Wydział Pedagogiki i Psychologii Instytut Psychologii

Lp.
Rok
Semestr
System
studiów
Typ
przedmiotu
Wymagania
wstępne
Wydział
Instytut Psychologii
PSYCHOLOGIA
Pedagogiki i Psychologii
PSYCHOLOGICZNE MECHANIZMY KRYMINOGENEZY NIELETNICH
(ZAGADNIENIA SZCZEGÓŁOWE)
III
Letni
Studia stacjonarne
Liczba
godzin
w tym:
wykł sem
ćw
30
Lab
30
Forma
zaliczenia
ECTS
Kolokwium
pisemne
Ćwiczenia: Rozumienie i praktyczne wykorzystanie przez studentów wiedzy z zakresu Ustawy o
postępowaniu w sprawach nieletnich z 26 października 1982 r. Zaprezentowanie aspektów
związanych z funkcjonowaniem nieletnich w środowisku szkolnym i pozaszkolnym, ze
Założenie i cele szczególnym uwzględnieniem wpływu środowisk zdemoralizowanych, grup przestępczych.
przedmiotu
Prezentacja wpływu środowiska rodzinnego i warunków opiekuńczo – wychowawczych na
proces kryminogenezy. Umiejętność podejmowania prób charakterystyki psychologicznej, oceny
wydolności środowiska wychowawczego nieletnich, propozycji środków wychowawczych – na
przykładach praktycznych.
Metody
dydaktyczne
(opcjonalnie)
Forma i
warunki
zaliczenia
Ćwiczenia, prezentacje, zajęcia praktyczne: analiza materiałów w postaci studium przypadku, akt
sądowych i opinii psychologiczno – pedagogicznych w sprawach nieletnich o czyny karalne,
demoralizację, zmianę środka wychowawczego.
Zaliczenie: Kolokwium pisemne, obecność, aktywność.
Ćwiczenia:
1. Wybrane zagadnienia Ustawy o postępowaniu w sprawach nieletnich z 26 października 1982 r.
istotne z punktu widzenia diagnozy oraz oddziaływań wychowawczych i poprawczych.
2. Realizacja zadań rozwojowych w okresie adolescencji a ryzyko wystąpienia przejawów
demoralizacji i zachowań przestępczych nieletnich na przykładzie ujęcia R.J. Havighursta.
3. Wpływ środowiska rodzinnego, ze szczególnym uwzględnieniem aspektów wydolności
Treści
kształcenia
wychowawczej opiekunów, wzajemnych relacji rodzinnych oraz warunków materialno –
bytowych a ryzyko wystąpienia przejawów demoralizacji i zachowań przestępczych nieletnich.
4. Rozwój intelektualny oraz przebieg i specyfika edukacji szkolnej a ryzyko wystąpienia
przejawów demoralizacji i zachowań przestępczych nieletnich.
5. Wybrane aspekty charakterystyki osobowości nieletnich, ze szczególnym uwzględnieniem
relacji interpersonalnych. Zachowania antyspołeczne, wrogość, gotowość do agresji.
6. Funkcjonowanie w subkulturach młodzieżowych, środowiskach osób zdemoralizowanych,
grupach chuligańskich i przestępczych w kontekście kryminogenezy nieletnich.
7. Wpływ środków masowego przekazu, ze szczególnym uwzględnieniem treści internetowych,
na postawy asocjalne wśród młodzieży.
8. Zajęcia praktyczne na materiale poglądowym: charakterystyka i ocena środowiska
wychowawczego nieletnich – praca w grupach, referowanie, dyskusja.
9. Zajęcia praktyczne na materiale poglądowym: charakterystyka osobowości nieletnich – praca
w grupach, referowanie, dyskusja.
10. Zajęcia praktyczne na materiale poglądowym: Analiza przejawów i przyczyn demoralizacji
nieletnich, propozycja oddziaływań wychowawczych – praca w grupach, referowanie, dyskusja.
11. Kolokwium zaliczeniowe.
Ćwiczenia
Ustawa o postępowaniu w sprawach nieletnich z 26 października 1982 r. Dz.U. 1982 nr 35 poz.
228
Górecki P., Stachowiak S. (2005) Ustawa o postępowaniu w sprawach nieletnich. Komentarz.
Kraków: Wyd. Zakamycze.
Ackerman M. (2005) Podstawy psychologii sądowej. Gdańsk: Wyd. GWP.
Cierpiałkowska L. (2004): Psychologia zaburzeń osobowości – DSM – IV. Wyd. Naukowe UAM,
Poznań.
Literatura
podstawowa
Czarnecka – Dzialuk B. (1993) Nieletni sprawcy czynów karalnych przed sądem rodzinnym.
Warszawa: Wyd. Inst.. Nauk Prawnych PAN.
Drwal R. (1993) Percepcja ważności i realizacji zadań rozwojowych przez adolescentów (w):
Badania nad rozwojem w okresie dorastania (red.:) Z. Smoleńska. Warszawa: Wyd. Instytut
Psychologii PAN.
Libiszowska-Żółtkowska M., Ostrowska K. (2008) Agresja w szkole: diagnoza i profilaktyka.
Warszawa: Wyd. Difin.
Stanik J. M. (2007) Diagnozowanie niedostosowania i asocjalności (W:) Resocjalizacja T. 1.(red.):
Urban B., Stanik J. M., Warszawa: Wyd. PWN.
Stanik J.M. (2013) Psychologia sądowa: podstawy, badania, aplikacje. Warszawa: Wydawnictwo
Naukowe PWN.
Stanik J.M., Woszczek L. (2005) Przestępczość nieletnich. Aspekty psychospołeczne i prawne.
Katowice: Wyd. Uniwersytetu Śląskiego.
Ćwiczenia
Guerin S., Hennessy E. (2004) Przemoc i prześladowanie w szkole: skuteczne przeciwdziałanie
agresji wśród młodzieży. Gdańska, Wyd. GWP.
Hołyst B. (2007) Kryminologia. Warszawa: Wyd. Prawnicze Lexis – Nexis.
Literatura
uzupełniająca
Seligman M.E.P., Walker E. F., Rosenhan D.L. (2003) Psychopatologia. Poznań: Wyd. Zysk i S-ka.
Strzembosz A. (1984): Postępowanie w sprawach nieletnich w prawie polskim. Lublin: Wyd. KUL.
Stanik J.M., Przybyła H. (1981) Opinia biegłego psychologa w sprawach karnych nieletnich.
Katowice: Wyd. Uniwersytetu Śląskiego.
Tyszkiewicz L. (1997) Kryminogeneza w ujęciu kryminologii humanistycznej. Katowice:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
Prowadzący
zajęcia
Ćwiczenia: mgr Mikołaj Cugowski