Skuteczność profilaktyki agresji i przemocy w szkole
Transkrypt
Skuteczność profilaktyki agresji i przemocy w szkole
ZESPÓŁ SZKÓŁ EKONOMICZNO – TURYSTYCZNYCH JELENIA GÓRA RAPORT Z EWALUACJI WEWNĘTRZNEJ Obszar: Skuteczność profilaktyki agresji Strona Jelenia Góra, 2015 1 i przemocy w szkole Prezentowany raport jest rezultatem ewaluacji wewnętrznej przeprowadzonej w Zespole Szkół Ekonomiczno-Turystycznych w przez powołany w tym celu zespół. Ewaluacja dotyczyła Obszaru szkole. Ewaluacja została – Skuteczność profilaktyki agresji i przemocy w przeprowadzona zgodnie z przygotowanym harmonogramem. Informacje zbierane w trakcie ewaluacji pochodziły z różnych źródeł – m.in. z rozmów z pedagogiem szkoły, z ankiet przeprowadzonych wśród uczniów, rodziców, nauczycieli. Analizie poddano również dokumentację szkolną, m.in. Program Profilaktyki, dokumentację pedagoga. Zastosowanie różnorodnych metod badawczych oraz staranne zaplanowanie i przeprowadzenie ewaluacji służyły zapewnieniu wysokiego stopnia wiarygodności wyników badań. 1. Narzędzia ewaluacji Ankieta dla nauczycieli Ankieta dla rodziców Ankieta dla uczniów Wywiad z pedagogiem szkoły 2. Odbiorcy ewaluacji Odbiorcy ewaluacji rodzice uczniowie Strona 2 nauczyciele 3. Pytania kluczowe: a) Jakie dokumenty określają zasady bezpieczeństwa i normy zachowania w szkole? Czy takie dokumenty posiada placówka? b) Czy uczniowie i rodzice zostali zapoznani z wyżej wymienionymi dokumentami? c) Czy w szkole respektowane są normy społeczne wśród uczniów, nauczycieli i pracowników? d) Czy w szkole prowadzi się działania wychowawcze i profilaktyczne które mają na celu eliminowanie zagrożeń oraz wzmacnianie właściwych zachowań? e) Czy uczniowie czują się w szkole bezpiecznie i wiedzą jakich zachowań się od nich oczekuje? f) Czy szkoła rozpoznaje zagrożenia i uzależnienia wśród młodzieży? g) Czy wszyscy reagują na niewłaściwe zachowania? h) Jakie zjawiska agresji i przemocy obserwowano w szkole? Jak często się je obserwuje? Kto je zgłasza? 4. Próba badawcza: a) Losowo wybrani uczniowie klas I, II i III – rozdano 260 ankiet, zwrócono od uczniów 208, co stanowi 80 % b) Nauczyciele – 33 osoby c) Rodzice – 73 osoby d) Pedagog szkolny 5. Sposób upowszechniania raportu: a) Przeprowadzone: Prezentacja i dyskusja podczas Rady Pedagogicznej – czerwiec 2015 Zamieszczenie na stronie internetowej szkoły – czerwiec 2015 b) Proponowane: Prezentacja uczniom podczas godzin wychowawczych – wrzesień 2015 Strona roku szkolnego 2015/2016 3 Prezentacja rodzicom podczas zebrań klasowych – pierwsze zebranie 6. Wyniki ankiety przeprowadzonej wśród nauczycieli ( na podstawie 33 ankiet) a) Czy wg Pana(i) w szkole występują miejsca niebezpieczne? Tak – 12 odpowiedzi wskazane miejsca: o toaleta o korytarz o szatnia o szatnia WF Nie – 21 odpowiedzi Sala lekcyjna Przezywanie 16 2 Wyśmiewanie 11 6 Obgadywanie 19 12 Izolowanie w klasie 7 12 Dyskryminowanie 5 2 Grożenie, straszenie 1 1 Przemoc fizyczna 1 0 Używanie wulgarnych słów 27 8 Okradanie 2 0 Cyberprzemoc 3 2 Strona Korytarz 4 b) Czy spotkał się Pan(i) z poniższymi sytuacjami w szkole między młodzieżą: c) W jaki sposób zareagował Pan(i) na powyższe sytuacje? Rozmowa z uczniem, pedagogiem, rodzicem Zgłoszenie wychowawcy Obserwacja ucznia Wpis do dziennika d) W jaki sposób można przeciwdziałać wymienionym zachowaniom? Indywidualne odpowiedzi rozmowy ucznia z pedagogiem/dyrektorem – 26 Indywidualne rozmowy ucznia z wychowawcą – 29 odpowiedzi Pogadanki na godzinach wychowawczych – 27 odpowiedzi Zwracanie uwagi – 29 odpowiedzi Obniżanie oceny z zachowania – 24 odpowiedzi Uświadamianie skutków postępowania – 28 odpowiedzi Wzywanie rodziców – 3 odpowiedzi e) Jakie działania podejmuje szkoła w celu zapewnienia bezpieczeństwa uczniom? Program profilaktyki Dyżury nauczycieli Domofon Monitoring Posiadanie identyfikatorów Spotkania z policją Badania ankietowe Strona Tematyka godzin wychowawczych 5 Rady szkoleniowe f) Które w wymienionych przez Pana(ią) działań należałoby usprawnić? Prosimy o konkretne przykłady rozwiązań. Brak odpowiedzi – 7 ankiet Więcej rozmów z młodzieżą Publiczne krytykowanie zachowań negatywnych g) Z jakimi negatywnymi zachowaniami spotkał się Pan(i) ze strony uczniów? Agresja Brak kultury osobistej Próby wymuszenia oceny Krytykowanie kolegów z klasy i klasy równoległej Mówienie podniesionym głosem Podważanie autorytetu nauczyciela Lekceważenie Wulgaryzm 7. Wyniki ankiety przeprowadzonej wśród rodziców ( na podstawie 73 ankiet) a) Czy według Pani(a) dziecko czuje się w szkole bezpieczne? 60 44 tak 40 raczej tak 24 raczej nie 20 3 2 nie Strona 6 0 b) Czy jest coś, czego Pani(a) dziecko obawia się w szkole? 60 48 tak 40 nie 20 14 9 nie wiem 0 Świadek Tak 2 16 Nie 40 27 Czasami 3 6 Nie mam takich informacji 14 15 Strona Ofiara 7 c) Czy w ciągu ostatniego roku Pani(a) dziecko spotkało się z przejawami agresji w szkole jako: d) Czy dziecko bez obaw rozmawia z Panią(em) na temat agresji i przemocy w szkole? 80 60 60 tak 40 nie 20 9 brak odpowiedzi 4 0 Świadek Przezywanie 7 34 Wyśmiewanie 6 33 Obgadywanie 12 39 Izolowanie w klasie 3 22 Dyskryminowanie 2 15 Grożenie, straszenie 2 14 Przemoc fizyczna 0 10 Używanie wulgarnych słów 6 32 Okradanie 0 8 Cyberprzemoc 0 6 Strona Ofiara 8 e) Z jakimi formami agresji i przemocy spotkało się Pani(a) dziecko w szkole? (można zaznaczyć więcej niż 1 odpowiedź) Inne – terroryzowanie 0 Brak odpowiedzi 2 18 f) Jak Pani(a) zdaniem można zapobiec agresji w przemocy w szkole? Zwiększyć zasięg monitoringu – 2 odpowiedzi Więcej rozmów – 8 odpowiedzi Poruszanie tematów na godzinach wychowawczych Wyciąganie konsekwencji wobec uczniów Prace społeczne dla agresorów Publiczne wystąpienia na apelach Większa kontrola nauczycielska g) W szkole funkcjonuje program profilaktyki szkoły. Czy została Pan(i) zapoznana(y) z tym programem? 50 tak 30 nie brak odpowiedzi 20 10 0 3 1 nie wiem 9 30 39 Strona 40 h) Czy Pani(a) zdaniem atmosfera panująca w szkole pozwala na tworzenie relacji międzyludzkich opartych na wzajemnym szacunku i zaufaniu? 50 41 40 30 tak raczej tak 22 raczej nie 20 6 10 4 nie 0 8. Wyniki ankiety przeprowadzonej wśród uczniów ( na podstawie 208 ankiet) a) Czy czujesz się w szkole bezpieczny? 200 158 150 tak 100 nie 50 27 0 b) Czy w Twojej szkole występuje zjawisko agresji? 48 60 tak nie nie wiem 0 10 50 75 Strona 100 c) Jak często obserwujesz zjawisko agresji w szkole? Raz, dwa razy w semestrze - 33 Raz, dwa razy w miesiącu - 14 Raz w tygodniu - 8 Kilka razy w tygodniu - 17 Częściej, tj - 0 Nie byłem świadkiem agresji - 104 d) Zaznacz wszystkie zdarzenia, których byłeś/aś świadkiem w swojej szkole: (można zaznaczyć wiele odpowiedzi) Przezywanie – 114 odpowiedzi Wyśmiewanie – 118 odpowiedzi Obgadywanie – 126 odpowiedzi Izolowanie w klasie – 55 odpowiedzi Grożenie, zastraszanie – 34 odpowiedzi Okradanie - 15 odpowiedzi Wymuszanie pieniędzy – 5 odpowiedzi Bicie, kopanie, popychanie – 29 odpowiedzi Zamykanie w pomieszczeniach- 25 odpowiedzi Inne, napisz jakie – 4 odpowiedzi (gryzienie, oblewanie wodą, zastraszanie ) e) Gdzie te zdarzenia miały miejsce: (możesz udzielić wielu odpowiedzi) Na korytarzu – 144 odpowiedzi W szatni – 85 odpowiedzi Na boisku, w sali gimnastycznej podczas zajęć – 52 odpowiedzi W sali lekcyjnej podczas zajęć – 53 odpowiedzi W innym miejscu, jakim? – 6 odpowiedzi (poza terenem szkoły) Strona Przed szkołą – 51 odpowiedzi 11 W toalecie – 43 odpowiedzi f) Z jakimi przejawami przemocy miałeś do czynienia jako ofiara, świadek, agresor: Ofiara Agresor Świadek Znęcanie się nad młodszymi, słabszymi 11 15 65 Wyłudzanie pieniędzy lub innych rzeczy 13 6 40 Wandalizm 3 16 52 Kopanie, bicie 6 9 51 Popychanie, szarpanie 17 15 54 Przemoc słowna (przezywanie, wyśmiewanie, odgadywanie) 47 41 109 Grożenie, zastraszanie 15 12 49 g) Komu mówisz o tym, że zaznałeś agresji i przemocy? Rodzicom – 16 odpowiedzi Nauczycielom – 5 odpowiedzi Przyjaciołom – 45 odpowiedzi Nikomu nie mówię – 33 odpowiedzi Strona Innej osobie (psychologowi) – 9 odpowiedzi 12 Nie zaznałem przemocy – 80 odpowiedzi h) W jaki sposób zachowujesz się, jeżeli jesteś świadkiem przemocy: Nie reaguję – 64 odpowiedzi Informuję (nauczyciela ) – 17 odpowiedzi Staję się uczestnikiem przemocy – 11 odpowiedzi Podejmuję próbę załagodzenia konfliktu – 96 odpowiedzi i) W jaki sposób zachowujesz się, gdy inny uczeń (uczniowie) stosują wobec Ciebie przemoc? Informuję nauczyciela – 13 odpowiedzi Informuję rodziców – 8 odpowiedzi Bronię się, oddaję – 54 odpowiedzi Próbuję rozmawiać i wyjaśniać sytuację – 32 odpowiedzi Ignoruję zaczepki – 56 odpowiedzi Uciekam – 11 odpowiedzi Przebywam w pobliżu innych osób – 14 odpowiedzi Płaczę – 19 odpowiedzi Nie robię nic – 15 odpowiedzi Nie stosowano wobec mnie przemocy – 61 odpowiedzi Inne, np. radzę sobie sam – 4 odpowiedzi j) Czy według Ciebie nauczyciele mają świadomość o przemocy w szkole? Tak – 114 odpowiedzi Nie, dlaczego? – 61 odpowiedzi : nie interesują się, Strona 13 nikt im nie skarży k) Co robią nauczyciele, gdy dowiadują się o takich sytuacjach? Podejmują działania – 113 odpowiedzi Nie reagują – 57 odpowiedzi Inne – 11 odpowiedzi: nie byłam świadkiem nie wiem l) Czy zajęcia na temat agresji mogłyby zmienić zachowania i sposób myślenia młodzieży? 55 60 51 38 40 tak trochę 23 nie 20 nie wiem 0 9. Wnioski z wywiadu z pedagogiem Z zachowań zagrażających bezpieczeństwu przeważała przemoc słowna, fizyczna i stalking. Pedagog prowadzi różnorodne działania w celu rozpoznania zagrożenia wśród młodzieży – ankiety, rozmowy, analiza dokumentacji. Pedagog prowadzi szereg działań o charakterze wychowawczym i profilaktycznym, wzmacniając tym samym pracę wychowawców. Prowadzi również dokumentację związaną ze zgłoszonymi wydarzeniami i statystyki. zachowania agresywne. Strona Większość uczniów czuje się w szkole bezpiecznie, ale zdarzają się 14 10. Wnioski z przeprowadzonych badań: Rodzice potwierdzają, że ich dzieci czują się w szkole bezpiecznie, pomimo, że wiele z nich było świadkami przemocy wobec innych uczniów. Uczniowie wskazali, iż najczęściej występuje przemoc słowna. Wielu z nich nie reaguje, jeżeli przemoc ta jest skierowana do innej osoby. Nauczyciele podejmują działania wychowawcze wobec uczniów, mające na celu eliminację zachowań negatywnych. Nie wszystkie działania są widoczne dla uczniów. Działania takie podejmuje również pedagog szkolny. W szkole prowadzone są działania mające na celu ograniczanie lub eliminację zachowań negatywnych – dyżury nauczycieli, monitoring. W szkole funkcjonuje program profilaktyki, którego celem jest m.in. zapobieganie przemocy i agresji wśród uczniów. 11. Rekomendacje: Należy kontynuować działania wychowawcze zwiększające poczucie bezpieczeństwa: dyżury nauczycieli, monitoring, domofon. Konsekwentnie i na bieżąco należy reagować na sytuacje negatywne wśród uczniów i przejawy agresji. Wobec niewłaściwych zachowań należy wyciągać konsekwencje (obniżanie sprawowania, rozmowy z rodzicami). Na lekcjach wychowawczych rekomenduje się zapoznanie uczniów wszystkich klas ze szkolnym programem profilaktyki i statutem szkoły oraz przeprowadzenie lekcji wychowawczych o tematyce przemocy, agresji (ze szczególnym uwzględnieniem przemocy słownej). Strona 15 Opracowanie raportu: Anna Zawierucha