Wytyczne do studium wykonalnoœci
Transkrypt
Wytyczne do studium wykonalnoœci
REGIONALNY PROGRAM OPERACYJNY WOJEWÓDZTWA KUJAWSKO-POMORSKIEGO NA LATA 2007-2013 Wytyczne dotyczące przygotowania Studiów Wykonalności dla projektów ubiegających się o dofinansowanie z Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Kujawsko-Pomorskiego na lata 2007-2013 w zakresie infrastruktury drogowej Załącznik do Uchwały Nr 28/321/08 Zarządu Województwa Kujawsko-Pomorskiego z dnia 15 kwietnia 2008 r. Toruń, kwiecień 2008 1 Spis treści Wstęp 3 Struktura i zakres Studium Wykonalności. 4 1. Wnioski z przeprowadzonej analizy – podsumowanie 4 2. Definicja projektu 4 3. Charakterystyka projektu 4 3.1. Podstawowe informacje 4 3.1.1. Tytuł projektu 4 3.1.2. Lokalizacja projektu 4 3.2. Polityka rządowa, regionalna i lokalna. 5 3.3. Analiza otoczenia społeczno – gospodarczego projektu 5 3.4. Zidentyfikowane problemy 6 3.5. Logika interwencji 6 3.5.1. Cel ogólny (oddziaływanie) projektu 3.5.2. Produkty i rezultaty (cele szczegółowe) wraz z metodologią ich 6 monitoringu 7 3.5.3. 8 3.6. Komplementarność projektu z innymi działaniami Analiza instytucjonalna 8 3.6.1. Podstawowe informacje o podmiocie wdraŜającym projekt 8 3.6.2. Beneficjenci projektu 8 3.6.3. Wykonalność instytucjonalna projektu 8 3.6.4. Trwałość projektu, zarządzanie projektem. 9 3.7. Analiza prawna wykonalności projektu 9 3.8. Promocja projektu 10 3.9. Plan wdroŜenia przedsięwzięcia 10 4. Analiza wykonalności i rozwiązań alternatywnych 10 5. Analizy specyficzne dla sektora – analizy ruchowe 10 6. Analiza finansowa 11 7. Analiza ekonomiczna 11 7.1. Analiza kosztów i korzyści 12 7.2. Analiza wielokryterialna 13 7.3. Analiza metodą uproszczoną 13 8. Analiza wraŜliwości i ryzyka 14 9. Analiza oddziaływania na środowisko 14 2 Wstęp Celem wytycznych jest ujednolicenie zasad przygotowywania Studiów Wykonalności dla inwestycji z zakresu infrastruktury drogowej, realizowanych w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Kujawsko-Pomorskiego. W niniejszym dokumencie przedstawiono przykładową strukturę i zakres Studium Wykonalności, które jest obowiązkowym załącznikiem do wniosku aplikacyjnego. Informacje podane w Studium powinny być zgodne z danymi zawartymi we wniosku. Dokument ten powinien wskazać optymalny zakres projektu realizowanego przy najkorzystniejszym rozwiązaniu technicznym oraz pokazać jego zasadność, w szczególności pod względem finansowym, instytucjonalnym, prawnym i środowiskowym. Opracowanie ma takŜe wykazać zgodność przyjętych rozwiązań z dokumentami programowymi, politykami UE i krajowymi oraz wskazać znaczenie projektu dla społeczności lokalnej i regionu. Pomocne dokumenty: • Analiza kosztów i korzyści projektów w sektorze transportu „Niebieska Księga”. Metodyka sporządzania analiz dla projektów realizowanych w Polsce, współfinansowanych z funduszy Unii Europejskiej. Podręcznik dla beneficjentów. • Wytyczne Ministra Rozwoju Regionalnego w zakresie wybranych zagadnień związanych z przygotowaniem projektów inwestycyjnych, w tym projektów generujących dochód (MRR/H/14(1)09/2007). • Wytyczne dotyczące metodologii przeprowadzania analizy kosztów i korzyści. Metodologiczne dokumenty robocze. DOKUMENT ROBOCZY NR 4. • Instrukcja oceny efektywności ekonomicznej przedsięwzięć drogowych i mostowych dla dróg gminnych • Instrukcja oceny efektywności ekonomicznej przedsięwzięć drogowych i mostowych dla dróg powiatowych • Instrukcja oceny efektywności ekonomicznej przedsięwzięć drogowych i mostowych dla dróg wojewódzkich 3 Struktura i zakres Studium Wykonalności. 1. Wnioski z przeprowadzonej analizy – podsumowanie Rozdział ten powinien zawierać wszystkie najwaŜniejsze informacje na temat projektu, którego dotyczy opracowanie. Zalecane jest zaprezentowanie: przedmiotu projektu; informacji podstawowych (beneficjent, tytuł, skrócony opis, lokalizacja, zgodność z celami RPO WK-P oraz innymi znaczącymi dokumentami z zakresu rozwoju transportu, podstawowe wnioski z analizy otoczenia przedsięwzięcia); głównych problemów; logiki interwencji (cele, wskaźniki); wykonalności i trwałości projektu; wykonalności technicznej przyjętych rozwiązań; kosztów inwestycyjnych i struktury finansowania; wyników analizy finansowej i ekonomicznej; wniosków z analizy oddziaływania na środowisko. Rozdział ten powinien w prostym do zrozumienia, przez osoby bez przygotowania technicznego, języku omówić podstawowe wyniki studium. 2. Definicja projektu W rozdziale tym naleŜy przedstawić zwięźle i jednoznacznie przedmiot i zakres projektu. Z rozdziału tego musi jednoznacznie wynikać jakie działania będą realizowane w ramach projektu. (Punkty 1 i 2 - maksymalnie 2 strony tekstu znormalizowanego ) 3. Charakterystyka projektu 3.1. Podstawowe informacje 3.1.1. Tytuł projektu Tytuł projektu powinien być moŜliwie krótki, zwięzły i oddający charakter projektu. NaleŜy zwrócić uwagę na to, aby tytuł projektu był zgodny z pozostałą dokumentacją dotyczącą projektu. 3.1.2. Lokalizacja projektu Lokalizacja projektu powinna zostać określona w moŜliwe najbardziej szczegółowy sposób poprzez podanie nazwy powiatu, gminy, miejscowości, gdzie lokalizowany jest projekt. 4 NaleŜy równieŜ wskazać powiązania planowanej inwestycji z istniejącym, bądź planowanym układem komunikacyjnym. 3.2. Polityka rządowa, regionalna i lokalna. W tej części dokumentu naleŜy wykazać zgodność projektu z polityką krajową, regionalną i lokalną w zakresie rozwoju transportu. Rozdział ten musi wskazać jednoznacznie zgodność projektu z celami Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa KujawskoPomorskiego na lata 2007 -2013. Wymagane jest równieŜ wyszczególnienie dokumentów strategicznych poprzez wskazanie spójności projektu z istniejącymi planami rozwoju i studiami uwarunkowań, strategiami rozwoju transportu, planami rozwoju lokalnego, strategią województwa, powiatu, gminy itd. W punkcie tym naleŜy przede wszystkim wykazać powiązanie projektu z celami wymienionymi w dokumentach strategicznych poprzez wskazanie odpowiednich zapisów i uzasadnienie powiązań oraz wpływ projektu na polityki horyzontalne. 3.3. Analiza otoczenia społeczno – gospodarczego projektu W tej części naleŜy wskazać kluczowe cechy danego terenu, na tyle dokładnie, Ŝeby zrozumieć jakie problemy ma rozwiązać realizacja inwestycji z zakresu infrastruktury drogowej. - Określenie i charakterystyka bezpośredniego otoczenie projektu - Otoczenie społeczne – naleŜy podać podstawowe dane demograficzne dotyczące obszaru wraz z prognozami; zidentyfikować ewentualne problemy lub przewagi w aspekcie społecznym obszaru na tle regionu. Wskazane jest określenie potrzeb mieszkańców w zakresie kierunków przemieszczania się – w kontekście dojazdu do miejsc pracy, szkół, centrum regionu / powiatu / gminy oraz dostępności urzędów, usług, centrów kulturalnorozrywkowych, obiektów turystycznych, itp. - Infrastruktura techniczna – naleŜy scharakteryzować poziom podstawowej infrastruktury technicznej w obszarze realizacji projektu. Szczególnie dokładnie naleŜy scharakteryzować stan rozwoju infrastruktury drogowej na danym terenie. NaleŜy przedstawić opis obecnego układu komunikacyjnego na obszarze oddziaływania projektu - jak wygląda połączenie z innymi ośrodkami w skali lokalnej / regionalnej / krajowej, niedogodności i problemy dla mieszkańców / podmiotów gospodarczych / turystów wynikające ze stanu infrastruktury drogowej. 5 - Infrastruktura społeczna - naleŜy scharakteryzować poziom rozwoju podstawowej infrastruktury społecznej w obszarze realizacji projektu. - Otoczenie gospodarcze – wskazać charakter, strukturę i skalę działalności gospodarczej w regionie; zidentyfikować ewentualne problemy lub szanse. NaleŜy określić profil obszaru (rolniczy, przemysłowy, turystyczny, miejski itp.) oraz udział przedsiębiorstw w tworzeniu lokalnego / regionalnego rynku pracy. - Potencjał obszaru – naleŜy wskazać cechy obszaru, świadczące o jego potencjale, specyfice, unikalności, które mogą zostać wykorzystane lub umocnione poprzez realizację inwestycji; naleŜy podać inne znaczące informacje o obszarze oddziaływania inwestycji. 3.4. Zidentyfikowane problemy W tej części studium wykonalności naleŜy określić najpowaŜniejsze, zidentyfikowane w toku analizy otoczenia społeczno-gospodarczego oraz strategicznych załoŜeń rozwoju, problemy występujące na danym terenie/w danym sektorze. NaleŜy następnie określić te problemy, które projekt ma rozwiązać lub przyczynić się do ich rozwiązania, wraz z uzasadnieniem wyboru. 3.5. Logika interwencji Odpowiedzią na zidentyfikowane problemy występujące na danym terenie/w danym sektorze jest realizowany przez beneficjenta projekt. Logika interwencji obrazuje logikę powiązania celów projektu, jego produktów oraz podejmowanych działań w spójną całość. W punkcie tym naleŜy pokazać, w jaki sposób działania zaplanowane w ramach projektu, realizujące załoŜone przez beneficjenta cele, przekładają się na likwidację lub ograniczenie zidentyfikowanych problemów. 3.5.1. Cel ogólny (oddziaływanie) projektu Długofalowe konsekwencje zrealizowanego produktu, wykraczające poza natychmiastowe efekty dla beneficjentów końcowych. W tym punkcie naleŜy opisać długoterminowe korzyści, jakie zostaną osiągnięte w danym sektorze/miejscowości w wyniku realizacji inwestycji. Projekty z zakresu infrastruktury drogowej powinny przyczyniać się do zwiększenia bezpieczeństwa ruchu oraz redukcji liczby wypadków. 6 3.5.2. Produkty i rezultaty (cele szczegółowe) wraz z metodologią ich monitoringu Produkt – bezpośredni, materialny efekt realizacji przedsięwzięcia mierzony konkretnymi wielkościami (długość drogi, zwiększona nośność mostu). Wskaźniki produktu NaleŜy tu zamieścić tabelaryczną prezentację wskaźników produktu. Przy określaniu wskaźników produktu naleŜy stosować następujące załoŜenia: wskaźniki produktu muszą być przedstawiane narastająco; wartości bazowe powinny być mierzone w chwili przygotowywania wniosku o dofinansowanie; w kolejnych kolumnach naleŜy przedstawić zakładany przyrost osiągania wskaźników w danym roku. Pomiar wartości docelowych powinien być dokonywany w momencie zakończenia rzeczowej realizacji projektu, natomiast w przypadku inwestycji wieloetapowych po ukończeniu kaŜdego z etapów; wskaźniki produktu muszą zostać podane dla lat realizacji działań inwestycyjnych załoŜonych w harmonogramie projektu. Rezultaty moŜna zdefiniować jako korzyści, jakie wynikną dla beneficjenta bezpośrednio po zakończeniu projektu w związku ze zrealizowanymi działaniami, tj. dostarczonymi mu usługami/dostawami materialnymi/inwestycjami. Wskaźniki rezultatu NaleŜy tu zamieścić tabelaryczną prezentację wskaźników rezultatu. Przy określaniu wskaźników rezultatu naleŜy stosować następujące załoŜenia: wskaźniki rezultatu muszą być prezentowane w odniesieniu do wartości bazowych mierzonych w czasie przygotowywania wniosku o dofinansowanie; dla projektu inwestycyjnego wskaźniki rezultatu muszą zostać określone wg stanu po oddaniu do uŜytku infrastruktury powstałej w ramach projektu; w przypadku projektów realizowanych na przestrzeni kilku lat, wskaźniki rezultatów mogą się pojawić w trakcie realizacji projektu po zakończeniu realizacji poszczególnych etapów projektu (otrzymaniu produktu). W punkcie tym naleŜy równieŜ opisać metodologię monitoringu kaŜdego z wybranych wskaźników produktu/rezultatu, w tym częstotliwość pozyskiwania danych pomiarowych (w trakcie i/lub po zakończeniu realizacji projektu) oraz podmiot(y) odpowiedzialny(e) za przeprowadzenie monitoringu. 7 Wnioskodawca dokonuje wyboru wskaźników z Listy wskaźników kluczowych przechowywanych w Krajowym Systemie Informatycznym (SIMIK 07-13) stanowiącej załącznik nr 3 do wytycznych Ministra Rozwoju Regionalnego w zakresie warunków gromadzenia i przekazywania danych w formie elektronicznej. Ewentualnie moŜliwe jest dodatkowo zaproponowanie własnych wskaźników. 3.5.3. Komplementarność projektu z innymi działaniami Potencjalny projekt zgłaszany do dofinansowania moŜe stanowić element szerszego przedsięwzięcia. W punkcie tym naleŜy przedstawić działania komplementarne. Dotyczy to zarówno powiązań z projektami realizowanymi z dowolnych środków, które w jakikolwiek sposób są komplementarne z proponowanym projektem lub mogą mieć jakikolwiek wpływ na jego realizację. Komplementarność moŜe takŜe dotyczyć projektów realizowanych przez inne podmioty. Analizę komplementarności naleŜy rozpatrywać w kontekście projektów juŜ realizowanych lub teŜ będących w trakcie realizacji. Najbardziej istotne jest odniesienie do działań z zakresu rozwoju infrastruktury drogowej i transportu publicznego. 3.6. Analiza instytucjonalna 3.6.1. Podstawowe informacje o podmiocie wdraŜającym projekt NaleŜy podać nazwę, dane adresowe, formę prawną, rodzaj prowadzonej działalności. Informacje powinny być zgodne z danymi zawartymi we wniosku o dofinansowanie. 3.6.2. Beneficjenci projektu NaleŜy wskazać beneficjenta projektu. Beneficjent to podmiot, który jest stroną umowy o dofinansowanie realizacji projektu z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego (EFRR). NaleŜy równieŜ określić kto będzie właścicielem majątku powstałego w wyniku realizacji projektu i kto będzie nim zarządzał. 3.6.3. Wykonalność instytucjonalna projektu NaleŜy opisać sposób, w jaki zostanie przeprowadzone przygotowanie i realizacja inwestycji oraz udowodnić, iŜ przyjęte rozwiązanie doprowadzi do zakończenia działań inwestycyjnych zgodnie z harmonogramem. W szczególności rozdział ten powinien zawierać: 8 opis stanu aktualnego instytucji wdraŜającej projekt; jej krótką charakterystykę i analizę, w tym określenie procedur związanych z wdraŜaniem; określenie ewentualnych innych organizacji zaangaŜowanych we wdraŜanie projektu oraz ich powiązania z beneficjentem; zakres działań koniecznych do realizacji przez poszczególne podmioty i zakres odpowiedzialności podmiotów zaangaŜowanych we wdraŜanie projektu; określenie liczby kontraktów w ilu będzie realizowany projekt oraz sposób wyboru wykonawców robót i usług oraz dostawców; wskazanie ewentualnych innych działań, które powinny wypełnić inne organizacje w celu wykonania produktów, otrzymania rezultatów oraz osiągnięcia celów; wskazanie źródeł finansowania działań związanych z realizacją projektu; identyfikację zagroŜeń związanych z wykonalnością instytucjonalną projektu. 3.6.4. Trwałość projektu, zarządzanie projektem. W tej części naleŜy wskazać w jaki sposób zostanie zapewniona prawidłowa eksploatacja majątku powstałego w ramach projektu. NaleŜy wskazać instytucję odpowiedzialną za zarządzanie projektem w okresie co najmniej 5 lat od rozliczenia finansowego projektu, (określając sposób finansowania kosztów związanych z utrzymaniem i eksploatacją inwestycji). Zgodnie z art. 57 pkt 1 Rozporządzenia Rady (WE) nr 1083/2006 z dnia 11 lipca 2006 r. naleŜy wykazać, Ŝe pozostaną zachowane cele projektu, projekt nie ulegnie modyfikacji spowodowanej zmianą charakteru własności powstałej infrastruktury albo zaprzestaniem działalności. 3.7. Analiza prawna wykonalności projektu NaleŜy opisać kwestie prawne związane z realizacją projektu. W części tej powinna znaleźć się informacja dotycząca własności/dostępności gruntu/obiektów - gdzie będzie realizowany projekt. Powinno się równieŜ określić stopień przygotowania projektu do realizacji pod względem prawnym – zgodność z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego lub studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy, decyzje i pozwolenia wymagane w celu zapewnienia realizacji inwestycji i eksploatacji powstałej infrastruktury. 9 3.8. Promocja projektu W tej części dokumentu naleŜy przedstawić krótki opis działań promocyjnych unijnego źródła dofinansowania zgodnie z obowiązującymi wytycznymi w tym zakresie. NaleŜy równieŜ przedstawić planowany budŜet tych działań i harmonogram ich realizacji. 3.9. Plan wdroŜenia przedsięwzięcia NaleŜy opisać, w jaki sposób będzie wdraŜany projekt. Między innymi trzeba opisać, kto będzie odpowiedzialny za wdroŜenie, w jaki sposób zostanie sfinansowana praca komórki odpowiedzialnej za wdroŜenie. NaleŜy ponadto przedstawić harmonogram wdroŜenia projektu. Harmonogram musi uwzględniać wszystkie etapy realizacji projektu: prace przygotowawcze, projektowe (jeśli dotyczy), uzyskanie wymaganych zezwoleń oraz postępowanie przetargowe i realizację projektu. Harmonogram powinien zostać przedstawiony w ujęciu kwartalnym. (Punkt 3 - maksymalnie 12 stron tekstu znormalizowanego ) 4. Analiza wykonalności i rozwiązań alternatywnych Wnioskodawca powinien wykazać, Ŝe wybrany wariant realizacji projektu reprezentuje najlepsze rozwiązanie spośród wszelkich moŜliwych alternatywnych rozwiązań pod względem wykonalności technicznej, kosztów, potrzeb odbiorców oraz zgodności z obowiązującymi normami prawnymi. W celu wyboru najlepszego wariantu realizacji projektu naleŜy przeprowadzić analizę wykonalności i rozwiązań alternatywnych. W przypadku braku alternatywnych rozwiązań naleŜy dokonać analizy skutków „wariantu 0” czyli pozostawienia sytuacji bez zmian. Informacje uzyskane w wyniku tej analizy powinny jasno wskazywać i potwierdzać zasadność wyboru danego wariantu realizacji projektu. Wymagane jest wskazanie powiązań pomiędzy wybranym rozwiązaniem technicznym a planowanymi efektami zmierzającymi do osiągnięcia celów projektu. (Punkt 4 - maksymalnie 1 strona tekstu znormalizowanego ) 5. Analizy specyficzne dla sektora – analizy ruchowe Kluczowe znaczenie dla przygotowania i oceny projektów infrastruktury drogowej mają prognozy ruchu. To od nich, obok oszacowania kosztów inwestycyjnych, zaleŜy wynik analizy ekonomicznej. Celem prognozy ruchu jest dostarczenie danych do: wymiarowania 10 nawierzchni, projektowania geometrii poszczególnych elementów drogi, ustalania typów i konstrukcji obiektów, projektowania urządzeń sterowania ruchem, analiz bezpieczeństwa ruchu, ocen oddziaływania na środowisko i analiz efektywności ekonomicznej. Istotne jest takŜe to, Ŝe prognoza musi być wykonana dla wariantu odniesienia, czyli wariantu zakładającego, Ŝe analizowana inwestycja nie będzie realizowana oraz dla wszystkich określonych w studium wykonalności wariantów realizacji inwestycji. Podstawą do wykonania i weryfikacji prognozy ruchu jest określenie istniejących parametrów ruchu (natęŜenia, prędkości, czasu podróŜy itp.). W tym celu naleŜy wykorzystywać dostępne dane o ruchu, w tym dane z Generalnego Pomiaru Ruchu, dane z automatycznych stacji pomiarowych i innych dostępnych pomiarów realizowanych na potrzeby innych inwestycji, uzupełnione o własne pomiary ruchu przeprowadzone w obszarze oddziaływania analizowanej inwestycji. W celu wykonania analizy naleŜy posłuŜyć się zasadami prognozowania ruchu drogowego opracowanymi przez Generalną Dyrekcję Dróg Krajowych i Autostrad. (Punkt 5 - maksymalnie 1 strona tekstu znormalizowanego ) 6. Analiza finansowa Zasady przeprowadzania analizy finansowej ujęte są w wydanych przez Ministra Rozwoju Regionalnego Wytycznych w zakresie wybranych zagadnień związanych z przygotowaniem projektów inwestycyjnych, w tym projektów generujących dochód (MRR/H/14(1)09/2007). Na potrzeby analizy naleŜy przyjąć okres odniesienia 25 lat, licząc od roku poniesienia pierwszych wydatków związanych z faktyczną realizacją projektu. Zgodnie z wytycznymi, w przypadku projektów nie generujących dochodu nie stosuje się metody luki w finansowaniu dla ustalenia poziomu dofinansowania z funduszy Unii Europejskiej. 7. Analiza ekonomiczna Sporządzenie analizy ekonomicznej jest wymogiem stawianym dla projektów infrastrukturalnych dofinansowywanych z funduszy strukturalnych oraz Funduszu Spójności. Wymóg ten jest zawarty w rozporządzeniach ustanawiających te fundusze. Analiza ekonomiczna m.in. powinna wykazać: jakie efekty dla społeczeństwa zostaną wygenerowane przez projekt i odnieść je do niezbędnych nakładów inwestycyjnych. Do przeprowadzenia analizy ekonomicznej moŜna wykorzystać trzy podstawowe metody: - Analiza kosztów i korzyści (CBA cost-benefits-analysis), 11 - Analiza wielokryterialna, - Analiza uproszczona. W przypadku projektów, których całkowity koszt realizacji wynosi powyŜej 5 mln euro beneficjent będzie zobowiązany do przygotowania analizy kosztów i korzyści metodą CBA (cost-benefits-analysis). Dla projektów z przedziału od 1 mln Euro do 5 mln euro beneficjent będzie zobowiązany do przeprowadzenia analizy ekonomicznej metodą wielokryterialną (kryteria opisowe wraz z oszacowaniem i podaniem skwantyfikowanych korzyści generowanych przez projekt). Natomiast dla projektów poniŜej 1 mln euro beneficjent będzie zobowiązany do przygotowania analizy ekonomicznej uproszczoną metodą wielokryterialną (analiza wielokryterialna bez potrzeby podawania skwantyfikowanych danych). 7.1. Analiza kosztów i korzyści W przypadku duŜych projektów obowiązkowe jest przeprowadzenie pełnej analizy kosztów i korzyści. Na ogół analizę kosztów i korzyści przeprowadza się w drodze przeprowadzenia analizy ekonomicznej, chyba Ŝe zmierzenie korzyści projektu w kategoriach pienięŜnych nie jest moŜliwe. Podstawą do przeprowadzenia analizy ekonomicznej są przepływy środków pienięŜnych określone w analizie finansowej. Przy określeniu ekonomicznych wskaźników efektywności naleŜy jednak dokonać niezbędnych korekt dotyczących: - efektów fiskalnych (transferów), - efektów zewnętrznych, - przekształceń z cen rynkowych na ceny rozrachunkowe. Korekty fiskalne polegają na skorygowaniu następujących pozycji: 1. odliczeniu podatków pośrednich od cen nakładów i produktów (np. podatek VAT, który w analizie finansowej jest uwzględniany w cenach, pod warunkiem, Ŝe nie podlega zwrotowi); 2. odliczeniu subwencji i wpłat, mających charakter wyłącznie przekazu pienięŜnego – tzw. „czyste” płatności transferowe na rzecz osób fizycznych; 3. doliczenie do cen nakładów objętych analizą podatków bezpośrednich; 4. uwzględnieniu w cenie tych konkretnych podatków pośrednich / subwencji / dotacji, które mają za zadanie zmienić efekty zewnętrzne. Jednak naleŜy pamiętać, aby w trakcie analizy nie liczyć ich podwójnie. Korekta efektów zewnętrznych ma na celu ustalenie wartości negatywnych i pozytywnych skutków projektu (odpowiednio kosztów i korzyści zewnętrznych). PoniewaŜ efekty 12 zewnętrzne, z samej definicji, następują bez pienięŜnego przepływu, nie są one uwzględnione w analizie finansowej, w związku z czym musza zostać oszacowane i wycenione. Przekształcenie z cen rynkowych w ceny rozrachunkowe czynników mogących oderwać ceny od równowagi ma na celu uwzględnienie konkurencyjnej takich jak: niedoskonałości rynku, monopole, bariery handlowe, regulacje w zakresie prawa pracy itp. Przeliczenie cen rynkowych na ceny rozrachunkowe ma na celu zapewnienie, Ŝe te ostatnie będą odzwierciedlały koszt alternatywny wkładu w projekt oraz gotowość klienta do zapłaty za produkt końcowy. W celu dokonania oceny ekonomicznej projektu naleŜy posłuŜyć się następującymi ekonomicznymi wskaźnikami efektywności: - ekonomiczna wartością bieŜącą netto (ENPV), która powinna być większa od zera; - ekonomiczną stopą zwrotu (ERR), która powinna przewyŜszyć przyjętą stopę dyskontową; - relacją korzyści do kosztów (B/C), która powinna być wyŜsza od jedności. 7.2. Analiza wielokryterialna Analiza wielokryterialna stosowana jest jako metoda analizy ekonomicznej i stanowi uzupełnienie pozostałych analiz, w szczególności analiz kosztów i korzyści. Stosuje się ja do oceny inwestycji charakteryzujących się wielowymiarowymi efektami, w sytuacji gdy niemoŜliwym jest przeprowadzenie ich wyceny, gdyŜ np. jest zbyt czasochłonna lub kosztowna. UŜywana jest w celu alternatywnych projektów pod katem korzyści społecznych. Analiza wielokryterialna rozpatruje jednocześnie róŜne cele społeczno – gospodarcze jakie projekt powinien spełniać, a których nie moŜna włączyć do analizy finansowej i ekonomicznej i podaje ocenie stopień ich osiągnięcia w wyniku realizacji projektu. Do tych czynników zalicza się np.: - poprawa istniejącej infrastruktury, - redukcja liczby wypadków, - zmniejszenie kosztów eksploatacji pojazdów, - zmniejszenie kosztów czasu pasaŜerów, - zmniejszenie czasu pracy kierowców, - zmniejszenie negatywnego wpływu na środowisko. 7.3. Analiza metodą uproszczoną Analiza metoda uproszczona polega na przeprowadzeniu analizy jakościowej. Beneficjent powinien wymienić i opisać szczegółowo wszystkie istotne środowiskowe, ekonomiczne 13 i społeczne skutki projektu bez kwantyfikowania ich wartości. Do takich istotnych skutków moŜna zaliczyć: - poprawę istniejącej infrastruktury, - oszczędność czasu podróŜy, - zmniejszenie kosztów eksploatacji pojazdów, - zmniejszenie kosztów czasu pasaŜerów, - zmniejszenie czasu pracy kierowców, - zmniejszenie negatywnego wpływu na środowisko. 8. Analiza wraŜliwości i ryzyka Zgodnie z wytycznymi w zakresie wybranych zagadnień związanych z przygotowaniem projektów inwestycyjnych, w tym projektów generujących dochód (MRR/H/14(1)09/2007) (Punkty 6,7,8 - maksymalnie 7 stron tekstu znormalizowanego ) 9. Analiza oddziaływania na środowisko W przypadku projektów dotyczących inwestycji, dla których wymagane jest sporządzenie raportu oddziaływania na środowisko, naleŜy przedstawić streszczenie tego dokumentu. W innym przypadku naleŜy sporządzić krótką analizę wpływu planowanej inwestycji na poszczególne elementy środowiska naturalnego. W kaŜdym przypadku naleŜy określić wpływ realizowanej inwestycji na obszary „NATURA 2000”. (maksymalnie 1 strona tekstu znormalizowanego ) 14