wnioski - Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Katowicach

| 79
WNIOSKI
Okres 10 lat jest wystarczająco długim czasem aby
udokumentować, poprzez działania monitoringowo-kontrolne WIOŚ w Katowicach jak również działania zarządców dróg i lotnisk, jak ekspansywnym jest
czynnik hałasu zarówno w czasie jak i w przestrzeni.
Uciążliwość hałasowa jest obecna w środowisku,
w którym przebywa człowiek, zwłaszcza w strefach
komunikacyjnych takich jak sieć dróg krajowych,
wojewódzkich oraz lokalnych przebiegających przez
tereny miast i gmin naszego województwa. Również
bardzo wiele osób jest narażonych na hałas związany
z ruchem kolejowym czy też tramwajowym. Istotne
znaczenie ma także w województwie śląskim hałas
instalacyjny, związany z pracą urządzeń. W znacznie
mniejszym stopniu odczuwalny jest hałas lotniczy.
Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska
w Katowicach poprzez wieloletnie badania pomiarowe i pracę analityczną rozpoznał klimat akustyczny
na wielu odcinkach dróg na obszarze województwa
śląskiego. Efekt tej pracy został zawarty w wynikach badań wraz z ich oceną i prezentacją graficzną a następnie był sukcesywnie przekazywany do
odpowiednich organów samorządowych celem ich
merytorycznego wykorzystania.
Niestety, wyniki tych prac wskazują jednoznacznie, że stan środowiska akustycznego w rejonach wykonanych badań jest w przeważającej
większości niekorzystny, zarówno w porze dnia
jak i w porze nocy.
Wykazują one, że standardy akustyczne w odniesieniu do obowiązujących norm są przekroczone
od 1,0 do 25,0 dB w porze dnia i od 2,4 do 22,9 dB
w porze nocy. Tylko w nielicznych przypadkach nie
notowano przekroczenia dopuszczalnych poziomów
hałasu w środowisku.
Wyniki badań monitoringowych w zakresie akustyki środowiska uzyskane przez WIOŚ w Katowicach
powinny stanowić podstawę do wykorzystania w modelowaniu hałasu w środowisku, pochodzącego od
różnych źródeł, prowadzonym przez inne podmioty,
np. zespoły realizujące mapy akustyczne. Uzyskane
parametry akustyczne stanowią istotny element weryfikacji akustycznej zidentyfikowanego obszaru zagrożenia hałasem. W przypadku realizacji programu
ochrony środowiska przed hałasem, uzyskane wyniki
poziomów hałasu są istotnym elementem odniesie-
nia w kontroli skuteczności zastosowanych środków
ochrony przeciwdźwiękowej.
Negatywne oddziaływanie hałasu jest powszechne w obszarach bezpośrednio sąsiadujących z trasami komunikacyjnymi. Przy dynamicznym rozwoju
transportu kołowego zarówno dla celów indywidualnych jak i gospodarczych oraz przy obecnych niefunkcjonalnych rozwiązaniach sieci komunikacyjnej
mamy do czynienia z negatywną sytuacją w sferze
klimatu akustycznego w środowisku. Sprzyja temu
rozwój motoryzacji wyrażający się narastającą ilością
pojazdów zarówno osobowych jak i ciężarowych,
przy niezbyt dynamicznie postępujących pracach
związanych z rozwojem i modernizacją układów komunikacyjnych o nowoczesnych parametrach technicznych.
Czynnik hałasu, który z rozwojem cywilizacyjnym
potęguje się, wymaga z jednej strony ciągłej obserwacji i oceny, a z drugiej energicznego działania organów administracji samorządowej, rządowej oraz
zarządców dróg, kolei i lotnisk.
W przeciwdziałaniu uciążliwościom związanym
z hałasem istotną rolę pełnią służby planowania przestrzennego, urbaniści, inżynierowie komunikacji,
konstruktorzy pojazdów, służby techniczne drogowe
utrzymujące właściwy stan nawierzchni drogowej,
służby prowadzące okresowe kontrole sprawności
technicznej pojazdów.
Problem hałasu jest coraz bardziej dostrzegalny,
między innymi poprzez propagowanie informacji
o wynikach badań określających wielkość hałasu,
a także poprzez publikacje na temat negatywnych
skutków oddziaływania hałasu na nasze samopoczucie i zdrowie. Dlatego na obszarze województwa
śląskiego coraz częściej podejmowane są prace mające ma celu zmniejszenie odczuwalnego
przez mieszkańców poziomu hałasu. Prowadzone są prace modernizacyjne istniejących odcinków
dróg z wymianą jej nawierzchni na nawierzchnie
sprzyjające minimalizowaniu emisji hałasu do środowiska. Uwzględniany jest aspekt czynnika hałasowego w lokalizacji budynków mieszkalnych lub obiektów szczególnie chronionych ze względu na hałas
(szkoły, przedszkola, placówki służby zdrowia tereny
rekreacyjne). Z większą uwagą prowadzone są prace lokalizacyjne i budowlane dla celów mieszkanio-
80 | WNIOSKI
wych w sąsiedztwie szlaków komunikacji kołowej
lub lokalizacji instalacji przemysłowych, zachowując
odpowiednie normatywy dla spełnienia wymagań
standardów akustycznych. Również ekrany akustyczne stanowią już nieodłączny element nowo powstających dróg o charakterze drogi krajowej czy drogi
wojewódzkiej.
Uwarunkowania prawne obligujące między innymi zarządców dróg krajowych i wojewódzkich do
wykonywania map akustycznych dały podstawę do
uzyskiwania informacji o miejscach i intensywności
występowania hałasu na terenach chronionych pod
względem hałasu. Mapa akustyczna jako podstawowe narzędzie w walce z hałasem pozwala podejmować decyzje w zakresie prowadzenia polityki proekologicznej ochrony przed hałasem. Pozwala między
innymi na identyfikację obszarów narażonych na
nadmierny hałas i umożliwia podejmować prace naprawcze hierarchizując ich kolejność i zakres. Mapa
akustyczna opracowana na zlecenie Miasta Katowice, liczącego powyżej 250 tys. mieszkańców, obrazuje tereny poddane nadmiernemu hałasowi i ma stanowić podstawę do uchwalenia przez Radę Miasta
Programu ochrony przed hałasem. W najbliższym
czasie mapy akustyczne i programy ochrony przed
hałasem muszą powstać w miastach o liczbie mieszkańców powyżej 100 tys. Przy występującym obecnie złym stanie środowiska w zakresie uciążliwości
związanych z hałasem, działania tego typu muszą
również objąć w możliwie najkrótszym czasie pozostały obszar województwa. W ten ostatni zakres
tematyczny wpisuje się bardzo mocno działalność
WIOŚ w Katowicach, który wykonuje rozpoznanie
akustyczne tych terenów i dodatkowo przedstawia
istniejący stan w postaci fragmentów map akustycznych. Wyniki badań wraz z oceną stanu akustycznego są przekazywane celem wykorzystania przez
organy samorządowe.
Działania ograniczające hałas muszą obejmować
również obiekty oddziaływujące na mniejsze grupy
ludności, z czym mamy do czynienia w przypadku
hałasu przemysłowego i lotniczego.
Wykonana publikacja ma jeszcze dobitniej podkreślić, jak poważnym problemem jest obecnie
hałas, jakie negatywne skutki może spowodować
w zakresie naszego samopoczucia i zdrowia, a tym
samym przyczynić się do jeszcze większej mobilizacji w kierunku jego ograniczenia.