.brandoni.pl
www.comap.pl
www.dimplex.com.pl
www.fondital.com.pl
INSTAL PROJEKT
LUXRAD
REGULUS-system®
VARIOTHERM
VNH FABRYKA GRZEJNIKÓW
ZEHNDER
54 235 59 05
22 863 22 40
33 812 36 69
14 678 42 95
67 356 51 70
71 790 27 47
www.instalprojekt.com.pl
www.luxrad.com
www.regulus.com.pl
www.variotherm.pl
www.vogelundnoot.com
www.zehnder.pl
W i Ú c e j . . . c e n y, f i r m y, p r o d u k t y, k a l k u l a t o r y, a r t y k u ï y. K l i k n i j n a w w w . b u d u j e m y d o m . p l
Jako jedyni publikujemy aktualne RANKINGI PRODUKTÓW!
2010-06-30 13:00:53