niezbędnik - multi
Transkrypt
niezbędnik - multi
NIEZBĘDNIK Światło LED TEKST I OPRACOWANIE: Michał Majchrowicz (Multimoto), KONSULTACJA: Maciej Parvi, ZDJĘCIA: autor Nasze pojazdy opuszczając fabrykę zostają wyposażone w marnej jakości reflektory. Takie są prawa rynku – dostajemy oświetlenie bazowe, które często nie nadaje się do komfortowej jazdy po zmierzchu. 46 8/2009 Jedni z nas potrzebują dobrych, dalekosiężnych ref lek torów do szybkiej jazdy, inni mocnego światła rozproszonego do doświetlania tego, co znajduje się bezpośrednio przed pojazdem. Wszystkie słabości ujawniają się w trakcie jazdy terenowej, gdzie brak dobrego oświetlenia nie pozostaje bez wpływu na nasze bezpieczeństwo, o dobrym wyniku w klasyfikacji rajdowej nie wspominając. Do konserwacji styków używamy chemii rozpuszczającej tlenki i smarującej je. Warto zastosować dodatkowo smar dielektryczny do wypełniania wtyczek, nawet tych z pozoru hermetycznych… W przyszłości unikniemy korozji nianie zabezpieczeń na mocniejsze, a nie eliminowanie przyczyn przeciążenia instalacji. Efektem są niedziałające urządzenia, popalone kable lub…spalony cały pojazd (!) W wielu przypadkach nale- OPCJE PRZYGOTOWANIE Możliwości tuningu oświetlenia jest wiele. Rynek oferuje szereg ciekawych rozwiązań i jedynym ograniczeniem jest budżet, jaki posiadamy. Pierwszą czynnością przed rozpoczęciem zmiany oświetlenia powinno być sprawdzenie, w jakim stanie znajduje się nasza instalacja elektryczna. Sprawdzamy stan akumulatora, alternatora, regulatora napięcia, przekaźników, bezpieczników. Następnie czyścimy i zabezpieczamy wszystkie newralgiczne połączenia i kostki. instalacji pracuje pod sporym obciążeniem. Na koniec musimy policzyć, czy nasza instalacja jest gotowa przyjąć obciążenie dodatkowymi amperami prądu, czy alternator nie musi zostać zmieniony na mocniejszy i czy w ogóle jest taka możliwość i nie ma ograniczeń konstrukcyjnych. styków i ich penetracji przez wodę. Ważnym punktem jest sprawdzenie, czy bezpieczniki mają fabryczny amperaż. Częstym problemem w pojazdach kupowanych z drugiej ręki jest zmie- ży rozważyć wymianę całego okablowania na nowe o większej powierzchni przekroju, a przekaźników na mocniejsze. Nie rozczarujemy się później w terenie, gdzie każdy element W klasycznym, najczęściej spotykanym rozwiązaniu źródłem światła jest żarówka halogenowa, która zastąpiła żarówki wypełnione argonem. Wynalazek stary i mało wydajny, zużywający większość pobieranej mocy na wytworzenie ciepła zamiast na emisję światła. Żarówki takie są nieodporne na wibracje i szybko się zużywają. W oświetleniu ksenonowym źródłem światła jest palnik/żarnik, czyli wypełniona szlachetnym gazem – ksenonem, lampa wyładowcza. Kiedy przyłożymy do elektrod żarnika napięcie, emituje on bardzo silne światło. Jego natężenie jest ok. 3 razy większe od światła 8/2009 47 emitowanego przez klasyczne żarówki, a pobór mocy potrzebny do jego wytworzenia jest o jedną trzecią mniejszy. Znacznie mniejsza jest także emisja ciepła. Do rozpalenia łuku elektrycznego pomiędzy elektrodami potrzebne jest bardzo wysokie napięcie rzędu kilkunastu tysięcy woltów, a do jego podtrzymania około 85 V. Do przygotowania właściwego napięcia służą dedykowane przetwornice. Dobierając zestaw tzw. „xenonów” sprawdzamy, czy na pewno da się bezpiecznie zamontować je w miejsce naszych reflektorów. Oprawki muszą pasować do żarówek. W razie problemów zlecamy przerobienie wkładów lamp, tak by wszystko pracowało bez problemu oraz nie oślepiało innych kierowców! Pamiętajmy, że, w przeciwieństwie do dwuwłóknowych żarówek halogenowych, xenon świeci światłem pojedynczym. Są oczywiście tzw. bixenony, gdzie specjalna mechaniczna 48 8/2009 przysłona redukuje snop światła rozdzielając jego źródło na tzw. światła mijania i drogowe. Niestety, w tej wersji palnik żarówki i przysłona mają już spore gabaryty i mogą się nie zmieścić do małego wkładu. PRZETWORNICE Oddzielny temat to przetwornice. Powinny być dobrej jakości i być umieszczone w takim miejscu, żeby nie były narażone na uszkodzenia mechaniczne i bezpośredni kontakt z wodą. Częsta ich przypadłość to nieszczelność obudow y i przebicia prądu na kablach, które doprowadzają do irytacji nawet najtwardszych maniaków off-roadu. Trzeba koniecznie zwrócić uwagę na długość kabli wysokiego napięcia, gdyż są dostępne różne zestawy. Jeśli uda się nam powyższa operacja, mamy do dyspozycji komplet w miarę skutecznych świateł. Do szczęścia brakuje nam tylko dodatkowych reflektorów doświetlających pobocze, bardzo pomocnych w jeździe typowo przeprawowej. Do montażu nowego oświetlenia stosujemy obwód z oddzielnym przekaźnikiem i bezpiecznikiem. Dobrym i bezpiecznym rozwiązaniem jest wykorzystanie obwodu stacyjki, żeby mieć możliwość natychmiastowego odcięcia instalacji, jeśli zajdzie taka potrzeba. Większość gniazd zapalniczki jest odłączanych za pomocą kluczyka. gają solidnych zaczepów i miejsc mocowania na samym pojeździe. Konstrukcyjnie są znacznie mocniejsze niż plastikowe produkty halogenowo-xenonowe. Wytrzymała obudowa jest wykonana ze stopu aluminium 6061 w klasie panelu wykonana jest z odpornego Lexanu (poliwęglan). szczelności IPX 67. Oznacza to, że topienie, brud, kurz, wibracje czy urazy mechaniczne spowodowane uderzeniami małych gałęzi czy kamieni nie wywrą na nich większego wrażenia. Sama szyba zań jest fakt, że nawet uszkodzenie jednej z diod nie spowoduje przerwania świecenia całego panelu. Wszystkie przewody i obwody są szczelnie umieszczone w środku obudowy. Tym, co szo- KORZYŚCI Zaletą paneli LED-owych w porównaniu do klasycznych rozwią- LED Nowością ostatnich miesięcy są reflektory, do których zaprzęgnięto technologię diod elektroluminescencyjnych (LED). Dzięki ultrajasnym i trwałym diodom powstał zupełnie nowy segment oświetlenia odpornego na warunki zewnętrzne (norma IPX67 i IPX68), wydajnego i bardzo energooszczędnego. Listwy oferowane w tej technologii są solidnie zbudowane i posiadają z tyłu masywne radiatory odprowadzające ciepło. Lampy wyma- kuje przy pierwszym kontakcie z panelami, jest niewątpliwie znacznie intensywniejsza moc światła w porównaniu z xenonami. Chwilami jasność jest tak duża, że przypomina łuk spawalniczy. Żywotność lampy też nie jest bez znaczenia. Przeciętna żarówka halogenowa jest w stanie pracować około 250 godzin, xenonowa – 2 500 godzin, a wspomniany Led aż 50 000 godzin. To daje do myślenia. 12-calowy, 20-diodowy panel o mocy 60 W pobiera tylko 5 A prądu przy 12 V, w zamian generując 3 600 lumenów światła. Gwałtowny rozwój technologii LED-owej w ostatnich latach zaowocował powstaniem całej gamy urządzeń oświetleniowych dla wielu gałęzi przemysłu i turystyki. Powstają panele diodowe do zastosowań tuningowych, do oświetlenia przemysłowego, oświetlania stoków narciarskich, terenu budów, stadionów, maszyn przemysłowych i pojazdów kosmicznych (!). LED-y wykorzystuje się też do reflektorów samochodowych czy – co nas cieszy najbardziej – do off-roadu. Interstate dla wszystkich 48 miesięcy gwarancji infolinia: 0 801 305 500 8/2009 49