Raport okresowy nr IV z realizacji Regionalnej Strategii
Transkrypt
Raport okresowy nr IV z realizacji Regionalnej Strategii
Raport okresowy nr IV z realizacji Regionalnej Strategii Innowacyjności Województwa Warmińsko-Mazurskiego do roku 2020 Stan na koniec 2013 r. Lipiec, 2015 www.ris.warmia.mazury.pl SPIS TREŚCI Wstęp ...................................................................................................................................................... 4 Kontekst regionalny realizacji Strategii ................................................................................................... 6 Najważniejsze wydarzenia 2013 r. ........................................................................................................ 15 Analiza wskaźników głównych i celów strategicznych Strategii ............................................................ 18 Wskaźniki główne .............................................................................................................................. 18 Wskaźniki celów strategicznych ........................................................................................................ 20 Cel strategiczny 1: Budowa silnego kapitału społecznego i kultury innowacji.............................. 20 Cel Strategiczny 2: Transformacja gospodarki w kierunku specjalistycznych produktów i usług opartych na wiedzy ........................................................................................................... 20 Cel Strategiczny 3: Usprawnienie instytucjonalnego systemu innowacji ..................................... 21 Cel Strategiczny 4: Rozwój kreatywnego kapitału ludzkiego ........................................................ 22 Synteza realizacji Celów Strategicznych Strategii.................................................................................. 23 Realizacja celów operacyjnych .............................................................................................................. 26 Cel 1.1. Promowanie postaw innowacyjnych wśród kadry zarządzającej i pracowników przedsiębiorstw, samorządów, instytucji wsparcia oraz wśród społeczeństwa ............... 26 Cel 1.2 Pobudzanie lokalnych inicjatyw na rzecz innowacji .......................................................... 28 Cel 1.3. Promocja współpracy wśród wszystkich uczestników regionalnego systemu Innowacji 28 Cel 1.4 Budowanie kapitału społecznego w procesie tworzenia i wdrażania RSI oraz promocja tego procesu jako dobrej praktyki współdziałania na rzecz innowacji w regionie ........... 29 Cel 1.5 Tworzenie wizerunku Warmii i Mazur jako regionu otwartego na innowacje ................. 31 Cel 2.1. Budowanie innowacyjnej specjalizacji regionalnej .......................................................... 32 Cel 2.2. Pozyskiwanie inwestycji zewnętrznych w produkcję wyspecjalizowaną i usługi oparte na wiedzy ............................................................................................................................... 36 Cel 2.3. Promocja i wsparcie przedsięwzięć biznesowych opartych na współpracy ze sferą B+R oraz tworzenie działów badawczych przez firmy ............................................................. 38 Cel 2.4. Promocja zarządzania strategicznego oraz innowacyjnych form organizacji w firmach . 41 Cel 2.5. Pomoc przedsiębiorcom w pozyskiwaniu kapitału zewnętrznego na innowacyjne inwestycje ......................................................................................................................... 42 Cel 3.1 Koordynacja działań proinnowacyjnych samorządów i instytucji otoczenia biznesu ....... 44 Cel 3.2 Rozwijanie usług proinnowacyjnych.................................................................................. 45 Cel 3.3 Utworzenie i efektywne wykorzystanie infrastruktury proinnowacyjnej, w tym parków naukowo-technologicznych i inkubatorów technologicznych .......................................... 47 Cel 3.4. Usprawnienie wsparcia dla innowacji przez administrację publiczną.............................. 49 Cel 3.5. Dostosowywanie działań sektora nauki do potrzeb regionalnej gospodarki ................... 50 2 Cel 4.1. Rozwój umiejętności i kwalifikacji kadr regionalnej gospodarki i administracji .............. 54 Cel 4.2 Dostosowanie kształcenia do aktualnych i przyszłych potrzeb gospodarki ...................... 57 Cel 4.3. Przyciąganie i tworzenie możliwości rozwoju dla utalentowanego i wykwalifikowanego kapitału ludzkiego ............................................................................................................. 60 Cel 4.4. Inteligentne wykorzystanie kompetencji i doświadczenia ludzi 50+................................ 61 Poziom realizacji wskaźników działań ................................................................................................... 63 Fundusze strukturalne a realizacja Strategii w 2013 r. ......................................................................... 72 Podsumowanie, wnioski i rekomendacje .............................................................................................. 74 Wykaz skrótów ...................................................................................................................................... 79 Spis wykresów i rysunków ..................................................................................................................... 80 3 Wstęp Raport okresowy z realizacji Regionalnej Strategii Innowacyjności Województwa WarmińskoMazurskiego do roku 2020 przygotowany został już po raz czwarty. Niniejszy dokument prezentuje wyniki monitorowania realizacji strategii (przyjętej uchwałą Sejmiku Województwa WarmińskoMazurskiego nr XLIII/832/10 z dnia 28 września 2010 r.) wg stanu na koniec 2013 r. Proces monitorowania RSI został przyspieszony w celu zsynchronizowania z monitoringiem realizacji Strategii rozwoju społeczno-gospodarczego województwa warmińsko-mazurskiego i rozpoczął się już we wrześniu 2014 r. Z uwagi na fakt przyjęcia przez Sejmik Województwa 25 czerwca 2013 r. Strategii rozwoju społeczno-gospodarczego województwa warmińskomazurskiego do roku 2025, raport z realizacji RSI nie jest (w odróżnieniu od lat ubiegłych) komplementarny z raportem z realizacji Strategii rozwoju społeczno-gospodarczego województwa warmińsko-mazurskiego do roku 2020, który tym razem obejmuje wyłącznie informacje za pierwsze półrocze 2013 r. i przygotowany był po raz ostatni. Do opracowania raportu kolejny raz wykorzystano elektroniczny system monitorowania pn. SMS dla Warmii i Mazur-System Monitoringu Strategii. Dzięki wykorzystaniu narzędzia elektronicznego dokument, wzorem dotychczasowych doświadczeń, powstał we współpracy z naszymi partnerami: Uniwersytetem Warmińsko-Mazurskim w Olsztynie, Warmińsko-Mazurską Agencją Rozwoju Regionalnego S.A. w Olsztynie, Warmińsko-Mazurskim Kuratorium Oświaty, Urzędami Miast w Olsztynie, Ełku i Elblągu, Warmińsko-Mazurską Specjalną Strefą Ekonomiczną, Suwalską Specjalną Stefą Ekonomiczną, Fundacją „Wspieranie i Promocja Przedsiębiorczości na Warmii i Mazurach", Wojewódzkim Urzędem Pracy w Olsztynie, Parkami Naukowo-Technologicznymi w Olsztynie, Elblągu i Ełku, Instytutem Rozrodu Zwierząt i Badań Żywności PAN, Wyższą Szkołą Policji w Szczytnie Wyższą Szkołą Informatyki i Zarządzania im. prof. Tadeusza Kotarbińskiego, WarmińskoMazurskim Funduszem „Poręczenia Kredytowe” Sp. z o.o. w Działdowie, Departamentami Urzędu Marszałkowskiego Województwa Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie. Raport uwzględnia realizowane przez nich w województwie działania oraz inicjatywy wpływające na realizację celów i założeń Regionalnej Strategii Innowacyjności. Raport okresowy nr IV z realizacji Regionalnej Strategii Innowacyjności Województwa WarmińskoMazurskiego do roku 2020 zawiera następujące informacje: • kontekst regionalny realizacji Regionalnej Strategii Innowacyjności Województwa Warmińsko-Mazurskiego do roku 2020 • najważniejsze wydarzenia 2013 r. • analizę wskaźników głównych i celów strategicznych strategii • syntezę realizacji celów strategicznych strategii • realizację celów operacyjnych • poziom realizacji wskaźników działań • fundusze strukturalne a realizacja strategii w 2013 r. • podsumowanie, wnioski i rekomendacje. Źródłem danych były informacje pozyskane od podmiotów uczestniczących w monitorowaniu Strategii, zasoby Głównego Urzędu Statystycznego oraz Urzędu Statystycznego w Olsztynie i Szczecinie. Podczas prac nad raportem, mimo wyczerpywania się środków z funduszy strukturalnych 2007-2013 nie zaobserwowano zmniejszenia ilości realizowanych projektów i inicjatyw przyczyniających się do wdrażania Regionalnej Strategii Innowacyjności. Ponadto nadal istniały trudności z pozyskaniem danych na temat części wskaźników realizujących RSI, co związane 4 było z opublikowaniem skróconej wersji Wspólnotowego Badania Innowacji (CIS - Community Innovation Survey) na którym opiera się publikacja Głównego Urzędu Statystycznego „Działalność innowacyjna przedsiębiorstw”. 5 Kontekst regionalny realizacji Strategii Informacje dotyczące wskaźnika PKB per capita w województwie i jego udział w PKB kraju publikowane są przez GUS z rocznym opóźnieniem w relacji do pozostałych danych, stąd aktualne wartości PKB per capita dostępne są za rok 2012. Rysunek 1 PKB per capita w województwie i jego udział w PKB kraju PKB per capita w województwie warmińskomazurskim w 2012 r. wynosił 30065 zł (13 miejsce w Polsce), co stanowiło 71,7% średniej krajowej. Od 2009 roku wartość bezwzględna wskaźnika wzrosła w regionie o 4,5 tys. zł (17,6%), co było 14 wynikiem w kraju, natomiast w Polsce o 6,5 tys. zł (18,5%). Liderem w 2012 r. był region mazowiecki - 66755 zł natomiast ostatnie miejsce w zestawieniu zajęło województwo podkarpackie 29333 zł. Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych GUS, STRATEG Wykres 1 Dynamika produktu krajowego brutto ogółem W 2012 r. dynamika produktu krajowego brutto ogółem znacznie spadła zarówno w województwie warmińsko-mazurskim (-3,5 pkt. proc.) jak i kraju (-3 pkt. proc.). Od 2008 roku w regionie i w Polsce obserwuje się wahania dynamiki wskaźnika. Tylko w roku 2009 województwo rozwijało się szybciej niż kraj. Region należał do grupy 5 województw o średnim udziale w PKB krajowym niższym niż 3%, obok województw: świętokrzyskiego, podlaskiego, lubuskiego, opolskiego. 6% 5% 4,80% 4,50% 3,70% 4% 3% 3,90% 3,80% 2,60% 3,10% 2% 1,80% 2,20% 1% 0,30% 0% 2008 2009 2010 2011 warmińsko-mazurskie 2012 kraj Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych GUS, STRATEG 6 Wykres 2 Podmioty gospodarki narodowej ogółem na 10 tys. ludności w województwie na tle kraju Wartość wskaźnika określającego poziom przedsiębiorczości pozostała niska w odniesieniu do całego kraju (13 miejsce). W 2013 r. na 10 tys. ludności w województwie przypadało 845 podmiotów gospodarki narodowej, przy 1057 w kraju. Od 2012 r. zarówno w kraju, jak i w regionie zaobserwowano wzrost wartości wskaźnika (kraj 5,3%, województwo 4,7%). Rośnie dystans pomiędzy wartościami dla Polski i województwa. Od roku 2008 różnica powiększyła się o 22,5%. 1 100 1 050 1 000 950 900 850 800 750 1 057 985 981 812 805 1 015 1 004 1 032 819 807 827 845 2008 2009 2010 2011 2012 2013 warmińsko-mazurskie kraj Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych GUS, STRATEG Rysunek 2 Podmioty gospodarki narodowej na 10 tys. ludności w podregionach W 2013 r. najwięcej podmiotów gospodarki narodowej ogółem na 10 tys. ludności funkcjonowało w podregionie olsztyńskim (925), najmniej w elbląskim (778) natomiast w ełckim było 797 podmiotów. Od 2012 r. ilość podmiotów gospodarki narodowej ogółem wzrosła w każdym z 3 podregionów. Od 2009 r. odnotowano wzrost wskaźnika o 62 podmioty w podregionie olsztyńskim, 34 w elbląskim oraz 6 w ełckim. Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych GUS, BDL Rysunek 3 Nakłady inwestycyjne przedsiębiorstw per capita w 2013 r. Nakłady inwestycyjne przedsiębiorstw per capita w 2013 r. wynosiły 2019,8 zł (-367,2 w relacji do roku 2012), co stanowiło jedną z najniższych wartości w kraju (14 miejsce) przy średniej wynoszącej 3453,2 zł. Liderem w zestawieniu było mazowieckie 5556,6 zł a najsłabszy wynik osiągnęło podlaskie 1827,2 zł. Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych GUS, BDL 7 Rysunek 4 Nakłady naa działalność B+R per capita wg województw w 2013 r. [w zł] Województwo warmińsko warmińsko-mazurskie w 2013 r. zajęło 11 miejsce pod względem nakładów na działalność B+R per capita (112 zł).Najbardziej Najbardziej zbliżona wartość została zaobserwowana w świętokrzyskim (110 zł) Średnia dla kraju wynosiła 278,69 zł a zbliżone wartości zanotowano w podkarpackim 373 zł . Wartość wskaźnika dla regionu onu w 2013 r. spadła w stosunku do roku 2012 o 34 zł a dla kraju wzrosła o 2 zł. Najwyższa wartość wskaźnika (1072 zł) została zanotowana w regionie mazowieckim a najniższa (79 zł) w województwie opolskim Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych GUS, STRATEG Wykres 3 Nakłady na działalność lność innowacyjną w województwie warmińsko-mazurskim warmińsko Nakłady na działalność innowacyjną w regionie warmińsko-mazurskim w przedsiębiorstwach przemysłowych i z sektora usługowego znacznie zmalały w 2013 r. stosunku do roku poprzedniego - wynosiły odpowiednio 247,87 mln. zł i 9,05 mln. zł i były najniższe od 2008 r. Różnica do średniej krajowej w przypadku firm z sektora przemysłowego wynosiła (-1062,07 1062,07) a z sektora usług (-2931,87). mln. zł 450 400 350 300 250 200 150 100 50 0 411,94 310,52 256,20 95,93 23,25 2008 2010 268,23 247,86 49,53 2011 * 9,05 2012 2013 *Dane wyłączone z publicznego udostępniania ze względu na ochronę tajemnicy statystycznej Przedsiębiorstwa przemysłowe Przedsiebiorstwa usługowe Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych GUS, BDL Wykres 4 Udział zatrudnionych w B+R w pracujących ogółem Wskaźnik udziału zatrudnionych w B+R w pracujących ogółem w województwie warmińsko-mazurskim w 2013 r. wynosił 0,45%. Odległość od średniej krajowej wynosiła (-0,48 pkt. proc.). W Polsce od 2008 r. kształtuje się trend wzrostowy wskaźnika natomiast w regionie następują jego wahania. 1,0% 0,8% 0,75% 0,76% 0,81% 0,83% 0,6% 0,4% 0,38% 0,36% 0,40% 0,89% 0,43% 0,93% 0,48% 0,45% 0,2% 0,0% 2008 2009 2010 2011 2012 2013 kraj województwo Źródło: Opracowanie własne sne na podstawie danych GUS, STRATEG 8 Wykres 5 Struktura ludności województwa wg ekonomicznych grup wieku w 2013 r. W 2013 r. w strukturze ludności województwa wg ekonomicznych grup wieku 19 % mieszkańców regionu było w wieku przedprodukcyjnym, 40,4% 40 16,3% 19 % w wieku produkcyjnym mobilnym, 24,3% w wieku produkcyjnym niemobilnym a 16,3% pozostawało 24,3% w wieku poprodukcyjnym. Struktura wieku 40,4 40,4% ludności województwa w 2013 r. jest nieznacznie korzystniejsza od krajowej średniej, z uwagi na wysoki odsetek mieszkańców regionu w wieku wiek przedprodukcyjny wiek produkcyjny mobilny przedprodukcyjnym, jednakże od 2009 r. w wiek produkcyjny niemobilny wiek poprodukcyjny regionie rysuje się trend spadkowy udziału ludzi młodych w wieku przedprodukcyjnym. Źródło: Opracowanie własne na danych GUS, BDL Wykres 6 Struktura pracujących w gospodarce narodowej w 2013 r. W strukturze pracujących w gospodarce narodowej w 2013 r. największy odsetek stanowiły osoby pracujące w sektorze usługowym (56,5%), 30,8% w sektorze przemysłowym wym oraz 12,7% w sektorze rolniczym. Wskaźnik nieznacznie różnił się od średniej krajowej.. Nieznacznie wyższy od krajowego był udział pracujących w gospodarce narodowej w regionie w sektorze rolniczym (+0,7 %) i przemysłowym (+0,3 %) natomiast niższy w usługowym (-1%). ( 100% 80% 57,5% 56,5% 30,5% 30,8% 12,0% 12,7% 60% 40% 20% 0% kraj sektor usługowy region sektor przemysłowy Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych GUS, STRATEG Rysunek 5 Stopa opa bezrobocia rejestrowanego w województwie na tle podregionów w 2013 r. W 2013 r. stopa bezrobocia rejestrowanego w województwie warmińsko-mazurskim mazurskim nadal kształtowała ła się na poziomie najwyższym w kraju i wynosiła 21,6 %. Najwyższy poziom bezrobocia zanotowano w podregionie ełckim (26%), najniższy w elbląskim (21,9%), (21,9%) a w podregionie olsztyńskim wartość wskaźnika wynosiła 19,6%. Źródło: ródło: Opracowanie własne na podstawie danych, danych GUS, STRATEG 9 Wykres 7 Przeciętne iętne miesięczne wynagrodzenie brutto w gospodarce narodowej tys. 3,5 3,53 84% 82% 3,66 3,11 3,00 3,10 84,87% 84,90% 86% 84,13% 3,40 2,86 1,5 84,43% 3,22 2,72 2,0 2,61 2,5 84,10% 84,02% 2,94 3,0 2,47 Przeciętne miesięczne wynagrodzenie brutto w gospodarce narodowej w województwie warmińsko--mazurskim nadal odbiegało od krajowej średniej. W 2013 r. dystans nieznacznie się powiększył (+0,03%). Wartość wskaźnika w 2013 r. dla regionu wynosiła 3106,9 zł (wzrost +632,63 zł w stosunku do roku 2008) 008) natomiast dla kraju 3659,4 zł. (+717,23) 717,23) Na przestrzeni lat 2008-2013 2008 relacja przeciętnego wynagrodzenia brutto do średniej krajowej wahała się. 80% 78% 1,0 76% 0,5 74% 0,0 72% 2008 2009 kraj 2010 2011 województwo 2012 2013 relacja do średniej krajowej Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych GUS, STRATEG Wykres 8 Przeciętny miesięczny dochód do dyspozycji na 1 osobę w gospodarstwie domowym W 2013 r. wskaźnik nik zmiany przeciętnego miesięcznego dochodu hodu rozporządzalnego na 1 osobę w sektorze gospodarstw domowych znacznie zmalał w stosunku do roku rok 2012 zarówno w województwie (-0,85%) jak i w kraju (-1,58). 1,58). W latach 2008-2009 2008 wartość wskaźnika była w regionie wyższa od krajowej (+4,32, +4,04). Od 2008 r. zaobserwowano również znaczny spadek wskaźnika w kraju jak i w regionie (-10,99, -16,35). 19% 15% 16,85% 12,53% 10,51% 11% 6,47% 7,05% 7% 4,16% 2,71% 3,18% 3% -0,70% -1% 2008 2009 2010 2011 1,35% 1,54% 0,50% 2012 2013 przyrosty krajowe przyrosty w województwie Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych GUS, STRATEG 10 Wykres 9 Przedsiębiorstwa posiadające dostęp do internetu kraj województwo relacja do średniej krajowej 99,79% 100% 98,12% 98,40% 97,62% 95% 93,60% 91,50% 93,90% 93,70% 95,80% 94,00% 93,20% 91,70% 85% 90,10% 85,80% 90% 97,80% 95,23% 92,60% 90,40% W 2013 r. w województwie warmińskowarmińsko mazurskim 91,5% przedsiębiorstw posiadało dostęp do internetu przy średniej krajowej wynoszącej 93,6% (14 miejsce w kraju). Od 2009 r. do 2011 r. relacja wskaźnika dla regionu Warmii i Mazur do średniej krajowej przybliżała się by osiągnąć w 2011 r. wartość nieznacznie różniącą się od krajowej (-0,21 ( pkt. proc.). W okresie 2011-2013 2013 r. dystans do średniej krajowejj nieznacznie wzrósł (2 pkt. proc.). 2012 2013 80% 2008 2009 2010 2011 Ź Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych GUS, STRATEG Wykres 10 Ilość nowopowstałych i zlikwidowanych przedsiębiorstw W latach 2008-2011 2011 bilans pomiędzy ilością nowopowstałych i zlikwidowanych firm w województwie warmińsko-mazurskim warmińsko był naprzemiennie dodatni i ujemny a od 2012 r. więcej przedsiębiorstw powstało niż zostało zlikwidowanych. W 2013 20 r. w regionie powstało 11851 firm a 9394 zostały zlikwidowane. Od 2011 r. z roku na rok zwiększa się ilość nowopowstałych przedsiębiorstw co może świadczyć o pozytywnym trendzie rosnącym natomiast w przypadku ilości zlikwidowanych przedsiębiorstw zaobserwowano erwowano wahania wskaźnika. 16000 12763 14000 12000 13532 12922 13660 11334 11588 11851 9414 11135 10000 9394 8520 8000 8731 6000 2008 2009 2010 zarejestrowane 2011 2012 2013 wyrejestrowane Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych GUS, STRATEG 11 Rysunek 6 Liczba nowopowstałych spółek z kapitałem zagranicznym w 2013 r., ilość pracujących, wartość kapitału. W 2013 r. na obszarze województwa warmińsko-mazurskiego mazurskiego powstało 38 nowych spółek z udziałem kapitału zagranicznego (o jedną więcej niż w 2012 r.). W spółkach z kapitałem zagranicznym pracowało 13890 13 osób (o 690 mniej niż w 2012 r.). Wartość kapitału obcego w spółkach zagranicznych wynosiła blisko 1,5 mld. zł. (14 miejsce w kraju). Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych GUS, STRATEG Wykres 11 Spółki z kapitałem zagranicznym wg klas wielkości w 2013 r. W 2013 r. funkcjonowały 302 spółki z kapitałem zagranicznym (205 mikro, 58 małych, 27 średnich i 12 dużych przedsiębiorstw, 1.16% ilości krajowej (26,1 tys.). Od 2010 r. ilość spółek z kapitałem zagranicznym wzrosła w kraju o 3050 natomiast w regionie zanotowano o jedną spółkę mniej. 27 12 58 205 0-9 10-49 50-249 249 250 i więcej Źródło: Opracowanie nie własne na podstawie danych GUS, BDL Wykres 12 Przedsiębiorstwa przemysłowe i z sektora se usług aktywne innowacyjne W latach 2011-2013 2013 na terenie Warmii i Mazur funkcjonowało 21% przedsiębiorstw przemysłowych aktywnych innowacyjnie (2 miejsce w kraju przy średniej wynoszącej 19%, najwyższa wartość wskaźnika od okresu 2008-2010, 2010, ). Pozytywnym zjawiskiem jest wzrost zrost odsetka przedsiębiorstw z sektora usług aktywnych innowacyjnie (9,7%) w okresie 2011-2013, 2013, podczas gdy w latach 2010-2012 2010 firmy z województwa odznaczały się pod tym względem najniższą w kraju aktywnością (5,5%) 25% 0,19% 20% 0,19% 15% 10% 0,21% 0,16% 9,20% 9,70% 9,70% 5,50% 5% 0% 2008-2010 2009-2011 2010-2012 2011-2013 Przedsiębiorstwa przemysłowe aktywne innowacyjne Przedsiębiorstwa z sektora usług aktywne innowacyjne Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych GUS, Działalność innowacyjna przedsiębiorstw 12 Wykres 13 Przedsiębiorstwa orstwa przemysłowe, z sektora usług innowacyjne W województwie warmińsko warmińsko-mazurskim w 2013 r. zanotowano najwyższy od 2008 r. odsetek przedsiębiorstw przemysłowych innowacyjnych (20,11% przeds przedsiębiorstw, 2 miejsce w kraju, awans o 3 pozycje w odniesieniu do 2012 r. przy odległości od średniej krajowej (+2,37 pkt. proc). Dla przedsiębiorstw przemysłowych wartość wskaźnika wzrastała od 2011 r. W 2013 r. odnotowano 9,08% przedsiębiorstw z sektora usług innowacyjnych (13 miejsce w kraju), co było pozytywnym zjawiskiem gdyż jeszcze w 2012 r. region uplasował się na ostatnim miejscu z wynikiem 5,32%. 24% 18,30% 20% 17,26% 16% 20,11% 18,57% 18,55% 15,49% 12,27% 10,75% 12% 8,74% 9,39% 8% 9,08% 5,32% 4% 0% 2008 2009 2010 2011 2012 2013 Przedsiębiorstwa przemysłowe innowacyjne w latach 2008-2013 2013 według województw Przedsiębiorstwa z sektora usług innowacyjne w latach 2008-2013 2013 według województw Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych GUS, BDL Wykres 14 Przedsiębiorstwa przemysłowe i z sektora usług które wprowadziły innowacje organizacyjne Od roku 2008 odnotowywany jest stały znaczny spadek odsetka przedsiębiorstw zedsiębiorstw przemysłowych i z sektora usług ług które wprowadziły innowacje organizacyjne. W okresie 2011-2013 2013 spadek ten w odniesieniu do lat 2008-2010 2010 dla obu grup przedsiębiorstw wynosił odpowiednio o 10,5 oraz 12,6 pkt. proc.. Zarówno w sektorze przedsiębiorstw przemysłowych jak i usługowym region ion zanotował ostatni wynik w kraju (odpowiednio 5,6% oraz 2,5%). Różnica do średniej krajowej wynosiła w przypadku przedsiębiorstw przemysłowych -2,54 pkt. proc. a -5,86 pkt. proc. w sektorze przedsiębiorstw usługowych. 18% 16% 14% 12% 10% 8% 6% 4% 2% 0% 16,1% 15,1% 9,7% 8,5% 7,8% 5,6% 4,3% 2,5% 2008-2010 2009-2011 2010-2012 2010 2011-2013 Przedsiębiorstwa przemysłowe, które wprowadziły innowacje organizacyjne Przedsiębiorstwa z sektora usług, które wprowadziły innowacje organizacyjne Źródło: Opracowanie własne na podstawie stawie danych GUS, Działalność innowacyjna przedsiębiorstw 13 Wykres 15 Przedsiębiorstwa przemysłowe i z sektora usług które wprowadziły innowacje marketingowe Spadkowi odsetka firm wprowadzających 15,1% innowacje organizacyjne towarzyszył również 16% 13,8% spadek firm aktywnych na polu innowacji 14% 12% marketingowych. W okresie 2011-2013 6,3% 9,3% 10% przedsiębiorstw przemysłowych wprowadziło 7,7% 8% 6,3% innowacje marketingowe (11 miejsce w kraju). 6,0% 6% 4,3% 3,8% Jeszcze niższy poziom wskaźnika -3,8% i ostatnie 4% miejsce w kraju został odnotowano wśród 2% przedsiębiorstw z sektora usług. Różnica do 0% średniej krajowej wynosiła -1,23 pkt. proc. 2008-2010 2009-2011 2010-2012 2011-2013 w przypadku przedsiębiorstw przemysłowych Przedsiębiorstwa przemysłowe, które wprowadziły innowacje marketingowe oraz -2,96 pkt. proc. w przypadku firm z sektora usług. Wartość wskaźnika w relacji do zestawienia Przedsiębiorstwa z sektora usług które wprowadziły innowacje marketingowe za lata 2008-2010 r. w odniesieniu zarówno do przedsiębiorstw przemysłowych jak i z sektora usług spadła odpowiednio o 8,8 pkt. proc. i Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych GUS, 10 pkt. proc. Działalność innowacyjna przedsiębiorstw W 2013 r. w regionie funkcjonowało 60 jednostek z działalnością badawczo-rozwojową (wg GUS: liczba jednostek, w których wystąpiła działalność B+R w danym roku sprawozdawczym) natomiast jeszcze w 2010 było ich zaledwie 34. Ponadto w 2013 r. zidentyfikowano 13 jednostek naukowych i badawczo-rozwojowych oraz 32 podmioty gospodarcze działające w zakresie B+R. Konieczność zachowania tajemnicy statystycznej uniemożliwia porównanie danych z latami wcześniejszymi. Od 2013 r. na obszarze województwa warmińsko-mazurskiego działają już trzy parki technologiczne natomiast zmniejszyła się liczba szkół wyższych z 9 do 7. 14 Najważniejsze wydarzenia 2013 r. Rok 2013 został ogłoszony Rokiem Mikołaja Kopernika w województwach: kujawsko-pomorskim oraz warmińsko-mazurskim1. Obchodzono m.in. rocznice: 540. urodzin astronoma, 470. jego śmierci oraz 470. rocznicę pierwszego wydania dzieła De revolutionibus orbium coelestium. W styczniu 2013 r. w Olsztynie rozpoczęła działalność Pracownia Kopernikańska, powołana przez Marszałka Województwa Warmińsko-Mazurskiego i Ośrodek Badań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyńskiego2. Polska Agencja Informacji i Inwestycji Zagranicznych zorganizowała w ramach Programu Promocji Gospodarczej Polski Wschodniej (PO RPW) w styczniu 2013 r. dla 13 firm reprezentujących przemysł jachtowy z Makroregionu Polski Wschodniej (w tym 7 z regionu Warmii i Mazur) udział w Międzynarodowych Targach Łodzi i Jachtów boot Düsseldorf 2013. Ponadto w ramach tego programu 19 firm z regionu PW brało udział w odbywających się w Birmingham Międzynarodowych Targach Mebli, Projektowania i Wyposażenia Wnętrz „INTERIORS 2013” (w tym 8 przedsiębiorstw z województwa warmińsko-mazurskiego). Firmy z regionu Warmii i Mazur w marcu 2013 r. uczestniczyły również w targach informatycznych CeBIT 2013 w Hannoverze, jednym z największych wydarzeń sektora teleinformatycznego i gospodarki cyfrowej na świecie, których oficjalnym krajem partnerskim jest Polska.3 Na przełomie kwietnia i maja delegacja z Makroregionu PW składająca się z firm oraz przedstawicieli władz samorządowych wzięła udział w forum inwestycyjnym ANNUAL INVESTMENT MEETING (AIM) w Dubaju będącym okazją do zaprezentowania potencjału inwestycyjnego oraz do bezpośrednich rozmów z potencjalnymi inwestorami ze Zjednoczonych Emiratów Arabskich. Ważnym wydarzeniem 2013 r. było przyjęcie 25 czerwca na XXVIII Sesji Sejmiku Województwa Strategii rozwoju społeczno-gospodarczego województwa warmińsko-mazurskiegodo roku 2025, najważniejszego dokumentu, w oparciu o który rozwija się region. W procesie aktualizacji Strategii dokonano identyfikacji przewag konkurencyjnych regionu w postaci inteligentnych specjalizacji (ekonomia wody, żywność wysokiej jakości, drewno i meblarstwo). Oprócz konsultacji społecznych Strategii, dla pogłębienia procesu definiowania specjalizacji, przeprowadzono trzy edycje debat podzielonych tematycznie wg wstępnie nakreślonych obszarów specjalizacji województwa poprzedzone diagnozą potrzeb i oczekiwań. Uczestnicy spotkań osiągnęli porozumienie odnośnie niezbędnych kierunków rozwoju konkurencyjności regionu. Wskazano najważniejsze potrzeby i wyzwania przedsiębiorstw i instytucji dla efektywnego rozwoju poszczególnych specjalizacji. W styczniu 2013 r. zostały przyjęte przez Radę Ministrów „Założenia Umowy Partnerstwa” co dało początek formalnemu rozpoczęciu prac nad przygotowaniem projektu „Umowy Partnerstwa” i programów operacyjnych na perspektywę finansową UE 2014-2020 w tym Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Warmińsko-Mazurskiego na lata 2014-2020. W dniu 8 lutego przyjęty został ostatecznie projekt budżetu unijnego na lata 2014-2020. Polsce udało się wynegocjować 105,8 mld euro, a więc o 4 mld euro więcej niż na lata 2007-2013. 1 http://www.visitkujawsko-pomorskie.pl/2013-rokiem-kopernikanskim,178,2,1410.html, 2013 Rokiem Mikołaja Kopernika, [dostęp: 10.03.2013 r.] 2 http://wrota.warmia.mazury.pl/archiwum/index.php?option=com_content&task=view&id=14446&Itemid=317, Czas wielkiego astronoma [dostęp: 10.03.2015 r.] 3 http://www.paiz.gov.pl/20130307/targi_cebit_2013 Targi CeBIT szansą na rozwój polskiej branży ICT [dostęp:13.05.2015 r.] 15 Pracownicy Departamentu Polityki Regionalnej uczestniczyli także w pracach utworzonej przez KE Platformy S3 wspierającej regiony w procesie wyboru inteligentnych specjalizacji m.in. poprzez udział w warsztatach poświęconych budowaniu regionalnych strategii inteligentnych specjalizacji oraz ich monitorowaniu. Samorząd Województwa w celu zainteresowania partnerów biznesowych ofertą gospodarczą regionu, przeprowadził we wrześniu 2013 r. kampanię promocyjną wśród firm ze Szwecji, Finlandii, Norwegii i Danii podczas której przedstawiono wizję możliwości inwestycyjnych dla krajów ze Skandynawii. Działania zainaugurowała misja gospodarcza z krajów skandynawskich oraz z konferencja w Pasłęku „Otwarci na Skandynawię”, podczas której zagraniczni przedsiębiorcy m.in. z branży innowacyjnych rozwiązań technologicznych spotkali się z przedstawicielami biznesu i nauki z regionu. We wrześniu 2013 r. na nowoczesnym obiekcie wystawienniczo-kongresowym Arena Ostróda odbyły się Międzynarodowe Targi Przemysłu Jachtowego ARBOS Poland w których wzięli udział producenci, konstruktorzy, dystrybutorzy, dealerzy oraz inwestorzy z Polski i zagranicy. W Olsztynie w październiku 2013 r. WMARR S.A. zorganizowała wystawę innowacyjności w celu prezentacji innowacyjnych firm z różnych branż województwa, przedstawienia najlepszych praktyk, nowatorskich produktów i procesów wdrożonych w poszczególnych przedsiębiorstwach. W październiku 2013 r. w Lidzbarku Warmińskim odbyło się V Forum Gospodarcze Rynków Bałtyckich i Wschodnich, w którym udział wzięło kilkudziesięciu przedsiębiorców z Obwodu Kaliningradzkiego Federacji Rosyjskiej i Litwy oraz 60 przedsiębiorców z województwa warmińsko-mazurskiego. Uczestnicy mieli okazję zapoznania się z ofertą inwestycyjną Warmii i Mazur. W listopadzie2013 r. w Parku Naukowo-Technologicznym w Ełku odbyła się trzecia edycja Festiwalu Promocji Gospodarczej Warmii i Mazur. W wydarzeniu poświęconemu tematyce promocji i gospodarce regionu udział wzięli przedstawiciele środowiska naukowego, organizacji biznesowych, samorządów oraz eksperci branży marketingowej. W Kaliningradzie władze Elbląga jako pierwszy samorząd w kraju zorganizowały Forum Inwestycyjne, mające na celu przedstawienie atrakcyjnej oferty inwestycyjnej miasta umożliwiającej rozwój rosyjskich firm, w którym udział wzięło około trzydziestu rosyjskich przedsiębiorców. Warto wspomnieć też o projekcie Promocja gospodarcza Warmii i Mazur 2013+, który samorząd województwa realizował od marca 2013 r. Celem przedsięwzięcia skierowanego do międzynarodowych inwestorów jest zwiększenie zainteresowania ofertą inwestycyjną regionu4. Zaplanowano również konferencje, misje, festiwal promocji gospodarczej, akcje medialnoreklamowe. Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie ukończył inwestycje infrastrukturalne: ze środków PO RPW na kwotę 4,3 mln zł wybudowano i wyposażono Regionalne Centrum Informatyczne, ze środków RPO WiM 2007-2013 na kwotę 7,6 mln zł dokonano zakupu specjalistycznej aparatury naukowo-badawczej dla potrzeb realizacji analiz strukturalnych i projektowania materiałów budowlanych, sprzętu aparaturowego na potrzeby realizacji badań w zakresie cieplnowilgotnościowej ochrony budowli, wyposażono w sprzęt aparaturowy Laboratorium Innowacyjnych 4 http://portal.warmia.mazury.pl/pl/wladze-wojewodztwa/765-nowe-mozliwosci-inwestycyjne-na-warmii-i-mazurach, Nowe możliwości inwestycyjne na Warmii i Mazurach [dostęp: 13.05.2015 r.] 16 Metod Badawczych i Technologii Budownictwa, wybudowano laboratorium analiz zagrożeń biologicznych. Ponadto Instytut Rozrodu Zwierząt i Badań Żywności PAN w Olsztynie zakończył realizację dwóch projektów ze środków RPO WiM na lata 2007-2013 o wartości 6,6 mln zł, w ramach których utworzono Laboratorium Matabolomiki i zmodernizowano Laboratorium Mikrobiologii oraz Zwierzętarni, świadczące usługi dla przedsiębiorstw sektora rolno-spożywczego w szeroko rozumianym zakresie prozdrowotnych właściwości żywności. Ważnym wydarzeniem 2013 r. było uroczyste otwarcie w listopadzie Olsztyńskiego Parku NaukowoTechnologicznego, trzeciego już w regionie nowoczesnego ośrodka gospodarczego umożliwiającego powstawanie i rozwój firm innowacyjnych oraz stwarzającego zaplecze wspólnych laboratoriów, urządzeń serwisowych oraz obsługi administracyjnej i doradczo-konsultingowej. Miasto Ełk podpisało porozumienie z PAIIIZ mające na celu promocję gospodarczą miasta w celu zwiększenia szans na pozyskanie inwestorów i dołączyło tym samym do Olsztyna, Pisza, Elbląga i Iławy. Minister Gospodarki podjął decyzję o przyznaniu Okręgowemu Przedsiębiorstwu GeodezyjnoKartograficznemu OPEGIEKA z Elbląga statusu centrum badawczo-rozwojowego (CBR). W 2013 r. roku funkcjonowało 27 firm posiadających status CBR spośród których tylko OPEGIEKA posiadała siedzibę na terenie Warmii i Mazur. Polska zajęła po raz pierwszy od 2006 r. pierwsze miejsce w rankingu atrakcyjności inwestycyjnej wśród 16 krajów Europy Środkowo-Wschodniej przeprowadzonym w ramach Badania Koniunkturalnego 2013 przez niemieckie izby handlowo-przemysłowe wśród firm z kapitałem zagranicznym inwestujących w tej części świata. Spektakularny sukces w świecie nauki odniosło wydarzenie związane z wysłaniem na orbitę okołoziemską pierwszego polskiego satelity naukowego „Lem". 17 Analiza wskaźników głównych i celów strategicznych Strategii Wskaźniki główne Wykres 16 Udział nakładów ogółem na działalność B+R w relacji do PKB 5 3% 2% 2% 1% 1% 0% 2009 2010 2011 opolskie warmińsko-mazurskie Polska EU 28 2012 kujawsko-pomorskie wielkopolskie mazowieckie wartość docelowa EU 28 Polska mazowieckie wielkopolskie kujawskopomorskie warmińskomazurskie opolskie 2009 1,94 0,67 1,19 0,66 2010 1,93 0,72 1,36 0,58 2011 1,97 0,75 1,39 0,62 2012 2,01 0,89 1,38 0,88 0,56 0,31 0,27 0,43 0,31 0,44 0,48 0,49 0,23 0,12 0,25 0,19 Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych BDL i Eurostat GUS Udział nakładów ogółem na działalność B+R w relacji do PKB wynosił w województwie warmińskomazurskim w 2012 r. 0,49%. Pogłębił się dystans regionu do poziomu krajowego do 0,5 pkt. proc. Warto zauważyć, iż w okresie 2009-2012 w regionie zaobserwowano przyrost wartości wskaźnika (o +0,18 pkt. proc.), a w tym samym czasie średnia 28 państw Unii Europejskiej wzrosła o 0,07 pkt. proc.). Średnio nakłady w kraju wynosiły 0,89%. Zbliżoną wartość posiadał region wielkopolski 0,88%. Najwyższą w kraju wartością wskaźnika od 2010 r. charakteryzuje się województwo mazowieckie. Zbliżony udział nakładów ogółem na działalność B+R w relacji do PKB do warmińsko-mazurskiego odnotowano w kujawsko-pomorskim 0,43%. Najsłabiej na tle kraju prezentowało się opolskie 0,19%. Odległość do wartości docelowej (0,57%) zmniejszyła się do 0,05 pkt. proc. Wykres 17 Odsetek przedsiębiorstw, które wdrożyły innowacje (marketingowe, procesowe lub organizacyjne) 30% 25% 20% 15% 10% 5% 0% 2009-2011 2010-2012 kujawsko-pomorskie warmińsko-mazurskie zachodniopomorskie 2011-2013 podkarpackie Polska wartość docelowa Polska zachodniopomorskie podkarpackie warmińskomazurskie kujawskopomorskie 20092011 16,38 20102012 18,87 20112013 16,22 13,90 19,25 19,80 18,60 19,25 16,05 17,95 13,65 16,05 15,75 18,85 13,2 Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych GUS Działalność innowacyjna 5 Informacje dotyczące PKB publikowane są przez GUS z rocznym opóźnieniem w odniesieniu do nakładów ogółem na działalność B+R, stąd aktualne wartości wskaźnika dostępne są za rok 2012. 18 W okresie 2011-2013 nastąpił wzrost odsetka przedsiębiorstw z Warmii i Mazur, które wdrożyły innowacje (marketingowe, procesowe lub organizacyjne) w odniesieniu do lat 2010-2012 do 16,05% (+2,4 pkt. proc.). Identyczną wartość wskaźnika odnotowano w województwie podkarpackim. Oba regiony znajdowały się najbliżej średniej krajowej, która wynosiła 16,22%. Liderem było zachodniopomorskie (19,8%). Najmniej korzystnie na tle kraju prezentował się region kujawskopomorski z wynikiem 13,2%. Różnica do wartości docelowej, która została określona na poziomie 25%, ponownie zmalała i wynosiła -8,5 pkt. proc. Wykres 18 Absolwenci szkół policealnych i wyższych na 1000 mieszkańców 20 18 16 14 12 10 8 6 4 2 0 2009 2010 2011 lubuskie warmińsko-mazurskie Polska wartość docelowa 2012 2013 zachodniopomorskie kujawsko-pomorskie małopolskie Polska małopolskie kujawskopomorskie warmińskomazurskie zachodnio pomorskie lubuskie 2009 13,03 14,66 2010 13,81 16,62 2011 2012 14,23 14,15 18,47 18,69 2013 13,55 18,33 12,39 12,48 13,39 13,47 13,06 13,02 12,04 12,49 12,87 11,15 11,97 13,21 12,76 12,15 11,07 9,45 9,04 8,81 8,49 7,88 Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych GUS BDL Wskaźnik absolwentów szkół policealnych i wyższych na 1000 mieszkańców w regionie od 2009 r. systematycznie spadał (wyłączając rok 2012 w którym nastąpił nieznaczny przyrost +0,38), by w 2013 r. osiągnąć wartość 11,15 os. Średnio na 1000 mieszkańców przypadało w kraju 13,55 absolwentów szkół policealnych i wyższych. Wartość zbliżona (13,06 os.) została osiągnięta w regionie kujawskopomorskim. Liderem zestawienia było województwo małopolskie 18,33 os., a ostatnie miejsce zajęło lubuskie 7,88 os. Różnica pomiędzy wartością wskaźnika osiągniętą przez warmińsko-mazurskie w 2013 r. a wartością docelową (określoną na poziomie 7,06 os.) wynosiła +4,09 pkt. proc. 19 Wskaźniki celów strategicznych Cel strategiczny 1: Budowa silnego kapitału społecznego i kultury innowacji Wykres 19 Przedsiębiorstwa przemysłowe, które współpracowały w zakresie działalności innowacyjnej w % przedsiębiorstw aktywnych innowacyjnie 45% 40% 35% 30% 25% 20% 15% 10% 5% 0% 40% Polska opolskie mazowieckie warmińskomazurskie zachodnio pomorskie 2009-2011 2010-2012 20092011 31,25 26,60 36,40 20102012 33,80 36,80 41,00 20112013 27,70 33,10 28,00 30,40 22,20 19,50 33,10 26,50 18,20 Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych GUS, Działalność innowacyjna przedsiębiorstw 2011-2013 W województwie warmińsko-mazurskim nadal postępował spadek odsetka przedsiębiorstw przemysłowych, które współpracowały w zakresie działalności innowacyjnej wśród firm aktywnych innowacyjnie (-2,7 pkt. proc. w odniesieniu do okresu 2010-2012). W latach 2011-2013 region Warmii i Mazur z wynikiem 19,5% uplasował się na 15 miejscu. Najniższa wartość wskaźnika została osiągnięta w zachodniopomorskim 18,2%. Był to jednocześnie wynik najbardziej zbliżony do odnotowanego w warmińsko-mazurskim. W województwie opolskim zanotowano najwyższą wartość wskaźnika 33,1 %. Najbardziej zbliżoną do krajowego 27,7% wartość wskaźnika zaobserwowano w regionie mazowieckim 28%. Różnica między poziomem wskaźnika osiągniętym w okresie 2011-2013 a wartością docelową (40%) wyniosła -20,5 pkt. proc. i od okresu 2009-2011 zwiększyła się o -10,9. Cel Strategiczny 2: Transformacja gospodarki w kierunku specjalistycznych produktów i usług opartych na wiedzy Wykres 20 Wartość dodana brutto na 1 pracującego w przemyśle 200000 Polska dolnośląskie pomorskie podkarpackie warmińskomazurskie 160000 120000 80000 40000 2010 110 008 155 986 105 536 86 637 2011 122 746 174 065 123 537 96 830 2012 130 718 179 518 139 800 103 992 87 430 93 428 99 175 0 2010 warmińsko-mazurskie Polska dolnośląskie 2011 2012 podkarpackie pomorskie wartość docelowa Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych GUS BDL 20 Od 2011r. Warmia i Mazury zajmują ostatnie miejsce w kraju pod względem wartości dodanej brutto na 1 pracującego w przemyśle. W roku 2012 wartość ta wyniosła 99,2 tys. zł. W okresie 2010-2012 w regionie przyrost wartości bezwzględnej wskaźnika wynosił 11,7 tys. zł i należał do najniższych w kraju. W województwie podkarpackim, odnotowano wartość 104 tys. zł, najbardziej zbliżoną do osiągniętej w warmińsko-mazurskim. Liderem od 2010 r. pozostaje region dolnośląski 179,5 tys. zł. W województwie pomorskim 139,8 tys. zł, zaobserwowano wartość wskaźnika najbardziej zbliżoną do średniej krajowej 130,7 tys. zł. Odległość do wartości docelowej, ustalonej na poziomie 104,8 tys. zł wynosiła 5,7 tys. zł. Wykres 21 Wartość dodana brutto na 1 pracującego ogółem 160000 Polska mazowieckie zachodnio pomorskie kujawskopomorskie warmińskomazurskie lubelskie 140000 120000 100000 80000 60000 40000 20000 0 2009 2010 lubelskie kujawsko-pomorskie zachodniopomorskie wartość docelowa 2011 2009 84976 112008 2010 91512 119947 2011 97928 128320 2012 103022 134770 86347 92802 97614 103665 77243 82691 87380 91956 77000 80913 86136 90842 58517 65552 70242 74707 2012 warmińsko-mazurskie Polska mazowieckie Źródło: Opracowanie własne na podstawiedanych GUS, STRATEG W 2012 r. wartość dodana brutto na 1 pracującego ogółem wynosiła w regionie 90,8 tys. zł (11 miejsce w kraju). W latach 2009-2012 w województwie nastąpił wzrost wskaźnika o 29,6% natomiast w kraju o 30,8%. Średnia wartość dodana brutto na 1 pracującego ogółem w kraju wynosiła 103 tys. zł. W 2013 r. podobny poziom wskaźnika do średniej krajowej został odnotowany w zachodniopomorskim 103,6 tys. zł. Wśród 16 województw pierwsza pozycję zajęło mazowieckie 134,7 tys. zł a ostatnią lubelskie 74,7 tys. zł. Podobną do warmińsko-mazurskiego wartość wskaźnika odnotowano w województwie kujawsko-pomorskim 92 tys. zł. Najsłabiej na tle kraju wypadło lubelskie 74,7 tys. zł. Odległość do wartości docelowej wynosiła 32,1 tys. zł. Cel Strategiczny 3: Usprawnienie instytucjonalnego systemu innowacji Przedsiębiorstwa, które oceniły znaczenie źródeł instytucjonalnych innowacji jako „wysokie” w % przedsiębiorstw aktywnych innowacyjnie (w sektorze usług i w sektorze przemysłowym) wskaźnik nie był badany w publikacji Głównego Urzędu Statystycznego „Działalność innowacyjna przedsiębiorstw” w badaniu innowacji za lata 2011-2013. 21 Cel Strategiczny 4: Rozwój kreatywnego kapitału ludzkiego Wykres 22 Zdobywanie nowych kwalifikacji lub umiejętności (% odpowiedzi na pytanie w „Diagnozie Społecznej”) Polska kujawsko-pomorskie świętokrzyskie warmińskomazurskie wielkopolskie 20% 15% 10% 5% 0% 2011 14,30 15,60 13,50 2013 7,60 10,53 7,47 8,20 5,39 11,00 5,50 Źródło: DIAGNOZA SPOŁECZNA. Raporty: Czapiński J., Panek T. (red.)2014 r. 2011 2013 Polska świętokrzyskie warmińsko-mazurskie kujawsko-pomorskie kujawsko wielkopolskie Z badania przeprowadzonego w Diagnozie społecznej 20136, warunki i jakość życia Polaków wynika, iż zaledwie 5,4% mieszkańców regionu w ciągu ostatnich 2 lat było uczestnikami jakiejkolwiek aktywności związanej z podnoszeniem swoich kwalifikacji zawodowych czy innych umiejętności, co było wynikiem iem najsłabszym w kraju. Można zaobserwować, iż spadek wartości wskaźnika odnotowano we wszystkich regionach. Liderem w zestawieniu było województwo kujawskokujawsko pomorskie (10,53%). Wartości przybliżone do warmińsko-mazurskiego warmińsko mazurskiego osiągnęło wielkopolskie 5,5 %. Podobny odobny do średniej krajowej wynoszącej 7,6% poziom wskaźnika odnotowano w województwie świętokrzyskim 7,47%. Wartość docelowa do ustalenia na posiedzeniu RKS ds. RSI. 6 DIAGNOZA SPOŁECZNA 2013 WARUNKI I JAKOŚĆ ŻYCIA POLAKÓW Edited by: Janusz Czapiński Tomasz Panek, Warszawa 2013 http://diagnoza.com [dostęp 17.04.2015 r.] 22 Synteza realizacji Celów Strategicznych Strategii Monitoring RSI prowadzony jest zgodnie z przyjętą metodologią poprzez identyfikację działań strategicznych realizowanych za pośrednictwem projektów i inicjatyw. Zebranie wszystkich danych na temat działań podejmowanych w regionie, wpisujących się w RSI nie jest możliwe a co za tym idzie wartości niektórych wskaźników (w szczególności ich sumy na poziomie celów strategicznych i całego dokumentu) należy traktować jako szacunkowe. Wykres 23 Liczba zidentyfikowanych działań w Celach Strategicznych Strategii Podczas monitoringu realizacji RSI w 2013 r. zidentyfikowano 69 projektów i 7 inicjatyw w ramach 24 działań. Najwięcej działań, po 8 realizowało Cele Strategiczne: II Transformacja gospodarki w kierunku specjalistycznych produktów i usług opartych na wiedzy oraz III Usprawnienie instytucjonalnego systemu innowacji, w ramach których zidentyfikowano również najwięcej projektów, odpowiednio 28 i 25. 2010 10 2011 2012 2013 5 0 Cel 1. Cel 2. Cel 3. Cel 4. Źródło: Opracowanie własne Wykres 24 Liczba zidentyfikowanych tyfikowanych projektów i inicjatyw w Celach Strategicznych Strategii projekty 35 30 25 20 15 10 5 0 Cel I. 31 inicjatywy Cel II. 40 30 29 26 28 31 28 20 20 7 7 0 2010 35 Cel III. 40 30 2011 29 3 2 2012 1 4 10 1 1 2012 2013 0 2010 2013 32 25 20 10 0 0 0 1 2010 2011 2012 2013 0 35 30 25 20 15 10 5 0 2011 Cel IV. 32 15 14 12 1 1 1 1 2010 2011 2012 2013 Źródło: Opracowanie własne 23 Największa w 2013 r. ilość inicjatyw (4) wpisywała się w Cel Strategiczny I. natomiast w pozostałych Celach Strategicznych zidentyfikowano po jednej inicjatywie. Wykres 25 Wielkość wydatków poniesionych na realizację Strategii w podziale na Cele Strategiczne (w mln zł) W 2013 r. na realizację RSI w ramach 2010 2011 2012 2013 zidentyfikowanych projektów i inicjatyw mln zł zaangażowano środki finansowe o łącznej 200 wartości 123,4 mln zł, natomiast jeszcze w 150 2012 r. była to kwota ponad dwukrotna (239,4 ( mln zł.). Wydatki poniesione w ramach Celów 100 Strategicznych zmniejszyły się w relacji 50 do poprzedniego roku monitorowania natomiast w przypadku Celu IV wzrosły o 9,32 0 Cel I. Cel II. Cel III. Cel IV. mln zł. Można zaobserwować, iż od 2010 r. największa część wydatków poniesiona Źródło: Opracowanie własne została na projekty i inicjatywy wpisujące się w ramy Celu Strategicznego II oraz III, ponadto od 2011 maleje wielkość wydatków poniesionych na powyższe cele. W 2013 r. w ramach Celu Strategicznego Strat 1 poniesiono wydatki w wysokości 301 tys. zł, na drugi cel wydatkowano 46 mln zł, na trzeci 61,3 mln zł a na czwarty 15,8 mln zł. Projekty i inicjatywy realizowane były przez samorząd województwa i jego jednostki organizacyjne, samorządy gmin i powiatów, uczelnie, organizacje pozarządowe, podmioty ze sfery edukacji, przedsiębiorców, instytucje otoczenia biznesu i inne. Źródłem finansowania działań były środki publiczne krajowe (budżet państwa, samorządu województwa, gmin i powiatów, i inne), środki ki publiczne zagraniczne (głównie Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego, Europejski Fundusz Społeczny) oraz prywatne. Wykres 26 Liczba osób uczestniczących w projektach i/lub inicjatywach w podziale na Cele Strategiczne Najwięcej osób uczestniczących w projektach i/lub inicjatywach w podziale na Cele Strategiczne odnotowano w celu strategicznym 1- 30126, co związane było z realizacją inicjatywy Kuratorium Oświaty w Olsztynie polegającej na zorganizowaniu ganizowaniu konkursów przedmiotowych dla uczniów szkół podstawowych i gimnazjów. Łącznie w 2013 r. w projektach i/lub inicjatywach uczestniczyło 37,1 tys. osób. (prawie dwukrotnie więcej niż w 2012 r.). Podobnie jak w 2012 r. spadła liczba projektów i/lub inicjatyw realizowanych we współpracy biznes-nauka, nauka, biznes-IOB, biznes biznesnauka-IOB IOB z 14 w 2013 r. do 9 w 2013. Cel 3 2197 Cel 4 4265 Cel 2 2569 Cel 1 30126 Źródło: Opracowanie własne 24 Wykres 27 Liczba osób przeszkolonych w projektach i/lub inicjatywach w podziale na Cele Strategiczne W 2013 r. w ramach 69 projektów i 7 inicjatyw zidentyfikowanych jako wpisujące się w cele RSI przeszkolono 1065 osób, najwięcej w ramach Celu Strategicznego 4 (555). Wśród wszystkich projektów i inicjatyw zidentyfikowano 13 przyczyniających się do wzrostu kwalifikacji zawodowych mieszkańców regionu, 14 wspierających instrumenty finansowe na rzecz innowacji, 3 na rzecz branży turystycznej, 2 na rzecz ICT oraz meblarskiej oraz 6 projektów na rzecz sektora spożywczego. Cel 3 0 Cel 4 555 Cel 1 77 Cel 2 433 Źródło: Opracowanie własne 25 Realizacja celów operacyjnych Cel 1.1. Promowanie postaw innowacyjnych wśród kadry zarządzającej i pracowników przedsiębiorstw, samorządów, instytucji wsparcia oraz wśród społeczeństwa Wskaźniki realizacji celu: Przedsiębiorstwa, które oceniły znaczenie źródeł instytucjonalnych innowacji jako „wysokie” w % przedsiębiorstw aktywnych innowacyjnie (w sektorze usług i w sektorze przemysłowym) wskaźnik w edycji badania innowacji za lata 2011-2013 nie był badany Wykres 28 Przedsiębiorstwa innowacyjne w zakresie innowacji produktowych i procesowych jako % przedsiębiorstw ogółem 25% 22% 20% 15% 10% 5% 0% 2009 2010 2011 2012 2013 2020 kujawsko-pomorskie lubuskie zachodniopomorskie wartość docelowa Polska warmińsko-mazurskie podlaskie Polska Podlaskie Lubuskie Zachodniopomorskie WarmińskoMazurskie Kujawskopomorskie 2009 16,01 14,56 12,07 2010 14,95 12,66 13,40 2011 13,84 13,00 11,27 2012 14,45 15,02 14,33 2013 14,27 17,70 14,36 15,80 13,30 9,84 14,91 14,62 15,02 13,65 12,44 11,95 14,60 15,75 13,64 15,37 14,18 11,01 Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych GUS, Działalność innowacyjna przedsiębiorstw Wskaźnik odsetka przedsiębiorstw innowacyjnych w zakresie innowacji produktowych i procesowych w 2013 r. wyniósł 14,60% (8 miejsce w kraju) i był wyższy od krajowego o 0,33 pkt. proc. W okresie 2009-2013 w regionie zaobserwowano spadek wartości wskaźnika (-0,42 pkt. proc.), natomiast w relacji do roku 2012 nastąpił wzrost o (+2,65 pkt. proc., awans o 6 lokat). Średnio w kraju 14,27% przedsiębiorstw było innowacyjnych w zakresie innowacji produktowych i procesowych, podobny wynik odnotowano w lubuskim (14,36%). Pierwsze miejsce wśród 16 województw zajmowało podlaskie (17,7%), zbliżoną do Warmii i Mazur wartość wskaźnika odnotowano w województwie zachodniopomorskim (14,62%), a najniższą w kraju w kujawsko-pomorskim (11,01%). Różnica do wartości docelowej przyjętej na poziomie 22% wynosiła 7,4 pkt. proc. 26 Realizacja celu Cel 1.1 realizowany był przez 2 działania, na które złożyły się 1 projekt i 1 inicjatywa o łącznej wartości 275 tys. zł. w działaniach uczestniczyło blisko 30 tys. osób, z których przeszkolono 77. Nazwa wskaźnika liczba projektów liczba inicjatyw poniesione koszty liczba projektów i/lub inicjatyw na rzecz wzrostu kwalifikacji zawodowych mieszkańców regionu liczba projektów i/lub inicjatyw realizowanych we współpracy biznes - IOB (w tym administracja) liczba projektów i/lub inicjatyw realizowanych we współpracy biznes - nauka liczba projektów i/lub inicjatyw realizowanych we współpracy nauka - IOB (w tym administracja) liczba projektów i/lub inicjatyw realizowanych we współpracy biznes - nauka - IOB (w tym administracja) liczba osób uczestniczących w projektach i/lub inicjatywach liczba przedsiębiorców objętych projektami i/lub inicjatywami liczba osób przeszkolonych liczba nauczycieli przeszkolonych liczba organizacji uczestniczących w projektach i/lub inicjatywach (poza Państwa organizacją) liczba projektów i/lub inicjatyw realizowanych we współpracy z partnerem zagranicznym liczba projektów i/lub inicjatyw realizowanych we współpracy co najmniej dwóch instytucji otoczenia biznesu jm szt. szt. zł szt. Ilość 1 1 275363 1 szt. 0 szt. szt. 0 0 szt. 0 os. os. os. os. szt. 29 988 0 77 77 1 szt. szt. 0 0 Pobudzanie kreatywności wśród dzieci i młodzieży Działanie realizowane było przez inicjatywę Kuratorium Oświaty w Olsztynie. W roku szkolnym 2012/2013 zorganizowano konkursy przedmiotowe dla uczniów szkół podstawowych i gimnazjów, w których udział wzięło 29.911 uczniów. Do etapów wojewódzkich zakwalifikowało się 2146 osób (741 ze szkół podstawowych,1405 z gimnazjów). Tytuł laureata otrzymało 859 uczniów (274 ze szkół podstawowych oraz 585 z gimnazjów). Kursy podnoszące kompetencje dla nauczycieli w zakresie nowych technik nauczania i pobudzania kreatywności wśród dzieci i młodzieży oraz kreatywności w pracy zawodowej realizowane były przez Olsztyńską Wyższą Szkołę Informatyki i Zarządzania im. prof. T. Kotarbińskiego w ramach projektu pn.: W stronę lepszej szkoły - studia podyplomowe z zarządzania w oświacie oraz warsztaty doskonalące dla nauczycieli z województwa warmińsko-mazurskiego. W 2013 r. odbyły się 4 edycje warsztatów doskonalących kadrę administracyjną i kierowniczą. Kontynuowano 2 edycję studiów podyplomowych „Menedżer Oświaty”. Projekt współfinansowany ze środków POKL został zakończony w 2013 r. W czasie realizacji przedsięwzięcia 194 nauczycieli, pracowników dydaktycznych i administracyjnych szkół z województwa warmińsko-mazurskiego odbyło studia w zakresie zarządzania oświatą i uczestniczyło w warsztatach dot. zarządzania szkołą. 27 Cel 1.2 Pobudzanie lokalnych inicjatyw na rzecz innowacji Wskaźniki realizacji celu: Wykres 29 Liczba podmiotów, które realizowały projekty w zakresie i o charakterze innowacyjnym W 2013 r. zidentyfikowano 28 podmiotów z województwa warmińsko-mazurskiego realizujących projekty w zakresie i o charakterze innowacyjnym, była to liczba najwyższa od 2011 roku. Wartość docelowa wskaźnika nie została określona. Z uwagi na wahania poziomu wskaźnika w ostatnich trzech badanych latach określenie wartości docelowej jest niezasadne na tym etapie. 30 25 20 15 10 5 0 28 23 18 2011 2012 2013 Realizacja celu W 2013 r. nie zidentyfikowano działań wpisujących się w realizację celu 1.2 Cel 1.3. Promocja współpracy wśród wszystkich uczestników regionalnego systemu Innowacji Wskaźniki realizacji celu: Wykres 30 Zatrudnienie w sektorach przemysłu średnio-wysokiej i wysokiej techniki jako % zatrudnionych 12 10 9,1 8 6 4 2 0 2008 2009 2010 2011 2012 warmińsko-mazurskie lubelskie podlaskie wielkopolskie Polska dolnośląskie 2020 Polska dolnośląskie wielkopolskie lubelskie podlaskie WarmińskoMazurskie 2009 4,8 8,2 4,4 3,0 2,0 2010 4,6 8,5 4,8 2,6 1,9 2011 4,8 8,7 5,2 2,7 2,4 2012 4,9 8,7 4,8 2,7 2,8 2013 5,0 8,5 5,2 2,6 2,6 2,6 2,7 3,0 2,6 2,5 Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Eurostat W 2013 r. w województwie warmińsko-mazurskim wartość wskaźnika wynosiła 2,5% (ostatnie miejsce w kraju) i spadła o 0,1 pkt. proc. w relacji do roku 2009 (tendencję spadkową odnotowuje się od roku 2011, kiedy zatrudnienie w sektorach przemysłu średnio-wysokiej i wysokiej techniki wynosiło 3 % zatrudnionych). Porównywalne wartości odnotowano w regionie podlaskim 2,6% (+0,6 pkt. proc.). Liderem w 2013 r. było dolnośląskie, do którego stosowany jest benchmarking (8,5%, +0,3 pkt. proc.). Średnia wartość zatrudnienia w sektorach przemysłu średnio-wysokiej i wysokiej techniki dla Polski wynosiła 5% (+0,02 pkt. proc.). Należy zauważyć, że średnia dla Polski wykazuje tendencję rosnącą od 2010 r. Przybliżone wartości notowano w województwie wielkopolskim 5,2% (+0,8 pkt. proc.). Różnica do wartości docelowej jest równa 6,6 pkt. proc. 28 Realizacja celu Nie zidentyfikowano działań realizujących Cel 1.3 Cel 1.4 Budowanie kapitału społecznego w procesie tworzenia i wdrażania RSI oraz promocja tego procesu jako dobrej praktyki współdziałania na rzecz innowacji w regionie Wskaźniki realizacji celu: Wykres 31 Zatrudnienie w sektorach wiedzochłonnych jako % zatrudnionych 7% 6% 5% 4% 3% 3,75% 2% 1% 0% Polska Mazowieckie Łódzkie WarmińskoMazurskie Świętokrzyskie 2009 2,7 5,9 3,1 1,3 1,0 2010 2,7 5,5 2,9 1,6 1,1 2011 2,7 5,2 2,8 2012 2,9 5,7 2,6 2013 2,9 5,5 3,0 1,4 1,2 1,2 0,8 0,9 1,1 Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Eurostat 2009 2010 świętokrzyskie Polska mazowieckie 2011 2012 2013 2020 warmińsko-mazurskie łódzkie wartość docelowa W 2013 r. region Warmii i Mazur pod względem odsetka osób zatrudnionych w sektorach wiedzochłonnych uplasował się, tak jak przed rokiem, na przedostatnim miejscu w kraju osiągając wynik 1,2%. Od 2009 r. wartość wskaźnika zmniejszyła się nieznacznie (-0,1 pkt. proc.). Porównywalny wynik zaobserwowano w regionie świętokrzyskim -1,1%, który zajął ostatnie miejsce w kraju. Województwem o najwyższej wartości wskaźnika było mazowieckie 5,5%. Województwo łódzkie z wartością 3% było w 2013 r. najbliżej średniej krajowej, która wynosiła 2,9%. Różnica do wartości docelowej określonej na poziomie 3,75% w 2013 r. wynosiła 2,55 pkt. proc. Realizacja celu Cel 1.4 realizowany był przez 1 działanie, na które złożyły się 2 projekty, w których uczestniczyło 138 osób i 27 organizacji. Nazwa wskaźnika liczba projektów liczba inicjatyw poniesione koszty liczba projektów i/lub inicjatyw realizowanych we współpracy biznes - IOB (w tym administracja) liczba projektów i/lub inicjatyw realizowanych we współpracy nauka - IOB (w tym administracja) liczba projektów i/lub inicjatyw realizowanych we współpracy biznes - nauka - IOB (w tym administracja) liczba osób uczestniczących w projektach i/lub inicjatywach jm szt. szt. zł szt. Ilość 0 3 25 753 0 szt. 0 szt. 2 os. 138 29 liczba wolontariuszy biorących udział w projektach i/lub inicjatywach liczba organizacji uczestniczących w projektach i/lub inicjatywach (poza Państwa organizacją) liczba projektów i/lub inicjatyw realizowanych we współpracy z partnerem zagranicznym liczba projektów i/lub inicjatyw realizowanych we współpracy co najmniej dwóch instytucji otoczenia biznesu os. szt. 0 27 szt. szt. 1 1 Tworzenie warunków do współpracy interesariuszy z regionu na rzecz budowy konkurencyjnej gospodarki W ramach działania realizowane były 3 inicjatywy. W 2013 r. odbyły się cztery posiedzenia Regionalnego Komitetu Sterującego ds. Regionalnej Strategii Innowacyjności Województwa Warmińsko-Mazurskiego, który jest niezależnym ciałem opiniodawczo-doradczym Zarządu Województwa i w badanym roku skupiał 28 najważniejszych instytucji systemu innowacyjności w regionie. Spotkania gremium dotyczyły m.in. regionalnych inteligentnych specjalizacji w kontekście prac nad aktualizacją Strategii rozwoju społeczno-gospodarczego województwa warmińskomazurskiego do roku 2025, w tym podsumowania i omówienia wyników konsultacji inteligentnych specjalizacji oraz opracowanie na ich podstawie rekomendacji, wyników drugiej edycji monitorowania rezultatów wdrażania RSI, systemu komercjalizacji badań naukowych w latach 20142020. Jedno ze spotkań zorganizowano we współpracy z ministerstwem Nauki i Szkolnictwa Wyższego realizującego przedsięwzięcie pn. „Narodowy Program Foresight- wdrożenie wyników”. W 2013 r. dokonano Identyfikacji inteligentnych specjalizacji regionalnych stanowiących warunek dla pozyskania środków unijnych na badania, rozwój i innowacyjność w perspektywie finansowej 20142020 (tzw. warunkowość ex-ante dla celu tematycznego 1). Do działań Departamentu Polityki Regionalnej (DPR) związanych ze specjalizacjami województwa w 2013 r. należało m.in. przeprowadzenie procesu konsultacji wstępnie zidentyfikowanych specjalizacji z przedsiębiorstwami – zorganizowano łącznie 3 spotkania konsultacyjne (w Olsztynie, Elblągu i Ełku), na które zaproszono podmioty rynkowe działające w obszarach „ekonomia wody”, „drewno i meblarstwo” oraz „żywność wysokiej jakości”.; zorganizowano posiedzenie RKS ds. RSI podsumowujące efekty debaty ze środowiskiem gospodarczym. Ponadto pracownicy DPR uczestniczyli w pracach Platformy S3 (utworzonej przez KE organizacji celem wsparcia regionów w opracowywaniu strategii inteligentnych specjalizacji) m.in. poprzez udział w spotkaniach organizowanych przez regiony europejskie (Groningen-Holandia, Vaasa-Finlandia oraz Heraklion- Grecja). 30 Cel 1.5 Tworzenie wizerunku Warmii i Mazur jako regionu otwartego na innowacje Wskaźniki realizacji celu: Wykres 32 Wydatki na innowacje związane z pracami B+R jako udział w przychodach ze sprzedaży ogółem % 1 0,9 0,8 0,7 0,6 0,5 0,4 0,3 0,2 0,1 0 0,29 20092011 Polska 0,15 Podkarpackie 0,55 Świętokrzyskie 0,15 Warmińsko0,20 mazurskie Podlaskie 0,05 Lubuskie 0,00 20102012 0,29 0,75 0,20 20112013 0,22 0,90 0,20 0,35 0,10 0,05 0,05 0,10 0,05 Źródło: opracowanie własne na podstawie danych GUS 2009-2011 2010-2012 lubuskie warmińsko-mazurskie Polska wartość docelowa 2011-2013 podlaskie świętokrzyskie podkarpackie Wartość wskaźnika dla Warmii i Mazur w okresie 2011-2013 r. wyniosła 0,1% (10 miejsce w kraju). Taką samą wartość posiadały województwa: opolskie, podlaskie i wielkopolskie. Liderem było województwo podkarpackie - 0,9%. Średnia krajowa wynosiła 0,22%. Podobną wartość wydatków na innowacje związanych z pracami B+R jako udział w przychodach ze sprzedaży ogółem zanotowano w regionie świętokrzyskim 0,2%, a najniższą w kraju w regionie lubuskim 0,05%. Proponowana wartość docelowa na poziomie wartości wskaźnika dla Polski w okresie 2010-2012 tj. 0,29%. Odległość do wartości docelowej wynosi 0,19 pkt. proc. Realizacja celu W roku 2013 nie zidentyfikowano projektów lub inicjatyw operacyjnego 1.5. wpisujących się w założenia celu 31 Cel 2.1. Budowanie innowacyjnej specjalizacji regionalnej Wskaźniki realizacji celu: Wykres 33 Sprzedaż nowych lub zmodernizowanych wyrobów dla rynku w % sprzedaży przedsiębiorstw ogółem A) Przemysł B) Usługi 50% 40% 30% 20% 20% 10% 0% 2010 2011 warmińsko-mazurskie wartość docelowa Podkarpackie 2012 2013 Polska Pomorskie 7% 6% 5% 4% 3% 2% 1% 0% 5% 2010 2011 dolnośląskie Polska mazowieckie 2012 2013 warmińsko-mazurskie wartość docelowa podlaskie Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych GUS, Działalność innowacyjna przedsiębiorstw Przemysł Usługi 2010 2012 2013 2010 2012 2013 Polska 11,3 9,2 8,6 Polska 4,1 3,1 3,4 Pomorskie 43,4 36,3 18,2 Mazowieckie 6,5 4,7 5,6 Podkarpackie 8,5 8,8 8,5 Dolnośląskie 6,0 1,3 5,3 Zachodniopomorskie 2,9 4,0 4,7 podlaskie 5,0 0,1 0,3 WarmińskoMazurskie 12,9 3,1 2,4 WarmińskoMazurskie 1,1 0,2 0,1 A) Sprzedaż nowych lub zmodernizowanych wyrobów na rynku w przedsiębiorstwach przemysłowych z województwa warmińsko-mazurskiego wyniosła w 2013 r. 2,1 % sprzedaży ogółem (16 miejsce w kraju, ponad pięciokrotny spadek w relacji do 2010 r., gdy region zajmował 3 miejsce w kraju). Najbardziej zbliżoną wartość wskaźnika odnotowano w zachodniopomorskim 4,7%. Liderem w 2013 r. było województwo pomorskie 18,2%. Średnio w kraju sprzedaż nowych lub zmodernizowanych wyrobów na rynku wynosiła 8,6 % sprzedaży ogółem. Wartości wskaźnika w regionie podkarpackim 8,6% były najbardziej zbliżone do średniej krajowej. Dystans do wartości docelowej wyniósł 17,6%. B) Sprzedaż nowych lub zmodernizowanych wyrobów na rynku w przedsiębiorstwach usługowych z regionu Warmii i Mazur wyniosła w 2013 r. 0,1 % sprzedaży ogółem (ostatnie miejsce w kraju, ponad dziesięciokrotny spadek w relacji do 2010 r.). Najbardziej zbliżona w 2013 r. wartość 32 wskaźnika została zaobserwowana w regionach podlaskim, lubelskim i opolskim (0,3%). Liderem było województwo mazowieckie 5,6%. Województwo dolnośląskie (5,3%) osiągnęło wartości najbardziej zbliżone do średniej krajowej (3,4%). Wskaźnik dla regionu znacznie oddalił się od wartości docelowej określonej na poziomie 5% (-4,9%). Wykres 34 Pracujący w sektorze ICT 2010 80000 70000 60000 50000 40000 30000 20000 10000 0 świętokrzyskie opolskie Polska 2011 2012 2013 warmińsko-mazurskie śląskie mazowieckie 2013 Polska 10120 11087 11273 Mazowieckie 69978 74086 75838 9179 11110 11248 Warmińskomazurskie 389 614 714 Opolskie 444 989 961 Świętokrzyskie 445 366 382 Śląskie 2010 2012 Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych GUS W sektorze ICT w województwie warmińsko-mazurskim pracowało 714 osób (o 100 osób więcej niż w 2012 r. oraz o 80% więcej niż w 2010 r. i awans na piętnaste miejsce). Województwem, w którym pracowało najwięcej osób w tej branży było mazowieckie (75 838 osób) a najmniej świętokrzyskie - 382 osoby. Przeciętnie w branży ICT pracowało ponad 11 200 osób. Najbardziej zbliżony wynik do średniej został zaobserwowany w regionie śląskim 11 248 osób a do województwa warmińsko-mazurskiego w opolskim (961 osób). Z powodu specyfiki rynku pracy w województwie warmińsko-mazurskim ustalając wartość docelową liczby pracujących w sektorze ICT nie było możliwości porównania do średniej krajowej bądź zastosowania benchmarkingu. Wartość docelowa wskaźnika została ustalona jako 3-krotność liczby pracujących w sektorze ICT na Warmii i Mazurach w 2010 r. (1167 osób). Odległość do wartości docelowej wynosiła w 2013 r. 453 os. Wykres 35 Liczba przedsiębiorstw innowacyjnych w branży meblarskiej 70 60 Polska Lubuskie Dolnośląskie Warmińskomazurskie Podkarpackie Lubelskie 50 40 30 20 10 20092011 11,04 16,30 9,30 20102012 22,06 51,40 14,60 20112013 18,89 60,70 22,30 15,90 16,00 25,00 20,00 24,50 38,30 4,30 19,30 2,30 Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych GUS, Działalność innowacyjna przedsiębiorstw 0 2009-2011 2010-2012 2011-2013 lubelskie Polska podkarpackie dolnośląskie warmińsko-mazurskie lubuskie 33 W okresie 2011-2013 w regionie Warmii i Mazur co czwarte przedsiębiorstwo z branży meblarskiej było innowacyjne (3 lokata w kraju, w porównaniu z poprzednim okresem wzrost o 9 pkt. proc. I awans o 5 pozycji). W latach 2011-2013 na tle kraju (18,9%) wyróżniało się województwo lubuskie (60,7%), średnie wartości osiągało województwo podkarpackie (19,3%), najsłabiej w zestawieniu wypadło województwo lubelskie (2,3%). Wartość docelowa wskaźnika do ustalenia na posiedzeniu RKS ds. RSI. Realizacja celu Cel operacyjny 2.1 był realizowany przez 2 Działania w ramach których zidentyfikowano 6 projektów. Łącznie poniesione wydatki wynosiły ponad 2,3 mln zł. Nazwa wskaźnika liczba projektów liczba inicjatyw poniesione koszty liczba projektów i/lub inicjatyw na rzecz przedsiębiorców liczba projektów i/lub inicjatyw na rzecz tworzenia i rozwoju klastrów liczba projektów i/lub inicjatyw na rzecz rozwoju turystyki liczba projektów i/lub inicjatyw na rzecz rozwoju sektora ICT liczba projektów i/lub inicjatyw na rzecz rozwoju sektora meblarskiego liczba projektów i/lub inicjatyw na rzecz rozwoju sektora spożywczego liczba projektów i/lub inicjatyw promocyjnych na rzecz konkretnych produktów turystycznych liczba projektów i/lub inicjatyw na rzecz wzrostu produkcji i wykorzystania energii odnawialnej liczba staży i praktyk odbytych w ramach projektów i/lub inicjatyw liczba rolników uczestniczących w projektach i/lub inicjatywach liczba osób przeszkolonych liczba produktów żywnościowych objętych systemem promocji jm szt. szt. zł szt. szt. szt. szt. szt. szt. szt. Ilość 6 0 2340101,95 5 4 2 0 1 2 1 szt. 2 szt. os os szt. 0 0 0 0 Rozwój klastrów w województwie warmińsko-mazurskim 1. W 2013 r. zakończono realizację projektu Warmińsko-Mazurski Klaster Ciepłowniczy Razem Cieplej dofinansowanego ze środków PO RPW, polegającego na rozwoju powiązania kooperacyjnego pomiędzy podmiotami branży usług ciepłowniczych. Beneficjentami przedsięwzięcia były firmy z branży energetyki cieplnej mające siedzibę na obszarze Polski Wschodniej. W 2013 r. zakończono realizację prac badawczych poświęconych redukcji emisji CO2 oraz opracowaniu referencyjnego paliwa biomasowego i jego przetestowaniu w dwóch ciepłowniach klastra. Członkowie Klastra spotykali się w celu podzielenia dobrymi praktykami w branży oraz przedyskutowania bieżących problemów na rynku ciepłownictwa. Prowadzone były także działania promocyjne. W 2013 r. wydatkowano 652 tys. zł. 2. Warmińsko-Mazurska Izba Rzemiosła i Przedsiębiorczości zakończyła realizację projektu Wzmocnienie potencjału innowacyjnego i rozwój klastra stolarki otworowej w Polsce Wschodniej, który przyczynił się do powstania stałej platformy współpracy między przedsiębiorstwami z branży stolarki otworowej i branż pokrewnych w Polsce Wschodniej. W 2013 r. członkowie klastra m.in. spotkali się z przedstawicielem Wschodniego Klastra Budowlanego, brali udział 34 w spotkaniu założycielskim związku Klastry Polskie, rozpoczęli przygotowania do misji gospodarczej do Zjednoczonych Emiratów Arabskich. Poniesione koszty wynosiły 242,1 tys. zł. 3. Projekt Wzmocnienie potencjału innowacyjnego i rozwój klastra stolarki otworowej w Polsce Wschodniej - kontynuacja działań realizowany był na rzecz członków klastra „Mazurskie Okna”, koordynowanego przez Fundację „Wspieranie i promocja przedsiębiorczości na Warmii i Mazurach". W 2013 r. dokonano realizacji działań promocyjnych, wykonano badania rynków krajowych i zagranicznych, zorganizowano misję branżową do Gruzji. Poniesione koszty ogółem wyniosły ponad 1,2 mln zł. 4. Zachodniomazurska Lokalna Organizacja Turystyczna kontynuowała realizację projektu Klaster Turystyczny Mazury Zachodnie ze środków RPO WiM 2007-2013, zakładającego budowę powiązań w ramach klastra i wymianę wiedzy, stworzenie spójnego systemu informacji turystycznej oraz działania promocyjne. W 2013 r. zorganizowano dwa seminaria skierowane do przedsiębiorców i branży turystycznej poświęcone budowie marki klastra, promowano klaster podczas rajdu rowerowego oraz wykonano materiały promocyjne. Wydatkowano 29 tys. zł. Rozwój innowacyjności firm w branżach inteligentnych specjalizacji regionalnych 1. Fundacja Pro Civis rozpoczęła realizację projektu współfinansowanego środkami PO KL Wsparcie współpracy firm i B+R w specjalizacjach innowacyjnych województwa warmińsko-mazurskiego, mającego na celu zwiększenie gotowości firm działających na rynku w zakresie inteligentnych specjalizacji Warmii i Mazur do wdrożenia innowacji poprzez nieodpłatne świadczenie specjalistycznych usług . Wydatkowano 113 tys. zł. 2. Instytut Rozrodu Zwierząt i Badań Żywności PAN w Olsztynie we współpracy z 10 przedsiębiorstwami z sektora rolno-spożywczego regionu Warmii i Mazur rozpoczął realizację projektu Innowacyjne produkty piekarnicze o właściwościach prozdrowotnych dla mieszkańców Warmii i Mazur ze środków PO KL, mającego na celu podniesienie konkurencyjności branży piekarniczej w regionie poprzez budowę trwałego systemu transferu wiedzy w regionie pomiędzy instytucją naukowo-badawczą a grupą przedsiębiorstw sektora piekarniczego. W 2013 r. wydatkowano 86 tys. zł. 35 Cel 2.2. Pozyskiwanie inwestycji zewnętrznych w produkcję wyspecjalizowaną i usługi oparte na wiedzy Wskaźniki realizacji celu Wykres 36 Liczba kontaktów Regionalnego Centrum Obsługi Inwestora z potencjalnym inwestorami zainteresowanymi inwestycjami w produkcję wyspecjalizowaną i usługi oparte na wiedzy Z informacji uzyskanych z Warmińsko-Mazurskiego Warmińsko Centrum Obsługi Inwestora funkcjonującego przy WMARR S.A. wynika, iż w 2013 r. nawiązano 24 kontakty z potencjalnymi lnymi inwestorami (tj. o połowę więcej niż w 2012 r.). Warto zauważyć, że jest to najwyższa wartość wskaźnika od 2008 r. Odległość do wartości docelowej wynosiła 16. Nie ma możliwości odniesienia się do innych regionów w kraju i zastosowania benchmarkingu ponieważ wskaźnik nie należy do statystyki publicznej. Brak informacji o liczbie kontaktów, których efektem były faktyczne inwestycje w regionie. 60 50 40 17 20 20 22 18 16 0 2008 2009 2010 2011 2012 wartość docelowa ilość kontaktów Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych W-M COI Wykres 37 Przedsiębiorstwa innowacyjne zlokalizowane na przygotowanych terenach inwestycyjnych W 2013 r. na obszarze Warmińsko-Mazurskiej Warmińsko Specjalnej Strefy Ekonomicznej S.A. oraz Suwalskiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej S.A. funkcjonowało łącznie 19 firm innowacyjnych. yjnych. W porównaniu z rokiem 2010 wartość wskaźnika wzrosła prawie dwukrotnie. 20 19 17 15 10 10 5 0 2010 2012 2013 Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych W-M SSE i SSSE Realizacja celu Cel 2.2 realizowany był w ramach 1 działania na które złożyły się 2 projekty i 1 inicjatywa, na które wydatkowano ogółem 342 tys. zł. Działaniem objęto 210 przedsiębiorców, przeszkolono 174 osoby. Nazwa wskaźnika liczba projektów liczba inicjatyw poniesione koszty liczba projektów i/lub inicjatyw na rzecz przedsiębiorców liczba projektów i/lub inicjatyw na rzecz rozwoju turystyki liczba projektów i/lub inicjatyw na rzecz rozwoju sektora ICT liczba projektów i/lub inicjatyw na rzecz rozwoju sektora meblarskiego liczba projektów i/lub inicjatyw na rzecz rozwoju sektora spożywczego jm szt. szt. zł szt. szt. szt. szt. szt. Ilość 2 1 342 195 3 0 0 0 0 36 liczba projektów i/lub inicjatyw promocyjnych na rzecz konkretnych produktów turystycznych liczba projektów i/lub inicjatyw na rzecz wzrostu produkcji i wykorzystania energii odnawialnej liczba przedsiębiorców objętych projektami i/lub inicjatywami liczba rolników uczestniczących w projektach i/lub inicjatywach liczba osób przeszkolonych liczba inwestycji liczba organizacji uczestniczących w projektach i/lub inicjatywach (poza Państwa organizacją) liczba produktów żywnościowych objętych systemem promocji szt. 0 szt. 0 os os os szt. szt. 210 0 174 0 9 szt. 0 Obsługa inwestorów zewnętrznych – działanie realizowane głównie poprzez Warmińsko-Mazurskie Centrum Obsługi Inwestora funkcjonujące przy WMARR SĄ (COI). W 2013 r. ramach działań własnych COI przeprowadziło monitoring, dzięki któremu pozyskano i zaktualizowano informacje dot. 75 terenów inwestycyjnych. Pracownicy COI wzięli udział w Polish Economy Forum w Brukseli realizując działania promocji inwestycyjno-gospodarczej Warmii Mazur. Ponadto zaktualizowano zestawienie dot. zachęt inwestycyjnych stosowanych przez 116 jednostek samorządu terytorialnego województwa warmińsko-mazurskiego. Kontynuowano realizację projektu Tworzenie i rozwój sieci współpracy COI w ramach PO RPW zakładającego powstanie sieci współpracy opartej o 5 regionalnych centrów obsługi inwestora z województw Polski Wschodniej. W 2013 r. zorganizowano konferencję dla zagranicznych przedsiębiorców z Federacji Rosyjskiej i Litwy, w której uczestniczyli także przedstawiciele firm z województwa warmińsko-mazurskiego oraz JST. W 2013 r. wydatkowano 61,7 tys. zł. W ramach prowadzonego w latach 2011-2015 projektu systemowego Ministerstwa Gospodarki Sieć Centrów Obsługi Inwestorów i Eksporterów (COIE), zakładającego umiędzynarodowienie polskich firm, poprzez ułatwienie przedsiębiorcom, a także organizacjom zrzeszającym przedsiębiorców, dostępu do kompleksowych, wysokiej jakości i nieodpłatnych usług informacyjnych w zakresie niezbędnym do planowania, organizowania i realizacji eksportu i/lub inwestycji poza granicami Polski, zrealizowano 138 usług informacyjnych pro-eksport i 20 usług informacyjnych pro-biz. Odbyły się również spotkania informacyjne mające na celu przybliżenie zasad funkcjonowania Sieci Centrów Obsługi Inwestorów i Eksporterów oraz ogólnych zagadnień pro-eksportowych. Koszt realizacji projektu w 2013 r. wyniósł 280 tys. zł. 37 Cel 2.3. Promocja i wsparcie przedsięwzięć biznesowych opartych na współpracy ze sferą B+R oraz tworzenie działów badawczych przez firmy Wskaźniki realizacji celu Wykres 38 Przedsiębiorstwa, które dokonały zgłoszeń patentowych jako % przedsiębiorstw ogółem % 2010 0,06 0,05 0,04 2012 2013 Polska 0,019 % 0,025% 0,037% Śląskie 0,03% 0,035% 0,054% 0,03 Kujawskopomorskie 0,015% 0,031% 0,038% 0,02 Podlaskie 0,017% 0,033% 0,028% 0,01 Warmińskomazurskie 0,005% 0,016% 0,029% Zachodniopomorskie 0,008% 0,009% 0,011% 0 2010 2011 zachodniopomorskie podlaskie kujawsko-pomorskie wartość docelowa 2012 2013 warmińsko-mazurskie Polska śląskie Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Urzędu Patentowego RP Z uwagi na dostępność danych, wskaźnik wyliczono jako procentowy udział podmiotów z sektora gospodarki (przedsiębiorstwa, fundacje, stowarzyszenia, spółdzielnie itp.), dokonujących w Urzędzie Patentowym RP zgłoszeń patentowych w 2013 w % przedsiębiorstw ogółem. Od 2010 r. wartość wskaźnika dla województwa warmińsko-mazurskiego wzrosła ponad pięciokrotnie i wyniosła 0,029% (awans z ostatniego na 12 miejsce). Zbliżona wartość wskaźnika została zanotowana w województwie podlaskim (0,028%). Najwyższy odsetek przedsiębiorstw, które dokonały zgłoszeń patentowych występował w regionie śląskim (0,054%) a najniższy w zachodniopomorskim 0,011%. W województwie kujawsko-pomorskim (0,038%) zaobserwowano wartości wskaźnika najbardziej zbliżone do krajowych (0,037%). Odległość od wartości docelowej (0,019%) wynosiła +0,09 pkt. proc. Wykres 39 Patenty w bazie EPO na 1 mln mieszkańców Z informacji otrzymanej z Eurostatu wynika, 50 iż wartości wskaźnika liczby patentów w bazie 40 39 EPO za 2010 r. były nadal aktualne w 2013 r. 30 W 2013 r. wskaźnik osiągnął wartość 0,14 20 patentu w bazie EPO na 1 mln mieszkańców 10 województwa i był zdecydowanie najsłabszy w 0 kraju, gdzie średnia wartość wynosiła 3,75. 2008 2010-2013 Niepokojącym zjawiskiem był znaczący spadek warmińsko-mazurskie opolskie wskaźnika z poziomu 0,88 (w stosunku do roku dolnośląskie 2008). Najbardziej zbliżoną do Warmii i Mazur wartość odnotowano w województwie Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Eurostat opolskim (0,77), natomiast zbliżoną do średniej krajowej (3,43) w dolnośląskim. Najwięcej patentów w roku 2010 zgłoszono 38 w województwie lubuskim 10,90. Do osiągnięcia wartości docelowej wskaźnika (39 patentów łącznie w latach 2010-2020) brakuje 38,76 patentu, co daje średnio 4,3 patentu rocznie. Realizacja celu Cel 2.3 realizowany był poprzez 1 działanie, w które wpisało się 10 projektów o wartości 8,4 mln zł. Działaniami objęto ponad 500 przedsiębiorstw. Nazwa wskaźnika liczba projektów liczba inicjatyw poniesione koszty liczba projektów i/lub inicjatyw na rzecz przedsiębiorców liczba projektów i/lub inicjatyw na rzecz rozwoju turystyki liczba projektów i/lub inicjatyw na rzecz rozwoju sektora ICT liczba projektów i/lub inicjatyw na rzecz rozwoju sektora meblarskiego liczba projektów i/lub inicjatyw na rzecz rozwoju sektora spożywczego liczba projektów i/lub inicjatyw promocyjnych na rzecz konkretnych produktów turystycznych liczba projektów i/lub inicjatyw na rzecz wzrostu produkcji i wykorzystania energii odnawialnej liczba projektów i/lub inicjatyw realizowanych we współpracy biznes - nauka liczba projektów badawczych o budżecie powyżej 500 tys. zł. liczba staży dla absolwentów, stypendiów, staży dla doktorantów i innych tego typu narzędzi liczba osób uczestniczących w projektach i/lub inicjatywach liczba przedsiębiorców objętych projektami i/lub inicjatywami liczba rolników uczestniczących w projektach i/lub inicjatywach liczba wspartych organizacyjnie/finansowo projektów i/lub inicjatyw podjętych przez partnerów liczba inwestycji liczba nowych organizacji liczba produktów żywnościowych objętych systemem promocji jm szt. szt. zł szt. szt. szt. szt. szt. szt. Ilość 10 0 8 367 286 10 1 2 1 4 0 szt. 0 szt. szt. szt. 4 1 44 os os os 41 527 0 szt. szt. szt. szt. 0 1 0 0 Wsparcie powiązań pomiędzy nauką a biznesem w województwie warmińsko-mazurskim Gmina Miasto Elbląg i Elbląska Uczelnia Humanistyczno-Ekonomiczna zakończyły realizację projektu „Wzrost innowacyjności i konkurencyjności elbląskich MŚP poprzez tymczasowe zatrudnienie wysoko wykwalifikowanej kadry" , polegającego na dofinansowaniu pokrycia kosztów zatrudnienia w firmach wysoko wykwalifikowanej kadry w wysokości 50% całkowitych wydatków. W 2013 roku wsparcie uzyskały 2 przedsiębiorstwa, zatrudniając w ramach projektu 5 pracowników. Wydatkowano 306,9 tys. zł. IRZiBŻ PAN w Olsztynie zakończył realizację projektu Regionalne Centrum Badan i Transferu Wiedzy „ŻYWNOSC DLA ZDROWIA", w wyniku którego rozbudowano trzy specjalistyczne laboratoria tworzące zaplecze naukowo-badawcze dla kreowania innowacji i rozwoju oraz stałej współpracy pomiędzy naukowcami Instytutu a przedsiębiorstwami z branży rolno-spożywczej regionu Warmii i Mazur. W 2013 r. na realizację projektu wydatkowano 1,6 mln zł. Zakończono także przedsięwzięcie Regionalne Centrum Badań i Transferu Wiedzy „Żywność dla zdrowia”. Inwestycja w aparaturę badawczą tworzącą powiązania kooperacyjne pomiędzy jednostkami naukowo-badawczymi 39 a przedsiębiorstwami - etap II zakładające kontynuację modernizacji laboratoriów przeznaczonych do świadczenia usług dla firm z sektora rolno-spożywczego. W 2013 r. na realizację projektu wydatkowano 3,7 mln zł. Kontynuowano ponadto realizację projektu „Oficer Łącznikowy - Sieć współpracy i wymiany informacji pomiędzy nauką a przemysłem rolno-spożywczym województwa warmińsko-mazurskiego” zakładającego powstanie sieci 40 przedsiębiorstw z branży rolno-spożywczej województwa warmińsko-mazurskiego współpracującej z Instytutem Rozrodu Zwierząt i Badań Żywności PAN w zakresie m.in. tworzenia innowacji celem podniesienia ich konkurencyjności. Wydatkowano 340 tys. zł. WMARR S.A. w Olsztynie w partnerstwie z OWSIiZ realizował projekt pt.: „Sieć Brokerów Innowacji”, którego celem było wzmocnienie współpracy między sektorami nauki i biznesu poprzez wypracowanie przez jednostki naukowe dla przedsiębiorstw konkretnych efektów wdrożeniowych (tzw. dokumentacji wdrożeniowych). W 2013 zrealizowano 6 dokumentacji wdrożeniowych oraz przekazano 420 ofert nauki dla biznesu. Koszty realizacji wynosiły 1 mln zł. UWM realizował projekt SIS WiM – staże i szkolenia praktyczne dla rozwoju innowacyjnych przedsiębiorstw WARMII i MAZUR - zakładający realizację programu stażowo-szkoleniowego, obejmującego 50 pracowników naukowych i naukowo-dydaktycznych UWM w Olsztynie i 10 pracowników MŚP z województwa warmińsko-mazurskiego z branż określonych jako strategiczne w RSI. W roku 2013 odbyło się 50 staży (w tym 44 odbyli pracownicy naukowi w przedsiębiorstwach, a 6 przedsiębiorcy w jednostkach Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie). Poniesione wydatki wynosiły 602 tys. zł. Ponadto uczelnia rozpoczęła realizację przedsięwzięcia ,,REGIONALNY TRANSFER WIEDZY Z NAUKI DO BIZNESU'' - staże i szkolenia praktyczne naukowców w przedsiębiorstwach WARMII I MAZUR'' adresowanego do pracowników naukowych uczelni jednostek naukowych województwa warmińskomazurskiego (50 osób). W roku 2013 w ramach projektu odbyła się I tura rekrutacji, w której po ocenie przez Komisję Stażową do udziału w projekcie zakwalifikowały się 23 osoby. W 2013 r. wydatkowano 44 tys. zł. OWSIiZ w Olsztynie zakończyła realizację projektu „Rozwój przedsiębiorstw z województwa warmińsko-mazurskiego poprzez wsparcie sektora nauki w zakresie rozwiązań innowacyjnych”. Projekt realizowany w partnerstwie z Elbląskim Parkiem Technologicznym polegał na objęciu wsparciem 6 firm z regionu poprzez przeprowadzenie audytów technologicznych, dzięki którym opracowano dokumentacje wdrożeniowe przedsięwzięć innowacyjnych. Poniesione koszty w 2013 r. wyniosły 870 tys. zł. Przedsiębiorstwo z branży chemicznej kontynuowało realizację projektu badawczego we współpracy z UWM w Olsztynie w zakresie opracowania technologii produkcji i stosowania wyciągów ziołowych jako mieszanek paszowych uzupełniających w żywieniu drobiu i trzody chlewnej. Opracowano skład i procedurę technologiczną oraz wyprodukowano partie testową. W ramach współpracy z przedsiębiorstwami, przeprowadzono doświadczenia z wykorzystaniem uzyskanych produktów w warunkach produkcyjnych na fermach doświadczalnych. W 2013 r. wydatkowano 122 tys. zł. 40 Firma z branży ICT rozpoczęła realizację projektu polegającego na wyposażeniu działu B+R w sprzęt diagnostyczno-pomiarowy. W wyniku realizacji przedsięwzięcia powstanie komórka badawcza składająca się z urządzeń badawczo-pomiarowych oraz Jednostki Naukowej i wykwalifikowanej kadry. W 2013 roku wydatki poniesione na realizację projektu wynosiły 9,3 tys. zł. Cel 2.4. Promocja zarządzania strategicznego oraz innowacyjnych form organizacji w firmach Wskaźniki realizacji celu Przedsiębiorstwa, których innowacja wpłynęła znacząco na obniżenie kosztów pracy jako % przedsiębiorstw ogółem Przedsiębiorstwa, których innowacja wpłynęła znacząco na obniżenie użycia materiałów i energii jako % przedsiębiorstw ogółem Zagadnienia nie były badane w trzech kolejnych edycjach badań działalności innowacyjnej przedsiębiorstw przeprowadzonych przez Główny Urząd Statystyczny w ramach międzynarodowego programu badawczego Community Innovation Survey, obejmujących lata 2009-2011, 2010-2012, 2011-2013. Ze względu na brak możliwości pozyskania danych od Głównego Urzędu Statystycznego proponuje się rezygnację z monitorowania powyższych wskaźników. Realizacja celu Cel realizował 1 projekt o wartości 2,2 mln zł. Nazwa wskaźnika liczba projektów liczba inicjatyw poniesione koszty liczba projektów i/lub inicjatyw na rzecz przedsiębiorców liczba osób uczestniczących w projektach i/lub inicjatywach liczba przedsiębiorców objętych projektami i/lub inicjatywami liczba osób przeszkolonych liczba wspartych organizacyjnie/finansowo projektów i/lub inicjatyw podjętych przez partnerów jm szt. szt. zł szt. os. szt. os. szt. Ilość 1 0 2125157 1 259 232 259 0 Wzrost kompetencji w zakresie zarządzania strategicznego poprzez szkolenia WMARR S.A. zakończyła realizację przedsięwzięcia pn. Wiedza kluczem do sukcesu, którego ideą był wzrost kompetencji w takich obszarach jak: budowa strategii innowacyjnych, dywersyfikacja działalności firmy, współpraca sieciowa, efektywność energetyczna, ochrona środowiska. W 2013 r. zrealizowano 41 sesji szkoleniowych (łącznie 270 dni szkoleniowych) w których udział wzięło 259 pracowników z 232 firm. W wyniku realizacji usług doradczych stworzone zostały opracowania pt. „Strategia innowacyjna dla Firmy” dla 44 przedsiębiorstw z województwa warmińskomazurskiego. Wydatkowano 2,2 mln zł. 41 Cel 2.5. Pomoc przedsiębiorcom w pozyskiwaniu kapitału zewnętrznego na innowacyjne inwestycje Wskaźniki realizacji celu Wykres 40 Liczba projektów i/lub inicjatyw powołujących lub wspierających instrumenty finansowe na rzecz innowacji W 2013 r. nie zidentyfikowano nowych projektów i/lub inicjatyw powołujących lub wspierających instrumenty finansowe na rzecz innowacji. Wartość wskaźnika nie zmieniła się w stosunku do roku 2012 i pozostała na poziomie 14. Podstawą do obliczenia wartości wskaźnika było uwzględnienie projektów i inicjatyw realizowanych przez podmioty prowadzące fundusze pożyczkowe i poręczeniowe na obszarze województwa warmińsko-mazurskiego. 25 23 20 14 14 2012 2012 15 11 11 2010 2011 10 5 0 2020 wartość docelowa Realizacja celu Źródło: opracowanie własne Cel realizowany był przez 9 projektów w ramach 3 Działań, na łączną kwotę 32,9 mln zł, w których uczestniczyło blisko 270 osób. Nazwa wskaźnika liczba projektów liczba inicjatyw poniesione koszty liczba projektów i/lub inicjatyw na rzecz przedsiębiorców liczba projektów i/lub inicjatyw powołujących lub wspierających instrumenty finansowe na rzecz innowacji liczba osób uczestniczących w projektach i/lub inicjatywach liczba osób przeszkolonych liczba wspartych organizacyjnie/finansowo projektów i/lub inicjatyw podjętych przez partnerów liczba wspartych organizacyjnie/finansowo inwestycji podjętych przez partnerów liczba organizacji uczestniczących w projektach i/lub inicjatywach (poza Państwa organizacją) jm szt. szt. zł szt. szt. Ilość 9 0 32865580 9 8 os os szt. 269 0 0 szt. szt. 0 21 1. Wzrost innowacyjności firm poprzez ułatwienie dostępu do kapitału Działanie realizowane było przez 1 projekt polegający na dofinansowaniu inwestycji przedsiębiorstw w ramach Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka 2007-2013. W 2013 r. zostały podpisane 23 umowy na łączną wartość dofinansowania 5,5 mln zł, z tego: 5 umów w ramach Działania 6.1 Paszport do eksportu na łączną kwotę dofinansowania wynoszącą 464 tys. zł, 3 umowy w ramach działania 8.1 Wspieranie działalności gospodarczej w dziedzinie 42 gospodarki elektronicznej na łączną kwotę dofinansowania wynoszącą 661 tys. zł oraz 15 umów w ramach Działania 8.2 na łączną kwotę dofinansowania wynoszącą 4,4 mln zł. 2. Rozwój instrumentów inżynierii finansowej wspierany jest poprzez dofinansowanie ze środków EFRR w ramach RPO WiM 2007-2013. Projekt Dokapitalizowanie funduszy pożyczkowych na Warmii i Mazurach realizowany jest przez konsorcjum instytucji prowadzących fundusze pożyczkowe, w skład którego wchodzą: Warmińsko-Mazurska Agencja Rozwoju Regionalnego S.A. w Olsztynie – Lider Konsorcjum; Działdowska Agencja Rozwoju S.A. w Działdowie; Fundacja Rozwoju Regionu Łukta w Łukcie; Fundacja Wspierania Przedsiębiorczości Regionalnej w Gołdapi; Stowarzyszenie „Centrum Rozwoju Ekonomicznego Pasłęka” w Pasłęku; Nidzicka Fundacja Rozwoju „NIDA” w Nidzicy. W 2013 r. w ramach konsorcjum zawarto 12 umów pożyczkowych na łączną kwotę 1,4 mln zł. Ponadto za pośrednictwem Regionalnego Funduszu Pożyczkowego prowadzonego we WMARR S.A. w 2013 r. w ramach środków własnych zostały zawarte 32 umowy na pożyczki o łącznej wartości 1,9 mln zł. W grudniu 2012 r. konsorcjum funduszy pożyczkowych, zawarło umowę o dofinansowanie na realizację projektu pn. „Wzrost potencjału funduszy pożyczkowych na Warmii i Mazurach” skierowanego do przedsiębiorców MŚP z terenu województwa warmińsko-mazurskiego. W 2013 r. łącznie w ramach projektu wszyscy partnerzy konsorcjum udzielili przedsiębiorcom 73 pożyczki o łącznej wartości 9,4 mln zł. Kontynuowano również realizację projektu „Dokapitalizowanie funduszy poręczeniowych na Warmii i Mazurach" w ramach którego konsorcjum funduszy poręczeniowych (w skład którego wchodzi 5 instytucji z terenu województwa warmińsko-mazurskiego: Działdowska Agencja Rozwoju S.A w Działdowie – Lider Konsorcjum, Warmińsko-Mazurski Fundusz "Poręczenia Kredytowe" w Działdowie, Fundacja Rozwoju Przedsiębiorczości "ATUT" w Ostródzie, Nidzicka Fundacja Rozwoju "NIDA" w Nidzicy) w 2013 r. udzieliło łącznie 52 poręczenia na łączną kwotę 6,8 mln zł. Konsorcjum funduszy poręczeniowych rozpoczęło realizację projektu pn. „Dofinansowanie funduszy poręczeniowych na Warmii i Mazurach” polegającego na udzielaniu poręczeń małym i średnim przedsiębiorstwom posiadającym swoją siedzibę lub inwestującym na terenie województwa warmińsko-mazurskiego. W 2013 r. zawarto 3 poręczenia na kwotę 324 tys. zł Poza tym DAR S.A. ze środków własnych pochodzących z realizacji projektu na dokapitalizowanie funduszu pożyczkowego pn. „Lokalny fundusz pożyczkowy dla mikro i małych przedsiębiorców” w ramach SPO WKP na lata 2004-2006 w 2013 roku udzieliła pożyczek o łącznej wartości 1,7 mln zł. W 2013 r. Fundusz „Poręczenia Kredytowe” Sp. z o. o. w Działdowie kontynuował realizację projektu „Reporęczenia i pożyczki szansą na zwiększenie finansowania zewnętrznego MSP. Instrumenty wsparcia funduszy poręczeniowych i pożyczkowych w Polsce Wschodniej”. Przedsięwzięcie było skierowane do mikro, małych i średnich przedsiębiorców oraz osób rozpoczynających działalność gospodarczą, zarejestrowanych, z terenu Polski Wschodniej. W 2013 roku w ramach udzielono 61 pożyczek o łącznej wartości 5 mln zł . 3. Pozyskiwanie kapitału zewnętrznego poprzez promocję gospodarczą - działanie realizowane poprzez rozpoczęty w 2013 r. projekt Samorządu Województwa „Promocja gospodarcza Warmii 43 i Mazur 2013+”, który ma na celu zwiększenie zainteresowania ofertą inwestycyjną regionu poprzez organizację misji gospodarczych, konferencji, akcji medialno-reklamowych, działań informacyjnych i promocyjnych. W 2013 r. w ramach realizacji projektu zorganizowano konferencje z zakresu ekoinnowacji, CSR oraz Festiwal Promocji Gospodarczej Warmii Mazur. Ponadto przedstawiciele województwa warmińsko-mazurskiego, na zaproszenie Ambasady RP w Szwajcarii odbyli wyjazd zagraniczny do szwajcarskiego miasta Thun. Cel 3.1 Koordynacja działań proinnowacyjnych samorządów i instytucji otoczenia biznesu Wskaźniki realizacji celu Wykres 41 Przedsiębiorstwa, które wprowadziły w % przedsiębiorstw ogółem innowacje 25,00% 22,40% 20,00% 15,00% 10,00% 5,00% 0,00% 2009-2011 2010-2012 warmińsko-mazurskie wielkopolskie zachodniopomorskie 2011-2013 organizacyjne lub 20092011 Polska 11,18 Zachodniopomorskie 7,45 Wielkopolskie 11,10 Warmińsko10,90 mazurskie Świętokrzyskie 8,15 marketingowe 20102012 14,40 15,10 13,00 20112013 11,10 13,28 11,00 8,50 6,87 11,70 8,38 Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych GUS, Działalność innowacyjna przedsiębiorstw świętokrzyskie Polska wartość docelowa Odsetek przedsiębiorstw, które wprowadziły innowacje organizacyjne lub marketingowe w % przedsiębiorstw ogółem w województwie warmińsko–mazurskim systematycznie spada (o 4,03 pkt. proc. wobec lat 2009-2011) i w okresie 2011-2013 wynosił 6,87% (ostatnie miejsce w kraju). Średnio w kraju innowacje organizacyjne lub marketingowe w latach 2011-2013 wprowadziło 11,1 % przedsiębiorstw. Przybliżona wartość wskaźnika została odnotowana w województwie wielkopolskim 11%. Najwyższą wartość wskaźnika zaobserwowano w województwie zachodniopomorskim 13,28% . Odległość do wartości docelowej wynosiła 15,53 pkt. proc. 44 Wykres 42 Liczba instytucji otoczenia biznesu (w tym samorządów) posiadających strategie uwzględniające działania proinnowacyjne W wyniku badania na ponad 170 IOB7 z województwa warmińsko-mazurskiego przeprowadzonego w 2013 r. ustalono iż w 2013 r. 28 podmiotów posiadało strategie uwzględniające działania proinnowacyjne. Od 2010 r. wartość wskaźnika wzrosła o 4 podmioty. Odległość do wartości docelowej ustalonej na poziomie 95 wynosiła - 67. 100 95 50 24 26 28 0 2010 2012 liczba podmiotów 2013 wartość docelowa Źródło: Opracowanie własne Realizacja celu W 2013 r. nie zidentyfikowano działań wpisujących się w realizację celu 3.1 Cel 3.2 Rozwijanie usług proinnowacyjnych Wskaźniki realizacji celu Wykres 43 Liczba wspartych IOB Od roku 2010 w ramach wdrażania RSI wspartych zostało 36 IOB. Do powyższych danych dla 2013 r. zostały dodane tylko podmioty, które nie uzyskały wsparcia w ramach działań w latach ubiegłych. Odległość do wartości docelowej (określonej na poziomie 54) wynosiła 18 60 54 50 36 40 30 22 26 28 2011 2012 20 10 0 2010 2013 liczba wspartych IOB Źródło: Opracowanie własne 7 DEFINICJA INSTYTUCJI OTOCZENIA BIZNESU: są to podmioty działające non profit, stanowiące część szerszego otoczenia każdej firmy. W otoczeniu tym, oprócz IOB wyróżniamy konkurentów, klientów oraz dostawców produktów, półproduktów i usług związanych z kluczową działalnością firmy. IOB wspomagają działalność firmy w pozostałym zakresie. Dlatego do IOB zaliczamy m.in.: władze publiczne (budujące klimat przedsiębiorczości), agencje rozwoju regionalnego i lokalnego (np. doradztwo), fundusze (montaż finansowy), instytuty badawczo-rozwojowe i uczelnie (np. myśl techniczna), inkubatory i parki technologiczne (wsparcie merytoryczne, środowisko dla innowacji). 45 Realizacja celu Cel realizowany był przez 2 Działania, w ramach których zidentyfikowano 5 projektów i 1 inicjatywę na łączną kwotę 7,6 mln zł. W projektach uczestniczyło 650 osób spośród których przeszkolono ponad 320. Nazwa wskaźnika liczba projektów liczba inicjatyw poniesione koszty liczba projektów i/lub inicjatyw powołujących lub wspierających instrumenty finansowe na rzecz innowacji liczba osób uczestniczących w projektach i/lub inicjatywach liczba osób przeszkolonych liczba wspartych organizacyjnie/finansowo projektów i/lub inicjatyw podjętych przez partnerów liczba wspartych organizacyjnie/finansowo inwestycji podjętych przez partnerów liczba organizacji uczestniczących w projektach i/lub inicjatywach (poza Państwa organizacją) liczba nowych organizacji liczba wniosków zgłoszonych do urzędu patentowego jm szt. szt. zł szt. Ilość 5 1 7595616 0 os os szt. 650 324 0 szt. szt. 1 34 szt. szt. 0 0 1. Rozwój usług i doradztwa w zakresie innowacyjności, zarządzania własnością intelektualną oraz transferu wiedzy: WMARR S.A. w Olsztynie wspólnie z Wyższą Szkołą Informatyki i Zarządzania im. Prof. T. Kotarbińskiego oraz Warmińsko-Mazurką Specjalną Strefą Ekonomiczną S.A. kontynuowała realizację przedsięwzięcia pn. PI Opracowanie i upowszechnienie innowacyjnego narzędzia świadczenia kompleksowych usług doradczych polegającego na opracowaniu i testowaniu autorskiego, innowacyjnego i kompleksowego modelu świadczenia usług doradczych dla małych i średnich przedsiębiorstw oraz osób zamierzających rozpocząć działalność gospodarczą. W 2013 r. model został przetestowany na 35 MŚP oraz 8 os. planujących rozpocząć prowadzenie działalności gospodarczej. Poniesiono wydatki w wysokości 2,9 mln zł. BISNEP-Business and Innovation Support Network for North-East Poland – przedsięwzięcie realizowane przez Konsorcjumm w skład którego wchodzą: Centrum Innowacji i Transferu Technologii UWM w Olsztynie, Warmińsko-Mazurska Agencja Rozwoju Regionalnego S.A. w Olsztynie, Lubelskie Centrum Transferu Technologii Politechniki Lubelskiej, Lubelska Fundacja Rozwoju Regionalnego, Podlaska Fundacja Rozwoju Regionalnego, oraz Uniwersytecki Ośrodek Transferu Technologii Uniwersytetu Warszawskiego. Celem strategicznym sieci Enterprise Europe Network, w ramach której realizowany jest projekt, jest udzielanie pomocy w rozwinięciu innowacyjnego potencjału przedsiębiorstw mikro, małych i średnich poprzez: udostępnianie istotnych informacji, pobudzanie współpracy między nimi, wspomaganie innowacyjnych przedsięwzięć. W 2013 r. zrealizowano wiele spotkań biznesowych, szkoleń, zamieszczono 39 profili przedsiębiorstw z regionu w międzynarodowej bazie profili technologicznych EEN, wykonano 29 audytów technologicznych. W 2013 r. łączne wydatki poniesione przez UWM i WMARR S.A. wyniosły 740 tys. zł. 46 Fundacja Na Rzecz Budowy Społeczeństwa Opartego Na Wiedzy Nowe Media zakończyła realizację projektu S2B Science 2 Business Inkubator Innowacyjności, którego ideą było podniesienie liczby przedsiębiorstw działających w oparciu o innowacyjne rozwiązania. Działania koncentrowały się na wspomaganiu tworzenia nowych firm w branżach: technologie informatyczne i mobilne, biotechnologia i telemedycyna oraz energia odnawialna. W 2013 r. dokonano 5 wejść kapitałowych w nowe spółki, na kwotę łączną 3,1 mln zł. Dodatkowo poddano szczegółowej analizie dwa zgłoszone pomysły innowacyjne. W 2013 r. wydatkowano 3,5 mln zł. Park Naukowo-Technologiczny w Ełku w partnerstwie ze Stowarzyszeniem Wzornictwa Przemysłowego na Warmii i Mazurach oraz firmą Ap dizajn z Elbląga rozpoczął realizację przedsięwzięcia Szybkowar Dizajnu - wsparcie szkoleniowo-doradcze dla MŚP Warmii i Mazur w innowacyjnym rozwoju polegającego na przeprowadzeniu szkoleń oraz audytów zewnętrznych pod kątem wzornictwa przemysłowego 18 firmom z branży meblarskiej, spożywczej i turystycznej. W 2013 r. poniesiono koszty w wysokości 446 tys. zł. UWM realizował projekt pn. Uzyskanie ochrony własności intelektualnej na urządzenie do intensywnego pochłaniania CO2. W 2013 roku w ramach projektu wyłoniono kancelarię rzecznikowską, która przeprowadzi kompleksową procedurę dokonania zgłoszenia patentowego krajowego i zagranicznego w zakresie technologii dotyczącej urządzenia z granulowanymi glonami do intensywnego pochłaniania CO2 opracowanej przez naukowców UWM. Wydatkowano 23 tys. zł. 2. Koordynacja funkcjonowania Regionalnego Systemu Usług Prowadzono działania informacyjne, m.in.. poprzez aktualizację strony internetowej www.bazarsu.warmia.mazury.pl. Odbyło sie jedno spotkanie członków sieci w czerwcu, podczas którego zaprezentowano m.in. zaktualizowaną Strategię rozwoju społeczno-gospodarczego województwa warmińsko-mazurskiego. Do RSU w roku 2013 należalo 16 instytucji. Działania związane z koordynacją Regionalnego Systemu Usług nie wygenerowały kosztów finansowych po stronie samorządu województwa Cel 3.3 Utworzenie i efektywne wykorzystanie infrastruktury proinnowacyjnej, w tym parków naukowo-technologicznych i inkubatorów technologicznych Wskaźniki realizacji celu Wydatki na innowacje związane z pracami B+R jako udział w przychodach ze sprzedaży ogółem Wskaźnik opisany w celu operacyjnym 1.5. Liczba firm w parkach naukowo-technologicznych, inkubatorach technologicznych W 2013 r. w parkach naukowo-technologicznych, inkubatorach technologicznych zidentyfikowano 42 firmy (o 17 więcej niż w roku 2012). Nie było możliwości odniesienia się do lat wcześniejszych, gdyż pierwsze firmy w ww. podmiotach zaczęły funkcjonować dopiero w 2012 r. 47 Realizacja celu Cel 3.3 realizowany był poprzez 2 Działania, w którym zidentyfikowano 4 projekty. Wydatkowano środki w wysokości 31,3 mln zł. W projektach uczestniczyło blisko 1600 osób, w tym ponad 1300 przedsiębiorców. Nazwa wskaźnika liczba projektów liczba inicjatyw poniesione koszty liczba projektów i/lub inicjatyw realizowanych we współpracy biznes - IOB (w tym administracja) liczba projektów i/lub inicjatyw realizowanych we współpracy nauka - IOB (w tym administracja) liczba projektów i/lub inicjatyw realizowanych we współpracy biznes - nauka - IOB (w tym administracja) liczba osób uczestniczących w projektach i/lub inicjatywach liczba przedsiębiorców objętych projektami i/lub inicjatywami liczba inwestycji liczba inwestycji w infrastrukturę rozwoju innowacji wielkość powierzchni (niezadaszonej) wielkość powierzchni (zadaszonej) długość infrastruktury liczba organizacji uczestniczących w projektach i/lub inicjatywach (poza Państwa organizacją) liczba nowych organizacji liczba projektów i/lub inicjatyw realizowanych we współpracy co najmniej dwóch instytucji otoczenia biznesu jm szt. szt. zł szt. Ilość 4 0 31295906 0 szt. 0 szt. 1 os os szt. szt. m² m² km²˛ szt. 1597 1329 1 1 0 0 0 1 szt. 1 szt. 2 1. Budowa i rozwój parków naukowo-technologicznych w województwie warmińsko-mazurskim Kontynuowano realizację projektu „Budowa i uruchomienie Olsztyńskiego Parku NaukowoTechnologicznego”, na który w 2013 r. wydatkowano 24,5 mln zł. Inwestycja realizowana przez Gminę Miasto Olsztyn obejmowała budowę sześciu budynków biurowych i laboratoryjnych o łącznej powierzchni użytkowej ponad 11 000 m2 (budynek biurowo-konferencyjny; budynek inkubatora przedsiębiorczości; dwa budynki biurowe; dwa budynki laboratoryjne). W ramach projektu powstały również dwie drogi gminne, dojazdowe do OPN-T wraz z uzbrojeniem. W analizowanym okresie realizowano roboty budowlane na 6 obiektach OPNT (roboty wykończeniowe, instalacyjne, zagospodarowania terenu i montażu ślusarki okiennej). Ponadto Jednostka odpowiedzialna za realizację Projektu prowadziła kampanię promocyjną .W październiku 2013 r. dokonano uroczystego otwarcia Parku. 2. Tworzenie pozostałej infrastruktury wspierającej działalność innowacyjną WMARR S.A. zakończyła realizację projektu pn. Centrum wdrażania i promocji innowacji w wyniku którego zmodernizowano i rozbudowano budynek z przeznaczeniem na ośrodek zajmujący się promocją i popularyzacją innowacji regionie. W 2013 r. w nowopowstałym centrum zrealizowano wystawy innowacji, konferencje, seminaria ,spotkania klubu innowacyjnego przedsiębiorcy. W 2013 r. poniesiono wydatki w wysokości 2 mln zł. 48 Park Naukowo-Technologiczny w Ełku w partnerstwie z Wyższą Szkołą Zarządzania i Informatyki w Olsztynie rozpoczął realizację przedsięwzięcia Nauka dla innowacji polegającego na przygotowaniu dokumentacji wdrożeniowej „innowacyjność” dla 5 firmom ulokowanych w PNT Ełk. W 2013 r. wydatkowano 866 tys. zł. Firma InQbe Sp. z o. o zakończyła realizację projektu „Inkubator projektów technologicznych i internetowych" w ramach którego w latach 2009-2013 powstało 48 nowych podmiotów (spółek kapitałowych, w tym 47 współfinansowanych ze środków unijnych i 14 z siedzibą w regionie). Zrealizowano blisko 18 tys. godzin doradczych biznesowych i 7 tys. technologicznych, z których skorzystało ponad 1000 podmiotów z całego kraju. Odbyto 1 staż wymienny z pracownikiem UWM. W 2013 r. w inkubatorze znajdowało się 45 spółek (branża - technologiczne i internetowe, wielkość – mikro i małe), w tym 14 z województwa warmińsko-mazurskiego. Założono 17 nowych podmiotów w tym 3 z Warmii i Mazur. W 2013 r. wydatkowano ponad 3,8 mln zł. Cel 3.4. Usprawnienie wsparcia dla innowacji przez administrację publiczną Wskaźniki realizacji celu Przedsiębiorstwa, które wprowadziły innowacje organizacyjne lub marketingowe w % przedsiębiorstw ogółem. Wskaźnik opisany w celu operacyjnym 3.1. Realizacja celu Cel operacyjny 3.4 realizowany był przez 1 projekt o wartości 1,2 tys. zł. Nazwa wskaźnika liczba projektów liczba inicjatyw poniesione koszty liczba staży i praktyk odbytych w ramach projektów i/lub inicjatyw liczba osób uczestniczących w projektach i/lub inicjatywach liczba osób przeszkolonych jm szt. szt. zł szt. os. os. Ilość 1 0 1173906 0 0 0 Tworzenie pozostałej infrastruktury wspierającej działalność innowacyjną Efektem realizacji projektu Budowa Warmińsko-Mazurskiej platformy GIS dla przedsiębiorstw realizowanego przez Samorząd Województwa ze środków RPO WiM jest Atlas Warmii i Mazur, wojewódzki portal informacji przestrzennych, którego celem jest agregowanie i publikowanie danych przestrzennych oraz umożliwienie prezentacji ujednoliconej informacji w skali całego województwa. Realizacja przedsięwzięcia umożliwiła wdrożenie zaawansowanych rozwiązań teleinformatycznych, które zwiększą wykorzystanie narzędzi informatycznych i internetu w edukacji, pracy, życiu codziennym i podniosą jakość oraz dostępność e-usług. W 2013 r. wydatkowano 1,2 mln zł. 49 Cel 3.5. Dostosowywanie działań sektora nauki do potrzeb regionalnej gospodarki Wskaźniki realizacji celu Liczba punktów przyznanych przy ocenie parametrycznej uczelni wyższych za wdrożenia W 2013 r. Komitet Ewaluacji Jednostek Naukowych dokonał kompleksowej oceny jednostek naukowych i przyznania im kategorii naukowych. Nowe kryteria oceny uczelni zostały ustalone w rozporządzeniu Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 13 lipca 2012 r. w sprawie kryteriów i trybu przyznawania kategorii naukowej jednostkom naukowym. Z uwagi na fakt, iż opublikowana w 2013 roku punktacja została opracowana według nowych kryteriów zasad oceny uczelni wyższych oraz brak informacji szczegółowej o punktacji za wdrożenia, a także planowaną kolejną ocenę dopiero w roku 2017 sugeruje się rezygnację z monitorowania wskaźnika. Realizacja celu Cel operacyjny 3.5 realizowany był przez 16 projektów w ramach 3 Działań. Wydatkowano ponad 22,3 mln zł. Nazwa wskaźnika liczba projektów liczba inicjatyw poniesione koszty liczba projektów i/lub inicjatyw na rzecz przedsiębiorców liczba projektów i/lub inicjatyw realizowanych we współpracy biznes - IOB (w tym administracja) liczba projektów i/lub inicjatyw realizowanych we współpracy nauka - IOB (w tym administracja) liczba projektów i/lub inicjatyw realizowanych we współpracy biznes - nauka - IOB (w tym administracja) liczba staży dla absolwentów, stypendiów, staży dla doktorantów i innych tego typu narzędzi liczba osób uczestniczących w projektach i/lub inicjatywach liczba przedsiębiorców objętych projektami i/lub inicjatywami liczba inwestycji liczba inwestycji w infrastrukturę rozwoju innowacji wielkość powierzchni (niezadaszonej) wielkość powierzchni (zadaszonej) długość infrastruktury liczba nowych kierunków kształcenia w szkołach wyższych liczba organizacji uczestniczących w projektach i/lub inicjatywach (poza Państwa organizacją) liczba nowych organizacji liczba projektów i/lub inicjatyw realizowanych we współpracy co najmniej dwóch instytucji otoczenia biznesu jm szt. szt. zł szt. szt. Ilość 16 0 22346561 3 0 szt. 0 szt. 0 szt. 0 os os szt. szt. m² m² km²˛ szt. szt. 7 5 0 0 0 szt. 6 0 szt. 2 50 1. Podniesienie kompetencji pracowników naukowych w zakresie komercjalizacji wyników prac badawczych – działanie realizowano poprzez zakończony w 2013 r. przez IRZiBŻ PAN w Olsztynie projekt Dr Inno 3. Stypendia doktoranckie. Projekt przewidywał przyznanie stypendiów doktoranckich w celu wzmocnienia transferu wiedzy oraz powiązań sfery nauki z gospodarką regionu promocją innowacyjnych prac badawczych realizowanych w dziedzinach nauki i dyscyplinach naukowych matematyczno-przyrodniczych i technologicznych. W 2013 r. przyznano stypendium 89 doktorantom z województwa warmińsko-mazurskiego. Poniesiono koszty w wysokości 2,2 mln zł. 2. Rozwój zaplecza badawczo-rozwojowego uczelni z województwa warmińsko-mazurskiego realizowano poprzez − − − − − Udoskonalenie infrastruktury i wyposażenia laboratoryjnego nauk technicznych i informatycznych (TECHNO) – w 2013 r. zakończono realizację przedsięwzięcia. W jego wyniku wybudowano i wyposażono Regionalnego Centrum Informatyczne UWM - największy w regionie ośrodek nowoczesnych technologii IT. Dokonano również rozbudowy i modernizacji wyposażenia aparaturowego obiektów naukowo-dydaktycznych nauk technicznych. Koszty na realizację projektu w 2013 r. wyniosły 4,4 mln zł. Budowa laboratorium analiz zagrożeń biologicznych i opracowanie metod bioasekuracji w hodowli zwierząt, przemyśle paszowym i przemyśle spożywczym – projekt UWM, w ramach którego opracowano metodę bioasekuracji w hodowli zwierząt, przemyśle paszowym i przemyśle spożywczym, przyczyniającej się do wsparcia powiązań kooperacyjnych i podniesienia poziomu ochrony zdrowia publicznego mieszkańców. Wydatkowano 265 tys. zł. Zakup sprzętu aparaturowego na potrzeby realizacji badań w zakresie cieplnowilgotnościowej ochrony budowli – w ramach projektu przygotowywano UWM w Olsztynie do aktywnego udziału w podnoszeniu potencjału innowacyjnego woj. warmińskomazurskiego w zakresie ochrony cieplno-wilgotnościowej poprzez nowe wspólne projekty badawcze z innymi jednostkami naukowymi. W 2013 r. zakończono realizacje przedsięwzięcia. Wydatkowano 3 mln zł. Wyposażenie w sprzęt aparaturowy Laboratorium Innowacyjnych Metod Badawczych i Technologii Budownictwa – w wyniku realizacji projektu utworzono w strukturze Wydziału Nauk Technicznych UWM Laboratorium Innowacyjnych Metod Badawczych i Technologii Budownictwa. Przygotowanie działalności Laboratorium związane było z zakupem 121 szt. aparatury naukowo-badawczej. Utworzenie ww. infrastruktury stworzyło na WNT UWM warunki właściwe do wykonywania na co najmniej europejskim poziomie pełnego programu badań wymaganego przy realizacji prototypów nowoprojektowanych w budownictwie urządzeń czy materiałów o potencjalnym wykorzystaniu w gospodarce. W 2013 r. poniesiono koszty wysokości 1,2 mln zł. Zakup specjalistycznej aparatury naukowo-badawczej dla potrzeb realizacji analiz strukturalnych i projektowania materiałów budowlanych. - dokonano zakupu specjalistycznej aparatury naukowo-badawczej na potrzeby realizacji badań dotyczących analiz strukturalnych i projektowania materiałów budowlanych w zakresie budownictwa ogólnego i drogowego. , która rozszerzy i unowocześni zaplecze badawcze 2 laboratoriów 51 − − − Wydziału Nauk Technicznych UWM. Celem projektu było przygotowanie UWM w Olsztynie do aktywnego pełnienia roli regionalnego ośrodka działalności B+R w zakresie nowoczesnych technologii i materiałów w budownictwie. W 2013 r. wydatkowano 3,2 mln zł. Rozwój systemu wsparcia komercjalizacji wiedzy i technologii oraz przedsiębiorczości akademickiej dla wzmocnienia innowacyjności gospodarki Warmii i Mazur. Celem przedsięwzięcia jest rozbudowa systemu internetowych baz danych UWM o narzędzia upowszechniania informacji o zasobach aparaturowych i monitoringu kapitału intelektualnego, które służyć mają efektywniejszemu, gospodarczemu wykorzystaniu potencjału intelektualnego oraz infrastruktury naukowo-badawczej UWM . W 2013 r. wydatkowano 84 tys. zł. Odblokowywanie potencjału Instytutu Rozrodu Zwierząt i Badań Żywności dla wzmocnienia integracji z Europejską Przestrzenią Badawczą i rozwoju regionu. Wskutek realizacji przedsięwzięcia Instytut będzie dysponował konkurencyjnym na skalę europejską, potencjałem do prowadzenia interdyscyplinarnych badań z obszaru ŻywnośćBioróżnorodność- Zdrowie. W ramach projektu powołano Platformę Transferu Technologii, w celu organizacji seminariów, zakupiono unikatową aparaturę badawczą oraz planowane jest zatrudnienie najwyższej klasy ekspertów o kwalifikacjach niezbędnych dla wdrożenie długofalowej Strategii Rozwoju Instytutu. Poniesiono koszty w wysokości 3,7 mln zł. Pneumatyczna metoda pozyskiwania ikry ryb – możliwości aplikacyjne oraz wpływ na parametry jakościowe i ilościowe gamet oraz dobrostan tarlaków. Przedsięwzięcie realizowane w latach 2010-2015 przez UWM ma na celu opracowanie i doskonalenie metod chowu i hodowli ryb oraz rozwój badań w zakresie rybactwa śródlądowego. W 2013 r. na realizację projektu wydatkowano 1,6 mln zł. 3. Prowadzenie badań naukowych na potrzeby regionalnej gospodarki − Optymalizacja produkcji wołowiny w Polsce, zgodnie ze strategią od „widelca do zagrody". Projekt UWM w Olsztynie w ramach POIG, realizowany w celu zwiększenia poziomu innowacyjności polskiego sektora wołowiny poprzez wdrożenie innowacji w oparciu o nowe efektywne i prorynkowe technologie produkcji i sprzedaży wołowiny Poniesiono koszty w wysokości 326 tys. zł − Termosyfon odwrócony - pompa cyrkulacyjna do instalacji słonecznych. Przedsięwzięcie realizowane ze środków POIG miało na celu uzyskanie ochrony własności intelektualnej (patentu) na wynalazek i obejmowało przygotowanie oraz złożenie wniosków o ochronę patentową do Urzędu Patentowego Rzeczpospolitej Polski, 9 państw ze strefy EPO, 10 państw ze strefy PCT oraz Tajwanu. W 2013 roku, w oparciu o zgłoszenie patentowe złożono wnioski patentowe do Izraela, Chin, Brazylii, USA, Meksyku, Kanady i Republiki Południowej Afryki. W celu rozpoczęcia procedury krajowej w państwach europejskich: Niemcy, Francja, Austria, Grecja, Włochy, Hiszpania, Szwajcaria, Cypr i Turcja, został złożony również wniosek zgłoszeniowy do EPO. W 2013 r. poniesiono koszty w wysokości 150 tys. zł. − Innowacje w akwakulturze ryb ze szczególnym uwzględnieniem biotechniki rozrodu ryb. Projekt realizowany w latach 2011-2014 w ramach Europejskiego Funduszu Rybackiego. Celem projektu było przeprowadzenie innowacyjnych badań, opracowanie, a następnie wdrożenie uzyskanych wyników do praktyki rybackiej jako technologii z zakresu chowu i hodowli ryb. W 2013 r. wydatkowano wynosiły 905 tys. zł. 52 − Testowanie technologii produkcji pstrąga stosowanych w Polsce w świetle rozporządzenia komisji (WE) nr 710/2009 -przedsięwzięcie realizowane ze środków Europejskiego Funduszu Rybackiego w ramach Programu Operacyjnego „Zrównoważony rozwój sektora rybołówstwa i nadbrzeżnych obszarów rybackich 2007-2013”. W 2013 r. opublikowano podsumowanie projektu w postaci uzyskanych wyników prowadzonych w latach 2010 – 2012 badań mających na celu dokonanie obiektywnej oceny wpływu nowoczesnych hodowli na wartość konsumpcyjną i jakość zdrowotną pstrągów tęczowych. W 2013 r. poniesiono wydatki w wysokości 300 tys. zł − Modelowe kompleksy agroenergetyczne jako przykład kogeneracji rozproszonej opartej na lokalnych i odnawialnych źródłach energii – przedsięwzięcie realizowane w ramach PO IG. Projekt realizuje konsorcjum 4 jednostek naukowych: Instytut Maszyn Przepływowych PAN w Gdańsku (lider projektu), Politechnika Wrocławska, Instytut Energetyki w Warszawie i Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie poprzez ogólnouczelniane Centrum Badań Energii Odnawialnej. Przedsięwzięcie polega na opracowaniu nowych technologii pozyskiwania i przetwarzania nośników bioenergii oraz nowych technologii konwersji tej energii do użytecznej energii cieplnej i elektrycznej. W 2013 r. wydatkowano 530 tys. zł. − Wykorzystanie materiałów i konstrukcji inteligentnych do opracowania koncepcji i wykonania innowacyjnego systemu łożyskowania wirników mikroturbin energetycznych. Idea projektu polega na kompleksowym rozwiązaniu problemu łożyskowania maszyn energetycznych z medium roboczym w postaci czynnika niskowrzącego. Opracowanie innowacyjnego systemu łożyskowania opartego o łożyska foliowe, z wykorzystaniem w mikroturbinach energetycznych oraz maszynach szybkoobrotowych wpłynie na podniesienie poziomu innowacyjności polskiej gospodarki. W 2013 r. poniesiono koszty w wysokości 260 tys. zł − „Badania nad innowacyjnym lekiem o działaniu immunostymulacyjnym u zwierząt” -projekt realizowany ze środków POIG w latach 2012-2015 we współpracy z producentem leków weterynaryjnych, który, jest konsorcjantem biznesowym, polegał na przeprowadzeniu badań przemysłowych związanych z opracowaniem formuły nowego produktu – leku weterynaryjnego przeznaczonego dla zwierząt. W 2013 r. rozpoczęto procedurę związaną z uzyskaniem z Europejskiej Komisji Leków (EMA) pozwolenia na przeprowadzenie badań klinicznych. W 2013 r. poniesiono koszty wynoszące 40 tys. zł. 53 Cel 4.1. Rozwój umiejętności i kwalifikacji kadr regionalnej gospodarki i administracji Wskaźniki realizacji celu Wykres 44 Uczestnicy studiów doktoranckich na wszystkich typach uczelni na 1000 ludności w wieku 25-34 lata. 14 12 10 8 6 4 2 0 Polska mazowieckie pomorskie podlaskie WarmińskoMazurskie lubuskie 7,9 2009 5,43 10,61 5,03 2,45 2010 5,74 10,88 5,31 2,66 2011 6,17 11,53 5,70 2,83 2012 6,67 13,03 6,22 3,19 2013 6,91 13,19 6,92 3,36 1,76 1,77 2,34 2,73 2,74 0,66 0,65 0,95 1,12 0,56 2009 2010 2011 2012 2013 2020 Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych GUS BDL lubuskie podlaskie pomorskie warmińsko-mazurskie Polska mazowieckie W roku 2013 ilość uczestników studiów doktoranckich na wszystkich typach uczelni na 1000 ludności w wieku 25-34 lata w województwie warmińsko-mazurskim minimalnie wzrosła wobec 2012 roku (+0,01 os.) i wynosiła 2,74., co uplasowało region na 13 miejscu w kraju (niezmiennie od 2010 r.). W okresie 2010-2013 r. wskaźnik wzrósł o 0,97 os. Największy odsetek uczestników studiów doktoranckich na wszystkich typach uczelni na 1000 ludności w wieku 25-34 lata notowany jest w województwie mazowieckim 13,19 os. Podobną do Warmii Mazur wartość wskaźnika zaobserwowano w województwie podlaskim 3,36 os. W województwie pomorskim (6,92 os.), odnotowano wartość najbliższą krajowej (6,91 os.) a w regionie lubuskim najniższą (1,12 os.). Odległość do wartości docelowej wynosiła 5,16 os. Wykres 45 Liczba słuchaczy studiów podyplomowych na 1000 ludności (na wszystkich typach uczelni) 14 12 10 9 8 6 4 Polska Mazowieckie Dolnośląskie Śląskie WarmińskoMazurskie Lubuskie 2009 5,04 11,56 5,63 3,26 2010 4,78 10,57 5,00 3,33 2011 4,88 11,62 4,87 3,04 2012 4,48 11,38 4,31 2,61 2013 4,25 11,72 3,92 2,58 4,46 3,83 3,60 3,63 2,47 2,06 1,78 1,52 1,24 1,12 2 Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych GUS BDL 0 2009 2010 lubuskie śląskie Polska 2011 2012 2013 2020 warmińsko-mazurskie dolnośląskie mazowieckie 54 Liczba słuchaczy studiów podyplomowych w województwie warmińsko-mazurskim na 1000 ludności od 2009 r. systematycznie spada (oprócz 2012 r. w którym odnotowano lekki przyrost) i w 2013 r. wynosiła 2,47 os.(13 miejsce w kraju, spadek o 5 pozycji w odniesieniu do roku 2012). Najwyżej w zestawieniu uplasowało się województwo mazowieckie 11,72 os. a najniżej region lubuski (1,12 os.). Najbardziej zbliżoną do warmińsko-mazurskiego wartość wskaźnika zaobserwowano w regionie śląskim 2,58 os. a do wartości krajowej 4,25 os. w województwie dolnośląskim 3,92 os. Odległość do wartości docelowej wynosiła 6,53 os. Realizacja celu Cel operacyjny 4.1 realizowano w ramach 2 Działań, w których zidentyfikowano 6 projektów i 1 inicjatywę. Wydatkowano środki w wysokości 4,4 mln z, w projektach uczestniczyło blisko 700 osób, z których przeszkolono ponad 550. Nazwa wskaźnika liczba projektów liczba inicjatyw poniesione koszty liczba projektów i/lub inicjatyw na rzecz wzrostu kwalifikacji zawodowych mieszkańców regionu liczba projektów i/lub inicjatyw realizowanych we współpracy biznes - IOB (w tym administracja) liczba projektów i/lub inicjatyw realizowanych we współpracy biznes - nauka liczba projektów i/lub inicjatyw realizowanych we współpracy biznes - nauka - IOB (w tym administracja) liczba staży i praktyk odbytych w ramach projektów i/lub inicjatyw liczba osób uczestniczących w projektach i/lub inicjatywach liczba osób przeszkolonych liczba osób bezrobotnych objętych projektami i/lub inicjatywami liczba nowych kierunków kształcenia w szkołach wyższych liczba zlikwidowanych kierunków kształcenia w szkołach wyższych jm szt. szt. zł szt. Ilość 6 1 4458485 6 szt. 1 szt. szt. 2 0 szt. os os os szt. szt. 0 681 555 0 0 0 Dostosowanie kwalifikacji obecnych kadr w celu sprostania potrzebom innowacyjnych przedsiębiorstw OWSIiZ w partnerstwie z Wyższą Szkołą Informatyki w Łodzi i Dolnośląską Wyższą Szkołą Przedsiębiorczości i Techniki w Polkowicach zakończyła realizację projektu „Zawody przyszłości studia podyplomowe dla pracowników przedsiębiorstw.” W roku 2013 na terenie woj. warmińskomazurskiego uruchomiono 5 edycji studiów dyplomowych z zakresu: Project Manager, analiz baz danych, projektowania i programowania aplikacji, administrowania sieciami komputerowymi. Od początku realizacji przedsięwzięcia wsparciem objęto 500 pracowników przedsiębiorstw. Przeprowadzono 11 edycji studiów podyplomowych dla 220 słuchaczy. W 2013 r. na realizację projektu poniesiono koszty w wysokości 1,8 mln zł. Wykwalifikowany mechatronik i informatyk - studia podyplomowe dla pracowników przedsiębiorstw projekt realizowany przez OWSIiZ w partnerstwie z Wyższą Szkołą Informatyki w Łodzi zakończony w 2013 r. Uruchomiono 3 edycje studiów podyplomowych z zakresu: zarządzania środowiskiem serwerowym przedsiębiorstw, programowania obrabiarek sterowanych numerycznie, technologii multimedialnych i grafiki komputerowej w przedsiębiorstwach. Łącznie od początku realizacji 55 projektu wsparciem objęto 500 pracowników przedsiębiorstw, zrealizowano 11 edycji studiów podyplomowych dla 220 słuchaczy. W 2013 r. wydatkowano 1,8 mln zł. Warmińsko-Mazurski Zakład Doskonalenia Zawodowego w Olsztynie rozpoczął realizację przedsięwzięcia Gepardy Mazurskiego Meblarstwa obejmującego szkolenia zawodowe adresowane do pracowników firm zrzeszonych w klastrze Mebel Elbląg. W 2013 zrealizowano 13 szkoleń w których udział wzięło 79 osób. Wydatkowano 190 tys. zł. UWM zakończył realizację przedsięwzięcia Kwalifikacje na miarę potrzeb - szkolenia dla pracowników OCTIM Sp. z o.o. ze środków PO KL, którego idą było podniesienie kwalifikacji pracowników firmy w kierunku przygotowania do wprowadzenia w firmie innowacji procesowych i produktowych. W 2013 r. zorganizowano szkolenia z zakresu technologii produkcji i oraz z zarządzania procesem rozwoju i wprowadzenia nowego produktu na rynek spożywczy, w których wzięło udział 20 pracowników firmy OCTIM. W 2013 r. wydatkowano 162 tys. zł. Rozwój kompetencji i doskonalenie wiedzy pracowników administracji Gmina Barczewo w partnerstwie i Gminą Stawiguda zakończyły realizację projektu szkoleniowego „Sprawne samorządy Warmii i Mazur”. W 2013 r. opracowano strategię informatyzacji Gminy Barczewo oraz Urzędu Gminy Stawiguda, opracowano model systemu rozwoju kompetencji kadr i systemów ocen pracowników, wdrożono platformę do zarządzania projektami, przeszkolono 147 osób. Wydatkowano 502 tys. zł. Powiat iławski zakończył realizację projektu „Urzędnik przyszłości”, którego ideą była poprawa jakości usług poprzez podniesienie kwalifikacji zawodowych pracowników oraz usprawnienie procedur administracyjnych warunkujących współpracę z klientem. W 2013 r. przeprowadzono 8 tematycznych szkoleń dla 123 osób. Wydatkowano 45,4 tys. zł. Samorząd Województwa współorganizował wraz z Instytutem Badań nad Demokracją i Przedsiębiorstwem Prywatnym pod patronatem Marszałka Województwa Warmińsko-Mazurskiego konkurs "Gmina Fair Play". W 2013 roku z 3 przystępujących do konkursu samorządów nagrody otrzymały wszystkie JST (Gmina Iława , Gmina Kisielice, Gmina Dywity). W ciągu 11 lat funkcjonowania konkursu wzięły w nim udział 22 samorządy szczebla lokalnego z Warmii i Mazur. 56 Cel 4.2 Dostosowanie kształcenia do aktualnych i przyszłych potrzeb gospodarki Wskaźniki realizacji celu Wykres 46 Absolwenci szkół wyższych w dziedzinach S&E (nauki ścisłe i techniczne) na 1000 mieszkańców w wieku 20-29 lat 70 60 50 40 30 20 10 0 40 2009 2010 2011 2012 Polska Małopolskie Śląskie Kujawskopomorskie WarmińskoMazurskie Lubuskie 2009 13,28 18,29 14,25 2010 14,77 21,37 15,77 2011 17,04 29,79 17,79 2012 18,27 32,30 17,94 2013 18,72 33,55 18,02 11,20 11,27 11,71 11,73 11,17 10,86 10,92 10,62 12,18 10,64 8,41 10,27 8,86 8,07 7,85 2013 Źródło: Opracowanie własne na podstawiewarmińsko-mazurskie danych GUS BDL lubuskie podkarpackie lubelskie Polska mazowieckie wartość docelowa W 2013 r. liczba absolwentów szkół wyższych w dziedzinach S&E (nauki ścisłe i techniczne) na 1000 mieszkańców w wieku 20-29 lat w regionie Warmii i Mazur wynosiła 10, 64 os. (15 miejsce w kraju) i znacznie spadła w relacji do roku 2012 (-1,54 os., spadek o 2 lokaty) natomiast w relacji do roku 2010 różnica była niewielka i wynosiła około -0,3 os. Podobny wynik w 2013 r. osiągnęło województwo kujawsko-pomorskie (11,17 os.). W województwie małopolskim w 2013 r. odnotowano najwyższą wartość wskaźnika (33,55 os.). Średnia liczba absolwentów szkół wyższych w dziedzinach nauk ścisłych i technicznych wynosiła 18,72 os. a zbliżoną do niej wartość osiągnęło województwo śląskie (18,02 os.). Najniższą wartość wskaźnika zanotowano w województwie lubuskim 7,85 os. Odległość do wartości docelowej, określonej na poziomie 17 os. wzrosła i wynosiła 6,36 os. Wykres 47 Absolwenci szkół wyższych w dziedzinach „kreatywnych i innowacyjnych” na 1000 mieszkańców w wieku 20-29 lat 40 35 30 25 20 17 15 10 Polska Mazowieckie Lubelskie Podkarpackie WarmińskoMazurskie Lubuskie 2009 36,38 52,14 38,05 29,50 2010 38,86 55,63 40,56 30,45 2011 38,55 57,22 38,78 30,53 2012 37,04 55,99 36,77 26,01 2013 27,12 38,91 27,86 19,50 27,15 25,86 25,80 22,97 17,85 22,81 19,70 17,53 16,60 14,04 Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych GUS BDL 5 0 2009 2010 2011 lubuskie kujawsko-pomorskie Polska wartość docelowa 2012 2013 2020 warmińsko-mazurskie śląskie małopolskie 57 Od 2009 r. wartość wskaźnika „absolwenci szkół wyższych w dziedzinach „kreatywnych i innowacyjnych” na 1000 mieszkańców w wieku 20-29 lat” w województwie warmińsko-mazurskim maleje i w 2013 r. wyniosła 17,85 osoby (15 miejsce w kraju). Podobną wartość wskaźnika w 2013 r. zaobserwowano w województwie podkarpackim (19,5). Najbardziej zbliżoną do średniej krajowej (27,12 os.) liczbę absolwentów osiągnęło województwo lubelskie 27,86 os. W zestawieniu liderem było mazowieckie (38,91) a najniższy wynik zanotowano w lubuskim (14,04). Odległość do wartości docelowej wynosiła 22,25 os. Realizacja celu Cel 4.2 realizowany był poprzez 8 projektów w ramach 2 Działań. W trakcie wdrażania zidentyfikowanych projektów zrealizowano m.in. 126 staży, w projekty zaangażowanych było ponad 3,5 tys. osób. Łącznie wydatkowano 11,2 mln zł. Nazwa wskaźnika liczba projektów liczba inicjatyw poniesione koszty liczba projektów i/lub inicjatyw na rzecz wzrostu kwalifikacji zawodowych mieszkańców regionu liczba projektów i/lub inicjatyw realizowanych we współpracy biznes - IOB (w tym administracja) liczba projektów i/lub inicjatyw realizowanych we współpracy biznes - nauka liczba projektów i/lub inicjatyw realizowanych we współpracy biznes - nauka IOB (w tym administracja) liczba staży dla absolwentów, stypendiów, staży dla doktorantów i innych tego typu narzędzi liczba osób uczestniczących w projektach i/lub inicjatywach liczba osób bezrobotnych objętych projektami i/lub inicjatywami liczba inwestycji liczba nowych kierunków kształcenia w szkołach wyższych liczba organizacji uczestniczących w projektach i/lub inicjatywach (poza Państwa organizacją) liczba zlikwidowanych kierunków kształcenia w szkołach wyższych jm szt. szt. zł Ilość 8 0 11264265 szt. 6 szt. 0 szt. 0 szt. 0 szt. 126 os. os. szt. szt. 3584 0 0 0 szt. 0 szt. 0 Dostosowywanie kierunków nauczania do potrzeb gospodarki Projekty UWM: Kierunek zamawiany receptą na najlepszych ekspertów ochrony środowiska - realizowany w ramach PO KL. W 2013 roku w ramach projektu wypłacono 130 stypendiów, zrealizowano zajęcia wyrównawcze, specjalistyczne szkolenia staże, zajęcia terenowe, warsztaty i wyjazdy studyjne. W 2013 r. poniesiono koszty w wysokości 1,8 mln zł. Zamawiamy i dobrego inżyniera budownictwa mamy - ideą projektu było zwiększenie o ponad 10% absolwentów kierunku Budownictwo poprzez wsparcie procesu dydaktycznego w okresie 2012-2015. W 2013 roku kontynuowano realizację programu stypendialnego w ramach którego wypłacono stypendia motywacyjne 52 studentom oraz zorganizowano szkolenie z ochrony środowiska naturalnego i rozwiązań proekologicznych. Koszty projektu w 2013 r. wyniosły 372 tys. zł. 58 Wzmocnienie potencjału dydaktycznego UWM w Olsztynie. Ideą przedsięwzięcia realizowanego w ramach POKL była poprawa jakości kształcenia oraz dostosowania oferty edukacyjnej do gospodarki opartej na wiedzy oraz zmieniających się potrzeb rynku pracy. W 2013 r. przeprowadzono szkolenia dla 34 studentów oraz 206 pracowników dydaktycznych, przygotowano 9 programów nauczania nowych przedmiotów dla kierunku Gastronomia-sztuka kulinarna, opracowano 16 skryptów z zakresu zarządzania innowacjami na kierunku Zarządzanie i Inżynieria Produkcji, 8 przewodników do prowadzenia zajęć na Wydziale Biologii i Biotechnologii, 17 skryptów z zakresu rolnictwa ekologicznego na Wydziale Kształtowania Środowiska i Rolnictwa, skrypt do nauczania farmakologii i toksykologii na Wydziale Medycyny Weterynaryjnej. W 2013 r. wydatkowano 6,2 mln zł. Inżynieria chemiczna i procesowa - perspektywiczne kształcenie specjalistów dla przetwórstwa żywności. Przedsięwzięcie polegało na zwiększeniu o 50% w odniesieniu do roku 2010/11 liczby absolwentów o wysokich kwalifikacjach zawodowych na kierunku inżynieria chemiczna i procesowa do końca 2015. W 2013 roku kontynuowano realizację programu stypendialnego, w ramach którego wypłacono stypendia motywacyjne27 studentom oraz rozpoczęto realizację specjalistycznego kursu technicznego języka angielskiego dla 15 osób. W 2013 r. w ramach projektu poniesiono koszty w wysokości 212 tys. zł. Biotechnologia – kierunek z przyszłością - przedsięwzięcie mające na celu uatrakcyjnienie i podniesienie jakości procesu kształcenia na kierunku biotechnologia, co przyczyni się w 2015 r. do wzrostu o 25% liczby absolwentów i ich szans na rynku pracy w stosunku do liczby absolwentów z roku 2010/11. W 2013 r. kontynuowano realizację programu stypendialnego, zorganizowano wyjazd na targi branżowe oraz do firmy biotechnologicznej, odbył się wykład z przedsiębiorcąbiotechnologiem. Koszty projektu w 2013 r. wyniosły 734 tys. zł. Studiuj informatykę na UWM – celem projektu jest zwiększenie o ponad 10% do 2015 liczby wykształconych absolwentów kierunku informatyka. W 2013 r. m.in.: wypłacono stypendia motywacyjne 89 studentom, zakończono realizację zajęć wyrównawczych dla 100 studentów, zorganizowano szkolenie z ochrony środowiska i rozwiązań proekologicznych Koszty projektu w 2013 r. wyniosły 480 tys. zł. Projekt Gminy Miasta Elbląg: W 2013 roku gmina Miasto Elbląg realizowała projekt „Wyposażenie pracowni komputerowych w elbląskich placówkach oświatowych oferujących kształcenie na kierunkach informatycznych" w ramach którego 7 pracowni komputerowych w 6 szkołach ponadgimnazjalnych zostało wyposażonych w nowoczesny sprzęt komputerowy wraz z wyposażeniem dodatkowym i oprogramowaniem. W 2013 r. z nowo wyposażonych pracowni skorzystało 510 uczniów. Koszty projektu w 2013 r. wyniosły 1,4 mln zł. Rozwój umiejętności zawodowych uczniów i podniesienie kompetencji nauczycieli CSE „Światowid” we współpracy ze Szkołą Podstawową w Rogajnach realizowało przedsięwzięcie Akademia sukcesu. Rozwijanie kompetencji kluczowych i uzdolnień uczniów Szkoły Podstawowej w Rogajnach, którego przedmiotem było podniesienie kompetencji kluczowych uczniów poprzez 59 podniesienie umiejętności w zakresie czytania, pisania, myślenia naukowego, matematycznego oraz komunikacji w języku obcym. Koszty projekty w 2013 r. wyniosły 123 tys. zł. Cel 4.3. Przyciąganie i tworzenie i wykwalifikowanego kapitału ludzkiego możliwości rozwoju dla utalentowanego Wskaźniki realizacji celu Zatrudnienie w sektorach wiedzochłonnych jako % zatrudnionych Wskaźnik opisany w celu 1.4 Wykres 48 Liczba osób w wieku produkcyjnym mobilnym (18-44) przybywających do województwa na pobyt stały 18000 16000 14000 12000 10000 8000 6000 4000 2000 0 2801 2009 2010 2011 podlaskie warmińsko-mazurskie śląskie wartość docelowa 2012 2013 lubelskie Polska mazowieckie Polska Mazowieckie Śląskie WarmińskoMazurskie Lubelskie Podlaskie 2009 3877 14512 5088 2010 4042 15737 5127 2011 4042 16395 4848 2012 3750 15185 4680 2013 4030 16286 4759 2178 2266 2196 2047 2223 2128 1249 2078 1314 1980 1261 1824 1197 1901 1256 2020 Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych GUS BDL W 2013 r. w województwie warmińsko-mazurskim nastąpił przyrost liczby osób w wieku produkcyjnym mobilnym, które przybyły do regionu na pobyt stały (przybyło o 186 osób więcej niż w 2012 r., awans o 1 pozycję na 10 miejsce). Najbardziej zbliżoną wartość wskaźnika posiadał region lubelski – 2078 osób. Średnia krajowa wyniosła 4030 osób, a zbliżoną do niej wartość osiągnęło województwo śląskie (4759). Liderem było województwo mazowieckie, do którego w 2013 roku przybyło 16286 osób a ostatnie miejsce zajęło województwo podlaskie (1256 osób). Różnica w relacji do wartości docelowej (2801) wynosi 578 osób. Realizacja celu W ramach celu 4.3 zidentyfikowano 1 Działanie w ramach którego realizowany był jeden projekt o wartości 51 tys. zł. Nazwa wskaźnika liczba projektów liczba inicjatyw poniesione koszty jm szt. szt. zł Ilość 1 0 50919,65 60 liczba projektów i/lub inicjatyw realizowanych we współpracy biznes - IOB (w tym administracja) liczba projektów i/lub inicjatyw realizowanych we współpracy biznes - nauka liczba projektów i/lub inicjatyw realizowanych we współpracy biznes - nauka - IOB (w tym administracja) liczba staży dla absolwentów, stypendiów, staży dla doktorantów i innych tego typu narzędzi liczba staży i praktyk odbytych w ramach projektów i/lub inicjatyw liczba osób uczestniczących w projektach i/lub inicjatywach liczba osób bezrobotnych objętych projektami i/lub inicjatywami liczba organizacji uczestniczących w projektach i/lub inicjatywach (poza Państwa organizacją) szt. 0 szt. 0 szt. 0 szt. 0 os. szt. os. 0 0 0 szt. 0 Tworzenie możliwości rozwoju dla utalentowanego i wykwalifikowanego kapitału ludzkiego poprzez stypendia doktoranckie. „RIM WiM – Regionalna Inwestycja w Młodych Naukowców Warmii i Mazur – wzrost potencjału wdrożeniowego wyników prac B+R doktorantów”- projekt UWM realizowany w latach 2013-2014 ze środków POKL polegał na wsparciu młodych naukowców regionu Warmii i Mazur przez przyznanie stypendiów doktoranckich. Stypendia były skierowane do osób realizujących badania w dziedzinach nauk matematyczno-przyrodniczych oraz technologicznych, zgodnych z kluczowymi branżami regionu (spożywczą, turystyczną, meblarską i teleinformatyczną). Stypendyści mogli wydatkować środki na dowolny cel związany z realizowaną pracą doktorską. W 2013 r. przygotowano całą dokumentację i rozpoczęto nabór wniosków aplikacyjnych. Cel 4.4. Inteligentne wykorzystanie kompetencji i doświadczenia ludzi 50+ Wskaźniki realizacji celu Wykres 49 Uczestnictwo w kształceniu ustawicznym na 100 osób w wieku 25-64 lata 2010 9,1 2011 8,9 2012 9 2013 10,5 Mazowieckie 7,5 6,6 6,9 6,7 Polska Dolnośląskie Lubuskie Warmińskomazurskie Podkarpackie 5,2 5,4 4,4 4,4 4,4 3,3 4,5 4,5 2,9 4,3 4,1 2,8 3,8 3,0 2,8 2,8 3,3 3,0 3,0 2,6 12 UE 28 10 8 7 6 4 2 0 Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Eurostat 2010 podkarpackie lubuskie Polska UE 28 2011 2012 2013 warmińsko-mazurskie dolnośląskie mazowieckie wartość docelowa Wskaźnik uczestnictwa w kształceniu ustawicznym na 100 osób w wieku 25-64 lata w 2013 r. pozostał w regionie warmińsko-mazurskim na nie zmienionym od 2012 r. poziomie i wyniósł 2,8 osoby (od 2010 r. 15 miejsce w kraju). Identyczna wartość wskaźnika została zaobserwowana 61 w województwie lubuskim. W kształceniu ustawicznym najwięcej osób uczestniczyło w mazowieckim (6,7 osoby) a najmniej w podkarpackim (2,6 osoby). Średnia krajowa wynosiła 4,3, podobną do niej wartość odnotowano w dolnośląskim (4,1 osoby). Średnia 28 krajów Unii Europejskiej wynosiła 10,5. Osoby. Odległość do wartości docelowej wynosiła 4,2 osoby. Wykres 50 Zatrudnienie osób w wieku 55-64 lata w ogólnej liczbie zatrudnionych 18,0% 16,0% 14,0% 12,0% 10,0% 8,0% 6,0% 4,0% 2,0% 0,0% 12,10% 2010 małopolskie Polska UE 28 wartość docelowa 2011 2012 2013 UE 28 Zachodniopomorskie Polska Podkarpackie Warmińskomazurskie Małopolskie 2010 13,17 2011 13,69 2012 14,26 2013 14,81 12,43 14,39 14,94 16,82 11,01 11,25 12,33 13,19 13,21 14,38 14,10 14,22 10,34 11,96 13,04 13,94 10,28 10,84 11,79 12,10 Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Eurostat warmińsko-mazurskie podkarpackie zachodniopomorskie Od 2010 r. w regionie warmińsko-mazurskim następuje wzrost odsetka osób zatrudnionych w wieku 55-64 lata w ogólnej liczbie zatrudnionych (o 3,6 pkt. proc., niezmiennie od 2010 r. 13 miejsce).Średnia krajowa wynosiła 14,81 % a najbardziej zbliżoną do niej wartość zaobserwowano w podkarpackim (14,22%), które również osiągało podobne wartości wskaźnika do regionu warmińsko-mazurskiego (13,94%). Największe zatrudnienie osób w wieku 55-64 lata w ogólnej liczbie zatrudnionych odnotowano w zachodniopomorskim (16,82%) a najmniejsze w małopolskim (12,10%). Wartość docelowa została przekroczona o +1,84 os. Realizacja celu W roku 2013 nie zidentyfikowano projektów i inicjatyw wpisujących się w założenia Celu operacyjnego 4.4. 62 Poziom realizacji wskaźników działań 2010 2011 2012 2013 C. D. E. F. G. Suma wartości wskaźnika uzyskanego w monitoringu za lata 20102013 H. Wartość wskaźnika uzyskana w monitoringu lp. A. Wskaźnik B. Wartość bazowa Wartość docelowa Odległość do wartości docelowej (I-H) I. J. Komentarz K. Odległość od wartości docelowej wynosi 596 projektów, tj. ok. 85 projektów rocznie do roku 2020. Odległość od wartości docelowej wynosi 240 inicjatyw, tj. ok. 34 inicjatyw rocznie do roku 2020. RKS ds. RSI zrezygnował z wyznaczania wartości bazowych i docelowych tego wskaźnika 1 liczba projektów - 97 82 69 69 317 913 -596 2 liczba inicjatyw - 58 32 4 7 101 341 -240 3 poniesione koszty - 337 434 745 371 711 960,26 239 394 062,3 123 352 784 1 071 893 552 - - 4 liczba projektów i/lub inicjatyw na rzecz przedsiębiorców 50 50 43 21 31 145 692 -547 Odległość od wartości docelowej wynosi 547 projektów i/lub inicjatyw, tj. ok. 78 rocznie do roku 2020. Wskaźnik nie odpowiada ilości zdiagnozowanych w województwie klastrów/ inicjatyw klastrowych, lecz liczbie realizowanych na ich rzecz projektów/ inicjatyw. Odległość od wartości docelowej wynosi 14 projektów/inicjatyw 5 liczba projektów i/lub inicjatyw na rzecz tworzenia i rozwoju klastrów 4 4 6 3 4 17 31 -14 6 liczba projektów i/lub inicjatyw na rzecz rozwoju turystyki 3 3 2 2 3 10 10 0 Wartość docelowa osiągnięta. wskaźnika 63 została Wartość wskaźnika uzyskana w monitoringu lp. 7 8 9 Wskaźnik liczba projektów i/lub inicjatyw na rzecz rozwoju sektora ICT liczba projektów i/lub inicjatyw na rzecz rozwoju sektora meblarskiego liczba projektów i/lub inicjatyw na rzecz rozwoju sektora spożywczego liczba projektów i/lub inicjatyw na rzecz wzrostu 10 kwalifikacji zawodowych mieszkańców regionu liczba projektów i/lub inicjatyw promocyjnych na 11 rzecz konkretnych produktów turystycznych Wartość bazowa Suma wartości wskaźnika uzyskanego w monitoringu za lata 20102013 Wartość docelowa Odległość do wartości docelowej (I-H) Komentarz 2010 2011 2012 2013 5 5 0 1 2 8 28 -20 Różnica pomiędzy osiągniętą wartością a wartością docelową wynosi 20 projektów do roku 2020 1 1 7 2 2 12 8 +4 Wartość docelowa wskaźnika została osiągnięta i przekroczona o 4 projekty -73 Różnica w relacji do wartości docelowej do roku 2020 wynosi 73, co oznacza konieczność realizacji ok. 10 projektów rocznie w kolejnych 7 latach realizacji strategii. 19 19 7 4 6 36 109 21 21 13 13 13 60 1320 -1260 Odległość od wartości docelowej wynosi 1260 projektów i/lub inicjatyw tj. ok. 180 rocznie. 2 2 1 0 1 4 52 -48 Odległość od wartości docelowej wynosi 48 projektów i/lub inicjatyw tj. ok. 7 rocznie. 64 Wartość wskaźnika uzyskana w monitoringu lp. 12 13 14 15 16 Wskaźnik liczba projektów i/lub inicjatyw na rzecz wzrostu produkcji i wykorzystania energii odnawialnej liczba projektów i/lub inicjatyw powołujących lub wspierających instrumenty finansowe na rzecz innowacji liczba projektów i/lub inicjatyw realizowanych we współpracy nauka IOB (w tym administracja) liczba projektów i/lub inicjatyw realizowanych we współpracy biznes nauka liczba projektów i/lub inicjatyw realizowanych we współpracy biznes IOB (w tym administracja Wartość bazowa 1 11 5 40 2010 2011 2012 2013 1 1 1 2 11 5 40 11 6 19 14 6 14 14 1 9 Suma wartości wskaźnika uzyskanego w monitoringu za lata 20102013 Wartość docelowa 5 10 - 18 82 23 344 554 Odległość do wartości docelowej (I-H) Komentarz -5 Różnica pomiędzy osiągniętą wartością a wartością docelową wynosi 5 projektów do roku 2020 -9 Wartość docelowa będzie wynikiem dodania do uzyskanej wartości bazowej projektów/ inicjatyw na rzecz NOWYCH podmiotów oraz projektów/ inicjatyw wspierających już istniejące podmioty, łącznie 9 projektów/ inicjatyw, -326 Do osiągnięcia wartości docelowej niezbędna jest realizacja min. 47 projektów/ inicjatyw we współpracy nauka – IOB rocznie w ciągu 7 lat realizacji RSI -512 Zgodnie z przyjętą metodologią wartość bazowa i docelowa określona jest dla łącznie 3 wskaźników (15, 16 i 17). Do osiągnięcia wartości docelowej niezbędna jest realizacja min. 73 projektów/ inicjatyw rocznie w różnej konfiguracji współpracy 65 Wartość wskaźnika uzyskana w monitoringu lp. Wskaźnik Wartość bazowa 2010 2011 2012 2013 Suma wartości wskaźnika uzyskanego w monitoringu za lata 20102013 Wartość docelowa Odległość do wartości docelowej (I-H) Komentarz liczba projektów i/lub inicjatyw realizowanych we 17 współpracy biznes nauka - IOB (w tym administracja) liczba projektów badawczych o 18 budżecie powyżej 500 tys. zł. 0 0 0 2 1 3 - - liczba staży dla absolwentów, stypendiów, staży 19 dla doktorantów i innych tego typu narzędzi 235 235 210 358 170 973 34 674 -33 531 liczba staży i praktyk odbytych w ramach 20 projektów i/lub inicjatyw 0 0 0 0 0 0 - - liczba osób uczestniczących w 21 projektach i/lub inicjatywach - 45861 12096 21315 37157 116429 - - Zgodnie z przyjętą metodologią przewidziano określenie wartości docelowej wskaźnika po analizie potrzeb uczelni wyższych województwa w ramach realizacji pierwszego monitoringu RSI, lecz ze względu na brak finansowania działań monitoringowych ze źródeł zewnętrznych ww. badanie nie zostało zlecone Wartość docelowa będzie wynikiem zsumowania wyniku dla poszczególnych lat wdrażania RSI, oznacza to, że w kolejnych latach wymagana jest realizacja średnio 4790 staży dla absolwentów, stypendiów, staży dla doktorantów itp. Z uwagi na fakt, iż nadal nie zidentyfikowano działań realizujących staże i praktyki w ramach wskaźnika, konieczne będzie ustalenie wartości docelowej w kolejnych latach realizacji RSI. RKS ds. RSI zrezygnował z wyznaczania wartości bazowych i docelowych wskaźnika 66 Wartość wskaźnika uzyskana w monitoringu lp. Wskaźnik liczba przedsiębiorców 22 objętych projektami i/lub inicjatywami liczba rolników uczestniczących w 23 projektach i/lub inicjatywach Wartość bazowa 2010 2011 2012 2013 Suma wartości wskaźnika uzyskanego w monitoringu za lata 20102013 Wartość docelowa Odległość do wartości docelowej (I-H) 277 277 415 798 2303 3793 13 849 -10 056 319 319 50370 0 0 50 689 2152 +48537 24 liczba osób przeszkolonych 7454 7454 1664 1077 1065 11 260 37378 -26 118 25 liczba nauczycieli przeszkolonych 1362 1362 0 99 77 1538 1342 +196 liczba osób bezrobotnych 26 objętych projektami i/lub inicjatywami liczba wolontariuszy biorących udział w 27 projektach i/lub inicjatywach 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 21520 23922 Komentarz Dla osiągnięcia wartości docelowej niezbędne będzie angażowanie w realizowane zadania corocznie min. 1437 przedsiębiorców Wartość docelowa wskaźnika została osiągnięta i znacznie przekroczona. Odnotowano dużą aktywność rolników w zidentyfikowanych działaniach. Dla osiągnięcia wartości docelowej niezbędne przeszkolenie ok. 3731 osób rocznie do 2020 r. Wartość docelowa została przekroczona. -21520 Odległość do wartości docelowej pozostała niezmienna. Niezbędne będzie zwiększenie liczby osób bezrobotnych objętych działaniami do min. 3074 rocznie. -23 922 Nie zidentyfikowano działań, w których brali udział wolontariusze, niemniej jednak korekta wartości docelowej powinna zostać przesunięta na kolejne lata realizacji 67 Wartość wskaźnika uzyskana w monitoringu lp. Wskaźnik Wartość bazowa 2010 2011 2012 2013 Suma wartości wskaźnika uzyskanego w monitoringu za lata 20102013 Wartość docelowa Odległość do wartości docelowej (I-H) Komentarz Strategii, kiedy możliwe będzie określenie zjawiska na przestrzeni dłuższego okresu czasu. liczba wspartych organizacyjnie/finan sowo projektów 28 i/lub inicjatyw podjętych przez partnerów 29 liczba inwestycji liczba inwestycji w 30 infrastrukturę rozwoju innowacji liczba wspartych organizacyjnie/finan 31 sowo inwestycji podjętych przez partnerów 18 18 4 1 0 23 77 -44 Odległość od wartości docelowej wynosi 44 projekty/ inicjatywy, tj. ok. 7 rocznie. - 244 23 19 9 295 - - RKS ds. RSI zrezygnował z wyznaczania wartości bazowych i docelowych tego wskaźnika 236 236 14 9 6 265 946 -681 Odległość od wartości docelowej wynosi 681, tj. ok. 98 . inwestycji w infrastrukturę rozwoju innowacji rocznie. - 329 0 0 1 330 - - RKS ds. RSI zrezygnował z wyznaczania wartości bazowych i docelowych tego wskaźnika 68 Wartość wskaźnika uzyskana w monitoringu lp. Wskaźnik wielkość 32 powierzchni (niezadaszonej) wielkość 33 powierzchni (zadaszonej) długość infrastruktury liczba badań popytu krajowego i zagranicznego na 35 usługi dla starzejącego się społeczeństwa 34 liczba nowych kierunków 36 kształcenia w szkołach wyższych liczba organizacji uczestniczących w projektach i/lub 37 inicjatywach (poza Państwa organizacją) Wartość bazowa Suma wartości wskaźnika uzyskanego w monitoringu za lata 20102013 Wartość docelowa Odległość do wartości docelowej (I-H) 2010 2011 2012 2013 0 697 000 0 213 208 0 910 208 856 936 +53 272 3701 5832 0 3 200 0 9032 39 255 -30 223 - 0 0 13 0 13 - - 0 0 0 0 0 0 16 -16 9 9 4 0 0 13 18 -5 216 216 171 137 99 623 1816 - 1193 Komentarz Różnice w wartościach określonych jako bazowe i docelowe a wynikami uzyskanymi w rezultacie monitoringu realizacji RSI za lata 2010-2013 potwierdzają zasadność zmiany wartości docelowej. Niemniej jednak po trzech latach wdrażania RSI dane za poszczególne lata różnią się od siebie na tyle, że sugeruje się podjęcie próby oszacowania po ujednoliceniu podejścia do obu wskaźników przez podmioty monitorujące. RKS ds. RSI zrezygnował z wyznaczania wartości bazowych i docelowych Do roku 2013 żadne badania nie zostały przeprowadzone, co oznacza, iż do roku 2020 winno zostać przeprowadzonych 16 badań popytu krajowego i zagranicznego na usługi dla starzejącego się społeczeństwa Różnica pomiędzy wartością osiągniętą w 2013 r. a wartością docelową wynosi 5. Należy pamiętać, iż system monitorowania RSI agreguje dane zbiorcze dla wszystkich celów operacyjnych, a to oznacza, iż wśród zidentyfikowanych 524 organizacji uczestniczących, jedna organizacja może występować w kilku działaniach i za 69 Wartość wskaźnika uzyskana w monitoringu lp. Wskaźnik Wartość bazowa 2010 2011 2012 2013 Suma wartości wskaźnika uzyskanego w monitoringu za lata 20102013 Wartość docelowa Odległość do wartości docelowej (I-H) Komentarz każdym razem jej udział będzie sumowany z innymi dając liczbę >1 liczba projektów i/lub inicjatyw realizowanych we 38 współpracy z partnerem zagranicznym liczba nowych 39 organizacji 1 3 1 3 2 0 3 1 1 0 7 4 1257 81 - 1250 Wartość docelowa wskaźnika zostanie osiągnięta przy min. 179 projektach realizowanych w ramach konkretnych celów operacyjnych we współpracy z zagranicznym partnerem rocznie. - 77 Do osiągnięcia wartości docelowej wskaźnika niezbędne jest utworzenie 77 nowych podmiotów, tj. 11 podmiotów rocznie. liczba projektów i/lub inicjatyw realizowanych we 40 współpracy co najmniej dwóch instytucji otoczenia biznesu 5 5 4 5 4 18 50 - 32 Dla osiągnięcia wartości docelowej niezbędne będzie realizowanie corocznie min. 4,5 projektu we współpracy co najmniej dwóch IOB. liczba produktów żywnościowych 41 objętych systemem promocji 1267 1267 1334 0 0 2601 7303 - 4702 Różnica pomiędzy wartością osiągniętą w latach 2010-2013 a docelową wskaźnika wynosi 4702. 70 Wartość wskaźnika uzyskana w monitoringu lp. Wskaźnik liczba zlikwidowanych 42 kierunków kształcenia w szkołach wyższych liczba wniosków zgłoszonych do 43 urzędu patentowego Wartość bazowa 0 0 2010 2011 2012 2013 0 0 0 0 0 12 0 0 Suma wartości wskaźnika uzyskanego w monitoringu za lata 20102013 Wartość docelowa 0 2 12 1004 Odległość do wartości docelowej (I-H) Komentarz -2 Różnica pomiędzy wartością osiągniętą a docelową pozostała niezmienna - 992 Osiągnięcie wartości docelowej wymaga zgłoszenia średnio 143 wniosków patentowych rocznie 71 Fundusze strukturalne a realizacja Strategii w 2013 r. Fundusze Strukturalne Unii Europejskiej są głównym źródłem finansowym wdrażania Regionalnej Strategii Innowacyjności Województwa Warmińsko-Mazurskiego do roku 2020. Środki unijne dystrybuowane były w dużej większości poprzez Programy Operacyjne: Program Operacyjny Innowacyjna Gospodarka 2007-2013, Regionalny Program Operacyjny Warmia i Mazury na lata 20072013, Program Operacyjny Rozwój Polski Wschodniej 2007-2013, Program Operacyjny Kapitał Ludzki 2007-2013. W 2013 r. podpisano/aneksowano umowy przyczyniające się do realizacji RSI o łącznej wartości 177,4 mln zł. (o 63,4 mln zł mniej niż w 2012 r.). Na uwagę zasługuję fakt, iż 63,4% tej kwoty to środki w ramach PO KL natomiast w roku 2012 r. w ogólnej wartości podpisanych/aneksowanych umów prawie połowę dofinansowania środkami unijnymi stanowiły środki z RPO WiM (49%), w roku 2011 większość (58%) środki z PO IG, a w 2010 r. przeważały środki z RPW (51,8 %). W 2013 r. wartość umów w ramach POKL wyniosła 107,1mln zł, POIG 45,8 mln zł, RPO 24,5 mln zł. Wykres 51 Wartość podpisanych/aneksowanych w latach 2010-2013 umów w ramach Programów Operacyjnych na działania zbieżne z celami Regionalnej Strategii Innowacyjności Województwa Warmińsko-Mazurskiego a) w podziale na lata b) w podziale na programy operacyjne 500 450 400 350 300 250 200 150 100 50 0 mln zł 500 450 400 350 300 250 200 150 100 50 0 2010 RPO 2011 POIG 2012 POKL 2013 RPW mln zł RPO 2010 POIG 2011 POKL 2012 RPW 2013 Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych SIMIK Wykres 54 Wydatki w ramach Programów Operacyjnych na projekty zgodne z założeniami RSI wg celów operacyjnych Największa część środków wydatkowanych w ramach PO (22,1%) przeznaczona była na realizację projektów zgodnych z założeniami celu 3.2 RSI. Znaczącą kwotę (18%) przeznaczono na realizację projektów zgodnych z celem 1.1 oraz z celem 4.2 (17%). 50 40 39,2 31,1 30,4 27,1 30 20 15,4 14,3 10,3 9 10 0 0 0 0 0 0,4 0 0 0 0 Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych SIMIK 72 Założeniom IV celu strategicznego Rozwój kreatywnego kapitału ludzkiego przypisać można największą część wszystkich środków pochodzących z funduszy strukturalnych - 67 mln zł (38%). Na III cel Usprawnienie instytucjonalnego systemu innowacji przeznaczono 48,6 mln zł (27,4%), na cel 1 Budowanie silnego kapitału społecznego i kultury innowacji 31,1 mln zł (18%) a na cel 2 Transformacja gospodarki w kierunku specjalistycznych produktów i usług opartych na wiedzy 29,7 (17%). Rysunek 7 Wartość podpisanych/ aneksowanych w 2013 r. umów w ramach Programów Operacyjnych na projekty zgodne z założeniami RSI z podziałem na powiaty Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych SIMIK W Mieście Olsztyn odnotowano największą wartość podpisanych/aneksowanych w 2013 r. umów w ramach Programów Operacyjnych na projekty zgodne z założeniami RSI - 69 mln zł (39%). Ponadto dużą koncentracją środków charakteryzował się powiat nidzicki, olsztyński, iławski, gołdapski i Miasto Elbląg. Wartość podpisanych/aneksowanych umów średnio na 1 powiat (nie wliczając Miasta Olsztyn) wynosiła 7,21 mln zł (o 4 mln mniej niż w 2012 r. oraz o 5,79 mln zł niż w 2010 r.). Duża kumulacja środków w powiecie nidzickim wynika z faktu podpisania umowy o wartości 7 mln zł przez firmę z branży elektroenergetycznej na wdrożenie innowacyjnej technologii w ramach RPO WiM. Niepokojąca sytuacja miała miejsce w powiatach: oleckim, piskim, giżyckim i nowomiejskim, gdzie suma podpisanych/anektowanych w 2013 r. umów wyniosła mniej niż 1 mln zł. 73 Podsumowanie, wnioski i rekomendacje 1. Innowacyjność w regionie Warmii i Mazur z roku na rok staje się trudniejsza do zobrazowania za pomocą wskaźników statystyki publicznej. W publikacji Działalność innowacyjna przedsiębiorstw w latach 2011-2013 Głównego Urzędu Statystycznego realizowana była skrócona wersja Wspólnotowego Badania Innowacji (CIS –Community Innovation Survey), w której nie upubliczniono części wskaźników wykorzystywanych do monitorowania RSI. Konieczne było dokonanie odpłatnego zamówienia. Ponadto część wskaźników została wyłączona z badania oraz nie została objęta kolejną edycją (2012-2014) i dane o ich poziomie nie były dostępne nawet odpłatnie. Mając na uwadze powyższe rekomenduje się rezygnację z poniższych wskaźników: a) przedsiębiorstwa, które oceniły znaczenie źródeł instytucjonalnych innowacji jako „wysokie” w % przedsiębiorstw aktywnych innowacyjnie (w sektorze usług i w sektorze przemysłowym) b) odsetek przedsiębiorstw, które oceniły znaczenie źródeł wewnętrznych innowacji jako „wysokie” w % przedsiębiorstw aktywnych innowacyjnie (w sektorze usług i w sektorze przemysłowym) c) przedsiębiorstwa, których innowacja wpłynęła znacząco na obniżenie kosztów pracy jako % przedsiębiorstw ogółem d) przedsiębiorstwa, których innowacja wpłynęła znacząco na obniżenie użycia materiałów i energii jako % przedsiębiorstw ogółem Ponadto proponuje się rezygnację ze wskaźnika „liczba punktów przyznanych przy ocenie parametrycznej uczelni wyższych za wdrożenia”, do którego również brak jest dostępu (por. str. 50) 2. Niepokojącym zjawiskiem jest malejący od 2009 r. odsetek osób w wieku przedprodukcyjnym. W województwie warmińsko-mazurskim spada odsetek udziału ludzi młodych, o pozyskanie których rywalizować będą inne regiony, dlatego niezbędne będzie zintensyfikowanie działań zapobiegających zjawisku tzw. drenażu mózgów i pozwalających zatrzymać część tych osób w regionie (w tym szczególnie działania umożliwiające wyłanianie talentów, osób kreatywnych i zapewnianie im miejsca rozwoju np. poprzez umożliwienie inwestowania w nowe pomysły dzięki funduszom inwestycyjnym, inkubowanie, środkom na samozatrudnienie). Z drugiej strony pozytywnym zjawiskiem, jakie zostało zaobserwowane w 2013 r. jest wzrost liczby osób w wieku produkcyjnym mobilnym (18-44) przybywających do województwa na pobyt stały. Tym osobom również należy udostępnić warunki i przestrzeń do rozwoju, nie tylko poprzez zachęty gospodarcze ale i społeczne (lepsze warunki życia). 3. Liczba osób młodych i przedsiębiorczych w regionie przekłada się w dużym stopniu na wskaźniki przedsiębiorczości. I pomimo, iż ilość podmiotów gospodarki narodowej ogółem na 10 tys. ludności w województwie na tle kraju pozostaje niska, poziom wskaźnika w regionie nieznacznie wzrósł. Od dwóch lat notuje się przyrost ilości nowopowstałych przedsiębiorstw w regionie, co może świadczyć o pozytywnym trendzie w tym obszarze. Firm nowopowstających jest również więcej niż likwidowanych. W parze z rosnącą przedsiębiorczością nie idą jednak nakłady inwestycyjne przedsiębiorstw z Warmii i Mazur, które per capita w 2013 r. należały do najniższych w kraju a udział nakładów ogółem na 74 działalność B+R w relacji do PKB i dystans do poziomu krajowego oraz średniej 28 państw Unii Europejskiej pogłębiał się. Jest to sygnał do konieczności wzmocnienia nowopowstających podmiotów gospodarczych w pierwszych latach ich życia, aby oprócz przetrwania na rynku były w stanie się rozwijać i inwestować, szczególnie w działalność innowacyjną, internacjonalizację i poszukiwane nowych przewag konkurencyjnych. 4. Przedsiębiorstwa w regionie charakteryzują się niską skłonnością do lokowania kapitału w ryzykowne przedsięwzięcia. Dopóki istnieje możliwość, przedsiębiorstwa osiągają zysk na produktach prostych. Dopiero konieczność nadgonienia zmian technologicznych w branży skłania do innowacji, ale głównie imitujących. Tymczasem rozwój gospodarczy regionu zależy w dużej mierze od zdolności do podnoszenia poziomu innowacyjności przedsiębiorstw we współpracy ze sfery naukową i badawczo-rozwojową. W wyniku monitoringu odnotowano jednak, iż w ostatnich latach nastąpił spadek odsetka firm współpracujących na rzecz innowacyjności ze sferą nauki. Firmy dostrzegają wiele barier we współpracy z sektorem B+R, które należy pokonywać m.in. poprzez ułatwianie nawiązywania kontaktów „od pierwszego kroku” - od małych wspólnych projektów, które dzięki zdobytemu w ten sposób doświadczeniu i dostrzeżonym przez obie strony korzyściom, mogą rozwinąć się do dużych projektów badawczo-rozwojowych zakończonych konkretnym wdrożeniem wyników w gospodarce. 5. Wskaźniki obrazujące poziom innowacyjności gospodarki regionu są bardzo niejednorodne. Z jednej strony w okresie 2011-2013 odnotowano drugie miejsce w zakresie aktywności innowacyjnej przedsiębiorstw z sektora przemysłowego i z sektora usług i wzrosła ilość przedsiębiorstw, które wdrożyły innowacje (marketingowe, procesowe lub organizacyjne). Jednak biorąc pod uwagę wdrożenie przez firmy innowacji marketingowych lub organizacyjnych oddzielnie, nastąpił duży spadek. Z roku na rok coraz mniej przedsiębiorstw przemysłowych i z sektora usług wprowadza innowacje organizacyjne. Województwo pod tym względem w okresie 2011-2013 oraz 2010-2012 zajęło ostatnie miejsce w kraju. W województwie warmińsko-mazurskim od 2011 r. odnotowywana jest tendencja spadkowa zatrudnienia w sektorach przemysłu średnio-wysokiej i wysokiej techniki (ostatnie miejsce w kraju). Tymczasem w kraju od 2010 r. zarysował się trend rosnący wskaźnika. Ponadto znacznie spadła sprzedaż nowych lub zmodernizowanych wyrobów na rynku w przedsiębiorstwach przemysłowych z województwa warmińsko-mazurskiego (ostatnie miejsce w 2013 r., spadek o 13 pozycji). Zatrudnienie w sektorze ICT wzrosło o 80% w stosunku do roku 2010r jednak z wynikiem 714 zatrudnionych w tej branży, województwo zostało sklasyfikowane na przedostatnim miejscu w kraju. Pozytywnym zjawiskiem jest wzrost odsetka przedsiębiorstw przemysłowych i z sektora usług innowacyjnych i awans w obu przypadkach o 3 pozycje. W sektorze przemysłowym spadł udział przedsiębiorstw, które współpracowały w zakresie działalności innowacyjnej spośród przedsiębiorstw aktywnych innowacyjnie. W obliczu tak różnorodnych sygnałów płynących z gospodarki odnośnie poziomu i kierunków działalności innowacyjnej niezbędne jest skoncentrowanie interwencji publicznej na innowacyjność w każdym jej aspekcie – od prostych unowocześnień na skalę firmy aż do rozwiązań wyjątkowych na skalę kraju czy wręcz międzynarodową. Tak szerokie pojęcie innowacyjności wymaga jednak użycia równie szerokiej palety narzędzi – w zależności od skali ryzyka winny zostać zastosowane instrumenty zarówno zwrotne jak i dotacyjne, premiujące wyższy poziom nowatorstwa i unikalne rozwiązania. 75 6. Coraz więcej przedsiębiorstw innowacyjnych można zlokalizować w specjalnych strefach ekonomicznych (w 2013 r. było prawie dwa razy więcej niż w 2010 r.). Rośnie odsetek przedsiębiorstw, które dokonały zgłoszeń patentowych (od 2010 r. ponad pięciokrotnie). Również w parkach naukowo-technologicznych i inkubatorach technologicznych mających siedzibę na terenie województwa warmińsko-mazurskiego lokuje się coraz więcej firm. Niezbędne jest w tej chwili odpowiednie przygotowanie nie tylko przestrzeni dla nowoczesnych przedsiębiorstw, ale poszerzenie i podniesienie jakości oferty wyspecjalizowanych usług ze strony instytucji otoczenia biznesu, w tym szczególnie ośrodków innowacji. 7. Płynący z Europy trend koncentracji interwencji publicznej na zidentyfikowanych na danym obszarze inteligentnych specjalizacjach, czyli sektorach o największym potencjale kreowania przewag konkurencyjnych regionu, znajduje odbicie w Regionalnej Strategii Innowacyjności Województwa Warmińsko-Mazurskiego. Badania dowodzą, iż rola obszarów wskazanych w RSI a następnie w Strategii rozwoju społeczno-gospodarczego województwa warmińskomazurskiego do roku 2025 jest dla warmińsko-mazurskiej gospodarki znacząca. Pozytywne sygnały płyną szczególnie z branży meblarskiej, gdzie co czwarta firma w 2013 r. była innowacyjna (3 miejsce w Polsce, awans o 5 pozycji). Ponadto województwo warmińskomazurskie w roku 2013 odnotowało ponad 33% udział nakładów na B+R w sektorze rolnictwa w nakładach na B+R ogółem (przy średniej krajowej ok 4%). Region był liderem w zestawieniu województw w Polsce. Wskazuje to na istnienie dużego potencjału poszukiwania innowacji i nowych rozwiązań w branżach pozornie tradycyjnych i sygnalizuje konieczność uwzględnienia również tego rodzaju innowacji w obszarach wsparcia dla przedsiębiorstw z województwa warmińsko-mazurskiego. 8. W 2013 roku trwał negatywny trend związany z edukacją dorosłych. Systematycznie spadała liczba absolwentów szkół policealnych i wyższych na 1000 mieszkańców. Ponadto o 5 miejsc spadła liczba słuchaczy studiów podyplomowych na 1000 ludności (na wszystkich typach uczelni) oraz absolwentów szkół wyższych w dziedzinach S&E na 1000 mieszkańców w wieku 20-29 lat (spadek o 2 lokaty). W 2013 r. na 100 osób w wieku 25-64 lata w kształceniu ustawicznym w regionie uczestniczyło 2,8 osoby (15 miejsce w kraju). Niepokojący jest fakt, iż według Diagnozy społecznej 2013, warunki i jakość życia Polaków województwo uplasowało się na ostatnim miejscu w kraju pod względem jakiejkolwiek aktywności związanej z podnoszeniem swoich kwalifikacji zawodowych czy innych umiejętności. W najbliższych latach niezbędna będzie intensyfikacja działania mających na celu zatrzymanie niekorzystnej sytuacji w obszarze edukacji poprzez promowanie idei kształcenia przez całe życie oraz kierowanie interwencji zarówno do pracodawców, jak i osób dorosłych, które z własnej inicjatywy mogą podnosić wiedzę, kompetencje, umiejętności zarówno ogólne, jak i zawodowe. System wsparcia w tym zakresie winien być dobrze dopasowany do ostatecznych odbiorców i kierowany popytem a nie kreowaną przez instytucje szkoleniowe podażą usług. 76 W kontekście podejmowanych w roku 2013 działań, przyczyniających się do realizacji założeń celów operacyjnych Regionalnej Strategii Innowacyjności Województwa Warmińsko-Mazurskiego do roku 2020 można zaobserwować, iż: 1. Z roku na rok zmniejsza się wartość środków wydatkowanych na wdrażanie Strategii, co związane jest z kończącym się okresem programowania 2007-2013. W roku 2013 r. wydatkowano na zidentyfikowane w RSI projekty i inicjatywy o blisko połowę mniej niż w 2012 r. oraz o dwie trzecie mniej niż w 2011 r. Istnieje silna korelacja spadku liczby i wartości działań realizowanych w województwie warmińsko-mazurskim przyczyniających się do wdrażania RSI z dostępem do środków UE. Rekomenduje się, aby w planowanej w II połowie 2015 r. ewaluacji Regionalnej Strategii Innowacyjności dokonać zbadania siły tej korelacji z możliwymi skutkami dla wdrażania RSI zmian w dostępności i zasadach dystrybucji środków UE. 2. Ponadto w ramach wspomnianej powyżej ewaluacji RSI niezbędna będzie analiza możliwości powiązania celów Strategii z koncepcją „smart specialisation” na potrzeby zbudowania elastycznego sytemu przedsiębiorczego odkrywania regionalnych inteligentnych specjalizacji oraz ewentualnej zasadności aktualizacji RSI w celu ujednolicenia dokumentów strategicznych odnoszących się do polityki innowacyjnej regionu w kontekście IS. Zważywszy, iż od 2011 r. tj. od początku monitorowania Regionalnej Strategii Innowacyjności Województwa Warmińsko-Mazurskiego do roku 2020 konieczna była rezygnacja z 8 spośród 39 wskaźników celów strategicznych i operacyjnych ujętych w Katalogu przyjętym w 2010 r. (tj. 20 %) zasadna jest analiza i modyfikacja listy wskaźników monitorowania RSI oraz – w kontekście powyższych rozważań dotyczących inteligentnych specjalizacji – również rozszerzenie listy o indykatory umożliwiające monitoring IS. 3. W roku 2013 zaobserwowano ponownie niewielką liczbę inicjatyw realizujących RSI w porównaniu do liczby projektów (odpowiednio: 7 i 69). Jednocześnie znacznie wzrosła liczba przedsiębiorców objętych działaniami (z 798 w 2012 do 3793 w 2013) co wskazuje, iż podmioty zaangażowane we wdrażanie RSI preferują duże projekty (o znaczących budżetach, głównie dofinansowanych środkami UE) nad inicjatywy, które charakteryzują się niższym budżetem, incydentalnością i mniejszym oddziaływaniem. 4. W roku 2013 wzrosła znacznie liczba osób uczestniczących w projektach/ inicjatywach (badana na poziomie wskaźników działań) z ok. 37 tys. do ponad 116 tys. Wpływ miały na to m.in. działania realizowane w ramach celu 1.1. (Pobudzanie kreatywności wśród dzieci i młodzieży oraz kursy podnoszące kompetencje dla nauczycieli w zakresie nowych technik nauczania i pobudzania kreatywności wśród dzieci i młodzieży oraz kreatywności w pracy zawodowej), w których udział wzięło blisko 30 tys. osób. Jak odnotowano, aktywności te nie mają charakteru usystematyzowanego i są realizowane w formie inicjatyw. Tak szeroko zakrojone działania wymagają podejścia strategicznego z poziomu regionu, dzięki czemu zapewniona byłaby ich powtarzalność i koordynacja. Ukierunkowanie i usystematyzowanie działań Samorządu na rzecz edukacji (na różnych poziomach nauczania) jest zadaniem dobrze przygotowanej strategii edukacji - aktualnej i odpowiadającej faktycznym potrzebom i specyfice regionu. Zasadna byłaby więc weryfikacja obecnego podejścia strategicznego do tego obszaru. 77 5. W ramach monitoringu realizacji Regionalnej Strategii Innowacyjności Województwa Warmińsko-Mazurskiego do roku 2020 wskazano również obszary, w ramach których nie zidentyfikowano projektów/ inicjatyw wpisujących się w założenia RSI: 1) Cel 1.2 Pobudzanie lokalnych inicjatyw na rzecz innowacji 2) Cel 1.3 Promocja współpracy wśród wszystkich uczestników regionalnego systemu innowacji 3) Cel 1.5 Tworzenie wizerunku Warmii i Mazur jako regionu otwartego na innowacje 4) Cel 3.1 Koordynacja działań proinnowacyjnych samorządów i instytucji otoczenia biznesu 5) Cel 4.4.Inteligentne wykorzystanie kompetencji i doświadczenia ludzi 50+ Podobnie jak w latach poprzednich było to 5 z 19 celów operacyjnych, co stanowiło ponad 25% całej RSI. Niepokojącym jest, iż od początku monitorowania RSI w celach operacyjnych RSI: 1.5, 4.4 nie zidentyfikowano żadnych działań, co może wiązać się z brakiem realizacji inicjatyw w obrębie tych obszarów. Planowana w 2015 roku ewaluacja winna dać m.in. odpowiedź na pytanie o przyczyny braku realizacji ww. celów, ich zgodności z faktycznymi potrzebami regionu oraz zasadności pozostawienia w Strategii. Niezbędny jest również dialog z najważniejszymi aktorami regionalnego systemu innowacji nt. możliwości animowania działań w kierunku realizacji wymienionych powyżej celów operacyjnych. 78 Wykaz skrótów B+R badania i rozwój POIŚ CIS Wspólnotowe Badania Innowacji (Community Innovation Survey) Bank Danych Lokalnych PO KL PW Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko 2007-2013 Program Operacyjny Kapitał Ludzki na lata 2007-2013 Polska Wschodnia COI Centrum Obsługi Inwestora RCOI Regionalne Centrum Obsługi Inwestora COIE RPO WiM EFRR Sieć Centrów Obsługi Inwestorów i Eksporterów Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego PO RPW EFS Europejski Fundusz Społeczny RCIF Regionalny Program Operacyjny Warmia i Mazury na lata 2007-2013 Program Operacyjny Rozwój Polski Wschodniej na lata 2007-2013 Regionalne Centrum Informacji Finansowej EPO Europejskie Biuro Patentowe (European Patent Office) Urząd statystyczny Unii Europejskiej RSI BDL Eurostat RKS ds. RSI Regionalna Strategia Innowacyjności Województwa Warmińsko-Mazurskiego Regionalny Komitet Sterujący ds. Regionalnej Strategii Innowacyjności Regionalny System Usług GUS Główny Urząd Statystyczny RSU ICT Technologie informacyjne i telekomunikacyjne STRATEG IOB Instytucja Otoczenia Biznesu SMS System stworzony przez GUS na potrzeby programowania i monitorowania polityki rozwoju System Monitoringu Strategii IRZiBŻ PAN IT Instytut Rozrodu Zwierząt i Badań Żywności Polskiej Akademii Nauk Technologia informacyjna UE Unia Europejska UM Urząd Miasta MŚP Małe i Średnie Przedsiębiorstwa UWM Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie OPN-T Olsztyński Park Naukowo-Technologiczny WMARR OWSIiZ Olsztyńska Wyższa Szkoła Informatyki i Zarządzania im. prof. T. Kotarbińskiego Polska Agencja Informacji i Inwestycji Zagranicznych S.A. Układ o Współpracy Patentowej W-MCOI Warmińsko-Mazurska Agencja Rozwoju Regionalnego S.A. w Olsztynie Warmińsko-Mazurskie Centrum Obsługi Inwestora Warmińsko-Mazurska Specjalna Strefa Ekonomiczna PAIiIZ S.A. PCT PKB Produkt Krajowy Brutto PO IG Program Operacyjny Innowacyjna Gospodarka 2007-2013 W-MSSE 79 Spis wykresów i rysunków Wykres 1 Dynamika produktu krajowego brutto ogółem ....................................................................... 6 Wykres 2 Podmioty gospodarki narodowej ogółem na 10 tys. ludności w województwie na tle kraju . 7 Wykres 3 Nakłady na działalność innowacyjną w województwie warmińsko-mazurskim ..................... 8 Wykres 4 Udział zatrudnionych w B+R w pracujących ogółem ............................................................... 8 Wykres 5 Struktura ludności województwa wg ekonomicznych grup wieku w 2013 r. ......................... 9 Wykres 6 Struktura pracujących w gospodarce narodowej w 2013 r. ................................................... 9 Wykres 7 Przeciętne miesięczne wynagrodzenie brutto w gospodarce narodowej............................. 10 Wykres 8 Przeciętny miesięczny dochód do dyspozycji na 1 osobę w gospodarstwie domowym ....... 10 Wykres 9 Przedsiębiorstwa posiadające dostęp do internetu .............................................................. 11 Wykres 10 Ilość nowopowstałych i zlikwidowanych przedsiębiorstw .................................................. 11 Wykres 11 Spółki z kapitałem zagranicznym wg klas wielkości w 2013 r. ............................................ 12 Wykres 12 Przedsiębiorstwa przemysłowe i z sektora usług aktywne innowacyjne ............................ 12 Wykres 13 Przedsiębiorstwa przemysłowe, z sektora usług innowacyjne........................................... 13 Wykres 14 Przedsiębiorstwa przemysłowe i z sektora usług które wprowadziły innowacje organizacyjne....................................................................................................................... 13 Wykres 15 Przedsiębiorstwa przemysłowe i z sektora usług które wprowadziły innowacje marketingowe ..................................................................................................................... 14 Wykres 16 Udział nakładów ogółem na działalność B+R w relacji do PKB ............................................ 18 Wykres 17 Odsetek przedsiębiorstw, które wdrożyły innowacje (marketingowe, procesowe lub organizacyjne) ..................................................................................................................... 18 Wykres 18 Absolwenci szkół policealnych i wyższych na 1000 mieszkańców ...................................... 19 Wykres 19 Przedsiębiorstwa przemysłowe, które współpracowały w zakresie działalności innowacyjnej w % przedsiębiorstw aktywnych innowacyjnie…………………………………………. 20 Wykres 20 Wartość dodana brutto na 1 pracującego w przemyśle...................................................... 20 Wykres 21 Wartość dodana brutto na 1 pracującego ogółem.............................................................. 21 Wykres 22 Zdobywanie nowych kwalifikacji lub umiejętności (% odpowiedzi na pytanie w „Diagnozie Społecznej”)......................................................................................................................... 22 Wykres 23 Liczba zidentyfikowanych działań w Celach Strategicznych Strategii ................................. 23 Wykres 24 Liczba zidentyfikowanych projektów i inicjatyw w Celach Strategicznych Strategii ........... 23 Wykres 25 Wielkość wydatków poniesionych na realizację Strategii w podziale na Cele Strategiczne (w mln zł) ............................................................................................................................. 24 Wykres 26 Liczba osób uczestniczących w projektach i/lub inicjatywach w podziale na Cele Strategiczne ......................................................................................................................... 24 Wykres 27 Liczba osób przeszkolonych w projektach i/lub inicjatywach w podziale na Cele Strategiczne ......................................................................................................................... 25 Wykres 28 Przedsiębiorstwa innowacyjne w zakresie innowacji produktowych i procesowych jako.. 26 Wykres 29 Liczba podmiotów, które realizowały projekty w zakresie i o charakterze innowacyjnym 28 Wykres 30 Zatrudnienie w sektorach przemysłu średnio-wysokiej i wysokiej techniki jako % zatrudnionych...................................................................................................................... 28 Wykres 31 Zatrudnienie w sektorach wiedzochłonnych jako % zatrudnionych ................................... 29 Wykres 32 Wydatki na innowacje związane z pracami B+R jako udział w przychodach ze sprzedaży ogółem................................................................................................................................. 31 80 Wykres 33 Sprzedaż nowych lub zmodernizowanych wyrobów dla rynku w % sprzedaży przedsiębiorstw ogółem ...................................................................................................... 32 Wykres 34 Pracujący w sektorze ICT ..................................................................................................... 33 Wykres 35 Liczba przedsiębiorstw innowacyjnych w branży meblarskiej ............................................ 33 Wykres 36 Liczba kontaktów Regionalnego Centrum Obsługi Inwestora z potencjalnym inwestorami zainteresowanymi inwestycjami w produkcję wyspecjalizowaną i usługi oparte na wiedzy ............................................................................................................................................. 36 Wykres 37 Przedsiębiorstwa innowacyjne zlokalizowane na przygotowanych terenach inwestycyjnych .................................................................................................................... 36 Wykres 38 Przedsiębiorstwa, które dokonały zgłoszeń patentowych jako % przedsiębiorstw ogółem38 Wykres 39 Patenty w bazie EPO na 1 mln mieszkańców ...................................................................... 38 Wykres 40 Liczba projektów i/lub inicjatyw powołujących lub wspierających instrumenty finansowe na rzecz innowacji ............................................................................................................... 42 Wykres 41 Przedsiębiorstwa, które wprowadziły innowacje organizacyjne lub marketingowe w % przedsiębiorstw ogółem .............................................................................................. 44 Wykres 42 Liczba instytucji otoczenia biznesu (w tym samorządów) posiadających strategie uwzględniające działania proinnowacyjne .......................................................................... 45 Wykres 43 Liczba wspartych IOB ........................................................................................................... 45 Wykres 44 Uczestnicy studiów doktoranckich na wszystkich typach uczelni na 1000 ludności w wieku 25-34 lata............................................................................................................................. 54 Wykres 45 Liczba słuchaczy studiów podyplomowych na 1000 ludności (na wszystkich typach uczelni) ............................................................................................................................................. 54 Wykres 46 Absolwenci szkół wyższych w dziedzinach S&E (nauki ścisłe i techniczne) na 1000 mieszkańców w wieku 20-29 lat.......................................................................................... 57 Wykres 47 Absolwenci szkół wyższych w dziedzinach „kreatywnych i innowacyjnych” na 1000 mieszkańców w wieku 20-29 lat.......................................................................................... 57 Wykres 48 Liczba osób w wieku produkcyjnym mobilnym (18-44) przybywających do województwa na pobyt stały ...................................................................................................................... 60 Wykres 49 Uczestnictwo w kształceniu ustawicznym na 100 osób w wieku 25-64 lata ....................... 61 Wykres 50 Zatrudnienie osób w wieku 55-64 lata w ogólnej liczbie zatrudnionych ............................ 62 Wykres 51 Wartość podpisanych/aneksowanych w latach 2010-2013 umów w ramach Programów Operacyjnych na działania zbieżne z celami Regionalnej Strategii Innowacyjności Województwa Warmińsko-Mazurskiego ............................................................................ 72 81