Ślesin 2016, streszczenia

ŚLESIN 2016
I D E A L N E L A B O R ATO R I U M O D A D O Z C Z Y L I O D A N A L I Z Y D O Z A P E W N I E N I A J A K O Ś C I
MS
Spektrum
16 maja, poniedziałek
1535 - 1600
Ograniczenie emisji rtęci do środowiska. Analizatory rtęci - możliwości
i zastosowanie w pomiarach przemysłowych.
Bartłomiej Poślednik
TESTCHEM sp. z o.o.
W październiku 2013 r. Unia Europejska podpisała Konwencję z Minamaty dotyczącą rtęci (Minamata Convention on Mercury).
Konwencja Minamata jest prawnie wiążącym dokumentem regulującym w skali globalnej problem z gospodarowaniem
zasobami rtęci (dotyczy to również jej emisji). Nazwa konwencji pochodzi od japońskiej miejscowości Minamata, w której
wydarzyła się jedna z największych katastrof ekologicznych w XX wieku - doszło do zatrucia rtęcią ponad 2000 osób.
Głównymi źródłami emisji rtęci jest przemysł ciężki, a w szczególności elektrownie i elektrociepłownie węglowe, spalarnie
śmieci, cementownie, inne. Przy podziale na regiony świata prym wiedzie Azja (50%), Afryka (17%), Ameryka Południowa
i Środkowa (15%) Europa (11%), Ameryka Północna (3%).
Określenie zawartości rtęci w gazach umożliwia Analizator Rtęci SGM-8 (StackGas Monitor), składający się z dwóch
zasadniczych elementów, których pierwszym jest przystawka WLE‑8 przeznaczona do analizy całkowitej zawartości rtęci
(rtęć atomowa Hg0 i rtęć związana Hg+2) w próbkach gazowych (np. gazy spalinowe). Spaliny będące mieszaniną kwaśnych
gazów (głównie SO2, NOx i HCl) pobierane są ze strumienia spalin przy użyciu stalowej sondy, wyposażonej w filtr z włókna
szklanego. Oczyszczone z pyłu spaliny przesyłane są ogrzewaną linią transferową do pierwszej płuczki z roztworem SnCl2,
gdzie zachodzi redukcja rtęci utlenionej Hg+2 do rtęci atomowej Hg0. Płuczka druga, wypełniona roztworem KOH, zapewnia
neutralizację SO2, NOx i HCl. W trzeciej płuczce, zachodzi całkowite osuszenie gazu przed drugim zasadniczym elementem
- kuwetą pomiarową detektora (EMP‑2). Otrzymany wynik pomiaru określa całkowitą zawartość rtęci w analizowanych
spalinach. W kolejnym etapie, stosując roztwór KCl jako roztwór pochłaniający w pierwszej płuczce, możliwe jest określenie
zawartości rtęci atomowej. Stężenie rtęci związanej zawartej w badanych spalinach, wyznaczyć można odejmując zmierzone
wartości - rtęci atomowej od całkowitej zawartości rtęci (po redukcji z użyciem SnCl2). Budując układ złożony z dwóch
analizatorów i dwóch przystawek WLE, możemy określać zawartości obydwu form rtęci równocześnie. Jak wykazano,
znaczna część rtęci w spalinach występuje na drugim stopniu utlenienia.