spis treści

SPIS TREŚCI
OD REDAKCJI
7
ROZDZIAŁ I. HISTORIA, KOMPOZYCJA I ZNACZENIE ALEI
Piękno w alejach ukryte (aut. Iwona Peryt-Gierasimczuk)
Aleje w parkach warszawskich. Analiza formalna (aut.: Anna Różańska)
Połączenie ogrodu z krajobrazem na przykładzie ogrodów angielskich. Adaptacja
idei ogrodów angielskich na cele współczesnego użytkownika (aut.: Ewa KosiackaBeck)
Bibliografia
10
15
22
32
ROZDZIAŁ II. ALEJE NA OBSZARACH WIEJSKICH
Zadrzewienia śródpolne i aleje z drzew owocowych oraz ozdobnych (aut.: Urszula
Nawrocka-Grześkowiak, Michał Grześkowiak, Joanna Baran)
Inwentaryzacja i historyczne studium porównawcze zadrzewień przydrożnych
Wielkopolski na przykładzie Lądu i Owińsk (aut.: Agnieszka Targońska, Edyta Miśkiewicz)
Aleja Sulechów – Skąpe (aut.: Maciej Stadniczuk)
Bibliografia
34
41
52
58
ROZDZIAŁ III. ALEJE NA OBSZARACH MIEJSKICH
Zadrzewienia alejowe towarzyszące ciągom komunikacyjnym Poznania (aut.:
Agnieszka Wilkaniec, Maria Chojnacka)
Założenia towarzyszące projektowaniu i urządzaniu terenów zieleni wzdłuż
warszawskich ulic (aut.: Kamila Nowocin, Ewa Kosiacka-Beck)
Bibliografia
60
70
81
ROZDZIAŁ IV. ZJAWISKA DEGRADACYJNE I OCHRONA ZIELENI
Zagrożenia antropogeniczne zadrzewień przyulicznych w Nowej Soli (aut.: Agnieszka
Szczecińska)
Sorpcja zanieczyszczeń przez roślinność przydrożną (aut.: Andrzej Greinert)
Zmierzch alej? Degradacja wybranych historycznych obsadzeń alejowych w
Wielkopolsce (aut.: Maria Chojnacka, Agnieszka Wilkaniec)
Aleja drzew – nowy zabytek w krajobrazie Polski? (aut.: Monika Edyta Drozdek)
Ochrona i pielęgnacja przydrożnych drzew (aut.: Tadeusz Baranowski)
Bibliografia
83
96
108
122
130
132
ROZDZIAŁ V. OBSZARY KOMUNIKACYJNE W PRAKTYCE PROJEKTOWEJ I
WYKONAWCZEJ
Współczesne tendencje w projektowaniu zieleni przydrożnej (aut.: Ewa Świderska)
Zielony aspekt planowania przestrzennego, czyli miejsce zieleni w obecnym systemie
gospodarki przestrzennej (aut.: Łukasz Grzesiak, Paweł Łopatka)
W poszukiwaniu kompromisu – czyli jak kształtować zieleń wzdłuż ciągów
komunikacyj-nych, na przykładzie dolin rzecznych Lublina (aut.: Katarzyna Sobczak,
Paweł Adamiec)
O dylematach wprowadzania zieleni w miejscach postoju i odpoczynku (aut.: Ewa
Kozłowska, Katarzyna Sobczak)
Analiza i możliwości kształtowania krajobrazu leśnego w otoczeniu szlaków
komunikacyjnych (aut.: Emilia Janeczko)
Promenade Plante’e w Paryżu. Przekształcenie nieczynnej linii kolejowej w
promenadę – przypadek jedyny w swoim rodzaju, czy nowe zjawisko w projektowaniu
terenów ziele-ni? (aut.: Justyna Zygmunt-Rubaszek)
Szlaki turystyczne Parku Kasprowicza i Lasu Arkońskiego w Szczecinie (aut.: Marcin
Kubus)
136
143
156
167
177
184
192
Zrealizowany projekt zieleni przy ulicy Europejskiej w Szczecinie (aut.: Małgorzata
Nowakowska)
Kryteria wyboru technologii i techniki koszenia terenów zieleni (aut.: Bronisław
Burkiewicz)
Sadzenie drzew – reguły, a rzeczywistość (aut.: Andreas Engel)
Wykorzystanie mieszanki kamienno-glebowej do sadzenia drzew przyulicznych (aut.:
Garczarczyk Magdalena)
Bibliografia
203
214
227
232
239
ROZDZIAŁ VI. DOBÓR ROŚLIN
Aleje drzew – krajobraz kulturowy różnych miejsc świata (aut.: Ewa Dankowska,
Tadeusz Baranowski)
Klon polny – uniwersalne drzewo rodzime dla terenów zieleni (aut.: Mieczysław
Czekalski)
Dobór gatunków i charakterystyka materiału roślinnego dla terenów zieleni przy
autostradach – wnioski powykonawcze z budowy autostrady A2 (aut.: Karol Wolski)
Roślinność spontanicznie towarzysząca szlakom komunikacyjnym w przestrzeni
miejskiej (aut.: Ewa Trzaskowska)
Wybór roślin dla terenów przyulicznych a pielęgnacja w kolejnych latach (aut.:
Grzegorz Nowak)
Barwne akcenty zadrzewień przydrożnych (aut.: Joanna Renda)
Bibliografia
244
254
264
274
285
294
303
ROZDZIAŁ VIII. KOMUNIKACJA A PROBLEM NIEPEŁNOSPRAWNOŚCI
Niepełnosprawność zwykłym stanem człowieka (aut.: Arleta Kucharczyk)
Projektowanie bez barier – przestrzeń dostępna i atrakcyjna dla wszystkich (aut.: Olga
Kazińska)
Bibliografia
SPIS FOTOGRAFII, RYCIN I TABEL
307
310
318
319
OD REDAKCJI Rozwojowi cywilizacji ludzkiej zawsze towarzyszyły zasadnicze
problemy egzystencjalne, związane z pozyskiwaniem pożywienia, miejsc
bytowania oraz komunikacji. Ta ostatnia potrzeba artykułowana była i
realizowana na poszczególnych etapach historii w różny sposób. Jednak od
samego początku rozbudowa szlaków komunikacyjnych postrzegana była jako
bardzo ważna – począwszy od wydeptanych ścieżek, przez dukty i drogi bite, aż
po wielopasmowe współczesne autostrady. Początkowemu zadaniu tworzenia
szlaków – o możliwie prostym przebiegu, łatwych do przebycia, czytelnie
oznaczonych, szybko przydano nowych elementów, od-noszących się do
bezpośredniego ich sąsiedztwa. Tym samym zwrócono uwagę na usługi w
sąsiedztwie dróg – zajazdy, karczmy, kuźnie i szereg innych oraz wygodę
podróżowania i utrzymania dróg – osłonę od wiatrów, od prażącego słońca,
minimalizację skutków śnieżyc i zamieci. Tak też narodziła się idea introdukcji
roślinności przy drogach na odcinkach ich przebiegu przez obszary odsłonięte
(poza lasami i miastami). Z czasem zaczęto też konstruować alejowe założenia
miejskie, gdzie ulicom towarzyszyły drzewa i krzewy, nie tylko korzystnie
wpływające na samopoczucie podróżujących, lecz także poprawiające stan
miasta. Idea współistnienia ludzi, pojazdów, nawierzchni drogowej, roślin
drzewiastych oraz krzewów od samego początku była konfliktogenną. Ileż to
guzów zdobyły ludzkie głowy, ile wozów i karet rozbito, ile w końcu ludzkich istnień
zabrały wypadki samo-chodowe. Do tego dodać należy straty ekonomiczne i
przyrodnicze, związane z niszczeniem roślin. Zdawać by się mogło, że z rozwojem
cywilizacji miejsce dla roślin przy drogach zniknęło. Antagonizm między pędzącym
samochodem i drzewem stojącym przy drodze, podkreślony bólem uczestników
wypadków i ich bliskich zdawał się jednoznacznie przekreślić dotychczasową ideę
drogi wśród zieleni. Zarówno nauka, jak praktyka ukazują nam jednak szereg
twórczych podejść do opisywanych problemów, dzięki którym można bezpiecznie
użytkować drogi, zachwycając się jednocześnie ich otoczeniem. Roślinność
introdukowana na obrzeża pasów drogowych, w pasy rozdzielające jezdnie oraz
na rondach, wysepkach i w szeregu innych miejsc może też zachować sprawność
biologiczną ułatwiając życie mieszkańcom miast. Poprzez wysiłek naukowców i
praktyków z różnych ośrodków naszego kraju, ze-brany w niniejszej monografii,
wskazać chcemy jednoznacznie na ważną rolę roślin towarzyszących drogom oraz
sposoby rozwiązywania sytuacji konfliktowych, pojawiających się jako nieuchronne
następstwo takiego sąsiedztwa.