Ethnologia Polona vol

Ethnologia Polona vol. 25: 2004:
“The Museum of the Poznań Bambers and Its Socio-Cultural Significance”
by Maria Paradowska
The Museum of Poznań Bambers, opened a year ago, is a unique institution. It presents the
culture of the inhabitants of the former villages of the city of Poznań which had been
incorporated into the municipality between 1900 and 1925. In the first half of the 18th century
they were settled by farmers from Bamberg, who arrived at the invitation of the city
authorities of Poznań in order to rebuild villages ruined in the course of the Northern War.
Alongside the new settlers, there also arrived the old inhabitants, but they were few, compared
with the number of the newcomers from Franconia.
Within the span of a hundred years the colonists from Bamberg, who in the course of time
came to be called Bambers, polonized and became an integral part of the Pozanń society, and
the word “bamber” developed into a common term denoting a villager. The exposition
displays mostly objects from the 19th century, so it is evidence of a rarely encountered
symbiosis of two nations – Poles and Germans – their mutual understanding and cooperation,
as well as a consistent cultivation of lasting values. The Museum of the Poznań Bambers
teaches how to build a community on reciprocal acceptance and live together in peace and
harmony. It conveys a message and teaches how to build the bridges necessary for the
realization of a Europe without borders.
***
Czynne od roku, nowo wybudowane w Poznaniu Muzeum Bambrów Poznańskich jest
placówką unikatową. Reprezentuje bowiem kulturę ludności dawnych wsi miejskich,
przyłączonych do Poznania w latach 1900 do 1925. W pierwszej połowie XVIII wieku osiedli
w nich rolnicy z Bambergu, którzy przybyli na zaproszenie władz Poznania celem odbudowy
wsi zniszczonych wojną północną. Obok nowych osadników wracali do nich dawni
mieszkańcy, ale pod względem liczebności było ich niewielu w stosunku do przybyszów
Frankonii.
W ciągu stulecia Bamberczycy nazwani Bambrami spolonizowali się i stali się integralną
częścią społeczeństwa poznańskiego, a słowo „bamber” przyjęło się jako potoczne określenie
wszystkich mieszkańców wsi. Ekspozycja, głównie obiektów z XIX wieku, jest zatem
świadectwem owej rzadko spotykanej symbiozy dwóch narodów – Polaków i Niemców,
wzajemnego zrozumienia i współpracy oraz wspólnie zbudowanych trwałych wartości.
Muzeum Bambrów Poznańskich uczy, jak można w zgodzie i harmonii tworzyć pełną
wzajemnej akceptacji wspólnotę; niesie przesłanie i naukę, jak można budować mosty
niezbędne do realizacji Europy bez granic.
Author’s address:
Professor Maria Paradowska
Ethnology Section
Institute of Archaeology and Ethnology
Polish Academy of Sciences
ul. Rubież 46
61-612 Poznań, POLAND