WŁASNA FIRMA WŁASNA FIRMA
Transkrypt
WŁASNA FIRMA WŁASNA FIRMA
SPIS TREŚCI WSTĘP Rozdział I. DZIAŁALNOŚĆ GOSPODARCZA – WPROWADZENIE …..………......... 5 1. Definicja działalności gospodarczej …………………………...……...…........... 5 2. Definicja przedsiębiorcy ………………………………………...……...…….... 6 3. Akty prawne i rejestry ……………………………………………...……............ 6 WŁASNA FIRMA PRZEWODNIK DLA PRZEDSIĘBIORCÓW ZAKŁADANIE DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ W POZNANIU Rozdział II. REJESTRACJA JEDNOOSOBOWEJ DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ I SPÓŁKI CYWILNEJ ……………………………………………………………......... 8 1. Wniosek o wpis do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (wniosek CEIDG-1) …………………..………………………… 8 2. Dane podlegające wpisowi do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG) ……………………………………………………….. 10 3. Czynności dokonywane w CEIDG …………………………………………..... 14 • Zmiana wpisu do CEIDG ……………………………………………... 14 • Zawieszenie wykonywania działalności gospodarczej ……………... 15 • Wznowienie wykonywania działalności gospodarczej ……………... 15 • Zaprzestanie wykonywania działalności gospodarczej ……………... 16 4. REGON – Urząd Statystyczny ………………………………………………... 16 5. Podatki - Urząd Skarbowy .…………………………………………………... 17 • Zgłoszenie podatnika .………………………………………………... 17 • Formy opodatkowania działalności gospodarczej podatkiem dochodowym od osób fizycznych ….………………………………... 18 • Podatek od towarów i usług VAT ………………………………….…. 23 6. Ubezpieczenia społeczne - Zakład Ubezpieczeń Społecznych lub Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego …………………………………… 26 7. Konto bankowe i pieczątka firmowa ………………………………………... 29 8. Państwowa Inspekcja Pracy i Powiatowa Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna (SANEPID) ……………………………………………………………………. 30 9. Działalność reglamentowana …………………………………………….….. 32 • Koncesje ………………………………………………………………. 32 • Zezwolenia ………………………………………………………….… 33 Poznań 2012 2 • Działalność regulowana ……………………………………….…….... 34 • Zezwolenia wydawane przez Wydział Działalności Gospodarczej Urzędu Miasta Poznania ………………………………….…...……… 38 10. Spółka cywilna – umowa spółki cywilnej, obowiązki rejestracyjne wspólników spółki ………………………………………………………………………… 43 11. Podejmowanie działalności gospodarczej przez osoby zagraniczne ……… 44 12. ”Polska” firma w Unii Europejskiej …………………………………………... 46 Rozdział III. WSPARCIE PRZEDSIĘBIORCÓW I SEKTORA MSP W POZNANIU…. 47 1. Działania podejmowane na rzecz przedsiębiorców przez Urząd Miasta Poznania …………………………………………………………………….... 47 2. Instytucje otoczenia biznesu (wsparcia przedsiębiorczości) działające w Poznaniu ………………………………………………………………….... 52 • Ośrodki doradczo-szkoleniowe ……………………………………… 53 • Ośrodki wsparcia innowacji ………………………………………….. 58 • Fundusze pożyczkowe i fundusze poręczeń kredytowych …………. 62 • Organizacje reprezentujące przedsiębiorców (izby gospodarcze, izby przemysłowo-handlowe oraz izby rzemieślnicze) …………………... 65 • Krajowe i europejskie sieci instytucji i organizacji …………………... 68 3. Źródła finansowania działalności gospodarczej ……………………………. 69 • Dotacje bezzwrotne …………………………………………………….... 70 • Kredyty i pożyczki ………………………………………………………... 71 • Kapitał udziałowy – inwestorzy zewnętrzni ……………………………... 74 4. Bezpłatne porady prawne ………………………………………………….... 75 3 WSTĘP Własna firma to wyzwanie, ale i szansa na sukces zawodowy i finansowy, możliwość realizacji pasji, marzeń i ambicji zawodowych. Nielimitowane dochody, elastyczny czas pracy, wolność i niezależność, brak szefa – to niewątpliwe zalety prowadzenia działalności „na własny rachunek”. Rozpoczęcie działalności gospodarczej to niemałe wyzwanie, a sam pomysł i silna motywacja nie są bynajmniej gwarantem powodzenia przedsięwzięcia. Chcąc bowiem z sukcesem prowadzić własną firmę przez kilka/kilkanaście kolejnych lat, musimy zacząć od rzetelnego zaplanowania przyszłej działalności w oparciu o rozeznanie rynku i jego potrzeb. Na tym etapie przyjdzie nam również podjąć kilka ważnych wyborów i decyzji. W pierwszej kolejności będziemy musieli zdecydować o formie prawnej prowadzonej działalności, która będzie odpowiadała branży i specjalizacji naszej firmy, dalej czekać na nas będą formalności związane z rejestracją i rozpoczęciem prowadzenia działalności. Pocieszające jest to, że na żadnym z etapów przygotowywania się do prowadzenia własnej firmy nie jesteśmy sami. Istnieje bowiem wiele instytucji wspierających przedsiębiorców, świadczących kompleksowe i – co ważne – najczęściej bezpłatne usługi doradcze. Niniejsze opracowanie stanowi swoiste kompendium wiedzy przede wszystkim dla osób fizycznych zakładających działalność gospodarczą – zarówno jednoosobowo, jak i w formie spółek cywilnych. Rozpoczynając od wyjaśnienia podstawowych definicji, przejdziemy do opisu procedur związanych z rejestracją firmy w Polsce (skupiając się na najpopularniejszej w Polsce formie czyli jednoosobowej działalności gospodarczej), aby na koniec odpowiedzieć na pytanie: kto i jak może nam pomóc na różnych etapach prowadzenia wymarzonego biznesu. 4 2. Rozdział I Zgodnie ze wspomnianą już ustawą o swobodzie działalności gospodarczej („ustawa o sdg” w dalszej części opracowania), działalność wykonywana jest przez przedsiębiorcę, którym jest osoba fizyczna, osoba prawna i jednostka organizacyjna nie będąca osobą prawną, posiadająca zdolność prawną, wykonująca we własnym imieniu działalność gospodarczą, która przed rozpoczęciem jej wykonywania musi zgłosić wpis do właściwego rejestru (art. 4 Ustawy o sdg). DZIAŁALNOŚĆ GOSPODARCZA – WPROWADZENIE 1. DEFINICJA DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ Zgodnie z art. 2 ustawy z dnia 2 lipca 2004r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. z 2010r., Nr 220, poz. 1447 z późn. zm.), działalnością gospodarczą jest zarobkowa działalność wytwórcza, budowlana, handlowa, usługowa oraz poszukiwanie, rozpoznawanie i wydobywanie kopalin ze złóż, a także działalność zawodowa, wykonywana w sposób zorganizowany i ciągły. Przepisów ww. ustawy nie stosuje się do działalności wytwórczej w rolnictwie w zakresie upraw rolnych oraz chowu i hodowli zwierząt, ogrodnictwa, warzywnictwa, leśnictwa i rybactwa śródlądowego, a także wynajmowania przez rolników pokoi, sprzedaży posiłków domowych i świadczenia w gospodarstwach rolnych innych usług związanych z pobytem turystów (art. 3 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej). Przytoczona powyżej definicja wskazuje na cztery elementy, wyróżniające działalność gospodarczą spośród innych aktywności: • • • • DEFINICJA PRZEDSIĘBIORCY zarobkowość w rozumieniu odpłatnej, komercyjnej działalności przedsiębiorcy (nie jest to jednoznaczne z osiąganiem zysku!), określony ustawowo profil działalności, tj.: produkcja, budownictwo, handel, usługi, poszukiwanie, rozpoznawanie i wydobywanie kopalin ze złóż lub działalność zawodowa, zorganizowany tryb prowadzenia działalności, nakierowanie na działania masowe, m. in. poprzez powołanie struktury organizacyjnej (terytorialnej – siedziba, pracy – określenie warunków pracy, kadrowej – podział praw i obowiązków pracowników, itp.), ciągłość wykonywanej działalności, działanie nieprzypadkowe, nieperiodyczne i którego koniec nie został z góry określony. Odnosząc się do trzech wspomnianych kategorii przedsiębiorców, można wymienić następujące formy prowadzenia działalności gospodarczej w Polsce: 1) jednoosobowa działalność osoby fizycznej (indywidualna działalność gospodarcza), 2) osoba prawna (spółki kapitałowe): - spółka z ograniczoną odpowiedzialnością (spółka z o.o.) - spółka akcyjna (SA) 3) jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej (spółki osobowe): - spółka cywilna, - spółka jawna, - spółka partnerska, - spółka komandytowa, - spółka komandytowo-akcyjna. 3. AKTY PRAWNE I REJESTRY Wszelkie aspekty prawne związane z prowadzeniem jednoosobowej działalności gospodarczej osoby fizycznej oraz spółki cywilnej uregulowane są w Kodeksie cywilnym z 1964r. (Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964r. - Kodeks cywilny, Dz. U. z 1964, Nr 16, poz. 93 z późn. zm.), a w odniesieniu do spółek prawa handlowego, spółdzielni, stowarzyszeń i fundacji - w Kodeksie spółek handlowych z 2000r. (Ustawa z dnia 15 września 2000r. – Kodeks spółek handlowych, Dz. U. z 2000, Nr 94, poz. 1037 z późn. zm.). Istotnym uzupełnieniem ww. aktów prawnych są ustawy regulujące podejmowanie działalności gospodarczej: • Ustawa z dnia 2 lipca 2004r. o swobodzie działalności gospodarczej (tekst jednolity Dz. U. z 2010, Nr 220, poz. 1447 z zm.), 5 6 • • • • Ustawa z dnia 20 sierpnia 1997r. o Krajowym Rejestrze Sądowym (Dz. U. z 2001, Nr 17, poz. 209 z późn. zm.), Ustawa z dnia 13 maja 2011r. o zmianie ustawy o swobodzie działalności gospodarczej oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. 2011, Nr 131, poz. 764), Ustawa z dnia 25 marca 2011r. O ograniczaniu barier administracyjnych dla obywateli i przedsiębiorców (Dz. U. 2011, Nr 106, poz. 622), Ustawa z dnia 2 lipca 2004r. Przepisy wprowadzające ustawę o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. z 2004, Nr 173, poz. 1808 z późn. zm.), Rozdział II REJESTRACJA JEDNOOSOBOWEJ DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ I SPÓŁKI CYWILNEJ. 1. W oparciu o zapisy ww. ustaw i w zależności od przyjętej formy prawnej przedsiębiorca podejmuje działalność gospodarczą po uzyskaniu wpisu do następujących rejestrów: • Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej, prowadzonej w systemie teleinformatycznym przez Ministra Gospodarki – w przypadku osób fizycznych podejmujących działalność jednoosobowo lub wspólników spółki cywilnej (www.mg.gov.pl, www.ceidg.gov.pl) lub • rejestru przedsiębiorców w Krajowym Rejestrze Sądowym, prowadzonym przez sądy rejonowe i Ministerstwo Sprawiedliwości – w przypadku osób prawnych, np. spółki prawa handlowego, spółdzielnie, stowarzyszenia i fundacje, przedsiębiorstwa państwowe i zagraniczne czy oddziały przedsiębiorców zagranicznych działających w Polsce (www.ms.gov.pl, www.krs.ms.gov.pl). Jak już wspomniano we wstępnie, niniejsze opracowanie przeznaczone jest głównie dla osób fizycznych zakładających działalność gospodarczą – zarówno jednoosobowo, jak i w formie spółek cywilnych. WNIOSEK O WPIS DO CENTRALNEJ EWIDENCJI I INFORMACJI O DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ (WNIOSEK CEIDGCEIDG-1) Założenie własnej działalności gospodarczej z roku na rok staje się coraz łatwiejsze. Przez wiele lat rejestracja firmy wymagała od przyszłego przedsiębiorcy tułaczki od jednego urzędu do drugiego. Dziś, na początek wystarczy odwiedzenie strony internetowej i wypełnienie formularza elektronicznego i choć do ideału ciągle nam daleko, załatwienie wszystkich potrzebnych formalności powoli przestaje być problemem Od 1 stycznia 2012 roku, w efekcie nowelizacji wspomnianej już ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, uproszczone zostały procedury rozpoczynania działalności gospodarczej przez osobę fizyczną. Przedsiębiorcy działający jednoosobowo oraz wspólnicy spółek cywilnych rejestrowani są w Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG), którą prowadzi minister właściwy do spraw gospodarki w formie elektronicznego rejestru dostępnego przez Internet (www.ceidg.gov.pl). CEIDG to system umożliwiający założenie firmy przez Internet, a przez to ogranicza formalności związane z rozpoczęciem działalności gospodarczej. W CEIDG znajdują się informacje o wszystkich przedsiębiorcach prowadzących działalność gospodarczą jednoosobowo lub w formie spółki cywilnej na terenie kraju i są one publikowane na stronie internetowej CEIDG. Każdy może bezpłatnie, poprzez wyszukiwarkę, znaleźć wybranego przedsiębiorcę prowadzącego działalność gospodarczą. Wpisu do Centralnej Ewidencji i Informacjo o Działalności Gospodarczej dokonuje się za pośrednictwem zintegrowanego formularza CEIDG-1, zawierającego dane niezbędne dla CEIDG oraz dla organów współdziałających, tzn.: a) urzędów skarbowych: • zgłoszenie identyfikacyjne albo zgłoszenie aktualizacyjne osoby fizycznej prowadzącej samodzielnie działalność gospodarczą (NIP), • możliwość wyboru formy opodatkowania, 7 8 elektronicznym weryfikowanym za pomocą kwalifikowanego certyfikatu lub podpisem potwierdzonym profilem zaufanym e-PUAP i przesyłają go do CEIDG. Osoby składające wniosek w gminie zgłaszają się do urzędu z ważnym dokumentem tożsamości. b) Głównego Urzędu Statystycznego - wniosek o wpis do krajowego rejestru urzędowego podmiotów gospodarki narodowej (REGON), c) Zakładu Ubezpieczeń Społecznych - zgłoszenie/zmiana płatnika składek, d) Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego - zgłoszenia oświadczenia o kontynuowaniu ubezpieczenia społecznego rolników. Należy wspomnieć w tym miejscu, że pomimo tego, że dane z wniosku CEIDG-1 trafiają do ww. instytucji (mają one dostęp do CEIDG), to przedsiębiorca jest zobowiązany do zgłoszenie się do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w ciągu 7 dni od daty rozpoczęcia działalności gospodarczej w celu dokonania dodatkowych czynności lub zgłoszeń. W przypadku gdy przedsiębiorca deklaruje podjęcie czynności w zakresie podatku VAT (podatku od towarów i usług) zobowiązany jest do dokonania rejestracji za pośrednictwem formularza VAT-R w urzędzie skarbowym właściwym dla tego podatku i uiszczenia opłaty skarbowej w wysokości 170 zł. Znowelizowane przepisy dot. zakładania działalności gospodarczej przewidują złożenie wniosku o wpis do CEIDG za pośrednictwem formularza elektronicznego dostępnego m. in. na stronie internetowej CEIDG (www.ceidg.gov.pl), na stronie internetowej Ministra Gospodarki (www.mg.gov.pl) lub na Elektronicznej Platformie Usług Administracji Publicznej (www.epuap.gov.pl). Podstawą do złożenia wniosku w CEIDG jest identyfikacja tożsamości osoby, której wniosek dotyczy oraz podpisanie wniosku, za pomocą: UWAGA! Rejestracja działalności gospodarczej w CEIDG jest bezpłatna. Zaświadczeniem o wpisie jest wydruk komputerowy ze strony internetowej CEIDG, które można pobrać samodzielnie w każdej chwili. W tym celu należy wejść na stronę internetową www.ceidg.gov.pl, przejść do Bazy przedsiębiorców, odszukać wpis podając np. NIP, REGON, nazwę lub imię i nazwisko przedsiębiorcy, otworzyć wybrany wpis, a następnie wybrać opcję Drukuj/Pobierz PDF. Numerem ewidencyjnym działalności gospodarczej jest NIP. 2. • podpisu elektronicznego z certyfikatem kwalifikowanym, • nieodpłatnego profilu zaufania na platformie ePUAP, który dostępny jest od 9 czerwca 2011r. Osoby, które chcą rozpocząć prowadzenie działalności gospodarczej, a nie posiadają np. podpisu elektronicznego, mogą również: • wypełnić wniosek on-line w CEIDG, wydrukować i przynieść do gminy lub zanotować numer wypełnionego wniosku i w ciągu 7 dni dotrzeć do gminy; wtedy urzędnik odnajdzie wniosek w CEIDG, wydrukuje go, a następnie wniosek podpisany przez przedsiębiorcę zostanie zweryfikowany. Należy zauważyć, że dzień w którym przedsiębiorca podpisze wniosek CEIDG-1 jest dniem złożenia go w urzędzie gminy. • W Poznaniu miejscem złożenia wniosku CEIDG-1 jest: Urząd Miasta Poznania - Wydział Działalności Gospodarczej 60-770 Poznań, ul. Matejki 50 e-mail: [email protected], [email protected] tel. 61 878-4772, 61 878-49 56 składać wnioski CEIDG-1 w formie papierowej w wybranym urzędzie gminy (we właściwym referacie ds. gospodarczych), osobiście, przez pełnomocnika lub pocztą listem poleconym (wniosek musi być opatrzony własnoręcznym podpisem wnioskodawcy potwierdzonym przez notariusza); jeśli przedsiębiorca zdecyduje się na wizytę w urzędzie miasta/gminy, pracownicy odpowiedniego referatu przekształcają wniosek w formę dokumentu elektronicznego i podpisują podpisem 9 DANE PODLEGAJĄCE WPISOWI DO CEIDG Zgodnie z art. 25 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, rozpoczynając działalność gospodarczą, przyszły przedsiębiorca na wniosku CEIDG-1 podaje wiele informacji, z których nie wszystkie pojawią się na wpisie do CEIDG. Ponieważ każdy wniosek wprowadzany do systemu jest jednocześnie kierowany do Urzędu Skarbowego, Głównego Urzędu Statystycznego, Zakładu Ubezpieczeń Społecznych/Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego, rejestrując działalność podajemy m.in.: dane osobowe, NIP, obywatelstwo, adres zamieszkania, zameldowania, firmę przedsiębiorcy, rodzaje działalności gospodarczej, datę rozpoczęcia działalności gospodarczej, dane do kontaktu, główne miejsce wykonywania działalności gospodarczej, dane dla potrzeb ZUS/KRUS, dane urzędu skarbowego, oświadczenie o wyborze formy opodatkowania i prowadzonej dokumentacji rachunkowej, adres miejsca przechowywania dokumentacji rachunkowej, informacje o spółce cywilnej, informacje o małżeńskiej wspólności majątkowej, dane dotyczące rachunków bankowych oraz pełnomocników. 10 Abstrahując od tego co przedsiębiorca wpisuje we wniosku, na samym wpisie w CEIDG znajdą się - jako dane ogólnie dostępne, następujące informacje: • imię i nazwisko przedsiębiorcy; • • NIP; REGON; • • firma przedsiębiorcy; informacje dot. spółki cywilnej (NIP, REGON); • adres poczty elektronicznej i strony internetowej; • • • • • adres zakładu głównego i dodatkowych miejsc wykonywania działalności oraz adres do doręczeń; obywatelstwo; • data rozpoczęcia działalności gospodarczej; • • przedmiot działalności gospodarczej; informacja o małżeńskiej wspólności majątkowej. bazy przedsiębiorców dostępnej na stronie Ministra Gospodarki – Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej, wyszukiwarki podmiotów w Krajowym Rejestrze Sądowym, dostępnej na stronie internetowej Ministerstwa Sprawiedliwości, dowolnej wyszukiwarki internetowej, w związku z tym, że obecnie większość przedsiębiorców ma swoje strony internetowe, które zawierają informacje o ich firmach, znakach towarowych (często nazwy domen są odpowiednikami nazw firm). Zakład główny (siedziba firmy) i inne miejsca wykonywania działalności działalności Do prowadzenia działalności gospodarczej przedsiębiorca musi mieć lokal, w którym będzie się znajdowało się główne miejsce wykonywania działalności (w przypadku działalności gospodarczej osób fizycznych określenie „siedziba firmy” używane jest tylko potocznie - w tym przypadku mówimy o „głównym miejscu wykonywania działalności”). UWAGA! Wraz z wnioskiem o wpis do CEIDG składa się oświadczenie o braku orzeczonych – wobec osoby, której wpis dotyczy – zakazów prowadzenia działalności gospodarczej, pod rygorem odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia. Firma przedsiębiorcy – nazwa przedsiębiorstwa Zgodnie z przepisami Kodeksu cywilnego firmą osoby fizycznej jest jej imię i nazwisko. Nie wyklucza to włączenia do firmy pseudonimu lub określeń wskazujących na przedmiot działalności przedsiębiorcy, miejsce jej prowadzenia oraz innych określeń dowolnie obranych. Nazwa może być wybrana przez przedsiębiorcę dowolnie, jednakże należy pamiętać, że powinna ona dostatecznie odróżniać się od firm innych przedsiębiorców prowadzących działalność na tym samym rynku (zbytnie podobieństwo może sprawiać, iż zamiast do naszej firmy, klienta skieruje się do konkurencyjnej). Firma nie może wprowadzać w błąd, w szczególności co do osoby przedsiębiorcy, przedmiotu działalności przedsiębiorcy, miejsca działalności, źródeł zaopatrzenia. Nazwa powinna być zrozumiała dla odbiorcy, w miarę krótka oraz budząca zaufanie. Na etapie rejestrowania własnej firmy (nie ma znaczenia czy prowadzonej w formie jednoosobowej działalności gospodarczej czy spółki) warto sprawdzić czy planowana nazwa/firma nie funkcjonuje już w obrocie gospodarczym. Można w tym celu skorzystać np. z: Składając wniosek o wpis do CEIDG przedsiębiorca musi wskazać adres głównego miejsca wykonywania działalności. Brak wskazania oznacza, że adresem tym jest adres zamieszkania, który w takim przypadku będzie uwidoczniony na stronie internetowej CEIDG (www.ceidg.gov.pl). Obok adresu zakładu głównego, przedsiębiorca jest również zobowiązany do podania na wniosku wszystkich dodatkowych miejsc wykonywania działalności gospodarczej, takich jak oddziały, punkty sprzedaży, przyjmowania zleceń, świadczenia usług (o ile oczywiście takie posiada). Formy korzystania z lokalu Jedną z najczęściej spotykanych form korzystania z lokalu, przeznaczonego w zamyśle do prowadzenia działalności gospodarczej, jest jego najem oraz użyczenie. Podstawową cechą odróżniającą obie te umowy jest odpłatność. Umowa najmu jest umową odpłatną - najemca zobowiązany jest do zapłaty wynajmującemu umówionego czynszu. W przypadku umowy użyczenia przedsiębiorca biorący do używania lokal nie jest zobowiązany do zapłaty. Zmiana sposobu użytkowania lokalu Przeznaczenie lokalu na działalność gospodarczą stanowi zmianę sposobu jego użytkowania i wymaga uzyskania decyzji administracyjnej, tzw. pozwolenia na zmianę 11 12 sposobu użytkowania obiektu budowlanego lub jego części. Decyzję taką wydaje starosta. Przez zmianę sposobu użytkowania rozumie się między innymi przeznaczenie pomieszczeń mieszkalnych na cele niemieszkalne, np. związane z prowadzeniem działalności gospodarczej. Przyjmuje się, że prowadzenie jednoosobowej działalności gospodarczej w mieszkaniu i wykonywanie w nim wyłącznie pracy o charakterze pracy biurowej nie powoduje zmiany sposobu użytkowania. Warunkiem jest jednak nie zatrudnianie w nim żadnych osób. W przypadku trudności w ustaleniu właściwego grupowania PKD zainteresowany podmiot może zwrócić się do: Ośrodka Klasyfikacji i Nomenklatur Urzędu Statystycznego w Łodzi 93-176 Łódź, ul. Suwalska 29 tel.: 42 683-92-70, 42 683-92-72, fax: 42 683-90-10 3. CZYNNOŚCI DO D OKONYWANE W CEIDG Data rozpoczęcia działalności gospodarczej Wniosek CEIDG-1 jest jednocześnie: Przedsiębiorca może podjąć działalność gospodarczą już w dniu złożenia wniosku (data rozpoczęcia działalności nie może być wcześniejsza od daty zarejestrowania wniosku w CEIDG), od tego też dnia obejmują przedsiębiorcę wszystkie procedury prawno – podatkowe i księgowe. Wyjątkiem od tej reguły jest prowadzenie działalności gospodarczej określonego rodzaju, tj. podlegającej reglamentacji – w takich przypadkach działalność gospodarczą można rozpocząć dopiero po uzyskaniu przewidzianych prawem koncesji, zezwoleń, uprawnień lub wpisu do rejestru działalności regulowanej. • • wnioskiem o wpis do CEIDG, wnioskiem o zmianę wpisu w CEIDG, • • wnioskiem o wpis informacji o zawieszeniu działalności gospodarczej, wnioskiem o wpis informacji o wznowieniu działalności gospodarczej, • wnioskiem o wykreślenie wpisu w CEIDG. Symbol PKD to numer, który niesie ze sobą informacje dotyczące rodzaju prowadzonej działalności gospodarczej. Symbole PKD, wymienione przez przedsiębiorcę na wniosku o wpis do CEIDG, wskazują jaki rodzaj działalności gospodarczej przedsiębiorca zamierza prowadzić. W momencie kiedy wniosek CEIDG-1 zostaje wprowadzony do systemu teleinformatycznego Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej informacje w nim zawarte przekazywane są do Głównego Urzędu Statystycznego, Zakładu Ubezpieczeń Społecznych/Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego oraz wskazanego Urzędu Skarbowego. W konkretnych przypadkach może zaistnieć konieczność dodatkowego zgłoszenia się w odpowiednich urzędach, np. przy wznowieniu działalności gospodarczej, jeśli wystąpiły zmiany związane z podleganiem ubezpieczeniom społecznym konieczna będzie wizyta w ZUS lub KRUS, a zamykając działalność gospodarczą należy m.in. wyrejestrować pracowników w ZUS, zgłosić fakt zaprzestania prowadzenia działalności gospodarczej w KRUS i powiadomić Państwową Inspekcję Pracy. Jeśli przedsiębiorca był płatnikiem VAT, naczelnikowi urzędu skarbowego powinien zgłosić fakt zaprzestania wykonywania działalności (składając druk VAT-Z). Przedsiębiorca zobowiązany jest stosować 5-znakowe symbole PKD. ZMIANA WPISU DO CEIDG Przedmiot działalności gospodarczej - Polska Klasyfikacja Działalności Tym co nastręczać może trudności w trakcie wypełniania wniosku o wpis do CEIDG jest określenie przedmiotu działalności gospodarczej zgodnie z symbolami Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD 2007). Warto pamiętać, że kwestie związane z PKD reguluje obecnie Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 24 grudnia 2007r. w sprawie Polskiej Klasyfikacji Gospodarczej. Szczegółowy opis symboli PKD dostępny jest na stronie Głównego Urzędu Statystycznego w Poznaniu www.stat.gov.pl (pod pozycją METAINFORMACJE / KLASYFIKACJE / PKD2007 / WYSZUKIWARKA) oraz stronie internetowej Urzędu Miasta Poznaniu www.poznan.pl/firma (PKD) 13 Należy pamiętać, że wszystkie zmiany dotyczące stanu faktycznego i prawnego (każdą zmianę danych, które zostały podane przy wpisie do CEIDG) należy zgłosić za pośrednictwem wniosku CEIDG-1 w ciągu 7 dni od ich zaistnienia. UWAGA! Złożenie wniosku o zmianę wpisu w CEIDG zwolnione jest z opłaty. 14 ZAWIESZENIE WYKONYWANIA DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ ZAPRZESTANIE WYKONYWANIA DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ Przedsiębiorca może zawiesić wykonywanie działalności gospodarczej na okres od 30 dni do 24 miesięcy. W okresie zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej, przedsiębiorca nie może wykonywać tej działalności i osiągać z niej bieżących przychodów (nie może zatem dokonywać sprzedaży, świadczyć usług itd.), a także zatrudniać pracowników. Jednakże, zgodnie z przepisami, w okresie zawieszenia przedsiębiorca ma prawo wykonywać czynności niezbędne do zachowania lub zabezpieczenia źródła przychodów, a więc czynności, bez których późniejsze podjęcie i wykonywanie działalności gospodarczej oraz osiąganie z niej przychodów byłoby utrudnione. O zaprzestaniu działalności gospodarczej należy zawiadomić po zaistnieniu tego faktu w terminie 7 dni, ponieważ data ta nie może być późniejsza niż data złożenia wniosku! W przypadku zaprzestania należy podać datę przypadającą na ostatni dzień wykonywania działalności gospodarczej. Przedsiębiorca wykonujący działalność gospodarczą jako wspólnik w więcej niż jednej spółce cywilnej może zawiesić wykonywanie działalności gospodarczej w jednej lub kilku takich spółkach. Przedsiębiorca wykonujący działalność gospodarczą w różnych formach prawnych może zawiesić wykonywanie działalności gospodarczej w jednej z tych form. W przypadku wykonywania działalności gospodarczej w formie spółki cywilnej zawieszenie wykonywania działalności gospodarczej jest skuteczne pod warunkiem jej zawieszenia przez wszystkich wspólników. UWAGA! Zawieszenie wykonywania działalności gospodarczej należy zgłosić do CEIDG z wyprzedzeniem lub najpóźniej w dniu rozpoczęcia zawieszenia, ponieważ data ta nie może być wcześniejsza niż data złożenia wniosku! Zgłoszenie informacji o zwieszeniu działalności gospodarczej zwolnione jest z opłaty. WZNOWIENIE WYKONYWANIA DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ Data wznowienia wykonywania działalności gospodarczej podana we wniosku CEIDG-1 kończy okres zawieszenia. Taki wniosek przedsiębiorca może złożyć w każdej chwili, ale przed upływem ustawowego okresu 24 miesięcy zawieszenia. Jeżeli przedsiębiorca złoży wniosek o wznowienie działalności gospodarczej przed upływem 30 dni zawieszenie będzie nieskuteczne. Jeśli przedsiębiorca nie wznowi działalności przed upływem okresu 24 miesięcy, wpis zostanie wykreślony z CEIDG przez Ministra Gospodarki. UWAGA! Wznowienie wykonywania działalności gospodarczej również należy zgłosić do CEIDG z wyprzedzeniem lub najpóźniej w dniu wznowienia, ponieważ data ta nie może być wcześniejsza niż data złożenia wniosku! Po złożeniu wniosku o wykreślenie wpisu w CEIDG informacja ta trafia także do GUS, ZUS/KRUS i wskazanego na wniosku Urzędu Skarbowego. Jednak poszczególnych przypadkach przedsiębiorca dokonuje dodatkowych zgłoszeń związanych z zaprzestaniem działalności gospodarczej do właściwych instytucji np. ZUS, KRUS czy też Urzędu Skarbowego. UWAGA! Złożenie wniosku o wykreślenie wpisu w CEIDG zwolnione jest z opłaty. 4. REGON – URZĄD STATYSTYCZNY REGON (Krajowy Rejestr Urzędowy Podmiotów Gospodarki Narodowej) jest zbiorem informacji o podmiotach gospodarki narodowej prowadzonym w systemie informatycznym w postaci centralnej bazy danych oraz terenowych baz danych. Każdy podmiot gospodarki narodowej ma obowiązek rejestracji prowadzonej działalności w REGON. Osoby wpisane do rejestru REGON na podstawie danych z wniosku CEIDG-1 otrzymują informację o numerze identyfikacyjnym REGON za pomocą wyszukiwarki CEIDG (numer REGON znajduje się na wpisie do CEIDG). Udostępnienie danych na stronie internetowej GUS (www.stat.gov.pl) jest potwierdzeniem dokonania wpisu tych informacji w rejestrze REGON. W przypadku konieczności posiadania zaświadczenia o numerze identyfikacyjnym REGON przedsiębiorca może złożyć wniosek o wydanie zaświadczenia w urzędzie statystycznym właściwym ze względu na adres zamieszkania. Zmiana danych objętych obowiązkiem wpisu do rejestru REGON, które nie podlegają równocześnie zgłoszeniu do CEIDG lub odpowiednio w rejestrze przedsiębiorców, podlega reżimowi ustawy o statystyce publicznej. W tym przypadku przedsiębiorcy mają obowiązek złożyć wniosek RG-1 we właściwym terytorialnie urzędzie statystycznym. Nowelizacja z dnia 19 grudnia 2008r. ustawy o statystyce publicznej zniosła wymóg posługiwania się przez podmioty podlegające obowiązkowi wpisu do rejestru REGON Zgłoszenie informacji o wznowieniu działalności gospodarczej zwolnione jest z opłaty. 15 16 w kontaktach urzędowych i związanych z obrotem gospodarczym zaświadczeniem o numerze identyfikacyjnym REGON oraz podawanie tego numeru w pieczęciach firmowych oraz drukach urzędowych (uchylenie ust. 3 w art. 43 ww. ustawy). Jeśli zmieni zdanie w tym aspekcie, zobowiązany jest do zgłoszenia tego faktu w ciągu 7 dni od daty zaistnienia zmiany (np. podpisania umowy z biurem rachunkowym), również za pośrednictwem wniosku CEIDG-1). Przydatne adresy i telefony: Warto pamiętać, że obok wskazania danych podmiotu prowadzącego dokumentację rachunkową, rejestrując działalność gospodarczą przedsiębiorca określa również adres miejsca przechowywania tej dokumentacji. Nie ma obowiązku przechowywania dokumentacji rachunkowej w zakładzie głównym/siedzibie przedsiębiorstwa. Dokumentację można przechowywać: w miejscu zamieszkania przedsiębiorcy, w miejscu zameldowania przedsiębiorcy, w głównym lub dodatkowym miejscu wykonywania działalności gospodarczej, w siedzibie biura rachunkowego. Urząd Statystyczny w Poznaniu, Wydział Rejestrów 60-625 Poznań, ul. Wojska Polskiego 27/29 tel: 61 279-83-20, 61 279-83-25 www.stat.gov.pl/regon 5. UWAGA! Warto wiedzieć, że nie każdy musi wystąpić o nowy numer NIP! Osoba fizyczna, która posiada NIP, a rozpoczyna indywidualnie działalność gospodarczą, nie musi występować o jego nadanie. Jej osobisty NIP staje się „NIP-em firmy”. Inaczej wygląda to w przypadku spółki cywilnej, której musi być nadany NIP odrębny od NIP-ów wspólników. W celu uzyskaniu numeru NIP, wspólnicy spółki cywilnej powinni udać się do właściwego urzędu skarbowego (właściwego dla siedziby spółki cywilnej) i przedłożyć umowę spółki cywilnej. PODATKI – URZĄD SKARBOWY ZGŁOSZENIE PODATNIKA Jak już wspomniano, za pośrednictwem wniosku CEIDG-1: • dokonujemy rejestracji/ aktualizacji numeru identyfikacyjnego NIP, • • wybieramy rodzaj prowadzonej dokumentacji rachunkowej z następujących: o księgi rachunkowe, o podatkowa księga przychodów i rozchodów, o ryczałt, o karta podatkowa, wybieramy odpowiednią formę opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych z następujących: o opodatkowanie na zasadach ogólnych, o ryczałt od przychodów ewidencjonowanych, o karta podatkowa. Przedsiębiorca ma obowiązek prawidłowo i rzetelnie rozliczać się z podatków i innych należności publicznoprawnych. Może czuwać nad tym sam lub skorzystać z pomocy kancelarii doradcy podatkowego lub biura rachunkowego. Decyzję o tym w jaki sposób będziemy prowadzić księgowość w firmie, samodzielnie czy też zlecimy ją „na zewnątrz”, warto podjąć jeszcze przed wypełnieniem wniosku CEIDG-1, na którym przedsiębiorca zobowiązany jest do wskazania danych podmiotu prowadzącego jego dokumentację rachunkową. Przedsiębiorca może zadeklarować samodzielne prowadzenie księgowości w firmie, może też wskazać, że dokumentację rachunkową prowadzić będzie wybrane wcześniej biuro rachunkowe (w takiej sytuacji wpisuje na wniosku firmę i NIP podmiotu). 17 Nadanie numeru NIP jest bezpłatne. Urząd skarbowy wydaje zaświadczenie przedsiębiorcy o nadaniu numeru NIP nie później niż w terminie 30 dni od dnia złożenia kompletnego wniosku. FORMY OPODATKOWANIA DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ PODATKIEM DOCHODOWYM OD OSÓB FIZYCZNYCH Przedsiębiorcy prowadzący indywidualną działalność gospodarczą, przedsiębiorcy będący osobami fizycznymi, którzy są wspólnikami spółki cywilnej lub prowadzący działalność w formie osobowych spółek handlowych, podlegają opodatkowaniu dochodów pochodzących z tej działalności na podstawie ustawy z dnia 26 lipca 1991r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2010r., Nr 51, poz. 307 z późn. zm.) albo na podstawie ustawy z dnia 20 listopada 1998r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz. U. Nr 144, poz. 930 z późn. zm.). Podejmując decyzję o prowadzeniu określonej działalności gospodarczej należy dokonać wyboru formy opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych (zwanym dalej podatkiem PIT). Wybór ten jest bardzo ważny, gdyż wpływa nie tylko na wysokość 18 przyszłego podatku, ale też na rodzaj i zakres prowadzonych ewidencji księgowych (sposobem prowadzenia dokumentacji rachunkowej). Możliwe są następujące opcje: • opodatkowanie na zasadach ogólnych przy zastosowaniu skali podatkowej (18% i 32%) – podatek płacimy od dochodu, tj. różnicy pomiędzy faktycznie uzyskanym przychodem, a kosztami jego uzyskania, • • opodatkowanie według jednolitej 19% stawki – j. w. zryczałtowane formy opodatkowania, tj. ryczałt od przychodów ewidencjonowanych (podatek płacimy od przychodu a więc koszty uzyskania tego przychodu nie mają wpływu na wysokość naszego podatku) lub karta podatkowa (na wysokość podatku nie mają wpływu ani wysokość przychodu, ani koszty jego uzyskania, gdyż podatek ustalany jest decyzją organu podatkowego). rodzaj działalności, którą zamierzamy uruchomić, zakres działań i rozmiar planowanej działalności, • • wysokość spodziewanych przychodów i kosztów ich uzyskania. koszty związane z prowadzeniem księgowości. Zaliczki na poczet podatku płaci się miesięcznie lub kwartalnie. Po zakończeniu roku podatkowego, w terminie do 30 kwietnia roku następnego, należy złożyć zeznanie PIT-36. Z kwartalnych zaliczek może skorzystać tzw. mały podatnik, a więc jeżeli przychody ze sprzedaży wraz z podatkiem VAT nie przekroczyły w poprzednim roku podatkowym równowartości 1 200 000 euro, albo jeżeli rozpoczyna działalność gospodarczą. Według ustaw podatkowych podatnikiem rozpoczynającym działalność gospodarczą jest osoba, która w roku rozpoczęcia tej działalności, a także w okresie dwóch lat, licząc od końca roku poprzedzającego rok jej rozpoczęcia, nie prowadziła działalności gospodarczej samodzielnie lub jako wspólnik spółki niemającej osobowości prawnej oraz działalności takiej nie prowadził małżonek tej osoby. Decydując się na wybór formy opodatkowania musimy wziąć pod uwagę: • • Przychody i koszty należy wykazywać w ewidencji, zwanej podatkową księgą przychodów i rozchodów, prowadzoną zgodnie z rozporządzeniem Ministra Finansów z dnia 26 sierpnia 2003 roku w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów (Dz. U. z 2003r., Nr 152, poz. 1475 z późn. zm.), lub w księgach rachunkowych, prowadzonych zgodnie z przepisami ustawy z dnia 29 września 1994r. o rachunkowości (Dz. U. z 2009r., Nr 152, poz. 1223 z późn. zm.). Warto również ustalić czy zamierzamy korzystać z ulg podatkowych, czy będziemy rozliczać się ze współmałżonkiem albo na zasadach przewidzianych dla osób samotnie wychowujących dzieci. Zmiana formy opodatkowania na inną jest możliwa, ale dopiero z początkiem kolejnego roku podatkowego. Decyzję o zmianie formy opodatkowania należy zgłosić do 20 stycznia. Opodatkowanie na zasadach ogólnych przy zastosowaniu skali podatkowej 18 %, 32% Skala podatkowa na 2012 rok Podstawa obliczenia Podatek wynosi podatku w złotych ponad Do 85 528 zł 18% minus kwota zmniejszająca podatek 556 zł 02 gr 85 528 zł 14 839 zł 02 gr plus 32% nadwyżki ponad 85 528 zł Roczny dochód nie powodujący zapłaty 3 091 zł podatku Jest to podstawowa forma opodatkowania. Jeżeli w ustawowym terminie przedsiębiorca nie złoży wniosku lub oświadczenia o zastosowaniu zryczałtowanych form opodatkowania albo oświadczenia o wyborze opodatkowania według jednolitej 19% stawki podatku, to musi rozlicza się w ten sposób. Przy tej formie opodatkowania można rozliczać się wspólnie z małżonkiem lub na zasadach przewidzianych dla osób samotnie wychowujących dzieci. Można także korzystać z ulg podatkowych, np. ulgi na dzieci, ulgi na Internet, ulgi rehabilitacyjnej, ulgi dla osób osiągających dochody za granicą. Wybierając zasady ogólne, podatek dochodowy płaci się od faktycznie uzyskanego dochodu. Aby ustalić dochód, musimy od przychodu z działalności gospodarczej odjąć koszty jego uzyskania. Opodatkowanie według jednolitej 19% stawki 19 Podatek PIT w tej formie płaci się od faktycznie uzyskanego dochodu. Przychody i koszty należy wykazywać w ewidencji, zwanej podatkową księgą przychodów i rozchodów lub w księgach rachunkowych. 20 • Jeżeli przedsiębiorca planuje kontynuować swoją działalność w następnym roku i w bieżącym roku jego przychody wyniosą co najmniej równowartość 1 200 000 euro, to będzie zobowiązany w następnym roku prowadzić księgi rachunkowe i na ich podstawie ustalać dochód do opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych. W 2012 roku jest to obowiązkowe wówczas, gdy przychody w 2011 roku wyniosły co najmniej 5 293 440 zł. 3% - od przychodów m.in. z działalności usługowej w zakresie handlu oraz działalności gastronomicznej. Wybór ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych w następnym roku podatkowym przysługuje tylko tym podatnikom, którzy w bieżącym roku uzyskali przychody w wysokości nieprzekraczającej równowartości 150 000 euro. Aby w 2012 roku wybrać ryczałt, przychód osiągnięty w 2011 roku nie może przekroczyć 661 680 zł. Należny podatek według 19% stawki oblicza się niezależnie od wielkości osiągniętego dochodu, co oznacza, że zaliczkę należy zapłacić już za pierwszy miesiąc, w którym osiągnięty zostanie dochód. Zaliczki na poczet podatku płaci się miesięcznie lub kwartalnie. Po zakończeniu roku podatkowego, w terminie do 30 kwietnia roku następnego, należy złożyć zeznanie PIT-36L. Przy tej formie opodatkowania nie można rozliczać się wspólnie z małżonkiem, ani na zasadach przewidzianych dla osób samotnie wychowujących dzieci. Można korzystać z ulg podatkowych, za wyjątkiem tzw. ulgi na dzieci. Przy tej formie opodatkowania nie można rozliczać się wspólnie z małżonkiem, ani na zasadach przewidzianych dla osób samotnie wychowujących dzieci. Nie można także korzystać z ulg podatkowych. Karta podatkowa jest przeznaczona dla podatników prowadzących ściśle określone rodzaje działalności gospodarczej usługowej, wytwórczo-usługowej i handlowej wyłącznie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych Przepisy dotyczące karty podatkowej szczegółowo określają też zakres i rozmiary poszczególnych rodzajów działalności oraz warunki, w jakich dana działalność powinna być prowadzona, by możliwe było opodatkowanie w tej formie. Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych jest uproszczoną formą rozliczania podatku dochodowego ale nie każdy ma prawo do ryczałtu. Ryczałtu nie można wybrać, jeżeli m.in. prowadzi się aptekę, lombard, kantor. Podatek obliczamy od przychodu, którego nie można pomniejszyć o żadne koszty jego uzyskania. Przy tej formie opodatkowania musimy prowadzić ewidencję przychodów z prowadzonej działalności. Ryczałt płacimy miesięcznie lub kwartalnie. Po zakończeniu roku podatkowego w terminie do końca stycznia musimy złożyć zeznanie PIT-28. Wysokość stawek ryczałtu uzależniona jest od rodzaju działalności. Przykładowo: • 20% - od przychodów z działalności w zakresie wolnych zawodów, • 17% - od przychodów ze świadczenia niektórych usług niematerialnych, m.in. wynajmu samochodów osobowych, hoteli, pośrednictwa w handlu hurtowym, • 8,5% - od przychodów m.in. z działalności usługowej, np. z działalności gastronomicznej w zakresie sprzedaży napojów o zawartości alkoholu powyżej 1,5%, • 5,5% - od przychodów m.in. z działalności wytwórczej i budowlanej, 21 Karta podatkowa Opodatkowaniu kartą podatkową podlegają m.in. usługi zegarmistrzowskie, usługi tapicerskie czy usługi krawieckie, handel detaliczny, działalność gastronomiczna, rozrywkowa, usługi transportowe – taksówki osobowe i bagażowe do 2 t. Aby móc rozliczać się w formie karty podatkowej należy spełnić przede wszystkim następujące warunki: • prowadząc działalność nie można korzystać z usług innych firm (z wyjątkiem usług specjalistycznych), a także zatrudniać osób na umowę zlecenia i umowę o dzieło (można zatrudniać osoby na umowę o pracę), • współmałżonek nie może prowadzić działalności gospodarczej w tym samym zakresie (dozwolone jest jednak, aby współmałżonek pracował razem z przedsiębiorcą). Przedsiębiorca, który chce płacić podatek dochodowy w formie karty podatkowej, do 20 stycznia roku podatkowego musi złożyć właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego wniosek o opodatkowanie w tej formie (PIT-16). 22 Jeżeli przedsiębiorca rozpoczyna działalność, wniosek o zastosowanie opodatkowania w formie karty podatkowej składa właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego przed rozpoczęciem działalności lub dołącza do wniosku o wpis do CEIDG. Naczelnik urzędu skarbowego po rozpatrzeniu wniosku, wydaje decyzję ustalającą wysokość podatku w formie karty podatkowej na dany rok lub decyzję odmowną. Ustaloną kwotę podatku pomniejszoną o zapłaconą składkę na ubezpieczenie zdrowotne w wysokości 7,75% podstawy wymiaru tej składki należy wpłacić na rachunek urzędu do dnia 7 każdego miesiąca za miesiąc ubiegły, a za grudzień – do 28 grudnia roku podatkowego. Opłacając podatek dochodowy w formie karty podatkowej nie ma obowiązku składania zeznania podatkowego a zapłaconą i odliczoną kwotę składki na ubezpieczenia zdrowotne wskazuje się w rocznej deklaracji PIT-16A. Deklarację PIT-16A składa się w urzędzie skarbowym do 31 stycznia roku następnego. Jeżeli przedsiębiorca wybrał kartę podatkową jako formę opodatkowania, to nie ma prawa do żadnych ulg i odliczeń z wyjątkiem odliczenia od podatku zapłaconej składki na ubezpieczenie zdrowotne. Podatnicy podlegający obowiązkowi zarejestrowania jako „podatnicy VAT czynni”, są zobowiązani przed dniem dokonania pierwszej wewnątrzwspólnotowej dostawy lub pierwszego wewnątrzwspólnotowego nabycia zawiadomić naczelnika urzędu skarbowego w zgłoszeniu rejestracyjnym (VAT-R) o zamiarze rozpoczęcia wykonywania tych czynności. Naczelnik urzędu skarbowego rejestruje podmiot jako podatnika VAT UE i potwierdza jego zarejestrowanie jako podatnika VAT UE. Podmioty zarejestrowane jako podatnicy VAT UE są obowiązane do posługiwania się NIP poprzedzonym kodem PL. Podatnicy podatku od towarów i usług są obowiązani wystawiać fakturę stwierdzającą w szczególności dokonanie sprzedaży, datę dokonania sprzedaży, cenę jednostkową bez podatku, podstawę opodatkowania, stawkę i kwotę podatku, kwotę należności oraz dane dotyczące podatnika i nabywcy. Podatnicy są obowiązani prowadzić ewidencję zakupu i sprzedaży VAT. Podatnicy są obowiązani składać w urzędzie skarbowym deklaracje podatkowe za okresy miesięczne w terminie do 25 dnia miesiąca następującego po każdym kolejnym miesiącu. Podatnicy mogą również składać deklaracje kwartalnie, po uprzednim zawiadomieniu naczelnika urzędu skarbowego. PODATEK OD TOWARÓW I USŁUG VAT Zwolnienie podmiotowe Zgłoszenie rejestracyjne w zakresie podatku od towarów i usług (VAT-R) składa się we właściwym organie podatkowym przed dniem wykonania pierwszej czynności podlegającej opodatkowaniem tym podatkiem (art. 96 i 97 ustawy z dnia 11 marca 2004 roku o podatku od towarów i usług, Dz. U. z 2011r., Nr 177, poz. 1054 z późn. zm.). Od 1 stycznia 2012 roku do wniosku o wpis do CEIDG przedsiębiorca może dołączyć zgłoszenie rejestracyjne lub aktualizacyjne VAT-R w sytuacji kiedy elektronicznie wypełnia wniosek i przesyła go do CEIDG. Opłata skarbowa z tytułu rejestracji na potrzeby podatku VAT wynosi 170 zł. Wpłaty tej opłaty należy dokonać na konto urzędu miasta/gminy/dzielnicy, na terenie którego mieści się siedziba właściwego urzędu skarbowego. Podatnikami podatku od towarów i usług są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, bez względu na cel i rezultat takiej działalności. Naczelnik urzędu skarbowego rejestruje podatnika i potwierdza jego zarejestrowanie jako „podatnika VAT czynnego” lub jako „podatnika VAT zwolnionego”. 23 Przedsiębiorca rozpoczynający działalność gospodarczą w zakresie czynności obciążonych podatkiem od towarów i usług jest zwolniony od tego podatku do momentu przekroczenia limitu ze sprzedaży opodatkowanej - limit ten w 2012 roku wynosi 150 000 złotych rocznie. Do wartości sprzedaży nie wlicza się kwoty podatku. Zwolnień podmiotowych nie stosuje się m. in. do: (1) importu towarów i usług, (2) wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów, (3) dostawy towarów, dla której podatnikiem jest ich nabywca, (4) podatników dokonujących dostaw m. in. niektórych wyrobów akcyzowych, oraz (5) podatników świadczących usługi prawnicze (notariusze, adwokacji i radcy prawni) czy jubilerskie. Zwolnienia przedmiotowe Obok zwolnień podmiotowych, istnieją również tzw. zwolnienia przedmiotowe. Aby prawidłowo określić, czy świadczenie danej usługi lub sprzedaż towarów podlega zwolnieniu przedmiotowemu, konieczna jest dokładna analiza ustawy o podatku od towarów i usług oraz rozporządzeń wykonawczych do ww. ustawy. 24 6. Przedsiębiorcy, którzy rozpoczynają działalność tylko w zakresie czynności zwolnionych od podatku VAT nie mają obowiązku rejestrowania się jako podatnicy podatku VAT. Mogą jednak dokonać zgłoszenia rejestracyjnego i wówczas naczelnik urzędu skarbowego rejestruje takiego podatnika jako „podatnika VAT zwolnionego”. Przydatne adresy i telefony: UBEZPIECZENIA SPOŁECZNE – ZAKŁAD UBEZPIECZEŃ SPOŁECZNYCH LUB KASA ROLNICZEGO UBEZPIECZENIA SPOŁECZNEGO ZAKŁAD UBEZPIECZEŃ SPOŁECZNYCH Zgłoszenie płatnika składek Izba Skarbowa w Poznaniu 61-726 Poznań, Pl. Cyryla Ratajskiego 5 tel. (0-61) 85-86-100 fax. (0-61) 85-22-224 www.is.poznan.pl Zgłoszenie płatnika składek za pośrednictwem wniosku CEIDG-1 nie finalizuje procedury rejestracji działalności gospodarczej dla celów ubezpieczenia społecznego. W ciągu 7 dni od rozpoczęcia działalności należy złożyć we właściwej (zgodnie z adresem głównego miejsca wykonywania działalności gospodarczej) jednostce ZUS zgłoszenie do ubezpieczeń emerytalnych i zdrowotnych osoby rozpoczynającej działalność gospodarczą i ewentualnych członków rodziny oraz uzyskania informacji dotyczącej opłacania składek i składania deklaracji. Pierwszy Urząd Skarbowy w Poznaniu 60-965 Poznań ul. Chłapowskiego 17/18 tel: 61 657-87-87 fax: 61 657-82-20 Zgłoszenia do ubezpieczeń społecznych dokonujemy za pośrednictwem formularza ZUS ZUA, zaś zgłoszenia do ubezpieczenia zdrowotnego za pośrednictwem formularza ZUS ZZA. Formularze można przekazać drogą elektroniczną (jeśli posiada się podpis elektroniczny), złożyć osobiście lub wysłać listem poleconym. Urząd Skarbowy Poznań-Grunwald 60-179 Poznań ul. Smoluchowskiego 1 tel: 61 664-40-00 fax: 61 664-40-37 Urząd Skarbowy Poznań-Jeżyce 60-823 Poznań ul. Słowackiego 22 tel: 61 64-71-800 fax: 61 64-71-921 UWAGA! Zgłoszenie firmy w ZUS-ie nie podlega opłacie. Ubezpieczenia społeczne i zdrowotne Urząd Skarbowy Poznań-Nowe Miasto 61-055 Poznań ul. Warszawska 183/185 tel: 61 873-03-00 fax: 61 874-71-10 Osoba rozpoczynająca działalność gospodarczą, która nie posiada innego tytułu do ubezpieczeń (np. nie posiada prawa do emerytury lub nie wykonuje pracy na podstawie umowy o pracę lub innej), podlega ubezpieczeniom społecznym (emerytalnemu, rentowemu, wypadkowemu, chorobowemu – ubezpieczenie dobrowolne), zdrowotnym oraz opłaca składki na Fundusz Pracy. Urząd Skarbowy Poznań-Winogrady 60-685 Poznań ul. Wojciechowskiego 3/5 tel: 61 827-01-00 fax: 61 827-01-01 Jeżeli przedsiębiorca zatrudnia pracowników, staje się pracodawcą i będzie na nim ciążył obowiązek zgłoszenia pracowników do ubezpieczenia w terminie 7 dni od daty zawarcia z pracownikiem umowy o pracę lub rozpoczęcia innej formy współpracy. Urząd Skarbowy Poznań-Wilda 61-558 Poznań ul. Wierzbięcice 45 tel: 61 83-28-800 fax: 61 833-38-12 W przypadku, gdy przedsiębiorca nie będzie zatrudniał pracowników, wpłaca on składki na ubezpieczenie społeczne i składa dokumenty rozliczeniowe do 10-go dnia następnego miesiąca, po kolejnym miesiącu działalności. W przypadku, gdy zatrudnia pracowników, rozlicza się z ZUS do 15-go dnia następnego miesiąca, po miesiącu zatrudnienia. Ministerstwo Finansów www.mf.gov.pl 25 26 Ulgi udzielane przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych - możliwość opłacania KASA ROLNICZEGO UBEZPIECZENIA SPOŁECZNEGO składek na ubezpieczenia społeczne na „preferencyjnych zasadach” W dniu 24 sierpnia 2005r. zaczęła obowiązywać Ustawa o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych i o zmianie innych ustaw (Dz. U. z 2005r., Nr 150, poz. 1248), obniżająca podstawę wymiaru składek ZUS dla nowo powstałych firm. Aktualne podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne ZUS (rentowe, emerytalne, chorobowe) w okresie pierwszych 24 miesięcy kalendarzowych od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej stanowi zadeklarowana kwota, nie niższa jednakże niż 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia (od stycznia 2012r. minimalne wynagrodzenie wynosi 1 500,00 zł). Przedsiębiorca, który skorzysta z możliwości płacenia niższej składki ZUS, w 2012 roku zamiast „standardowej” składki w wys. 975,76 zł, odprowadza co miesiąc składki w wysokości 396,94 zł. Osobami uprawnionymi do skorzystania z ulgi są: • osoby, które pierwszy raz rejestrują indywidualną działalność gospodarczą, • osoby, które w okresie ostatnich 60 miesięcy kalendarzowych przed dniem rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej nie prowadziły pozarolniczej działalności gospodarczej, • osoby, które nie wykonują działalności gospodarczej na rzecz byłego pracodawcy, na rzecz którego przed dniem rozpoczęcia działalności gospodarczej w bieżącym lub poprzednim roku kalendarzowym wykonywały w ramach stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy czynności wchodzące w zakres wykonywanej działalności gospodarczej. Przydatne adresy i telefony: ZUS I Oddział w Poznaniu 60-908 Poznań, ul. Dąbrowskiego 12 tel.: 61 841-60-00 fax: 61 841-15-51 Rolnik lub domownik który rozpoczyna prowadzenie pozarolniczej działalności gospodarczej jako osoba fizyczna, zgodnie z przepisem art. 5a ustawy z dnia 20 grudnia 1990r. o ubezpieczeniu społecznym rolników (t.j. Dz. U. z 2008r. Nr 50 poz. 291 ze zm.) może nadal podlegać ubezpieczeniu społecznemu rolników, jeśli: 1) podlegał temu ubezpieczeniu w pełnym zakresie z mocy ustawy nieprzerwanie przez co najmniej 3 lata i nadal prowadzi działalność rolniczą lub stale pracuje w gospodarstwie rolnym, obejmującym obszar użytków rolnych powyżej 1 ha przeliczeniowego, lub w dziale specjalnym w rozumieniu ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników, 2) złoży w KRUS oświadczenie o kontynuowaniu tego ubezpieczenia w terminie 14 dni od rozpoczęcia wykonywania pozarolniczej działalności gospodarczej lub rozpoczęcia współpracy przy prowadzeniu tej działalności, Oświadczenie to można złożyć na wniosku o wpis do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej CEIDG -1 odpowiednio wypełniając rubrykę „Dane dla potrzeb KRUS”. Złożenie wniosku w tej formie do organu ewidencyjnego traktowane jest jak dotrzymanie terminu złożenia oświadczenia w KRUS. 3) nie jest pracownikiem i nie pozostaje w stosunku służbowym, 4) nie ma ustalonego prawa do emerytury lub renty albo do świadczeń z ubezpieczeń społecznych, 5) kwota należnego podatku dochodowego za poprzedni rok podatkowy od przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej (jeżeli działalność ta była prowadzona) nie przekracza określonej kwoty granicznej. Roczna kwota graniczna, podlega corocznej waloryzacji wskaźnikiem cen towarów i usług konsumpcyjnych ogółem i jest ogłaszana w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej "Monitor Polski"; w drodze obwieszczenia Ministra właściwego do spraw rozwoju wsi. Zaświadczenie naczelnika właściwego urzędu skarbowego lub oświadczenie o kwocie należnego podatku dochodowego od przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej za poprzedni rok podatkowy rolnik lub domownik prowadzący w poprzednim roku podatkowym pozarolniczą działalność gospodarczą obowiązany jest złożyć w KRUS wraz z oświadczeniem, o którym jest mowa w pkt. 2) do dnia 31 maja każdego roku, po rozliczeniu roku podatkowego. Inspektorat w Poznaniu 61-512 Poznań, ul. Fabryczna 27/28 tel: 61 831-41-00 fax: (61) 833-03-85 ZUS II Oddział w Poznaniu 61-361 Poznań, ul. Starołęcka 31 tel.: (61) 874-54-00 fax: (61) 877-28-50 Jeśli kwota podatku dochodowego przekroczy "roczną kwotę graniczną", a także jeżeli nie zostanie zachowany powyższy termin złożenia zaświadczenia albo oświadczenia, ubezpieczenie rolnika lub domownika ustanie z dniem, do którego rolnik lub domownik zobowiązany był złożyć zaświadczenie/oświadczenie w jednostce KRUS, chyba że ten www.zus.pl www.e-inspektorat.pl 27 28 rolnik lub domownik zaprzestał prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej w sposób trwały lub okresowy przed upływem tego terminu. Osoba ubezpieczona winna w ciągu 14 dni zgłosić fakt zaprzestania wykonywania pozarolniczej działalności gospodarczej. Rolnik lub domownik prowadzący dodatkowo pozarolniczą działalność gospodarczą będzie zobowiązany do opłacania miesięcznej składki podstawowej na ubezpieczenie emerytalno-rentowe w podwójnym wymiarze. Natomiast na ubezpieczenie wypadkowe, chorobowe i macierzyńskie składka za te osoby opłacana jest w pojedynczej wysokości, tak samo jak za pozostałych ubezpieczonych, którzy pozarolniczej działalności gospodarczej nie prowadzą. Przez rozpoczęcie prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej rozumie się także wznowienie prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej po jej okresowym zawieszeniu i zmianę rodzaju lub przedmiotu prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej. Przydatne adresy i telefony: Centrala KRUS w Warszawie 00-608 Warszawa Al. Niepodległości 190 tel: 22 592-65-90 fax: 22 592-66-50 • jednorazowa wartość transakcji, bez względu na liczbę wynikających z niej płatności, przekracza równowartość 15 000 euro, przeliczonych na złote wg średniego kursu walut obcych (ogłaszanego przez NBP ostatniego dnia miesiąca poprzedzającego miesiąc, w którym dokonano transakcji) W trakcie zakładania konta firmowego banki wymagają najczęściej przedłożenia dokumentu tożsamości, wydruku z wpisu do CEIDG oraz okazania pieczątki firmowej. Jeśli przedsiębiorca założył rachunek bankowy już po zarejestrowaniu działalności gospodarczej lub dokonał jego zmiany, musi o tym poinformować urząd skarbowy i ZUS składając wniosek CEIDG-1. Zgłoszenia tego dokonuje zgodnie z zasadami obowiązującymi na etapie rejestracji działalności gospodarczej. PIECZĄTKA FIRMOWA Nie ma prawnego obowiązku posiadania pieczątki firmowej. Niemniej jednak, jej posiadanie może ułatwić załatwianie formalności w urzędach, jest również wymagane w niektórych bankach przy zakładaniu konta firmowego czy np. w agencjach pocztowych. Warto zatem zdecydować się na jej wykonanie. Jakie informacje powinny się znaleźć na pieczątce? • • pełna nazwa (firma) przedsiębiorcy, tj. imię i nazwisko przedsiębiorcy oraz nazwa, o ile taką posiada, dane adresowe, numery telefonów / fax, • numer NIP i numer REGON. • KRUS Oddział Regionalny w Poznaniu 61-807 Poznań ul. Św. Marcin 46/50 tel: 61 853-09-20 fax: 61 853-09-21 e-mail: [email protected] www.krus.gov.pl 8. 7. PAŃSTWOWA INSPEKCJA PRACY I POWIATOWA STACJA SANITARNOSANITARNO-EPIDEMIOLOGICZNA (SANEPID) KONTO BANKOWE I PIECZĄTKA FIRMOWA PAŃSTWOWA INSPEKCJA PRACY KONTO BANKOWE Według ustawy o swobodzie działalności gospodarczej dokonywanie lub przyjmowanie płatności związanych z wykonywaną działalnością gospodarczą następuje za pośrednictwem rachunku bankowego przedsiębiorcy gdy: • stroną transakcji, z której wynika płatność jest inny przedsiębiorca oraz Zgodnie z art. 209 Kodeksu pracy, jeżeli w ramach swojej działalności przedsiębiorca zatrudni pracownika lub pracowników, w ciągu 30 dni od daty zatrudnienia musi powiadomić na piśmie właściwego inspektora Państwowej Inspekcji Pracy o miejscu, rodzaju i zakresie prowadzonej działalności oraz liczbie pracowników. 29 30 Przedsiębiorca powinien także złożyć pisemną informację o środkach i procedurach przyjętych dla spełnienia wymagań wynikających z przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, dotyczących danej dziedziny działalności. Obowiązek ten ciąży na pracodawcy także w razie zmiany miejsca, rodzaju i zakresu prowadzonej działalności, zwłaszcza zmiany technologii lub profilu produkcji. Zatrudniając pracowników w ramach stosunku pracy, pracodawca zobowiązany jest do opłacania składek na Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych oraz składek na Fundusz Pracy. Przydatne adresy i telefony: Powiatowa Stacja Sanitarno Epidemiologiczna (SANEPID) 61-771 Poznań, ul. Sieroca 10 tel: 61 856-28-50 fax: 61 853-18-49 www.psse-poznan.pl 9. DZIAŁALNOŚĆ REGLAMENTOWANA Jak już wspomniano wcześniej, wiele rodzajów działalności wymaga posiadania odpowiednich kwalifikacji zawodowych (przedsiębiorcy zobowiązani są zapewnić posiadanie tych kwalifikacji). Najczęściej przedsiębiorcy nie muszą posiadać tych kwalifikacji sami, a wystarczy, gdy zatrudniają osobę z niezbędnymi kwalifikacjami do wykonywania określonych czynności. Wyjątkiem są pewne tylko zawody (zwłaszcza medyczne i prawnicze), w których wymaga się, by kwalifikacje zawodowe posiadał sam przedsiębiorca (jeżeli sam ich nie posiada, to nie wystarczy zatrudnienie odpowiedniej osoby). Państwowa Inspekcja Pracy, Okręgowy Inspektorat Pracy w Poznaniu 61-807 Poznań ul. Św. Marcin 46/50 tel. 61 85-99-000 (centrala) fax. 61 85-99-003 www.poznan.oip.pl POWIATOWA STACJA SANITARNOSANITARNO-EPIDEMIOLOGICZNA EPIDEMIOLOGICZNA (SANEPID) Jeżeli przedsiębiorca – pracodawca zatrudni pracownika(-ów), w ciągu 30 dni do daty zatrudnienia musi powiadomić na piśmie właściwego państwowego inspektora sanitarnego o miejscu, rodzaju i zakresie prowadzonej działalności oraz liczbie pracowników. W niektórych przypadkach konieczne jest uzyskanie zgody inspektora sanitarnego na prowadzenie działalności w danym lokalu. Dotyczy to m.in. podjęcia działalności w zakresie prowadzenia: • sklepu spożywczego, • wszelkich placówek gastronomicznych, • gabinetu kosmetycznego, itp. W tych przypadkach „odbioru” lokalu zakładu głównego/miejsca wykonywania działalności gospodarczej musi dokonać SANEPID i wydać stosowny dokument zezwalający na prowadzenie określonej działalności w danym lokalu. Przydatne adresy i telefony: Drugą grupę barier prawnych, jakie niejednokrotnie musimy pokonać przedsiębiorca dla legalizacji swojej działalności gospodarczej, jest tzw. reglamentacja działalności gospodarczej, tj. obowiązek uzyskania koncesji, zezwolenia albo wpisu w rejestrze działalności regulowanej. Obowiązki te dotyczą ponad 80 różnych rodzajów działalności gospodarczej. Reglamentacja oznacza, że nie możemy podjąć działalności, jeżeli nie spełnimy przewidzianych prawem szczególnych jej warunków. Dopiero po uzyskaniu koncesji, zezwolenia albo zaświadczenia o wpisie do rejestru działalności regulowanej, można rozpocząć działalność. KONCESJE Koncesja jest to decyzja administracyjna zezwalająca na prowadzenie działalności w obszarze, w którym z mocy ustawy ograniczona jest swoboda prowadzenia tejże działalności. Koncesje wydaje organ, który administruje zakresem interesującej nas działalności. Posiadanie koncesji jest konieczne w prowadzeniu działalności w zakresie: Wojewódzka Stacja sanitarno-Epidemiologiczna 61-705 Poznań, ul. Noskowskiego 23 tel: 61 854-48-00 fax: 61 852-50-03 www.wsse-poznan.pl • 31 poszukiwania lub rozpoznawania złóż kopalin, wydobywania kopalin ze złóż, bezzbiornikowego magazynowania substancji oraz składowania odpadów w górotworze, w tym w podziemnych wyrobiskach górniczych (organ odpowiedzialny: Ministerstwo Środowiska, www.mos.gov.pl) 32 • • • • • • wytwarzania i obrotu materiałami wybuchowymi, bronią i amunicją oraz wyrobami i technologią o przeznaczeniu wojskowym lub policyjnym (organ odpowiedzialny: Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji, www.mswia.gov.pl) wytwarzania, przetwarzania, magazynowania, przesyłania, dystrybucji i obrotu paliwami oraz energią (organ odpowiedzialny: Urząd Regulacji Energetyki, www.ure.gov.pl) ochrony osób i mienia (organ odpowiedzialny: Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji, www.mswia.gov.pl) rozpowszechniania programów radiowych i telewizyjnych (organ odpowiedzialny: Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji, www.krrit.gov.pl) przewozów lotniczych (organ odpowiedzialny: Urząd Lotnictwa Cywilnego, www.ulc.gov.pl) prowadzenia kasyna gry (organ odpowiedzialny: Ministerstwo Finansów, www.mf.gov.pl) • • prowadzenia magazynu lub składu celnego, produkcji i dystrybucji tablic rejestracyjnych, • wytwarzania i przetwarzania środków odurzających i substancji psychotropowych, przywozu i wywozu z zagranicy tych środków oraz hurtowy obrót nimi, produkcji i wprowadzania do obrotu dietetycznych środków spożywczych i odżywek, (też na wprowadzanie do obrotu takich artykułów przywożonych z zagranicy oraz produkcję i wprowadzanie do obrotu jako środków spożywczych, prowadzenia schronisk dla bezdomnych zwierząt, grzybowisk i spalarni zwłok i części zwierząt, • • • • • ZEZWOLENIA Zezwolenia wymaga działalność gospodarcza podlegająca koncesjonowaniu na podstawie odpowiednich ustaw. Zezwolenia wydawane są na czas oznaczony, lub nieoznaczony, na wniosek przedsiębiorcy pod warunkiem, że odrębne przepisy tak stanowią. Wydanie lub odmowa wydania oraz cofnięcie zezwolenia odbywa się w drodze administracyjnej. Uzyskanie zezwolenia wymaga prowadzenie działalności w zakresie, m.in.: • • • • • • • • prowadzenia działalności ubezpieczeniowej, przemysł spirytusowy (wyrób, rozlew, oczyszczanie, skażania i odwadnianie, wydzielanie spirytusu z innego wytworu), a także na wyrób i rozlew wódek, hurtowy obrót napojami alkoholowymi, sprzedaż napojów alkoholowych przeznaczonych do spożycia na miejscu lub poza miejscem sprzedaży, wyrób i rozlew wyrobów winiarskich oraz na wytwarzanie wyrobów tytoniowych, prowadzenia apteki ogólnodostępnej, wytwarzanie środków farmaceutycznych materiałów medycznych oraz hurtowy obrót tymi środkami i materiałami, utrzymywania chartów rasowych lub ich mieszańców, zarządzania lotniskiem, działalności polegającej na wykorzystywaniu, usuwaniu i unieszkodliwianiu odpadów komunalnych, obrotu zwierzyną żywą (w kraju i za granicą), z wyłączeniem sprzedaży prowadzonej przez dzierżawców i zarządców obwodów łowieckich na terenie kraju, obrotu tuszami zwierzyny i ich częściami (częściami kraju i za granicą), 33 • • eksploatacji publicznej sieci telefonicznej lub sieci przeznaczonej do rozpowszechniania lub rozprowadzania programów telewizyjnych lub radiofonicznych oraz na używanie urządzeń radiowych do nadawania i transmisji, prowadzenia działalności gospodarczej na terenie specjalnych stref ekonomicznych, urządzania i prowadzenia działalności w zakresie gier losowych i zakładów wzajemnych, uprawy maku i konopi włóknistych, działalności związanej z wykorzystaniem energii atomowej. DZIAŁALNOŚĆ REGULOWANA Ustawa z dnia 2 lipca 2004r. o swobodzie działalności gospodarczej wprowadziła do polskiego porządku prawnego instytucję działalności regulowanej. Zgodnie z art. 5 pkt 5 ww. ustawy, działalność regulowana to "taka działalność gospodarcza, której wykonywanie wymaga spełnienia szczególnych warunków, określonych przepisami prawa". Działalność regulowana opiera się na zastąpieniu zezwoleń na prowadzenie niektórych rodzajów działalności gospodarczej wpisem do odpowiedniego rejestru na podstawie oświadczenia przedsiębiorcy o spełnieniu wymogów przewidzianych przez prawo do wykonywania wskazanego rodzaju działalności gospodarczej. Istnienie rejestrów działalności regulowanej uzasadnia się koniecznością zwiększonej kontroli nad przedsiębiorcą, który zainteresowany prowadzeniem wyżej wymienionego rodzaju działalności musi spełnić związane z tym ustawowe wymogi. Zgodnie z wolą ustawodawcy, działalność regulowana wprowadza najmniej uciążliwe dla przedsiębiorców obowiązki i ograniczenia. Z art. 64 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej wynika, że o działalności regulowanej możemy mówić tylko wówczas, gdy przepis odrębnej ustawy stanowi, że dany rodzaj działalności jest działalnością regulowaną. W ustawach szczególnych określono, jakie dokładnie warunki musi spełnić 34 przedsiębiorca, aby uzyskać wpis do rejestru działalności regulowanej. Ponadto przepisy te wskazują organ prowadzący rejestr dla danego typu działalności oraz jaka powinna być treść oświadczenia i sposób prowadzenia rejestru. Zaświadczenie o dokonaniu wpisu wydaje się z urzędu. Dla spraw nieuregulowanych w ustawie o swobodzie działalności gospodarczej stosuje się więc przepisy zawarte w ustawach szczególnych. Działalnością regulowaną jest m.in. działalność: • w zakresie przechowywania dokumentacji osobowej i płacowej pracodawców czasowym okresie przechowywania, którą mogą wykonywać wyłącznie spółki kapitałowe - organem prowadzącym rejestr przechowawców akt osobowych i płacowych od 1 stycznia 2006 r. jest marszałek województwa; • • • • • • w zakresie świadczenia usług turystycznych obejmujących: polowania wykonywane przez cudzoziemców na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej oraz polowania za granicą - wymaga wpisu do rejestru polowań (przedsiębiorcą może być osoba fizyczna); rejestr polowań od 1 stycznia 2006 r. prowadzi marszałek województwa; w zakresie organizacji profesjonalnego współzawodnictwa sportowego działalność w zakresie sportu profesjonalnego może być wykonywana przez sportowe spółki akcyjne i polskie związki sportowe; rejestr organizatorów profesjonalnego współzawodnictwa sportowego prowadzi Prezes Polskiej Konfederacji Sportu; w zakresie kształcenia podyplomowego pielęgniarek i położnych (działalność może wykonywać osoba fizyczna) - wymaga wpisu do rejestru podmiotów prowadzących kształcenie podyplomowe; organem prowadzącym rejestr jest Okręgowa Rada Pielęgniarek i Położnych właściwa dla miejsca zamieszkania; w zakresie prowadzenia indywidualnej praktyki pielęgniarek, położnych, indywidualnej specjalistycznej praktyki pielęgniarek, położnych (osoby fizyczne) albo grupowej praktyki pielęgniarek, położnych (spółka cywilna lub partnerska) - wpis odpowiednio do rejestru indywidualnych praktyk, rejestru specjalistycznych praktyk oraz rejestru grupowych praktyk - prowadzonych przez Okręgową Radę Pielęgniarek i Położnych właściwą ze względu na miejsce wykonywania praktyki; w zakresie kształcenia podyplomowego lekarzy i lekarzy dentystów (działalność może wykonywać osoba fizyczna) - wpis do rejestru podmiotów prowadzących kształcenie podyplomowe lekarzy i lekarzy dentystów; rejestr prowadzi Okręgowa Rada Lekarska właściwa dla miejsca kształcenia; w zakresie prowadzenia indywidualnej praktyki lekarskiej, indywidualnej specjalistycznej praktyki lekarskiej (osoby fizyczne) oraz grupowej praktyki 35 • • lekarskiej (w formie spółki cywilnej lub partnerskiej) - wpis odpowiednio do rejestru indywidualnych praktyk, rejestru indywidualnych specjalistycznych i rejestru grupowych praktyk prowadzonych przez Okręgową Radę Lekarską; należy tu zaznaczyć, że wykonywanie funkcji lekarza koordynatora medycznego nie jest równoznaczne z indywidualną praktyką lekarską; w zakresie prowadzenia stacji kontroli pojazdów - wpis do rejestru przedsiębiorców prowadzących stacje kontroli pojazdów (może wykonywać osoba fizyczna); rejestr prowadzi starosta właściwy ze względu na miejsce wykonywania działalności; w zakresie prowadzenia ośrodka szkolenia kierowców - wpis do rejestru przedsiębiorców prowadzących ośrodek szkolenia kierowców (może wykonywać osoba fizyczna); rejestr prowadzi starosta właściwy ze względu na miejsce wykonywania działalności; • w zakresie prowadzenia pracowni psychologicznej (prowadzącej badania psychologiczne w celu orzeczenia istnienia lub braku przeciwwskazań psychologicznych do kierowania pojazdem) - wpis do rejestru przedsiębiorców (mogą to być osoby fizyczne) prowadzących pracownię psychologiczną; rejestr prowadzi marszałek województwa właściwy ze względu na siedzibę lub miejsce zamieszkania przedsiębiorcy; • w zakresie organizowania imprez turystycznych oraz pośredniczenia, na zlecenie klientów, w zawieraniu umów o świadczenie usług turystycznych (może wykonywać osoba fizyczna) - wpis do rejestru organizatorów turystyki i pośredników turystycznych; rejestr prowadzi od 1 stycznia 2006 r. marszałek województwa właściwy ze względu na siedzibę przedsiębiorcy; w zakresie prowadzenia przedsiębiorstwa składowego (może być prowadzona przez osobę fizyczną) - wpis do rejestru przedsiębiorców składowych; rejestr prowadzi dla przedsiębiorców przyjmujących na skład: towary przemysłowe minister właściwy do spraw gospodarki, towary rolne - minister właściwy do spraw rynków rolnych; • • w zakresie organizowania wyścigów konnych (może wykonywać osoba fizyczna) - wpis do rejestru organizatorów wyścigów konnych; rejestr prowadzi Prezes Polskiego Klubu Wyścigów Konnych; • w zakresie wyrobu, oczyszczania, skażania lub odwadniania alkoholu etylowego (może prowadzić osoba fizyczna) - wpis do rejestru podmiotów wykonujących działalność w zakresie wyrobu i przetwarzania alkoholu etylowego; rejestr prowadzi minister właściwy do spraw rynków rolnych; w zakresie wytwarzania wyrobów tytoniowych (może prowadzić osoba fizyczna) - wpis do rejestru producentów wyrobów tytoniowych; rejestr prowadzi minister właściwy do spraw rynków rolnych; • 36 • w zakresie usług detektywistycznych (może wykonywać osoba fizyczna) - wpis do rejestru działalności detektywistycznej; rejestr prowadzi minister właściwy do spraw wewnętrznych; • w zakresie działalności kantorowej polegającej na kupnie i sprzedaży wartości dewizowych oraz pośrednictwie w ich kupnie i sprzedaży (może wykonywać osoba fizyczna) - wpis do rejestru działalności kantorowej; rejestr prowadzi Prezes Narodowego Banku Polskiego; w zakresie wyrobu lub rozlewu napojów spirytusowych (może prowadzić osoba fizyczna) - wpis do rejestru działalności w zakresie wyrobu lub rozlewu napojów spirytusowych; rejestr prowadzi minister właściwy do spraw rynków rolnych; w zakresie prowadzenia kursów dokształcających (dla osób podejmujących działalność w zakresie przewozu drogowego towarów niebezpiecznych) - wpis do rejestru przedsiębiorców prowadzących kursy dokształcające (działalność może prowadzić osoba fizyczna); rejestr prowadzi marszałek województwa; w zakresie działalności pocztowej niewymagającej zezwolenia (zezwolenia wymaga wykonywanie działalności pocztowej w zakresie przyjmowania, przemieszczania i doręczania w obrocie krajowym i zagranicznym przesyłek korespondencja do 2000g. z wyłączeniami) - wpis do rejestru operatorów pocztowych (działalność może prowadzić osoba fizyczna); rejestr prowadzi prezes Urzędu Komunikacji Elektronicznej (UKE); w zakresie obrotu materiałem siewnym (może prowadzić osoba fizyczna) - wpis do rejestru przedsiębiorców dokonujących obrotu materiałem siewnym; rejestr prowadzi wojewódzki inspektor ochrony roślin i nasiennictwa; w zakresie wytwarzania lub magazynowania biokomponentów (może prowadzić osoba fizyczna) - wpis do rejestru przedsiębiorców wytwarzających lub magazynujących biokomponenty; rejestr prowadzi minister właściwy do spraw rynków rolnych; • • • • • • • • w zakresie konfekcjonowania lub obrotu środkami ochrony roślin (może prowadzić osoba fizyczna) - wpis do rejestru przedsiębiorców wykonujących działalność w zakresie konfekcjonowania lub obrotu środkami ochrony roślin; rejestr prowadzi wojewódzki inspektor ochrony roślin i nasiennictwa; w zakresie wyrobu lub rozlewu wyrobów winiarskich (może wykonywać osoba fizyczna) - wpis do rejestru przedsiębiorców wykonujących działalność w zakresie wyrobu lub rozlewu wyrobów winiarskich; rejestr prowadzi minister właściwy do spraw rynków rolnych; w zakresie działalności telekomunikacyjnej polegającej na świadczeniu usług telekomunikacyjnych, dostarczaniu sieci telekomunikacyjnych lub udogodnień towarzyszących (może wykonywać osoba fizyczna) - wpis do rejestru przedsiębiorców telekomunikacyjnych; rejestr prowadzi URTiP; samo dostarczenie systemów dostępu warunkowego, elektronicznych przewodników po programach 37 i multipleksowania sygnałów cyfrowych podlega prowadzonego przez Przewodniczącego UKE. wpisowi do rejestru Ustawy oznaczające dany rodzaj działalności gospodarczej jako działalność regulowaną określają jednocześnie warunki podejmowania i wykonywania tej działalności. Informacji, czy prowadzenie określonego rodzaju działalności gospodarczej wymaga zezwolenia czy wpisu do rejestru, szukać należy więc w przepisach ustaw szczególnych oraz w ustawie Przepisy wprowadzające ustawę o swobodzie działalności gospodarczej. Wpis do rejestru działalności regulowanej podlega opłacie skarbowej, chyba, że przepisy odrębne stanowią inaczej. ZEZWOLENIA WYDAWANE PRZEZ WYDZIAŁ DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ URZĘDU MIASTA POZNANIA W Wydziale Działalności Gospodarczej przedsiębiorcy rozpoczynający oraz prowadzący działalność gospodarczą załatwią sprawy związane z uzyskaniem następujących uprawnień: • zezwolenie na sprzedaż napojów alkoholowych, • licencja na wykonywanie krajowego transportu drogowego osób, • licencja na wykonywanie krajowego transportu drogowego osób taksówką, • licencja na wykonywanie krajowego transportu drogowego rzeczy/pośrednictwo przy przewozie rzeczy (spedycja), • wyrażenie opinii o lokalizacji kasyn lub salonów gier, • zaszeregowywanie i ewidencjonowanie pól biwakowych oraz ewidencjonowanie innych obiektów, w których świadczone są usługi hotelarskie. UWAGA! Wszystkie ww. sprawy są szczegółowo omówione (wraz z wnioskami) na stronie internetowej: bip.city.poznan.pl – SPRAWY SPRAWY WG WYDZIAŁÓW WYDZIAŁ DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ Zezwolenia na sprzedaż napojów alkoholowych (w tym zezwolenia jednorazowe) Warunkiem prowadzenia sprzedaży napojów alkoholowych przeznaczonych do spożycia w miejscu lub poza miejscem sprzedaży jest: 1) posiadanie zezwolenia wydanego przez Prezydenta Miasta Poznania, 2) wniesienie opłaty za korzystanie z zezwoleń na sprzedaż napojów alkoholowych w ustawowo określonych wysokościach i terminach, 38 3) zaopatrywanie się w napoje alkoholowe u producentów i przedsiębiorców posiadających odpowiednie zezwolenie na sprzedaż hurtową napojów alkoholowych, 4) w terminach do dnia 1 lutego, 1 czerwca, 1 października każdego roku kalendarzowego objętego zezwoleniem, okazanie przedsiębiorcy zaopatrującemu dany punkt sprzedaży napojów alkoholowych odpowiedniego zaświadczenia potwierdzającego dokonanie opłaty za korzystanie z zezwoleń na sprzedaż napojów alkoholowych, wydanego przez gminę, 5) posiadanie tytułu prawnego do korzystania z lokalu stanowiącego punkt sprzedaży, 6) wykonywanie działalności gospodarczej w zakresie objętym zezwoleniem tylko przez przedsiębiorcę w nim oznaczonego i wyłącznie w miejscu wymienionym w zezwoleniu, 7) zgłaszanie organowi zezwalającemu zmian stanu faktycznego i prawnego, w stosunku do danych zawartych w zezwoleniu, w terminie 14 dni od dnia powstania zmiany, 8) prowadzenie sprzedaży w punkcie sprzedaży spełniającym wymogi określone przez radę gminy, dotyczące liczby i zasad usytuowania na terenie gminy miejsc sprzedaży i podawania napojów alkoholowych, 9) przestrzeganie innych zasad i warunków określonych przepisami prawa. Zezwolenie na sprzedaż napojów alkoholowych wydaje się: dla punktu detalicznego oraz dla punktu gastronomicznego na 4 lata. Zezwolenie jednorazowe na sprzedaż napojów alkoholowych może być udzielone jedynie przedsiębiorcom posiadającym już stałe zezwolenie na sprzedaż wyżej wymienionych napojów oraz jednostkom Ochotniczych Straży Pożarnych. Zezwolenie wydawane jest na okres dwóch dni. Termin i sposób załatwienia - rozpatrzenie sprawy, wydanie zezwolenia (w tym jednorazowego) lub jego odmowa, następuje w ciągu miesiąca od daty wpływu wniosku. Wniosek o wydanie zezwolenia (w tym jednorazowego) oraz załączniki do wniosku nie podlegają opłacie. Sprawy związane z uzyskaniem zezwolenia na sprzedaż napojów alkoholowych załatwia się w: Wydziale Działalności Gospodarczej - Oddział Zezwoleń Poznań, ul. Matejki 50, pok. 107 (I piętro), tel. 61 878 47 67, 878 47 68 39 Licencje na transport drogowy osób i rzeczy Zgodnie z ustawą o transporcie drogowym, podjęcie i wykonywanie zarobkowego transportu drogowego wymaga uzyskania odpowiedniej licencji (przewozy na potrzeby własne mogą być wykonywane po uzyskaniu zaświadczenia potwierdzającego zgłoszenie przez przedsiębiorcę prowadzenia przewozów drogowych jako działalności pomocniczej w stosunku do jego podstawowej działalności gospodarczej). Licencji udziela się na czas oznaczony, nie krótszy niż 2 lata i nie dłuższy niż 50 lat, uwzględniając wniosek przedsiębiorcy. UWAGA! Przepisów ustawy nie stosuje się, gdy przewóz drogowy wykonywany jest pojazdami samochodowymi lub zespołami pojazdów: • przeznaczonymi konstrukcyjnie do przewozu nie więcej niż 9 osób łącznie z kierowcą – w niezarobkowym przewozie drogowym osób, • nieprzekraczającymi 3,5 tony dopuszczalnej masy całkowitej – w transporcie drogowym rzeczy oraz niezarobkowym przewozie drogowym rzeczy, • w ramach zespołów ratownictwa medycznego i w ramach usług transportu sanitarnego, • oraz gdy przewóz drogowy wykonywany jest: o w ramach powszechnych usług pocztowych, o w ramach usług polegających na przewozie odpadów komunalnych o lub nieczystości ciekłych, • przez podmioty niebędące przedsiębiorcami, • w ramach usuwania skutków awarii lub wypadków, pojazdami pomocy drogowej stosuje się przepisy ustawy dotyczące niezarobkowego przewozu drogowego. Licencja udzielana jest: • na wykonywanie krajowego transportu drogowego osób taksówką osobową na terenie miasta Poznania, • • na wykonywanie krajowego transportu taksówką bagażową na terenie miasta Poznania, na wykonywanie krajowego transportu drogowego osób, • na wykonywanie krajowego transportu drogowego rzeczy oraz pośrednictwa przy przewozie rzeczy (spedycja). Uwaga! Przewoźnik drogowy jest obowiązany zgłaszać na piśmie organowi, który udzielił licencji wszelkie zmiany danych zawartych we wniosku o wydanie licencji, nie później niż w terminie 14 dni od dnia ich powstania. 40 Wniosek o udzielenie licencji należy złożyć w: Wydziale Działalności Gospodarczej - Oddział Licencji na Transport Drogowy i Kontroli – pokój 204, Poznań, ul. Matejki 50, tel. 61 878 49 53, 878 49 54 e-mail: [email protected] Przydatne adresy i telefony: Formularz „Zapytanie o udzielenie informacji o osobie” - www.ms.gov.pl/krk/form_krk_osoba.rtf Sąd Rejonowy w Poznaniu, VIII i IX Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego Poznań, ul. Grochowe Łąki 6 tel. 61 647 37 40, 647 37 47 Legalizacja taksometru Zaświadczenie na wykonywanie przewozów na potrzeby własne Obwodowy Urząd Miar Poznań, ul. Krakowska 19 tel. 61 856 72 88, fax 61 853 39 31 Urząd Miasta Poznania, Wydział Komunikacji Poznań, ul. Gronowa 22a, pokój 2/22, I piętro tel. 61 878 40 19, 878 40 20 Licencja na wykonywanie krajowego transportu drogowego osób (pojazdy przeznaczone konstrukcyjnie do przewozu więcej niż 9 osób łącznie z kierowcą) Urząd Miasta Poznania, Wydział Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej Poznań, Plac Kolegiacki 17, pokój 509, V piętro tel. 61 878 55 57, 878 55 67 Certyfikat kompetencji zawodowych Instytut Transportu Samochodowego, Zespól Certyfikacji Personelu Warszawa, ul. Jagiellońska 80 tel.: 22/ 811 56 05, 811 32 31 lub 811 32 39 (wew. 127) Uwaga! Egzaminy oraz szkolenia przygotowujące do egzaminu na certyfikat kompetencji zawodowych przeprowadzane są m.in. na terenie Poznania. Zaświadczenia i licencje zagraniczne Wielkopolskie Stowarzyszenie Międzynarodowych Przewoźników Samochodowych z siedzibą w Poznaniu Poznań, ul. Gnieźnieńska 69 tel./ fax 61 878 00 06 Biuro Obsługi Transportu Międzynarodowego Warszawa, ul. Prosta 69 tel. 22 5729711 www.botm.gov.pl Ministerstwo Infrastruktury Warszawa, ul. Chałubińskiego 4/6 Centrala: 22 630 10 00 Departament transportu drogowego tel. 22 630 12 40, fax 22 621 02 02 e-mail: [email protected] www.mi.gov.pl Punkt Informacyjny Krajowego Rejestru Karnego przy Sądzie Okręgowym w Poznaniu Poznań, al. Marcinkowskiego 32 tel. 61 856 60 18, fax 856 60 19 41 Zaszeregowanie i ewidencjonowanie pól biwakowych oraz ewidencja innych obiektów, w których świadczone są usługi hotelarskie Przed rozpoczęciem świadczenia usług hotelarskich w obiektach, które nie są hotelami, przedsiębiorca jest zobowiązany zgłosić ten obiekt do ewidencji prowadzonej przez: Wydział Działalności Gospodarczej - Oddział Licencji na Transport Drogowy i Kontroli – pokój 206, Poznań, ul. Matejki 50 tel. 61 878 49 52, 878 49 54, 878 49 61 Termin i sposób załatwienia - wydanie decyzji o zaszeregowaniu obiektu hotelarskiego do rodzaju pole biwakowe oraz zgłoszenie innego obiektu do ewidencji następuje w terminie trzydziestu dni od daty wpływu wniosku. Wniosek o wydanie zezwolenia oraz załączniki do wniosku nie podlegają opłacie. 42 Wyrażenie opinii o lokalizacji kasyn lub salonów gier Odręczny wniosek stanowiący podstawę do wszczęcia postępowania powinien zawierać następujące dane i załączniki : • imię, nazwisko lub nazwę wnioskodawcy, • odpis z Krajowego Rejestru Sądowego, • wstępną umowę najmu lokalu, w którym ma być uruchomiony salon gier lub kasyno. 11. PODEJMOWANIE DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ PRZEZ OSOBY ZAGRANICZNE Podjęcie działalności przez osoby zagraniczne reguluje art. 13 ustawy o swobodzie Wyrażenie opinii o lokalizacji kasyn i salonów gier nie podlega opłacie. działalności gospodarczej. Termin i sposób załatwienia - rozpatrzenie wniosku następuje po uzyskaniu opinii z Policji, Państwowej Straży Pożarnej i Rady Osiedla. Opinii o lokalizacji kasyn lub salonów gier udziela Rada Miasta Poznania w formie uchwały. Sprawy związane z wyrażeniem opinii załatwia się w: Wydziale Działalności Gospodarczej - Oddział Wspierania Przedsiębiorczości, Poznań, ul. Matejki 50, pok. 105 (I piętro) tel. 61 878 47 58 10. zmiany wpisu w zakresie zgłoszenia ich do CEIDG. Wspólników spółki cywilnej obowiązują również inne procedury związane z rozpoczęciem działalności gospodarczej, opisane w nin. opracowaniu. SPÓŁKA CYWILNA – UMOWA SPÓŁKI CYWILNEJ, OBOWIĄZKI REJESTRACYJNE WSPÓLNIKÓW SPÓŁKI Podejmując działalność gospodarczą w formie spółki cywilnej należy pamiętać, że wniosek o wpis do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej składa każdy ze wspólników z osobna. Dzieje się tak dlatego, że zgodnie z ustawą o swobodzie działalności gospodarczej przedsiębiorcą jest każdy ze wspólników spółki cywilnej z osobna, a nie spółka cywilna jako taka. Należy pamiętać, że niezależnie od dokonania zgłoszenia działalności gospodarczej przez wspólników spółki cywilnej, osoby fizyczne tworzące tę spółkę powinny zawrzeć umowę spółki cywilnej (najlepiej w formie pisemnej). Po uzyskaniu wpisu do CEIDG oraz zawarciu umowy spółki cywilnej, wspólnicy zobowiązani są udać się osobiście (wszyscy lub jeden ze wspólników) do Urzędu Skarbowego celem rejestracji spółki jako płatnika składek i uzyskania NIP-u dla spółki, do ZUS-u – celem rejestracji na potrzeby ubezpieczeń społecznych oray Urzędu Statystycznego, który nada spółce numer REGON. Po otrzymaniu stosownych identyfikatorów spółki (NIP, REGON) każdy z przedsiębiorców zobowiązany jest dokonać 43 1. Osoby zagraniczne a) z państw członkowskich Unii Europejskiej, b) państw członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA Islandia, Lichtenstein, Norwegia, Szwajcaria), c) stron umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym oraz d) z państw niebędących stronami umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym, które mogą korzystać ze swobody przedsiębiorczości na podstawie umów zawartych przez te państwa ze Wspólnotą Europejską i jej państwami członkowskimi mogą podejmować i wykonywać działalność gospodarczą na takich samych zasadach jak obywatele polscy. 2. Obywatele innych państw niż wymienione wyżej, którzy: a) posiadają w Rzeczypospolitej Polskiej: • zezwolenie na osiedlenie się, • zezwolenie na pobyt rezydenta długoterminowego Wspólnot Europejskich, • zezwolenie na zamieszkanie na czas oznaczony udzielone w związku z okolicznością, o której mowa w art. 53 ust. 1 pkt 7, 13, 14 lub 16 ustawy z dnia 13 czerwca 2003 r. o cudzoziemcach (Dz. U. z 2006 r. Nr 234, poz. 1694, z późn. zm. ), • zezwolenie na zamieszkanie na czas oznaczony udzielone, przybywającemu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub przebywającemu na tym terytorium w celu połączenia z rodziną, członkowi rodziny w rozumieniu art. 53 ust. 2 i 3 ustawy o cudzoziemcach, osób, o których mowa w lit. a, b, e i f, • • status uchodźcy, ochronę uzupełniającą, • zgodę na pobyt tolerowany, 44 zezwolenie na zamieszkanie na czas oznaczony i pozostają w związku małżeńskich, zawartych z obywatelem polskim zamieszkałym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, b) korzystają w Rzeczypospolitej Polskiej z ochrony czasowej, c) posiadają ważną Kartę Polaka, d) są członkami rodziny, w rozumieniu art. 2 pkt 4 ustawy z dnia 14 lipca 2006r. • o wjeździe na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, pobycie oraz wyjeździe z tego terytorium obywateli państw członkowskich Unii Europejskiej i członków ich rodzin (Dz. U. Nr 144, poz. 1043, z 2007 r. Nr 120, poz. 818, z 2008 r. Nr 216, poz. 1367 oraz z 2010 r. Nr 81, poz. 531), dołączającymi do obywateli państw, o których mowa w ust. 1, lub przebywającymi z nimi – mogą podejmować i wykonywać działalność gospodarczą na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na takich samych zasadach jak obywatele polscy. 3. Obywatele innych państw niż wymienione w ust. 1, którzy przebywają na terytorium RP na podstawie art. 61 ust. 3 lub art. 71a ust. 3 ustawy o cudzoziemcach, jeżeli bezpośrednio przed złożeniem wniosku o udzielenie zezwolenia na zamieszkanie na czas oznaczony, zezwolenia na osiedlenie się lub zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego WE byli uprawnieni do podejmowania i wykonywania działalności gospodarczej na podstawie ust. 2 pkt 1 lit. c, mogą podejmować i wykonywać działalność gospodarczą na terytorium RP na takich samych zasadach jak obyw. polscy. 4. Osoby zagraniczne inne niż wymienione w ust. 1-2a mają prawo do podejmowania i wykonywania działalności gospodarczej wyłącznie w formie spółki: komandytowej, komandytowo-akcyjnej, z ograniczoną odpowiedzialnością i akcyjnej, a także do przystępowania do takich spółek oraz obejmowania bądź nabywania ich udziałów lub akcji, o ile umowy międzynarodowe nie stanowią inaczej. 1 2. „POLSKA” FIRMA W UNII EUROPEJSKIEJ Dzięki wstąpieniu naszego kraju do UE Polacy mogą prowadzić działalność gospodarczą za granicą. Możemy zarejestrować firmę w Polsce i świadczyć usługi za granicą albo od razu założyć biznes poza granicami kraju. Należy wziąć pod uwagę to, że w każdym państwie obowiązują inne zasady rejestracji i prowadzenia działalności gospodarczej. Natomiast podatki i składki na ubezpieczenia społeczne przedsiębiorca płaci tam, gdzie zarejestrował działalność. Dlatego warto najpierw sprawdzić, ile wynoszą one w wybranym kraju. Chcąc założyć firmę za granicą, należy podobnie jak w Polsce odwiedzić kilka urzędów (odpowiedników naszego urzędu miasta, skarbówki i ZUS). Aby sprawnie załatwić formalności, należy wcześniej przygotować wszystkie niezbędne dokumenty. Zazwyczaj potrzebny będzie paszport, akt urodzenia, zaświadczenie o zameldowaniu lub umowa najmu w kraju, w którym chcemy prowadzić działalność, oraz zaświadczenie o niekaralności (powinny być one przetłumaczone na język kraju, w którym rejestrujemy firmę). Nie ma ograniczeń co do rodzaju prowadzonej działalności gospodarczej. Może to być działalność usługowa, rzemieślnicza, przemysłowa bądź handlowa. Niezbędny jest za to dokument potwierdzający kwalifikacje. W różnych krajach istnieją odrębne przepisy określające, kto może wykonywać dany zawód. Na przykład rzemieślnik, który chce mieć firmę w Niemczech, musi uzyskać wpis do rejestru rzemiosła. W tamtejszej izbie rzemieślniczej powinien pokazać świadectwa kwalifikacji zawodowych. Może okazać się, że i tak będzie musiał przejść dodatkowe szkolenie albo zdać egzamin. 5. Członek rodziny, w rozumieniu art. 53 ust. 2 ustawy o cudzoziemcach, osób zagranicznych, do których odnoszą się umowy międzynarodowe, o których mowa w ust. 3, posiadający zezwolenie na zamieszkanie na czas oznaczony, może podejmować i wykonywać działalność gospodarczą na takich samych zasadach jak te osoby zagraniczne. Jeśli przedsiębiorca prowadzi już firmę w Polsce, może w innym państwie Unii Europejskiej otworzyć przedsiębiorstwo podległe (spółkę-córkę), oddział albo przedstawicielstwo. Przedsiębiorstwo musi mieć powiązania z Polską, na przykład zarejestrowane tu biuro, lub prowadzić w kraju główną działalność. Spółka-córka w większym stopniu niż oddział kontrolowana jest przez przedsiębiorstwo macierzyste. Z kolei przedstawicielstwo to punkt, w którym zaufana osoba będzie udzielać informacji o towarach produkowanych w Polsce i zachęcać do ich kupna. 6. Członek rodziny, w rozumieniu art. 53 ust. 2 ustawy o cudzoziemcach - posiadający zezwolenie na zamieszkanie na czas oznaczony, udzielone w związku z przybywaniem na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub przebywaniem na tym terytorium w celu połączenia z rodziną - cudzoziemców, którzy posiadają zezwolenie na zamieszkanie na czas oznaczony i wykonują działalność gospodarczą na podstawie wpisu do ewidencji działalności gospodarczej dokonanego na zasadzie wzajemności, może podejmować i wykonywać działalność gospodarczą w takim samym zakresie jak ci cudzoziemcy. We wszystkich krajach Unii Europejskiej obowiązuje zasada równego traktowania. Inaczej mówiąc, prawo stawia na równi obywateli danego kraju i cudzoziemców prowadzących tam działalność. Równe traktowanie dotyczy nie tylko opodatkowania, ale również księgowości, bhp, itd. Dlatego też warto wcześniej zgłębić wiedzę na temat konkretnych wymagań, jakie stawia dane państwo. 45 46 Ośrodek Doradczo-Szkoleniowy Wydziału Działalności Gospodarczej Działający od 1 stycznia 2012 roku Ośrodek Doradczo-Szkoleniowy Wydziału Działalności Gospodarczej (ODS WDG) mieści się w budynku Urzędu Miasta Poznania przy ul. Matejki 50, pok. 4-6. Zadaniem ODS WDG jest organizacja i prowadzenie różnorodnych programów wsparcia dla osób planujących rozpoczęcie działalności gospodarczej i firm sektora MŚP oraz organizowanie współpracy innych jednostek i instytucji obsługujących przedsiębiorców z terenu Poznania i aglomeracji poznańskiej. Rozdział III WSPARCIE PRZEDSIĘBIORCÓW I SEKTORA MSP W POZNANIU. POZNANIU. 1. DZIAŁANIA DZIAŁANIA PODEJMOWANE NA RZECZ W ofercie Ośrodka znajduje się m.in. doradztwo indywidualne i cykliczne szkolenia dla przedsiębiorców i osób zainteresowanych podjęciem działalności gospodarczej oraz warsztaty dla uczniów szkół ponadgimnazjalnych i studentów szkół wyższych. PRZEDSIĘBIORCÓW PRZEZ URZĄD MIASTA POZNANIA W poszczególnych wydziałach i jednostkach Urzędu Miasta Poznania przedsiębiorcy, a także osoby zainteresowane prowadzeniem działalności gospodarczej mogą uzyskać kompleksowe informacje na temat wielu zagadnień związanych z funkcjonowaniem własnego biznesu. Wszystkie usługi świadczone przez Ośrodek są bezpłatne. Szczegółowe informacje nt. Ośrodka oraz podejmowanych przez niego działań, w tym harmonogramy dyżurów doradców i terminu szkoleń znaleźć można na stronie www.poznan.pl/firma. WYDZIAŁ DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ Poznańskie Dni Przedsiębiorczości Serwis FIRMA W ramach portalu internetowego Miasta Poznania - www.poznan.pl, działa wydzielony serwis informacyjny dla małych i średnich przedsiębiorstw FIRMA - www.poznan.pl/firma, redagowany przez pracowników Wydziału. Na stronie serwisu znaleźć można szczegółowe informacje o projektach realizowanych na rzecz przedsiębiorców zarówno przez Urząd Miasta Poznania, jak i inne instytucje otoczenia biznesu. Poznańskie Dni Przedsiębiorczości (PDP) to cykliczna impreza, którego celem i tematem przewodnim jest kreowanie pozytywnego klimatu dla przedsiębiorczości oraz współpracy gospodarczej w wymiarze lokalnym, regionalnym i międzynarodowym. Za realizację PDP odpowiedzialne są: Miasto Poznań, Powiat Poznański, Międzynarodowe Targi Poznańskie, Poznański Park Naukowo-Technologiczny oraz Wielkopolska Izba Przemysłowo-Handlowa, wspierane przez szereg instytucji wsparcia i otoczenia biznesu. Internetowa Giełda Małego Biznesu MSP-e KONTAKT W ramach serwisu FIRMA prowadzone jest nieodpłatne narzędzie ułatwiające nawiązywanie kontaktów biznesowych on-line pomiędzy przedsiębiorstwami. Narzędzie to umożliwia małym i średnim firmom: • znalezienie kooperantów i partnerów do współpracy, • promocję oferty swojej firmy. Na stronie Giełdy przedsiębiorcy mogą zamieszczać profile swoich firm, oferty biznesowe, a także znaleźć ogłoszenia i oferty innych przedsiębiorców poszukujących kontrahentów. 47 W ramach Poznańskich Dni Przedsiębiorczości organizowane są: • Forum Gospodarcze Aglomeracji Poznańskiej, • • Targi Przedsiębiorczości Poznańskie Dni Przedsiębiorczości Akademickiej • Konkurs o tytuł Poznańskiego Lidera Przedsiębiorczości Szczegółowe informacje nt. PDP znaleźć można na stronie www.poznan.pl/pdp. 48 Program Wspierania Projektów Innowacyjnych CALL CENTER (BIURO INFORMACJI TELEINFORMATYCZNEJ URZĘDU MIASTA POZNANIA) Celem Programu Wspierania Projektów Innowacyjnych (PWPI) jest transfer wiedzy i technologii z nauki do biznesu poprzez prowadzenie bazy zaproszeń uczelni do współpracy w zakresie usług analitycznych, badawczych oraz gotowych rozwiązań technologicznych, koordynowanie działań międzyuczelnianej sieci promotorów przedsiębiorczości akademickiej, kojarzenie partnerów obu stron oraz wsparcie rozwoju innowacyjnych projektów biznesowych w środowisku akademickim. Aktualnie w Programie uczestniczy 7 uczelni i 3 instytuty naukowe. Program jest realizowany od 2005r. i zastał zapoczątkowany przez projekt pn. Wielkopolska Platforma Innowacyjna, który to projekt stanowi obecnie jeden z komponentów Programu. W ramach Programu realizowane są następujące projekty: 1. Wielkopolska Platforma Innowacyjna – www.wpi.poznan.pl, 2. Międzyuczelniana Sieć Promotorów Przedsiębiorczości Akademickiej, 3. Program szkoleniowo-doradczy „Pierwszy krok we własny biznes”, 4. Projekt „Naukowiec w biznesie – staże pracowników naukowych w przedsiębiorstwach”. Szczegółowe informacje nt. PWPI znaleźć można na stronie www.poznan.pl/firma oraz www.wpi.poznan.pl. tel. (61) 646-33-44 Informacja o miejscu, czasie, trybie, koniecznych dokumentach/drukach i opłatach związanych z załatwieniem sprawy w Urzędzie. Za pośrednictwem Call Center interesanci mogą być również umawiani, na konkretny dzień i godzinę wizyty w Urzędzie. Sprawy o indywidualnym charakterze wymagające pogłębionej wiedzy z danego obszaru nie są objęte właściwością Biura – jak dotychczas będą załatwiane w Wydziałach merytorycznych przez specjalistów. Aby skorzystać z usługi należy zadzwonić w godzinach pracy Urzędu to jest od 7:30 do 17:00 w poniedziałki lub od 7:30 do 15:30 w pozostałe robocze dni tygodnia. Aktualna lista obsługiwanych wydziałów merytorycznych: • Wydział Komunikacji • • Urząd Stanu Cywilnego Wydział Spraw Obywatelskich • • Wydział Finansowy Poznańskie Centrum Świadczeń POWIATOWY INSPEKTORAT NADZORU NADZORU BUDOWLANEGO DLA MIASTA POZNANIA Sprawy związane z nadzorowaniem prawidłowości robót budowlanych i utrzymania obiektów budowlanych. Sieć Wspierania Przedsiębiorczości i Zatrudnienia Dzięki zaangażowaniu Miasta Poznania, w 2002 roku powołana została Sieć Wspierania Przedsiębiorczości i Zatrudnienia, która skupia obecnie 22 publiczne i prywatne instytucje otoczenia biznesu (wśród nich jest pięć izb gospodarczych, inkubatory i preinkubatory przedsiębiorczości, parki technologiczno-przemysłowe). Oferta Sieci obejmuje bogaty katalog różnego rodzaju form wsparcia dla przedsiębiorców oraz osób planujących rozpoczęcie działalności gospodarczej. Szczegółowe informacje nt. Sieci i jej partnerów znaleźć można na stronie www.poznan.pl/firma. Poznań, Plac Kolegiacki 17 tel. 61 878 55 95, fax 61 878 55 94 WYDZIAŁ FINANSOWY Sprawy związane m. in. z podatkami i opłatami lokalnymi, tj.: podatkiem od nieruchomości osób fizycznych i osób prawnych, podatkiem od środków transportowych, podatkiem rolnym i leśnym, opłatą skarbową i targową. Biuro Obsługi Klienta Poznań, ul. Słowackiego 22 (wejście z boku budynku od strony parkingu) tel. (61) 878 46 37, (61) 878 46 86, (61) 878 46 32, (61) 878 46 10 49 50 WYDZIAŁ OCHRONY ŚRODOWISKA ZARZĄD GEODEZJI I KATASTRU MIEJSKIEGO GEOPOZ Sprawy związane z pozwoleniami zintegrowanymi, opiniowaniem projektów budowlanych w zakresie ochrony środowiska, informacja na temat wsparcia finansowego ze środków gminnego i powiatowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Poznaniu. Sprawy związane z dzierżawą i nabywaniem nieruchomości Miasta. Poznań, ul. Gronowa 22 A tel. 61 878 40 53 (sekretariat), 878 40 81, fax 61 878 40 55 e-mail: [email protected] www.poznan.pl/srodowisko Poznań, ul. Gronowa 20 Dział Obsługi Interesantów - pok. 8 (parter) tel. 61 827 15 34 e-mail: [email protected] ZARZĄD DRÓG MIEJSKICH WYDZIAŁ URBANISTYKI I ARCHITEKTURY Wydawanie decyzji dot. lokalizacji inwestycji na terenach administrowanych przez ZDM. Obsługa inwestorów – informacja o trybie załatwiania decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu oraz pozwoleń na budowę, informacja o miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego Miasta, sprawy zezwoleń na prowadzenie „ogródków gastronomicznych”. Poznań, ul. Wilczak 16 tel. 61 64 77 282, fax 61 64 77 273 (sekretariat) tel. 61 66 77 274, fax 61 820 17 09 (kancelaria) Wydział Inżynierii Ruchu (informacja) tel. 61 64 77 214/ 216, fax 61 820 77 217 www.zdm.poznan.pl Poznań, Plac Kolegiacki 17 tel. 61 878 55 24, fax 61 852 05 34 Biuro Obsługi Mieszkańców, pok. 340, 342, 343, 344, 345 (III piętro) tel. 61 878 55 32, 878 53 95, 878 53 96 e-mail: [email protected] 2. INSTYTUCJE OTOCZENIA BIZNESU (WSPARCIA PRZEDSIĘBIORCZOŚCI) PRZEDSIĘBI ORCZOŚCI) DZIAŁAJĄCE W POZNANIU WYDZIAŁ ZDROWIA I SPRAW SPR AW SPOŁECZNYCH - Oddział Aktywizacji Zawodowej Osób Niepełnosprawnych Środki (dotacje) dla osób niepełnosprawnych na rozpoczęcie działalności gospodarczej, rolniczej albo na wniesienie wkładu do spółdzielni socjalnej, w wysokości 15-krotności przeciętnego wynagrodzenia za pracę. Powstanie, rozwój i przetrwanie przedsiębiorstwa w dużym stopniu zależy od otoczenia, w którym ono funkcjonuje. Otoczenie to niesie wiele zagrożeń, ale występują w nim również instytucje, które działają na rzecz jego stabilizacji i rozwoju. Ze względu na to, że jedną z najistotniejszych przeszkód rozwoju biznesu w Polsce jest brak zasobów finansowych oraz brak wykwalifikowanych kadr, które potrafiłyby sprawnie zarządzać przedsiębiorstwem, niezwykle ważną role ogrywają instytucje otoczenia biznesu (inaczej: instytucje wsparcia przedsiębiorczości), służące zarówno pomocą kapitałową (wsparciem finansowym), jak i personelem usługowym, doradczym i szkoleniowym. Poznań, Pl. Kolegiacki 17, pok. 33, 35 tel. 61 87 85 822, 87 85 823 lub 87 85 825 ZARZĄD KOMUNALNYCH ZASOBÓW LOKALOWYCH Sprawy najmu komunalnych lokali użytkowych. Instytucje otoczenia biznesu to instytucje non-profit, nie działające dla zysku lub przeznaczające zysk na cele statutowe. Podmioty te posiadają bazę materialną, techniczną, zasoby ludzkie i kompetencyjne niezbędne do świadczenia usług na rzecz sektora MSP. Poznań, ul. Matejki 57 (parter, pok. 01) - Biuro Obsługi Klienta tel. 61 869 49 01, 869 49 02 www.zkzl.poznan.pl 51 52 Do instytucji otoczenia biznesu zaliczamy przede wszystkim: 1. ośrodki szkoleniowo-doradcze, 2. instytucje proinnowacyjne działające na rzecz innowacyjności (ośrodki wsparcia innowacji): centra transferu technologii, instytuty i ośrodki badawczo-rozwojowe pełniące rolę centrów oraz ośrodki innowacji i przedsiębiorczości, do których zaliczamy inkubatory przedsiębiorczości i inkubatory technologiczne, centra/parki naukowo-technologiczne, parki technologiczne, itp. 3. fundusze pożyczkowe i fundusze poręczeń kredytowych, 4. organizacje reprezentujące przedsiębiorców (izby gospodarcze, izby przemysłowo-handlowe oraz izby rzemieślnicze), 5. krajowe i europejskie sieci instytucji i organizacji, powiązane formalnie, działające w wybranych obszarach tematycznych (sieci współpracy o charakterze ogólnym i innowacyjnym, klastry o charakterze ogólnym i innowacyjnym). Ośrodki doradczodoradczo-szkoleniowe sz koleniowe działające w Poznaniu OŚRODKI DORADCZODORADCZO -SZKOLENIOWE Instytut Logistyki i Magazynowania Ośrodek szkoleniowo-doradczy to ujednolicona nazwa dla instytucji doradczych, informacyjnych i szkoleniowych, pracujących na rzecz rozwoju przedsiębiorczości, samozatrudnienia osób bezrobotnych oraz poprawy konkurencyjności małych firm. Pod tym pojęciem kryć się mogą: ośrodki wspierania przedsiębiorczości, centra wspierania biznesu, kluby i centra przedsiębiorczości, itp., o charakterze non-profit, działające w ramach fundacji i stowarzyszeń, ale również w strukturach izb przemysłowo-handlowych i rzemieślniczych. Zaliczyć do nich można szkoły wyższe, ośrodki doradztwa rolniczego, zakłady szkolenia zawodowego, centra kształcenia ustawicznego oraz inne. Zorientowany rynkowo instytut badawczy, pełniący funkcję polskiego centrum kompetencji w logistyce i e-gospodarce. Realizuje prace badawcze i usługi doradcze podnoszące efektywność funkcjonowania przedsiębiorstw i całych łańcuchów dostaw. Ośrodek Krajowej Sieci Innowacji w Wielkopolsce. Aktywność ośrodków doradczo-szkoleniowych koncentruje się na działaniach mających służyć powstaniu nowej firmy i jej przetrwaniu przez pierwszy, najtrudniejszy okres. Ponad 1/3 usług i czasu pracy ośrodka absorbuje pomoc nowo powstającym przedsiębiorstwom. Kolejne dwa obszary dotyczą doradztwa i szkoleń dla ustabilizowanych rynkowo małych i średnich przedsiębiorstw oraz szkoleń zawodowych i podnoszących kwalifikacje dla bezrobotnych lub zagrożonych utratą pracy. Pomoc ośrodka polega również na współdziałaniu z instytucjami oferującymi pomoc finansową dla klientów ODS. Szkolenia on-line: • www.akademiaparp.gov.pl • • Biuro Promocji Zawodowej Studentów i Absolwentów Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu (BIURO KARIER UAM) Wsparcie doradcze dla studentów i absolwentów, realizacja zleceń pracodawców związanych z rekrutacją pracowników, prowadzenie szkoleń dla osób poszukujących pracy, organizacja Targów Pracy i Edukacji, praca związana z wydawaniem materiałów dotyczących rynku pracy, organizacja prezentacji firm na uczelniach i wiele innych aktywności. Poznań, ul. Zwierzyniecka 7c tel./fax 61 829 24 28, tel./fax 61 829 25 11 e-mail: [email protected] www.biurokarier.amu.edu.pl Poznań, ul. E. Estkowskiego 6 tel. 61 850 48 90, fax 61 852 63 76 e-mail: [email protected] www.ilim.poznan.pl Polskie Towarzystwo Ekonomiczne, Oddział w Poznaniu Świadczenie usług szkoleniowych, organizacja seminariów z zakresu wiedzy ekonomicznej i przedsiębiorczości, realizacja badań gospodarczych. Poznań, ul. Klasztorna 24/25 tel. 61 852 86 91, 851 90 59, fax 61 851 90 58 e-mail: [email protected] www.pte.poznan.pl www.wirtualnyinqbator.pl www.inwestycjawkadry.info.pl 53 54 Powiatowy Urząd Pracy w Poznaniu Świadczenie usług na rzecz osób poszukujących pracy i bezrobotnych oraz pracodawców. Oferta obejmuje m. in. pośrednictwo pracy, indywidualne i grupowe poradnictwo zawodowe oraz przyznawanie środków dla osób bezrobotnych chcących rozpocząć działalność gospodarczą (osoby bezrobotne i poszukujące pracy) oraz pomoc w pozyskaniu odpowiednich kandydatów do zatrudnienia i dofinansowanie nowych miejsc pracy ze środków Funduszu Pracy (pracodawcy). Poznań, ul. Czarnieckiego 9 tel. 61 834 56 40, fax 61 833 02 52 e-mail: [email protected] www.pup.poznan.pl Urząd Marszałkowski Województwa Wielkopolskiego, Informacyjny Funduszy Europejskich w Poznaniu Główny Punkt Udzielanie kompleksowych informacji o Wielkopolskim Regionalnym Programie Operacyjnym na lata 2007-2013, wsparcie i pomoc dla osób ubiegających się o środki/dotacje unijne. Poznań, ul. Szyperska 14 - budynek Szyperska Office Center tel. 61 62 66 193, 61 62 66 192 e-mail: [email protected] www.wrpo.wielkopolskie.pl Urząd Miasta Poznania, Ośrodek Doradczo-Szkoleniowy Wydziału Działalności Gospodarczej Poznański Ośrodek Wspierania Przedsiębiorczości Bezpłatne szkolenia i doradztwo oraz dyżury specjalistów z różnych dziedzin (prawo gospodarcze, cywilne, pracy, ubezpieczenia społeczne, doradca podatkowy, konsultacje biznes planów). Poznań, Stary Rynek 52b – wejście od ul. Klasztornej/ Wodnej, tel. 61 853 22 04, 61 853 21 86 www.powp.poznan.pl Poznańskie Centrum Edukacji Ustawicznej i Praktycznej Państwowa placówka dla młodzieży i dorosłych, w której można zdobyć wykształcenie zawodowe (ekonomiczne, informatyczne, tytuły kwalifikacyjne), umożliwiające podjęcie pracy m.in. w agencjach reklamowych, firmach informatycznych, biurach rachunkowych, działach księgowości. Poznańskie Centrum Edukacji Ustawicznej i Praktycznej Poznań, ul. Jawornicka 1 tel. 61 66 06 600, 61 66 06 606, fax 61 66 06 601 kursy i szkolenia - tel. 61 66 06 619 email: [email protected] www.edukacjadoroslych.pl Świadczenie usług w zakresie doradztwa indywidualnego i cyklicznych szkoleń dla przedsiębiorców oraz osób zainteresowanych podjęciem działalności gospodarczej, organizowanie warsztatów dla uczniów szkół ponadgimnazjalnych i studentów szkół wyższych. Poznań, ul. Matejki 50, pok. 4-6 tel. 61 878 49 56, 61 878 47 92, fax 61 878 47 84 e-mail: [email protected] www.poznan.pl/firma Wielkopolska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości Sp. z o.o. Prowadzenie działalności edukacyjnej oraz pomoc przedsiębiorcom w postaci udzielania pożyczek na terenie Wielkopolski - przyznawanie unijnej pożyczki niekomercyjnej do 1 mln zł, na start i rozwój, dla młodych i doświadczonych przedsiębiorców, bez historii kredytowej i biznesplanu. W ofercie znajdują się także dotacje (Regionalna Instytucja Finansująca, która spełnia funkcje regionalnego partnera PARP), doradztwo (m. in. Punkty Konsultacyjne w Pile i Lesznie, konsultacje również w Poznaniu) oraz szkolenia (m. in. Regionalne Ośrodki Europejskiego Funduszu Społecznego w Pile i Kaliszu). Poznań, ul. Piekary 19 tel. 61 656 35 00, fax 61 656 53 66 e-mail: [email protected] www.warp.org.pl Centrum Kształcenia Praktycznego Poznań, ul. Grunwaldzka 200 tel. 61 66 06 670, tel. 61 868 51 23, fax 61 868 58-44 email: [email protected] www.edukacjadoroslych.pl 55 56 Wielkopolski Klub Techniki i Racjonalizacji Wojewódzki Urząd Pracy w Poznaniu - Punkt Informacyjny Europejskiego Funduszu Społecznego Punkt konsultacyjny, świadczenie usług doradczych w zakresie dotacji i programów wsparcia finansowanych ze środków krajowych i Unii Europejskiej. Poznań, Stary Rynek 97/100 (wejście od ul. Kramarskiej) tel. 61 853 33 71, 852 80 10, fax 61 852 80 10 e-mail: [email protected] www.wktir.poznan.pl Informacje o dotacjach dla osób rozpoczynających działalność gospodarczą w ramach Działania 6.2. POKL oraz o innych projektach realizowanych w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki EFS na terenie Wielkopolski. Poznań, ul. Kościelna 37, budynek A tel. 61 846 38 23, e-mail: [email protected] www.efs.wup.poznan.pl Wielkopolski Instytut Jakości Doradztwo produktowe i inwestycyjne, wsparcie informacyjne i szkoleniowe na etapie zakładania, prowadzenia i rozwiązywania działalności gospodarczej, udzielanie informacji o dostępnych środkach unijnych na realizację inwestycji (m. in. w ramach prowadzonego punktu konsultacyjnego KSU), audyty wizerunku, szkolenia i warsztaty, organizowanie konkursu Wielkopolska Nagroda Jakości, przyznawanie certyfikatu Wielkopolska Jakość. Ośrodek Krajowej Sieci Innowacji w Wielkopolsce. OŚRODKI WSPARCIA INNOWACJI Inkubatory przedsiębiorczości to wyodrębnione organizacyjnie i oparte na nieruchomości ośrodki łączące ofertę lokalową z usługami wspierającymi rozwój małych firm. Inkubator oferuje swoim klientom głównie: • powierzchnię produkcyjno-biurową o określonym standardzie pod działalność gospodarczą za niższe stawki niż obowiązujące na rynku, • kształcenie przedsiębiorców poprzez organizację szkoleń i kursów, • doradztwo w zarządzaniu, Poznań, ul. Szelągowska 49 tel. 61 855 39 90, fax 61 855 39 92 e-mail: [email protected] www.instytut.poznan.pl Wojewódzki Urząd Pracy w Poznaniu - Centrum Informacji i Planowania Kariery Zawodowej Konsultacje indywidualne i zajęcia grupowe, przede wszystkim skierowane do osób bezrobotnych i poszukujących pracy. Pomoc w zaplanowaniu kariery zawodowej, prowadzenie zajęć mających na celu nabycie umiejętności niezbędnych do efektywnego poszukiwania i pozyskiwania zatrudnienia, udzielanie pomocy pracodawcom w doborze kandydatów do pracy wymagającej szczególnych predyspozycji psychofizycznych, pomoc w złagodzeniu skutków restrukturyzacji firmy w ramach programów wsparcia dla pracowników zwalnianych grupowo. Poznań, ul. Kościelna 37 tel. 61 846 38 19, fax 61 846 38 20 e-mail: [email protected], [email protected] www.wup.poznan.pl 57 • dostęp do programów kształcenia zawodowego, • • • • profesjonalne usługi księgowe i prawne, pomoc techniczną i merytoryczną w fazie uruchamiania przedsięwzięć, transfer technologii, kontakty z uczelniami, • wspólne usługi i udogodnienia biurowo-administracyjne, telekomunikacyjne, komputerowe, transportowo-magazynowe. Działalność w inkubatorze może prowadzić firma spełniająca kryteria właściwe dla inkubatora. Pobyt w inkubatorze jest ograniczony czasowo. Jeśli firma nie osiągnie sukcesu w wyznaczonym czasie, musi ustąpić miejsca innemu przedsiębiorstwu. Jeśli ten sukces osiągnie, również opuszcza inkubator. Zdarza się, ze pozostaje na terenie inkubatora, ale opłaty za usługi i czynsz ponosi w pełnej wysokości. Inkubator przedsiębiorczości kieruje swe działania również do przedsiębiorców zaawansowanych, którzy prowadzą firmy o znaczącym potencjale rozwoju, posiadające wysoko kwalifikowaną kadrę oraz zainteresowani 58 są realizacją projektów rozwojowych takich, jak rozszerzenie rynków zbytu, usprawnienie sprzedaży i obsługi klientów, podniesienie jakości produkcji i zarządzania. Parki Naukowo-Technologiczne to oparte na nieruchomości podmioty często działające w formule komercyjnej, których główną funkcją jest dostarczenie infrastruktury technicznej i ułatwienie przedsiębiorcom kontaktów z jednostkami naukowymi. Parki gromadzą na własnym terenie firmy technologiczne i innowacyjne o podobnym profilu produkcji z określonego sektora lub sektorów zbliżonych. Centra Transferu Technologii to ośrodki mające na celu wspieranie przedsiębiorczości w Polsce, tworzenie nowych możliwości inwestowania, różnicowanie gospodarki i zwiększenie konkurencyjności firm. Centra transferu technologii ze względu na swoją specyfikę często powstają przy uczelniach. Gromadzą wiedzę o pomysłach i innowacjach opracowywanych przez naukowców oraz, z drugiej strony, o potrzebach innowacyjnych przedsiębiorstw działających w określonym regionie. Ośrodki wsparcia innowacji działające w Poznaniu: Akademickie Inkubatory Przedsiębiorczości Realizacja programu preinkubacji - możliwość przetestowania i rozwijania projektów biznesowych bez ponoszenia przy tym wysokich kosztów i ryzyka. AIP przy Uniwersytecie Ekonomicznym - Collegium Altum Poznań, ul. Powstańców Wielkopolskich 16, sala 003 (parter) AIP przy Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza - Collegium Physicum Poznań, ul. Umultowska 85, sala 119 (I piętro) www.aip.org.pl Fundacja na rzecz rozwoju Politechniki Poznańskiej Wspieranie finansowe i organizacyjne PP, pomoc finansowa i organizacyjna w działaniach inwestycyjnych PP, udzielanie stypendiów pracownikom naukowym i studentom PP, dofinansowanie udziału pracowników PP w studiach podyplomowych, kursach i szkoleniach specjalistycznych oraz innych formach ustawicznego kształcenia podnoszących ich umiejętności zawodowe. Poznań, ul. Ogrodowa 11 tel. 61 853 12 57, fax 61 853 12 84 www.fundacjapp.poznan.pl Instytut Logistyki i Magazynowania Zorientowany rynkowo instytut badawczy, pełniący funkcję polskiego centrum kompetencji w logistyce i e-gospodarce. Realizuje prace badawcze i usługi doradcze podnoszące efektywność funkcjonowania przedsiębiorstw i całych łańcuchów dostaw. Ośrodek Krajowej Sieci Innowacji w Wielkopolsce. Poznań, ul. E. Estkowskiego 6 tel. 61 850 48 90, fax 61 852 63 76 e-mail: [email protected] www.ilim.poznan.pl Nickel Technology Park Poznań Świadczenie usług dla firm (zwłaszcza z branży biotechnologicznej), usług proinnowacyjnych, wynajem powierzchni biurowej, magazynowej i konferencyjnej. Centrum Innowacji, Rozwoju i Transferu Technologii Politechniki Poznańskiej Doradztwo i szkolenia w zakresie pozyskiwania funduszy strukturalnych UE i innych zewnętrznych środków krajowych, własności intelektualnej oraz patentów, wdrażania wyników badań, organizacja seminariów i studiów podyplomowych w zakresie zadań CIRiTT, prowadzenie Ośrodka Informacji Patentowej. Złotniki, ul. Krzemowa 1 tel. 61 658 54 99, 812 57 41, fax 61 658 54 98 e-mail: [email protected] www.ntpp.pl Poznański Akademicki Inkubator Przedsiębiorczości Realizacja programów wsparcia młodych przedsiębiorców, podejmowanie działań, które pozwalają dopracować pomysł (szkolenia, doradztwo), w razie potrzeby znaleźć wspólników (program kojarzenia ludzi o różnych potencjałach), następnie go przetestować Poznań, ul. Kórnicka 5 (Dom Studencki nr 3), sekretariat pokój nr 20 tel. 61 647 58 47, fax. 61 647 58 06 [email protected] www.ciritt.put.poznan.pl 59 60 na rynku (preinkubacja), a na końcu sfinansować rozpoczęcie działalności (dotacje do 40 tys. zł), bądź uzyskać środki na rozwój i wdrożenie produktu/usługi na rynek (do 800 tys. zł). Poznań, ul. Cienista 3, tel. 61 665 76 70, fax 61 665 76 71 e-mail: [email protected] www.paip.pl Inwestor i realizator projektu: Wielkopolskie Centrum Wspierania Inwestycji Sp. z o.o. Poznań, ul. 28 Czerwca 1956r. nr 400 e-mail: [email protected], [email protected] www.pptp.pl Uczelniane Centrum Innowacji i Transferu Technologii Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu Poznański Park Naukowo-Technologiczny Fundacji Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu Usługi badawcze w dziedzinie chemii i technologii chemicznej, archeologii, informatyki, fizyki, geologii, ochrony środowiska, nauk ekonomicznych oraz społeczno-kulturowych, doradztwo i szkolenia z zakresu pozyskiwania źródeł finansowania, transferu technologii, prowadzenia działalności gospodarczej itp., działalność InQbatora Technologicznego – profesjonalna opieka doradców i konsultantów dostosowana do bieżących potrzeb lokatorów, preferencyjne stawki czynszu dla firm nowo powstałych, wynajem powierzchni biurowych, dostęp do laboratoriów oraz unikatowej aparatury badawczej i analitycznej, usługi informacyjne i promocyjne. Świadczenie usług informacyjnych i konsultacyjnych dla przedsiębiorstw, instytucji otoczenia biznesu i jednostek samorządowych zainteresowanych współpracą z UAM, a także prowadzenie spotkań i innych działań promocyjnych prezentujących ofertę badawczą, szkoleniową i konsultingową UAM. Poznań, ul. Zwierzyniecka 7c, pok. 116 tel. 61 829 24 22, fax. 61 829 24 88 e-mail: [email protected] www.ucitt.pl Wielkopolski Instytut Jakości Poznański Park Naukowo-Technologiczny Fundacji Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu Poznań, ul. Rubież 46 tel. 61 827 97 00 e-mail: [email protected] www.ppnt.poznan.pl InQbator (InQbator Technologiczny) Poznańskiego Parku Naukowo-Technologicznego Fundacji Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu Poznań, ul. Rubież 46, budynek C4 e-mail: [email protected] [email protected] Doradztwo produktowe i inwestycyjne, wsparcie informacyjne i szkoleniowe na etapie zakładania, prowadzenia i rozwiązywania działalności gospodarczej, udzielanie informacji o dostępnych środkach unijnych na realizację inwestycji (m. in. w ramach prowadzonego punktu konsultacyjnego KSU), audyty wizerunku, szkolenia i warsztaty, organizowanie konkursu Wielkopolska Nagroda Jakości, przyznawanie certyfikatu Wielkopolska Jakość. Ośrodek Krajowej Sieci Innowacji w Wielkopolsce. Poznań, ul. Szelągowska 49 tel. 61 855 39 90, fax 61 855 39 92 e-mail: [email protected] www.instytut.poznan.pl Poznański Park Technologiczno-Przemysłowy FUNDUSZE POŻYCZKOWE I FUNDUSZE PORĘCZEŃ KREDYTOWYCH Wspieranie regionalnych przedsiębiorców poprzez realizację programu inkubacji - jednym z priorytetów PPTP jest utworzenie i poprowadzenie Inkubatora przedsiębiorczości. Do oferty Parku dla inkubacji należą między innymi: wynajem powierzchni biurowej po preferencyjnych stawkach, organizacja i pośrednictwo w kontaktach z uczelniami i instytucjami naukowymi, usługi wspierające biznes. Fundusze pożyczkowe i fundusze poręczeń kredytowych są nienastawionymi na zysk, pozabankowymi instytucjami finansowymi, wspomagającymi lokalny rozwój społecznoekonomiczny poprzez kreowanie nowych podmiotów gospodarczych i miejsc pracy. Sprzyjają one również tworzeniu postaw przedsiębiorczych. Fundusze powstają z reguły 61 62 z inicjatywy władz lokalnych i organizacji pozarządowych, działających na rzecz rozwoju gospodarczego regionu. Fundusze pożyczkowe świadczą pomoc finansową w formie preferencyjnych pożyczek dla osób rozpoczynających działalność gospodarczą lub prowadzących już własny biznes. Ich oferta pozwala przełamać dyskryminację finansową nowopowstałych firm oraz sfinansować etap przygotowania i rozruchu nowego przedsięwzięcia, kiedy banki, bądź inne instytucje obawiają się zaangażować własne środki finansowe (klienci Funduszy najczęściej nie posiadają zdolności kredytowej wobec banków). Środki, którymi dysponują Fundusze są odtwarzalne, tzn. po wyczerpaniu środków finansowych kolejne pożyczki udzielane są ze spłaty poprzednich. Oprócz działalności pożyczkowej rozwija się również działalność funduszy poręczeń kredytowych, które świadczą usługi dla małych, rozwojowych firm nie posiadających wystarczającej historii kredytowej lub wymaganych przez bank komercyjny zabezpieczeń. Fundusze najczęściej specjalizują się we wspieraniu określonych grup średnich i małych przedsiębiorstw, np. fundusze przeznaczone dla grup rzemieślniczych, handlowych, rolniczych. Większość funduszy nie jest nastawiona na zysk. Fundusze te poręczają przeważnie od 50% do 80% kwoty kredytu. Zabezpieczenie pozostałej części należy do kredytobiorcy. Fundusze pożyczkowe i fundusze poręczeń kredytowych działające w Poznaniu: Poznaniu: Fundusz pożyczkowy Wielkopolskiej Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości Sp. z o.o. Unijne pożyczki niekomercyjne dla osób podejmujących działalność gospodarczą oraz dla przedsiębiorców (na rozwój działalności). Fundusz pożyczkowy działa głównie w oparciu o środki finansowe UE, stąd umożliwia m.in. stosunkowo korzystne oprocentowanie pożyczek w skali roku. Można uzyskać pożyczkę w kwocie od 10 tys. Zł do 1 mln zł. Pożyczki udzielane są na okres 60 miesięcy, możliwy okres karencji w spłacie rat kapitałowych wynosi do 6 miesięcy. Poznań, ul. Piekary 19 tel. 61 656 35 00, fax 61 656 53 66 e-mail: [email protected], [email protected] www.warp.org.pl 63 Fundusz Kredytu Technologicznego Banku Gospodarstwa Krajowego Kredyt technologiczny udzielany jest firmom sektora MSP na zakup i wdrożenie nowych technologii lub wdrożenie własnych nowych technologii stosowanych na świecie nie dłużej niż 5 lat oraz uruchomienie na ich podstawie wytwarzania nowych lub znacząco ulepszonych towarów, procesów lub usług. Kredyty finansowane są ze środków UE w ramach Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka (PO IG). Kredyt udzielany jest za pośrednictwem banków kredytujących – szczegóły i lista banków na stronie: www.bgk.com.pl – zakładka Fundusze celowe: Fundusz Kredytu Technologicznego. Poznań, ul. Składowa 5 tel. 61 885 31 00, fax 61 852 82 20 e-mail: [email protected], e-mail: [email protected] www.bgk.com.pl Poznański Fundusz Poręczeń Kredytowych Sp. z o.o. Wspieranie małych i średnich przedsiębiorstw działających na terenie Wielkopolski poprzez udzielanie poręczeń spłaty kredytów i pożyczek związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej, przygotowywanie biznesplanów, sporządzanie studiów wykonalności projektów inwestycyjnych, przygotowywanie dokumentacji kredytowej w części finansowej oraz merytorycznej. Poznań, Aleje Marcinkowskiego 20 tel. 61 855 64 81, 855 64 82, fax 61 855 64 85 e-mail: [email protected] www.pfpk.pl Fundusz Rozwoju i Promocji Województwa Wielkopolskiego S.A. Świadczenie pomocy MŚP działającym na obszarze województwa wielkopolskiego w postaci udzielania poręczeń pożyczek i kredytów (poręczenia do wysokości 1 mln zł), organizowania kursów i szkoleń, poradnictwa ekonomicznego, prowadzenie działań informacyjno-reklamowych dotyczących uwarunkowań gospodarczych województwa we wszelkich środkach masowego przekazu, organizowanie imprez informacyjnych o gospodarce województwa i uczestniczenie w imprezach organizowanych przez inne podmioty. 64 Poznań, ul. Szyperska 14 tel. 61 6710 481, 6710 482, 6710 487, fax (61) 6710 610 e-mail: [email protected] www.fripww.pl ORGANIZACJE GOSPODARCZE, REPREZENTUJĄCE IZBY Poznań, ul. Św. Marcin 80/82 (CK Zamek) tel. 61 851 78 48, 61 851 78 49, fax: 61 851 78 28 e-mail: [email protected] www.pcc.org.pl PRZEDSIĘBIORCÓW (IZBY PRZEMYSŁOWOPRZEMYSŁOWO-HANDLOWE, IZBY RZEMIEŚLNICZE) Izby, zrzeszające przedsiębiorstwa i przedsiębiorców, mają w Polsce i w innych krajach europejskich kilkudziesięcioletnią tradycję i w wielu przypadkach odgrywają istotną rolę inicjującą działania służące poprawie otoczenia prawnego (zmiany prawa), pełnią rolę opiniodawczą i służą pomocą w najróżniejszych działaniach podejmowanych przez przedsiębiorców sektora małych i średnich przedsiębiorstw. Są to instytucje o charakterze niekomercyjnym. Ich celem jest działanie na rzecz wzmocnienia konkurencyjności określonych segmentów rynku. Ważnym obszarem aktywności izb jest działalność doradczo-szkoleniowa i wsparcie współpracy pomiędzy polskimi i zagranicznymi przedsiębiorstwami. Organizacje reprezentujące przedsiębiorców działające w Poznaniu: Business Centre Club Loża Wielkopolska Klub przedsiębiorców i największa w kraju organizacja indywidualnych pracodawców. Prowadzi aktywny lobbing gospodarczy na rzecz rozwoju gospodarki wolnorynkowej, tworzenia dobrego prawa, obrony interesów polskich przedsiębiorców. Złotniki, ul. Krzemowa 1 62-002 Suchy Las tel. 61 65 85 484, fax 61 65 85 498 www.lozawielkopolskabcc.pl Polska Organizacja Wielkopolski Pracodawców Osób Niepełnosprawnych, Oddział Ochrona i reprezentowanie interesów pracodawców zatrudniających osoby niepełnosprawne oraz wspieranie rozwoju przedsiębiorstw zatrudniających osoby niepełnosprawne. Poznań, os. Na Murawie 11/1 tel. 61 872 01 96, 875 09 56, fax 61 852 43 69 e-mail: [email protected] www.popon.pl Wielkopolska Izba Przemysłowo-Handlowa Promocja wielkopolskich przedsiębiorstw, kojarzenie partnerów, prowadzenie negocjacji handlowych, kompleksowe organizowanie misji promocyjnych za granicą, uczestnictwo w imprezach wystawienniczych, informacja i doradztwo gospodarcze dla podmiotów krajowych i zagranicznych w ramach sieci K.S.U., sporządzanie raportów o firmach polskich i obcych - wywiadownia gospodarcza, organizacja szkoleń i seminariów, legalizacja dokumentów handlu zagranicznego. Poznań, ul. Głogowska 26 tel. 61 869 01 00, fax 61 869 01 01 e-mail: [email protected] www.wiph.pl Wielkopolska Izba Rzemieślnicza w Poznaniu Polska Izba Gospodarcza Importerów, Eksporterów i Kooperacji Świadczenie w szerokim zakresie usług informacyjnych (w tym bezpłatnych w ramach istniejącego Punktu Konsultacyjnego), szkoleniowych, doradczych o charakterze ogólnym i proinnowacyjnych (audyty technologiczne, transfer technologii etc.), organizację misji gospodarczych, świadczenie pomocy w zakresie pozyskiwania funduszy pomocowych UE. 65 Świadczenie usług doradczych i szkoleniowych dla MSP, przeprowadzanie egzaminów mistrzowskich, czeladniczych i sprawdzających, pomoc w nawiązywaniu kontaktów handlowych z zakładami rzemieślniczymi i firmami handlowymi, usługowymi i produkcyjnymi w kraju i za granicą, udzielanie porad prawnych i wyjaśnień interpretacyjnych. 66 Poznań, al. Niepodległości 2 tel. 61 853 78 05, fax 61 852 13 16 e-mail: [email protected] www.irpoznan.com.pl Wielkopolski Związek Pracodawców Prywatnych im. Cyryla Ratajskiego Reprezentowanie interesów przedsiębiorców i pracodawców oraz budowanie klimatu przyjaznego rozwojowi przedsiębiorczości w Wielkopolsce, wsparcie i dostęp do wiedzy poprzez realizacje konferencji, szkoleń, seminariów i dni informacyjnych dla przedsiębiorców i pracodawców. Wielkopolskie Zrzeszenie Handlu i Usług Wsparcie podmiotów gospodarczych prowadzących działalność gospodarczą w zakresie handlu, gastronomii i usług na terenie województwa wielkopolskiego, prowadzenie szkół i innej działalności edukacyjno – szkoleniowej. Poznań, ul. Zwierzyniecka 13, tel. 61 848 09 11, 848 09 27, fax 61 841 14 14 e-mail: [email protected] www.wzhiu.poznan.pl Poznań, ul. Głęboka 4/35 tel. 61 813 98 93, fax 61 813 98 93 e-mail: [email protected] www.wzpp.org.pl KRAJOWE I EUROPEJSKIE SIECI INSTYTUCJI I ORGANIZACJI Znacznie krótszą historię, ale nie mniej istotne znaczenie dla rozwoju sektora MSP mają istniejące sieci. Można je podzielić na sieci o zasięgu lokalnym, krajowym, europejskim oraz międzynarodowym. Wielkopolski Klub Kapitału Organizacja przedsiębiorców działająca na terenie Wielkopolski. Przy Klubie działa Rada Wspierania Przedsiębiorczości, która prowadzi aktywne działania na rzecz poprawy warunków do funkcjonowania i rozwoju przedsiębiorczości w regionie. Poznań, ul. Św. Marcin 80/82 tel. 61 851 89 28, fax 61 851 89 26 e-mail: [email protected] www.wkk.poznan.pl Wielkopolski Związek Pracodawców Reprezentowanie interesów zrzeszonych przedsiębiorców z Wielkopolski wobec władz samorządowych i administracji rządowej oraz wobec związków zawodowych pracowników, ochrona i reprezentowanie interesów pracodawców, oddziaływanie na kształtowanie polityki regionalnej i ustawodawstwa dotyczącego interesów pracodawców, społeczna odpowiedzialność biznesu. Najważniejszą siecią o zasięgu krajowym jest Krajowy System Usług (KSU) dla Małych i Średnich Przedsiębiorstw, utworzony w końcu lat dziewięćdziesiątych w celu standaryzacji usług szkoleniowych, doradczych, finansowych i informacyjnych, świadczonych poprzez instytucje i organizacje, będące członkami KSU na rzecz swoich klientów, przede wszystkim na rzecz MSP. Obok sieci o zasięgu krajowym czy międzynarodowych, działają również sieci lokalne. Dla przykładu, w Poznaniu działa Sieć Wspierania Przedsiębiorczości i Zatrudnienia. Jest to działająca od 2003 roku wspólna inicjatywa 22 publicznych i prywatnych instytucji wspierania oraz rozwoju przedsiębiorczości i zatrudnienia. Głównym celem działania SIECI jest tworzenie warunków sprzyjających rozwojowi przedsiębiorczości i zatrudnienia w aglomeracji poznańskiej, poprzez zwiększenie zakresu, dostępności oraz jakości oferowanych usług doradczo – informacyjnych. Wśród najważniejszych korzyści w ramach dotychczasowej współpracy tych instytucji należy wymienić sprawnie działającą wymianę informacji, a także wspólne podejmowanie wielu inicjatyw szkoleniowo-doradczych oraz promujących postawy przedsiębiorcze. Więcej informacji nt. wspomnianych sieci i innych instytucji: Krajowy System Usług dla Małych i Średnich Przedsiębiorstw (KSU) oraz działająca w jego ramach Krajowa Sieć Innowacji Krajowego Systemu Usług (KSI KSU) – www.ksu.parp.gov.pl Sieć Wspierania Przedsiębiorczości i Zatrudnienia – www.poznan.pl/firma Wielkopolski Klaster Teleinformatyczny – www.wklaster.pl Poznań, ul. Grunwaldzka 104 tel. 61 657 60 51, e-mail: [email protected] www.wzp.org.pl 67 68 3. DOTACJE BEZZWROTNE ŹRÓDŁA FINANSOWANIA DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ Dotacje na rozpoczęcie własnej działalności gospodarczej Przedsiębiorca każdego dnia podejmuje szereg decyzji o kluczowym znaczeniu dla funkcjonowania firmy. Musi dysponować przy tym niezwykle szeroką wiedzą i zdolnością przewidywania skutków podejmowanych działań. Zaciągnięcie kredytu czy wybór innej formy zewnętrznego finansowania należy do tych kroków, które powinny być szczególnie dobrze przemyślane. Uzyskanie w odpowiednim momencie dodatkowych środków pieniężnych, z jednej strony, sprzyja rozwojowi firmy, pozwala w porę uniknąć problemów z płynnością, jednak – z drugiej strony – nadmierne zadłużenie może doprowadzić do upadłości. Wybór rodzaju finansowania zależy od bardzo wielu czynników, m. in. od specyfiki firmy, etapu jej rozwoju i wyznaczonych celów. Wśród źródeł sfinansowania działalności gospodarczej można wymienić następujące: 1. SAMOFINANSOWANIE: a. środki własne lub b. środki zdobyte w wyniku relacji rodzinnych, przyjacielskich, itp. 2. DOTACJE BEZZWROTNE: a. na rozpoczęcie działalności gospodarczej (ze środków krajowych lub z funduszy strukturalnych Unii Europejskiej) b. na rozwój firmy (ze środków Unii Europejskiej). 3. KREDYTY I POŻYCZKI: a. kredyty udzielane przez banki i instytucje finansowe, b. środki wsparcia ze źródeł publicznych: - fundusze pożyczkowe, - fundusze poręczeń kredytowych, - inne, np. kredyt technologiczny (ze środków Unii Europejskiej) c. leasing i factoring. 1) dotacje ze środków krajowych (Funduszu Pracy), przyznawane przez Powiatowe Urzędy Pracy (info: www.pup.poznan.pl), 2) dotacje unijne, przyznawane ze środków: • Europejskiego Funduszu Społecznego, w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki, Działanie 6.2 „Wsparcie oraz promocja przedsiębiorczości i samozatrudnienia” (info: www.efs.wup.poznan.pl), • Europejskiego Funduszu Rolnego, w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich, Działanie 312 „Tworzenie i rozwój mikroprzedsiębiorstw” (info: www.minrol.gov.pl; www.prow.umww.pl). Dotacje „na rozwój”, dla firm już istniejących na rynku 1) dotacje ze środków Europejskiego Fundusz Rozwoju Regionalnego, w ramach tzw. Regionalnych Programów Operacyjnych, np. Wielkopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego - Działanie 1.1 „Rozwój mikroprzedsiębiorstw” oraz Działanie 1.2 „Wsparcie rozwoju MSP” (info: www.wrpo.wielkopolskie.pl) 2) dotacje ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego, w ramach Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka (info: www.parp.gov.pl): • Działanie 1.4 „Wsparcie projektów celowych” • Działanie 4.2 „Wsparcie inwestycji B+R w przedsiębiorstwach” • • Działanie 4.4. „Nowe inwestycje o wysokim potencjale innowacyjnym” Działanie 6.1 „Paszport do eksportu” • Działanie 8.1. „Wspieranie gospodarki elektronicznej” działalności gospodarczej w dziedzinie • Działanie 8.2. „Wspieranie wdrażania elektronicznego typu B2B” 3) dotacje ze środków Europejskiego Funduszu Rolnego, w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich, Działanie 312 „Tworzenie i rozwój mikroprzedsiębiorstw” (info: www.minrol.gov.pl; www.prow.umww.pl). UWAGA! www.funduszeeuropejskie.gov.pl - oficjalny portal na temat funduszy europejskich prowadzony przez Ministerstwo Rozwoju Regionalnego; znaleźć na nim można m. in. wyszukiwarkę dotacji UE dla osób planujących rozpoczęcie działalności gospodarczej oraz dla przedsiębiorców szukających środków na rozwój firmy oraz informacje i dokumenty pomocne w ubieganiu się o środki finansowe z UE. 4. KAPITAŁ UDZIAŁOWY – inwestorzy zewnętrzni: a. Aniołowie Biznesu, b. fundusze Seed i Venture Capital 69 70 KREDYTY I POŻYCZKI Kredyty i pożyczki udzielane przez banki i instytucje finansowe dla przedsiębiorców 1) kredyty obrotowe – kredyty przeznaczone na finansowanie bieżącej działalności, w przypadku pojawienia się tymczasowych problemów finansowych przedsiębiorstwa. Udzielane są na krótki okres, zwykle do 12 miesięcy, z szansą ich odnowienia, 2) kredyty celowe - to kredyty, których celem jest zakup środka trwałego pod jego zastaw. Zwykle przedmiotem tego kredytu są: środki transportu, maszyny, urządzenia itp., 3) kredyty inwestycyjne – kredyty przeznaczane na duże przedsięwzięcia inwestycyjne. Środki wsparcia ze źródeł publicznych 1) fundusze pożyczkowe, 2) fundusze poręczeń kredytowych, 3) inne, np. kredyt technologiczny, udzielany przez Bank Gospodarstwa Krajowego. Fundusz pożyczkowy Wielkopolskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości (info: www.warp.org.pl) – pożyczka unijna dla przedsiębiorców: • • pożyczka stanowi uzupełnienie środków własnych Pożyczkobiorcy przeznaczonych na finansowanie projektu (środki własne nie mogą pochodzić z innych zwrotnych źródeł finansowania, np. innych pożyczek, kredytów, leasingów, itp.), kwota pożyczki na każdy projekt może wynosić od 10 tys. zł do 1 mln zł, pożyczka jest udzielana maksymalnie na okres 60 miesięcy, • maksymalny okres karencji w spłacie kapitału wynosi 6 miesięcy, • przedsiębiorca w momencie składania wniosku nie musi mieć zarejestrowanej firmy, a także nie musi osiągać zysku ani nie musi przedstawiać biznesplanu, by zgłosić się po pożyczkę, • • pożyczkę można wydać m.in. na: zakup, budowę lub modernizację obiektów produkcyjno–usługowo–handlowych, tworzenie nowych miejsc pracy, wdrażanie nowych rozwiązań technicznych lub technologicznych, zakup wyposażenia, maszyn, urządzeń, aparatury, zakup środków transportu bezpośrednio związanych z celem realizowanego przedsięwzięcia. Poznański Fundusz Poręczeń Kredytowych Sp. z o.o. (info: www.pfpk.pl) – udzielanie poręczeń kredytowych dla firm sektora MSP • z oferty Funduszu mogą skorzystać przedsiębiorstwa, które posiadają zdolność kredytową, ale nie dysponują wystarczającym zabezpieczeniem; warunkiem uzyskania poręczenia jest posiadanie zdolności kredytowej, • poręczeniem mogą być objęte: kredyty obrotowe, przeznaczone na finansowanie bieżącej działalności oraz kredyty inwestycyjne, np. na zakup maszyn i urządzeń, środków transportu, zakup nieruchomości lub remont, • maksymalny poziom poręczenia wynosi 60% wartości kredytu, maksymalna kwota poręczenia wynosi 650.000,00 zł, • maksymalny okres poręczenia nie może przekroczyć 5 lat. Fundusz Rozwoju i Promocji Województwa Wielkopolskiego S.A. (info: www.fripww.pl) – udzielanie poręczeń kredytowych dla firm sektora MSP • poręczenia do 80% wartości kredytu oraz do 50% wartości pożyczki, maksymalnie do 1 000 000 zł na okres do 5 lat, • przedsiębiorca ubiegający się o poręczenie może zatrudniać nie więcej niż 250 pracowników, osiągać roczny przychód netto nie przekraczający 40 mln Euro, prowadzić system księgowy zgodnie z obowiązującymi przepisami, w roku poprzedzającym złożenie wniosku nie wykazać znaczącej straty, terminowo realizować swoje zobowiązania wobec Skarbu Państwa, ZUS oraz organów lokalnych, oraz posiadać organizacyjne i techniczne możliwości dostosowane do charakteru, rozmiaru i rodzaju prowadzonej działalności lub projektu inwestycyjnego, • poręczenie może objąć: (1) spłatę kredytu bankowego lub pożyczki bankowej zaciągnięty w złotych polskich lub walucie obcej udzielonych przez bank, z którym Fundusz ma podpisaną umowę o współpracy, (2) spłatę pożyczki zaciągniętej w walucie polskiej lub obcej w instytucji finansowej innej niż bank, których udzielenie ma korzystny wpływ na rozwój Województwa Wielkopolskiego, rozwój przedsiębiorczości, a także zainicjuje tworzenie nowych miejsc pracy, przy jednoczesnym utrzymaniu już istniejących. Fundusz Kredytu Technologicznego Banku Gospodarstwa Krajowego (info: www.bgk.com.pl/fundusz-kredytu-technologicznego) – udzielanie kredytów technologicznych: • • 71 kredyt technologiczny to forma kredytu inwestycyjnego, udzielany jest na warunkach rynkowych i skierowany do wszystkim do firm, które zamierzają pozyskać nowoczesne rozwiązania technologiczne przy użyciu środków unijnych (i nie tylko), celem jest realizacja inwestycji z zastosowaniem nowoczesnej technologii, 72 • • • przedmiotem kredytowanym może być zakup lub modernizacja środków trwałych, wykonanie ekspertyz i projektów, wysokość kredytu technologicznego nie może przekroczyć kwoty 2 mln euro, przeliczanych według średniego kursu ustalonego przez NBP na dzień udzielenia kredytu dla firm. bardzo ważnym warunkiem przyznania kredytu technologicznego jest wkład własny, który musi wynieść 25 procent wartości inwestycji - firma, czy też osoba fizyczna lub prawna prowadząca swoją działalność a ubiegająca się o kredyt technologiczny, musi wyróżniać się płynnością finansową. Leasing i factoring Leasing występuje wtedy kiedy jedna strona przekazuje drugiej do odpłatnego używania środki trwałe, wartości niematerialne i prawne lub grunty, a strona, która bierze te środki w używanie, dokonuje za nie zapłaty w formie rat. Leasing jest umową uregulowaną w przepisach Kodeksu Cywilnego w art. 7091 -70918 i powinna być zawarta na piśmie pod rygorem nieważności. Praktyka obrotu gospodarczego wykształciła następujące rodzaje leasingu: • • leasing finansowy - znajduje on zastosowanie w sytuacji, gdy przedmiotem umowy są określone dobra inwestycyjne np. maszyny, a czas na który zostaje zawarty odpowiada czasowi używalności tych dóbr, cena natomiast jest tak ustalona aby pokryć koszty ich produkcji oraz zysk finansującego (ta forma przewiduje dla korzystającego możliwość zakupu), leasing operacyjny (bieżący) - stosuje się do dóbr nadających się do używania przez kolejnych korzystających, z tego też powodu umowa ta ma zazwyczaj charakter umowy krótkoterminowej. Factoring traktowany jest jako sposób krótkoterminowego finansowania przedsiębiorców wraz z jednoczesną, bieżącą obsługą prowadzonej przez nich działalności. Jest to alternatywna w stosunku do kredytu bankowego metoda finansowania zwłaszcza małych i średnich producentów i dostawców, odczuwających przejściowy brak kapitału. płatności faktur za dostarczony towar i unika trudności związanych z nieterminową zapłatą ceny przez klienta. Mówiąc krótko, dla przedsiębiorcy faktoring to ściąganie należności w jego imieniu przez zewnętrzną instytucję. Przykład? Firma A jest winna firmie B jakieś pieniądze. Firma C ściąga należność od firmy A, w imieniu firmy B. Czyli w transakcji firma C jest pośrednikiem (bierze na siebie ryzyko, związane ze ściąganiem należności). W polskim systemie prawnym umowę faktoringu zaliczać należy do tzw. umów nienazwanych. Dopuszczalność zawierania umów faktoringowych wynika z zasady swobody umów (art. 3531 Kodeksu cywilnego). KAPITAŁ APIT AŁ UDZIAŁOWY – INWESTORZY ZEWNĘTRZNI Aniołowie biznesu Aniołowie biznesu (business angels) to zamożne i w większości posiadające duże doświadczenie biznesowe osoby prywatne, które osiągnęły już sukces w biznesie i posiadają wolne środki finansowe, które są gotowe zainwestować w nowe przedsięwzięcia we wczesnej fazie rozwoju. Z oferty aniołów biznesu mogą skorzystać młode przedsiębiorstwa, które wprowadzają na rynek innowacyjny produkt lub usługę, a ich działania charakteryzują się wysokim potencjałem wzrostu. Aniołowie biznesu uczestniczą z reguły w organizacjach. Na arenie międzynarodowej działa Europejska Sieć Aniołów Biznesu (EBAN), w Polsce mamy takie organizacje, jak Gildia Aniołów Biznesu, Sieć Aniołów Biznesu AMBER, Lubelska Sieć Aniołów Biznesu, Wschodnia Sieć Aniołów Biznesu, PolBAN Business Angels Club, Lewiatan Business Angels, Dolnośląska Sieć Aniołów Biznesu i wiele innych. Część z nich powstało dzięki dofinansowaniu z Unii Europejskiej (Program Operacyjny Innowacyjna Gospodarka). Fundusze Seed i Venture Capital Factoring to pośrednictwo handlowe, w którym wyspecjalizowana instytucja finansowa (z reguły spółka z udziałem banku) nabywa w drodze cesji (czyli przeniesienia wierzytelności z majątku pierwotnego wierzyciela do majątku osoby trzeciej - nabywcy, na podstawie umowy zawartej między tymi osobami) od przedsiębiorstw handlowych lub przemysłowych niewymagalne roszczenia o zapłatę kwot należnych im z tytułu prowadzonej działalności, zwłaszcza ze sprzedaży. Dzięki stałemu wsparciu instytucji faktoringowej, przedsiębiorca zapewnia sobie środki finansowe zanim nadejdzie termin Fundusze seed capital – czyli po polsku zalążkowe – wspierają inicjatywy biznesowe w bardzo wczesnym stadium rozwoju lub start-upy. Z tego względu są to inwestycje o podwyższonym ryzyku dające perspektywę bardzo wysokiej stopy zwrotu. Z założenia finansowanie seed capital służy pokryciu kosztów początkowych etapów rozwoju firmy. Chodzi tu głównie o wydatki prawne, szczegółową analizę rynku, rozwój produktu i budowę kanałów dystrybucji. 73 74 Jako przykład funduszu seed capital możemy wskazać działający w Poznaniu SpeedUp IQbator Sp. z o.o. SpeedUp IQbator świadczy zainteresowanym podmiotom usługi w zakresie konsultingu biznesowego i technologicznego oraz wspiera najciekawsze inwestycje kapitałowe. Preferowany obszar działalności to nowoczesne technologie. Biuro Porad Prawno-Obywatelskich Poznań, ul. Szewska 9 tel.: 61 624 28 92 Caritas Archidiecezji Poznańskiej Poznań, ul. Rynek Wildecki 4a tel.: 61 835 68 50 Przydatne adresy i kontakty: SpeedUp IQbator Poznań, ul. Sadowa 32 tel.: +48 61 827 09 99, fax: +48 61 827 09 98 e-mail: [email protected] www.speedupiqbator.pl Centrum Inicjatyw Senioralnych Poznań, ul. Mickiewicza 9a tel.: 61 847 21 11 W dosłownym tłumaczeniu venture capital to kapitał ryzyka lub kapitał przygody. Choć każdy biznes wiąże się z ryzykiem straty, a przy inwestycjach typu VC stopień ten jest nieco niższy niż przy inwestycjach zalążkowych, choć nadal ponadprzeciętny. Inwestor wspiera firmę, która jakiś czas funkcjonuje już na rynku i może wykazać się pewnymi osiągnięciami, ale potrzebuje zastrzyku pieniędzy na dalszy rozwój. Implikuje to zarazem oczekiwania inwestorów ponadprzeciętnego zysku. Więcej informacji nt. kapitału udziałowego i inwestorów zewnętrznych znajdziesz na stronie: www.parp.gov.pl i www.pi.gov.pl. Centrum Współpracy Obywatelskiej Poznań, ul. Kościańska 11 lok. 1 tel.: 888 738 565, 796 738 554 Fundacja Taurus Poznań, ul. Ratajczaka 26/6 tel.: 61 666 03 16 Grupa Gestor Stowarzyszenie Prawników i Mediatorów Poznań ul. Słowackiego 13/29 tel.: 61 847 25 74, 603 408 021 4. BEZPŁATNE PORADY PRAWNE Instytucje świadczące bezpłatne bezpłatne porady prawne na terenie Poznania (w kolejności alfabetycznej): Klub Aktywności Idea Fundacja SIC! Poznań, os. Powstańców Warszawy 1B tel.: 61 652 16 43 Okręgowa Izba Radców Prawnych w Poznaniu Poznań, ul. Chwaliszewo 69 tel.: 61 853 57 55 Bezpłatne Porady Prawne w Fundacji Familijny Poznań Poznań, ul. Staszica 15 tel.: 61 843 63 04 Okręgowy Inspektorat Pracy w Poznaniu Poznań, ul. Św. Marcin 46/50, p. 813 tel.: 61 859 90 05 Bezpłatne porady prawne w redakcji gazety "Polska-Głos Wielkopolski" Poznań, ul. Grunwaldzka 19 tel. 61 860 60 01 Polski Związek Emerytów, Rencistów i Inwalidów Poznań, ul. Młyńska 5 tel.: 61 853 27 21 Biuro Bezpłatnych Porad Prawnych dla Osób Niepełnosprawnych Poznań, ul. Hetmańska 56 tel.: 61 650 01 27 75 76 Stowarzyszenie Obrony przed Przemocą "Viktoria" Poznań, os. Polan 100, Dom Kultury tel.: 61 868 16 30 Stowarzyszenie Solidarność z Bezrobotnymi Poznań, ul. Zamkowa 7a, tel.: 61 853 09 47 Miast ias to Po znań Studencka Uniwersytecka Poradnia Prawna (sekcja cywilna, karna, administracyjna) Dom Studencki "Hanka" Poznań, Al. Niepodległości 26 tel. 61 829 39 10 ul. Ma t ejk ej k i 50, 50 , 6060 - 770 77 0 Po znań tel. 6 1 878 87 8 4 7 83 (sek (se k r etaria etari at) fax 6 1 878 87 8 4 7 84 e - mail: mail : [email protected] dg@um. p o znan.pl www ww w. p o znan.pl/msp znan.pl/ms p Godzi Go dzin dzi ny o t wa rcia ci a U r z ędu • poniedziałek - od godz. 7.30 do godz. 17.00 • wtorek - piątek - od godz. 7.30 do godz. 15.30 [email protected] Biuro Biuro I n f o r m a c ji Te l e i nf o r m a t y c zne zn e j 61 646 33 44 Poznań 2012 77 78