prof. UG dr hab. Maria Szczepska-Pustkowska

Szanowni Państwo,
U schyłku lat dziewięćdziesiątych Lech Bądkowski - jeden z pomorskich
regionalistów – pisząc o tożsamości stwierdził: „Żeby w oszałamiającym nowym świecie
człowiek nie utracił swej osobowości, żeby zawsze umiał odnaleźć siebie wśród milionów
ludzi i wśród spraw poza zasięgiem jego wpływu, powinien mieć konkretny, łatwo
sprawdzalny przydział. Ten przydział gruntuje go, określa jego miejsce w kulturze, wśród
ludzi, których zna i z którymi łączą go stosunki bezpośrednie i zrozumiałe, oraz wśród spraw,
na które posiada wpływ, które z jakąś skutecznością może popierać lub zwalczać. Przydział
ten jest tym silniejszy, im mocniejszy jest związek jednostki z otoczeniem”1. I dodawał, że
o owym przydziale, o swoistym zakorzenieniu decyduje język.
Również znawcy problematyki kaszubskiej często podkreślali, że podstawą
tożsamości Kaszubów jest kultura kaszubska, zwłaszcza zaś język. Z drugiej strony pojawiają
się także głosy, że język stopniowo traci w tej kwestii na znaczeniu, zwłaszcza w konfrontacji
z wartościami natury indywidualnej i grupowej (jak choćby pochodzenie kaszubskie, więzi
rodzinne, czy urodzenie na Kaszubach, doświadczenie historyczne i wspólnota losu, rodzinna
ziemia-tatczëzna, wspólne obyczaje, dziedzictwo intelektualne i artystyczne, czy wspólne
instytucje itp.). „Można być dzisiaj Kaszubą, nie mówiąc po kaszubsku”2 - konkluduje
C. Obracht-Prondzyński. Można być dziś Kaszubą z wyboru, podobnie jak mając korzenie
kaszubskie, nie przyznawać się do nich.
Tak czy inaczej - język znajduje się w centrum uwagi wielu badaczy i praktyków,
którym na sercu leży skomplikowana natura tożsamości.
Po wczorajszym Dniu Jedności Kaszubów (obchodzonym od 2004 r.) mam
przyjemność otworzyć pierwszą z planowanych Konferencji Naukowych z cyklu „Dziecko i
dzieciństwo na pograniczu kultur i światów. Inspiracje kaszubskie”.
Dzisiejsze spotkanie poświęcone jest właśnie Językowemu rozwojowi dziecka (od mowy do
języka dziecka) i całkowicie podporządkowane teoretycznym i praktycznym problemom
(nauczania) języka kaszubskiego.
1
L. Bądkowski, Nie chodzi o rezerwat, ale o konstruktywna siłę, „Życie i myśl” 1961, nr 3-4, s. 95.
C. Obracht-Prondzyński, Kaszubi dzisiaj. Kultura-język-tożsamość, Instytut Kaszubski w Gdańsku, Gdańsk
2007, s. 13.
2
W imieniu własnym oraz dyrektora Instytutu Filozofii, Socjologii i Dziennikarstwa
prof. Sabiny Kruszyńskiej pragnę przywitać:
Starszego wizytatora z Józefa Bodio (z Wydziału Rozwoju Edukacji Kuratorium
Gdańskiego), Pana Piotra Karczewskiego (Członka Komisji nauki, Edukacji, kultury i Sportu
Urzędu Marszałkowskiego), Panią Lucynę Radzimińską (ze Zrzeszenia PomorskoKaszubskiego) ,Współorganizatorki dzisiejszej Konferencji: vice-dyrektor CEN Ewę Furche
oraz mgr Renatę Mistarz (zajmującą się edukacją regionalną i wsparciem szkól w tym
zakresie), dr hab. Dušana-Vladislava Paždjerskiego (z Instytutu Slawistyki UG), dr Katarzynę
Kaczorowską-Bray (z Katedry Logopedii Wydziału Filologicznego UG), dr Justynę
Siemionow (z Instytutu Pedagogiki UG), prof. UG, dr hab. Monikę Mazurek (z Instytutu
Filozofii, Socjologii i Dziennikarstwa UG), prof. UG, dr hab. Annę Wasilewską (z Instytutu
Pedagogiki UG). Witam serdecznie nauczycieli licznie przybyłych na dzisiejsze spotkanie.
Pragnę podziękować wszystkim osobom, które przyczyniły się do realizacji dzisiejszego
spotkania:

pomysłodawczyniom i autorkom podjętej inicjatywy dr A. Kożyczkowskiej (z IP UG)
oraz mgr Renacie Mistarz (z CEN);

opiekunom i konsultantom naukowym konferencji: prof. dr hab. Dorocie KlusStańskiej, prof. UG, dr hab. Annie Wasilewskiej, dr hab. Dušanowi-Vladislavowi
Paždjerskiemu i dr hab. Stanisławowi Milewskiemu;

realizatorkom i realizatorom dzisiejszych wykładów i warsztatów, bez których całe
przedsięwzięcie nie byłoby możliwe;

wszystkim innym, których tu nie wymieniłam, a których zaangażowanie i wkład pracy
w naszą konferencję uważam za niezwykle cenny;

wszystkim Uczestnikom spotkania, którzy przybyli na nie mimo przedświątecznego
„szczytu”
Zapraszając Państwa do wspólnego namysłu i pracy życzę udanych i owocnych obrad
i działań warsztatowych.
prof. UG dr hab. Maria Szczepska-Pustkowska