a) Aparatura ⇒ zestaw do poboru prób

,QVWUXNFMD GR üZLF]HQLD
2]QDF]DQLH ]DZDUWRFL VLDUNRZRGRUX Z
powietrzu
a) Aparatura
⇒
]HVWDZ GR SRERUX SUyE SRZLHWU]D XPR*OLZLDMF\ ]DV\VDQLH SUyENL
] SU
GNRFL RN GP /min (np. aspirator „Rotametr”),
⇒ NROE\ PLDURZH R SRMHPQRFL L FP ,
⇒ NROED VWR*NRZD ] NRUNLHP V]OLIRZDQ\P R SRMHPQRFL FP ,
⇒ ELXUHWD R SRMHPQRFL FP ] SRG]LDáN FP ,
3
3
3
3
3
⇒ zestaw pipet wielowymiarowych i jednomiarowych,
⇒ butelki z korkami szlifowanymi do przechowywania odczynników o
100, 250, 500, 1000 cm3,
⇒
*
nm,
SRMHPQRFL
VSHNWURIRWRPHWU XPR OLZLDM F\ SRPLDU SU]\ GáXJR FL E
Odczynniki
QDOH*\ VWRVRZDü RGF]\QQLNL F]GD L ZRG
UHGHVW\ORZDQ
⇒ UR]WZyU RFWDQX F\QNX UR]WZyU SRFKáDQLDMF\
⇒ NZDV VLDUNRZ\ VW
*RQ\ FL
*DU ZáDFLZ\ JFP
⇒ kwas siarkowy - roztwór 1:1
⇒ chlorek p-aminodimetyloaniliny,
⇒ chlorek *
⇒ 0,1 N roztwór tiosiarczanu sodowego,
⇒ 0,1 N roztwór jodu,
⇒ kwas solny 5%,
⇒ skrobia rozpuszczalna,
⇒ uwodniony siarczek sodu Na2S∗9H2O
HODOD]RZ\
c) Roztwory
⇒ Roztwór podstawowy paraaminodimetyloaniliny. Do 6 cm3
H2SO4
ZRG\ GRGDü FP VW
*RQHJR
UR]SX FLü Z W\P UR]WZRU]H J FKORURZRGRUNX SDUDDPLQRGLPHW\ORDQLOLQ\ L GRSHáQLü
ZRG GR
FP 3RZVWDá UR]WZyU R ]DEDUZLHQLX OHNNR EU]RZ\P 5R]WZyU
SU]HFKRZ\ZDQ\ Z FKáRGQ\P PLHMVFX L ciemnym naczyQLX V]NODQ\P MHVW WUZDá\
⇒ Roztwór roboczy SDUDDPLQRGLPHW\ORDQLOLQ\ FP UR]WZRUX SRGVWDZRZHJR UR]FLHF]\ü
GR REM
WRFL FP roztworem H SO 1:1.
⇒ 5R]WZyU FKORUNX *HOD]RZHJR ⇒ Roztwór wzorcowy podstawowy siarczku sodowego - wzorzec H S. Norma proponuje
przygotowanie roztworu przez wysycenie 0.1 N roztworu 1D2+ VLDUNRZRGRUHP SRZVWDá\P Z
Z\QLNX UR]NáDGX SLU\WX SRG ZSá\ZHP NZDVX VLDUNRZHJR D QDVW
SQLH R]QDF]HQLH
MRGRPHWU\F]QH ]DZDUWRFL MRQX VLDUF]NRZHJR 5R]WZyU 1D 6 SU]\JRWRZDü SU]H] UR]SXV]F]HQLH
7g Na S∗9H O w 1 dm ZRG\ =DZDUWRü MRQX VLDUF]NRZHJR Z RWU]\PDQ\P UR]WZRU]H
R]QDF]\ü MRGRPHWU\F]QLH : W\P FHOX GR NROE\ VWR*NRZHM ]DP\NDQHM NRUNLHP ]H V]OLIHP
RGPLHU]\ü FP 0,1 N roztworu jodu, 5 cm 5% roztworu kwasu solnego oraz 2-5 cm
(w ]DOH*QRFL RG VW
*HQLD UR]WZRUX VLDUF]NX VRGRZHJR :\G]LHORQ\ MRG RGPLDUHF]NRZDü N
UR]WZRUHP WLRVLDUF]DQX VRGRZHJR Z REHFQRFL VNUREL FP 0,1 N roztworu jodu odpowiada
1,704 mg H S.
⇒ 5R]WZyU Z]RUFRZ\ URERF]\ MRQyZ VLDUF]NRZ\FK 3U]H]
RGSRZLHGQLH UR]FLHF]HQLH
SU]\JRWRZDü UR]WZyU NWyUHJR FP zawiera 0.01 mg H S.
3
3
3
2
4
2
2
3
2
2
3
3
3
3
2
3
2
G 3U]\JRWRZDQLH VNDOL Z]RUFyZ L VSRU]G]HQLH NU]\ZHM Z]RUFRZHM
'R NROE PLDURZ\FK R SRMHPQRFL FP ND*GHM ]DZLHUDMFHM SR cm RFWDQX F\QNX GRGDü
QDVW
SXMFH LORFL UR]WZRUX Z]RUFRZHJR URERF]HJR cm , co
odpowiada 0,0; 2,5; 5,0; 7,5; 10,0; 12,5; 15,0 µg H 6 1DVW
SQLH ]D ND*G\P UD]HP PLHV]DMF GRGDü
po 0,6 cm roztworu roboczego p-minodimetyloaniliny i po 0,1 cm UR]WZRUX FKORUNX *HOD]RZHJR
3UREyZNL ]DPNQü NRUNLHP L RGVWDZLü QD PLQ : SUREyZNDFK SRMDZLáR VL
Eá
NLWQH ]DEDUZLHQLH
] LQWHQV\ZQRFL Z]UDVWDMF ZUD] ]H Z]URVWHP VW
*HQLD MRQX VLDUF]NRZHJR Z SRV]F]HJyOQ\FK
SUREyZNDFK 3R PLQXWDFK SUREyZNL GRSHáQLü ZRG GR REM
WRFL cm =PLHU]\ü DEVRUEDQFM
WUDQVPLWDQFM
ND*GHJR UR]WZRUX SU]\ GáXJRFL IDOL QP 2WU]\PDQH Z\QLNL SU]HGVWDZLü Z WDEHOL
RUD] VSRU]G]Lü NU]\Z Z]RUFRZ T=f (C ) oraz A=f (C )
3
3
3
2
3
3
3
H2S
H2S
H2S [µg]
0,0
2,5
5,0
7,5
10,0
12,5
15,0
Lp.
1
2
3
4
5
6
7
T [%]
100
A
0
e) Pobór prób
3UyENL SREUDü ]D SRPRF ]HVWDZX aspiracyjnego (aspirator typ AMZ -1), przez dwie
V]HUHJRZR SRáF]RQH SáXF]NL ]DZLHUDMFH SR FP octanu cynku (wykonujemy pobór 30 min)
I 2]QDF]DQLH VW
*HQLD
2GPLHU]\ü SR FP roztworu do kolb miarowych (10cm =D ND*G\P UD]HP PLHV]DMF GRGDü SR
0,6 cm roztworu roboczego paraaminodimetyloaniliny i po 0,1 cm UR]WZRUX FKORUNX *HOD]RZHJR
3UREyZNL ]DPNQü NRUNLHP L SR XSá\ZLH PLQ GRSHáQLü ZRG GR REM
WRFL FP =PLHU]\ü
WUDQVPLWDQFM
L DEVRUEDQFM
SU]\ GáXJRFL IDOL QP = NU]\ZHM Z]RUFRZHM RGF]\WDü ]DZDUWRü
3
3
3
3
3
3
siarkowodoru (µg) w próbkach
g) Obliczenia
6W
*HQLH VLDUNRZRGRUX Z SRZLHWU]X DWPRVIHU\F]Q\P F [µg/m @ REOLF]\ü
c = 2m + 2m / V
ZVSyáF]\QQLN SU]HOLF]HQLRZ\ REM
WRFL SUyENL
m ]DZDUWRü VLDUNRZRGRUX Z SLHUZV]HM SáXF]FH >µg]
m ]DZDUWRü VLDUNRZRGRUX Z GUXJLHM SáXF]FH >µg]
9 REM
WRü SREUDQHJR SRZLHWU]D >P ]
:\QLNL ]HVWDZLü Z WDEHOL
6W
*HQLH
Pomiar
Pogoda
3
1
2
1
2
3
3
1
2
3
4
5
QS 'X*H ]DFKPXU]HQLH W C
ο
[µg/m ]
UHGQLR
[µg/m3]