ujście warty plc080001
Transkrypt
ujście warty plc080001
UJŚCIE WARTY PLC080001 Rozlewiska Warty pod Słońskiem Fot. Grzegorz i Tomasz Kłosowscy Obszar jest położony przy granicy państwowej z Niemcami i obejmuje rozszerzony fragment Pradoliny Toruńsko-Eberswaldzkiej w rejonie ujścia Warty do Odry oraz część granicznej doliny Odry. Główną część obszaru stanowi pozbawiony siedzib ludzkich szeroki na ok. 10 km i długi na ponad 30 km teren tarasu zalewowego ujściowego odcinka doliny Warty. Dominują tu otwarte siedliska łąkowe, szuwarowe i wodne, z rzadka jedynie porośnięte zaroślami wierzbowymi, pojedynczymi drzewami oraz niewielkimi płatami lasów łęgowych. Cały obszar przecina gęsta sieć kanałów, starorzeczy, lagun i mokradeł, tworzących unikatowy system wodny, którego swoistą cechą jest długotrwała stagnacja wód zalewowych, utrzymujących się przez wiele tygodni, a nawet miesięcy. Ujściowy odcinek Warty jest uregulowany i częściowo obwałowany. W obrębie obszaru znalazły się także fragmenty doliny Odry położone na północ i na południe od ujścia Warty. Dolina Odry poza granicami Pradoliny Troruńsko-Eberswaldzkiej jest znacznie węższa, ograniczona zboczami wysoczyzn morenowych. Na zboczach doliny w okolicy Pamięcina rozwinęły się zbiorowiska muraw kserotermicznych. Omawiany obszar pokrywa się z noszącym tę samą nazwę siedliskowym obszarem Natura 2000 i obejmuje w całości Park Narodowy „Ujście Warty” (8074 ha), stanowiący jednocześnie objętą ochroną międzynarodową Ostoję Ramsar, jego otulinę (10 453,99 ha) oraz niemal cały Park Krajobrazowy „Ujście Warty” (20 532,46 ha), a także 3 rezerwaty przyrody: „Lemierzyce” (3,32 ha), „Dolina Postomii” (65,33 ha) i „Pamięcin” (11,80 ha) i fragmenty obszarów chronionego krajobrazu. „Gorzowsko-Krzeszycka dolina Warty” i „Słubicka dolina Odry”. Zachowaniu i utrzymaniu siedlisk cennych gatunków ptaków w obrębie obszaru sprzyja słabe zaludnienie i trudna dostępność terenu, powtarzające się corocznie wylewy Warty oraz prowadzona przez użytkowników terenu ekstensywna gospodarka łąkarska, a także zabiegi ochrony czynnej prowadzone przez Park Narodowy „Ujście Warty”, w tym ograniczanie populacji drapieżnych ssaków zagrażających lęgom ptaków, zakładanie skrzynek lęgowych dla ptaków oraz wykaszanie łąk. Do największych zagrożeń dla awifauny i jej siedlisk w rejonie ujścia Warty należą: drapieżnictwo ssaków, w tym głównie norki amerykańskiej i szopa pracza, a także ptaków krukowatych, niszczących lęgi ptaków wodno-błotnych, zaniechanie wykorzystania rolniczego łąk i pastwisk, zamiana użytków zielonych w pola orne, prace melioracyjne i regulacyjne w dolinach Warty i Odry oraz lokalizacja elektrowni wiatrowych w sąsiedztwie obszaru. Ujście Warty jest jedną z najważniejszych w Polsce ostoi ptaków wodnobłotnych. Jest to jedna z kilku głównych krajowych ostoi lęgowych ohara Tadorna tadorna (4–10 par lęgowych, ok. 5% ogólnokrajowej populacji lęgowej), gęgawy Anser anser (13–450 par lęgowych, ponad 5% ogólnokrajowej populacji lęgowej), krakwy Anas strepera (30–100 par lęgowych, ok. 3% ogólnokrajowej populacji lęgowej), ostrygojada Haematopus ostralegus (1–3 par lęgowych, ok. 10% ogólnokrajowej populacji lęgowej), rybitwy białoskrzydłej Chlidonias leucopterus (2–200 par lęgowych, ok. 10% ogólnokrajowej populacji lęgowej), rybitwy białowąsej Chlidonias hybrida (30–160 par lęgowych, ok. 8% ogólnokrajowej populacji lęgowej), rybitwy rzecznej Sterna hirundo (36–200 par lęgowych, ok. 3% ogólnokrajowej populacji lęgowej) i śmieszki Larus ridibundus (1500–3400 par lęgowych, ok. 3% ogólnokrajowej populacji lęgowej) oraz jedno z bardzo nielicznych w kraju miejsc gniazdowania szczudłaka Himantopus himantopus (1–2 par lęgowych), a także rzadkiej na zachodzie kraju wodniczki Acrocephalus paludicola (4–8 odzywających się samców). Na uwagę zasługuje również stosunkowo znaczna liczebność tutejszych populacji lęgowych cyranki Anas querquedula (20–65 Łyska Fot. Grzegorz i Tomasz Kłosowscy par lęgowych, ponad 1% ogólnokrajowej populacji lęgowej), płaskonosa Anas clypeata (10–36 par lęgowych, ponad 2% ogólnokrajowej populacji lęgowej), głowienki Aythya ferina (40–610 par lęgowych, ponad 1% ogólnokrajowej populacji lęgowej), czernicy Aytya fuligula (60–300 par lęgowych, blisko 1% ogólnokrajowej populacji lęgowej), łyski Fulica atra (2000–6000 par lęgowych, ok. 2% ogólnokrajowej populacji lęgowej), kropiatki Porzana porzana (do 43 odzywających się samców, ponad 1% ogólnokrajowej populacji lęgowej), derkacza Crex crex (50–350 odzywających się samców), rycyka Limosa limosa (10–16 par lęgowych), kulika wielkiego Numenius arquata (10–12 par lęgowych, ponad 2% ogólnokrajowej populacji lęgowej), krwawodzioba Tringa totanus (26–55 par lęgowych, blisko 2% ogólnokrajowej populacji lęgowej) i rybitwy czarnej Chlidonias niger (50–80 par lęgowych, ponad 1% ogólnokrajowej populacji lęgowej). Rejon Ujścia Warty, położony na skrzyżowaniu dwóch ważnych szlaków migracji ptaków prowadzących wzdłuż dolin Odry i Warty, jest również najważniejszą w Polsce i istotną w skali europejskiej ostoją przelotnych ptaków wodno-błotnych, gromadzące się tu w zgrupowaniach należących do największych w kraju, których liczebność sięga 130–150 tys. osobników. Największe zgrupowania tworzą w tym okresie: gęś zbożowa Anser fabalis (17 000–19 000 osobników), gęś białoczelna Anser albifrons (10 000–45 000 osobników), gęgawa (do 5000 osobników), łyska (do 19 300 osobników) i czapla biała Egretta alba (do 500 osobników). Podczas jesiennych zlotowisk w znacznej liczbie gromadzą się na terenie obszaru żurawie Grus grus (400– 5200 osobników). Ze względu na panujący tu stosunkowo łagodny klimat lokalny rejon Ujścia Warty jest także ważnym miejscem zimowania ptaków wodno-błotnych i drapieżnych. Zimą w znacznych koncentracjach gromadzą się tu m.in.: gęś białoczelna (do 25 000 osobników) i łabędź krzykliwy Cygnus cygnus (1000– 3000 osobników). Powierzchnia: 33 297,35 ha Rok zatwierdzenia: 2004 Regiony geograficzne: Pradolina Toruńsko-Eberswaldzka, Pojezierze Lubuskie Mezoregion: Kotlina Gorzowska, Kotlina Freienwaldzka, Lubuski Przełom Odry Położenie administracyjne: województwo lubuskie, powiaty gorzowski, słubicki i sulęciński Sprawujący nadzór nad obszarem: Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Gorzowie Wielkopolskim ul. Jagiellończyka 8 66-400 Gorzów Wielkopolski tel: 95 711 53 38, fax: 95 711 55 24 e-mail: [email protected] www.gorzow.rdos.gov.pl Park Narodowy „Ujście Warty” Chyrzyno 1 69-113 Górzyca tel: 95 752 40 27, fax: 95 752 40 16 e-mail: [email protected] www.pnujsciewarty.gov.pl Dane Bazy Danych Ogólnogeograficznych, będące treścią niniejszego opracowania, są materiałem państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego, prowadzonego przez Głównego Geodetę Kraju na podstawie przepisów ustawy Prawo geodezyjne i kartograficzne. Osoby korzystające z tych materiałów nie mają prawa do ich zwielokrotniania, sprzedawania, udostępniania lub w inny sposób wprowadzania do obrotu lub rozpowszechniania ich treści w całości bądź we fragmentach, w szczególności do ich przesyłania lub udostępniania w systemach i sieciach komputerowych lub jakichkolwiek innych systemach teleinformatycznych.