Rynek kruszyw

POLSKI ZWIĄZEK PRODUCENTÓW KRUSZYW
Polish Aggregates Producers Association
Biuro Zarządu: 25-501 KIELCE ul. Sienkiewicza 48/50
tel./fax (041) 344-66-88 kom 0603 84-75-48
e-mail: [email protected] www: www.kruszpol.pl
Konferencja Polskiego Kongresu Drogowego
Bilans zasobów polskiego budownictwa
drogowego
Rynek kruszyw w Polsce w perspektywie
realizacji programu drogowego w Polsce
Aleksander Kabziński
14 października 2010 r.
Baza surowcowa do produkcji kruszyw
• Dla kruszyw naturalnych: złoża surowców skalnych,
- dla kruszyw naturalnych łamanych – złoża zwięzłych
surowców skalnych,
- dla kruszyw żwirowo – piaskowych – złoża luźnych
surowców skalnych.
• Dla kruszyw sztucznych:
- składowiska odpadów z hut, elektrowni, kopalń węgla
kamiennego,
• Dla kruszyw z recyklingu: całe budownictwo.
Proponowany przyszły podział kruszyw w Unii
Europejskiej:
• kruszywa naturalne:
dla których bazę stanowią złoża zwięzłych surowców
skalnych,
• kruszywa wtórne:
dla których bazę stanowią wszystkie inne zgromadzone
przez człowieka i znajdujące użyteczne zastosowanie
składowiska odpadów.
-
-
Duży nacisk na wykorzystanie kruszyw wtórnych i
oszczędność naturalnych dla przyszłych pokoleń.
Stan zagospodarowania zasobów złóż kamieni łamanych i
bocznych w Polsce w roku 2008 [mln ton]
Stan zagospodarowania złóż piasków i żwirów
Eksploatowane
Udział
(%)
Liczba
złóż
Zasoby
Udział w
Zasoby
Udziałw
geologiczne
zasobach
przemysłowe
zasobach
bilansowe geologicznych
(mln t)
przemysłowych
(mln t)
bilansowych
(%)
(%)
233
35,3
3939,1
42,8
2541,9
88,0
Eksploatowane okresowo
45
6,8
390,9
4,2
310,2
10,7
Rozpoznane szczegółowo
179
27,1
2379,0
25,9
33,6
1,2
45
6,8
1884,9
20,0
-
-
155
23,5
649,0
7,1
1,3
0,0
3
0,5
-
-
-
-
660
100,0
9203,0
100,0
2887,0
100,0
Rozpoznane wstępnie
Zaniechane
Skreślone z bilansu zasobów w roku sprawozd.
Razem
Zagospodarowanie i wykorzystanie kopalin do produkcji
kruszyw naturalnych łamanych
stan na 2008
zasoby zagospodarowane
- 47 % złóż,
zasoby geologiczne zagospodarowane
- 47 % zasobów krajowych
zasoby przemysłowe
- 99 % zasobów krajowych
zaniechane
- 24 % złóż,
zasoby geologiczne zaniechane
- 7 % zasobów krajowych
wydobycie
ponad - 50 mln ton.
• Największe zasoby kopalin do produkcji kruszyw naturalnych łamanych
występują w rejonie dolnośląskim,
• przy aktualnym poziomie wydobycia, zasoby przemysłowe kopalin do
produkcji kruszyw naturalnych łamanych wystarczą na ok.. 50 lat,
• w najbliższych 5 latach zakończona zostanie eksploatacja ponad 20 złóż
(w tym bazaltów i dolomitów)
Możliwość zagospodarowania nowych złóż jest drastycznie
ograniczana.
Stan zagospodarowania zasobów złóż piasków i żwirów
w Polsce w roku 2008 [mln ton]
Stan zagospodarowania złóż piasków i
żwirów
Eksploatowane
Liczba
złóż
Udział
(%)
Zasoby
Udział w
Zasoby
Udziałw
geologiczne
zasobach
przemysłowe
zasobach
bilansowe geologicznych
(mln t)
przemysłowych
(mln t)
bilansowych
(%)
(%)
1758
26,5
3354,8
21,4
1839,2
80,2
Eksploatowane okresowo
718
10,8
576,9
3,7
283,9
12,4
Rozpoznane szczegółowo
2249
33,9
3800,4
24,3
159,8
7,0
338
5,1
6767,1
43,2
9,7
0,4
1446
21,8
1149,5
7,3
1,3
0,1
116
1,8
0,0
0,0
0,0
0,0
6625
100,0
15648,7
100,0
2294,0
100,0
Rozpoznane wstępnie
Zaniechane
Skreślone z bilansu zasobów w roku
sprawozd.
Razem
Zagospodarowanie i wykorzystanie kopalin do produkcji
kruszyw naturalnych żwirowych i piaskowych
stan na rok 2008.
-
zagospodarowane
geodezyjno zagospodarowanych
przemysłowe zagospodarowane
zaniechane
zaniechane bilansowe
wydobycie
- 37 % złóż,
- 25 % zasobów krajowych
- 93 % zasobów krajowych
- 24 % złóż
- 7 % zasobów krajowych
ponad - 150 mln ton
• największe zasoby do produkcji kruszyw naturalnych żwirowych i
piaskowych występują w województwach dolnośląskim, opolskim,
małopolskim i województwach Polski północnej.
• Przy aktualnym poziomie wydobycia zasobów przemysłowych do
produkcji kruszyw piaskowych i żwirowych wystarczy na 10 lat.
Pilna potrzeba udokumentowania i zagospodarowania nowych
zasobów.
• Pogarszająca się jakość złóż, coraz wyższy punkt piaskowy, powodujący
poważny problem zbywalności piasku kwalifikowanego (jedynie 20 -40%).
Kopaliny do produkcji kruszyw
naturalnych łamanych w roku 2009
Polska
- województwo dolnośląskie
- województwo świętokrzyskie
- powiat kielecki
-
66,2 mln ton - 100 %
28,1 mln ton - 42,4 %
20,3 mln ton - 30,7 %
12,5 mln ton - 18,9 %
Całkowite wydobycie kopalin w Polsce - 414 mln ton - 100 %
- województwo świętokrzyskie
- 25 mln ton - 6,0 %
- powiat kielecki
- 15 mln ton - 3,6 %
Powiat kielecki
- ton kruszyw/mieszkańca
- ton kruszyw/ 1 km2
- 55,44 ton/ha - 5,5 kg/m2
12461 000 : 199181 = 62,6
12461 000 : 2247,45 = 5544,50
„Wydajność powiatu kieleckiego z ha” ~= 55,4 ton/rok
Wydobycie kopalin do produkcji kruszyw naturalnych łamanych i
żwirowych według miejsc produkcji [mln ton]
Kruszywa naturalne łamane
Kruszywa naturalne żwirowe
Razem Kruszywa naturalne
Województwo
2007
%
2008
%
2009
%
2007
%
2008
%
2009
%
Dolnośląskie
Świętokrzyski
e
Małopolskie
Mazowieckie
Zachodnio –
pomorskie
22,5
38,9
26,2
42,1
28,1
42,4
13,0
9,3
14,1
9,8
14,4
10,2
17,3
29,9
20,4
32,8
20,3
30,7
1,6
1,1
2,0
1,4
2,3
1,6
8,0
13,8
8,2
13,2
6,9
10,4
10,8
7,7
11,8
8,2
12,0
-
-
-
-
-
-
17,8
12,9
18,1
12,6
-
-
-
-
-
-
12,1
8,7
15,0
Śląskie
Podlaskie
Pomorskie
Wielkopolskie
Warmińsko –
mazurskie
4,0
6,9
4,4
7,0
6,3
9,5
6,0
4,3
-
-
-
-
-
-
13,0
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
Łódzkie
Opolskie
Podkarpackie
Kujawsko –
Pomorsk
0,7
1,2
0,6
2,7
4,7
1,5
Lubuskie
Lubelskie
Razem
%
2008
%
2009
%
35,5 18,0
40,3
19,7
42,3
20,4
18,9
9,6
22,4
4,3
22,6
10,9
8,5
18,8
9,5
20,0
9,6
21,9
10,6
14,3
10,1
17,8
9,0
18,1
8,7
14,3
6,9
10,4
12,6
8,9
12,1
6,1
15,0
4,6
12,6
6,1
8,0
5,5
6,8
4,8
10,0
5,1
12,4
5,9
13,1
6,3
9,3
11,5
8,0
9,0
6,4
13,0
6,6
11,5
5,5
9,0
4,3
10,6
7,6
11,1
7,7
12,1
8,6
10,6
5,4
11,1
5,3
12,1
5,8
-
8,7
6,2
9,6
6,7
8,8
6,2
8,7
4,4
9,6
4,6
8,8
4,2
-
-
12,4
8,9
9,6
6,7
11,1
7,9
12,4
6,3
9,6
7,8
11,1
5,4
1,0
0,5
0,8
8,0
5,7
8,3
5,7
8,0
5,7
8,7
4,4
8,9
10,8
8,5
4,1
1,4
2,3
1,5
2,3
5,2
3,7
6,5
4,5
6,9
4,9
7,9
4,0
7,9
3,8
8,4
4,0
2,6
0,6
1,0
1,1
1,7
4,7
3,4
5,9
4,1
5,9
4,2
6,2
3,1
6,5
3,2
7,0
3,4
1,0
1,7
1,0
1,6
1,3
2,0
7,0
5,0
4,5
3,1
9,4
6,7
8,0
4,0
5,5
2,6
10,7
5,2
-
-
-
-
-
-
4,7
3,4
4,2
2,9
4,1
2,9
4,7
2,4
4,2
2,0
4,1
2,0
0,2
0,3
-
-
-
-
3,9
2,8
4,1
2,8
3,4
2,4
4,1
2,1
4,1
1,9
3,4
1,6
57,9
100
62,2
100
66,2
100
139,5
100
150,0
100
141,0
100
197,4
100
212,2
100
207,2
100
2007
Relacje podaży i popytu na kruszywa naturalne łamane
w poszczególnych województwach
Województwo
Dolnośląskie
Kujawsko –
Pomorskie
Lubuskie
Lubelskie
Łódzkie
Wielkość Szacunkowa Nadwyżka
produkcji wielkość
+
Główne kierunki zbytu kruszyw
Główne kierunki sprowadzania
kruszyw
zużycia
Niedobór
łamanych poza region
kruszyw spoza regionu
łamanych kruszyw
w 2008 r
łaman.
[mln t.]
Mazowieckie, Łódzkie,
16,5
4,8
+11,7
Wielkopolskie, Lubuskie,
Śląskie, Zachodnio –Pomors,
Warmińsko – Mazurskie,
Podlaskie
Dolnośląskie – Szwecja
0,1
2,1
-2,0
0,2
0,2
1,9
1,0
3,2
-1,7
-1,0
-3,0
-
Małopolskie
Mazowieckie
Opolskie
Podkarpackie
10,0
1,5
0,6
4,2
10,5
0,8
1,6
+5,8
-10,5
+0,7
-1,0
Śląskie, Podkarpackie
-
Podlaskie
-
1,4
-1,4
-
Pomorskie
Śląskie
5,9
4,1
6,1
-4,1
-0,2
-
Świętokrzyskie
12,8
0,9
+11,9
Śląskie - Łódzkie
-
Łódzkie
Świętokrzyskie - Ukraina
Niemcy –Dolnośląskie
Dolnośląskie- Świętokrzyskie,
Opolskie
Dolnośląskie, Świętokrzyskie, Ukraina
Małopolskie- Słowacja,
Świętokrzyskie
Dolnośląskie, Świętokrzyskie,
Białoruś
Szwecja Norwegia, Dolnośląskie
Małopolskie, Opolskie, Dolnośląskie,
Czechy
Mazowieckie,Łódzkie, Lubelskie, Podkarpackie, Warmińsk -
Kruszywa – podstawowy materiał budowlany w Polsce
Źródła pochodzenia – etapy pośrednie – końcowe użycie
Gotowe
mieszanki
Betonowe
N
Kamień łamany
z kamieniołomów
30%
N
Piasek i Żwir
z kopalni
62%
N
Kruszywa morskie
(wydobywane z
mórz, jezior)
(-)
W
Kruszywa z
Recyklingu
z C-D Materiałow
4%
W
Kruszywa
wyprodukowane w
procesie
wielkopiecowym,
żużle, popioły)
4%
25 %
• Nowe
Wydobycie
Kruszyw,
Przetwarzanie
Prefabrykaty
betonowe
25 %
Inne
Wyroby
Betonowe
Gromadzenie,
Transport
Zakłady
Betonowe &
Asfaltowe
Zakłady
Recyklingu
Kontrakty
Budowlane
-zamiejscowe
&
- miejscowe
• Naprawa,
Budownictwo
mieszkaniowe
(domy,
apartamenty)
15%
Budownictwo
komercyjne
(biura, fabryki,
itp.)
30 %
20 %
• Utrzymanie,
Przebudowa
Konstrukcyjne
mieszanki
8%
Podsypki
kolejowe
2%
Obiekty
infrastruktury
5%
Wyroby
Asfaltowe
15 %
• Rozbiórki
Wyburzenia
• Recykling
Budownictwo
Socjalne
(szpitale, szkoły,
itp.)
15%
Pozostałe
Infrastruktura
10 %
Drogi, koleje,
Pasy startowe,
Drogi morskie
30%
Prognozując wielkość produkcji kruszyw należy uwzględnić:
- ciągłość popytu – przeprowadzić analizę rozwoju
infrastruktury drogowej i budowlanej (uwzględnić również
planowane inwestycje),
- jednorodność – a konkretniej niejednorodność, gdyż potrzeby
danego regionu zazwyczaj są niejednorodne,
- zmienność w kierunku – określić obszar wokół miejsca
wydobycia (produkcji) i ustalić odbiorców (ich zmienność),
szczególnie tych kupujących niewielkie ilości kruszyw.
- zmienność w czasie – sezonowość – w okresach: wiosennych, letnich, czy
też wczesno – jesiennych, odnotowuje się największą ilość prac
budowlano – remontowych, okres zimy jest mniej efektywnym, a zatem
zapotrzebowanie na kruszywo jest wówczas mniejsze.
Prognozowany potrzeb kruszyw do budowy dróg krajowych
w latach 2010 – 2016 (7 lat)
-
autostrady - 1600 km x 35 tys. km
ekspresowe - 2000 km x 25 tys. km
obwodnice - 800 km x 15 tys. km
Rezerwa (~ 5 %)
Razem zapotrzebowanie kruszyw
- 56
- 50
- 12
7
125
mln
mln
mln
mln
mln
ton
ton
ton
ton
ton
Konstrukcja Nawierzchni Dróg Krajowych
-
warstwa ścieralna
- 10 %
warstwa wiążąca
- 20 %
warstwa podbudowy zasadniczej - 35 %
Razem warstwy z bitumem
- 65 %
warstwa podbudowy pomocniczej- 35 %
Razem konstrukcja nawierzchni - 100%
Zamierzony cel:
Warstwa ścieralna - odnawialna.
Warstwy pozostałe - wieczne.
5
10
20
35
20
55
Prognoza zapotrzebowania kruszyw na drogi krajowe
w latach 2010 – 2016 w mln ton.
Rok
ścieralna wiążąca
podbud.
zasadnicza
Razem z
bitumem
podbud.
pomocnicz
.
nawierzchnie
razem
2010
2
4
7
13
7
20
2011
3
6
10
19
11
30
2012
3
6
8
17
8
25
2013
2
4
4
10
5
15
2014
2
4
4
10
5
15
2015
1
2
3
6
4
10
2016
1
2
3
6
4
10
Razem
14
28
39
81
44
125
Produkcja kruszyw od roku 2010
i lata następne.
Lata
(1) Kruszywa
naturalne łamane
(2) Kruszywa
naturalne żwirowe
Kruszywa naturalne
(1+2)
(3) Kruszywa sztuczne
(4) Kruszywa z
recyklingu
Kruszywa (1-4)
Mg / mieszkańca
(gdy 38 mln)
Zapotrzebowanie dla
drogownictwa [mln
ton] (bez kolei)
Zapotrzebowanie na
kruszywa drogowe [%]
2014
2015
50
50
50
Suma
2009-15
390
150 150 140
580 130
130
130
970,0
215 215 195
820 180
180
180
1360
5
5
5
41,0
34 10
880 195
23,2
5,1
5,8
10
195
10
195
5,1
5,1
64,0
1465,0
38,5
5,5
40
40
35
340,0
25,7 20,5
20,5
17,9
23,2
2010 2011 2012 2008-12 2013
65
7
65
6
55
6
10 10 10
232 231 211
6,1
6,1 5,6
55
65
55
24,3 24,2 26,1
240
26
225
•
•
•
•
•
krajowa baza zasobowa kopalin do produkcji kruszyw
łamanych jest w stanie zabezpieczyć wydobycie surowca
potrzebnego do wyprodukowania potrzebnej w najbliższych
latach ilości kruszyw.
renta geograficzna kształtująca strumienie przepływu
kruszyw pomiędzy poszczególnymi rejonami kraju.
pojawienie się na rynkach regionalnych kruszyw
importowanych, ograniczających wykorzystanie bazy
surowcowej kruszyw łamanych w Polsce (brak bazy
surowcowej do produkcji kruszyw łamanych w Polsce
północnej i wschodniej i wysokie koszty transportu).
podaż kruszyw z żużli pohutniczych będzie maleć głównie
ze względu na wyczerpywanie się zasobów starych hałd. W
najbliższym czasie powinien nastąpić rozwój produkcji
kruszyw z odpadów górnictwa węgla kamiennego.
Powolny wzrost produkcja i zużycia kruszyw z recyklingu na
rynku kruszyw mineralnych w Polsce.
Kruszywa będą:
• W latach 2010 – 2015, odpowiedzią na zapotrzebowanie.
• Ulegną zmianie proporcje zastosowania kruszyw, na korzyść zwiększenia
stosowania ich w budownictwie drogowym.
• Wobec możliwości wynikających z wdrażanych właściwości i wymagań
pozwalających na stosowanie materiałów lokalnych, kruszywa naturalne
żwirowe, zostaną w większym niż dotychczas stopniu, przeznaczone na
budowę dróg samorządowych, ale również krajowych.
• Od roku 2010 powstają zapasy ilościowe kruszyw, wynikające z
możliwości produkcji i ilości produkowanych kruszyw.
• W Rejonie Dolnośląskim, występuje nadmierny potencjał - nadprodukcja
i nagromadzenie zapasów.
• Następuje spadek ceny kruszyw (regionalnie znaczny).
• Okresowo, w związku z kumulacją rodzajową wykonywanych robót
nastąpił wzrost zapotrzebowania częściowo bez możliwości
zaspokojenia, mimo znacznego asortymentowego wzrostu cen
proponowanych przez odbiorców.
POLSKI ZWIĄZEK PRODUCENTÓW KRUSZYW
Polish Aggregates Producers Association
Biuro Zarządu: 25-501 KIELCE ul. Sienkiewicza 48/50
tel./fax (041) 344-66-88 kom 0603 84-75-48
e-mail: [email protected] www: www.kruszpol.pl
Dziękuję za uwagę
Zapraszam na II Forum Producentów Kruszyw
w dniach 17/18 listopada 2010 r. w Warszawie
Wszystko o Forum:
http://www.forum.imbigs.org.pl