Wprowadzenie

Techniki i rozwiązania IT w
optymalizacji procesów
dr inż. Andrzej Macioł
amber.zarz.agh.edu.pl/amaciol
2
Model dziedziny
Plan wykładów
• Wprowadzenie
• Problemy informacyjno-decyzyjne systemów zarządzania
• Analiza i projektowanie procesów narzędziami UML
• Analiza i projektowanie procesów narzędziami BPMN
• Projektowanie procesów pracy (workflows)
• Mapowanie strumienia wartości
• Zarządzanie regułami biznesowymi (BRM)
System informacyjny i informatyczny 1/2
• Projekt systemu informatycznego to
przedsięwzięcie, które ma zautomatyzować
kolejny obszar systemu informacyjnego
przedsiębiorstwa
▫ komputeryzacja dziekanatu
• Projekt systemu informacyjnego ma udoskonalić
zarządzanie w organizacji dzięki poprawie
komunikacji pomiędzy jej uczestnikami
▫ zmiana organizacji pracy dziekanatu
System informacyjny i informatyczny 2/2
• Projekt systemu informacyjnego może być
związany z projektem informatycznym
▫ jednocześnie doskonalimy organizację i
wprowadzamy system komputerowy
• Nie powinno się realizować projektu
informatycznego bez analizy systemu
informacyjnego
Analiza i projektowanie
• Analiza dotyczy badania problemu i wymagań a
nie poszukiwania rozwiązania
• Projektowanie dotyczy opracowania koncepcji
rozwiązania a nie koniecznie budowania
gotowego produktu
• Zasada: do the right thing (analysis), and
do the thing right (design)
Analiza i projektowanie systemu
informacyjnego
• Wynikiem analizy są wymagania stawiane
systemowi nie konieczne związane z
automatyzacją procesów
• Projekt to zbiór wytycznych organizacyjnych i
być może wymagania dla systemu
informatycznego
• Używane metody będą nieco inne – choć samo
podejście może być podobne
Cel projektów systemów informatycznych
• Skonstruowanie oprogramowania spełniającego
wymagania sponsora projektu
• Cel można osiągnąć w drodze:
▫ budowy nowego dedykowanego systemu
▫ zakup i wdrożenie produktu dostępnego na rynku
▫ integracja systemów już istniejących
• Zagrożenia:
▫ zły system informacyjny
▫ nieprecyzyjnie określone wymagania
▫ ograniczenia czasu i zasobów
Cykl życia oprogramowania
czas
Wymagania Analiza
i Proje –
ktowanie
Implemen tacja
Testowanie
Wdrożenie
Cykl życia systemu
informatycznego
Modelowanie Wymagania Analiza
Biznesowe
i Proje –
ktowanie
czas
Implemen tacja
Testowanie
Wdrożenie
Istotne różnice
• W pierwszym modelu zakładamy, że użytkownik
wie czego chce i to co wie odpowiada potrzebom
organizacji
• W drugim modelu zakładamy, że nie ma sensu
komputeryzować systemu informacyjnego w
przypadku gdy nie odpowiada on celom
organizacji
Konsekwencje
• Nie ma sensu pytanie czy najpierw doskonalić
system zarządzania czy system informacyjny
• Nie można zmieniać organizacji nie zmieniając
jej istoty informacyjnej
• Projektując nowe rozwiązania w zakresie
narzędzi informacyjnych musimy brać pod
uwagę zmiany organizacji w jej pełnym
wymiarze
Podejście procesowe 1/3
• Organizacja realizuje swoje cele strategiczne w sposób
ciągły i racjonalny
• Organizacja działa w zmieniającym się dynamicznie
otoczeniu, na które chce oddziaływać i jednocześnie
podlega jego oddziaływaniom
• Interakcje organizacji z elementami otoczenia to
zdarzenia wywołane przez działania organizacji lub
otoczenia
• Każde zdarzenie wywołuje proces w organizacji lub jest
skutkiem procesu realizowanego przez organizację
Podejście procesowe 2/3
• Stosując fenomenologiczne podejście do analizy
organizacji musimy skupić się na zdarzeniach i
procesach
• Należy więc najpierw definiować zdarzenia, później
procesy i opisywać organizację jako maszynę realizującą
procesy
• Doskonaląc organizację doskonalimy sposób realizacji
procesów a dopiero później jej wewnętrzną strukturę
• Organizacja jest doskonale zarządzana jeżeli najlepiej jak
to możliwe realizuje procesy (odpowiada na zdarzenia)
Podejście procesowe 3/3
• Mówiąc o Informacyjnych Systemach Zarządzania
powinniśmy skupić się na tych aspektach realizacji
procesów zarządzania (biznesowych), które są lub
mogą być doskonalone przez organizację, narzędzia i
metody przetwarzania informacji
• Musimy brać pod uwagę zarówno realizowane obecnie
procesy jak i procesy, które będą musiały być
realizowane w przypadku pojawienia się nowego rodzaju
zdarzeń i celów organizacji
• Musimy pamiętać o integracji procesów
Reorganizacja systemów
zarządzania (reengineering)
• Reengineering - metoda gruntownego przekształcania całościowych
procesów w przedsiębiorstwie
• Reenginering to fundamentalne przemyślenie od nowa i radykalne
przeprojektowanie procesów w firmie, prowadzące do przełomowej
poprawy – według krytycznych, współczesnych miar – osiąganych
wyników (takich jak koszty, jakość, serwis i szybkość) [Hammer M.,
Champy J.]
▫ wychodzić od potrzeb klienta
▫ analizować procesy w przedsiębiorstwie
▫ uwzględniać istniejące ograniczenia
▫ myśleć inaczej
Metody analizy i projektowania
• W modelowaniu biznesowym:
▫ metody strukturalne
▫ metody obiektowe UML
▫ Business Process Management Notation
• W analizie i projektowaniu systemów
informatycznych:
▫ metody obiektowe UML
▫ Business Process Management Notation
Cel przedmiotu
• Nauczyć się prowadzenia analizy biznesowej
• Nauczyć się zasad projektowania systemów
informatycznych
• Poznać na praktycznych przykładach
odpowiednie narzędzia wspomagające
• Poznać najnowsze tendencje w projektowaniu
systemów informatycznych
Przykład 1. – obsługa klienta w firmie
produkującej okna – stan obecny
• Założono stały cykl realizacji zamówień
wynoszący 3 tygodnie
• Zamówienia przyjmowane są przez
przedstawicieli i przesyłane na koniec każdego
tygodnia (w sobotę)
• Przedstawiciele potwierdzają termin odbioru na
trzy tygodnie w przód:
▫ np. klient składający zamówienie 26.02.2016
(piątek) może uzgadniać termin odbioru lub
dostawy 14.03.2016 (poniedziałek)
Przykład – obsługa klienta w firmie
produkującej okna – problem
• Firma rozważa jaki system informatyczny zakupić lub
zamówić
• Cele i wymagania wstępne:
▫ system musi być niezawodny
▫ należy do minimum ograniczyć zatrudnienie w dziale sprzedaży
• Podstawowe pytanie:
▫ uznajemy założoną organizację sprzedaży za podstawę do
projektu systemu
▫ rozpatrujemy równolegle zmianę organizacji i wprowadzenie
systemu informatycznego
Możliwe rozwiązania
• Projekt systemu informatycznego:
▫ analizujemy i specyfikujemy wymagania
użytkownika
▫ przechodzimy do projektu
• Projekt systemu informacyjnego:
▫
▫
▫
▫
▫
opisujemy istniejące procesy biznesowe
budujemy alternatywne modele procesów
prowadzimy symulacje
wybieramy najlepszy i formułujemy wymagania
przechodzimy do projektu
22
Model dziedziny
Przykład 2. – aplikacja mobilna wspierająca
młodych lekarzy
• Sytuacja jest inna, bo po prostu takiego systemu
nie ma
• Najpierw należy zdefiniować wymagania
użytkowników:
▫ kto będzie użytkownikiem,
▫ w jakich sytuacjach będzie korzystał z aplikacji,
▫ inżynieria wymagań (wymagania funkcjonalne i
niefunkcjonalne)
▫ model dziedziny