Bulteno de

Bjalistoka Esperanto­Societo, numero 3/2009
Bulteno
de
BES
“Komplimento estas mesaĝo eta por diri, sed grandioza por aŭdi”
Po dwóch latach przygotowań zbliżała się
kongresowa godzina „0”. Miasto było
gotowe na przyjęcie gości 94. Światowego
Kongresu Esperanto. Pierwsze miłe wrażenie
odnieśli słysząc z głośników na peronach
dworca kolejowego powitanie w języku
esperanto i czytając wielki transparent
”Witajcie w Białymstoku”. Wolontariusze
czekający na peronach wskazywali drogę do
hoteli i miejsca obrad – KONGRESEJO. Dla
potrzeb 94. UK pracowało oprócz członków
Lokalnego Komitetu Kongresowego nie
mniej niż 170 wolontariuszy krajowych i
zagranicznych. Ich praca została doceniona
przez gośći kongresowych. Przewodniczący
LKK osobiście podziękował każdemu za
wkład pracy wręczając lub przesyłając
pamiątkowy dyplom. Fot. Andrzej Sochacki.
Bjalistoka Esperanto­Societo, numero 3/2009
Komuna kongresa foto
Nie wszyscy stawili się o umówionej godzinie w
uzgodnionym miejscu ­ a szkoda. Nowoczesny
pojazd strażacki sam w sobie stanowił
ciekawostkę godną obejrzenia. Zgromadzeni na
trawniku przed Wydziałem Elektrycznym
Politechniki Białostockiej goście kongresowi
pozowali do wspólnego zdjęcia. Co roku spełnia
się marzenie L.L.Zamenhofa: pod zielonym
sztandarem spotykają się chrześcijanie, żydzi,
mahometanie. Wszystkie dzieci Boga.
Salono Zamenhof
Tradycyjnie największym miejscem zgromadzeń
był Salon Zamenhofa. Por raz pierwszy w
historii kongresów był to namiot wyposażony w
profesjonalną scenę, system nagłosnienia i
oświetlenia oraz nawiewu,
zapewniającego
odpowiednią temperaturę nawet przy letnim
skwarze. Do dyspozycji gości było 2500 miejsc
siedzących oraz parkiet, na którym odbył się bal
kongresowy. Dzięki dodatkowym ekranom w
długim na 100 m. namiocie można było bez
problemu obserwować co się działo na scenie.
La kongresejo
W wielu wypowiedziach medialnych goście
podkreślali
nowoczesność
oraz
świetne
wyposażenie kompleksu budynków Politechniki
Białostockiej. Wygodne sale wykładowe,
miejsca do odpoczynku, punkty małej
gastronomii, zieleń otaczająca budynki –
wszystko to zapewniło dosonałe warunki do
pracy Letniego Uniwersytetu i wypoczynku
gości w czasie towarzyszącego Uniwersytetowi
programu kulturalnego.
Solena malfermo
W czasie uroczystego otwarcia Kongresu na
udekorowanej scenie zmieścił się cały Zarząd
Universala Esperanto­Asocio oraz wybrani
goście honorowi. W pierwszych rzędach przed
sceną posadzono licznie przybyłych członków
Komitetu Honorowego Kongresu. Rekordowo
duża w porównaniu z poprzednimi UK liczba
dziennikarzy przygotowywała materiał dla
czytelników/słuchaczy/widzów, być może i
przyszłych pokoleń, o ceremonii otwarcia, a
później o przebiegu imprezy.
Bjalistoka Esperanto­Societo, numero 3/2009
Medalo de Toleremo
W czasie uroczystości otwarcia Kongresu
jednym z punktów programu było wręczenie
Medalu Tolerancji Fundacji “Pogranicze”. Był
to czwarty w historii medal przynany przez
Fundację
Zamenhofa
podmiotowi
w
wyróżniającemu się pracy dla szeroko pojętego
dobra ludzkości. W imieniu Fundacji medal
przyjął jej prezes Krzysztof Czyżewski.
Urba akcepto en la
Palaco Branicki
Prezydent Miasta Białegostoku zaprosił 250
najznamienitszych gosci kongresowych na
spotkanie w Wielkiej Auli Pałacu Branickich.
Bez wątpienia UEA miało problemy ze
skompletowaniem listy gości, ponieważ każdy z
uczestników w jakiejś mierze zasługiwał na
wyróżnienie. Młodzież w strojach z epoki
baroku zapewniła artystyczna oprawę wieczoru.
Vicurbestro Sosna
kaj L. Zamenhof
Przewodniczący
Lokalnego
Komitetu
Organizacyjnego
czuwał
nad
sprawnym
przebiegiem Kongresu. Z racji swego
imponującego wzrostu był dostrzegany w wielu
miejscach i miał okazję do wysłuchania wielu
pozytywnych uwag pod adresem organizatorów i
władz miasta.
Akcepto de la
Societo Zamenhof
W Pałacyku Koniuszego – reprezentacyjnej
siedzibie władz miasta ­ Societo Zamenhof
podejmowało 80 swoich gości. Jest to
stowarzyszenie ludzi majętnych, którzy płacąc
co roku co najmniej 10­krotność składki członka
zwyczajnego
UEA
wspierają
finansowo
działalność tej organizacji. (Fot. Jerzy Koffer.)
Bjalistoka Esperanto­Societo, numero 3/2009
Libroservo
Dla potrzeb największej w świecie księgarni
esperanckiej udostępniono studencką stołówkę.
Każdy z gości kongresowych miał prawo
przywieźć swoje wydawnictwa i zostawić
księgarzowi UEA w depozycie do sprzedaży. W
ten sposób raz do roku funkcjonuje przez 7 dni w
kolejnym kraju samoobsługowa esperancka
księgarnia z tysiącami pozycji w języku
esperanto, a goście mogą oglądać i zastanawiać
się chwilę przed podjęciem decyzji o zakupie.
La Centro Zamenhof
Staraniem i na koszt gminy Białystok powstała
w mieście nowa placówka kulturalna ­ Centrum
im. Ludwika Zamenhofa. Ma ona za zadanie
pielęgnować wielokulturowość Białegostoku z
uwzględnieniem dziedzictwa po wielkim
białostoczaninie, Ludwiku Zamenhofie, jakim
jest język uniwersalny esperanto. W czasie
Kongresu oficjalnie otwarto pierwsze wystawy:
stałą, poświęconą pierwszym 14­tu latom życia
Ludwika Zamenhofa i 3 czasowe.
Movada Foiro
25 lipca 2009 aż 94 organizacje esperanckie
zaprezentowały się w czasie Movada Foiro –
„jarmarku esperanckiego.” Byli przedstawiciele
organizacji
narodowych,
wydawnictw
esperanckich, stowarzyszeń branżowych, ruchów
społecznych i religijnych. Nie zabrakło
esperanckich
centrów
kultury,
rozgłośni
radiowych,
filatelistów,
internautów.
Reprezentowano zainteresowania młodzieży i
starszego pokolenia. Goście kongresowi przybyli
z 70 krajów.
Kuracistoj esperantistaj
Uniwersytet Medyczny z okazji Kongresu
zaprezentował w pałacu Branickich wystawę
fotograficzną "Zamenhofowie i medycyna", a
esperanccy lekarze zorganizowali jednodniową,
2­języczną sesję naukową. Powstała ona pod
honorowym patronatem Żydowskiego Instytutu
Historycznego im. Emanuela Ringelbluma. (Z
wystawy na UM.)
Bjalistoka Esperanto­Societo, numero 3/2009
Pupteatro
Profesjonalne teatry białostockie pokazały swoje
możliwości. Aktorom obu teatrów pomagał w
poprawnym opanowaniu wersji esperanckiej
Jerzy Handzlik. Spektakl
FASADA
w
wykonaniu aktorów Białostockiego Teatru Lalek
wzbudził zachwyt publiczności. Wielu z nich
spominało występ BTL na 74.UK w Brighton w
roku 1989. Prezentowana była wtedy sztuka
"Dekameron" Boccacia.
M. Bronŝtejn kantas
Dzięki Tomkowi Chmielikowi kawiarnia FAMA
przez 4 dni była miejscem spotkań twórców
literatury esperanckiej. Funkcjonowała tam
również „Piwnica bardów” prowadzona m. in.
przez Jurka Handzlika. Na poprzednich
kongresach
utalentowani
artystycznie
esperantyści z całego świata prezentowali się w
ramach „Wieczoru międzynarodowego”. Tym
razem mieli do dyspozycji scenę w kawiarni.
150­osobowa widownia okazała się idealnym
miejscem do prezentowania monodramów.
Dramteatro
DOM NA GRANICY wg sztuki Sławomira
Mrożka został okrzykniety przez widzów
towarem eksportowym Białegostoku. Mamy
nadzieję, że zespół Teatru Dramatycznego im.
Aleksandra
Węgierki
dostanie
szansę
zaprezentowania sztuki również na innych
imprezach esperanckich. Były jeszcze spektakle
POSTNIKOV w wykonaniu chorwackich
aktorów i TRZCINY – prezentowany przez
profesionalny zespół z Nowej Soli Terminus A
Quo.
Jomo kaj Kim sur scenejo
Wieczorem w parku Planty dla białostoczan i
gości kongresowych śpiewał JoMo ­ francuski
piosenkarz
Jean­Marc
Leclercq.
Tłumy
wtórowały piosenkarzowi i spontanicznie
tańczyły w rytmie muzyki towarzyszącej
wykonawcy. Na akordeonie akompaniował Kim
–
piosenkarz esperancki z Danii. Na czas
koncertu przygaszono światła i pozostali tylko
artyści na tle kolorowych fontann. Park Planty to
ulubione miejsce wieczornego odpoczynku
latem dla całych rodzin.
Bjalistoka Esperanto­Societo, numero 3/2009
Reveno al judaj radikoj
Muzykę żydowską Białegostoku
z czasów
młodości Ludwika Zamenhofa prezentowały trzy
zespoły: na rozpoczęcie Irena Urbańska z
Krakowa w trakcie koncertu „Mein stetl” i
Młodzieżowy Dom Kultury w Białegostoku w
trakcie
widowiska
słowno­muzycznego
„Białostocka Wieża Babel”, a kilka dni później
Chanajki Klezmer Band – lokalny zespół
klezmerski. Publiczność była wzruszona
i
doceniając artyzm wykonania okazywała to
wykonawcom gorąco ich oklaskując.
Junula koruso bjalistoka
Młodzież z Białostockiego Studia Piosenki w
czasie Kongresu wystapiła trzykrotnie przed
publicznością. Każdy z gości dostał w swych
materiałach kongresowych m.in. płytkę CD z
nagraniem ich piosenek w wersji esperanckiej.
Temperament wykonawców, uroda dziewcząt
oraz poprawność językowa wykonania były
pozytywnie komentowane przez koneserów.
Preĝeja koruso
Katedra prawosława im. Św. Mikołaja
Cudotwórcy była miejscem koncertu chóru
AKSION. Bogate wnętrze jako tło i doskonała
akustyka
dodatkowo
podniosły
walory
nietypowego
dla
gości
kongresowych
muzycznego wydarzenia.
Infana Kongreseto
W pobliskim Supraślu odpoczywały i bawiły się
na swoim esperanckim Kongresiku dzieci z
całego świata. W dniu zamkniecia Kongresu
przyjechały do Białegostoku, aby przed
kongresową publicznością zaprezentować swoje
talenty aktorskie. Od kilku lat dziecięce
Kongresiki organizuje Bert Schumann ­ Niemiec
mieszkajacy na stałe we Francji. Pomagają mu
wolontariusze.
Bjalistoka Esperanto­Societo, numero 3/2009
Dekorita Bjalistoko
Świateczny charakter przybrała główna ulica miasta udekorowana
flagami państwowymi, miejskimi i esperanckimi. Na wielu
szybach wystawowych właściciele nakleili logotyp kongresu lub
plakat kongresowy.
Balona poŝto
W centrum kongresowym funkcjonowała Poczta Polska.
Sprzedawano 10 rodzajów kart pocztowych wydanych specjalnie
na 94. UK. Do decyzji nadawcy pozostawiono to, jakim środkiem
transportu przesyłka pokona część odległości do odbiorcy. Czy
będzie to forma tradycyjna, czy pociagiem, a może nawet
balonem? Wydano też kongresową monetę “10 Luduvikoj”.
Ekskursoj
Gościom kongresowym zaproponowano do wyboru wycieczki pół­
i całodniowe po Białymstoku i Podlasiu. Dłuższe trasy były
oferowane przed i po Kongresie. Aby skorzystać z różnych
propozycji trzeba było niestety zrezygnować z programu
Uniwersytetu lub kulturalnego. Zapewne dlatego wielu gości
pozostało dłużej. Inni zapowiedzieli, że wrócą, aby zobaczyć to,
co ich zainteresowało.
Białostockie Towarzystwo Esperantystów – polski partner UEA
przy realizacji 94. Światowego Kongresu Esperanto – dziękuje
wszystkim, którzy przyczynili się do jego realizacji. Udowodniliśmy
jak wielkie rezerwy ma jeszcze ruch esperancki i że można je przy
dobrej woli wszystkich wykorzystać dla dobrej sprawy.
Kongres Włoskich
Esperantystów
A po Kongresie...
W dniach 19­30 września 28­osobowa grupa
polskich wolontariuszy kongresowych odpoczywała
w Chorwacji. W drodze opiekowali się nami, służąc
za przewodników po Bratysławie, Zagrzebiu, Rijece
i Opatii, lokalni esperantyści, którzy również
pomogli nam zarezerwować na całej trasie bazę
noclegową.
Członkowie
Białostockiego
Towarzystwa
Esperantystów planują udział w w dniach 21­
28.08.2010 w 77. Kongresie Włoskich
Esperantystów. Aby zapłacic najniższą składkę
kongresową należy ja wnieść do końca grudnia
2009 r. Składka wynosi 30 euro. Jedziemy
dużym autobusem i ćętnie zabierzemy w miarę
posiadania wolnych miejsc innyć polskich
esperantystów. Więcej informacji o kongresie:
http://italakongreso.esperantoitalia.it/77/index.html
Organizator obiecał rabat dla licznej grupy.
Kontakt z nami [email protected]
Bjalistoka Esperanto­Societo, numero 3/2009
X Białostockie Dni Zamenhofa – program prowizoryczny
11.12.2009 piątek Książnica Podlaska przy ul. Kilińskiego 1
Ø Godz. 18.00 ­ promocja dwujęzycznej antologii twórców esperanckich i podlaskich, spotkanie z
dziećmi – twórcami ilustracji do esperanckiej wersji „Króla Maciusia I”, Tomasz Chmielik opowie o
przygotowaniach do wydania esperanckiej wersji „Króla Maciusia na bezludnej wyspie”.
12.12.2009 sobota Centrum Zamenhofa.– godz.. 10.00
Ø Prelekcja na temat Zamenhofa „Zaczęło się na Zielonej” – Zbigniew Romaniuk
Ø Tradycje w rodzinie żydowskiej związane z urodzinami dziecka (syna) ­ Ewa Wroczyńska
emerytowany kustosz Muzeum w Tykocinie
Ø
Współczesna muzyka klezmerska + nauka tańca Tomasz Chmielik
Ø
Przerwa obiadowa – posiłek w Centrum Zamenhofa
Ø
Ø
Ø
Zwiedzanie wystawy tematycznej w Centrum Zamenhofa
Złożenie kwiatów pod pomnikiem Zamenhofa
Msza katolicka w j. esperanto w Białym kościele przy Farze.
Ø
Przyjęcie urodzinowe z tortem, herbatą i kawą w kawiarni FAMA. W programie kulturalnym
przyjęcia m. in. sztuka teatralna „Białostocka Wieża Babel – cz. 2 w wykonaniu dzieci i młodzieży z
Młodzieżowego Domu Kultury w Białymstoku
13.12.2009 niedziela
Ø
Całodniowa wycieczka pojazdem szynowym „ESPERANTO” do Grodna na Białoruś. (130 miejsc). Na
miejscu zwiedzanie i obiad.
14.12.2009 poniedziałek – w klubie przy ul. Pięknej 3
Ø Warsztaty wycinanki żydowskiej
Ø wystawa kart QSL z łączności w czasie 94. UK i praca stacji krótkofalarskiej,
Ø gry tematyczne i zabawy prowadzone przez Chrisa Chazarein – francuskiego wolontariusza
15.12.2009 wtorek
Ø 51 SP im. Ludwika Zamenhofa: drama „Tolerancja i życzliwość” – udział w programie proponowanym przez
młodzież
Ø hymn La Espero z wieży ratuszowej o 12.00
Ø wieczorem koncert w Cafe Esperanto
Ø wkładka do Gazety Wyborczej „W 80 dnia dookoła świata a wszędzie Zamenhof i Esperanto”
Ø konkurs dla czytelników GW pt. „15 grudnia 1859 w Białymstoku …”
Impreza ma charakter rodzinny. Od uczestników nie oczekujemy opłat za wyjątkiem wycieczki. Wymagana jest wiza,
która załatwiamy bezpłatnie w Białymstoku. Zainteresowanych zapraszamy do nawiązania z nami kontaktu drogą
elektroniczną lub osobiście w każda środę w godz. 16­18.00 w siedzibie Białostockiego Towarzystwa Esperantystów
na ul. Pięknej 3, tel. 085.745.46.00 Adres do korespondencji: [email protected]
BIAŁOSTOCKIE TOWARZYSTWO ESPERANTYSTÓW
Rok założenia 1920
15­282 Białystok ul. Piękna 3, skr. pocztowa 67
tel. 48.85.745 46 00
e­mail: [email protected]
www.espero.bialystok.pl